Lạm dụng vitamine, ngoài ngộ độc, còn bệnh gì ? docx

Lạm dụng vitamine, ngoài
ngộ độc, còn bệnh gì ?

*Nhiều A liều cao gây ngộ độc, thừa D có thể tử vong *Các
hãng thuốc thoải mái làm giàu trên sức khoẻ cộng đồng
Ghé vào một nhà thuốc trên đường Ðinh Tiên Hoàng (Quận 1
- TPHCM) để mua thuốc nhức đầu, tôi được cô bán hàng giới
thiệu: "Chị xài Panadol, nhưng mua thêm vitamine uống cho
khỏe!". "Nên uống loại vitamine nào?" - tôi hỏi cô bán hàng.
"Chị cứ uống nhiều viên C vô là được. ốm ốm như chị nên
xài thêm B1, B6, B12 nữa".
Ôi, vitamine" Bao Thanh Thiên"
Thấy tôi gật đầu, cô bán hàng tiếp tục thuyết phục: "Chị cứ
để sẵn vài hộp C trong giỏ. Ngậm như kẹo cho đỡ buồn
miệng, lại bổ nữa. Hàng VN chỉ có 2.000 đ/hộp 10 viên.
Sang thì xài hàng ngoại, không mắc hơn bao nhiêu. Loại này
người ta mua "hà rầm", một ngày em bán khoảng năm, bảy
chục hộp. Nhưng "thời thượng" bây giờ là xài Sy - vitamine
tổng hợp, đủ loại A, B, E, PP, H Giá 20.000 đ/tube 10 viên.
Mỗi ngày dùng một viên là ngăn ngừa nhức đầu, mệt mỏi,
căng thẳng thần kinh ". Ðứng ở nhà thuốc khoảng 10 phút,
tôi mới thấy hết hiệu quả của "nhà tài trợ cho bộ phim Bao
Thanh Thiên": Ba người đến mua thuốc đều mua kèm Sy!
Tại siêu thị Donamart trên đường Ly Tự Trọng, thấy tôi hơi
do dự vì giá loại kem dưỡng da B. đắt hơn các loại khác, cô
nhân viên quầy mỹ phẩm phân tích: "Chị đừng so đo. B. đắt
hơn vì có bổ sung thêm nhiều loại vitamine giúp dưỡng da.
Cũng như dầu gội đầu P. có vitamine B5 nuôi dưỡng tóc, tạo
sự mềm mại, mịn màng!". Cứ như thế, bài ca "có bổ sung

vitamine" được "hát" quảng cáo cho nhiều loại nước giải
khát, nước trái cây, vô số thực phẩm chế biến đang bày bán ở
khắp nơi".
Dư vitamine: Ngộ độc, có khi tử vong
Bác sĩ Trần Hữu Nhơn - Trưởng khoa cấp cứu Bệnh viện Nhi
Ðồng 2- cho biết: "Ðã có tình trạng lạm dụng vitamine ở trẻ
em. Thời gian vừa qua, rất nhiều cháu được đưa vào bệnh
viện trong tình trạng bị sốt cao, thiếu máu. Phụ huynh lo lắng
vì nghĩ rằng cháu bị nhiễm trùng vội đi chụp hình, xét
nghiệm. Nhưng khám cho các cháu, tôi không phát hiện bệnh
gì nguy hiểm cả. Hỏi ra mới biết phụ huynh cho cháu sử
dụng vitamine A quá nhiều, dẫn đến tình trạng dư thừa, gây
bệnh!".
Bác sĩ chuyên về dinh dưỡng Nguyễn Lân Ðính nói thêm:
"Nhiều phụ huynh rất hoang mang vì quên không cho con đi
uống vitamine theo đúng ngày quy định của các cơ sở y tế
quận, huyện. Sợ con mình thiếu hụt vitamine, các phụ huynh
đã tự động cho con uống hoặc chích vitamine A ở liều cao (từ
100.000 - 200.000 đơn vị) dẫn đến tình trạng các cháu bị ngộ
độc". Bác sĩ Ðỗ Hồng Ngọc kể thêm: các bà mẹ vì ít thời
gian chăm sóc, không quan tâm chu đáo đến vấn đề dinh
dưỡng cho con đã "mạnh dạn" dùng vitamine thay thế các
dưỡng chất trong thực phẩm.
Trẻ làm kinh vì mẹ uống nhiều B6!
Thấy trẻ không khỏe, lại dùng thuốc có chứa nhiều vitamine
"bổ sung". Ðến lúc thừa vitamine, các cháu sẽ càng biếng ăn,
không lớn, da khô, bứt rứt, ngứa ngáy, dễ rụng tóc! Lại có
tình trạng "mẹ thừa, con thiếu" vitamine B6 ở những bà mẹ
mang thai uống nhiều B6 để chữa ói mữa. Ðến khi trẻ sinh ra
không còn nguồn B6 cung cấp nhiều như lúc trong bụng mẹ

sẽ dễ bị làm kinh. Không ít trường hợp các cháu thừa
vitamine D gây bỏ ăn, ói mửa, bón, gầy ốm, nhiệt độ tăng, lừ
đừ và đôi khi dẫn đến tử vong nếu lượng D quá lớn!
" Trận địa" quảng cáo thuốc, không ai quản lý
Ngay sau bài báo "Tác hại của trận" mư"a quảng cáo
vitamin"e (Báo NLÐ ngày 30-7-97), lãnh đạo Sở Y tế
TPHCM cũng rất đồng tình và bức xúc trước tình trạng
quảng cáo thuốc tràn ngập trên các kênh truyền hình, báo
chí Dược sĩ Huỳnh Văn Ðảm - Phó Giám đốc Sở Y tế
TPHCM, cho biết: "Nhiều nước trên thế giới đã cấm quảng
cáo thuốc trên các phương tiện thông tin đại chúng vì đây là
loại hàng hóa đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và
tính mạng con người. Tại VN, Bộ Y tế đã nhiều lần nhắc nhở
vấn đề này và mới đây, trong Quyết định 322/BYT - QÐ
ngày 28-2-1997 về "Quy chế thông tin, quảng cáo thuốc và
mỹ phẩm dùng cho người" đã nhấn mạnh thời lượng quảng
cáo như sau: "Một đợt quảng cáo trên báo hàng ngày (có
chuyên mục dành cho ngành y tế) không được kéo dài quá 5
ngày. Một đợt quảng cáo trên đài truyền hình không được
kéo dài quá 8 ngày và không phát sóng quá 5 lần trong ngày.
Trên đài phát thanh, không được kéo dài quá 5 ngày. Các đợt
cách nhau không dưới 15 ngày". Nhưng trên thực tế, việc
quảng cáo thuốc được ghi nhận là quá lố và bị thương mại
hóa cao chứ không mang tính hướng dẫn tiêu dùng. Hiện luật
lệ của ta còn chưa nghiêm Không chỉ trên các phương tiện
thông tin đại chúng, các hãng thuốc còn thi nhau quảng cáo
trên panô, xe buy t, màn sáo đầy khắp TP !".
Một cán bộ khác ở Sở Y tế băn khoăn: "Nhiều hãng thuốc
thay việc quảng cáo bằng cách tài trợ, tổ chức hội thảo khoa
học nhưng thực chất chỉ nhằm tranh thủ "cướp diễn đàn"

quảng cáo cho sản phẩm của hãng mình. Họ xin giấy phép ở
đâu Sở Y tế không hề biết!".
Các cán bộ ở Sở Văn hóa Thông tin TPHCM thì lắc đầu khi
nghe chúng tôi đặt vấn đề là có sự vi phạm quy định về
quảng cáo. Bởi lẽ đó là chuyện: "Biết rồi, khổ lắm nói mãi.
Nhưng làm gì được". Cuối cùng chỉ có người tiêu dùng là
chịu nhiều thiệt thòi trước các trận "mưa" quảng cáo này
thôi!
Xuân Hòa
ý kiến chuyên gia
Dược sĩ Nguyễn Hữu Ðức - Bộ môn Bào chế trường ÐH
Dược TPHCM-

Vitamine không phải là thực phẩm
Vitamine là dược phẩm chứ không phải là thực phẩm, không
nên sử dụng bừa bãi, nếu không có sự chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu
ăn uống bình thường, sinh hoạt, nghỉ ngơi đầy đủ, hợp ly
chắc chắn sẽ không thiếu vitamine. Cần cho các cháu ăn đủ,
ăn đúng chứ đừng nên nghĩ đến việc dùng thuốc. Bởi
vitamine chỉ có tác dụng phụ trợ chứ không chứa chất đạm,
béo, đường, nước, chất khoáng tự nhiên.
Vitamine muốn có tác dụng cao phải được sử dụng thông qua
các đường trong như uống, chích để đi trực tiếp vào máu.
Các loại mỹ phẩm, kem dưỡng da, dầu gội đầu có chứa
vitamine cũng sẽ hạn chế tác dụng vì tỉ lệ hấp thu của cơ thể
rất thấp. Nói chung là lãng phí mà không hiệu quả!

Tác hại của trận mưa quảng cáo vitamine
*Hãy dùng N mỗi ngày. Con tôi thông minh, mắt sáng hơn
nhờ *Ðêm đêm trên các kênh truyền hình, trận mưa quảng

cáo cho các loại vitamine ồ ạt trút xuống đầu của người dân
TP
Không chỉ vitamine dưới dạng thuốc, hàng chục, hàng trăm
loại thực phẩm giàu vitamine như các loại nước giải khát
và cả dầu gội đầu, kem thoa mặt cũng được quảng cáo "đặc
nghẹt" vitamine. Tất cả được tung vào đời sống tiêu thụ
thường ngày. Và dường như không có ai đứng ra bảo vệ
người tiêu dùng trước trận "mưa bom" quảng cáo này. Sự
thật dùng nhiều vitamine lợi hay hại cho sức khỏe? Sở Y tế
TP dường như đang nhắm mắt làm ngơ cho các công ty thực
phẩm, mỹ phẩm nước ngoài "làm mưa làm gió".
Một kiểu của lối sống Mỹ?
Thật sự đây là lối sống và tiêu thụ kiểu Mỹ. Kết quả điều tra
năm 1996 của Trung tâm Nghiên cứu và Thông tin về
vitamine thuộc Liên hiệp châu Âu cho thấy doanh số thực
phẩm chứa đựng vitamine trên thị trường Mỹ lên đến 14,9 tỉ
Franc Pháp một năm. Doanh số này ở Ðức là 2,5 tỉ. ở Anh là
918 triệu và Pháp là 888 triệu. Một thị trường béo bở, nhiều
lợi nhuận! Và người Pháp vào đầu năm nay đã lớn tiếng kêu
gọi trên các phương tiện truyền thông đại chúng rằng: "Sự
lạm dụng vitamine sẽ có hại cho sức khỏe. Một loại sản phẩm
từ sữa mang tên Juvamine chứa nhiều vitamine và muối
khoáng đã bị cấm bán trong các siêu thị. Sự kiện này gợi lại y
tưởng "tạo sự thăng bằng dinh dưỡng tự nhiên bằng các loại
thực phẩm thiên nhiên" là điều kiện đảm bảo cho một sức
khỏe tốt.
Ranh giới thực phẩm - dược phẩm không được xác định
Thật ra, từ lâu theo quy định chung của thế giới, vitamine
được coi là dược phẩm chứ không phải là thực phẩm. Và
người ta gọi các sản phẩm được bổ sung nhiều vitamine và

chất khoáng là thực phẩm - dược phẩm. Một dược sĩ nói với
chúng tôi: "Vấn đề ở đây là các nhà quảng cáo, các kênh
truyền hình đã giới thiệu những sản phẩm này một cách bình
thường, không tôn trọng những quy tắc về an toàn cho sức
khỏe cộng đồng".
Mua và bán: Tự do, thoải mái
Chúng tôi đã thử làm một khảo sát ở 10 nhà thuốc. Người ta
mua và bán các loại vitamine một cách thoải mái. Ai mua
cũng bán. Cứ có quảng cáo trên truyền hình là có người mua.
Những người bán thuốc cũng xác nhận với chúng tôi rằng:
Xu hướng tiêu thụ vitamine ngày càng phát triển. Bác sĩ Mai
Thu Ðường và bác sĩ Nguyễn Xuân Nghiêm - cộng tác viên
của trang GÐXH - nói với chúng tôi: "Cần phải có một chiến
dịch thông tin đầy đủ về cái hại của việc sử dụng vitamine
quá liều. Và không nên quảng cáo tràn lan nhằm mục đích
thương mại hóa các chế phẩm giàu vitaminee như đã nêu.
Cần phải trả vitamine lại đúng vị trí của nó".
P.V
Phỏng vấn nhà dinh dưỡng Pháp Jacques Fricker
Vitamine nào gây bệnh não úng thủy, bệnh lùn?
Có phải một số loại vitamine gây nguy hại cho sức khỏe?
- Không. Tất cả ở chỗ liều lượng. Mọi loại vitamine trong
thực phẩm đều cần thiết vì cơ thể con người không sản xuất
ra nó. Hiện tượng quá liều có thể xảy ra khi người sử dụng
không ở trong tình trạng vừa dứt bệnh cần phục hồi sức khỏe
hoặc sử dụng đều đặn mỗi ngày mà không có chỉ dẫn của bác
sĩ. Cần nhớ mỗi trường hợp như giải quyết cơn mệt mỏi,
chống căng thẳng thần kinh, hồi phục sức khỏe đều có
những chỉ dẫn khác nhau chứ không giống nhau. Nếu trong
các loại thực phẩm hay thức uống quá giàu vitamine, một vài

loại vitamine có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
Ðó là những loại nào?
- Loại chứa nhiều nguy cơ nhất là vitamine A. Một phụ nữ
mang thai nếu hấp thụ quá liều gấp 5 lần cần thiết có nguy cơ
bào thai bị biến dạng. Nó có thể gây ra đau đầu, não úng thủy
đối với trẻ nhỏ và gây viêm gan. Ðối với vitamine D, nếu quá
liều sẽ hạn chế sự tăng trưởng đối với trẻ nhỏ (bệnh lùn). ở
nhiều nước tiên tiến, hai loại này chỉ được bán theo toa bác
sĩ. Dùng quá nhiều calci cũng sẽ gây rối loạn việc hấp thụ
chất sắt.

Dùng Vitamin C liều cao có hại cho sức khoẻ
Ðó là lời khuyến cáo của nhà khoa học thuộc một trường Ðại
học của Anh. Họcho rằng với liều lượng 60 miligam/ngày,
vitaminC có tác dụng phòng bệnh ung thư và chống oxy hoá,
nhưng khi lên tới 500 miligam/ngày, vitaminC sẽ gây tổn hại
về gen và dẫn tới các căn bệnh ung thư, thấp khớp.
Các nhà khoa học đã thử cho 30 người khoẻ mạnh dùng 500
miligam vitaminC/ngày trong thời gian 6 tháng. Sau khi kiểm
tra mẫu máu của những người này họ nhận thấy tác dụng
chống ung thư của vitaminC đã mất. Tuy nhiên, những thiệt
hại do vitaminC gây ra nhỏ hơn nhiều so với thiệt hại mà nó
ngăn ngừa.
Nếu uống quá nhiều vitaminC thì sự cân bằng vốn có có thể
bị phá vỡ tạo thuận lợi cho các chất oxy hoá phát sinh, làm
tăng sự tích tụ những phân tử kép có hại. Chính sự tích tụ này
có một vai trò nhất định trong các căn bệnh như ung thư, thấp
khớp và xơ vữa động mạch.
VitaminC hoạt động như một chất chống oxy hoá bằng cách
tấn công vào một số nguyên tử oxy gọi là gốc tự do. Gốc tự

do này do cơ thể sinh ra, có khả năng tăng cường sự phát
triển của bệnh ung thư. Thế nhưng khi dìng ở liều lượng cao,
chính vitaminC lại sản sinh ra các gốc tự do trong quá trình
phản ứng với kim loại trong AND chất di truyền cơ bản của
mọi tế bào.
VitaminC có nhiều trong cac loại quả tươi như cam, nho và
rau xanh, sữa, thịt, có tác dụng tăng cường hệ thống miễn
dịch, tránh cảm cúm. Thiếu vitaminC có thể dẫn đến bệnh
yếu cơ, sưng và viêm lợi, rụng răng.
Một số bệnh nhân ung thư thường dùng vitamin C với liều
lượng lên dến 600 miligam/ngày. Tuy nhien, các nhà nghiên
cứu cho biết không có bằng chứng khoa học này chứng tỏ tác
dụng của vitaminC với liều lượng cao như vậy, đồng thời
khuyến cáo không nên dùng quá liều lượng cần thiết bởi vì
điều này có thể gây ảnh hưởng không tốt cho sức khoẻ.
Hiện nay, nhóm các nhà khoa họcnày đang tiến hành một
nghiên cứu khác về vitaminC với liều lượng thấp hơn nhằm
xác định liều lượng thích hợp nhất.
Theo Reuters, Trần Thắng

Nhân ngày 1.6 Thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em
(FPT-TTVN)- Hiện ở VN tình trạng thiếu vitamin A tiền lâm
sàng vẫn còn tồn tại. Tình trạng thiếu máu dinh dưỡng còn
phổ biến: trung bình trên 50% phụ nữ có thai, trên 40% phụ
nữ ở tuổi sinh đẻ & 60% trẻ em dưới 2 tuổi bị thiếu máu,
nguyên nhân chủ yếu do thiếu sắt. 94 % dân số sống ở vùng
có nguy cơ thiếu iốt. PTS Nguyễn Công Khẩn- Viện dinh
dưỡng quốc gia cho biết:
Thiếu vitamin A làm cho trẻ chậm lớn, dễ bị mắc các bệnh và
tăng nguy cơ tử vong trầm trọng hơn là một số bệnh nhất là

tiêu chảy, sởi, viêm đường hô hấp Thiếu vitamin A nặng có
thể dẫn tới mù loà. Thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt ảnh
hưởng xấu đến sức khoẻ, giảm khả năng lao động & học tập.
Phụ nữ có thai bị thiếu máu dễ sảy thai, đẻ con nhỏ yếu.
Thiếu iốt làm chậm quá trình phát trình phát triển thể lực &
trí tuệ, có thể gây bướu cổ đần độn.
Vậy ngày Vi chất dinh dưỡng được thực hiện như thế nào,
thưa ông ?
- Tổ chức cho uống vitamin A liều cao: đối với trẻ từ 6 đến
36 tháng tuổi, bà mẹ trong vòng một tháng sau khi sinh con
* Một bà mẹ khi uống viên sắt thấy lợm giọng, buồn nôn
nên e ngại. Vậy uống vitamin A và viên sắt có phản ứng phụ
gì không ?
- Ðối với vitamin A liều cao: Không dùng quá liều vì có thể
gây ngộ độc. Ðặc biệt không cho các bà mẹ đang mang thai
uống vitamin A liều cao. Do vậy cần sử dụng theo đúng phác
đồ qui định.
- Ðối với viên sắt: Uống viên sắt có tể gây ra một vài tác
dụng phụ như lợm giọng, buồn nôn, táo bón nhẹ. Ðiều này
không ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Một số trường hợp có thể
đi cầu phân đen, đừng lo ngại, tình trạng trên có thể nhanh
chóng ổn định bằng các liều thuốc tăng dần từ thấp đến khi
đủ liều: lúc đầu uống cách nhật, sau uống điều đặn hàng ngày
Ðể hạn chế tác dụng phụ và tăng khả năng hấp thu trong cơ
thể nên uống viên sắt vào lúc đói trước khi ăn sáng hoặc
trước khi đi ngủ.
Ðể phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng mỗi gia đình cần
chú ý điều gì, thưa ông?
- Cần cải thiện chất lượng bữa ăn hàng ngày, nhất là bữa ăn
của bà me ?à trẻ em. Phối hợp nhiều loại thực phẩm, thay đổi

cách chế biến để có bữa ăn ngon và đa dạng. Các vi chất như
sắt, vitamin A thường có nhiều trong thức ăn nguồn động vật
như thịt, các trứng, tôm cua, trong đậu đỗ, vừng , lạc cá, các
loại rau xanh. Hoa quả chín vừa là nguồn cung cấp vitamin A
(đu đủ, xoài cam quýt) vừa là nguồn cung cấp vitamin C tăng
cường hấp thu sắt từ khẩu phần. Thực hiện nuôi con bằng sữa
mẹ, cho trẻ bú hoàn toàn trong 4 tháng đầu, bú kéo dài 18-24
tháng. Từ tháng thứ 5, ngoài bú mẹ cần cho trẻ ăn hợp lý.
Thường xuyên vệ sinh môi trường, phòng chống giun sán,
nhất là giun móc vì giun móc vừa chiếm đoạt chất dinh
dưỡng gây chảy máu, mất máu đường tiêu hoá