Báo cáo " Đổi mới quản lý nhà nước, phát huy quyền chủ động của các doanh nghiệp nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu " pdf

D6I
M6I
QUAN
L?
NHA Nirdc, PHAT HUY
QUY^N
CHO
DONG
COA
CAC
DOANH
NGHieP
NHAP
KHAU
VA
KINH DOANH XANG
DAU
Viforng
Dinh
Dung"
1.
Noi dung quan
li
nha nfldc doi vdi
cac doanh nghiep nhap khau va kinh
doanh xang dau
Xang
diu la
hang
hoi
cd

tinh
chat dac
biet va ddng vai trd quan trpng trong
diu
vao cua san xuat, la loai nang Ifldng thiet
yeu chfla the thay the
dflde.
Tinh dac biet
cua xang
diu
cdn
dflde
the hien d sfl phuc
vu nhu clu rdng khap, tfl dan sinh cho
den qud'c phdng va an ninh. Cac quan he
cung - clu va
gii
ea la yeu td' quyet dinh
thi trfldng xang
diu.
Tuy nhien, vi la hang
hoa dac biet nen cac qud'c gia deu cd chinh
sach quy hoach, ehinh sach chien
Iflpe
ve
san xuat, tieu thu va dfl trfl xang
diu
cho
nfldc minh nham chdng lai cae cdn sd't
xang

diu
cua the gidi. O Viet Nam hien
nay, xang dau la mdt trong nhflng
m.at
hang chien
Ifldc
do Nha nfldc thd'ng nhat
quan ly.
Trong qua trinh hdi nhap va tfl do
hoa thfldng mai, cac doanh nghiep trong
nfldc va cac doanh nghiep nfldc ngoai deu
canh tranh khd'c liet ve mat hang quan
trpng nay. Ngay nay, xu hfldng giam sfl
can thiep eua Nha nfldc, tang sflc canh
tranh theo hfldng tfl do
hoi
thi trUdng
xang
diu
ddi hdi cac doanh nghiep
ciia
Viet Nam can phai tich luy xay diing tiem
liic
du manh, du sflc canh tranh vdi cac
tap doan qud'c te va khu vfle. Ddng thdi,
Nha nfldc
cin
hoan thien mdi trifdng
phap ly de elc doanh nghiep yen
tim

tham gia kinh deanh xang
diu.
Quan ly
nha
nUde
ddi vdi cac doanh nghiep nhap
khau va kinh doanh xang dau chiu tac
ddng cua elc yeu td' sau day:
- Viet Nam da gia nhap To chflc ThUdng
mai the gidi (WTO) nen phai tuan thii cac
quy dinh trong WTO. Dieu nay anh
hud'ng
khdng nhd den chinh sach quan
11
cua Nha
nUdc ddi vdi mat hang xang dau.
- Ddi mdi va sap xep, tai cau
true
doanh
nghiep nha
nUde
theo hudng da dang elc
hinh thflc sd hflu ddi hdi cd che quan
li
ciia
Nha nfldc cang phai thich flng vdi tien
trinh ddi mdi doanh nghiep.
- Gil xang
diu
chiu anh hfldng ciia

nhieu yeu to' kinh te - chinh tri - xa hdi va
thfldng bie'n ddi dot ngdt khd Ifldng va rat
phflc tap. Nhflng yeu td' nay thude ve
nhflng nfldc cd trfl Ifldng khai thae va xuat
khau ldn nhfl cac nfldc Trung Ddng, Nga,
Venezuela va nhflng nfldc cd sflc tieu
thu Idn nhfl: Trung Qud'c, My, EU
Gia ca tieu thu thay ddi
lien tue
nhflng
cac qud'c gia ndi chung va Viet Nam ndi
rieng deu ed xu hfldng tao sfl dn dinh ve
ngudn cung va gia ca xang dau de dn dinh
nen kinh te', tao tien phat trien kinh te
ben vflng. Vi vay, nha nfldc nao cung phai
tinh
de'n nhflng yeu to' anh hfldng nay.
Cd che quan ly nha nfldc ve hoat ddng
kinh doanh xang dau ed the phan ra lam
hai nhdm:
Vuong Dinh Dung, Thac sy kinh te, Dai ta,
Tdng
giam doc Tdng Cong ty
Xftng
dau Quan doi.
OUAN
Lt
KINH it
Stf29(1U12/200g)
D6I

MOI
QUAN
LV
NHA NUOC. PHAT
HUY
QUYf
N CHU DONG
CUA CAC
DOANH
NGHIEP.
NGHIEN cuu
-
TRAO
DPI
[^[^1
- Nhdm thd nhdt
la
noi dung quan ly ed
y nghia ve kinh
te
gdm cac nhdm cdng cu
quan ly nhfl: Dau mdi nhap khau; han
mflc nhap khau; cac loai
phi
thu tfl hoat
ddng nhap khau va kinh doanh xang
diu;
gia ban td'i da cua cac
loai
xang dau.

- Nhom thd hai
la
ndi dung quan
ly
ve
elc dieu kien kinh doanh xang
diu;
quan
ly chat Ifldng va do Ifldng; quan ly quy
hoach ed sd vat chat ky thuat phue vu
kinh ddanh xang dau; quan li thi trfldng
xang
diu.
Quan ly dau
mdi
nhap khau va han
mflc nhap khau la nhflng ndi dung rat
quan trpng trong quan ly nha nfldc ddi vdi
cac doanh nghiep nhap khau va kinh
doanh xang
diu.
Viec kinh doanh xang
dau phai tuan theo nhflng quy hoach,
ke
hoach cua Nha nfldc de thflc hien ehinh
sach ve ehien Ifldc quan
li
eua Nha nfldc,
nhim
dn dinh thi trfldng xang

diu
trong
nfldc.
Viec xuat, nhap khau xang dau
cin
dflde tinh
toan theo dfl bao ke hoach
khdng phan tan, khdng tuy tien chay theo
bie'n ddng tflc thdi eua thi trfldng qud'c te,
diu mdi
nhap khau phai dflde quy dinh va
Ilia
chpn. Mpt mat, neu sd' Ifldng doanh
nghiep
diu
md'i nhap khau dflde md rdng
thi se tao mdi trfldng canh tranh, tang ap
Iflc
de eae doanh nghiep giam ehi
phi
ban
hang, mang lai ldi Ich eho ngfldi tieu dflng.
Mat
khic,
neu phat trien
qui
nhieu dau
mdi nhap khau va kinh doanh xang
diu
thi cd the dan den nhflng bat cap sau day:

Mpt
Id,
dau mdi nhap khau va kinh
doanh xang
diu
phai ed kho, cang hoac sd
hflu, hoac thue. Du sd hflu hay thue deu
phai dau tfl. Cac deanh nghiep
diu
md'i
mudn phat trien cd he thd'ng va mud'n lam
chu sd hflu kho, cang thi phai
diu
tfl ldn
dan de'n dfl thfla ha
ting diu
ngudn va
gay ra lang phi tai san qud'c gia.
Tfl chd doanh nghiep mud'n "sd hflu
kho,
cang"
din
de'n kho, cang san pham
dau tfl eua hp phan
tin,
manh mun
ehi
tfldng xflng vdi quy md eua chinh minh
trong mpt giai doan nhat dinh. Cung tfl
manh mun nhd ie ma sd' Ifldng tflng

chuyen nhap cung nhd le
din
de'n chi
phi
gia thanh van chuyen cao; gia mua cao va
bat ldi trong dam phan mua hang. Chinh
vi the Nha nfldc phai tinh toan dfla ra
nhflng tieu chuan de quy dinh nhfl the
nao la mdt dau md'i nhap khau va kinh
doanh xang
diu.
Can cfl vao dd doanh
nghiep nao hdi du dieu kien mdi dflde Nha
nfldc quyet dinh eho phep nhap khau va
kinh doanh xang dau. Nha nfldc phai dfla
ra dflde nhflng tieu chuan dly du nhfl:
vd'n, kho chfla, cang
diu
ngudn, he thd'ng
mang
Ifldi
phan
phdi Tren
cd sd dd, quan
11
qua trinh hoat ddng kinh doanh, vfla dat
dflde mue tieu vfla tao ra "san chdi" cd sflc
ep canh tranh du manh de tiep tue bao ve
ngfldi tieu dung.
Hai

Id,
neu ed qua nhieu
diu mdi
nhap
khau va kinh doanh xang
diu
se gay khd
khan eho quan
ly
nha nfldc; tao ra
sii
canh
tranh khdng
cin
thiet, lang phi ngudn
Iflc,
lam suy giam ndi
life
va cd the anh hfldng
den quyen ldi cua ngUdi tieu dung.
Xang
diu
la hang hoa dac biet nen Nha
nUde
phai quan li thdng qua kinh doanh cd
dieu kien; md cfla vdi nhflng doanh nghiep
hdi du dieu kien
nhim
tap hdp nhflng
ddanh nghiep du manh de tang ldi Ich cho

ngfldi tieu dflng. Thee xu hfldng phat trien
kinh doanh xang
diu
hien nay, elc doanh
nghiep dang dflde phep nhap khau va
kinh doanh xang
diu
ngay cang md rdng
thi phln, tang so' Ifldng nhap khau; cac
doanh nghiep khac dang tich tu cac dieu
kien du de dflde nhap khau trflc tiep va
kinh doanh xang dau giup khep
kin
qua
trinh kinh doanh xang
diu
nham phat
huy quyen chu ddng va nang cao hieu qua
kinh doanh. Xet
ve
mue tieu
phit
trien,
day la xu
the
tat yeu khich quan va la
nhu clu
tich
efle. Song, xet ve hieu qua
chung eua qud'c gia, Nha nfldc

cin
phai
quy dinh mdt hanh lang phap
11
"cac dieu
kien", ma cae dieu kien kinh te'nay khdng
mang dang dap quan
11
hanh ehinh. Dieu
kien nay ngay cang "tien tien", "hien thflc"
vfla dat hieu qua eao vfla thoa man ngay
Sf29(11-f12/2009)
QUAN
Lt
KINH
Tt
imj
NGHIEN
cuu
-
TRAO
DPI
D6I
MOI
QUAN
LY
NHA
NUOC.
PHAT
HUY

QUYf N
CHU
DONG
CUA CAC
DOANH
NGHIEP
cang cao eae muc tieu eua nen kinh te dat
ra cho tflng giai doan eu the
ciia
dat nfldc.
Quan
11
han mflc nhap khau xang
diu
hang nam cua
cic
doanh nghiep dau md'i
cung la bien phap quan trpng ma Nha
nfldc dang thflc hien. Nhfl da de cap tren
day, xang
diu
la mat hang chien Ifldc, vi
vay can dd'i dam bao nhu cau tieu dflng
cho nen kinh te la mdt ndi dung rat quan
trpng. Nha nfldc phai can dd'i dflde ca ve
Ifldng tieu dung cua xa hdi va Ifldng dfl trfl
qud'c gia cua tifng ki, neu khdng, se ed
nhiing khiing khoang "thieu" hoac " thfla"
tie
dpng anh hfldng rat Idn de'n nen kinh

te qud'c dan. Tuy nhien, trong
giai
doan
hien nay thi dieu cdt ldi
tinh
toan va dfla
ra cac giai phap chien Ifldc de chdng
khung hoang "thieu"
la
chinh. Vi vay, Nha
nfldc,
tren cd sd
tinh toin
Ifldng xang dau
td'i thieu
cin
thiet cho nhu cau tieu dflng
trong tflng ki, giao chi tieu han mflc nhap
khau td'i thieu cho cac doanh nghiep
diu
md'i ma khdng han che mflc td'i da. Mdt
mat,
nhim
dam bao eho nhu clu td'i thieu
thi trfldng tieu dung, mat khac phat huy
quyen tfl chii kinh doanh cua doanh
nghiep dau md'i. Neu doanh nghiep dau
md'i nao gifl vflng va md rdng thi trfldng,
tang thi phln thi doanh nghiep dd tdn tai
va

phit
trien, ngflde lai se bi dao thai.
Cung cd quan diem eho rang khdng
cin
giao han mflc td'i thieu, de eho cac doanh
nghiep canh tranh tfl do, tfl xac dinh sd'
Ifldng nhap trdng ki tren cd sd he thd'ng
mang Ifldi phan phdi cua minh hien ed va
tinh de'n kha nang md rdng ciia hp trong ki.
Nhflng vi xang
diu
la hang
hoi
dac biet nen
ngudn cung cung
ehi
xuat phat tfl mdt sd'
nfldc va khi mua hang thfldng kem theo
nhflng dieu kien nhat dinh; nhflng dieu kien
nay lai ehiu anh hfldng nhieu ye'u
to'
kinh te,
chinh tri, xa hdi, khi hau, thdi tiet, phfldng
tien van chuyen, clu cang thfldng
phit
sinh
ngoai y mud'n ehu quan eua cac ben mua va
bin.
Cic
ye'u td' nay xuat hien dot bie'n khd

Ifldng. Neu khdng tinh toan ky cac phfldng
an an toan, ngudn cung se dan de'n hau qua
nghiem trpng. Bdi vay, Nha nfldc
vin
can
giao han mflc td'i thieu phai nhap khau, kinh
doanh va nhu cau dfl trfl cho nhflng doanh
nghiep dau md'i nhap khau va kinh doanh
xang dau.
Quan ly thue nhap khau, cae khoan
phu thu va gia ban xang dau
la
mpt ndi
dung quan trpng ciia quan
ly
nha nfldc.
Xang dau la mat hang dac biet,
la
nhu cau
bfle thiet ciia da so' cac hoat dong kinh te -
chinh tri - xa hpi. Nha nfldc nao ciing coi
xang dau
la
mpt mat hang chu yeu de dem
ngudn thu ldn cho ngan sach qua thu
thue,
bao gdm thue nhap khau, thue gia
tri gia tang
Thdng qua cac quy dinh ve thue, Nha
nfldc cd the bie'n dieu chinh thue thanh

cdng eu de dieu chinh gia ban xang dau.
Vdi vai trd
la
ngudn thu Idn cho ngan sach
,Ia cdng cu hflu hieu dieu chinh gia ban,
Nha nfldc can phai tinh toan phfldng phap
tinh
thue
khoa hpc de dn dinh
dflde
ngudn
thu ma khdng phu thuoc vao sfl tang,
giam gia dot bien ciia the gidi. Nha nfldc
phai tinh toan mflc tieu thu de vfla tao cho
doanh nghiep chu ddng xac dinh
dflde
gia
tri dau vao, xac dinh gia ban va tfl chu
dflde trong nhap khau va kinh doanh xang
diu.
Dieu quan trpng
la
Nha nfldc, thdng
qua cdng eu thue va gia, can phai tinh
toan dn dinh dflde ngudn thu va khdng gay
bie'n ddng ldn cho nen kinh te, ddng thdi
tao quyen chu dpng kinh doanh cho cac
doanh nghiep dau md'i nhap khau va kinh
doanh xang dau; giai quyet hai hoa Idi fch
gifla 03 ben: qud'c gia, doanh nghiep kinh

doanh xang
diu
va ngfldi tieu dung.
Quan
ly
dieu kien kinh doanh xang dau
la tat yeu va can thiet trong quan ly nha
nUdc ddi vdi cac doanh nghiep nhap khau
va kinh doanh xang dau. Kinh doanh
xang dau
dflde
van hanh theo cd che' thi
trfldng da tao ra mot moi trfldng kinh
doanh rat da dang vdi
sii
tham gia ciia
nhieu thanh phan kinh te. Ngoai cd che
quan
ly
mang tinh chat thfldng mai, nhat
thiet phai cd hoat dpng quan ly Nha nfldc
ve dieu kien kinh doanh xang dau:
- Dieu kien xay dflng
ciia
hang xang
dau.
QUAN
Lt
KINH it
S4f29(1U12/2009)

D6I
MOI
QUAN LY NHA NUOC,
PHAT
HUY QUYf
N
CHU
DONG
CUA CAC DOANH
NGHlf
P.,
NGHIEN cuu
-
TRAO
DPI
MB
- Dieu kien an toan ve mdi trfldng,
phdng
chiy
chfla
chiy.
- Dieu kien ve kho, cang, phfldng tien
van chuyen; ve chat Ifldng va cac dieu kien
nay phai dflde xay dflng tren cd sd thd'ng
nhat mdt so' quan diem dd
la:
he thd'ng va
ddng bd dam bao eho
sii
phat trien ben

vflng, ddng thdi phfl hdp vdi yeu clu ddi
mdi eua nen kinh te,
ciia
doanh nghiep vdi
xu
the
hpi nhap khu vfle va qud'c te.
2.
Nhiifng
bait cap trong quan ly nha
nvidc doi v6i cac doanh nghiep nhap
khau va kinh doanh xang dau of Viet
Nam hien nay
Mac du da cd rat nhieu nd
life,
thay ddi
trong cd che quan ly, nhflng cd the ndi
rang cho de'n nay quan ly nha nfldc ddi vdi
cac doanh nghiep nhap khau va kinh
doanh xang
diu
d Viet Nam van cdn nhieu
bat cap. Nha nfldc van ed sfl can thiep
thfldng xuyen lien tue, khdng can thiet
vao qua
trinh
nhap khau va kinh doanh
xang
diu.
Cic

doanh nghiep nhap khau
va kinh doanh xang dau van chfla thflc sfl
cd quyen chu ddng trong kinh doanh. Dieu
nay vfla lam anh hfldng de'n hieu qua boat
dpng cua eae doanh nghiep, vfla lam mat
di tinh dn dinh dd'i vdi ngudn thu cua Nha
nfldc tfl mat hang xang
diu.
Trflde nhflng
bie'n ddng cua thi trfldng xang
diu
trong
va ngoai nfldc, cd che quan li Nha nfldc
hien hanh cdn chfla dflng va tiem an
nhflng van de bat cap can dflde xem xet
giai quyet bang elc giai phap cd tinh "vi
md" trong giai doan tdi, trong dd ed the xet
de'n:
Mpt
Id,
vdi ehinh
sich
bao hd dflde duy
tri qua dai (tfl khi cd nganh xang
diu
de'n
nay),
gia (td'i da) thfldng dflpc gifl "dn
dinh" trong mdt chu ky dai (dac biet trong
nhflng nam thuan ldi nhfl giai doan tfl

thang 12/1996 de'n thang 3/2000 dn dinh
mdt mflc gia) hoac
chi
dieu chinh theo mdt
chieu (tang, dfl vdi bflde dieu ehinh nhd tfl
100 ddng de'n 300 ddng/
lit)
thdng qua viec
dieu chinh thue, hoac bfl gia (trong giai
doan tfl
nSm
2000 de'n nay). Viec nay da
tao ra "tam
ly"
trdng chd, y lai cua ngUdi
tieu dung va thUdng ed phan Ung khi Nha
nude dieu chinh gia tang; dieu quan trpng
hdn, mdi khi
gii
xang
diu
(nhien heu
diu
vao eua san xuat, la cau thanh cua gia san
pham) dupe bao hd, se tao gia thanh cd
tinh
canh tranh "ao". Ldi nhuan "ao"
din
de'n elc nha san xuat It quan tam de'n giai
phip

tiet giam
phi
hoac eai tien quan ly,
cdng nghe de nang sflc canh tranh cua san
pham. Neu tinh hinh nay tiep tue duy tri
se trd nen can trd ldn trong hdi nhap kinh
te
khu vfle va qud'c te.
Hai
Id,
Nha nfldc phai danh khoan
ngan sach
ding
ke de bu
Id/
bu
gii
(trong
dieu kien nen tai chinh nha nfldc cdn
nhieu khd khan") va trong trfldng hdp sfl
bie'n ddng gia xang
diu
nhap khau khdng
"tien lieu" dflde trflde, ke hoach can dd'i
ngan
sich
thfldng bi
"phi
vd" la mdt
sii

bat hdp ly trdng khi can tap trung mpi tai
liie
eho phat trien cd sd ha tang eua nen
kinh te.
Ba
Id,
vdi cd che bao hd gia, khdng tinh
de'n mat bang gia cua eae nfldc trong khu
vfle,
tao mdi trfldng gia tang "tham lau"
qua bien gidi, cung vdi cac hanh vi gian
lan thfldng mai khac khd cd the kiem
selt
va kiem che bang cac bien phap hanh
chinh (nhfl hien nay); tfldng
tii,
cung khd
ed the thflc hien
dflde
chu trfldng tiet kiem
nhien lieu (nhfl Nha nfldc thfldng yeu clu
dd'i vdi ngfldi tieu dflng).
Bdn
Id,
ddi vdi cac dcanh nghiep xang
diu
kinh deanh theo cd che bfl
Id
(thflc
chat la bao hd

gii
qua hoat ddng eua cac
doanh nghiep nay) se lam
"mit
di"
tinh
chu ddng trong kinh doanh, tao ra tam ly
"y lai", lam "triet tieu" ddng
life
phat trien
do khdng cd kha nang tich tu tai
diu
tfl va
dau tfl
phit
trien, hien dai hoa cd sd vat
chat ky thuat, khdng ed dieu kien chuan bi
de nang cao kha nang canh tranh khi "hdi
nhap"
ngay tai thi trfldng trong nfldc (ddi
vdi mdt linh vfle hap
din
ed nhieu nha
diu
tfl mud'n tham gia kinh doanh).
Ndm la, trong thflc te dieu hanh, dfl cd
"linh hoat", "co
ging",
cung khd cd the
Si29(1U12/2009)

QUAN
Lt
KINH
Tt
MB
NGHIEN CUU
-
TRAO
DOI
D6I
MOI
QUAN
LV
NHA
NUOC.
PHAT
HUY QUYf N CHU DONG CUA CAC DOANH
NGHl£P
dieu hanh
gii
tran va thue kip thdi
trflde
sfl bien ddng nhanh chdng, thfldng xuyen
cua thi trfldng xang dau the gidi; ndi
each
khac tinh "kha thi" cua ed che cd nhflng
han che nhat dinh. Ben canh dd, phfldng
phip,
tieu
ehi

cap bfl Id cho doanh nghiep
kinh doanh xang dau cung khd cd the dat
dflde mflc "chuan mflc"; chfla ke de'n chi
phi che cdng viec nay (tfl
phia
cd quan
quan
ly
Nha nfldc va doanh nghiep).
Sdu la, ed che quan
ly
hien hanh dd'i vdi
xang dau se khdng phfl hdp vdi nhflng
nguyen
tic
va yeu cau khi Nha nfldc thflc
hien elc cam ket hoa nhap kinh te Qud'c
te.
Nhat la khi Viet Nam da
la
thanh vien
eua Td chflc Thfldng mai The gidi (WTO).
Nguyen nhan cua nhflng bat cap neu
tren cd nhieu, nhflng ndi len van
la
tinh
trang can thiep qua sau ciia elc ed quan
nha nfldc de'n hoat dpng kinh doanh xang
dau va viec cho phep hinh thanh
qui

nhieu ddn vi dau md'i nhap khau va kinh
doanh xang
diu,
din
de'n sfl dung khdng
hieu qua he thd'ng ha tang va khd khan
trong viec kiem soat hoat ddng cua elc
doanh nghiep.
3.
Mot so kien nghi doi mdi quan ly
nha
nvCdc
doi vdi cac doanh nghiep
nhap khau va kinh doanh xang dau
Viet Nam hdi nhap kinh te qud'c te nen
cd che chinh
sich
quan
ly
kinh doanh
xang dau trong nfldc phai phu hdp vdi
thdng le thi trfldng xang
diu
qud'c te.
Ngudn xang dau tieu thu trong nfldc phu
thupe vao ngudn nhap khau thi quan
ly
xang dau ndi dia
lai
cang phai phfl hdp vdi

sfl van ddng cua thi trfldng xang dau the
gidi.
Quan
ly
Nha nfldc dd'i vdi thi trfldng
xang dau trflde het la quan ly theo ed che
thi trfldng, khdng can thiep hoat dpng
kinh doanh ciia doanh nghiep, khdng can
thiep hanh chinh vao kinh doanh ma trao
quyen tfl chu kinh doanh eho doanh
nghiep va thiic hien vai trd dieu tiet eua
Nha nfldc thdng qua mdt so' ehinh sach va
cdng eu kinh
te
can thiet.
Trflde
mat can
ddi mdi quan ly nha nfldc ddi vdi elc doanh
nghiep nhap khau va kinh doanh xang
dau theo cac hfldng sau:
Mpt
Id,
Nha nfldc khdng trflc tiep dinh
gia hoac dung bien phap hanh chinh de
can thiep vao viec dinh
gii,
ma giao quyen
tii
chu dinh gia cho cac doanh nghiep;
thue suat dd'i vdi xang dau can phai dn

dinh.
Can chuyen ddi cd che quan
ly
kinh
doanh xang dau nfldc ta eho phu hdp vdi
thi trfldng xang dau qud'c te; tfl bd han cd
che bao cap, dinh gia, quan
ly
theo kieu
hanh chinh dd'i vdi kinh doanh xang dau.
Cin
chuyen kinh doanh xang dau theo cd
che thi trfldng cd dieu tiet. Dfl gia xang
dau the gidi bien dpng hang ngay, hang
gid nhflng thi trUdng xang dau trong nUdc
eIn
dUde dn dinh; vfla khdng dinh gia cd'
dinh Cling
nhic
tach rdi gia xang dau qud'c
te,
vfla khdng de gia xang dau trong nUdc
thay ddi theo bien dpng hang ngay ciia gia
xang dau qud'c te.
Kieu dinh gia hanh chinh rat khd thich
flng vdi nhflng thdi ky gia the gidi cd bien
ddng Idn, nd ddi hdi vfla tang, giam thue
nhap khau, vfla dieu chinh gia de dd'i phd
tinh trang bie'n dpng gia, tiep do
la

bu
Id
kinh doanh, Xang dau
la
hang hoa ed vai
trd dac biet trong san xuat va ddi sd'ng nen
thi trfldng xang dau can cd cd che dieu tiet
bao dam dn dinh thi trUdng, can doi cung
- cau ve xang dau cho nen kinh te. Viec
dieu tiet can
dvlOc
hinh thanh
bing
mot he
thdng chinh sach va cong cu kinh te de
phat huy vai trd quan
ly
ciia Nha nfldc va
vai trd tfl chii kinh doanh ciia cac doanh
nghiep,
trflde
het
la
nhiing doanh nghiep
ldn trong san xuat, xuat - nhap khau va
phan phd'i xang dau.
Nha nfldc khong dinh gia ma cd the
dinh hfldng, dieu tiet gia cung vdi doanh
nghiep. Ve nguyen
tic,

gia ca xang dau
trong nfldc can dUdc xac dinh sao cho vfla
phu hdp vdi gia qud'c te, vfla phfl hdp vdi
mat bang gia ca trong nfldc, bao dam ldi
nhuan eho nha kinh doanh, dam bao ldi
Ich ehung cua nen kinh te. Gia xang dau
OUAN
Lt
KINH
it
S0
29(1U12/2009)
Odl
Mdi
QUAN
LV
NHA
NUOC,
PHAT
HUY
QUYf
N
CHU
OONG
COA
CAC
DOANH
NGHlf
P.
NGHIEN

CUU
-
TRAO
DOI
101
MB
do doanh nghiep quyet dinh, nhflng nha
nfldc cd vai trd dinh hfldng va tham gia
dieu tiet khi cd bie'n ddng
gii
qud'c te. Dieu
tiet khdng phai ehd'ng lai bie'n ddng qud'c
te ma dam bao chuyen ddi thich flng gia
trong nfldc vdi gia qud'c te, khdng gay sdc
cho thi trfldng xang dau trong nfldc.
Nhim
dam bao dn dinh eho ngudn thu cua
Nha nfldc tfl ngudn nhap khau xang
diu,
de nghi thue nhap khau xang dau danh dn
dinh theo Ifldng nhap khau, theo tan, chfl
khdng danh theo % gia nhfl hien nay.
Hai
Id,
ddi mdi phfldng thflc kiem seat
ddi vdi cac doanh nghiep nhap khau va
kinh doanh xang dau.
Nha nfldc tiep tue kiem soat dd'i vdi
hoat ddng kinh doanh xang dau nham
hfldng tdi ba mue tieu:

• Dap flng nhu cau tieu dflng va
phit
trien kinh te dat nfldc; khdng gay sdc
dot bien dd'i vdi nen kinh
te
do bien
ddng ldn tfl thi trfldng xang
diu
trong
mpi trfldng hdp ke ca tinh trang "khan
cap".
• Doanh nghiep kinh doanh nhap khau
xang
diu
khdng bi
Id,
cd
tich
luy cho
diu
tfl phat trien.
• Ke hoach
hoi
ngudn thu ngan sach tfl
hoat dpng kinh doanh xang
diu.
Gia xang dau trong nfldc tiem can vdi
gia ban bao dam kinh doanh, dflde hinh
thanh tren ed sd trflde het, la
gii

nhap
khau, cdng eae khoan thue, ehi phi
Iflu
thdng va ldi nhuan hdp ly va dflde dieu
hanh theo mdt
Id trinh
xac dinh theo
hfldng giam dan
sii
bao hd/ "can thiep" cua
Nha nfldc tien tdi "tfl do"
hoi
thi trfldng
xSng
dau. Thdng qua
gii,
thflc hien dflde
chinh
sach tiet kiem nhien
lieu,
chinh
sach mdi trfldng. Ddng thdi thflc hien ddng
bp cae giai
phip
khac
nhim
thflc hien ba
muc tieu da neu tren. Ve nguyen
tie,
cac

doanh nghiep dflde quyen
tii
dinh
gii
xang
diu
de ban tren thi trfldng, nhflng phai cd
giai trinh va ehiu
sii
kiem soat cua cac cd
quan quan ly nha nfldc.
Song song vdi nhflng mue tieu yeu clu
neu tren, Nha nfldc
eIn phii
tinh den muc
tieu cdng
bing
xa hdi
ddi
vdi nhflng ngUdi
tieu dflng d vung ed chi phi cao so vdi phi
binh quan (xa cang, xa trung tam cung
flng xang
diu
); nhflng vflng dan cfl cd
thu nhap thap khdng tfldng flng vdi gia ca
xang
diu
tiep can vdi gia xang
diu

thi
trfldng khu vfle va qud'c te. Ddng thdi Nha
nfldc phai tinh den elc cdng cu de ehd'ng
kha nang ddc quyen cua cac doanh
nghiep, han
che
viec hinh thanh gia ddc
quyen lam thiet hai cho ngudi tieu dung.
Ba la, thu gpn cac doanh nghiep
diu
md'i nhap khau va kinh doanh xang
diu,
nang eao sflc canh tranh cho cac doanh
nghiep, sfl dung cd hieu qua ed sd ha
ting
kinh doanh xang
diu.
O Viet Nam hien nay cd 11 doanh
nghiep
diu mdi
nhap khau va kinh doanh
xang
diu,
tat ca deu la cac doanh nghiep
nha nfldc, trong dd Tdng Cdng ty Xang
diu
Viet Nam (Petrolimex) chiem tren
50%
thi phln. Nhfl da phan tich d tren,
viec de cho cd qua nhieu cdng ty dau md'i

la khdng td't, la lang phi ngudn
life
cua
dit
nfldc.
De ed hieu qua Nha nfldc nen cd
ehinh sach de giam thi phln cua
Petrolimex xud'ng dfldi 50%, ddng thdi
khuyen khich 10 cdng ty cdn lai
sip
nhap
thanh 2 cdng ty
diu
mdi khac, mdi cdng ty
chiem khoang 25-30% thi phln. Khi dd
nfldc ta se ed 3 cdng ty
diu
mdi chuyen lo
nhap khau va kinh doanh xang
diu
va
Nha nfldc
chi
lo de 3 cdng ty nay khdng
eau ket vdi nhau, gifl cho quy hoach, mdi
trfldng va canh tranh lanh manh. Cac
cdng ty nay cd the mua lai cac cay xang
cua tfl nhan de nang
cip,
chuan hda tao

thanh mang Ifldi phan phd'i rieng cua
minh. Viec thu gpn
diu
md'i nhap khau
khdng
nhim
triet tieu canh tranh, ma lam
cho sflc canh tranh eua cac doanh nghiep
nhap khau dflpc nang cao, cac doanh
nghiep nay ed the sfl dung cd hieu qua
ngudn
life,
ed sd ha tang, giam gia thanh
va nhfl vay se cd ldi cho ngfldi tieu dflng.
S((29(1U12/2009)
QUAN
Lt
KINH it
QJi'jIJ
NGHIEN
CUU
•
TRAO DPI
061
MOI QUAN LV
NHA
NUOC,
PHAT
HUY
QUYf

N
CHU
DONG
CUA CAC DOANH
NGHlEP
Ben canh dd, van de quy hoach
cing,
kho,
mang Ifldi va nang eao nang
life
canh
tranh cua elc cdng ty kinh doanh xang
dau Viet Nam cflng phai dflde dac biet coi
trpng.
Cin
phai cd bien phap de phat trien
ed sd ha
ting
kinh doanh xang dau d vflng
sau, vflng xa, ddng thdi khuyen khich viec
sii dung he thd'ng cd sd ha tang kinh
doanh xang
diu
mdt each cd hieu qua
nhit.
Nha nfldc
cin
phai rut lui khdi viec
dieu hanh eae hoat ddng kinh doanh cu
the,

trao quyen tfl ehu kinh doanh eho eae
doanh nghiep. Nha nfldc hay de cho elc
doanh nghiep tfl chu, tfl quyet dinh ve
diu
tfl,
kinh doanh, gia mua, gia ban (cd the
rat khac nhau gifla cac cdng ty nay va cho
mdi loai khich hang eua chung), tflc la de
hp boat ddng theo cd
che
thi trUdng. Nha
nUde
ehi tap trung lo cac van de chien
lupc,
cung nhu
lUu
y bao ve ldi Ich cua
ngUdi tieu dflng. Nha nfldc cung can phai
cd elc che tai nghiem khac de ran de,
tham chi la trflng phat viec cac doanh
nghiep eau ket vdi nhau de thao tung thi
trfldng va
true
Ipi.
TAI LIEU THAM KHAO
1
Ban
Chi
dao Doi m6i va Phat trien Doanh
nghiep, "Bao cao ket qua sap xep,

doi
mdi,
phat trien doanh nghiep nha
nUSc
va
phUdng
hudng nhiem vu 2006-2010", trinh bay
tai
Hoi
nghi ve
sip
xep, doi mdi doanh nghiep nha
nU6c
giai doan 2006-2010 tai Ha Noi ngay
7/10/2006.
2 Dinh
Van An, "Xay dung the che kinh te thi
trUdng dinh
hUdng
xa hoi chii nghia
cl
Viet
Nam", Tap chi Qudn ly Kinh
te.
So 1/ thangl
nam 2005, tr. 7- 14.
3
Henning Twesten, "The che va vai tro cua
Nha nU6c cl cac nen kinh te chuyen ddi trong
bo'i canh toan cau boa", Tap chi Qudn ly Kinh

te,
So' 7, thang 4 nam 2006, tr. 48- 56.
4
Nghi dinh so 55/2007/ND-CP cua Thu tu6ng
Chinh phu ngay 06/ 4/ 2007 ve viec ban hanh
quy che quan ly kinh doanh xang
diu.
5
Nghi quyet so' 03/2007/NQ-CP cua Chinh phu
ban hanh ngay 7/1/2007 ve nhiing giai phap
chii
yeu chi dao, dieu hanh
thUc
hien ke
hoach kinh te - xa hoi va ngan sach nha
nU6c
nam 2007.
6
Nguyen Tan Diing, "Nhin lai nam nam sap
xep,
doi mdi, nang cao hieu qua doanh nghiep
nha
nUdc",
Bdo
Nhdn
Ddn, so' ra ngay
6/10/2006.
"
Quyet dinh so' 236/2006/QD-TTg cua Thu
tudng Chinh

phii
ngay 15/11/2006 ban hanh
ChUdng trinh hanh dong ciia
Chinh
phii ve
day manh
sip
xep, ddi mdi, phat trien va
nang cao hieu qua doanh nghiep nha
nU6c
giai doan 2006-2010.
8
Van kien Dai hoi Dang Cong san Viet Nam
lan thfl V, VI, VII, VIII, IX, X.
J
OUAN
Lt
KINH
T£
SO
29
(11+12/2009)