Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở quận Đống Đa - thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
----------

TRẦN THỊ NGỌC BÉ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG
BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
----------

TRẦN THỊ NGỌC BÉ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG
BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
Ngành : Quản lý giáo dục
Mã số : 8 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Cán bộ hướng dẫn khoa học:

GS.TS. PHẠM QUANG TRUNG

HÀ NỘI - 2022


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả luận văn xin cam đoan, đây là cơng trình nghiên cứu khoa học
hồn tồn độc lập. Luận văn này chưa được bảo vệ và công bố tại bất kỳ một hội
đồng bảo vệ luận văn Thạc sĩ nào. Các số liệu, dữ liệu ra kết quả nghiên cứu
trong luận văn là hoàn toàn trung thực, khách quan và chưa từng được công bố
trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.
Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về cơng trình nghiên cứu.
Tác giả luận văn

Trần Thị Ngọc Bé


LỜI CẢM ƠN
Tác giả luận văn xin được gửi lời cảm ơn trân trọng tới Ban Giám Đốc
Học Viện Quản Lý Giáo Dục, Phòng Quản Lý Sau Đại Học cùng tồn thể các
thầy cơ giáo đã trực tiếp tham gia giảng dạy trong suốt khoá học.
Đặc biệt tác giả xin bày tỏ sự kính trọng và lịng biết ơn sâu sắc tới GS.TS
Phạm Quang Trung người Thầy giáo đã tận tâm hướng dẫn khoa học, giúp đỡ và
tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận
văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn Phòng GDĐT quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội, các đồng chí Lãnh đạo, giáo viên, nhân viên và các em học sinh các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội đã hợp tác, giúp đỡ tôi trong quá trình
thực hiện khảo sát điều tra, phỏng vấn phục vụ đề tài.
Tác giả xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người

thân, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Mặc dù tác giả đã hết sức cố gắng để hồn chỉnh luận văn, nhưng khơng thể
tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến chân
thành của q thầy cơ giáo, các nhà khoa học và bạn bè, đồng nghiệp để luận văn
được hoàn thiện hơn.

Xin trân trọng cảm ơn !
Tác giả luận văn

Trần Thị Ngọc Bé


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, BIỂU
MỞ ĐẦU....................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018.................................................................................7
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu..............................................................................7
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về hoạt động dạy học theo tiếp cận phẩm chất
năng lực học sinh..................................................................................................7
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học tiếp cận phẩm
chất năng lực học sinh...........................................................................................8
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài........................................................................10
1.2.1. Hoạt động dạy học.....................................................................................10
1.2.2. Hoạt động dạy học theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018...............10
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS theo chương

trình giáo dục phổ thơng 2018.............................................................................14
1.3. Hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS theo chương trình giáo dục
phổ thơng 2018...........................................................................................................17
1.3.1. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và những yêu cầu đặt ra đối với
hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS........................................17
1.3.2. Hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS theo chương trình giáo
dục phổ thơng 2018.............................................................................................21
1.4. Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS theo chương trình
giáo dục phổ thơng 2018............................................................................................39
1.4.1. Vai trị của Hiệu trưởng đối với việc quản lý hoạt động dạy học môn Âm
nhạc ở trường THCS...........................................................................................39
1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS trong
bối cảnh đổi mới giáo dục...................................................................................40


1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc trường
THCS.......................................................................................................................... 44
1.5.1. Phẩm chất và năng lực của Hiệu trưởng....................................................44
1.5.2. Phẩm chất và năng lực của giáo viên Âm nhạc.........................................44
1.5.3. Cơ sở vật chất, trang thiết bị về CNTT......................................................44
1.5.4. Ý thức tự học tập và rèn luyện của học sinh..............................................45
Tiểu kết chương 1......................................................................................................46
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM
NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG THCS QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI....47
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế xã hội và giáo dục đào tạo quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội.......................................................................................................47
2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.....47
2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục của quận Đống Đa, thành phố Hà Nội....48
2.2. Tổ chức hoạt động khảo sát................................................................................49
2.2.1. Mục tiêu khảo sát......................................................................................49

2.2.2. Đối tượng khảo sát....................................................................................49
2.2.3. Nội dung khảo sát......................................................................................50
2.2.4. Phương pháp sử dụng để khảo sát thực trạng............................................50
2.2.5. Thời gian khảo sát.....................................................................................51
2.2.6. Tiêu chí và thang đánh giá thực trạng........................................................51
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở trường THCS quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh...............52
2.3.1. Thực trạng năng lực dạy học của giáo viên Âm nhạc ở các trường THCS
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục...................52
2.3.2. Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội................................................53
2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình mơn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................................55
2.3.4.Thực trạng việc sử dụng phương pháp dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................................57
2.3.5.Thực trạng thực hiện đổi mới hình thức tổ chức hoạt động dạy học môn Âm
nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội...............................58


2.3.6. Thực trạng thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Âm nhạc ở
các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội..........................................59
2.3.7.Thực trạng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu dạy học môn
Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nôi.......................61
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh.........62
2.4.1.Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................................62
2.4.2.Thực trạng quản lý thực hiện nội dung, chương trình dạy học mơn Âm nhạc
ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.......................................64
2.4.3.Thực trạng hoạt động quản lý giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp,

hình thức tổ chức dạy học mơn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội................................................................................................66
2.4.4.Thực trạng quản lý hoạt động học môn Âm nhạc của học sinh ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................................69
2.4.5.Thực trạng quản lý đánh giá kết quả dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................................70
2.4.6. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đảm bảo thực hiện hoạt
động dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
............................................................................................................................ 72
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo hướng phát triển phẩm
chất, năng lực học sinh..............................................................................................76
2.6.1.Những điểm mạnh......................................................................................76
2.6.2. Những điểm yếu........................................................................................77
Tiểu kết chương 2......................................................................................................80
CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN ÂM
NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG THCS QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC...........................................................81
3.1. Nguyên tắc đề xuất các giải pháp.......................................................................81
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu............................................................81
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn............................................................81


3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi...............................................................81
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả............................................................82
3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nôi theo chương trình giáo dục phổ thơng
2018

82

3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện chương trình giáo dục
phổ thông 2018 cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên.......................................82
3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo tổ/nhóm chun mơn Âm nhạc xây dựng kế hoạch
dạy học và kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục
phổ thơng 2018....................................................................................................83
3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo tổ/nhóm chun môn Âm nhạc thực hiện hiệu quả
việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo NCBH, sinh hoạt chuyên đề theo
chương trình giáo dục phổ thơng 2018................................................................86
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên tăng cường bồi dưỡng cho học sinh phương
pháp học tập, nghiên cứu, xây dựng kế hoạch học tập môn Âm nhạc.................88
3.2.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo giáo viên Âm nhạc lựa chọn, sử dụng phương pháp,
kỹ thuật dạy học tích cực vào các chủ đề/bài học theo chương trình giáo dục phổ
thơng 2018..........................................................................................................89
3.2.6. Biện pháp 6: Đảm bảo cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, học liệu cho việc
dạy học mơn Âm nhạc theo chương trình giáo dục phổ thông 2018...................91

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp........................................................................93
3.4. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động
dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo
chương trình giáo dục phổ thơng 2018.....................................................................94
3.4.1. Mục đích khảo sát.....................................................................................94
3.4.2. Nội dung khảo sát......................................................................................94
3.4.3. Đối tượng và phương pháp khảo sát..........................................................94
3.4.4. Kết quả khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất. 96
Tiểu kết chương 3....................................................................................................101
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..........................................................................102
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................105
PHỤ LỤC.................................................................................................................108

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

BGH

Ban giám hiệu

CBGV

Cán bộ giáo viên

CBLQ

Cán bộ quản lý

CNTT

Công nghệ thơng tin

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐTB

Điểm trung bình

GDĐT

Giáo dục đào tạo

GDPT

Giáo dục phổ thơng

GV

Giáo viển

HĐDH

Hoạt động dạy học

HT

Hiệu trưởng

HTTCDH

Hình thức tổ chức dạy học

NCBH

Nghiên cứu bài học

NLHS

Năng lực học sinh

NQ

Nghị quyết

NXB

Nhà xuất bản

PBM

Phịng bộ mơn

PPDH

Phương pháp dạy học

QLGD

Quản lý giáo dục

SHCM

Sinh hoạt chun mơn

TB

Trung bình

TBC

Chung bình chung

THCS

Trung học cơ sở

TTCM

Tổ chức chuyên môn

TW

Trung ương


DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Bảng 2.1. Quy mô trường lớp, CBQL, GV, NV quận Đống Đa, thành phố Hà Nội...48
Bảng 2.2. Bảng đối tượng và địa bàn khảo sát....................................................50
Bảng 2.3. Thực trạng năng lực dạy học của giáo viên Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................52
Bảng 2.4. Thực hiện mục tiêu dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội...............................................................54
Bảng 2.5. Thực hiện nội dung, chương trình dạy học mơn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội...............................56
Bảng 2.6. Thực hiện sử dụng phương pháp dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................57
Bảng 2.7. Thực hiện hình thức tổ chức dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................59

Bảng 2.8. Thực trạng thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Âm
nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội..............60
Bảng 2.9. Thực trạng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đáp ứng dạy học môn Âm
nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội..............62
Bảng 2.10. Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu dạy học môn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội................................63
Bảng 2.11. Thực trạng quản lý thực hiện nội dung, chương trình dạy học mơn
Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.......65
Bảng 2.12. Thực trạng hoạt động quản lý giáo viên thực hiện đổi mới PP, HTTCDH
môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội....67
Bảng 2.13. Thực trạng quản lý hoạt động học môn Âm nhạc của học sinh ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội................................69
Bảng 2.14. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả dạy học môn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội................................71


Bảng 2.15. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội............................................73
Bảng 2.16. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động dạy học
môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
.............................................................................................................75
Bảng 3.1. Bảng đối tượng và địa bàn khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp đề xuất..........................................................................95
Bảng 3.2. Bảng tổng hợp ý kiến đánh giá tính cần thiết của các biện pháp đề xuất....96
Bảng 3.3. Bảng tổng hợp ý kiến đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất....98

Biểu đồ 3.1: Mối tương quan giữa mức độ cấp thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý........................................................................................99

1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Khi sinh thời thiên tài âm nhạc Beethoven đã có những nhìn nhận và quan
điểm về âm nhạc “Âm nhạc là sự giác ngộ cao hơn cả triết học và tri thức” ;
“Âm nhạc khiến tinh thần con người bộc phát ra những đốm lửa”
W.Shakspeare cho rằng: “Âm nhạc là lương thực tinh thần của chúng ta
chỉ sau tình yêu”
Trong xã hội hiện nay, âm nhạc là món ăn tinh thần của mỗi con người,
âm nhạc khiến cho cuộc sống trở nên tươi đẹp hơn.
“Âm nhạc là lời nói chung của nhân loại” – Longfellow
Trong các nền văn hố âm nhạc đóng vai trị quan trọng và thiết yếu. Khi
âm nhạc vang lên con người được gắn kết, họ gần nhau hơn không phân biệt
quốc gia, ngôn ngữ, tôn giáo, sắc tộc, mọi khoảng cách và rào cản được xoá bỏ,
con người cảm thấy gần gũi có sự đồng cảm vơ tận. Âm nhạc gắn bó và ảnh
hưởng sâu sắc đến đời sống xã hội. Âm nhạc là phương tiện giúp con người
khám phá thế giới. Âm nhạc góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. “Ngôn
ngữ của âm nhạc là ngôn ngữ chung của tất cả mọi thế hệ và mọi dân tộc, ai
cũng hiểu được nó, bởi được hiểu bằng trái timnó” – Gioachino Rossino
Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 đã nêu rõ mục tiêu giáo dục cấp
trung học cơ sở như sau “…giúp học sinh phát triển các phẩm chất, năng lực đã
được hình thành và phát triển ở cấp tiểu học, tự điều chỉnh bản thân theo các
chuẩn mực chung của xã hội, biết vận dụng các phương pháp học tập tích cực
để hồn chỉnh tri thức và kĩ năng nền tảng, có những hiểu biết ban đầu về các
ngành nghề và có ý thức hướng nghiệp để tiếp tục học lên trung học phổ thông,
học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động”[1]
Mục tiêu cấp THCS nêu rõ, chương trình mơn Âm nhạc giúp học sinh: (i)
Ni dưỡng cảm xúc thẩm mĩ và tình yêu âm nhạc, có đời sống tinh thần phong
phú, hình thành và phát triển những phẩm chất cao đẹp; (ii) Trải nghiệm và

khám phá nghệ thuật âm nhạc thơng qua nhiều hình thức hoạt động, phát triển
năng lực giao tiếp và hợp tác; (iii) Phát triển các kĩ năng âm nhạc cơ bản, dựa


2

trên nền tảng kiến thức và kĩ năng âm nhạc phổ thông, nâng cao nhận thức tự
chủ và tự học; (iv) Nhận thức được sự đa dạng của thế giới âm nhạc và mối liên
hệ giữa âm nhạc với văn hố, lịch sử, xã hội cùng với các loại hình nghệ thuật
khác, hình thành ý thức bảo vệ và phổ biến các giá trị âm nhạc truyền thống; (v)
Phát huy tiềm năng hoạt động âm nhạc, nâng cao năng lực giải quyết vấn đề và
sáng tạo.
Âm nhạc là một môn học trong hệ thống các môn học ở trường THCS. Làm
tốt nhiệm vụ giáo dục âm nhạc cho học sinh chính là đã góp phần giúp các em
học sinh (HS) hình thành và phát triển tồn diện về nhân cách, hài hoà về tinh
thần và thể chất khoẻ mạnh. Qua nội dung, hình thức học tập phong phú và đa
dạng, nhiệm vụ của giáo viên Âm nhạc không chỉ là tạo cơ hội cho HS được trải
nghiệm và phát triển các năng lực thẩm mỹ đặc thù ở môn học như: cảm thụ âm
nhạc, thể hiện âm nhạc, phân tích, đánh giá, ứng dụng và sáng tạo âm nhạc trong
học tập và đời sống hàng ngày mà cịn, góp phần phát hiện, bồi dưỡng tạo điều
kiện và môi trường thuận lợi để các em học sinh có năng khiếu âm nhạc được
thể hiện và phát triển năng lực âm nhạc của bản thân.
Âm nhạc là môn học mới trong chương trình giáo dục phổ thơng 2018 có
nhiều đặc thù đối với quá trình tổ chức dạy học cho học sinh. Mặc dù hiện nay
hệ thống giáo dục của chúng ta đã rất cố gắng thay đổi song hiệu quả môn Âm
nhạc tại các trường THCS vẫn chưa như mong muốn. Là chương trình mới, với
yêu cầu mới, nhà trường, giáo viên đã gặp khơng ít khó khăn trong cơng tác
quản lý và giảng dạy.
Thực tiễn quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo định hướng phát
triển phẩm chất năng lực học sinh cấp THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành

phố Hà Nội đã được lãnh đạo Phòng GDĐT quận Đống Đa, các nhà trường quan
tâm, triển khai tổ chức thực hiện và đã đạt được những kết quả ban đầu. Tuy
nhiên, hoạt động quản lý vẫn còn một số vấn đề như việc tổ chức xây dựng kế
hoạch nhà trường, kế hoạch dạy học, công tác bồi dưỡng phát triển đội ngũ giáo
viên Âm nhạc đáp ứng những yêu cầu về đổi mới giáo dục, chỉ đạo đổi mới


3

phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá theo phát
triển phẩm chất năng lực học sinh, công tác bồi dưỡng cho giáo viên, hoạt động
học tập cho học sinh, phát triển cơ sở vật chất, thiết bị cơng nghệ ... vẫn cịn
nhiều hạn chế. Nhằm đáp ứng tốt việc quản lý nhà trường, nâng cao chất lượng
dạy học nói chung, mơn Âm nhạc trường THCS nói riêng, rất cần các đề tài
nghiên cứu để tìm biện pháp quản lý hiệu quả hơn, để việc triển khai thực hiện
chương trình Giáo dục phổ thơng 2018 được đảm bảo tốt nội dung chương trình
và mục tiêu đã đề ra
Xuất phát từ ý nghĩa, tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động dạy học
trong nhà trường, với tính cấp thiết và giá trị vận dụng trong yêu cầu quản lý nhà
trường, nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung và mơn Âm nhạc ở trường
THCS nói riêng, tác giả xin chọn đề tài nghiên cứu:
“Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường trung học cơ sở
quận Đống Đa - thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục”
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và tìm hiểu thực tiễn quản lý hoạt động dạy
học mơn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Đề tài đề
xuất những biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo chương trình giáo dục phổ thơng
2018 nhằm nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện
nay.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo chương trình giáo dục phổ thơng
2018
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống
Đa, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
4. Giả thuyết khoa học


4

Hoạt động quản lý dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống
Đa, thành Hà Nội trong thời gian qua mặc dù đã đạt được những kết quả nhất
định, nhưng đứng trước yêu cầu đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế, hoạt động
quản lý dạy học của các nhà trường nói chung, quản lý hoạt động dạy học mơn
Âm nhạc nói riêng cịn gặp khó khăn, lúng túng và bất cập.Vì vậy, trên cơ sở
nghiên cứu lý luận và phân tích làm rõ thực tiễn kết quả đã đạt được rồi chỉ ra
những vấn đề còn tồn tại, bất cập của hoạt động quản lý hoạt động dạy học mơn
Âm nhạc để từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm
nhạc ở các trường THCS theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018, phù hợp
với thực tế các có tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc
của các nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay góp phần nâng
cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành
phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc
theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018
5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học
môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc trong
bối cảnh đổi mới giáo dục ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu 08/16 trường THCS công lập
thuộc quận Đống Đa, Hà Nội.
6.2. Phạm vi khách thể điều tra: Cán bộ quản lý và giáo viên môn Âm nhạc ở
08 trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Khách thể điều tra: 42 cán bộ quản lý và giáo viên (gồm Hệu trưởng, Phó Hiệu
trưởng, Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên Âm nhạc) ở 08 trường Trung học cơ
sở trên địa bàn quận Đống Đa thành phố Hà Nội.


5

6.3. Thời gian hồi cứu số liệu: lấy số liệu 3 năm học, từ năm học 2019-2020
đến năm học 2021-2022


6

7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, hệ thống hóa, khái
qt hóa.... trong q trình nghiên cứu những chủ trương, Nghị quyết của Đảng
và Nhà nước có liên quan đến vấn đề nghiên cứu, tham khảo các đề tài, sách, tài
liệu liên quan về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc để xây dựng khung lý
thuyết cho đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
* Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi:

Mục đích: Để tìm hiểu thực trạng hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội và hoạt động quản lý hoạt động
dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Cách tiến hành: Thiết kế bảng hỏi để điều tra về thực trạng hoạt động dạy
học môn Âm nhạc, quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
* Phương pháp phỏng vấn sâu:
Mục đích: Thu thập thêm ý kiến của CBQL, GV, HS để làm phong phú
thêm kết quả nghiên cứu thực trạng hoạt động quản lý hoạt động dạy học môn
Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Cách tiến hành: Phỏng vấn các CBQL, GV, HS của các trường THCS
trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội để thu thập thông tin về thực
trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc
*Phương pháp chuyên gia:
Mục đích: Để tìm hiểu ý kiến của các chun gia quản lý giáo dục, cán bộ
quản lý, GV cốt cán về các biện pháp đã đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt
động dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Cách tiến hành: Xây dựng hệ thống bảng hỏi và xin ý kiến của các
chuyên gia về mức độ cần thiết, tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động
dạy học môn Âm nhạc ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.


7

7.3. Nhóm các phương pháp hỗ trợ
* Phương pháp thống kê tốn học
Mục đích: Xử lý kết quả khảo sát thu được và xây dựng các bảng số liệu,
biểu đồ liên quan đến kết quả nghiên cứu của đề tài.
Cách tiến hành: Sau khi có kết quả điều tra bằng bảng hỏi, sử dụng phương
pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu nghiên cứu.

8. Đóng góp của đề tài
8.1. Ý nghĩa khoa học
- Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận hoạt động quản lý hoạt động dạy học
mơn Âm nhạc theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
8.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Xác định thực trạng hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
- Đề xuất những biện pháp quản lý phù hợp với thực tế và tính khả thi
nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc trong bối cảnh đổi
mới giáo dục.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần phụ lục, mở đầu, kết luận khuyến nghị, danh mục tài liệu
tham khảo luận văn được trình bày gồm ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở
các trường THCS theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo
dục.


8

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN ÂM NHẠC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO
CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về hoạt động dạy học theo tiếp cận phẩm

chất năng lực học sinh
Dạy học nhằm giúp học sinh hình thành phát triển phẩm chất đạo đức là
một xu hướng dạy học hiện đại được nhiều nước trên thế giới đã và đang áp
dụng. Ở Việt Nam tại văn kiện Đại hội Đảng khoá XI đã khẳng định: “Giáo dục
là quốc sách hàng đầu. Phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu
từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người
học, học đi đôi với hành lý luận gắn với thực tiễn ... [2]. “Tiếp tục đổi mới
mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi
trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học”[2]. Điều đó khẳng định
quan điểm dạy học phát triển phẩm chất, năng lực người học là một xu hướng tất
yếu của giáo dục Việt Nam trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
Dạy học theo tiếp cận năng lực được hình thành và phát triển từ những
năm 1970 tại Mỹ và được phát triển rộng rãi ở các nước Anh, Úc... vào những
năm 1990 có nhiều tác giả nghiên cứu về vấn đề này, đó là:
Tác giả J.Richard và T.Rodger cho rằng. “Tiếp cận năng lực trong dạy
học tập trung vào kết quả học tập nhắm tới những gì học sinh dự kiến phải làm
được hơn là nhắm tới những gì họ cần phải học được’ [42]
Ở Việt Nam đã có nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu về dạy học theo tiếp
cận năng lực học sinh, đáng chú ý là tác giả Nguyễn Văn Cường với cuốn “Lý
luận dạy học hiện đại; Cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy
học” của Nxb Đại học Sư phạm. Ở đây, các tác giả đã đưa ra quan điểm “Giáo
dục định hướng năng lực nhằm mục tiêu phát triển năng lực người học. Giáo
dục định hướng năng lực nhằm đảm bảo chất lượng đầu ra của việc dạy học,
thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện các phẩm chất nhân cách, chú trọng
năng lực vận dụng tri thức trong những tình huống thực tiễn nhằm chuẩn bị cho


9

con người năng lực giải quyết các tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp”
[13]. Hai tác giả đã đưa ra lý luận về học tập và chiến lược học tập, giáo dục,
mơ hình dạy học, phát triển năng lực và mục tiêu dạy học, nội dung dạy học,
phương pháp dạy học, phương tiện dạy học, bài tập định hướng năng lực, đánh
giá và cho điểm thành tích học tập.
Nhóm tác giả Trần Thị Bích Liễu (chú biên), Lê Kim Long, Hồ Thị
Nhật... (2016) với cuốn “Dạy học phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh phổ
thông: Lý thuyết và thực hành” đã trình bày những vấn đề chung về phát triển
năng lực sáng tạo cho sinh. Điểm đáng chú ý ở cuốn sách này là tác giả đã đưa
ra các tiêu chí đánh giá, mẫu kế hoạch bài dạy, mẫu quan sát giờ dạy, phát triển
năng lực sáng tạo cho học sinh; hướng dẫn phát triển năng lực sáng tạo cho học
sinh trong một số môn học và qua câu lạc bộ sáng tạo [25].
Những nghiên cứu về dạy học môn âm nhạc cũng được nhiều tác giả quan
tâm, có thể kể đến:
Tác giả Nguyễn Hải Phượng (chủ nhiệm đề tài); “Phương pháp dạy học
âm nhạc” của hệ Đại học Sư phạm âm nhạc, tài liệu lưu hành nội bộ trường Đại
học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, 2011.
Tác giả Ngô Thị Nam (1995), “Âm nhạc và phương pháp giáo dục âm
nhạc”, Bộ giáo dục và đào tạo, Trung tâm nghiên cứu đào tạo bồi dưỡng giáo viên.
Tác giả Trần Thế Cường (2011), “Con thuyền giáo dục Việt Nam”, Nhà
xuất bản Giáo dục.
Các nghiên cứu này đều có giá trị và mang tính ứng dụng cao. Các tài liệu
này được phổ biến và sử dụng rộng rãi trong cả nước. Các tài liệu này được các
nhà hoạt động trong môi trường âm nhạc nghệ thuật, các giáo viên dùng làm tài
liệu tham khảo phục vụ cho công tác.
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học tiếp cận phẩm
chất năng lực học sinh
Quản lý hoạt động dạy học là nội dung quan trọng nhất trong cơng tác
quản lý nhà trường, đồng thời nó là nhiệm vụ trọng tâm của Hiệu trưởng. Trong
giai đoạn đổi mới giáo dục hiện nay, công tác quản lý giáo dục nói chung, quản

lý hoạt động dạy học nói riêng luôn là vấn đề mà nhiều nhà giáo dục tâm huyết
quan tâm nghiên cứu. Minh chứng là những cơng trình nghiên cứu khoa học,
giáo trình giảng dạy về quản lý giáo dục của các tác giả: Đặng Quốc Bảo (2004),


10

Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2003), Nguyễn Công Bằng, Cao Duy Bình đều tập trung
nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động của giáo viên và học sinh nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục. Ngồi ra, có thể kể đến các cơng trình khác như:
Đại cương khoa học quản lý (Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc 2010):
Những vấn đề về lãnh đạo – quản lý và sự vận dụng vào điều hành nhà trường.
Bài giảng cho viên cao học quản lý giáo dục (Đặng Quốc Bảo 2010).
Có nhiều đề tài nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học như:
Tác giả Dương Văn Sinh với đề tài “Quản lý hoạt động dạy học môn Vật
lý theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường THPT tỉnh Bắc
Kạn”, luận văn Thạc sĩ khoa học giáo dục 2018. Đề tài luận văn đã trình bày cơ
sở lý luận về quản lý dạy học môn Vật lý theo định hướng phát triển năng lực
học sinh ở các trường THPT, khảo sát thực trạng và đề xuất 5 biện pháp quản lý
hoạt động dạy học môn Vật lý theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở
các trường THPT tỉnh Bắc Kạn.
Tác giả Đỗ Minh Tuệ với đề tài “Quản lý hoạt động dạy học môn Vật lý ở
các trường THPT của huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang theo định hướng đổi
mới giáo dục”, luận văn Thạc sỹ quản lý giáo dục, 2018. Trên cơ sở tìm hiểu lý
luận, khảo sát thực trạng, tác giả đã đề xuất 6 biện pháp quản lý hoạt động dạy
học môn Vật lý ở các trường THPT của huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang.
Tác giả Ngô Thị Thu Hiền với đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học môn
Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường THPT
huyện Duy Tiên – Hà Nam”, luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục 2019. Tác giả đã
trình bày cơ sở lý luận về dạy học môn tiếng Anh theo định hướng phát triển

năng lực học sinh và đi xuất 7 biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh ở các trường THPT huyện Duy Tiên – Hà Nam.
Nhìn chung, các tác giả đã đưa ra được cơ sở lý luận của hoạt động dạy
học, thực trạng việc quản lý hoạt động dạy học bộ môn ở các trường THPT trên
địa bản khảo sát, để từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học các
nhà trường một cách hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy học, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
Tuy nhiên, cho đến nay trên địa bàn quận Đống Đa chưa có một nghiên
cứu nào về quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc theo định hướng phát triển


11

phẩm chất, năng lực học sinh. Xuất phát từ tình hình thực tế, tác giả lựa chọn
nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học môn Âm nhạc ở các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục” nhằm
đề xuất các biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Hoạt động dạy học
Bàn về hoạt động dạy học có rất nhiều các quan điểm khác nhau, mỗi tác
giả đứng trên một khía cạnh, đưa ra một khái niệm khác nhau.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Hoạt động dạy học được nghiên cứu
theo quan điểm là một quá trình bao gồm quá trình dạy của thầy và q trình
học của trị. Hai q trình này có quan hệ biện chứng, tồn tại vì nhau và vì nhau
phát triển”. Như vậy, dạy học là sự tổ chức điều khiển quá trình học sinh chiếm
lĩnh, lĩnh hội tri thức để hình thành và phát triển nhân cách. Dạy học có chức
năng kép là truyền đạt thông tin và điều khiển hoạt động học [28].
Nhưng tựu chung đều cho rằng hoạt động dạy học bao gồm hai hoạt động:
hoạt động dạy và hoạt động học, hai hoạt động này có mối quan hệ thống nhất

biện chứng với nhau. Nghiên cứu, kế thừa có chọn lọc, chúng tôi đồng nhất quan
điểm với tác giả Hà Thế Truyển cho rằng: “Dạy học là một quá trình thống nhất
biện chứng của hai thành tố cơ bản trong quá trình dạy học – hoạt động dạy và
hoạt động học”. Dạy và học là hai hoạt động tác động và phối hợp với nhau, nếu
thiếu một trong hai hoạt động đó thì q trình dạy học khơng diễn ra” [33].
1.2.2. Hoạt động dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018
Theo thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo Ban hành chương trình GDPT “mục tiêu của chương trình giáo dục
trung học phổ thơng giúp học sinh tiếp tục phát triển những phẩm chất, năng
lực cần thiết đối với người lao động, ý thức và nhân cách công dân, khả năng tự
học và ý thức học tập suốt đời, khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với
năng lực và sở thích, điều kiện và hồn cảnh của bản thân để tiếp tục học lên,
học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động, khả năng thích ứng với những
đổi thay trong bối cảnh tồn cầu hóa và cách mạng cơng nghiệp mới”.
Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, phẩm chất và năng lực là


12

hai thành phần cơ bản trong cấu trúc nhân cách nói chung. Vì vậy, hoạt động dạy
học theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018 chính là hoạt động dạy học theo
phẩm chất và năng lực học sinh.
Hoạt động dạy học theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018 phải
hướng tới kết quả đầu ra đó là nhằm phát triển phẩm chất năng lực học sinh vì
phẩm chất, năng lực chính là yếu tố nền tảng và cơ bản giúp cho việc hình thành
và tạo nên nhân cách con người.
1.2.2.1. Phẩm chất
Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam: “Phẩm chất là cái làm nên giá trị
của một người hay một vật” [36. tr 595].
Phẩm chất được định hướng trong chương trình GDPT tổng thể: “Phẩm

chất là những tính tốt thể hiện ở thái độ, hành vi ứng xử, cùng với năng lực tạo
nên nhân cách con người” [6].
Phẩm chất được xem là thước đo giá trị của con người. Phẩm chất của
mỗi người không giống nhau, những phẩm chất này được xây dựng, rèn luyện
và phát triển theo thời gian. Phẩm chất được ghép lại của hai từ đó là “phẩm” và
“chất”. Phẩm là tư cách; Chất là tính cách. Như vậy, phẩm chất được hiểu là tính
chất bên trong của con người, tính chất này xấu hay tốt tùy thuộc vào sự rèn
luyện, định hướng của mỗi cá nhân.
Phẩm chất của học sinh được hình thành và phát triển thông qua nội dung
kiến thức của môn học, thông qua việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực
như: dạy học phân hóa, dạy học thích hợp, dạy học thơng qua hoạt động tích cực
của người học... Phẩm chất người học là những yếu tố đạo đức, hành vi ứng xử,
niềm tin, tình cảm, giá trị cuộc sống, ý thức pháp luật của con người được hình
thành sau một quá trình giáo dục.
Nói đến phẩm chất của học sinh (u đất nước, yêu con người, chăm học,
chăm làm, trung thực, trách nhiệm...) là nói đến những cái làm nên giá trị nhân
cách. Giá trị đó là sản phẩm phát triển lâu dài của lịch sử xã hội loài người, phản
ánh các điều kiện sinh hoạt, hoạt động sống và quan hệ xã hội của con người
trong những giai đoạn lịch sử nhất định.
1.2.2.2. Năng lực
Về năng lực có nhiều cách hiểu khác nhau:
Theo Từ điển tiếng Việt: “Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc


13

tự nhiên sẵn có để thực hiện một hành động nào đó. Năng lực là phẩm chất tâm
lý và sinh lý tạo cho con người khả năng hoàn thành một loại hoạt động nào đó
với chất lượng cao”.
Từ điển năng lực của Đại học Harvard cho rằng: “Năng lực là những thứ

mà một người phải chứng minh có hiệu quả trong: việc làm, vai trị, chức năng,
cơng việc, nhiệm vụ”
Cịn theo từ điển Tâm lý học: “Năng lực là tập hợp các tính chất hay
phẩm chất của tâm lý cá nhân, đóng vai trị là điều kiện bên trong tạo thuận lợi
cho việc thực hiện tốt một dạng hoạt động nhất định”
Tác giả Thái Duy Tuyên cho rằng: “Năng lực là những đặc điểm tâm lý
của nhân cách, là điều kiện chủ quan để thực hiện có kết quả một dạng hoạt
động nhất định. Năng lực có liên quan với kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo. Năng lực
thể hiện ở tốc độ, chiều sâu, tính bền vững và phạm vi ảnh hưởng của kết quả
hoạt động,ở tính sáng tạo, tính độc đáo của phương pháp hoạt động” [33].
Tác giả Phạm Minh Hạc quan niệm: ‘Năng lực là một tổ hợp phức tạp
những thuộc tính tâm lý của mỗi con người, phù hợp với những yêu cầu của một
hoạt động nhất định, đảm bảo cho hoạt động đó diễn ra có kết quả”[20]
Theo chương trình giáo dục phổ thơng 2018 thì: “Năng lực là thuộc tính
cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và q trình học tập, rèn
luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến thức, kỹ năng và các
thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí..... Thực hiện thành công
một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ
thể”[6].
Như vậy, có thể hiểu năng lực là một đặc tính có thể đo lường được của
một người về kiến thức, kỹ năng, thái độ.... Cũng như các phẩm chất cần thiết để
hoàn thành được nhiệm vụ. Năng lực là yếu tố giúp một cá nhân làm việc hiệu
quả hơn so với những người khác. Năng lực cũng là một trong những thước đo
để đánh giá các cá nhân với nhau. Năng lực bao gồm: các hành vi phù hợp với
việc làm, động cơ, kiến thức, kỹ năng và được xác định thông qua kết quả về
việc làm và vai trị cơng việc. Năng lực phần lớn được hình thành, bố và có
được qua quá trình học tập, rèn luyện tại các cơ sở giáo dục, thơng qua trải
nghiệm thực tế....
Có nhiều cách hiểu khác nhau về năng lực. Tuy nhiên, trong luận văn này