(SKKN HAY NHẤT) một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn lịch sử THCS

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG
HỌC SINH GIỎI MÔN LỊCH SỬ THCS”

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI
MÔN LỊCH SỬ
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chun mơn
3. Mơ tả bản chất của sáng kiến:
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:
- Vấn đề thực tế còn tồn đọng trong giảng dạy nhiều năm qua ở trường THCS là giáo viên
ít tìm tịi, sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy học, phần lớn chỉ chú trọng đến việc truyền
đạt kiến thức hơn là tập cho các em cách tự học, tự rèn, tự lĩnh hội kiến thức, hiểu sâu và vận
dụng một vấn đề lịch sử vào làm bài có hiệu quả, ít kích thích sự say mê tìm tịi của học sinh.
- Chưa chú ý nhiều đến việc rèn cho học sinh các kĩ năng trong học tập như sử dụng lược
đồ, lập bảng thống kê sự kiện lịch sử, khái quát giai đoạn lịch sử; kĩ năng phân tích, lập luận,
…cịn hạn chế
Chính do những hạn chế trên, mà chất lượng bộ môn vẫn còn thấp so với yêu cầu ngày
càng cao của xã hội, trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả không cao, trước năm
học 2002 - 2003 trường tơi hầu như khơng có học sinh giỏi cấp tỉnh mơn Lịch sử, thỉnh thoảng
có năm được 1 học sinh giỏi cấp huyện là dữ lắm

3.2. Nội dung giải pháp đề nghị cơng nhận là sáng kiến:
3.2.1. Mục đích của giải pháp:
Giải pháp này góp phần trang bị kiến thức một cách sâu sắc cho học sinh, hình thành cho
các em biết cách tự học, tự rèn, tự nghiên cứu sâu vấn đề lịch sử; phát huy tính năng động,
sáng tạo; tạo sự thích thú cho học sinh trong học tập, đặc biệt nâng cao chất lượng bộ môn,
chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi ở bộ môn Lịch sử cấp THCS trong các kì thi tuyển chọn
học sinh giỏi.
3.2.2. Nội dung giải pháp:
a. Những điểm khác biệt, tính mới của giải pháp: Giải pháp này đã định hướng
được nội dung và biện pháp thực hiện bồi dưỡng học sinh giỏi. Trước kia giáo viên dạy bồi
dưỡng thường ôm đồm kiến thức, học sinh học nhiều, học không nổi. Giáo viên vào lớp chỉ
đơn thuần là nhắc lại kiến thức đã học rồi trên lớp, học sinh nghe nhiều lần rồi nhàm chán.
Kĩ năng làm bài còn hạn chế nhiều, những dạng câu hỏi thơng hiểu thì các em làm bài thiếu
tự tin, câu hỏi dạng vận dụng không lập luận được…Với giải pháp này giúp giáo viên cô
đọng kiến thức hơn khi bồi dưỡng (các đề thi cấp huyện, cấp tỉnh hằng năm đều có trong giải
pháp này), giúp các em hiểu sâu sắc vấn đề lịch sử hơn, hướng dẫn các em cách tự học, rèn
kĩ năng làm bài, nhằm giúp các em hứng thú hơn trong học tập
b. Cách thực hiện:
b. 1. Tìm hiểu ngun nhân:
Tơi ln đặt câu hỏi: Làm thế nào để nâng cao chất lượng học sinh giỏi bộ môn Lịch sử?
Bản thân tôi tìm ra những ngun nhân sau:
*Phía giáo viên:
- Cịn nặng về cung cấp kiến thức một chiều, nội dung bài học chưa sâu sắc
1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


- Trong bồi dưỡng còn dàn trải kiến thức, chưa định hướng nội dung trọng tâm
- Trong tiết dạy còn xem nhẹ việc rèn kĩ năng cho các em trong học tập và làm bài kiểm

tra
- Chỉ chú ý việc học thuộc lòng, chưa hướng dẫn học sinh cách tự học ở nhà…
*Phía học sinh:
- Cịn trơng chờ vào giáo viên cung cấp kiến thức, ít học sinh có tính tự học, tự rèn tốt
- Chưa biết cách sử dụng tư liệu tham khảo, chưa khai thác triệt để kiến thức trong SGK
phục vụ bài học và làm bài kiểm tra
- Các em trong đội tuyển thường lấy từ nguồn học sinh thi trượt các môn tự nhiên nên các
em chưa thật sự giỏi, chưa có sự vượt trội về kĩ năng
- Học sinh khơng có thời gian nhiều để học và làm bài tập mơn bồi dưỡng (vì các em phải
học trái buổi các tiết chính khóa, các tiết tăng cường, các em do phải dành thời gian nhiều cho
việc học các môn tự nhiện…)
b. 2. Đề ra kế hoạch:
* Phía giáo viên:
- Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học tích cực có hiệu quả
- Mạnh dạn định hướng nội dung trọng tâm trong công tác bồi dưỡng
- Chú ý rèn các kĩ năng cho học sinh trong học tập, trong làm bài kiểm tra
- Rèn cho học sinh biết cách tự học ở nhà…
* Phía học sinh:
- Rèn cách tự học, tự tìm tịi kiến thức, khơng trông chờ, ỉ lại vào giáo viên
- Tập sưu tầm tư liệu, biết khai thác triệt để nội dung SGK để phục vụ cho bài học và bài
kiểm tra
- Sắp xếp thời gian học một cách hợp lý, đầu tư nhiều thời gian học vào bộ môn bồi dưỡng
b. 3. Áp dụng cụ thể vào đề tài:
Tập trung vào bồi dưỡng các nội dung sau: (đây là nội dung Sở Giáo dục hướng dẫn, còn
định hướng nội dung cụ thể và biện pháp tiến hành nêu ở sáng kiến kinh nghiệm)
A. Lịch sử Việt Nam:
1/Các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta từ thế kỉ X đến thế kỉ XVIII
- Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
- Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn năm 981
- Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Lý (1075 – 1077)

- Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên của nhà Trần
- Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 – 1427)
- Kháng chiến chống Xiêm (1785)
- Kháng chiến chống Thanh (1789)
2/ Các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp từ 1858 đến nửa cuối thế kỉ XIX
3/ Phong trào chống Pháp từ đầu thế kỉ XX đến năm 1918
4/ Việt Nam từ năm 1919 đến Cách mạng tháng Tám và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa
B. Lịch sử thế giới: Lịch sử thế giới hiện đại từ năm 1945 đến nay
3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp:
- Giải pháp này ứng dụng cho việc dạy bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử ở trường
THCS trong và ngồi huyện
- Khơng tốn kém tiền của, dễ ứng dụng
- Nếu vận dụng tốt thì cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi sẽ đạt hiệu quả cao.
3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp:
2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Qua hơn 10 năm (từ năm học 2002 - 2003 đến nay) làm công tác bồi dưỡng học sinh
giỏi, tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm và đã vận dụng những kinh nghiệm đó vào
giảng dạy đạt hiệu quả như sau:
Năm học

Ghi chú
Số lượng học sinh giỏi
Huyện
Tỉnh
* Năm học 2007 - 2008: BGH

2002 - 2003
3HS
3HS
không phân công bồi dưỡng HSG
2003 - 2004
5HS
2HS
2004 - 2005
2HS
/
2005 - 2006
2HS
2HS
2006 - 2007
2HS
1HS
2008 - 2009
2HS
/
2009 - 2010
3HS
3HS
* Năm học 2011 - 2012: Bồi
2010 - 2011
2HS
1HS
dưỡng HSG thi tỉnh ở cụm (Phú
2011 - 2012
1HS
1HS

Túc) đạt 5 HSG cấp tỉnh
2012 - 2013
3HS
/
- Học sinh vận dụng kiến thức và kĩ năng vào làm bài trong các kì thi tốt hơn trước
- Học sinh biết cách tự học, tự rèn, u thích bộ mơn Lịch sử hơn
- Các em vân dụng kiến thức đã học vào cuộc sống và sống tự tin hơn
3.5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu: Không
3.6. Tài liệu kèm theo gồm: Không
Bến Tre, ngày 22 tháng 7 năm 2013
Nguyễn Thị Ngọc Mỹ
Nguyễn Thị Ngọc Mỹ

Trường Trung học cơ sở An Hiệp,
huyện Châu Thành

Tổ trưởng

8,2đ

3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Tồn văn sáng kiến:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG CƠNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI
MÔN LỊCH SỬ
Trường THCS An Hiệp – Châu Thành

Phần mở đầu
I. Bối cảnh của đề tài:
Trong thời gian qua, nhất là từ khi Đảng ta tiến hành công cuộc đổi mới đã coi giáo dục
là quốc sách hàng đầu thì vai trị, vị trí của mơn Lịch sử không ngừng được củng cố và được
nâng cao; Thực tế kết quả dạy và học môn Lịch sử đã thể hiện rõ năng lực của giáo viên bộ
môn, góp phần vào việc nâng cao trình độ tiếp thu của học sinh trong chương trình giáo dục
tồn diện. Chất lượng dạy và học môn Lịch sử không ngừng được nâng cao và ngày càng
chứng tỏ rằng nó khơng thể thiếu được trong cơng cuộc giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo
đức, tác phong, ….trong việc hình thành nhân cách thế hệ trẻ.
Bên cạnh việc hoàn thành nhiệm vụ của bộ môn, chúng ta cũng phải thừa nhận rằng
những kết quả đó vẫn cịn thấp so với u cầu ngày càng cao của xã hội, nhất là trong thời
kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.Vì vậy, chúng ta cần phải nâng cao hơn
nữa chất lượng dạy và học ở bộ mơn Lịch sử thì mới đáp ứng được yêu cầu trên.
II. Lý do chọn đề tài:
Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giúp học sinh u thích bộ mơn Lịch sử,
khơng ai khác hơn đó chính là giáo viên trực tiếp giảng dạy mơn Lịch sử ở trường trung học
cơ sở, trong đó giáo viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi giữ vai trò rất quan trọng vì cơng tác
bồi dưỡng học sinh giỏi được xem là công tác mũi nhọn trong trường phổ thơng. Do đó điều
quan trọng là làm thế nào để nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi ở bộ môn Lịch sử
cấp THCS. Đặc biệt, cố gắng phát hiện được những học sinh có năng khiếu, những em u
thích bộ mơn Lịch sử để bồi dưỡng đạt kết quả cao trong các kì thi chọn học sinh giỏi cấp
huyện, cấp tỉnh được tổ chức hằng năm.
Bản thân tôi qua nhiều năm làm công tác bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Lịch sử đã gặt
hái đuợc khá nhiều thành tích trong cơng tác này và đây là đề tài viết về một số kinh nghiệm
trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở bộ môn Lịch sử của bản thân tôi.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
- Đề tài được nghiên cứu và thực hiện trong trường THCS ở bộ môn Lịch sử
4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

- Đối tượng nghiên cứu: Học sinh các khối lóp 8, 9
IV. Mục đích nghiên cứu:
- Nhằm xây dựng và nâng cao chất luợng học sinh giỏi ở bộ môn Lịch sử
- Giúp học sinh u thích bộ mơn Lịch sử hơn.
V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu:
- Qua việc vận dụng đề tài này vào thực tiễn, có rất nhiều học sinh tỏ ra u thích mơn học,
đặt biệt có nhiều học sinh có sự chuyển biến thật sự trong học tập, có tinh thần tự giác, tích
cực trong học tập và được giáo viên tuyển chọn vào đội bồi dưỡng học sinh giỏi ở bộ môn
Lịch sử.
- Học sinh có kỹ năng phân tích vấn đề thơng qua các hoạt động bàn bạc, thảo luận trong
quá trình học tập.
- Kết quả trong các kì thi chọn học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh số học sinh đậu khá cao.
****

5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Phần nội dung
I. Cở sở lý luận:
- Mục tiêu giáo dục: Là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện, có đạo đức, tri
thức, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp
ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc (Qui định tại điều 2- Luật Giáo dục). Điều này
đòi hỏi chúng ta phải nhận thức đầy đủ nhiệm vụ vẻ vang của mình để ra sức cải tiến và
nâng cao chất lượng về mọi mặt trong công tác giảng dạy bộ môn Lịch sử, nhất công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi cấp trung học cơ sở.

- Mục tiêu bộ môn:
+ Về kiến thức:
* Cung cấp kiến thức lịch sử ở chương trình THCS, học sinh được học sâu những sự
kiện cơ bản trong quá trình phát triển của Lịch sử thế giới và Lịch sử dân tộc…
* Tiếp tục bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Lịch sử về kiến thức và kĩ năng, tạo hứng thú
say mê học tập, tìm hiểu lịch sử cho học sinh.
+ Về kĩ năng:
* Rèn kĩ năng: Lập bảng thống kê các sự kiện lịch sử quan trọng qua từng giai đoạn.
* Hình thành kĩ năng trình bày, phân tích, giải thích sự kiện lịch sử, nâng cao năng lực
xem xét, đánh giá, so sánh, tổng hợp….
* Rèn luyện kĩ năng tự học của học sinh thông qua sách giáo khoa, sưu tầm và sử dụng
các loại tư liệu lịch sử, làm bài thực hành…
* Vận dụng kiến thức vào thực tiễn để rút ra bài học
* Biết cách đặt vấn đề và giải quyết vấn đề trong quá trình học tập.
II. Thực trạng của vấn đề:
1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của Ban Giám hiệu đến công tác bồi dưỡng
- Chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy - học đã đuợc đổi mới
- Giáo viên có nhiều năm làm cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi, có tinh thần trách nhiệm
cao.
- Học sinh ham thích bộ mơn, có tinh thần học tập tốt
2. Khó khăn:
6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


- Tư liệu tham khảo phục vụ cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi ở thư viện trường còn hạn
chế
- Học sinh chưa được đầu tư từ lớp đầu cấp, chỉ bắt đầu tuyển chọn từ học kì II của năm

lớp 8
- Học sinh tham gia học thường lấy từ học sinh thi trượt ở các môn tự nhiện, các em chưa
có sự nổi trội về kĩ năng
- Thời gian học môn bồi dưỡng của học sinh chưa nhiều do các em cịn phải học các mơn
chính khóa của thời khóa biểu, học tăng cường, dành thời gian nhiều cho các mơn tự nhiên
- Vấn đề thực tế cịn tồn đọng nhiều năm ở trường trung học cơ sở là giáo viên ít tìm tịi
sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy học, giáo viên phần lớn lại chú trọng đến việc
truyền đạt kiến thức hơn là tập cho học sinh cách tự học, tự lĩnh hội kiến thức một cách có
hệ thống, kĩ năng làm bài cịn hạn chế, ít kích thích sự say mê nghiên cứu tìm tịi của các
em…
III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
1. Tuyển chọn học sinh giỏi:
Công việc phát hiện học sinh giỏi ở bộ môn luôn giữ một vai trị rất quan trọng, nếu các
em khơng ham thích bộ mơn thì hiệu quả bồi dưỡng sẽ khơng cao.Do đặc thù của trường tôi
nên việc tuyển chọn học sinh giỏi được tiến hành từ đầu học kì II của năm lớp 8. Nếu giáo
viên trực tiếp giảng dạy thì việc tuyển chọn thuận lợi hơn vì thơng thường trong giờ học các
em có cơ hội để phát huy năng lực, sở trường của mình: Các em chuẩn bị bài chu đáo, suốt
giờ học luôn tham gia phát biểu xây dựng bài có hiệu quả; Đặc biệt trong các câu hỏi thơng
hiểu và vận dụng các em có sự sáng tạo, nhạy bén cao hơn những em khác, trong quá trình
học tập các em này ln chú ý nghe giảng, thích đuợc giáo viên đưa ra những câu hỏi khó,
những tình huống để giải quyết, các em có cách lập luận khá chặt chẽ trong giải quyết vấn
đề; Số điểm trong các bài kiểm tra thì cao hơn các bạn khác… Tuy nhiên ở trường tơi, những
em có những biểu hiện trên thì lại chọn những mơn tự nhiên, cịn những em trong đội tuyển
môn Lịch sử chọn từ những em thi trượt ở các môn tự nhiên cho nên những em này chưa có
sự vượt trội về kĩ năng, chưa thật sự giỏi; Chính vì thế cơng việc bồi dưỡng gặp rất nhiều
khó khăn, địi hỏi giáo viên phải có sự nỗ lực rất nhiều.
2. Nội dung và hình thức bồi dưỡng:

7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


2.1. Nội dung bồi dưỡng: Đối với bộ môn Lịch sử từ năm học: 2004 - 2005 trở lại đây
thì giáo viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi kể cả cấp huyện, cấp tỉnh thực hiện theo Hướng
dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo Bến Tre. Cụ thể như sau:
A. Lịch sử Việt Nam:
1/Các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm từ thế kỉ X đến thế kỉ XVIII
- Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
- Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn năm 981
- Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Lý (1075 - 1077)
- Ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên của nhà Trần
- Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 - 1427)
- Kháng chiến chống Xiêm (1785)
- Kháng chiến chống Thanh (1789)
2/ Các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp từ 1858 đến nửa cuối thế kỉ XIX
3/ Phong trào chống Pháp từ đầu thế kỉ XX đến năm 1918
4/ Việt Nam từ năm 1919 đến Cách mạng tháng Tám và sự thành lập nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa
B. Lịch sử thế giới: Lịch sử thế giới hiện đại từ năm 1945 đến nay
2.2. Hình thức bồi dưỡng:
Với nội dung bồi dưỡng môn Lịch sử mà Sở Giáo dục và Đào tạo quy định, tuy nhiên có
giáo viên bồi dưỡng đạt hiệu quả, có giáo viên bồi dưỡng hiệu quả khơng cao. Đây là vấn đề
khó lí giải, nhưng theo bản thân tôi qua nhiều năm làm công tác bồi dưỡng, tôi nhận thấy
rằng: Nếu chỉ tập trung bồi dưỡng 1 tuần 3 tiết như trường phân cơng thì khơng có hiệu quả
mà trong từng tiết dạy trên lớp, giáo viên phải giúp học sinh nắm chắc, hiểu sâu sự kiện lịch
sử qua những câu hỏi nêu và giải quyết vấn đề, cuối tiết ra bài tập làm ở nhà nhằm khắc sâu
kiến thức đã học trên lớp…Nghĩa là công tác bồi dưỡng đã được lồng ghép trong từng tiết
dạy trên lớp. Mỗi tuần giáo viên sắp xếp cho các em một buổi bồi dưỡng ở trường, hướng
dẫn các em cách tự học ở nhà, ra bài tập nâng cao kiến thức và hướng dẫn các em cách

làm…
2.3. Áp dụng cụ thể vào đề tài:
2.3.1. Các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm từ TK X đến TK XVIII
A. Thời lượng phân phối: Dạy trong 9 tiết
B. Mức độ cần đạt và biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao:
8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


B.1. Kiến thức:
- Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
+ Phân tích sự chủ động, nét độc đáo trong kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền
+ Nắm những sự kiện chính về diễn biến trận Bạch Đằng năm 938
+ Vì sao nói trận chiến trên sơng Bạch Đằng năm 938 là một chiến thắng vĩ đại của dân
tộc ta?
- Cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Lý (1075-1077)
+ Giai đoạn thứ nhất: Nêu chủ trương, nhận xét chủ trương đối phó của Lý Thường Kiệt
+ Giai đoạn thứ hai của cuộc kháng chiến: Nắm những nét chính cuộc chiến đấu trên
phòng tuyến Như Nguyệt của nhân dân ta; Nêu những nét độc đáo trong cách đánh giặc của
Lý Thường Kiệt.
+ Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Tống xâm
lược.
- Ba lần kháng chiến chống Mông - Nguyên của thời nhà Trần (TKIII)
+ Phân tích sự đúng đắn, sáng tạo trong đường lối chống giặc của nhà Trần thể hiện trong
ba lần chống Mơng - Ngun
+ Nắm những sự kiện chính về diễn biến trận Bạch Đằng năm 1288. Ý nghĩa của chiến
thắng Bạch Đằng năm 1288
+ Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần ba có gì giống và khác hai lần
trước?

+ Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của Ba lần kháng chiến chống xâm
lược Mông - Nguyên.
- Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 -1427)
+ Nắm những sự kiện chính trong diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn;
+ Nhận xét tinh thần chiến đấu của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm 1418-1423
+ Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Kháng chiến chống Xiêm (1785)
+ Vì sao Nguyễn Huệ chọn khúc sơng từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận địa?
+ Nắm sự kiện chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống Xiêm của Nguyễn Huệ
+ Phân tích ý nghĩa của chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút.
- Kháng chiến chống Thanh (1789)
9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


+ Nắm những sự kiện chính về trận quân Tây Sơn đại phá quân xâm lược nhà Thanh năm
1789; Vì sao vua Quang Trung quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu 1789?
+ Những cống hiến to lớn của phong trào Tây Sơn đối với Lịch sử dân tộc trong những
năm 1771- 1789.
+ Đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh của Quang Trung
+ Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào nông dân Tây Sơn.
B.2. Kĩ năng:
- Học sinh biết chọn lọc và nắm chắc những sự kiện chính của diễn biến
- Biết phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử
- Biết so sánh, phân tích sự kiện lịch sử…
C. Nội dung và biện pháp tiến hành:
Nội dung
C.1. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch
Đằng năm 938

Biện pháp thực hiện
- Cho HS hoạt động nhóm:
Phân tích sự chủ động, nét độc đáo trong kế

- Dự đoán quân Nam Hán vào nước ta hoạch đánh giặc của Ngô Quyền.
theo đường sông Bạch Đằng, Ngô
Quyền bàn với các tướng cách đánh
giặc.Ông tạo thành trận địa cọc ngầm ở
gần cửa sông, cho quân mai phục hai
bên bờ, lợi dụng nước thủy triều…
- Cho HS hoạt động cá nhân:
Trình những nét chính diễn biến trận Bạch
Đằng năm 938
- Đây là lần thứ hai nhà Hán đem quân .- Cho HS hoạt động nhóm:
sang xâm lược nước ta, mặc dù sau trận

+ Giải thích trận chiến trên sơng Bạch Đằng

này, nhà Hán còn tồn tại một thời gian năm 938 là một chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta.
nữa nhưng không dám đem quân sang
xâm lược nước ta lần thứ ba. Với chiến
thắng này, nhân dân ta đã đập tan hoàn
toàn mưu đồ xâm chiếm nước ta của
bọn phong kiến phương Bắc, khẳng
10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

định nền độc lập của dân tộc, mở ra thời
kì độc lập lâu dài cho Tổ quốc.
C.2. Cuộc kháng chiến chống Tống - Cho HS hoạt động nhóm:
của nhà Lý (1075 - 1077)
- Chủ trương: “Ngồi yên…của giặc”:

+ Nêu chủ trương và nhận xét chủ trương đối phó

Đây khơng phải là chủ trương liều lĩnh, của Lý Thường Kiệt ở giai đoạn thứ nhất.
thiếu suy nghĩ mà thật sự là một chủ
trương sáng tạo, độc đáo, rất chủ động
của Lý Thường Kiệt. Trước tình hình
quân xâm lược đang đến gần, nhằm
giành thế chủ động, tiêu hao sinh lực
địch ngay từ lúc chúng chưa tiến hành
cuộc chiến tranh xâm lược -> đây là
cuộc tiến công để tự vệ chứ không phải
là cuộc tấn công xâm lược.
- Cho HS hoạt động cá nhân:
+ Trình bày cuộc chiến đấu trên phịng tuyến
- Chặn giặc ở phòng tuyến Như Nguyệt

Như Nguyệt. Nêu nét độc đáo trong cách đánh

- Diệt thủy binh của giặc, đẩy chúng giặc lần này của Lý Thường Kiệt.
vào thế bị động
- Mở cuộc tấn công khi thời cơ đến
- Giặc thua nhưng lại giảng hịa với
giặc

+ Phân tích ngun nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch
sử của cuộc kháng chiến chống Tống xâm lược.

C.3. Ba lần kháng chiến chống Mông - Cho HS hoạt động nhóm:
- Nguyên thời nhà Trần
- Do ý chí kiên quyết đánh giặc của vua ? Vì sao quân Mông Cổ mạnh mà vẫn bị ta đánh
tôi và quân đội nhà Trần

bại?

- Nhân dân ta đã thực hện chủ trương
“vườn khơng nhà trống” làm giặc gặp
nhiều khó khăn rơi vào tình thế bị động
11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


hồn tồn -> khi có thời cơ ta mở cuộc
phản công buộc địch phải bỏ chạy về
nước.
- Tránh thế giặc mạnh khi chúng kéo ? Phân tích sự đúng đắn, sáng tạo trong đường lối
đến xâm lược, cho quân rút lui để bảo chống giặc của nhà Trần trong ba lần kháng chiến
tồn lực lượng, thực hiện “vườn khơng chống Mông – Nguyên.
nhà trống” sơ tán nhân dân khỏi kinh
thành để dồn giặc vào thế bị động thiếu
lương thảo nuôi quân, tạo thời cơ để
quân dân nhà Trần phản công tiêu diệt
quân xâm lược.
- Cho HS hoạt động cá nhân:

+ Nắm những nét chính về diễn biến trận Bạch
Đằng năm 1288
* Giống: Tránh thế giặc mạnh lúc đầu,

- Cho HS hoạt động nhóm:

ta chủ động rút lui để bảo tồn lực

? Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng

lượng, chờ thời cơ để phản công tiêu chiến lần ba có gì giống và khác hai lần trước?
diệt giặc, thực hiện kế sách “vườn
không nhà trống”
*Khác: Lần này ta tập trung tiêu diệt
đoàn thuyền lương của giặc, dồn chúng
vào thế khó khăn. Chủ động bố trí trận
địa bãi cọc trên sơng Bạch Đằng để tiêu
diệt đồn thuyền chiến của giặc, đánh
sập ý đồ xâm lược của chúng đối với
nước ta.
? Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử
của Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược
Mông-Nguyên.
C.4. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

- Cho HS hoạt động cá nhân:

(1418-1427)

+ Nắm những sự kiện chính về diễn biến cuộc

12

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


khởi nghĩa Lam Sơn
- Cho HS trao đổi nhóm
- Trước tinh thần chiến đấu dũng cảm, ? Tại sao quân Minh chấp nhận đề nghị tạm hòa
bất khuất, hi sinh, vượt bao khó khăn của Lê Lợi?
gian khổ của nghĩa quân, mặc dù mạnh
hơn ta nhưng quân Minh không hề tiêu
diệt được nghĩa quân mà chúng buộc
phải chấp nhận đề nghị tạm hòa của Lê
Lợi là để thực hiện âm mưu dụ hòa mua
chuộc Lê Lợi, hòng làm mất ý chí chiến
đấu của nghĩa quân Lam Sơn.

? Nhận xét tinh thần chiến đấu của nghĩa quân
Lam Sơn trong những năm 1418-1423?
- Cho HS hoạt động nhóm:
Phân tích ngun nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử
của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

C.5. Kháng chiến chống Xiêm (1785)

- Cho HS hoạt động cá nhân:
? Vì sao Nguyễn Huệ quyết định chọn khúc sơng
từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận địa quyết
chiến với quân Xiêm?
- Nắm những sự kiện chính về diễn biến cuộc

kháng chiến chống quân Xiêm

- Chiến thắng Rạch Gầm - Xồi Mút là - Cho HS hoạt động nhóm: Phân tích ý nghĩa
một trong những trận thủy chiến lớn chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút.
nhất và lừng lẫy nhất trong lịch sử
chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.
- Nó đã đưa phong trào Tây Sơn phát
triển lên một trình độ mới. Cũng từ đây,
khởi nghĩa Tây Sơn trở thành phong
trào quật khởi của cả dân tộc và sẽ được
phát huy mạnh mẽ trong cuộc đại phá
quân Thanh sau đó.
13

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


C.6. Kháng chiến chống Thanh (1789) - Cho HS hoạt động cá nhân: Nắm những sự
kiện chính của trận quân Tây Sơn đại phá quân
Thanh
- Ngày tết mọi người thường nghỉ ngơi, ? Vì sao vua Quang Trung quyết định tiêu diệt
vui vẻ đón tết. Quân Thanh dễ dàng quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu?
chiếm được Thăng Long, nên chúng
chủ quan, kêu ngạo, cho quân lính làm
điều phi pháp, tàn ác -> Quang Trung
quyết định tiêu diệt quân Thanh vào tết
Kỉ Dậu để đánh vào yếu tố bất ngờ, chủ
quan, làm cho chúng khơng kịp trở tay,
nhanh chóng thất bại.

- Cho HS hoạt động nhóm:
+ Nêu những cống hiến to lớn của phong trào
Tây Sơn từ 1771-1789.

- Hành quân thần tốc, tiến quân mãnh

+ Đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật chỉ đạo

liệt, tổ chức và chỉ đạo chiến đấu hết chiến tranh của Quang Trung.
sức cơ động.

- Cho HS hoạt động cá nhân: Nêu nguyên nhân
thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào nông dân
Tây Sơn

2.3.2. Các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp từ năm 1858 đến năm 1918
A. Thời lượng phân phối: Dạy trong 12 tiết
B. Mức độ cần đạt và biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao:
B.1.Kiến thức:
- Tại sao thực dân Pháp xâm lược nước ta? Vì sao thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm nơi tấn
công đầu tiên? Bước đầu thực dân Pháp bị thất bại như thế nào?
- Nắm nội dung cơ bản của 4 bản hiệp ước trên để chứng minh từ năm 1858 đến 1884 là quá
trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược.
- Phong trào Cần vương bùng nổ và phát triển như thế nào? Tác dụng và ý nghĩa của chiếu
“Cần vương”; lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương
(thời gian, người lãnh đạo, địa bàn hoạt động, căn cứ).
- Vì sao cuộc khởi nghĩa Hương Khê là điển hình nhất trong phong trào Cần vương?
14

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

- Nắm những sự kiện chính về diễn biến khởi nghĩa nông dân Yên Thế
- Nhận xét về sự khác biệt của cuộc khởi nghĩa Yên Thế so với cuộc khởi nghĩa trong phong
trào Cần vương.
- Nhận xét về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
- Nêu những đề nghị cải cách ở Việt Nam vào nửa cuối thế kỉ XIX. Nắm mặt tích cực, hạn
chế, kết quả, ý nghĩa của các đề nghị cải cách trên. Tại sao những đề nghị cải cách đó khơng
thực hiện được?
- Nắm nội dung chương trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp. Nhận xét
nền kinh tế Việt Nam đầu thế kỉ XX
- Lập bảng thống kê các phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX (Mục đích, hình thức, nội dung
họat động). Nêu điểm giống và khác nhau giữa các phong trào trên
- So sánh xu hướng cứu nước cuối thế kỉ XIX và xu hướng cứu nước đầu thế kỉ XX (Mục
đích, thành phần lãnh đạo, hình thức đấu tranh, tổ chức, lực lượng tham gia)
- Trình bày và nêu ý nghĩa những hoạt động yêu nước của Nguyễn Tất Thành trước năm
1919. Tại sao Người quyết định tìm con đường cứu nước mới? Nhận xét hướng đi và cách đi
tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc
B.2.Kĩ năng:
- Phân tích hồn cảnh lịch sử, sự kiện lịch sử, chứng minh quá trình lịch sử
- Biết giải thích, so sánh, nhận xét, lập bảng thống kê các phong trào.
C. Nội dung và biện pháp tiến hành:
Nội dung
C.1 .Cuộc kháng chiến từ năm 1858 – 1884
- Từ giữa TK XIX, thực dân Pháp cùng với các

Biện pháp tiến hành
- Cho HS hoạt động nhóm:
? Tại sao thực dân Pháp xâm lược nước ta?

nước tư bản phương Tây chạy đua giành giật
thị trường ở khu vực Đơng và Đơng Nam Á,
trong đó Việt Nam có vị trí chiến lược quan
trọng, giàu tài nguyên và nguồn nhân công rẻ
mạt.
- Đà Nẵng nằm trên địa phận của tỉnh Quảng

? Vì sao thực dân Pháp chọn Đà Nẵng làm

Nam rộng lớn, đơng dân, trù phú lại có cửa nơi tấn công đầu tiên?
biển sâu, tàu chiến Pháp dễ dàng hoạt động ->
15

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


dùng nơi đây làm bàn đạp tấn công Huế buộc
triều đình nhà Nguyễn đầu hàng.
-> Sau 5 tháng tấn cơng Đà Nẵng, Pháp chỉ ? Bước đầu thực dân Pháp đã bị thất bại như
chiếm được bán đảo Sơn Trà

thế nào?
- Cho HS hoạt động cá nhân:
+ Nêu nội dung 4 bản hiệp ước trên
- Cho HS hoạt động nhóm:

- Hiệp ước 1874 là một bước trượt dài trên con

? Tại sao nói từ năm 1858 đến năm 1884 là

đường đi đến đầu hàng hồn tồn Pháp. Chủ q trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng
quyền dân tộc bị xâm phạm nhiều hơn, tạo bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm
điều kiện để Pháp thực hiện âm mưu xâm lược lược?
tiếp theo.
- Hiệp ước Pa-tơ-nốt chấm dứt sự tồn tại của
triều đình phong kiến nhà Nguyễn, thay vào đó
là chế độ thuộc địa nửa phong kiến
C.2. Phong trào kháng chiến chống Pháp - Cho HS hoạt động nhóm:
trong những năm cuối thế kỉ XIX

? Phong trào Cần vương bùng nổ và phát
triển như thế nào?

- Chiếu “Cần vương” được ban ra, một phong + Tác dụng và ý nghĩa của “chiếu Cần
trào vũ trang chống xâm lược trong cả nước vương”
bùng nổ làm cho Pháp lo sợ và phải vất vả đối - Cho bài tập làm ở nhà, vào lớp hoạt động
phó trong nhiều năm.

nhóm
+ Lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn
trong phong trào Cần vương
Nội

KN Ba

KN Bãi

KN

dung

Đình

Sậy

Hương
Khê

Thời

1886-

1883-

gian

1887

1892

Người

Phạm

Đinh

Phan Đình

lãnh

Bành,

Gia

Phùng,

1885-1895

16

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


đạo

Đinh

Quế,

Cơng

Nguyễn

Tráng

Thiện

Cao Thắng

Thuật

Địa bàn

Ba làng:

Văn

Thanh

họat

Thượng

Lâm,

Hóa, Nghệ

động

thọ, Mĩ

Văn

An, Hà

Khê,

Giang,

Tĩnh,

Mậu

Khối

Quảng

Thịnh

Châu,

Bình

( Thanh

n Mĩ

Hóa)

(Hưng

- Nắm những nét chính của 3 cuộc khởi nghĩa:
Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê

Yên)
Căn cứ

Ba Đình

- Đây là cuộc khởi nghĩa có quy mơ lớn, địa
bàn rộng. Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa là các văn

Bãi Sậy Ngàn
Trươi

? Vì sao cuộc khởi nghĩa Hương Khê là

thân các tỉnh Thanh - Nghệ - Tĩnh. Thời gian cuộc khởi nghĩa điển hình nhất trong phong
tồn tại 10 năm. Tính chất ác liệt, tổ chức chặt trào Cần vương?
chẽ, chỉ huy thống nhất, tự chế tạo được vũ khí
tương đối hiện đại.
- Lãnh đạo xuất thân từ văn thân, sĩ phu, quan
lại yêu nước. Lực lượng tham gia đông đảo các + Nhận xét phong trào vũ trang chống Pháp
tầng lớp nhân dân. Các cuộc khởi nghĩa bị chi cuối thế kỉ XIX.
phối bởi tư tưởng phong kiến. Mặc dù đã chiến
đấu dũng cảm nhưng cuối cùng phong trào đều
bị thất bại. Chứng tỏ sự non kém của những
người lãnh đạo, sự bất cập của ngọn cờ phong
kiến nhưng đây là phong trào kháng chiến lớn
mạnh, thể hiện truyền thống yêu nước, khí
phách anh hùng của dân tộc ta, hứa hẹn một
năng lực chiến đấu dồi dào trong cuộc đương
đầu với thực dân Pháp, để lại nhiều tấm gương
17

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


và bài học kinh nghiệm quý báu.
C.3. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 - 1913)

- Cho HS hoạt động cá nhân: Nắm những

- HS nắm được sự khác biệt của Yên Thế so nét chính về diễn biến cuộc khởi nghĩa nông
với phong trào Cần vương: Đây là cuộc khởi dân Yên Thế
nghĩa lớn nhất, có thời gian kéo dài nhất (gần ? Những điểm khác của Yên Thế so với các
30 năm), quyết liệt nhất và có ảnh hưởng sâu cuộc khởi nghĩa cùng thời?
rộng nhất từ khi thực dân Pháp xâm lược nước
ta đến những năm đầu thế kỉ XX. Khởi nghĩa
yên Thế không chịu sự chi phối của tư tưởng
“Cần vương” mà là phong trào đấu tranh tự
phát của nông dân để tự vệ, bảo vệ quyền lợi
thiết thực, giữ đất gữ làng. Nghĩa quân đã
chiến đấu rất quyết liệt buộc kẻ thù hai lần
giảng hòa và nhượng bộ mốt số điều kiện có
lợi cho ta. Đặc biệt trong thời kì đình chiến lần
thứ hai, nghĩa quân Yên Thế có liên lạc với
các nghĩa sĩ yêu nước theo xu hướng mới như
Phan Bội Châu và Phan Chu Trinh
- Cho bài tập làm ở nhà, vào lớp HS hoạt
động nhóm:
+ Lập bảng thống kê về phong trào Cần
vương và khởi nghĩa Yên Thế
Nội dung

Thời

Phong trào

Khởi nghĩa

Cần vương

Yên Thế

1885-1896

1884-1913

gian tồn
tại
Mục đích - Hưởng ứng

- Để bảo vệ

đấu

chiếu Cần

cuộc sống

tranh

vương của vua

của chính

Hàm Nghi,

mình
18

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


giúp vua cứu
nước
Thành

- Văn thân, sĩ

phần

phu

- Nông dân

lãnh đạo
Lực

- Nông dân,

- Nơng dân,

lượng

văn thân, sĩ

có liên hệ với

tham gia

phu

các sĩ phu
yêu nước
(PBC, PCT)

Địa bàn

- Bùng nổ khắp - Chủ yếu ở

họat

cả nước, tiêu

n Thế

động

biểu các tỉnh

(phía Tây

Bắc Kì, Trung

tỉnh Bắc

Kì

Giang)

- Vũ trang

- Vũ trang

Hình
thức đấu
tranh

C.4. Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam - Cho HS hoạt động cá nhân:
nửa cuối thế kỉ XIX

+ Nêu nội dung cải cách ở Việt Nam cuối
thế kỉ XIX.
+ Nêu mặt tích cực, hạn chế, kết quả, ý
nghĩa của các đề nghị cải cách.

- Triều đình nhà Nguyễn bảo thủ, khơng muốn - Cho HS hoạt động nhóm:
thay đổi hiện trạng của đất nước; tuy bất lực ? Vì sao các đề nghị cải cách ở Việt Nam
trước những khó khăn của đất nuớc nhưng họ không thực hiện được?
vẫn từ chối mọi cải cách, kể cả những cải cách
hồn tồn có khả năng thực hiện được. Điều
này làm cản trở sự phát triển của những tiền đề
mới, khiến xã hội vẫn chỉ lẩn quẩn trong vòng
bế tắc của chế độ thuộc địa nửa phong kiến.
19

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

C.5. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất - Cho HS hoạt động nhóm:
+ Nêu chính sách khai thác thuộc địa lần

của thực dân Pháp

thứ nhất của Pháp
- Nền kinh tế Việt Nam đầu TK XX đã có

+ Nhận xét nền kinh tế Việt Nam đầu thế

nhiều biến đổi nhưng cơ bản vẫn là nền sản kỉ XX
xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc.
- Mục đích: Vơ vét sức người, sức của của ? Chương trình khai thác trên nhằm mục đích
nhân dân ta làm giàu cho Pháp. Cướp đoạt gì? Tác hại của nó đối với nền kinh tế nước
ruộng đất của nông dân lập đồn điền trồng lúa, ta.
phát canh thu tô kiếm nhiều lời. Tăng thuế cũ
đặt ra nhiều loại thuế mới nhằm ăn cướp tiền
bạc của nhân dân ta. Khai mỏ và mở một số
nhà máy chế biến để vơ vét tài nguyên phong
phú của Việt Nam. Cướp đoạt sức lao động
của nhân dân ta bằng cách bắt dân đi mở
đường, đào sông, xây cầu… để phục vụ việc
khai thác, bóc lột của chúng.
- Tác hại: Tài ngun thiên nhiên bị bóc lột
cùng kiệt. Nơng nghiệp dậm chân tại chỗ.
Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn
công nghiệp nặng. Đời sống nhân dân đặc biệt
là công nhân và nơng dân cực khổ và bị bần
cùng hóa…
C.6. Phong trào yêu nước chống Pháp đầu - Cho bài tập làm ở nhà, vào lớp hoạt động

thế kỉ XX
- Sau khi phong trào Cần vương bị thất bại,

nhóm:
+ Lập bảng thống kê các phong trào yêu

nhiều cuộc đấu tranh yêu nước chống Pháp nước tiêu biểu đầu TK XX.
theo hướng mới tiếp tục nổ ra vào những năm
đầu thế kỉ XX

Các phong

Mục đích

trào

Hình thức và
nội dung hoạt
động

Đơng du

- Đào tạo

- Đưa HS sang
20

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

(1905)

nhân tài

Nhật du học

cho đất

- Viết sách báo

nuớc,

tuyên truyền

chuẩn bị

yêu nước

khởi nghĩa
vũ trang
Đơng kinh

- Nâng cao

-Mở trường

nghĩa thục

dân trí, bồi

học

(1907)

dưỡng nhân - Diễn thuyết,
tài

bình văn, ra
sách báo

Cuộc vận

- Nâng cao - Diễn thuyết

động duy

dân trí

tân

đề tài sinh họat
xã hội, tình
hình thế giới

Phong trào - Đấu tranh

- Khuyến

chống thuế

khích kinh

chống sưu

ở Trung Kì cao , thuế
(1908)

nặng

doanh cơng
thương nghiệp

+ Nêu điểm giống và khác nhau giữa các
phong trào
+ So sánh xu hướng cứu nước cuối thế kỉ
XIX và xu hướng cứu nước đầu thế kỉ XX.
C.7. Những hoạt động của Nguyễn Tất - Cho HS hoạt động nhóm:
Thành sau khi tìm đường cứu nước

? Vì sao Nguyễn Tất Thành lại quyết định ra

- Trước đó nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra đều bị đi tìm đường cứu nước?
thất bại.

? Việc lựa chọn con đường cứu nước của

- Nguyễn Tất Thành đi sang phương Tây

Nguyễn Tất Thành có gì mới so với các nhà
u nước trước đó?

- Nguyễn Tất Thành khơng nhất trí với những

? Tại sao Nguyễn Tất Thành không đi theo

chủ trương, con đường cứu nước mà các bậc con đường cứu nước của các vị tiền bối, mà
21

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


tiền bối đã lựa chọn.

quyết định đi tìm con đường cứu nước mới?

- Các hoạt động của Người tuy chỉ là bước đầu

? Ý nghĩa các hoạt động của Nguyễn Tất

nhưng có ý nghĩa vơ cùng quan trọng vì đã Thành là gì?
biết gắn liền phong trào đấu tranh của giai cấp
công nhân và nhân dân lao động Việt Nam với
phong trào Cộng sản và công nhân Pháp cũng
như với phong trào cách mạng thế giới.

2.3.3.Việt Nam từ năm 1919 đến Cách mạng tháng Tám 1945 và sự thành lập nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hòa
A. Thời lượng phân phối: Dạy trong 12 tiết
B. Mức độ cần đạt và biện pháp thực hiện đạt hiệu quả cao:
B.1. Kiến thức:

- Chương trình khai thác thc địa lần hai của thực dân Pháp tập trung vào những nguồn lợi
nào? Những tác động của chính sách đó đến nền kinh tế - xã hội Việt Nam
- Lập bảng so sánh chương trình khai thác lần thứ nhất với chương trình khai thác lần thứ hai
của thực dân Pháp ở Việt Nam
- Nắm phong trào dân tộc dân chủ công khai và phong trào công nhân Việt Nam (1919 –
1925)
- Lập bảng thống kê những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở Pháp. Liên Xô, Trung Quốc
- Nguyễn Ái Quốc đã trực tiếp chuẩn bị về tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời chính đảng vơ
sản ở Việt Nam
- Lập bảng thống kệ ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam năm 1929
- Nội dung của Hội nghị thành lập Đảng
- Tại sao nói Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một tất yếu lịch sử? Vai trò của Nguyễn Ái
Quốc trong Hội nghị thành lập Đảng
- Ý nghĩa của việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam
- Cao trào dân chủ 1936-1939 đã chuẩn bị những gì cho Cách mạng tháng Tám 1945?
- Mặt trận Việt Minh ra đời có tác động như thế nào đến Cao trào kháng Nhật cứu nước?
- Sự lãnh đạo kịp thời, sáng tạo của Đảng Cộng sản Đơng Dương và lãnh tụ Hồ Chí Minh
trong cách mạng tháng Tám thể hiện ở những điểm nào?
- Trình bày diễn biến, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám
22

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


- Lập bảng thống kê nêu những hoạt động chủ yếu của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1930 - 1945
B.2. Kĩ năng:
- Biết sử dụng tư liệu tham khảo
- Hiểu được sâu sắc các sự kiện lịch sử đã học
- Rèn kĩ năng phân tích, tổng hợp các sự kiện lịch sử
- Biết phân tích ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi của cuộc cách mạng

C. Nội dung và biện pháp tiến hành:
Nội dung

Biện pháp tiến hành

C.1. Chương trình khai thác lần hai của - Cho HS hoạt động cá nhân:
thực dân Pháp

+ Chương trình khai thác của thực dân

- Nắm nội dung chương trình khai thác Pháp tập trung vào những nguồn lợi nào?
thuộc địa lần hai của thực dân Pháp
- Cho HS hoạt động nhóm:
- Giúp HS phân tích tác động của chính sách
khai thác trên đến nền kinh tế Việt Nam

+ Cuộc khai thác thuộc địa lần hai của
Pháp có tác động như thế nào đối với nền

-> Nền kinh tế Việt Nam có nhiều biến đổi kinh tế Việt Nam?
nhưng suy cho cùng vẫn là nền kinh tế nông
nghiệp lạc hậu, què quặt, lệ thuộc vào nền
kinh tế Pháp.
- Nắm những thủ đoạn của Pháp về chính
trị, văn hóa giáo dục

+ Nêu những thủ đoạn của thực dân Pháp
về chính trị, văn hóa, giáo dục. Mục đích

- Mục đích của chính sách trên là để phục của những thủ đoạn đó là gì?

vụ cho cơng cuộc đẩy mạnh khai thác, bóc
lột và củng cố bộ máy chính trị của TD
Pháp ở thuộc địa
- Nêu thái độ chính trị, khả năng cách mạng

- Cho HS hoạt động cá nhân:

của giai cấp trong xã hội Việt Nam sau + Xã hội Việt Nam sau Chiến tranh thế giới
chiến tranh

thứ nhất đã bị phân hóa ra sao? Vì sao giai
cấp cơng nhân giữ vai trị lãnh đạo cách
mạng?
- GV giao việc cho HS về nhà làm
23

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


+ Lập bảng so sánh cuộc khai thác thuộc địa
lần thứ nhất (1897 – 1914) với cuộc khai
thác thuộc địa lần thứ hai (1919 – 1929) của
TD Pháp ở Việt Nam
C.2. Phong trào dân tộc dân chủ công - Cho HS hoạt động cá nhân
khai và phong trào công nhân Viện Nam ? Phong trào dân tộc dân chủ công khai
(1919 – 1925)

(1919 – 1925)

- HS nắm tình hình thế giới và trong nước

? Phong trào công nhân nước ta trong giai
đoạn này đã phát triển trong bối cảnh nào?

- Các cuộc đấu tranh của cơng nhân thời kì ? Đặc điểm của phong trào cơng nhân Việt
này cịn lẻ tẻ, mang tính tự phát nhưng ý Nam trong những năm 1919-1925 là gì?
thức giai cấp, chính trị ngày càng phát triển
(được thể hiện rõ qua cuộc bãi công của
công nhân Ba Son), bước đầu có tính tự giác
và có ý thức quốc tế
C.2. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở - Cho HS hoạt động cá nhân:
nước ngoài (1919 - 1925)

+ Lập bảng thống kê những hoạt động của

- Nắm những hoạt động của Nguyễn Ái Nguyễn Ái Quốc từ năm 1911 đế 1925 theo
Quốc ở Pháp, Liên Xô, Trung Quốc

mẫu sau
Thời gian

Những hoạt động của
Nguyễn Ái Quốc

- Cho HS hoạt động nhóm:
- Phân tích sự chuẩn bị của Người về tư + Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc đã
tưởng và tổ chức

trực tiếp chuẩn bị về tư tưởng và tổ chức
cho sự ra đời chính đảng vơ sản ở Việt Nam

như thế nào?

C. 3. Ba tổ chức cơng sản ở Việt Nam

- Cho HS hoạt động nhóm:
+ Lập bảng thống kê về sự ra đời của ba tổ
chức công sản ở Việt Nam 1929
24

LUAN VAN CHAT LUONG download : add