Internet như một nguồn lực thông tin pot

MODULE 7
MODULE 7
INTERNET NHƯ MỘT NGUỒN LỰC
INTERNET NHƯ MỘT NGUỒN LỰC
THÔNG TIN
THÔNG TIN
**************************************************
**************************************************
C
C
ó
ó
i u ch nh v b sung thđ ề ỉ à ổ
i u ch nh v b sung thđ ề ỉ à ổ
ê
ê
m b i gi ngà ả
m b i gi ngà ả


Mr. Michael Robinson
Mr. Michael Robinson
Gi
Gi
ảng viên
ảng viên
:

:
Phayvanh
Phayvanh


Odomnakhonsy
Odomnakhonsy

Lý do căn bản
Lý do căn bản

Cùng với sự chuyển đổi từ dạng in
Cùng với sự chuyển đổi từ dạng in
sang dạng thông tin số, Internet
sang dạng thông tin số, Internet
đang nhanh chóng trở thành nguồn
đang nhanh chóng trở thành nguồn
lực thông tin quan trọng, đòi hỏi cán
lực thông tin quan trọng, đòi hỏi cán
bộ thư viện và thông tin phải có
bộ thư viện và thông tin phải có
được các kỹ năng và kiến thức trong
được các kỹ năng và kiến thức trong
việc sử dụng Internet như một nguồn
việc sử dụng Internet như một nguồn
thông tin
thông tin

Phạm vi
Phạm vi


Internet là gì?
Internet là gì?

Lịch sử của Internet?
Lịch sử của Internet?

Cái gì làm cho Internet hoạt
Cái gì làm cho Internet hoạt
động?
động?

Các dịch vụ và công cụ chính
Các dịch vụ và công cụ chính
của Internet là gì?
của Internet là gì?

Hoạt động trên lớp
Hoạt động trên lớp
-
Trao đổi
Trao đổi
-
Thảo luận theo nhóm
Thảo luận theo nhóm
-
Tìm hiểu một số tài liệu giảng viên
Tìm hiểu một số tài liệu giảng viên
giới thiệu
giới thiệu

-
Khảo sát
Khảo sát
-
Làm bài tập cá nhân và theo nhóm
Làm bài tập cá nhân và theo nhóm

Thời gian tập huấn 05 ngày
Thời gian tập huấn 05 ngày
Sáng từ 8h – 11h30
Sáng từ 8h – 11h30
Chiều từ 1h30 – 4h30
Chiều từ 1h30 – 4h30
(mỗi buổi nghỉ
(mỗi buổi nghỉ
giải lao 30 phút)
giải lao 30 phút)

Kết quả học tập
Kết quả học tập
Cuối bài học, học viên có thể:
Cuối bài học, học viên có thể:

Mô tả Internet là gì
Mô tả Internet là gì

Thảo luận tóm lượt về lịch sử Internet
Thảo luận tóm lượt về lịch sử Internet

Định nghĩa các khái niệm căn bản, các

Định nghĩa các khái niệm căn bản, các
thuật ngữ và công nghệ của Internet
thuật ngữ và công nghệ của Internet

Xác định các công cụ và dịch vụ chính
Xác định các công cụ và dịch vụ chính
của Internet
của Internet

Internet là gì?
Internet là gì?

Internet là mạng toàn cầu của các
Internet là mạng toàn cầu của các
mạng máy tính sử dụng một bộ
mạng máy tính sử dụng một bộ
giao thức gọi là TCP/IP
giao thức gọi là TCP/IP
(Transmission Control Protocol/
(Transmission Control Protocol/
Internet Protocol) bộ giao thức
Internet Protocol) bộ giao thức
này hỗ trợ việc liên thông một số
này hỗ trợ việc liên thông một số
các mạng máy tính khác nhau
các mạng máy tính khác nhau

Lịch sử của Internet?
Lịch sử của Internet?


Internet được khởi đầu là một mạng quân
Internet được khởi đầu là một mạng quân
sự gọi là ARPANET, liên quan tới việc
sự gọi là ARPANET, liên quan tới việc
nghiên cứu mạng
nghiên cứu mạng

Sau đó Internet được mở rộng đến các
Sau đó Internet được mở rộng đến các
trường đại học, doanh nghiệp và cá nhân
trường đại học, doanh nghiệp và cá nhân

Ngày nay, Internet cũng được coi là
Ngày nay, Internet cũng được coi là
mạng, xa lộ thông tin, và không gian máy
mạng, xa lộ thông tin, và không gian máy
tính (cyberspace)
tính (cyberspace)

Cho học viên làm bài tập
Cho học viên làm bài tập
(tìm hiểu thêm về lịch sử
(tìm hiểu thêm về lịch sử
Internet)
Internet)

Cái gì làm cho Internet hoạt động?
Cái gì làm cho Internet hoạt động?

Giao thức

Giao thức
– Các quy tắc được chuẩn hóa để
– Các quy tắc được chuẩn hóa để
xác định cách thức liên lạc và trao đổi dữ liệu
xác định cách thức liên lạc và trao đổi dữ liệu
giữa các máy tính xảy ra như thế nào
giữa các máy tính xảy ra như thế nào

Địa chỉ IP
Địa chỉ IP
– số duy nhất được sử dụng để xác
– số duy nhất được sử dụng để xác
định các máy tính trên mạng
định các máy tính trên mạng

Tên miền
Tên miền
– Hệ thống đặt tên có cấu trúc để
– Hệ thống đặt tên có cấu trúc để
định vị các máy tính trên mạng internet
định vị các máy tính trên mạng internet

URL
URL
– Lược đồ tên đồng nhất xác định các địa
– Lược đồ tên đồng nhất xác định các địa
chỉ duy nhất của các nguôn lực Internet
chỉ duy nhất của các nguôn lực Internet

Khách và chủ

Khách và chủ
- Cấu trúc máy tính được dùng
- Cấu trúc máy tính được dùng
bởi hầu hết các dịch vụ Internet
bởi hầu hết các dịch vụ Internet

Các giao thức
Các giao thức

TCP/IP (Transmission Control Protocol/
TCP/IP (Transmission Control Protocol/
Internet Protocol – Giao thức kiểm tra việc
Internet Protocol – Giao thức kiểm tra việc
truyền tải/ Giao thức Internet)
truyền tải/ Giao thức Internet)

Internet là mạng chuyển mạch gói sử dụng
Internet là mạng chuyển mạch gói sử dụng
TCP/IP như là giao thức cốt lõi của nó
TCP/IP như là giao thức cốt lõi của nó

TCP/IP là một bộ các giao thức điều hành các
TCP/IP là một bộ các giao thức điều hành các
địa chỉ và việc tổ chức của mạng và việc đóng
địa chỉ và việc tổ chức của mạng và việc đóng
gói thông tin sẽ được gửi qua Internet
gói thông tin sẽ được gửi qua Internet
+ TCP – Kiểm soát và phục hồi sự lưu thông
+ TCP – Kiểm soát và phục hồi sự lưu thông
các gói dữ liệu

các gói dữ liệu
+ IP – định địa chỉ và định hướng cho từng
+ IP – định địa chỉ và định hướng cho từng
gói dữ liệu
gói dữ liệu

Các giao thức (2)
Các giao thức (2)
Các giao thức Internet
Các giao thức Internet
+ HTTP (Hypertext Transfer protocol – Giao thức
+ HTTP (Hypertext Transfer protocol – Giao thức
truyền tải siêu văn bản) – cho việc truy cập và truyền
truyền tải siêu văn bản) – cho việc truy cập và truyền
tải các tài liệu web
tải các tài liệu web
+ FTP (File transfer Protocol – Giao thức truyền tải
+ FTP (File transfer Protocol – Giao thức truyền tải
file) – cho việc truyền tải file từ máy tính này sang
file) – cho việc truyền tải file từ máy tính này sang
máy khác
máy khác
+ Giao thức Gopher – cho việc truy cập tài liệu qua
+ Giao thức Gopher – cho việc truy cập tài liệu qua
hệ thống thực đơn Gopher (không còn được sử dụng
hệ thống thực đơn Gopher (không còn được sử dụng
rộng rãi)
rộng rãi)
+ Giao thức Telnet - cho phép người dùng đăng nhập
+ Giao thức Telnet - cho phép người dùng đăng nhập

vào máy tính từ xa
vào máy tính từ xa
+ SMTP (Simple Mail Transfer protocol – Giao thức
+ SMTP (Simple Mail Transfer protocol – Giao thức
truyền tải mail đơn giảnl) cho việc gởi và quản lý thư
truyền tải mail đơn giảnl) cho việc gởi và quản lý thư
điện tử (email)
điện tử (email)

Địa chỉ IP
Địa chỉ IP

Địa chỉ IP là địa chỉ duy nhất được
Địa chỉ IP là địa chỉ duy nhất được
đăng ký cho mỗi máy tính được kết nối
đăng ký cho mỗi máy tính được kết nối
internet
internet

Nó được dùng bởi giao thức TCP/IP để
Nó được dùng bởi giao thức TCP/IP để
định hướng các gói thông tin từ 1
định hướng các gói thông tin từ 1
người gửi đến một vị trí trên Internet
người gửi đến một vị trí trên Internet

Địa chỉ IP bao gồm 4 nhóm số xếp từ 0
Địa chỉ IP bao gồm 4 nhóm số xếp từ 0
tới 255, vd 249.7.13.53
tới 255, vd 249.7.13.53

Địa chỉ IP
Địa chỉ IP

Địa chỉ IP: 249.7.13.53
Địa chỉ IP: 249.7.13.53
+ Hai nhóm số đầu xác định mạng
+ Hai nhóm số đầu xác định mạng
+ Nhóm số thứ 3 xác định mạng
+ Nhóm số thứ 3 xác định mạng
cục bộ
cục bộ
+ Nhóm số thứ 4 xác định 1 máy
+ Nhóm số thứ 4 xác định 1 máy
tính cụ thể
tính cụ thể

Tên miền
Tên miền

Tên miền là bí danh hoặc một từ tương đương
Tên miền là bí danh hoặc một từ tương đương
(trong tiếng Anh) với các địa chỉ IP của một
(trong tiếng Anh) với các địa chỉ IP của một
máy tính
máy tính

Hệ thống tên miền (DNS) cho phép việc sử
Hệ thống tên miền (DNS) cho phép việc sử
dụng tên miền dễ nhớ hơn thay vì địa chỉ IP để

dụng tên miền dễ nhớ hơn thay vì địa chỉ IP để
định vị các máy tính trên internet
định vị các máy tính trên internet

Các dụng cụ phân tích tên miền quét qua
Các dụng cụ phân tích tên miền quét qua
Internet để dịch các tên miền thành các địa chỉ
Internet để dịch các tên miền thành các địa chỉ
IP
IP

Tên miền (2)
Tên miền (2)
-
-
Tên miền gồm 2 phần:
Tên miền gồm 2 phần:
+ Phần đầu tiên là tên máy chủ
+ Phần đầu tiên là tên máy chủ
+ Phần thứ 2 xác định mức cao nhất của miền
+ Phần thứ 2 xác định mức cao nhất của miền
- Miền mức cao nhất (TLD) – xác định kiểu của
- Miền mức cao nhất (TLD) – xác định kiểu của
máy chủ
máy chủ
+ Miền có mức cao nhất chung
+ Miền có mức cao nhất chung
+ Miền có mức cao nhất mã quốc gia
+ Miền có mức cao nhất mã quốc gia
- Tên miền được dùng trong địa chỉ URLs và

- Tên miền được dùng trong địa chỉ URLs và
email
email

Các tên miền mức cao nhất
Các tên miền mức cao nhất

.com – site thuộc công ty/ thương mại.
.com – site thuộc công ty/ thương mại.

.edu/ac – site thuộc giáo dục/ nghiên cứu
.edu/ac – site thuộc giáo dục/ nghiên cứu
giảng dạy
giảng dạy

.gov – site thuôc chính phủ
.gov – site thuôc chính phủ

.org – site thuộc tổ chức phi lợi nhuận
.org – site thuộc tổ chức phi lợi nhuận

.mil – site thuộc quân đội
.mil – site thuộc quân đội

.int – site thuộc tổ chức quốc tế
.int – site thuộc tổ chức quốc tế

.net – site cung cấp mạng
.net – site cung cấp mạng

Các miền mức cao nhất (2)
Các miền mức cao nhất (2)

.aero – hạn chế sử dụng bởi công nghệ vận tải
.aero – hạn chế sử dụng bởi công nghệ vận tải
hàng không
hàng không

.biz – dùng phổ biến bởi lĩnh vực kinh doanh
.biz – dùng phổ biến bởi lĩnh vực kinh doanh
thương mại
thương mại

.coop – được sử dụng hạn chế bởi hợp tác xã
.coop – được sử dụng hạn chế bởi hợp tác xã

.info – dùng phổ biến ở lĩnh vực thương mại và
.info – dùng phổ biến ở lĩnh vực thương mại và
phi thương mại
phi thương mại

.museum – được sử dụng hạn chế bởi các bảo
.museum – được sử dụng hạn chế bởi các bảo
tàng
tàng

.name – dùng phổ biến bởi các cá nhân
.name – dùng phổ biến bởi các cá nhân

.pro – được sử dụng hạn chế bởi certified

.pro – được sử dụng hạn chế bởi certified
professionals và professional entities
professionals và professional entities

Miền mức cao nhất mã quốc gia
Miền mức cao nhất mã quốc gia

.au – Úc
.au – Úc

.ph – Philippines
.ph – Philippines

.cn – Trung Quốc
.cn – Trung Quốc

.sg – Singapore
.sg – Singapore

.fj – fiji
.fj – fiji

.uk – Anh
.uk – Anh

.id – Indonesia
.id – Indonesia

.us – Mỹ
.us – Mỹ


.jp – Nhật
.jp – Nhật

.tw – Đài loan
.tw – Đài loan

.mn – Mông cổ
.mn – Mông cổ

.vn – Việt Nam
.vn – Việt Nam

Danh sách hoàn
Danh sách hoàn
chỉnh có thể truy
chỉnh có thể truy
cập tại
cập tại
/> />cctld/
cctld/
cctld-whois.htm
cctld-whois.htm

Địa chỉ
Địa chỉ
Nguồn lực Đồng nhất
Nguồn lực Đồng nhất
trên mạng
trên mạng


Mỗi tài liệu hoặc file trên Internet có 1 địa chỉ
Mỗi tài liệu hoặc file trên Internet có 1 địa chỉ
duy nhất gọi là URL
duy nhất gọi là URL

Một URL bao gồm 3 phần:
Một URL bao gồm 3 phần:
+ Giao thức – cho phép máy tính biết cách xử
+ Giao thức – cho phép máy tính biết cách xử
lý thông tin mà nó nhận được
lý thông tin mà nó nhận được
+ Tên miền – địa chỉ Internet của máy tính
+ Tên miền – địa chỉ Internet của máy tính
dùng để đặt site và chứa tài liệu
dùng để đặt site và chứa tài liệu
+ Đường dẫn – chỉ cho máy tính thư mục và
+ Đường dẫn – chỉ cho máy tính thư mục và
tập tin nào
tập tin nào


để truy cập
để truy cập

URL là gì?
URL là gì?
Địa chỉ máy chủ Internet dùng giao thức truyền tải siêu
Địa chỉ máy chủ Internet dùng giao thức truyền tải siêu
văn bản

văn bản
Miền cấp cao nhất thể hiện site thương mại
Miền cấp cao nhất thể hiện site thương mại
Trang hiện tại
Trang hiện tại
/> />Kiểu file
Kiểu file
Biểu thị thư mục nơi chứa trang web
Biểu thị thư mục nơi chứa trang web


Tên miền thứ cấp
Tên miền thứ cấp
Biểu thị site là 1 phần của www
Biểu thị site là 1 phần của www
Uniform
Resource
Locator

Phân tích một URL
Phân tích một URL


m/books/children.htm
m/books/children.htm
l
l
-
“http” giao thức truyền
tải

-
“www” tên máy chủ
-
‘amazon” tên miền
thứ cấp bậc 2
-
“com” tên miền cấp cao
nhất
-
“books” tên thư mục
-
“children” tên file
-
“html” kiểu file

Cho học viên làm bài tập
Cho học viên làm bài tập
(cho học viện tự khai
(cho học viện tự khai
thác tìm hiểu thông tin
thác tìm hiểu thông tin
trên mạng Internet)
trên mạng Internet)

Khách Chủ
Khách Chủ

Mô hình khách – chủ là kiến trúc xử lý phân tán
Mô hình khách – chủ là kiến trúc xử lý phân tán
được sử dụng bởi hầu hết các dịch vụ Internet,

được sử dụng bởi hầu hết các dịch vụ Internet,
thông thường việc phân loại các máy chủ (host)
thông thường việc phân loại các máy chủ (host)
trên Internet như các máy khách và máy chủ
trên Internet như các máy khách và máy chủ

Các chương trình của máy khách được dùng để
Các chương trình của máy khách được dùng để
truy cấp các dịch vụ Internet được cung cấp bởi
truy cấp các dịch vụ Internet được cung cấp bởi
các máy chủ chạy các chương trình chủ để cung
các máy chủ chạy các chương trình chủ để cung
cấp thông tin hay dịch vụ được yêu cầu
cấp thông tin hay dịch vụ được yêu cầu

Ví dụ trình các duyệt web là các chương trình khách
Ví dụ trình các duyệt web là các chương trình khách
được dùng để truy cập thông tin trên các máy chủ
được dùng để truy cập thông tin trên các máy chủ
web
web

Xin c¶m ¬n
Xin c¶m ¬n