Những lý do khiến người Việt nói tiếng Anh không hay pptx

Những lý do khiến người Việt nói
tiếng Anh không hay


Thông thường, người Việt mình cũng chỉ đặt mục tiêu đến thế là hết, nên khi đã
nói tiếng Anh được lưu loát, “như gió”, thì thường tự thoả mãn mình mà không cố
gắng trau dồi, nâng cấp nó lên nữa
Tiếng Việt cơ bản là âm đơn, đặc biệt giọng Bắc khá thuần, không có các giọng
nặng và âm tiết đặc trưng (accent), nên học các ngoại ngữ khác không bị ảnh
hưởng nhiều về accent.
Tuy nhiên, tiếng Việt nói không có trọng âm và ngữ điệu (vì đã có đủ 5 thanh rồi,
ngữ điệu làm gì nữa), nên học các tiếng của châu Âu thường cũng nói ngang ngang
và đều đều như tiếng Việt, nhưng cũng nhờ thế mà dễ nghe (nếu nói chậm và rõ
từng chữ).
Làm gì, người ta cũng dễ mắc một số điểm vướng mắc dẫn đến sai lầm (pitfalls),
khiến việc thực hiện khó thành công theo ý muốn. Nói tiếng Anh cũng không là
ngoại lệ. Trước hết, có những điểm dễ mắc cần tránh khi học nói tiếng Anh như
sau:

1. “Ếch ngồi đáy giếng”
Người ta thường khá thiển cận nếu chưa đi sâu vào một vấn đề nhất định, đặc biệt
khi mới bắt đầu học hay tập luyện một cái gì đó. Sự thiển cẩn “ếch ngồi đáy giếng”
này dẫn đến các hệ quả là:

a. Đặt mục tiêu không cao:
Trước khi làm gì ta cũng phải đặt ra mục tiêu rõ ràng để giúp cho việc thực hiện có
định hướng (người phương Tây gọi đó là phương pháp Backcasting). Nhưng thông
thường khi người ta kém (do mới bắt đầu học) nên hay bị mắc bệnh “ếch ngồi đáy

giếng”, không biết thế nào mới là đạt yêu cầu, chưa nói thế nào mới là giỏi thì gần
như không có khái niệm. Khi người ta mới học tiếng Anh, nếu thấy một người nói
chuyện được với người nước ngoài đã thấy là kinh lắm, và chỉ mong được như thế
là thoả mãn lắm rồi. Rồi khi bắt đầu tậm toẹ có chút căn bản, thì lại thần tượng
những người “phun tiếng Anh như gió” (bất luận họ nói đúng hay sai).

Thông thường, người Việt mình cũng chỉ đặt mục tiêu đến thế là hết, nên khi đã
nói tiếng Anh được lưu loát, “như gió”, thì thường tự thoả mãn mình mà không cố
gắng trau dồi, nâng cấp nó lên nữa. Đặc biệt những người học chuyên về tiếng Anh
ở các trường Ngoại Ngữ, hay hơn nữa là người được đi nước ngoài thì càng coi
thường, vì nghĩ rằng mình có điều kiện và môi trường như thế, thể nào mà chả giỏi
tiếng Anh nói chung và nói tiếng Anh nói riêng. Với một suy nghĩ “ấu trĩ” dường
vậy, nên tỉ lệ những người giỏi tiếng Anh cũng như nói tiếng Anh hay ở người Việt
là rất khiêm tốn, không ngoại lệ những người có điều kiện đi học bằng tiếng Anh,
kể cả Việt Kiều.

Vì vậy, để có thể đạt một kết quả cao trong học tiếng Anh lẫn nói tiếng Anh, ta cần
phải đặt mục tiêu rất cao. Riêng về chuyện nói, thì ta phải lấy mức trần là các chính
khách Mỹ hay Anh (những người có tài hùng biện) để mà phấn đấu. Điều này
không hẳn có nghĩa là ta sẽ phải nói hay được như họ, tất nhiên về lý thuyết, chừng
nào chưa nói được như họ, nghĩa là ta vẫn có thể phải cố gắng luyện tập tiếp. Tuy
nhiên, vì thường con người hiếm ai có thể đạt 100% mục tiêu cả, thường là một số
% nhất định nào đó, nếu ta đặt mục tiêu thấp tè, thì dù đạt 99% cũng chả thể bằng
đặt mục tiêu cao chót vót nhưng đạt độ 50% thôi.

Trong trường hợp này cũng thế, nếu ta đặt mục tiêu chỉ là nói lưu loát, thì có khi ta
chỉ đạt gần được mức ấy, nghĩa là chưa có gì là ghê gớm cả, nghe vẫn có thể “khô”
như thường. Nhưng nếu đặt mục tiêu là Bill Clinton, thì chí ít không nói hay bằng
ông ta (mà nói hay bằng thế quái nào được con người tài năng hùng biện thế) thì
cũng phải nói hay chả kém gì, hay thậm chí hay hơn cả người bản ngữ bình

thường. Phải làm cho người bản ngữ phải ngạc nhiên khi ta vừa cất lên một câu
nói, thế mới tạm coi là nói tiếng Anh khá. Giống người Việt ta thôi, khi nghe người
nước ngoài nói một thứ tiếng Việt chuẩn xác, ta cũng chả trầm trồ bỏ bố đi chứ,
nhỉ?

b. Tinh tướng [-X
Người ta khi đạt được một cái gì trong mắt nguời khác thì thường bị tật tự mãn, tự
kiêu mà dân gian gọi là tinh tướng. Chính vì thế, họ càng thích thể hiện, mà càng
thích thể hiện thì tâm hồn càng bất an, càng dễ mắc tật loi choi mà không nói cho
chuẩn theo ý mình được. Hơn nữa, vì tinh tướng, nên họ không biết mình, cứ nghĩ
là mình giỏi lắm, vì thế càng không thể phát hiện cái sai, cái kém của mình để mà
phấn đấu tiếp.

Tôi quen một số người, đều có khả năng nói tiếng Anh lưu loát trước đông người,
nhưng vì họ nghĩ rằng mình thế là quá kinh (so với người ở Việt Nam) rồi, nên chả
nhìn lên, chỉ nhìn xuống, mãi mà vẫn chỉ ở một mức đủ cho dân Việt lác mắt,
nhưng dân Tây thì e rằng Có lẽ mỗi người phải có lúc „ngộ” ra, hiểu được thế
nào mới là mức giỏi thực sự, và từ đó thấy rõ ràng cái yếu kém của mình, nhận ra
rằng con đường đi đến chỗ tối ưu còn gian nan lắm, thì mới có thể tiếp tục vươn
lên được.

2. Hấp tấp
Người Việt (mà cả người nước khác nữa) khi học nói thường có xu hướng thích
nói nhanh, chắc do ảnh hưởng bởi những quan điểm như "thằng/con đấy nói tiếng
Anh như gió" và suy ra nó giỏi tiếng Anh. Bên cạnh đó, nói nhanh bao giờ cũng dễ
hơn, vì nói vo được, lấp liếm đi các chỗ sai. Nguyên tắc của một môn gì đó, chẳng
hạn trong thể thao, đi nhanh đã khó, nhưng đi chậm mà chuẩn còn khó hơn.

Ví dụ: bạn nào đã chơi trượt tuyết, trượt băng sẽ thấy để đi chậm và đúng kĩ thuật
không phải chuyện đơn giản. Những người tập thể thao không bài bản, thường cố

chơi với tốc độ nhanh khi bắt đầu vào guồng, vì làm nhanh sẽ dễ dẫn đến trạng thái
“xung cơ” (phấn khích) mà vào tay nhanh, rồi dần dần khi hoàn thiện trình độ mới
điềm đạm dần; còn theo hệ thống tập huấn chuyên nghiệp, người tập bao giờ cũng
bắt đầu một cách chậm rãi nhưng đúng kỹ thuật.

Trong tiếng Anh cũng vậy. Nếu bạn nào đang có thói quen tự nhiên nói "như gió",
hay thử nói thật chậm rãi thử xem, sẽ thấy rất khó, và phát hiện ra mình có nhiều
cái sai thú vị phết đấy. Hãy đi từ từ và chắc chắn, thà chậm mà đúng còn hơn
nhanh mà sai.

3. Dục tốc bất đạt
Thiếu kiên trì hay “dục tốc bất đạt” là cố tật của con người. Trên đã bàn về hấp tấp
trong khi nói, nay lại là chuyện muôn thuở, hấp tấp vội vàng đốt cháy giai đoạn
trong quá trình luyện tiếng.

Bản thân tôi chập chững tự học tiếng Anh từ cuối cấp 1 bằng một cuốn sách tự học
tiếng Anh, liên tục tự học không qua một trường lớp chính thức nào (trừ môn tiếng
Anh dở hơi biết bơi được ném vào Phổ thông và Đại học) cho đến khi học xong đại
học, đã từng present 3h liên tục trước hàng chục giáo sư với sinh viên Canada
trong một dự án hợp tác và được họ đánh giá không đến nỗi.

Vậy mà cho mãi đến 3 năm trước đây mới phát hiện ra mình nói không chuẩn rất
nhiều chỗ, chứ chưa kể đến chuyện nói hay. Sau đó, tôi phải mất hơn nửa năm trời
để luyện nói, mỗi ngày bỏ ra ít thì 5 phút, nhiều thì nửa giờ để đọc ít thì 3 câu,
nhiều thì một vài trang tiếng Anh, để có thể điều chỉnh toàn bộ giọng nói lẫn “Từ
vựng nói” của mình.

Sau đó, tôi vẫn luôn có ý thức trau dồi khả năng nói của mình mọi lúc mọi nơi tuy
không mang tính cấp tốc (intensive training) như vậy nữa, để được một giọng nói
cũng không đến nỗi quá tự ti khi ra gặp bạn bè quốc tế. Tuy vậy, vẫn còn nhiều

điều phải phấn đấu nữa lắm.