Tài liệu Làm thế nào để tránh một cơn đau tim (heart attack) vào mùa Đông? doc

Làm thế nào để tránh một cơn đau tim (heart attack) vào mùa Đông?

Bác sĩ Bs Vũ văn Dzi, Chuyên Khoa Nội Thương


Một khảo cứu của hội Tim Mạch American College of Cardiology cho biết là 50 %
những trường hợp đau tim (heart attacks) xảy ra vào mùa Đông và một khảo cứu khác
đăng trên tờ báo Circulation cho biết là tử vong về bệnh tim mạch cao nhất trong hai
tháng 12 và tháng Giêng là những tháng lạnh nhất.
Năm nay vùng Trung Mỹ bị một cơn lạnh ghê gớm đến độ tiểu bang Kentucky bị nạn
băng tuyết kéo dài và được chính phủ liên bang ban hành biện pháp khNn cấp (disaster
area). N hững tiểu bang Minnesota, Wisconsin, Illinois cũng bị một cơn lạnh kỷ lục khiến
có người bị chết lạnh ở trong nhà thiếu máy sưởi ấm.
Sở dĩ mùa Đông có nhiều cơn đau tim nhất vì nhiều lý do. Thứ nhất là khi ngôi nhà bị
tuyết phủ hoặc driveway bị ngập tuyết thì chủ nhà phải ra ngoài lạnh xúc tuyết để có lối
ra vào. Trong số những người này nếu có bệnh tim mạch hoặc cao huyết áp, tiểu đường
và hút thuốc thì đây là một dịp để bị một cơn đau tim, heart attack, tử vong số một ở Mỹ.
Trung bình mỗi năm ở Mỹ có khoảng 1 triệu rưỡi trường hợp đau tim và 1/3 sẽ chết vì tai
nạn này nghĩa là nửa triệu người và nếu tính theo mùa thì trong một mùa Đông sẽ có
khoảng 250000 người chết vì một cơn đau tim, gấp 4 lần con số quân nhân chết trong
cuộc chiến tranh tại Việt N am hoặc gấp 60 lần con số tại Iraq!
Khi chúng ta còn ở Việt N am thì những cơn đau tim hoặc tai biến mạch máu não thường
được “đổ tội" cho “trúng gió" làm chết bất đắc kỳ tử nhưng ngày nay thì các nguyên nhân
đã được tìm ra và phân tích đầy đủ trong đó một cơn đau tim là chính yếu!
Trước hết một cơn đau tim heart attack xảy ra khi các động mạch vành (coronary artery)
nuôi dưỡng cơ tim (myocardium) bị tắc nghẽn bởi một cục máu đông (blood clot) thì sẽ
làm cho cơ tim bị hủy hoại (myocardial infarction) rồi tạo nên nhiều biến chứng khác
trong đó nguy hiểm nhất là nhịp tim bị rối loạn (cardiac arrhythmias) hoặc là cơ tim bị
choáng gọi là cardiogenic shock!
Một cơn đau tim thường xảy ra một cách bất ngờ khiến việc cấp cứu rất khó khăn, nhất là
trong mùa Đông, và chậm trễ khiến tỷ lệ tử vong rất cao.

Hai nguyên nhân chính khiến đau tim thường xảy ra vào mùa Đông là vì khí lạnh làm cho
các động mạch vành bị co thắt và khi bệnh nhân phải làm một công việc nặng nhọc như
xúc tuyết, cạo băng tuyết trên driveway, đNy xe hơi bị kẹt trên đường phủ băng tuyết.
BS Howard Weintraub của bệnh viện N ew York University ví một cơn đau tim giống
như là lái một chiếc xe hơi thật mau trong khi ống dẫn xăng bị tắc nghẽnn.. và hậu quả là
chiếc xe bị chết máy dọc đường.
Khi hít phải khí lạnh của mùa Đông vào trong lồng ngực thì quả tim và các động mạch
vành sẽ bị hơi lạnh làm cho co thắt lại trong khi cơ tim phải làm việc quá mức khiến
không đủ dưỡng khí.
N goài ra còn một vài nguyên nhân khác như không khí ô nhiễm vào mùa Đông, hút thuốc
lá, thiếu tập thể dục vì trời lạnh và sau cùng mùa Đông cũng là dịp ăn uống quá độ vì
những ngày lễ liên tiếp từ lễ Tạ Ơn cho đến Giáng Sinh, N ew Year, Tết Tây rồi Tết ta, tết
hội đoàn và riêng năm nay ăn mừng lễ bầu Tổng Thống mới rồi tới giải thể thao
Superbowl.. Vì dù vui hay buồn thì những biến cố kể trên tạo thêm nhiều lo lắng stress
cho nhiều người, chưa kể tình trạng suy nhược thần kinh vào mùa Đông (seasonal
affective disorder) cũng đóng góp vào việc làm cho nạn đau tim gia tăng vào mùa Đông.
Vì thế các BS khuyến cáo những người có sẵn bệnh tim mạch không nên ra bên ngoài
vào mùa Đông và nhất là tránh những tác động nguy hiểm như xúc tuyết, đNy xe. N hững
người cao niên thì lại càng nên thận trọng hơn vì có thể dễ bị té ngã, gãy xương hông (hip
fracture), nguyên nhân tử vong hàng đầu ở người cao niên ở Mỹ !
Phòng ngừa một cơn đau tim
Vào mùa Đông thì việc quan trọng nhất là phải mặc áo ấm, đầu đội mũ len, quấn khăn
che mặt mũi, đeo găng, áo mặc nhiều lớp, thường là 3 lớp áo giúp thấm mồ hôi và ngự
hàn hữu hiệu.
N ếu vì một lý do gì bắt buộc phải ra bên ngoài thì hết sức cNn thận nhất là đối với những
người có sẵn bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, cholesterol lên
cao, hút thuốc lá, mập phì, ít hoạt động thể chất.. là những chứng bệnh thông thường nhất
ở Mỹ và là những nguyên nhân dẫn đến một cơn đau tim.
BS Martha Daviglus, Đại học N orthwestern, khuyến cáo những người có những yếu tố
gây bệnh kể trên thì cần ý thức là các động mạch vành (coronary arteries) của họ thường

đã bị sơ cứng và có những tảng vôi đóng cặn ở trong thành mạch máu (artery wall) và chỉ
cần một biến cố bất ngờ như ra bên ngoài xúc tuyết, đNy xe nặng cũng có thể làm cho các
mạch máu bị tắc nghẽn rồi đưa đến một cơn đau tim.
N goài yếu tố khí trời lạnh lẽo, băng tuyết thì còn những biến cố khác như cẳng thẳng tinh
thần, cãi cọ trong gia đình, stress, bài bạc, xem TV video quá nhiều, ăn uống quá độ, hút
thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc của người bên cạnh cũng có thể làm cho các thành mạch
máu bị bể (rupture) rồi đưa đến một cơn đau tim.
Vì thế việc đề phòng một cơn đau tim hết sức quan trọng và ngoài những biện pháp
phòng thủ kể trên thì cần tập thể dục nhẹ nhàng thường xuyên, dinh dưỡng đúng phép,
tránh hút thuốc, dùng thuốc đúng liều lượng như Bác sĩ khuyến cáo và nhất là kiểm soát
mức độ đường, cholesterol, huyết áp ở mức bình thường.
Vì một cơn đau tim có thể xảy ra bất ngờ nơi một người bề ngoài thì có vẻ bình thường,
không bệnh tật, không dùng thuốc nhưng một số lớn người cao niên và trung niên ở Mỹ
có những yếu tố gây bệnh, risk factors, nên ngoài việc đề phòng một cơn đau tim thì cần
phải biết ý thức về nguy cơ này và có những biện pháp dò tìm bệnh tim mạch trước khi
tai biến xảy ra ..
BS Vũ văn Dzi, M.D., Chuyên Khoa Nội Thương

Copyright, 2008. Muốn phổ biến bài viết này, cần xin phép tác giả và xin ghi rõ nguồn Y
Dược N gày N ay,
www.yduocngaynay.com