Giới thiệu về công nghệ thông tin và truyền thông: Bài 6. Internet là gì? potx

UNESCO EIPICT Module 1. Bài 6 1
Giới thiệu về công nghệ
thông tin và truyền thông
Bài 6. Internet là gì?
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
2
Đặt vấn đề
Internet là mạng thông tin toàn cầu. Cán
bộ thư viện phải hiểu được cơ chế hoạt
động của Internet và sử dụng Internet để
truy cập, tổ chức, xuất bản và cung cấp
thông tin
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
3
Phạm vi
•
Internet là gì?
•
Những công cụ Internet nào sẵn có?
•
World Wide Web là gì?
•
Thư điện tử (e-mail), FTP, Chat là gì?
•
Các nguồn tin trực tuyến là gì?
•
Tại sao Internet lại quan trọng đối với các
thư viện?
•

Những vấn đề nào nảy sinh trong việc sử
dụng Internet?
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
4
Mục tiêu
Kết thúc bài học, học viên sẽ có khả năng:
•
Định nghĩa Internet và các khái niệm và
thuật ngữ liên quan khác.
•
Mô tả các công cụ và dịch vụ Internet.
•
Xác định các nguồn tin trên Internet cho
thư viện.
•
Sử dụng nguồn tin trực tuyến trên Internet.
•
Nhận thức được tầm quan trọng của
Internet đối với thư viện.
•
Thảo luận một số vấn đề và mối quan tâm
liên quan đến việc sử dụng Internet trong
các thư viện.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
5
Internet là gì?
•
Internet là một mạng toàn cầu bao gồm

các máy tính liên kết với nhau theo một bộ
quy tắc, thường được gọi là Transmission
Control Protocol/Internet Protocol
(TCP/IP).
•
Internet không phải là một địa điểm, một
công ty hay dịch vụ cụ thể, mặc dù các địa
điểm, công ty và dịch vụ có thể được truy
cập thông qua Internet. Internet không
thuộc sở hữu của riêng một ai. Nó còn
được gọi là Web.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
6
Internet
Internet
không chỉ
đơn thuần là
một mạng
cụ thể gồm
các máy
tính được
kết nối với
nhau.
Mà nó còn là một mạng kết nối
mọi người và các nguồn tin
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
7
Kết nối Internet như thế nào?

Để truy cập vào Internet, bạn cần:
•
01 máy tính cá nhân có card mạng
•
01 modem
•
01 đường điện thoại, hoặc DSL, hoặc cáp
•
01 nhà cung cấp dịch vụ Internet
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
8
Các thành phần của Web
•
Máy chủ Web (Web servers)
•
Trình duyệt Web (Web Browsers)
•
Máy tìm kiếm (Search Engines)
•
Giao thức truyền siêu văn bản (Hypertext
Transfer Protocol)
•
Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản
(Hypertext Markup Language)
•
Địa chỉ URL (Định vị tài nguyên thống nhất
-URL) và trang Web
•
Các nguồn tin

UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
9
Trình duyệt Web và Máy chủ
2. Trình duyệt Web dịch yêu cầu
của người dùng và gửi chúng tới
máy chủ thích hợp.
3. Máy chủ
chấp nhận
và xử lý yêu
cầu từ trình
duyệt.
4. Máy chủ gửi tệp tin
được yêu cầu tới trình
duyệt đề biên dịch.
5. Người dùng
nhận tệp tin
1. Người dùng gửi
yêu cầu
Trình duyệt
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
10
HTTP và HTML
•
Máy chủ và trình duyệt Web sử dụng Giao
thức truyền siêu văn bản (HTTP), một giao
thức chuẩn Internet, để thực hiện việc truyền
văn bản và các tệp tin khác giữa các máy tính
khác nhau.

•
HTTP “xác định cách thức các thông điệp
(messages) được định dạng và truyền tải, và
những hành động mà máy chủ và trình duyệt
Web cần phải tiến hành để thực hiện các lệnh
khác nhau”.
•
HTML xác định cách thức các trang Web được
định dạng và hiển thị bằng trình duyệt Web.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
11
World Wide Web
•
World Wide Web (WWW) là tên chung chỉ
tất cả các tệp tin máy tính trên thế giới mà
có thể được truy cập thông qua các máy
chủ Internet.
•
Các tệp tin có thể truy cập được thông qua
việc sử dụng Giao thức truyền siêu văn
bản (HTTP), Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn
bản (HTML), trình duyệt, và địa chỉ URL.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
12
Hệ thống tên miền (DNS)
•
Hệ thống tên miền chuyển đổi tên của
các máy chủ (Web server) và các tên

miền thành địa chỉ IP trên Internet hoặc
trên các mạng nội bộ sử dụng giao thức
TCP/IP.
Ví dụ về DNS: mail.cslib.upd.edu.ph
địa chỉ IP: 165.220.19.30
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
13
Liên kết siêu văn bản giữa
các nguồn tin trên Web
•
Siêu liên kết là những mã HTML đặc biệt được
đưa vào các trang Web để kết nối tới các
nguồn tin trên Web, hướng dẫn trình duyệt tìm
đến một nguồn tin, chạy một ứng dụng hay
chuyển sang một site khác.
•
Siêu liên kết bao gồm các thành phần sau:

Thẻ HTML – Hướng dẫn trình duyệt và máy chủ Web
lấy tệp tin hay chạy chương trình nào, bao gồm địa
chỉ URL’s và / hoặc chỉ tới các chương trình hay tệp
tin để chạy.

Điểm đánh dấu (Anchor) – đoạn văn bản hoặc hình
ảnh dùng để đặt một siêu liên kết, là một đối tượng
có thể nhấp chuột để kích hoạt siêu liên kết

Địa chỉ URL – Địa chỉ của nguồn tin Web
UNESCO EIPICT Modu

le 1. Bài 6
14
Định vị tài nguyên thống nhất
Định vị tài nguyên thống nhất (URL) được
sử dụng để định vị nguồn tin trên Internet.
Nó bao gồm:
•
http:// chỉ giao thức truyền siêu văn bản,
có thể được tiếp theo bằng www
•
Tên miền
•
Và địa chỉ của tệp tin hoặc nguồn tin trong
máy tính.
•
Ví dụ – />UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
15
Các cách thức để định vị
thông tin
•
Duyệt Net
•
Máy tìm tin
•
Các công cụ
siêu tìm kiếm
(meta-search)
•
Mục lục chủ đề

•
Thư viện ảo
•
Newsgroups
•
Mailing lists
(Listservs)
•
Mục lục thư viện
•
CSDL trực tuyến
•
Tạp chí điện tử
•
Các tổ chức
•
Các dịch vụ khác
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
16
Các dạng tài liệu mang tin
•
Văn bản
•
Âm thanh
•
Hình ảnh
•
Video
•

Hình động
•
Tài liệu toàn văn
•
Dữ liệu thống kê
•
Tóm tắt/Chỉ mục
•
Phần mềm
•
Mục lục thư viện
•
Tin tức v.v…
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
17
Các website có tài liệu
thông tin miễn phí
•
Các tài liệu tham
khảo chung

Bách khoa toàn thư

Từ điển và từ điển từ
chuẩn

Niêm giám

Tài liệu khác

•
Sách
•
Tạp chí
•
Tài liệu chuyên
ngành

Toán

Ngôn ngữ và ngữ pháp

Văn học

KH&CN

Lịch sử

Khoa học thư viện
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
18
Bạn có thể làm gì trên
Internet?
•
Gửi tin nhắn qua thư
điện tử
•
Nói chuyện/Chat
•

Truy cập thông tin qua
World Wide Web
•
Truyền tệp (FTP)
•
Các việc khác
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
19
Vấn đề
•
Tính chính xác của tài liệu
•
Thông tin tác giả của tài liệu
•
Tính cập nhật của thông tin
•
Hạn chế của công nghệ
•
Uy tín của site nơi đăng tài
liệu (tên miền)
•
Quyền tác giả và sở hữu trí
tuệ
•
Bất cứ người nào biết cách
xuất bản trên Net.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 6
20

Tại sao Internet lại quan
trọng đối với các thư viện?
•
Nhiều nguồn tin có thể truy cập thông qua
Internet:

Mục lục thư viện trực tuyến

Tài liệu dưới nhiều định dạng khác nhau

Cơ sở dữ liệu

Các dịch vụ giáo dục và thông tin
•
Có thể gửi tài liệu qua Internet. Ví dụ: thư
điện tử, FTP, chia sẻ tệp tin (file-sharing)
•
Cán bộ thư viện có thể liên lạc với mọi
người thông qua thư điện tử, chat,
newsgroups v.v…