Lời mở đầu
ối với bất kỳ một Quốc gia nào thì thuế cũng
đóng một vai trò quan trọng và chiếm phần lớn
trong tổng thu Ngân sách nhà nớc. Việc thực thi một chính sách thuế có
hiệu quả sẽ đảm bảo ổn định cho nguồn thu này, từ đó tạo điều kiện mở
rộng sản xuất và phát triển kinh tế - xã hội của đất nớc. Việt Nam, theo
thống kê của tổng cục thuế thì 92% Ngân sách nhà nớc là thu từ thuế
nên cần phải có chính sách thuế hoàn chỉnh mà muốn vậy luật thuế đa ra
phải có phơng pháp tính thuế hợp lý nhằm đảm bảo sự công bằng cho các
đối tợng nộp thuế kết hợp với việc hạch toán thuế tại các doanh nghiệp
phải đúng chế độ kế toán, tài chính và quy định của pháp luật.
Đ
Nếu nh trớc đây trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung, thuế lợi
tức, thuế hàng hoá và thuế Doanh thu tỏ ra tơng đối phù hợp và góp phần
không nhỏ vào thu Ngân sách nhà nớc thì khi chuyển sang nền kinh tế
thị trờng những loại thuế này trở nên không còn phù hợp, mắc phải nhiều
nhợc điểm. Chính vì vậy đến ngày 01/01/1999 một luật thuế mới ra đời,
đó là thuế GTGT tạo nên bớc ngoặt trong quá trình cải cách thuế giai
đoạn II của nớc ta.
Về mặt lý thuyết, thuế GTGT mang tính khoa học rất cao, có khả
năng tạo đợc công bằng trong việc thu thuế, thúc đầy xuất khẩu, khuyến
khích phát triển sản xuất, bảo đảm nguồn thu cho Ngân sách nhà nớc.
Đặc biệt là sau hơn ba năm thực hiện luật thuế GTGT, chúng ta đã đạt đ-
ợc một số khích lệ.
Tuy nhiên do thuế GTGT là một phơng pháp đánh thuế tiên tiến,
nhng còn rất mới đối với Việt Nam nên không tránh khỏi những vớng
mắc trong quá trình thực hiện.
Trong thời gian công tác và học tập tại chi cục thuế Quận Hoàn Kiếm
thành phố Hà Nội cùng với những kiến thức tiếp thu tại trờng kết hợp cùng
thực tiễn nghiên cứu tìm tòi, nhận thức đợc vai trò quan trọng của các
doanh nghiệp đối với Ngân sách nhà nớc, em đã mạnh dạn chọn đề tài:
Tình hình thực hiện luật thuế GTGT của một số doanh nghiệp kinh
doanh thơng mại trên địa bàn Quận Hoàn Kiếm Hà Nội .
Nội dung gồm có:
Chơng I : Những lý luận chung về thuế GTGT.
Chơng II: Tình hình đăng ký, kê khai và thanh quyết toán thuế
GTGT của một số doanh nghiệp kinh doanh thơng mại trên địa bàn Quận
Hoàn Kiếm trong thời gian qua.
Chơng III: Đánh giá và đề xuất.
Mục đích của đề tài này là qua nghiên cứu số liệu, tìm hiểu tình
hình đăng ký, kê khai và thanh quyết toán thuế GTGT tại một số doanh
nghiệp kinh doanh thơng mại điển hình áp dụng thuế theo phơng pháp
khấu trừ trên địa bàn Quận Hoàn Kiếm để từ đó tìm ra nguyên nhân và đ-
a ra một số đề xuất - giải pháp nhằm làm hoàn thiện hơn luật thuế GTGT.
Chơng III
Đánh giá và đề xuất
I. Đánh giá về luật thuế GTGT và những tồn tại trong việc áp dụng thuế
GTGT ở các doanh nghiệp trên địa bàn Quận Hoàn Kiếm trong thời gian
qua:
1. Đánh giá về luật thuế GTGT:
Luật thuế GTGT đợc Chính phủ ban hành vào ngày 01/01/1999, qua hơn
3 năm thực hiện, luật thuế GTGT về căn bản đã phát huy các mặt tích cực đối
với đời sống kinh tế, xã hội, góp phần khuyến khích đầu t, ổn định sản xuất
kinh doanh, góp phần khuyến khích xuất khẩu Thuế GTGT có những u
điểm nổi bật hơn hẳn so với thuế Doanh thu. Thuế GTGT đã tạo ra một
nguồn thu lớn đối với NSNN để Nhà nớc thực hiện đợc các chức năng của
mình một cách hiệu quả nhất. Luật thuế này đơn giản trong quản lý nhng lại
chống thất thu một khoản khá lớn cho Nhà nớc. Luật thuế này có tính khoa
học cao xoá đợc tình trạng trùng lắp trong các khâu đánh thuế khuyến khích
các doanh nghiệp đầu t phát triển. Tình trạng ứng dụng vốn đợc giải toả, ngời
tiêu dung là ngời chịu thuế nên các doanh nghiệp yên tâm sản xuất kinh
doanh, thực hiện nghĩa vụ đầy đủ và đóng góp vào nguồn thu NSNN.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện đã găp những vớng mắc khó lhăn vì
thuế Doanh thu có nhiều mức thuế khác nhau từ 0% đến 40%, trong khi thuế
GTGT chỉ có 4 mức thuế là 0%, 5%, 10%, 20%. Quốc hội, Uỷ ban thờng vụ
Quốc hội Chính phủ và Bộ Tài Chính đã ban hành nhiều văn bản sửa đổi, bổ
sung và hớng dẫn thi hành luật thuế này.
- Uỷ ban thờng vụ Quốc hội có Nghị quyết số 90/1999 NQ
UBTVQH 10 ngày 03/09/1999, Nghị quyết số 240/2000/NQ UBTVQH
10 ngày 27/10/2000 về việc sửa đổi, bổ sung danh mục hàng hoá, dịch vụ
thuộc đối tợng không chịu thuế GTGT và thuê suất thuế GTGT đối với một
số hàng hoá, dịch vụ.
- Chính phủ có Nghị định số 79/2000/NĐ - CP ngày 29/12/2000 hớng
dẫn chi tiết thi hành Luật thuế GTGT và cụ thể hoá các Nghị quyết nói trên
của UBTVQH.
- Bộ Tài Chính đã ban hành Thông t số 122/2000/TT BTC ngày
29/12/2000 hớng dẫn Nghị định 79/2000/ NĐ - CP ngày 29/12/2000 của
Chính phủ Thông t này thay thế các Thông t hớng dẫn về thuế GTGT đã ban
hành trớc đây.
2. Những khó khăn, thuận lợi trong việc áp dụng thuế GTGT của các
doanh nghiệp trên địa bàn Quận Hoàn Kiếm:
Từ ngày 01/01/1999, Chính phủ đã ban hành Luật thuế mới trên cả nớc,
các doanh nghiệp ttên địa bàn Quận Hoàn Kiếm cũng phải chuyển đối từ
việc áp dụng thuế Doanh thu sang thi hành luật thuế GTGT.
Thuế GTGT đợc công nhận là luật thuế tiến bộ, khoa học và hiệu quả
nhất hiện nay. Một số nớc coi thuế này nh một nguồn thu mới, cho phép
giảm hoặc huỷ bỏ một só sắc thuế khác. Hiện nay thuế GTGT đợc đánh giá
nh một nguồn thu đang nổi lên , kết hợp với tăng tiêu dùng đã trở thành
một yếu tố quan trọng trong tổng số thu của các nớc sử dụng loại thuế này.
Tại Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp tại địa bàn Quận Hoàn
Kiếm nói riêng, thuế GTGT có nhiều u điểm thay thế cho Luật thuế Doanh
thu. Chính vì vậy, khi áp dụng Luật thuế GTGT, các doanh nghiệp sẽ có rất
nhiều thuận lợi trong kinh doanh.
* Hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp chủ yếu là mua vào bán
ra hàng hoá, dịch vụ phải trải qua nhiều khâu, nhiều quá trình do đó cũng
phải trải qua nhiều khâu đánh thuế. Khi áp dụng thuế Doanh thu sẽ bị trùng
lắp thuế và các doanh nghiệp phải nộp một khoảng ngân sách lớn. Khi thay
thế Luât thuế GTGT, hàng hoá, dịch vụ của các doanh nghiệp đợc khấu trừ
vào, TSCĐ và nguyên vật liệu cha dùng tới đợc hoàn trả thuế. Do vậy, số tiền
của các doanh nghiệp nộp thuế vào NSNN giảm, điều này giúp làm tăng
nguồn ngân sách quỹ của các doanh nghiệp để chi dùng cho dự án khác.
* Việc áp dụng một số luật thuế tiên tiến, khoa học mà lại đơn giản trong
sử dụng tính toán sễ giúp quátrình kinh doanh của các doanh nghiệp đợc thực
hiện nhanh chóng và đạt hiệu quả.
* Việc ghi chép hoá đơn, chứng từ thuế rõ ràng, trung thực giúp các
doanh nghiệp dễ quản lý và thực hiện nghiêm túc trách nhiệm và nghĩa vụ
đối với Nhà nớc.
* Việc áp dụng thuế GTGT đơn giản, dễ thi hành do thuế GTGT chỉ có
mức thuế trong khi đó thuế Doanh thu có 11 mức thuế suất.
Tuy nhiên, thuế GTGT là luật thuế còn mới mẻ, mới áp dụng nên khi
các doanh nghiệp thực hiện Luật thuế này không tránh khỏi những khó khăn,
vớng mắc trong thời gian đầu nh:
* Công tác tổ chức thực hiện thuế gặp nhiều bỡ ngỡ, các doanh nghiệp
phải mất một thời gian đầu phổ biến cho cán bộ công nhân viên, do đó việc
sử dụng có phần chậm.