SKKN Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN THANH XUÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Một số kinh nghiệm
nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp”
Lĩnh vực/môn

: Chủ nhiệm

Cấp học

: THCS

Tên tác giả

: Hồng Thị Hồi Thu

Đơn vị cơng tác: Trường THCS Nguyễn Lân
Chức vụ: Giáo viên

NĂM HỌC 2020- 2021


MỤC LỤC
PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................2
1. Lí do chọn đề tài...................................................................................................2
2. Mục đích viết sáng kiến kinh nghiệm..................................................................3
3. Giới hạn của đề tài................................................................................................4
PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ..........................................................................5
1. Cơ sở lí luận.........................................................................................................5
2. Cơ sở thực tiễn.....................................................................................................6

3. Giải pháp thực hiện..............................................................................................7
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..........................................................................18
1. Kết quả đạt được................................................................................................18
2. Bài học kinh nghiệm...........................................................................................18
3. Khuyến nghị.......................................................................................................19
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................20

-0-


A.PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Đối với sự nghiệp trồng người, hình ảnh người thầy giáo mẫu mực luôn là
tấm gương sáng cho các em học sinh. Và đặc biệt, người giáo viên chủ nhiệm
chính là linh hồn của lớp học, là người cha, người mẹ thực sự của các con. Mỗi
giáo viên chủ nhiệm giàu lịng nhân ái, vị tha, kiên trì, nhiệt tình, biết tôn trọng
nhân cách học sinh sẽ là người được các em tin yêu.
Hoạt động của giáo viên chủ nhiệm về bản chất là một trong những hoạt
động sáng tạo nhất trong quá trình giảng dạy; là người xây dựng kế hoạch giáo
dục riêng để giáo dục tập thể học sinh lớp mình; biết tìm hiểu, nghiên cứu đối
tượng để xây dựng kế hoạch phát triển tập thể học sinh, tạo nên sự đoàn kết
thống nhất trong lớp, tạo điều kiện để phát huy ý thức tự quản của học sinh, xây
dựng đội ngũ cán bộ lớp có năng lực để điều hành hoạt động của lớp; chủ động
tiếp xúc với học sinh để nắm bắt về điều kiện và hoàn cảnh của học sinh; động
viên, an ủi giúp cho các em có hồn cảnh gia đình khó khăn hoặc ốm đau, bệnh
tật cố gắng yên tâm học tập và biết vượt khó, vươn lên. Điều đó vừa là trách
nhiệm, vừa thể hiện được tình người trong mối quan hệ “Thầy - Trò”, tạo được
ấn tượng tốt và xây dựng nên hình ảnh đẹp đẽ, cao cả của những thầy, cô giáo
trong ký ức của các em học sinh. Bởi thế, người giáo viên chủ nhiệm chính là
một cơng việc cao quý, vinh quang nhưng cũng không kém phần vất vả.

Đặc biêt, giáo viên chủ nhiệm những lớp đầu cấp THCS có một vị trí vơ
cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự
phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ
năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các lớp cao hơn. Ngoài việc tổ
chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh trong các tiết học mà giáo
viên giảng dạy, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các
hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,… và cả hoạt
động học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy cơng việc của một giáo viên chủ nhiệm
lớp 8 là rất nặng nề, vất vả và vô cùng phức tạp.
Ở đầu mỗi năm học, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất
lượng học tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối
năm, chất lượng học tập và hạnh kiểm của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so
với các lớp khác. Tất cả những điểm khác biệt đó phần lớn do giáo viên chủ
nhiệm lớp tạo ra. Giáo viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm
với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học
sinh, làm cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và ln cảm thấy “mỗi
ngày đến trường là một ngày vui”.
-1-


Ngoài những giờ hoạt động tập thể, các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ và
buổi sinh hoạt cuối tuần thì tơi ln tranh thủ lên lớp để được gặp và tiếp xúc
với các em qua các tiết học.
Bản thân tôi đã nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp nhưng với công
tác chủ nhiệm ở lớp 8 năm nay gặp rất nhiều khó khăn từ phía phụ huynh và học
sinh vì các em đã lớn hơn, thay đổi tâm sinh lý. Những khó khăn ban đầu sẽ là
thách thức và cơ hội thành cơng cho tơi vì các em là những học sinh điều chuyển
tất cả đều bỡ ngỡ, chưa có ý thức tổ chức và cịn thiếu tính tự lập, sáng tạo,
nhiều kĩ năng sống cần thiết chưa được trang bị. Vì vậy, khi nhận cơng tác chủ
nhiệm lớp 8A1, tôi phải xây dựng từ đầu nề nếp lớp học, hướng dẫn học sinh

cách trình bày trong vở, cách làm vệ sinh lớp, đề ra các nội qui của lớp đáp ứng
yêu cầu giảng dạy, giáo dục của cấp THCS.
Để hồn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm cấp
THCS phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả. Vì vậy, tơi khẳng
định rằng công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp là cực kì quan trọng, là nhân tố
số một quyết định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh cấp THCS.
Sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tơi ln hồn thành xuất sắc
nhiệm vụ được giao. Liên tục trong nhiều năm qua, lớp tôi chủ nhiệm luôn duy
trì sĩ số 100%, chất lượng học tập cũng như nền nếp học đường của học sinh
nằm trong tốp lớp dẫn đầu trong khối và trong tồn trường. Đó là lí do tơi chọn
để viết sáng kiến kinh nghiệm năm học này: “Một số kinh nghiệm nâng cao
hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp”
2. Mục đích viết sáng kiến kinh nghiệm
Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn:
Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết
thành kinh nghiệm của bản thân.
Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong
công tác chủ nhiệm lớp.
Rèn luyện tinh thần năng động; giữ lửa lòng say mê, sáng tạo; cố gắng
học tập, tự cải tạo mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại.
Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ các cấp lãnh đạo, từ các bạn đồng
nghiệp để tôi phát huy những mặt mạnh cũng như điều chỉnh, khắc phục những
thiếu sót để bản thân hồn thiện hơn khi làm cơng tác chủ nhiệm lớp.
3. Giới hạn của đề tài
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào công tác chủ nhiệm
học sinh lớp 8A1 - Năm học 2020 - 2021 với ba nội dung cơ bản sau đây:
-2-


+ Xây dựng nề nếp học đường.

+ Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
+ Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.
Tôi cho rằng đây là ba công việc quan trọng nhất mà tất cả các giáo viên
chủ nhiệm lớp cần phải làm.
B. PHẦN THỨ HAI - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận
Giáo dục là q trình tồn vẹn hình thành nhân cách, được tổ chức có mục
đích, có kế hoạch, thơng qua hoạt động và quan hệ giữa nhà giáo dục và người
được giáo dục; nhằm chiếm lĩnh kinh nghiệm xã hội của loài người. Giáo dục là
quá trình tác động tới thế hệ trẻ về đạo đức, tư tưởng, hành vi nhằm hình thành
niềm tin, lý tưởng, động cơ, thái độ, hành vi, thói quen ứng xử đúng đắn trong
xã hội. Khi bàn về vai trò yếu tố giáo dục trong sự phát triển nhân cách con
người, Bác Hồ đã viết trong bài thơ “Nửa đêm” (trích “Nhật ký trong tù”):
“Hiền dữ đâu phải là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Theo quan niệm của Hồ Chí Minh, con người ta khi mới sinh ra vốn bản
chất là tốt, nhưng chỉ do ảnh hưởng của giáo dục và môi trường sống cùng sự
phấn đấu, rèn luyện của mỗi cá nhân mà hình thành những con người thiện, ác
khác nhau. Câu nói của người xưa trong Tam Tự Kinh: “Nhân chi sơ, tính bản
thiện” đã từng được Người nhắc lại nhiều lần trong các bài viết, bài nói chuyện.
Theo Người, con người sinh ra bản chất là tốt, song trong xã hội luôn có thiện và
có ác nên trong bản thân mỗi con người cũng có thiện và ác. Cái ác có là do ảnh
hưởng của xã hội và sự biến đổi của mỗi người. Do đó, giáo dục làm một nhiệm
vụ vơ cùng cần thiết là rèn luyện, biến đổi dần dần tính cách con người, hướng
người ta đến sự hồn thiện của một nhân cách tốt đẹp, xây dựng một xã hội với
những con người có ích và hướng thiện.
Chính vì lẽ đó, Đảng và Nhà nước ta đã xác định sự nghiệp trồng người
khơng chỉ là sự nghiệp của tồn nhân loại nói chung mà cịn của tồn Đảng, tồn
dân ta nói riêng. Đối với nước ta, giáo dục được xác định là “quốc sách hàng
đầu”, là vô cùng quan trọng và cấp thiết bởi sự thành đạt của một con người, sự

phát triển của một thế hệ, sự hưng thịnh của đất nước đều phụ thuộc vào kết quả
của hoạt động giáo dục “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm
trồng người”- Hồ Chí Minh. Hơn thế, trong một thời đại hội nhập kinh tế, thời
đại công nghệ thông tin phát triển như vũ bão hiện nay thì giáo dục lại vơ cùng
cần thiết. Làm thế nào để những người chủ tương lai của đất nước có đủ đức lẫn
tài? Làm thế nào để sự nghiệp giáo dục mang lại hiệu quả tốt? Đây chính là
-3-


trách nhiệm chung của toàn xã hội, của tất cả những người làm công tác giáo
dục, đặc biệt là của người giáo viên chủ nhiệm lớp - người trực tiếp và thường
xuyên nhất tiếp xúc với các em học sinh. Bởi vậy, người gần gũi nhiều nhất với
các em học sinh, người ln ở bên cạnh giải đáp mọi khó khăn thắc mắc của các
em, người mà các em kính trọng và yêu quí nhất, người mà được các em xem
như là cha là mẹ khơng ai khác - chính là người giáo viên chủ nhiệm lớp.
Trước hết giáo viên chủ nhiệm là người quản lí giáo dục tồn diện học
sinh một lớp; là người tổ chức tập thể học sinh hoạt động tự quản nhằm phát huy
tiềm năng tích cực của mọi học sinh. GVCN lớp chính là cái cầu nối giữa tập thể
học sinh với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối
hợp các lực lượng giáo dục. Hơn nữa, GVCN chính là người đánh giá khách
quan kết quả rèn luyện của mỗi học sinh và phong trào chung của lớp.
GVCN lớp có nhiệm vụ:
+ Nắm vững mục tiêu giáo dục của cấp học, lớp học, chương trình giáo
dục dạy học của trường.
+ Tìm hiểu để nắm vững cơ cấu tổ chức của nhà trường, nhiệm vụ này
được cụ thể bằng các công việc: Tổ chức và phân công của Ban Giám hiệu; Cơ
cấu tổ chức chi bơ, Đồn, Đội, cơng đoàn nhà trường và nắm vững đội ngũ giáo
viên phụ trách từng mặt hoạt động giáo dục của nhà trường, như: văn nghệ, thể
dục, thư viện...
+ Tiếp nhận học sinh lớp chủ nhiệm, nghiên cứu và phân tích mọi đặc

điểm của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động đến các em bao gồm đặc
điểm tâm sinh lí, nhân cách, năng lực của mỗi em, hoàn cảnh gia đình và sự
quan tâm của gia đình đối với con em.
+ Để làm tốt công tác chủ nhiệm, người GVCN phải tự hoàn thiện phẩm
chất nhân cách của người thầy giáo.
+ Một trong những nhiệm vụ quan trọng của GVCN lớp là không ngừng
học tập chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nhằm đổi mới công tác tổ chức giáo
dục, dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện ở nhà trường phổ
thông.
+ GVCN phải là người tổ chức liên kết tồn xã hội để xây dựng mơi
trường sư phạm lành mạnh, thống nhất tác động, thực hiện các mục tiêu, nội
dung giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị sau đây:
+ Thay mặt hiệu trưởng quản lí một lớp học vì GVCN do hiệu trưởng
phân cơng để quản lí và tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh ở một lớp học.

-4-


+ GVCN là người xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết.
GVCN là linh hồn của lớp, bằng các biện pháp tổ chức, giáo dục, bằng sự gương
mẫu và quan hệ tình cảm, giáo viên chủ nhiệm xây dựng khối đồn kết trong tập
thể, dìu dắt các em nhỏ như con em mình trưởng thành theo từng năm tháng.
+ Là người tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp theo kế
hoạch giáo dục được xây dựng hàng năm.
+ Cố vấn đắc lực cho các đồn thể của học sinh trong lớp mình chủ
nhiệm.
+ Giữ vai trò chủ đạo trong việc phối hợp với các lực lượng giáo dục.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thuận lợi:

a. Xã hội.
Trong xã hội hiện nay, nền kinh tế thị trường làm cho đời sống, ý thức của
người dân được cải thiện hơn, ai ai cũng từ chỗ “no cơm ấm áo” dần dần tiến tới
“ăn ngon mặc đẹp”, chăm lo cho tương lai con cái nhiều hơn; chính sách mở
cửa, giao lưu kinh tế, văn hóa giữa các nước cũng rất đa dạng. Điều đó đã tác
động ít nhiều đến sự nhận thức, hiểu biết của các học sinh chúng ta. Cho nên ta
dễ dàng nhận thấy rằng học sinh ngày nay thông minh, nhanh nhẹn, sáng tạo và
hiểu biết hơn. Đây quả là một điều rất đáng mừng trong công cuộc giáo dục trẻ.
b. Nhà trường và gia đình.
Trong q trình cơng tác, tơi thấy rằng cơng tác chủ nhiệm lớp của người
giáo viên tác động sâu sắc đến quá trình và kết quả học tập, rèn luyện của học
sinh. Thực tiễn chứng minh rằng, công tác chủ nhiệm lớp địi hỏi người giáo
viên chủ nhiệm ngồi việc phải xác định được vị trí và vai trị của mình đối với
lớp, cịn phải biết vận dụng các phương pháp và biện pháp tác động đến tập thể
và từng cá nhân học sinh một cách đồng bộ, toàn diện, phù hợp với đối tượng và
tình hình thực tiễn, phải vận động các lực lượng giáo dục có liên quan cùng
tham gia, có như vậy mới nâng cao chất lượng và hiệu quả trong giáo dục, dạy
và học đối với lớp do mình phụ trách, mới thực hiện tốt kế hoạch của lớp, của
trường đề ra.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao
ý thức đạo đức và ý thức học tập của các em học sinh trong lớp mình chủ nhiệm,
làm sao để học sinh đi học chuyên cần, đúng giờ và thực hiện nghiêm túc nội
quy của trường lớp. Xuất phát từ thực tế đó tơi chọn sáng kiến: “Một số kinh
nghiệm nâng chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”
-5-


Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của Chi bộ
Đảng, của BGH, của Công đoàn giáo dục cơ sở cùng sự giúp đỡ của tất cả các
thầy cô giáo trong HĐSP nhà trường và sự quan tâm của phụ huynh học sinh.

Bản thân tôi tự nhận thấy mình cũng có sự năng nổ, nhiệt tình, thích học
hỏi, tìm tịi sáng tạo và thật sự yêu nghề. Là người trực tiếp giảng dạy môn Ngữ
Văn - một trong những mơn học có số tiết cao của khối THCS (4 tiết/ tuần) nên
thời gian tiếp xúc với lớp chủ nhiệm tương đối nhiều so với một số môn học
khác.
Ở trường THCS Nguyễn Lân, đội ngũ các thầy cơ giáo bộ mơn nhiệt tình,
u nghề và trách nhiệm cao, chuyên môn vững vàng. Hầu hết các phụ huynh
học sinh đều rất quan tâm đến việc học của các em và có sự phối kết hợp chặt
chẽ với GVCN cũng như nhà trường.
Đội ngũ cán sự lớp là những thành viên tích cực, ham hoạt động và học lực
từ khá trở lên.
2.2 Khó khăn
Học sinh lớp 8 là lớp có lứa tuổi lớn thứ ba ở trường THCS. Vì vậy ở lứa
tuổi này, các em bắt đầu đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình
cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Nhiều em đang ở ngưỡng cửa của tuổi dậy
thì, rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, bị xâm hại,… mà hầu hết chưa có đủ khả năng để tự
bảo vệ mình,. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng
sống để tự tin trong học tập, trong cuộc sống.
Phần lớn các em chưa thật sự thích nghi với cách học cũng như phải tiếp
thu một lúc rất nhiều kiến thức từ các bộ môn khác nhau. Chính vì vậy GVCN
phải là người hướng dẫn cho học sinh phương pháp học và làm bài trên lớp cũng
như ở nhà, để giảm bớt những “gánh nặng” về kiến thức mà học sinh gặp phải.
Ở một số nơi, số giáo viên mới ra trường nhiều nên khi xử lí các tình
huống sư phạm cịn lúng túng cứng nhắc, chưa khéo léo, làm cho nhiều em chán
nản, sợ đến trường. Một vài giáo viên dù đã dạy lâu năm nhưng ít dạy các em
lớp 6 thường hay than phiền về học sinh, về phụ huynh, mà chưa tìm được biện
pháp giáo dục học sinh nên nề nếp lớp học và chất lượng học tập của học sinh
chưa cao, làm ảnh hưởng đến chất lượng chung của toàn trường.
Mỗi giáo viên muốn làm tốt cơng tác chủ nhiệm thì phải vừa là một giáo
viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu học sinh, để xử

lí các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục cao.
Nếu giáo viên khơng tâm huyết với nghề, khơng có tinh thần trách nhiệm cao thì
khó mà hồn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân cách, đạo
-6-


đức, lối sống… của học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên trong
những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt bộ môn của mình, tơi ln
cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm lớp.
Thực tế cho thấy, đầu năm học 2020 - 2021, tôi được BGH phân công làm
chủ nhiệm lớp 8A1. Đây là một tập thể lớp đa phần các em đều đạt được kết quả
học tập và kỷ luật ở lớp 7 xếp loại khá - tốt. Hầu hết phụ huynh quan tâm đến
con em, nhưng vào đầu học kì I, phần lớn các em chưa quen với môi trường
mới. Các em đã chịu áp lực rất lớn về sự thay đổi môi trường chưa quen chưa
tin thầy cô, cách học, cách ghi chép bài trên lớp cũng như việc học ở nhà còn rất
sơ sài. Đặc biệt, nhiều em phải chịu áp lực rất lớn của các bài kiểm tra theo định
kì của tất cả các mơn học.
Nhiều học sinh thể hiện ý thức tự do trong một số hoạt động và khả năng
mất tập trung trong giờ học. Nhiều em cịn nhút nhát chưa dám thể hiện khả
năng của mình.
Từ tình hình chung của học sinh như trên, tơi phải phân tích một cách khoa
học các nhóm đối tượng của lớp và xây dựng một kế hoạch sát thực, đúng đắn
nhằm xây dựng lớp thành một tập thể lớp tiến tiến và giữ vững kết quả học tập
cao cho các em.
3. Giải pháp thực hiện
Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp rất nhiều, nhưng trong sáng kiến
kinh nghiệm này, tơi chỉ đi sâu vào 3 nội dung chính sau đây:
Xây dựng nề nếp lớp học.
Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.

Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành:
3.1) Xây dựng nề nếp lớp học:
a) Nắm thông tin về học sinh
Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình,
muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết
giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về
từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác
điều tra thông qua phiếu “Sơ yếu lý lịch học sinh”. GVCN phát cho mỗi em một
tờ sơ lược lý lịch và yêu cầu các em điền đầy đủ thơng tin trong phiếu, có xác
nhận của PHHS.

-7-


SƠ LƯỢC LÝ LỊCH
- Họ và tên : ......................................................................................................
- Sinh ngày :.............. tháng ............... năm ...............
- Nơi sinh : .......................................................................................................
- Đội viên : ...................................
- Dân tộc : ………………………..
- Diện ưu tiên (con thương binh, bệnh binh, liệt sĩ): ……………………..…….....
- Địa chỉ: + Hộ khẩu thường trú: ………………………………………….……….
+ Địa chỉ chỗ ở : ………………………………………………….…..
+ Điện thoại nhà riêng:……………………………………….…………
- Họ và tên bố: ....................................................................................................
+ Nghề nghiệp:........................................................ ĐTDĐ: ………….........
+ Nơi làm việc: ............................................................................................
- Họ và tên mẹ: ....................................................................................................
+ Nghề nghiệp:........................................................ ĐTDĐ: ………….........
+ Nơi làm việc:.............................................................................................

- Có mấy anh chị em: .....................................; Em là con thứ mấy: ….……......
- Hoàn cảnh cụ thể của gia đình em hiện nay:
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
- Năng lực, sở thích: ………………………………………….………………………..
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
- Chức vụ đảm nhiệm trong năm học trước:......................................................
- Đề đạt nguyện vọng của em với nhà trường:
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Kết quả năm học trước:
Lớp
Học lực
Hạnh kiểm
7
Hà Nội, ngày …… tháng ……. năm 20…..

Xác nhận của phụ huynh học sinh

Học sinh

Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng
học sinh để ghi vào Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần
-8-


về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo
dục học sinh.

b) Tổ chức bầu Ban Cán sự lớp:
Lớp 8A1tôi chủ nhiệm năm học 2020 - 2021 có 52 học sinh (25 nữ và 27
nam). Đây là tập thể lớp khá đông nên việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban
cán sự lớp để quản lý lớp là một công việc rất quan trọng mà tôi xác định cần
phải làm ngay sau khi nhận lớp mới. Những năm học ở bậc TH và đầu cấp Ban
Cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn lựa và chỉ định học sinh làm. Nhưng lên
lớp 7, các em đã lớn, tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh
thần dân chủ và y thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em
ứng cử và bầu cử để chọn lựa ban cán sự của lớp gồm 01 lớp trưởng, 05 lớp phó
học tập các mơn: văn, tốn, anh, lý, hóa. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp
được diễn ra như sau:
Trước hết, tơi phân tích để các em hiểu rõ về vai trị và trách nhiệm của
người lớp trưởng, lớp phó.
Tơi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 5 học sinh tiêu
biểu để cả lớp bầu chọn.
Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Lớp trưởng cũ phát cho mỗi học sinh 1
phiếu trống (phiếu chỉ có chữ kí của GVCN). Tôi hướng dẫn học sinh cách bầu
chọn: ghi tên 3 bạn mình chọn vào phiếu.
3 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ” của
mình (lớp trưởng, lớp phó học tập, và lớp phó lao động).
Lần đầu tiên các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ’ của
mình, tơi thấy các em rất vui, rất hào hứng.
c) Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp:
Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể
cho từng em như sau:
* Nhiệm vụ của lớp trưởng:
Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp. Đơn đốc tổ trưởng, tổ phó thực
hiện các chức trách của mình. (Tổ trưởng, tổ phó sẽ do tổ viên đề cử và GVCN
quyết định)
Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi

xếp hàng vào lớp.
Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp
hàng tập thể dục.
-9-


Quản lí lớp khi chưa có mặt giáo viên trên lớp.
Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
* Nhiệm vụ của lớp phó học tập:
Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài,
làm bài.
Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học
khi giáo viên yêu cầu.
Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết học.
Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
* Nhiệm vụ của lớp phó lao động:
Phân cơng, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm về
việc quản lý thực hiện bảo quản cơ sở vật chất lớp học.
Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp
tổ chức.
Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
Nhiệm vụ của mỗi cán sự lớp, tôi ghi rõ ràng trong trang bìa của một cuốn
sổ theo dõi, sau đó thực hiện tập huấn và phát cho các em. Tôi hướng dẫn từng
em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm
đúng các nhiệm vụ của mình. Ngồi ra, lớp trưởng và 5 lớp phó cũng như các tổ
trưởng, tổ phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc
chung.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ bảy, các tổ trưởng sẽ căn cứ
kết quả thi đua trong tuần, lên công bố xếp loại của từng cá nhân, đề xuất thi đua
khen thưởng cho 02 cá nhân có thành tích cao nhất trong mỗi tổ. Lớp trưởng,

lớp phó báo cáo bổ sung thêm các mặt hoạt động chung của lớp. Căn cứ vào báo
cáo của từng em, tơi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Và vào tuần
cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban Cán sự lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm
được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ
rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục. Cuối cùng đánh giá
xếp loại hạnh kiểm cho từng cá nhân và GVCN ghi vào sổ công tác chủ nhiệm.
3.2) Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Năm học 2008-2009, Bộ giáo dục và Đào tạo phát động phong trào “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục tồn diện, đặc biệt là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho học
sinh. Qua nhiều năm thực hiện, phong trào đã có sức lan tỏa mạnh mẽ cả chiều
sâu lẫn chiều rộng, mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành giáo dục và cho xã
hội. Ngay từ năm đầu tiên Bộ phát động phong trào, tơi đã tích cực hưởng ứng.
- 10 -


Muốn phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở mỗi
trường đạt hiệu quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “xây dựng lớp học
thân thiện, học sinh tích cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
thì mới có “trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an
toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là
một ngày vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực,
thi đua rèn đức luyện tài”. Xây dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực
thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục
toàn diện cho học sinh.
Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực thi đua rèn đức
luyện tài” được tơi tiến hành từng bước như sau:
a. Đưa ra các tiêu chí cụ thể như:
10 YÊU CẦU CƠ BẢN CỦA MỘT “LỚP HỌC THÂN THIỆN, HỌC

SINH TÍCH CỰC”
1. Khơng có học sinh nghỉ học khơng có lí do. Đi học chun cần.
2. Lớp học luôn phải sạch sẽ, gọn gàng, đảm bảo vệ sinh.
3. Phải sử dụng có hiệu quả và bảo quản tốt các thiết bị, đồ dùng dạy học;
sử dụng tiết kiệm điện, nước.
4. Bàn ghế phải ngay ngắn, không có hiện tượng viết bẩn lren bàn, ghế.
Khơng có học sinh xả rác bừa bãi.
5. Xây dựng tập thể bạn học thân thiện: khơng nói tục, chửi thề; phải ln
hịa nhã với bạn bè và giúp đỡ nhau trong học tập.
6. Lớp học phải an tồn, khơng có nguy hiểm, khơng có tai nạn xảy ra.
7. Học sinh phải tích cực tham gia các hoạt động tập thể, rèn luyện kĩ
năng sống, giữ gìn vệ sinh mơi trường, cam kết không vi phạm luật giao thông
cũng như các tệ nạn xã hội.
8. Học sinh học đủ các môn học theo qui định, chất lượng học tập ngày
càng được nâng cao và vượt trội so với năm học trước.
9. Học sinh tích cực tham gia các hoạt động từ thiện như: thăm hỏi bạn
khi đau ốm, động viên chia sẻ với những bạn có hồn cảnh khó khăn, tích cực
trong hoạt động Đoàn Đội do các cấp phát động.
10. Lớp học là mơi trường bình đẳng nam nữ, khơng phân biệt giàu nghèo,
khơng có hiện tượng học sinh bị phạt, bị kiểm điểm phê bình trước tồn trường.
Hằng ngày, tơi nhắc nhở các em thực hiện theo 5 nhiệm vụ của người học
sinh và 10 yêu cầu của “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Khi có học sinh
chưa hồn thành nhiệm vụ, tơi u cầu em đó đọc lại 5 nhiệm vụ của người học
- 11 -


sinh và nêu rõ nhiệm vụ nào mình chưa làm được để sửa chữa, khắc phục. Nhờ
vậy, các em mới tự giác thực hiện, số lượng học sinh vi phạm nội qui của nhà
trường, của lớp ngày càng giảm dần.
- Số học sinh của lớp, tôi chia thành 4 tổ; mỗi tổ có một tổ trưởng, một tổ

phó. Lớp phó lao động dựa vào bảng phân công theo dõi các tổ làm trực nhật
hàng ngày. Bố trí 01 tuần 01 lần, tôi hướng dẫn các em làm vệ sinh lớp như:
Lau dọn tổng vệ sinh lớp học như: Lau cửa kính, cánh cửa, bậu cửa sổ. Và trong
mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh thần “tự quản” - tự theo dõi lẫn nhau,
nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học.
b) Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp
* Xây dựng mối quan hệ thầy - trò:
Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn- ban ơn; bề trên- kẻ dưới;
giảng giải- ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân cônghợp tác. Thầy thiết kế - trị thi cơng. Thầy làm mẫu, giao việc - trị làm theo mẫu
của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi
u cầu tơi đưa ra, học trị đều hưởng ứng và thực hiện nghiêm túc. Nếu có vấn
đề cần trao đổi, học sinh có thể tư vấn có ý kiến với cơ chủ nhiệm vào tiết sinh
hoạt lớp. Nếu có việc cần giải quyết ngay, tơi có thể cùng lớp tháo gỡ trong
ngày.
Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tơi ln chú ý đến cả cách đi đứng,
nói năng, cách ăn mặc, thái độ,... để học trị noi theo. Khơng vì bất cứ lí do gì
mà tơi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh.
Khi giao việc cho học sinh, tơi đều phải tìm hiểu khả năng của từng em để
giúp đỡ, hướng dẫn học sinh thực hiện. Nếu học sinh làm tốt, tôi đều tuyên
dương trước lớp. Nếu em nào chưa đúng, tôi đều phân tích, nhắc nhở để các em
rút kinh nghiệm. Đối với học sinh lớp 8, việc dạy - dỗ phải tuyệt đối đi liền với
nhau. Tôi luôn thực hiện phương pháp “Khen chung - chê riêng” để tạo động lực
cho các em cũng như giúp các em đỡ cảm thấy tự tin trước bạn bè.
Ở lứa tuổi này, nhiều em vẫn cịn tâm lý thích chơi hơn học, một số em
chưa nghĩ việc học là của mình nên chưa tập trung trong giờ học, cũng như có ý
thức học và làm bài ở nhà. Qua thực tế, tôi biết rằng có những em học yếu hoặc
khơng học bài làm bài là do những điều kiện khách quan. Gia đình của các em
đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng may mắn dược
bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập.Và có biết bao nhiêu bố mẹ

phải lo kiếm sống hoặc ốm đau bệnh tật, ly tán ... nên khơng có điều kiện chăm
sóc con cái. Những vấn đề đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở việc học tập
- 12 -


của các em. Nếu như giáo viên chủ nhiệm không biết được những ngun nhân
đó thì rất dễ nổi nóng hoặc trừng phạt các em. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ
thầy - trị sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy phá, hay lơ đãng không
học bài, làm bài, tôi luôn gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Lần đầu
các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm,
tôi đã liên lạc với PHHS để trao đổi, phối hợp giáo dục các em. Có những
trường hợp GVCN phải đến nhà tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ
các em.
Hàng ngày, tơi ln khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi
những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tơi cố tìm ra
những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen,
tơi cũng khơng qn chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng
hồn thiện hơn.
Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm
của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một
người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy
trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trị. Lịng nhân ái, bao
dung, đức vị tha của người thầy ln có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa
học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lịng nhân
hậu, bao dung, hết lịng vì học sinh thân u của mình. Có một người thầy như
vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
* Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia
đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết
trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.

Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng
nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà khơng phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không
tày học bạn). Nhưng trong thực tế, một lớp học thường xuất hiện nhiều nhóm
học trị. Các em chia bè phải, phân biệt giàu nghèo, hay nói xấu hoặc châm chọc
nhau. Những em nữ thì hay hờn giận. Cịn các em nam thì nóng nảy, dễ có
những xích mích với nhau. Tuy các em chưa gây ra chuyện gì nghiêm trọng
nhưng nó vẫn ảnh hưởng xấu đến tình cảm bạn bè và chất lượng học tập của lớp.
Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng được
mối quan hệ bạn bè đồn kết, gắn bó thì tơi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học,
tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường học tập thân
thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.

- 13 -


Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đồn kết, gắn bó, sẵn sàng
giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự
hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
+ Thành lập các đôi bạn cùng tiến trong học tập. Các đôi bạn do GVCN
giao nhiệm vụ hoặc các bạn ngồi gần nhau trong lớp, ở gần nhà nhau ... tự nhận
và cam kết thi đua với cơ giáo. Thơng thường đơi bạn có một bạn học tốt để kèm
bạn học kém hơn mình. Năm học này, lớp 8A1 của tơi có 15 đơi bạn tiêu biểu.
+ Trong các tiết học môn Ngữ văn của mình, tơi thường xun chia nhóm
đơi (ngồi gần nhau; hoặc hai bàn trên - dưới) ; có tiết học tơi chia nhóm ngẫu
nhiên. Tiết học này, các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại
chung nhóm với bạn khác. Thực tế cho thấy, có những em khơng thích hoạt
động nhóm nên chưa tích cực hoặc ngồi im không tham gia hoạt động cô giao ...
dẫn đến khơng hồn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tơi thường xuyên
chấm điểm kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành
viên của nhóm (Phương pháp này áp dụng đối với từng hoạt động cụ thể). Do

đó, những em khá của nhóm đã tích cực giúp đỡ bạn trong nhóm mình. Cứ như
vậy, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.
+ Tơi ln đề cao tính dân chủ trong lớp học mình chủ nhiệm. Trong các
giờ sinh hoạt lớp, sau khi tổ trưởng đánh giá xếp loại thi đua từng tổ viên; tơi
khuyến khích học sinh cho ý kiến về kết quả thi đua của mình cũng như của cán
bộ lớp. Căn cứ vào những điều các em trao đổi, tơi đã tun dương các em có
nhiều thành tích, tiến bộ cũng như nhắc nhở các em còn mắc khuyết điểm; Đồng
thời phát huy cao hơn vai trị của lãnh đạo tổ, lớp.
+ Khi có chuyện xích mích giữa các em học sinh, tơi kịp thời can thiệp
không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tơi gặp gỡ trao
đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đi. Sau đó phân
tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hịa và
bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
+ Tôi luôn nhắc nhở các em trong lớp phải thương yêu giúp đỡ nhau. Bạn
nào đau ốm thì lớp quan tâm hỏi thăm bạn. Những em ở gần nhà sẽ thay nhau
chép bài cho bạn nếu bạn nghỉ học dài ngày. Khi bạn khỏi bệnh, những học sinh
giỏi sẽ giúp đỡ bạn học tập để theo kịp chương trình. Vì vậy tập thể 8A1 ln là
một tập thể đồn kết, gắn bó với nhau; giúp các em có một tình bạn bền đẹp với
những kỉ niệm sâu sắc của tuổi học trò.
c) Tổ chức các hoạt động tập thể và các trị chơi lành mạnh.
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trị chơi bổ ích là nhu cầu, là sở
- 14 -


thích của hầu hết các học sinh. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể
và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà
học”, kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách
nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gị bó đối với các em. Ngồi ra, tổ
chức sinh hoạt tập thể và vui chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân
cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt

động tập thể cịn là sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với nhau.
Trong các tiết học Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, tôi đã xây dựng
các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ cho các em
tham gia, giúp các em có những giây phút thoải mái cũng như có điều kiện được
thể hiện khả năng, năng khiếu của mình trước cơ giáo và bạn bè. Qua đó, các em
sẽ phát huy được khả năng tham gia hoạt động tập thể của mình.
d, Tổ chức các họat động sinh hoạt tập thể và vui chơi thơng qua hoạt động
giáo dục ngồi giờ lên lớp.
Ở cấp THCS, giáo dục ngoài giờ lên lớp được qui định trong chương trình
chính khóa, tơi ln cố gắng tổ chức cho học sinh ơn luyện kiến thức bằng các
trị chơi như: Rung chuông vàng, Hái hoa dân chủ ... theo từng chủ điểm tháng,
bám sát nội dung sinh hoạt theo chủ đề như: Hội vui học tập, Thi tìm hiểu về An
tồn giao thơng, Tìm hiểu về tổ chức Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh ... Nội dung thi được tơi soạn bằng chương trình powerPoint nên gây được
sự thích thú, hào hứng cho học sinh mỗi lần tham gia.
Tổ chức các buổi họp lớp, làm đồ dùng học tập và làm báo tường, vẽ
tranh chào mừng các ngày lễ lớn.
Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi
cho cả lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Và điều quan
trọng là tôi đã thực sự xây dựng được một môi trường học tập thân thiện, học
sinh tích cực. Qua đó, chất lượng học tập của học sinh ngày càng nâng cao.
3.3 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà
Một học sinh muốn có kết quả học tập tốt ngoài việc tiếp thu những kiến
thức ở trên lớp thôi chưa đủ mà việc học bài cũ, chuẩn bị bài mới tại nhà cũng
vô cùng quan trọng. Trong khi đó, qua nghiên cứu và khảo sát có một số phụ
huynh và các em học sinh có suy nghĩ học tại lớp là đủ. Chính vì những suy nghĩ
đó đã làm ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của các em. Muốn học sinh tự
học ở nhà có kết quả thì các em phải có góc học tập và mỗi em phải có phương
pháp tự học ở nhà.
Quan khảo sát đầu năm học, tôi được biết trong lớp mình, hầu hết các em

- 15 -


học sinh đều có góc học tập phù hợp, tuy nhiên, một số em góc học tập chưa
đảm bảo. Đối với các em đó, tơi trao đổi với gia đình để PHHS hiểu rằng, góc
học tập là nơi để các em học bài, nghiên cứu bài và làm bài tập ở nhà. Có góc
học tập sẽ giúp các em hứng thú và có ý thức cao hơn trong việc học ở nhà.
Ngồi ra, góc học tập cịn là nơi để các em rèn luyện tính cẩn thận, ngăn nắp và
phát triển óc thẩm mĩ của bản thân.
Khi các em đã có góc học tập, tơi u cầu mỗi em phải lập thời gian biểu
học chính khóa trên lớp và học buổi tối thật cụ thể, phù hợp với tình hình của gia
đình và phải được cha mẹ kí xác nhận. Thơng qua thời gian biểu, tơi biết được
chính xác thời gian học bài ở nhà của từng em.
Căn cứ và thời gian học bài ở nhà của từng em, tôi lên kế hoạch để kiểm
tra, hướng dẫn các em tự học ở nhà. Việc kiểm tra các em học bài ở nhà được tơi
thực hiện đều đặn và duy trì thường xuyên. Lúc đầu, tôi kiểm tra và hướng dẫn tỉ
mỉ phương pháp học tập cho những em học còn chậm. Kết hợp với PHHS để
động viên cũng như quan tâm đến bài làm về nhà của con em mình.
Đối với những em chưa cố gắng, làm bài về nhà qua loa hoặc thiếu bài
tập, tôi trao đổi với PHHS và yêu cầu PHHS kí nhận bài làm của con trước khi
đến lớp. Qua đó, ở lớp tơi chủ nhiệm, số học sinh thiếu bài tập về nhà rất ít. Hầu
hết các em đã có ý thức tự giác làm bài trước khi đến lớp.
Sự tiến bộ của học sinh được tơi thường xun thơng báo cho gia đình
biết qua điện thoại. Vì vậy, phụ huynh rất vui và ln quan tâm đến việc học của
các em.
4. Kết quả đạt được
Trong q trình cơng tác của bản thân, tơi nhận thấy những kinh nghiệm
của mình cịn rất ít ỏi, những điều chia sẻ ở đây đều là những biện pháp rất đỗi
bình thường. Nhưng kết quả đạt được ở học sinh lớp tôi lại rất khả quan. Với
nhiệm vụ trọng tâm của học sinh khi đến trường là rèn đức luyện tài, tôi thấy kết

quả học tập và rèn luyện của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các em ngày
càng chăm ngoan. Điều đó làm tơi rất vui mừng. Tình cảm thầy - trị, bạn bè
ngày càng gắn bó và thân thiện. Đó chính là thành cơng của sự nghiệp trồng
người.
Đầu năm học lớp 8, qua kiểm tra giữa kì, số học sinh Giỏi lớp tơi chủ
nhiệm có 40 học sinh (chiếm 76,9%); Khá: 12 học sinh (chiếm 23,1%);. Kết
thúc học kì 1, có 40 HSG, đạt 76,9%; Khá có 12 học sinh, đạt 23,1%. Số học
sinh xếp loại Hạnh kiểm Tốt: 98%. Trong các đợt kiểm tra hành chính đột xuất
của nhà trường, lớp ln xếp loại Tốt.
- 16 -


100% học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể, các
hoạt động Đội do Ban phụ trách phát động, cụ thể:
* Hoạt động Nhân đạo từ thiện:
+ Mua tăm tre ủng hộ người mù 1 đợt trị giá: 480000 đồng
+ Ủng hộ đồng bào bão lụt, nạn nhân da cam, quỹ vì người nghèo:
1.290.000 đồng
+ Hưởng ứng phong trào Ủng hộ sách thư viện được: 185 quyển
+ Kế hoạch nhỏ: 185kg giấy
* Hoạt động xã hội:
+ Hưởng ứng cuộc thi An tồn Giao thơng Thủ đô: 100% HS tham gia thi
+ Tham gia phong trào thi vẽ ô tô mơ ước: 100% HS tham gia
+ Tham gia phong trào văn nghệ: Đạt giải Ba
+ Tham gia phong trào trình diễn thời trang: Giải Nhất
+ Thi hát Tiêng Anh: đạt giải Nhì
+ Tham gia vẽ “Thầy cơ trong mắt em”, đạt giải Ba và giải Nhì
Thơng qua các hoạt động này, tôi nhận thấy nhận thức của các em học sinh trong
lớp đã nâng cao rõ rệt; vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp đã giáo dục thành
cơng cho học sinh lịng nhân ái và ý thức vì cộng đồng.

Nhờ những thành tích đó, kết thúc học kì I vừa qua, tập thể lớp 8A1 tơi
chủ nhiệm đã thành tích: Tập thể lớp tiên tiến xuất sắc; Chi đội mạnh Xuất sắc.
Những kết quả đó, ngoài sự nỗ lực cố gắng của học sinh trong lớp, tơi
nghĩ cũng có một phần đóng góp khơng nhỏ từ những “kinh nghiệm chủ nhiệm”
tuy cịn ít ỏi mà tơi đã trình bày trong giới hạn của đề tài này.

- 17 -


C. PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. Bài học kinh nghiệm
Theo tôi, muốn trở thành một nhà sư phạm, một giáo viên chủ nhiệm lớp
giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành công trong việc giáo dục học sinh
thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
Tìm hiểu để biết được một cách tồn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu
rõ hồn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,... của từng
học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Ban Cán sự lớp, huấn luyện để các em
trở thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
Cô chủ nhiệm luôn phải gần gũi, như một người bạn lớn của các em; luôn
công tâm, xử lý các tình huống trong lớp cũng như đối cử cơng bằng với các em
học sinh. Qua đó, mỗi em học sinh sẽ thấy mình được bình đẳng, có niềm tin
vào người thầy.
Khuyến khích các em trong các phong trào thi đua, ln biết khích lệ biểu
dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu điểm sở trường của các em để
các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm tin và hứng thú học tập
hơn.
Ln thể hiện cho học sinh thấy tình cảm u thương của một người thầy
đối với học sinh. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có một

sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.
Duy trì và sáng tạo trong cơng tác xây dựng “lớp học thân thiện học sinh
tích cực”, làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một
ngày vui.
Phối hợp chặt chẽ với BGH và giáo viên bộ môn cũng như phụ huynh học
sinh; kiên trì vận động phụ huynh tích cực tham gia vào cơng tác giáo dục học
sinh.
Giáo dục nói chung và giáo dục THCS nói riêng là vấn đề chính trị - xã
hội quan trọng, có giá trị cơ bản và lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời
cá nhân mỗi người. Vì vậy, người giáo viên chủ nhiệm lớp có một vị trí đặc biệt
quan trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp THCS là lao động sáng
tạo khơng ngừng. Sự sáng tạo đó địi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn
giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và
đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho
- 18 -


học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự
thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hồn thành tốt nhiệm vụ.
Những công việc tôi làm đều bắt nguồn từ tinh thần trách nhiệm của một
giáo viên chủ nhiệm lớp, từ tình u đối với học trị của mình. Thành cơng tôi
đạt được phần lớn đều do sự nổ lực của bản thân. Nhưng bên cạnh đó, tơi cũng
ln nhận được sự động viên khích lệ của cán bộ quản lí nhà trường, sự chia sẻ
đóng góp từ các giáo viên trong tổ chun mơn.
3. Kiến nghị
3.1. Về phía giáo viên:
Giáo dục là cả một quá trình rất cần sự nỗ lực và kiên trì. Vì vậy mỗi giáo
viên cần biết lựa chọn và kết hợp sử dụng các phương pháp phù hợp với từng
đối tượng học sinh. Bằng lòng yêu nghề mến trẻ, bằng sự vị tha, bao dung, độ
lượng,… chắc chắn giáo viên chủ nhiệm sẽ thành công trong cơng tác giáo dục

học sinh lớp mình phụ trách. Nói cách khác nhà giáo là một con người trí tuệ,
đức độ giàu lịng nhân ái khoan dung có vai trị như là người cha, người mẹ
đúng như câu nói: “Cha mẹ cho hình hài vóc dáng, cịn thầy cơ cho các em kiến
thức, nhân nghĩa để các em có thể vững bước trên con đường đời đầy chông gai
thử thách”.
3.2. Về phía học sinh
Cần chủ động, hợp tác để lĩnh hội kiến thức cũng như các kĩ năng mềm
dựa trên sự hướng dẫn gợi mở của giáo viên chủ nhiệm. Tự rèn luyện năng lực
tư duy, đức tính tự tin, sáng tạo, kỹ năng làm việc cùng tập thể. Chăm chỉ học
bài ở nhà, tự học để phát huy vai trị “trung tâm” của mình.
3.3. Về phía phụ huynh học sinh
Cần phối kết hợp chặt chẽ với nhà trường, cô giáo chủ nhiệm và GVBM
trong việc giáo dục con em mình. Quan tâm đến việc học tập, rèn luyện của con
em mình ở nhà để hợp tác với GVCN cùng thực hiện nhiệm vụ giáo dục của lớp,
trường.
3.3. Về phía các cấp ngành:
Các cấp, ngành cần tạo điều kiện cho giáo viên chủ nhiệm tham dự nhiều
hơn các chuyên đề trang bị kiến thức chuyên môn, bồi dưỡng thêm về phương
pháp giảng dạy cũng như kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp.
Ngoài ra, nhà trường nên tổ chức các hoạt động ngoại khóa để tạo điều
kiện cho giáo viên chủ nhiệm được gần gũi các bậc PHHS và các em học sinh
trong lớp hơn.
- 19 -


Thư viện nhà trường cần tiếp tục được bổ sung những tài liệu về công tác
chủ nhiệm ở các lĩnh vực để giáo viên có thêm nhiều tư liệu tham khảo hữu ích.
Trên đây là những suy nghĩ, kinh nghiệm của tơi trong q trình làm cơng
tác chủ nhiệm lớp 8. Rất mong nhận được đóng góp từ các cấp lãnh đạo và các
bạn đồng nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn!
Tôi xin cam đoan sáng kiến này là do tôi viết.
Nếu sai, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm.
Hà Nội, ngày 9 tháng 3 năm 2021
Giáo viên

Hoàng Thị Hoài Thu

- 20 -


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Báo giáo dục và thời đại
2. Xây dựng mơ hình giáo dục và học tập ở Việt Nam (Chủ biên: Phạm
Tất Dong) - Nhà xuất bản Dân Trí
3. Tạp chí Giáo dục và Xã hội xuất bản Số đặc biệt tháng 11 và 12/2017
4. Tạp chí Khoa học giáo dục số 125
5. tài liệu BDTX giáo viên THCS (theo Thơng tư 31/2011/TT-BGDĐT)
6. Tạp chí Tâm lý học số 10 (127). 10 - 2009

- 21 -