UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 1
Giới thiệu về công nghệ
thông tin và truyền thông
Bài 1. Tại sao cán bộ thư viện phải
biết về ICT và bổ sung kỹ năng sử
dụng?
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 2
Đặt vấn đề
Ở châu Á, thông tin được nhìn nhận
như một nguồn lực quan trọng,
nhưng các công cụ ICT để tạo lập,
thu thập, củng cố và truyền thông
thông tin còn chưa được sử dụng ở
phần lớn các thư viện, do vai trò của
các thư viện rất ít khi được coi trọng
trong tầm nhìn công nghệ của các tổ
chức chủ quản.
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 3
Phạm vi
•
Công nghệ thông tin và truyền thông
(ICT) là gì?
•
ICT có tác động gì đến xã hội?
•
ICT có tác động gì đến thư viện và
các trung tâm thông tin khác?
•
ICT có tác động gì đến cán bộ thư
viện và đào tạo thư viện?
•
Các khuynh hướng và vấn đề chủ
yếu trong thư viện do tác động của
ICT là gì?
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
4
Mục tiêu
Kết thúc bài học, học viên sẽ có khả năng:
•
Xác định được tác động của ICT đến môi
trường làm việc trong thư viện
•
Nhận thức đầy đủ tác động của ICT đến
các định dạng, việc truy cập và cung cấp
thông tin
•
Nhìn nhận ICT là công cụ mà cán bộ thư
viện có thể và cần phải sử dụng để đáp
ứng các yêu cầu tin của người dùng
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 5
ICT là gì?
Thông tin
Truyền thông
Công nghệ
ICT là phần cứng và phần mềm cho
phép xã hội tạo lập, thu thập, củng
cố và truyền thông thông tin bằng các
định dạng thông tin đa phương tiện
phục vụ cho các mục đích khác
nhau.
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 6
Tác động của ICT đến xã
hội
Sự phát triển ICT đã dẫn tới sự sáp
nhập giữa các ngành sản xuất máy
tính, thông tin, truyền thông, giảI trí,
và phương tiện truyền thông đại
chúng, do đó cung cấp các công cụ
trao đổI thông tin dướI dạng số sử
dụng bằng máy tính.
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 7
ICT có trong tất cả các mặt của xã
hội.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
8
Phản ứng của ngành công nghiệp
và Chính phủ đối với xã hội thông
tin là gì?
•
Tăng cường sản xuất và cung cấp các
phần mềm và phần cứng ICT mạnh hơn
•
Cung cấp hạ tầng thông tin toàn cầu và
quốc gia hiệu quả hơn cho việc truy cập và
cung cấp thông tin hiệu quả hơn
•
Sản xuất và xuất bản thông tin số hoá đa
phương tiện tăng lên
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 9
Tác động của ICT đến thư viện
và các trung tâm thông tin là gì?
•
ICT cho phép tạo lập thông tin dướI
dạng số.
•
ICT cho phép truy cập trực tuyến và
truyền tệp
•
ICT cho phép tạo lập mạng và chia
sẻ các nguồn tin
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 10
ICT đã tạo khả năng truyền thông tin số
hoá từ xa.
Sự chuyển đổi từ
dạng in sang dạng
số
Internet
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
11
Tác động của tài liệu thông
tin số hoá đến thư viện
Thông tin số hoá có thể được gửi nhiều bản sao
đồng thời trên các mạng thông tin trong khoảng
một phút hoặc thậm chí một giây. Người sử dụng
có máy tính cá nhân nối mạng không cần phải
đến thư viện. Họ có thể truy cập thông tin trên
máy tính cá nhân của mình.
Thông tin số hoá có thể được cắt và dán từ tài
liệu này vào tài liệu khác
Thông tin số hoá có thể miễn phí hoặc rẻ hơn tài
liệu in tương đương
Thông tin số hoá thường làm thay đổi vai trò của
cán bộ thư viện bằng nhiều cách khác nhau
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
12
Ảnh hưởng của sự phát triển
này đến cộng đồng người dùng
tin là gì?
•
Tăng trình độ kiến thức công nghệ
•
Tăng nhu cầu truy cập thông tin
nhanh hơn và tốt hơn
•
Tăng khoảng cách giữa giàu và
nghèo thông tin.
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 1 13
Tác động của ICT đến cán bộ
thư viện và đào tạo thư viện là
gì?
•
Cần phải có kiến thức về ICT
•
Cần phải có kỹ năng về ICT
•
Cần phải có công cụ ICT
•
Cần phải học tập thường xuyên trong
bốI cảnh ICT thay đổi nhanh chóng
Các trường thư viện cần phải đưa ICT
vào chương trình đào tạo của mình
và các khoá học ngắn hạn để sinh
viên tốt nghiệp có khả năng đương
đầu với môi trường làm việc thay đổi.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
14
Vai trò của cán bộ thư viện
trong xã hội thông tin là gì?
•
Người tạo lập: người phát triển và sản xuất các
sản phẩm và dịch vụ thông tin
•
Người thu thập: cán bộ thư viện,cán bộ lưu trữ
và người quản trị biểu ghi
•
Người truyền thông: cán bộ thông tin, extension
workers, chuyên gia về chủ đề
•
Người củng cố: cán bộ thư viện làm công tác
tra cứu, người môi giới thông tin, các nhà phân
tích
(Chương trình đào về xã hộI thông tin, 1998)
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
15
Các khuynh hướng trong
phát triển thư viện là gì?
Thư viện sẽ :
•
nối mạng
•
sẽ lưu giữ bộ sưu tập hạt nhân là tài
liệu đa phương tiện
•
truy cập thông tin toàn cầu
•
trở thành thư viện số
•
trở thành thư viện ảo
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
16
Các thách thức đối với thư viện
•
Phát triển bộ sưu tập
•
Chia sẻ nguồn tin
thông qua mạng
•
Truyền thông trực tiếp
nhanh hơn giữa các
nhà khoa học và các
nhà nghiên cứu
•
Dịch vụ tra cứu ảo tại
chỗ: công nghệ đẩy và
kéo
•
Hệ thống cung cấp
tài liệu tốt hơn
•
Hệ thống tóm tắt và
định chỉ số tốt hơn
•
Sự sẵn có của tài
liệu toàn văn trên
Internet
•
Quản lý thông tin vớI
quản lý bộ sưu tập
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 1
17
Kết luận
Các thư viện và cán bộ thư viện cần phải có khả
năng đáp ứng các yêu cầu của xã hội thông tin.
Cán bộ thư viện cần phải có kiến thức, kỹ năng
và công cụ nắm bắt thông tin số hoá, là người tạo
lập, thu thập, củng cố và truyền thông thông tin
hiệu quả. Cán bộ thư viện vớI kiến thức, kỹ năng
và công cụ thông tin theo yêu cầu của người cán
bộ thông tin trong xã hội thông tin sẽ là yếu tố
thành công chính tạo khả năng để thư viện thực
hiện vai trò của mình là một hệ thống hỗ trợ thông
tin cho xã hội.