SKKN Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở bậc tiểu học

MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM Ở BẬC TIỂU HỌC
A. Đạt vấn đề
Tiểu học là cấp học nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát
triển toàn diện nhân cách con người, đặt nền móng vững chắc giáo dục phổ
thông và toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Vì vậy giáo dục tiểu học có
một vị trí hết sức quan trọng trong nền giáo duc của mỗi quốc gia. Giáo viên
chủ nhiệm ở Tiểu học là người có vị trí quyết định trong việc hình thành ở
học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo
đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp
tục học lên các bậc học trên cũng như cuộc sống sau này của các em . Lứa
tuổi học sinh tiểu học lừa tuổi vừa học vừa chơi, sự nhận thức của các em
còn non trẻ, sự tư duy chưa đạt tới đỉnh cao, tâm lí đang trên đà phát triển,
còn nhiều sự biến động về tâm sinh lí nên rất khó cho việc giáo dục các em.
Chính vì thê, các em cần có người hướng dẫn, uốn nắn, chỉ đạo cho các em
có thói quen đi vào nề nếp trong sinh hoạt, học tập, giao tiếp, có các kĩ năng
sống cơ bản để các em dần dần trở thành những người có khả năng sống tự
lập, sống có ích trong xã hội, những người làm được những việc đó khộng ai
ngoài người trực tiếp giáo dục và giảng dạy các em hàng ngày và hơn ai hết
đó chính lầ người giáo viên chủ nhiệm lớp ngay từ bậc tiểu học…Không có
học sinh cá biệt, chỉ có giáo viên chủ nhiệm không đủ kiên nhẫn cảm hóa
học sinh, không có tình yêu thương con trẻ, không biết lắng nghe, không biết
chia sẽ và không yêu nghề mà mình đã chọn và sẽ gắn bó suốt đời.
Trước hết cần xác định công tác chủ nhiệm lớp là vấn đề rất quan trọng.
Người giáo viên phải có tính kiên trì, tận tình. Sự nhiệt tâm, chu đáo của
giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng đảm bảo sự thành công trong
công tác chủ nhiệm lớp. Đổi mới công tác chủ nhiệm thì người giáo viên tức
là người làm công tác trong ngành giáo dục và là người chủ của một lớp học,
người chỉ đạo mọi hoạt động trong lớp học của mình, nhưng cũng đồng thời
phải là người chịu bất kỳ những hậu quả gì mà học sinh trong lớp chủ nhiệm
của mình mang lại. Chính vì vậy, mà người giáo viên chủ nhiệm lớp ở bậc

học tiểu học có vai trò vô cung quan trọng. Qua nhiều năm đứng trong hang
ngũ giáo viên, tôi cũng đã được phân công làm công tác chủ nhiệm đủ từ các
lớp từ lớp 1 đến lớp 5, bản thân cũng đã đúc rút được một số kinh nghiệm
quý báu về công tác chủ nhiệm lớp ở bậc tiểu học. Vì thế, tôi rất muốn chia
sẻ những kinh nghiệm đó cho các bạn đồng nghiệp, đó cũng chính là lí do tôi
chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở
bâc tiểu hoc”.
I. Cơ sở lí luận
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về Đổi mới căn bản, toàn diện
Giáo dục đào tạo đã chỉ rõ: “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là
sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu
tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội.” “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là
đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo
đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm
thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đến
hoạt động quản trị của các cơ sở giáo dục-đào tạo và việc tham gia của gia
đình, cộng đồng, xã hội và bản thân người học; đổi mới ở tất cả các bậc học,
ngành học”.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày
công của người giáo viên hơn nữa. Trong một xã hội đang phát triển, mặt
trái của kinh tế thị trường và sự bùng nổ của công nghệ thông tin đã có nhiều
tác động tiêu cực đến quá trình hình thành nhân cách của học sinh. Bên
cạnh đó, không ít bậc phụ huynh vì mưu sinh nên đã giao phó hoàn toàn việc
giáo dục con cái cho giáo viên, nhà trường. Bởi thế, thầy, cô giáo chủ nhiệm
đã trở thành người cha, người mẹ thứ hai của các em. Điều này đòi hỏi các
thầy, cô giáo chủ nhiệm phải trau dồi kinh nghiệm, phải tận tâm với nghề và
hơn hết, phải quan tâm sâu sắc tới học sinh của mình. Thầy cô giáo chủ
nhiệm cũng phải bạn thân của các em. Cuộc đời đi học của con người có
nhiều thầy cô làm chủ nhiệm. Tuy mỗi người có một dấu ấn riêng nhưng

giáo viên chủ nhiệm đều phải là người thầy giỏi về chuyên môn, giàu có về
kinh nghiệm sống, đồng thời là một nghệ sĩ tâm lý tài năng, xử lý khéo léo
các tình huống sư phạm. Họ phải gánh trên vai rất nhiều trọng trách, đóng
vai trò làm chiếc cầu nối giữa nhà trường với học sinh và gia đình các em,
giữa các giáo viên bộ môn với lớp và học sinh trong lớp.
II. Cơ sở thực tiễn
Để hoàn thành công cuộc đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường theo định
hướng XHCN Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách đổi mới, mở cửa,
hội nhập…Những chính sách này phần nào tác động đến các cơ sở giáo dục,
là thử thách đối với thanh thiếu niên và học sinh. Nhưng bên cạnh đó, ngành
giáo dục và nhà trường thường xuyên được sự quan tâm, chỉ đạo chặt chẽ
của các cấp, các ngành, của các bậc cha mẹ học sinh đã tạo dựng được cơ sở
vật chất của nhà trường đảm bảo đầy đủ phòng học, bảng, bàn ghế, hệ thống
chiếu sang, quạt mát cho học sinh, tài liệu, sách giáo khoa…Đội ngũ giáo
viên ngày cáng được hoàn thiện và đạt chuẩn, trên chuẩn là yếu tố cơ bản để
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong các trường tiểu học. Hiện nay,
đa số học sinh tiểu học đều được đến trường học tập với một tinh thần tốt,
các em rèn luyện được các kĩ năng cơ bản, lĩnh hội đầy đủ những kiến thức
cần thiết để các em tiếp tục học lên các bậc học sau này cũng như cuộc sống
mai sau của chính các em. Các em đều là những trò ngoan, sẽ là những măng
non tương lai của đất nước. Song nhìn vào thực tế thì không phải học sinh
nào cũng đạt được điều đó. Vấn còn một số học sinh chưa ngoan, các em
chưa tiếp thu được nội dung bài học, chưa có ý thức trong rèn luyện và phấn
đấu, vẫn thường làm bố mẹ và thầy, cô giáo buồn lòng dẫn đến chất lượng
học sinh trong lớp chưa cao.
Là một giáo viên tiểu học, khi trực tiếp làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy
bậc học này, hàng ngày tiếp xúc với các em, uốn nắn, giáo dục các em tôi
không khỏi băn khoăn khi thấy học sinh của mình vẫn chưa hiểu bài, các em
còn mắc sai lầm này, mắc sai lầm nọ…Một số em chưa biết cách xưng hô,
chưa biết cách chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi. Chưa biết trả lời câu hỏi một cách

mạch lạc. Các em chưa có ý thức ktrong học tập. Một số em chưa có các kĩ
năng cơ bản để tự phục vụ bản thân. Một số em chưa có ý thức bảo vệ
trường lớp, chưa coi trường học là ngôi nhà thứ hai của mình. Tức là các em
chưa thật sự là trò chăm ngoan học giỏi. Sau nhiêu năm công tác, đúc rút
kinh nghiệm, nghiên cứu tìm tòi, nghiên cứu thể nghiệm ltreen nhiều lớp chủ
nhiệm, trao đổi với ban giám hiệu, tổ chuyên môn, học hỏi kinh nghiệm của
các đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường tôi đã đúc rút những kinh nghiệm
trong công tác chủ nhiệm đã làm và có những thành công nhất định góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học. Khi câm
bút viết đề tài nay tôi cũng mong muốn nhận được những lời góp ý quý báu
từ ban giám hiệu nhà trường, các bạn đồng nghiệp, những người cùng có
tâm nguyện “ Tất cả vì học sinh thân yêu”. Để từ đó phát huy những mặt
mạnh và hơn bao giờ hết tôi muốn khắc phục những hạn chế, khuyết điểm
của mình để dần dần tự hoàn thiện bản thân.

B. Giải quyết vấn đề
I, Nguyên nhận của một số hạn chế, tồn tại trong công tác chủ nhiệm
lớp
1. Nhận thức về công tác chủ nhiệm của một số giáo viện chưa cao
Qua điiều tra thực tế một số trường tiểu học trong huyện tôi thấy đa số giáo
viên tiểu học đều nhận thấy công tác chủ nhiệm ở bậc học tiểu học hết sức
quan trọng. Nó là yếu tố vô cùng quan trọng trong việc giáo dục đạo đức và
các kĩ năng sống cơ bản cho các em học sinh. Đây cũng là yếu tố quyết định
việc nâng cao chất lượng toàn diện ở bậc học này. Song không phải giáo
viên chủ nhiệm nào cũng nhận ra được điều đó. Đa số giáo viên tiểu học có
thuận lợi là chủ nhiệm và giảng dạy một lớp nên có điều kiện để chăm sóc
và giảng dạy trên những đối tượng học sinh nhất đinh. Tuy nhiên không phải
tất cả giáo viên đều có năng lực và nhiệt tình như nhau. Vẫn còn có một số
giáo viên chưa coi công tác chủ nhiệm là việc làm quan trọng, hàng đầu đối
với bậc học này. Có một số giáo viên chủ nhiệm chưa thật sự sát sao với

hoạt động của lớp. Một số giáo viên trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm để xử lý
những tình huống xảy ra trong lớp. Một số giáo viên không có nhiều thời
gian tiếp xúc, gần gũi nên chưa hiểu được những nhu cầu từ phía học sinh.
Giáo viên tiểu học thường nhiều việc nên việc thăm gia đình học sinh, trao
đổi với phụ huynh học sinh về vấn đề học tập, giáo dục đạo đức chưa được
thường xuyên và kịp thời. Giáo viên chưa nắm vững tâm lý học sinh, thường
có thiện cảm với học sinh khá, giỏi và nặng nề ngôn ngữ với những học sinh
yếu kém . Giáo viên chưa tìm hiểu hết tâm tư nguyện vọng và hoàn cảnh của
các em, chưa biết nghe và lắng nghe các em làm cho học sinh yếu cảm thấy
sợ sệt tự ti, mặc cảm, các em chưa dám thổ lộ, tâm tình với giáo viên. Mặt
khác, giáo viên chưa phát huy tốt tính tích cực của học sinh. Có thể coi đây
là nguyên nhân dẫn đến việc giảng dạy và giáo dục học sinh chưa đạt hiệu
quả cao.
2. Những hạn chế từ phía học sinh
Các em học sinh tiểu học còn nhỏ dại, đặc điểm tâm lí, nhận thức, ngôn ngữ
của các em chưa đạt tới đỉnh cao. Giai đoạn học sinh tiểu học thuộc lứa tuổi
6 đến 11 -12 tuổi là giai đoạn có nhiều biến đổi về sinh lí, tâm lí và hoạt
động của trẻ. Có thể chia học sinh tiểu học thành hai nhóm cắn cứ vào sự
phát triển nhận thức: Nhóm thứ nhất gồm các em từ 6-10 tuổi, thường học từ
lớp 1 đến lớp 3 ; nhóm thứ hai gồm các em từ 10, 11, 12 tuổi thường học lớp
4, lớp 5. Nhóm thứ nhất có đặc điểm về nhận thức : Tri giác của của các em
thường đượm màu sắc rực rỡ, số lượng chi tiết tri giác ít. Các em thường bị
thu hút bởi các chi tiết ngẫu nhiên, khả năng tổng hợp, quan sát kém. Trong
hoạt động phân tích tổng hợp cũng như hoạt động khái quát hóa các em
thường cắn cứ vào dấu hiệu bề ngoài cụ thể, trực quan chưa chú ý đến những
dấu hiệu chung, bản chất các em thường phán đoán theo dấu hiệu một chiều,
dựa vào những dấu hiệu duy nhất. Chính vì thể các em thường thiếu tập
trung trong các giờ học, hiểu biết về một sự viêc còn hạn chế, chưa sâu sắc.
Nhóm thứ hai có đặc điểm nhận thức: Khi quan sát đã biết tìm ra các dấu
hiệu đặc trưng cho sự vật, có khả năng tri giác về sự vật một cách cụ thể,

các em bắt đầu biết dựa vào các dấu hiệu bản chất, dấu hiệu chung, các em
có khả năng lập luận cho phán đoán của minh. Tuy nhiên nhận thức của các
em vẫn còn hạn chế. Ngôn ngữ của học sinh tiểu học đã phát triển, cách diễn
đạt đã phong phú. Mặc dầu vậy nhưng các em còn mức nhiều lỗi phát âm,
dung từ, thường lung túng khi trình bày bài nói, bài viết. Kĩ năng sống của
các em còn hạn chế, các em chưa có khả năng tự lập cho bản thân, chưa biết
cách phòng vệ trước những tệ nạn xã hội. Các em chưa có các kĩ năng cần
thiết cho cuộc sống của mình. Một số em nhà ở xa trường học nên việc thực
hiện nội quy trường, lớp của các em còn hạn chế. Một số học sinh thiếu thốn
tình cảm (như chỉ ở với mẹ hoặc bố, hay ở với ông bà, cha mẹ làm ăn xa)
nên các em không được quan tâm, giáo dục toàn diện như các bạn cùng
trang lứa, có em còn có những biểu hiện mặc cảm tự ti, không dám hòa mình
trong mọi hoạt động chung của lớp. Đa số các em còn hiếu động, suy nghĩ
chưa sâu sắc nên đôi khi còn hay tranh cãi, đánh nhau gây ra những trường
hợp không đáng có trong môi trường giáo dục. Học sinh chưa có động cơ tự
học tập, thiếu hứng thú, chưa thấy lợi ích của việc học, chưa có thói quen và
kỹ năng lao động trí óc.
3. Một số hạn chế từ phía phụ huynh
Qua điều tra thực tế ở các trường tiểu học và thực tế làm công tác chủ nhiệm
của bản thân trong nhiều năm tối thấy công tác chủ nhiệm ở bậc tiểu học có
phần khó khăn hơn so với các bậc học khác. Việc này càng khó khăn hơn
đối với những trường ở nông thôn, ở những xã nghèo, mắt bằng dân trí chưa
cao. Bởi vì, Mặt khác, với những địa bàn nông thôn như các trường mà tôi
đã từng công tác thì bố mẹ các em chủ yếu là người dân bằng nghề nông.
Thậm chí còn có rất nhiều gia đình không có ruộng để làm mà sống bằng
đồng tiền làm thuê. Vì vậy về thu nhập của người dân chưa cao dẫn đến đời
sống kinh tế còn thấp. Việc mua sắm đồ dùng cho con em còn hạn chế chưa
đáp ứng được nhu cầu học tập của học sinh và nhu cầu giảng dạy của giáo
viên. Cụ thể là khi đi học các em còn thiếu sách vở, đồ dùng học tập. Từ đó
cho thấy công tác chủ nhiệm cũng rất vất vả, mặc dù đã cố gắng động viên

rất nhiều nhưng vẫn có những em không mua được sách giáo khoa để học và
phải mượn của nhà trường. Mặt bằng dân trí có phần thấp hơn so với địa bàn
thành phố, thị xã nên nhận thức của phụ huynh còn hạn chế. Sự quan tâm
giáo dục của gia đình đối với các em chưa đúng mức, nhiều phụ huynh còn
quan niệm việc giảng dạy và giáo dục học sinh là của giáo viên và nhà
trường đảm nhiệm. Việc này đồng nghĩa với việc khoán trắng trọng trách
cho người giáo viên. Cũng có gia đình quan tâm tới việc học của con em
mình nhưng lại không nắm được nội dung giảng dạy cũng như phương pháp
dạy dẫn tới hiệu quả không cao. Thậm chí có trường hợp dạy sai dẫn tới các
em nhận thức lệch hướng của vấn đề. Còn có nhiều học sinh gia đình có
hoàn cảnh khó khăn thuộc diện hộ nghèo.
Chính những khó khăn trên ảnh hưởng trực tiếp đến việc học của các em và
việc làm công tác chủ nhiệm của người giáo viên tiểu học.
II. Một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp ở bậc
tiểu học
Giáo viên chủ nhiệm ở tiểu học được ví như một một bác sĩ tâm lý, cần hòa
vào thế giới của học sinh để tìm hiểu tâm tư, tình cảm, sẻ chia với hoàn cảnh
từng học trò. Để chủ nhiệm lớp có hiệu quả, việc đầu tiên là điều tra học
sinh trong lớp để có kế hoạch bồi dưỡng, giáo dục cho các em, khảo sát phân
loại đối tượng học sinh. Sau khi đã biết được lực học của từng học sinh
trong lớp để có kế hoạch giáo dục và giảng dạy. Từ việc điều tra sơ khảo đã
nắm được mặt mạnh, mặt yếu của lớp từ đó có biện pháp giáo dục thích hợp.
Tổ chức cho lớp bầu ra ban cán sự lớp, ban cán sự phải là người có học lực
khá giỏi, đối xử hoà đồng với bạn bè, nhiệt tình trong công việc được giao.
Thực hiện tốt “Năm điều Bác Hồ dạy”; “Lời hứa của nhi đồng” và thực hiện
tốt phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt”, phong trào “ xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cưc”, “Đôi bạn cùng tiến” Thường xuyên giáo dục
các em có tính tự giác, chấp hành tốt nội quy của lớp, trường luôn giữ gìn cơ
sở vật chất trong trường, bảo vệ tài sản chung, bảo vệ môi trường. Muốn
các em thực hiện tốt, nghiêm túc thì người giáo viên chủ nhiệm lớp phải

thực sự gương mẫu về mọi mặt, phải là tấm gương sáng cho học sinh noi
theo. Nói phải làm, khen chê đúng mực, tuyệt đối không làm học sinh thấy
mất tự tin, mất thể diện trước lớp. Trong học tập không những chú trọng rèn
luyện cho học sinh bằng nhiều hình thức khác nhau mà còn chú trọng khâu
nề nếp ngay từ đầu năm cho học sinh như sinh hoạt đầu giờ, trật tự nghe
giảng trong giờ học, trong lớp tổ tự quản kiểm tra bài tập về nhà của các bạn
trong tổ. Rèn luyện nề nếp tốt là rất quan trọng, nó góp phần lớn quyết định
kết quả học tập của học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt động giảng
dạy trong nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm mang một đặc trưng mà giáo
viên bộ môn không thể thay thế được. Vì mỗi giáo viên chủ nhiệm chính là
vừa là cố vấn vừa là trọng tài của tất cả học sinh trong lớp. Giáo viên chủ
nhiệm phải thực hiện tốt những nhiệm vụ của một thầy cô giáo phải nắm
được đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quan điểm lí
luận giáo dục đồng thời chú trọng giáo dục những phẩm chất đạo đức, rèn
luyện kĩ năng tự lập, kĩ năng song cho học sinh để trở thành công dân tốt
mai sau. Người giáo viên chủ nhiệm phải tham gia các hoạt động chính trị xã
hội với tư cách là lực lượng tri thức trong công cuộc đổi mới, giác ngộ học
sinh từ bỏ những thói hư tật xấu, phát huy những truyền thống tốt đẹp của
dân tộc, nâng cao nhận thức, tình cảm, tham gia có hiệu quả vào công cuộc
xây dựng đất nước văn minh hiện đạị… Có kế hoạch tổ chức hoạt động của
tập thể học sinh thực hiện nhiệm vụ chung của nhà trường cùng với các tập
thể lớp học khác làm cho lớp chủ nhiệm trở thành thành viên tích cực của
cộng đồng nhà trường. Thông qua tổ chức tự quản hoạt động của tập thể mà
rèn luyện nhân cách, khả năng ứng xử, năng lực tổ chức sáng tạo, khả năng
vận dụng tri thức lý luận vào thực tiễn cuộc sống. Cụ thể với các biện pháp
như sau:
1. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm
Trong những ngày đầu năm học, nề nếp lớp chưa được ổn định. Hơn nữa các
em chưa tự ý thức được các việc trong lớp cũng như nội quy ra vào lớp, nội

quy của nhà trường đề ra. Việc ổn định và đi vào nề nếp phải mất một thời
gian dài. Trách nhiệm một giáo viên chủ nhiệm lớp đứng trước thực trạng
như vậy tôi đã vận dụng ngay kinh nghiệm chủ nhiêm lớp mà tôi đã đúc kết
qua nhiều năm giảng dạy nhằm làm tốt công tác chủ nhiệm lớp và nâng cao
giáo dục toàn diện cho học sinh như sau:
Là một giáo viên được nhà trường phân công làm công tác chủ nhiệm
lớp thì trước hết phải tìm hiểu tỉ mĩ từng đối tượng học sinh, biết được hoàn
cảnh, năng lực của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp đối với
từng đối tượng. Ngay đầu năm học tôi đã bắt tay vào tìm hiểu thông tin về
tình hình của lớp như sau:
+ Tổng số học sinh trong lớp lớp bao nhiêu? Bao nhiêu học sinh nam? Bao
nhiêu học sinh nữ?
+ Số học sinh có hoàn cảnh khó khăn? Học sinh ở những lớp dưới được coi
là cá biệt? Học sinh được xếp là ngoan, chăm học, có ý thức trong học tập….
+ Học sinh ở những thôn xóm nào? Những em nào nhà ở xa trường…
+ Học sinh nào năng nổ, giao tiếp tốt, học sinh nào trầm, ít nói…
Để làm được việc đó, bản thân thường gặp trực tiếp giáo viên cũ các lớp
dưới để tìm hiểu. Quan sát các em khi các em chơi, khi trò chuyện với các
em. Thường buổi học đầu tiên tôi cho các em tự giới thiệu về mình trước
lớp. Từ đó nắm được phần nào đặc điểm của từng em. Ngoài ra tôi thường
bắt chuyện để hỏi thăm các em về gia đình ( bố mẹ các em làm nghề gì?,
Nhà em có mấy anh chị em? Em đang sống cùng với ai? ) Hỏi thăm các
em về những mối quan hệ với bạn bè ( Em chơi thân với ai? Em thường đi
học với bạn nào? Em thích học môn gì? ) Khi trò chuyện với các em như vậy
ta sẽ năm bắt được hoàn cảnh, sở thích của các em, đồng thời tạo cho các em
cảm giác gần gủi thân thiện.
Đây là cơ sở để giáo viên phân loại học sinh theo từng nhóm và có
hướng giáo dục phù hợp. Những học sinh nào có hoàn cảnh khó khăn thì
quan tâm nhiều hơn bằng cách: Gặp trực tiếp cha mẹ (anh, chị) của học sinh
để động viên, tạo điều kiện cho con em đi học đều. Việc này giáo viên phải

tiến hành thường xuyên, liên tục, hàng ngày, hàng tuần. Sự chân thành và
gắn bó giữa giáo viên và học sinh như vậy phụ huynh sẽ có trách nhiệm
động viên, nhắc nhở con em mình trong việc học tập cũng như giáo dục đạo
đức cho các em.
Từ việc tìm hiểu đối tượng học sinh, giáo viên sẽ xây dựng được kế hoạch
chủ nhiệm phù hợp với lớp học. Việc lập kế hoạch xây dựng đội ngũ đi đôi
với nhau, giúp giáo viên chủ nhiệm lớp có tầm nhìn xa, bao quát hơn trong
công tác chủ nhiệm lớp vì thế dựa trên sự tìm hiểu và nắm bắt đội ngũ học
sinh, dựa vào kế hoạch nhà trường tôi lập kế hoạch tỉ mỉ sát thực. Phần
chung tình hình lớp, có kế hoạch và biện pháp thực hiện có cả năm rõ ràng
cụ thể cho từng tháng, từng chủ điểm trong tháng. Có đánh giá, nhận xét
từng tháng và sơ kết từng học kỳ. Phần cuối theo dõi học sinh, phần này cần
phải được theo dõi học sinh thường xuyên và chặt chẽ có ghi chép, đánh giá
mọi sự tiến bộ cũng như những tồn tại chưa khắc phục được của từng em.
Để có hướng giải quyết khắc phục kịp thời. việc theo dõi đánh giá này thể
hiện qua từng ngày, từng tuần.
2. Xây dựng nề nếp lớp học
Dựa vào tình hình của lớp, kế hoạch và biện pháp thực hiện cho cả năm
học, tôi xây dựng kỷ cương nề nếp cho học sinh.
Giao trách nhiệm cụ thể, rõ ràng tới từng học sinh, từng tổ trưởng, lớp
trưởng, lớp phó. Tăng cường công tác tự quản của học sinh, giúp các em có
ý thức tự rèn luyện, tự học.
Có quy định về lề lối học tập, rèn luyện quy định giờ giấc, có sự theo dõi
chặt chẽ của từng tổ, tránh sự buông lỏng về kỷ cương nề nếp
*Bầu ban cán sự lớp
Sau khi đã nắm được đặc điểm của từng học sinh, đã xây dựng được kế
hoạch chủ nhiệm cho cả năm học, việc tiếp theo cân làm là tổ bầu ban cán
sự lớp.
+ Đối với những lớp 1, 2, 3 tối thường lựa chon rồi chỉ định các em làm
+ Đối với lớp 4, 5 các em đã lớn và đã bắt đầu có khả năng lập luận, có tinh

thần dân chủ và trách nhiệm với tập thể nên tôi để cho các em ứng cử, đề cử
để lựa chọn ban cán sự lớp. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra
như sau:
- Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của
người lớp trưởng, lớp phó phụ trách học tập, lớp phó phụ trách Văn - Thể -
Mỹ . Những yêu cầu cần đạt được của các bạn trong ban cán sự lớp.
- Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử, nếu thiếu cho các em đề cử.
Sau đó chọn 5 học sinh tiêu biểu để cả lớp bầu chọn.
- Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Lớp trưởng cũ phát cho mỗi học sinh 1
phiếu trống (phiếu chỉ có chữ kí của tôi). Tôi hướng dẫn học sinh cách bầu
chọn: ghi tên 3 bạn mình chọn vào phiếu.
- 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất được trúng vào ban cán sự lớp. Sau đó
giáo viên tùy vào tình hình thực tế để lựa chọn các chức danh của ban cán
sự lớp. Nếu 3 học sinh đó có khả năng giao tiếp, khả năng tự quản, kết quả
học tập ngang nhau thì giáo viên có thể cho các em được bốc thăm để nhận
“chức vụ” của mình (lớp trưởng, lớp phó phụ trách học tập, và lớp phụ trách
Văn - Thể - Mĩ). Nếu các em có các khả năng khác nhau dựa vào phán đoán
của mình và thăm dò ý kiến của cả lớp để chon lớp trưởng ( người phải học
giỏi, gương mẫu, có tinh thần đoàn kết cao, được các bạn tín nhiệm nhiều
nhất, có khả năng quản lí điều hành ), lớp phó học tập ( người phải học
giỏi, gương mẫu, có tinh thần đoàn kết cao, nhiệt tình, có khả năng hướng
dẫn giúp đỡ các bạn khác trong học tập, ), lớp phó phụ trách Văn -Thể - Mĩ
( phải người học giỏi, có tinh thân đoàn kết cao, có năng khiếu về văn nghệ,
thể dục, mạnh dặn trước đám đông, ). Lần đầu tiên các em được bỏ phiếu,
được thể hiện quyền “dân chủ’ của mình các học sinh trong lớp rất hào
hứng, phấn khởi. Những em được bầu chọn vào ban cán sự lớp cũng cảm
thấy tự hào, tự tin và tỏ ra rất “oai”.
- Sau đó chia tổ, theo bố trí của lớp học, tôi chia lớp thành 3 tổ ( có sự cân
đối học sinh giữa các tổ). Bầu tổ trưởng, do học sinh ứng cử hoặc đề cử, sau
đó biểu quyết.

* Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp:
Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi đã phát cho mỗi thành
viên của Ban cán sự lớp một quyển số có đầy đủ lí lịch của các bạn trong
lớp, hướng dẫn các em ghi chép cụ thể, khoa học. Tôi giao nhiệm vụ cụ thể
cho từng em như sau:
+ Nhiệm vụ của lớp trưởng:
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
- Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào từng ngày, tổng hợp từng tuần
- Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng
tập thể dục.
- Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần, sinh
hoạt tập thể, hoạt động ngoại khóa.
- Cuối tuần có nhận xét tổng hợp cụ thể từng bạn
- Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
+ Nhiệm vụ của lớp phó học tập:
- Tổ chức lớp chữa bài tập đầu giờ (15 phút đầu giờ), tổ chức điều hành các
bạn học tập trong một số tiết tự học; giúp đỡ các bạn học yếu, chưa hiểu bài
tiếp thu bài.
- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi
giáo viên yêu cầu.
- Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết giáo viên chuyên trách dạy.
- Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
+ Nhiệm vụ của lớp phó phụ trách Văn -Thể - Mĩ
- Tổ chức cho các bạn múa hát tập thể, tập thể dục, thi văn nghệ hoặc các
hoạt động bề nổi của lớp.
- Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt
đèn, quạt khi ra về.
- Phân công các bạn tưới cây, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp.
- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ
chức.

- Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
+ Nhiệm vụ các tổ trưởng kiểm tra, điều hành các hoạt động của tổ mình.
Phối hợp với lớp trưởng và lớp phó để điều hành, theo dõi lớp.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, tổ trưởng báo cáo hoạt
động của tổ mình, lớp trưởng, lớp phó báo cáo các mặt hoạt động của lớp.
Căn cứ vào báo cáo của từng em và sự theo dõi của bản thân tôi nắm được
khả năng quản lí lớp của từng em và biết rõ hơn về hoạt động của tất cả các
học sinh trong lớp. Cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban Cán sự lớp 1 lần để
tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em
đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc
phục. Sau mỗi đợt thi đua ( Thi đua học tốt chào mừng ngày 15/10 và 20/10;
chào mừng ngày 20/11; 22/12/ 3/2, 8/3 đều có tổng kết, rút kinh nghiệm.
Khen thưởng động viên học sinh, ban cán sự lớp 2 lần / 1 học kì ( sau khi có
kết quả thi định kì)
* Tổ chức cho học sinh học nội quy trường, lớp
Đầu năm học, tôi thường tổ chức cho các em học nội quy của trường, lớp
- Đối với học sinh các lớp 1, 2 phải cho các em học tập nội quy trường,
lớpngoài buổi học đầu tiên còn phải lồng ghép vào các buổi học, sinh hoạt
lớp để các em nhớ lâu.
- Đối với học sinh các lớp 3, 4, 5 ngay từ đầu năm các em được học lại nội
quy của trường, bổ sung nội quy lớp,
* Xây dựng nề nếp và năng lực tự quản của học sinh
Chất lượng học tập được nâng cao hay không thì yêu cầu đầu tiên phải có nề
nếp, có qui định. Ngay lần họp phụ huynh đầu năm học tôi đã yêu cầu phụ
huynh phải chuẩn bị đầy đủ dụng cụ học tập cho con em. Thông báo với phụ
huynh những nội quy chung của nhà trường và nội quy của lớp học. Nhờ sự
giúp đỡ của phụ huynh, động viên và tạo điều kiện cho con em của họ thực
hiện tốt các nội quy đó.
Nề nếp lớp cần đặt ra nội quy ngay từ đầu. Nhiều giáo viên thường mắc lỗi
bắt đầu một năm học mới với kế hoạch cho các quy tắc rất lỏng lẻo. Học

sinh nhanh chóng nắm bắt được các tình huống trong mỗi giờ học và nhận ra
những gì chúng sẽ được cho phép, những lỗi nào được bỏ qua. Một khi giáo
viên “lờ” đi những sự quậy phá hoặc những nguyên tắc áp dụng trong lớp
học không đủ mạnh để chấn chỉnh, dập tắt các trò quá nghịch ngợm thì rất
khó để bắt đầu hay tiếp tục điều khiển lớp học tốt hơn. Vì vậy ngay từ đầu,
giáo viên phải đề ra nội quy rõ ràng và tuân thủ nó.
- Học sinh hoàn toàn có thể phân biệt điều gì là công bằng và điều gì thì
không. Vì thế, giáo viên cần phải đối xử bình đẳng đối với tất cả học sinh
nếu mong được học sinh tôn trọng.
- Tránh các vụ gây lộn trong lớp học bất cứ khi nào có đánh nhau, cãi vã
giận dữ trong lớp học thì sẽ có một người thắng và một người thua. Dĩ nhiên
với vai trò là một giáo viên, bạn cần phải giữ trật tự và quy tắc trong lớp
học. Tuy nhiên, nên giải quyết những vấn đề vi phạm kỉ luật mang tính cá
nhân riêng tư (bên ngoài lớp học) tốt hơn là làm học sinh "mất mặt" trước
bạn bè.
- Tổ chức cho học sinh đọc bài đầu buổi học: Lớp phó học tập cùng với 3 tổ
trưởng cứ đầu buổi học các em đọc bài cũ với các bạn trong lớp, trong tổ.
Hướng dẫn giải các bài tập khó và sẽ ghi tên các bạn không hoàn thành bài
tập, không thuộc bài vào sổ theo dõi trình cho thầy cô giáo vào 15 phút đầu
buổi. Giáo viên sẽ có hình thức nhắc nhỡ hay xử lí kịp thời.
- Phân chia đôi bạn “Cùng tiến”: Khi phân chỗ ngồi, tôi bố trí cho học sinh
khá, giỏi ngồi cạnh học sinh trung bình, yếu. Em khá, giỏi sẽ theo dõi,
hướng dẫn bạn, kèm cặp bạn trong học tập. Nếu học sinh trung bình, yếu có
tiến bộ thì tôi lại ghi điểm tốt cho đôi bạn đó để khích lệ tinh thần. Chính vì
vậy đôi bạn nào cũng muốn có nhiều điểm tốt nên bạn khá, giỏi rất nhiệt tình
giúp bạn yếu học tập. Ngược lại, các bạn có sức học trung bình, yếu cũng cố
gắng học tập để không làm ảnh hưởng đến bạn mình.
Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với các đoàn nhà trường và chính quyền địa
phương có những biện pháp giáo dục những học sinh chưa thực sự tham gia
tích cực các hoạt động của trường, của lớp. Hay những học sinh có hoàn

cảnh khó khăn, con mồ côi tham mưu cùng chính quyền địa phương để bản
thân các em được quan tâm nhiều hơn, được hỗ trợ nhiều hơn về vật chất
cũng như tinh thần để các em vững bước trên con đường học tập. Mặt khác,
đề nghị các cấp kịp thời khen thưởng những học sinh có tiến bộ về nhiều
mặt, học sinh có thành tích tốt trong học tập…
- Để làm tốt công tác tự quản, trước hết giáo viên chủ nhiệm phải tập huấn
cho ban cán sự lớp và giao nhiệm vụ cho từng thành viên, sau khi các em đã
nhận biết vai trò trách nhiệm của mình các em sẽ có ý thức tự quản tốt.
Nhưng trong thời gian đầu năm học giáo viên chủ nhiệm phải theo dõi sát
sao các hoạt động của ban cán sự lớp để phát hiện mặt còn hạn chế và uốn
nắn kịp thời. Bám sát kế hoạch của Nhà trường, của Đội để vạch ra kế hoạch
từng tuần, từng tháng theo từng chủ điểm, từng đợt thi đua để ban cán sự lớp
có kế hoạch theo dõi, hướng dẫn các bạn thực hiện.
3. Thực hiện phong trào thi đua “trường học thân thiện, học sinh tích
cực”
Kết hợp với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường để giáo dục các em thực
hiện phong trào thi đua.
- Xây dựng trường, lớp xanh sạch, đẹp, an toan
Ngay từ đầu năm học tôi giáo dục học sinh bảo vệ cây xanh trong trường, tổ
chức cho các em lao động ( đối với lớp 4, 5) trồng và chăm sóc bồn hoa cây
cảnh. Tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường sửa lắp đặt thêm bóng điện,
tu sửa lại bàn ghế cho các em học sinh. Hướng dẫn các em sử dụng nhà vệ
sinh. Hướng dẫn các em giữ gìn vệ sinh cá nhân.
- Tích cực học hỏi, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ như thăm lớp dự giờ
đồng nghiệp, tham gia các chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học để áp
dụng vào giảng dạy. Dạy và học có hiệu quả phù hợp với đặc điểm lứa tuổi
của học sinh ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học tập. Giáo viên
là người hướng dẫn, giúp các em tự tìm ra kiến thức. Học sinh tích cực chủ
động, sáng tạo trong học tập.
- Chú trọng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các môn học, hoạt

động giáo dục và xây dựng quy tắc ứng xử văn hoá trong nhà trường.
- Tổ chức các hoạt động tập thể vui chơi, lành mạnh cho học sinh. Đưa các
nội dung giáo dục văn hoá truyền thống vào nhà trường thông qua các trò
chơi dân gian, các bài hát dân ca, các ngày lễ kĩ niệm. Tổ chức hoạt động vui
chơi, giải trí tích cực, các hoạt động văn hoá, thể thao, hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp, ngoại khoá phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường
và địa phương.
- Tổ chức cho học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc, phát huy giá trị các di
tích lịch sử văn hoá, cách mạng địa phường. Lớp tôi chủ nhiệm được Ban
giám hiệu nhà trường phân công chăm sóc Đâì tưởng niệm các anh hùng, liệt
sĩ của xã nhà. Mỗi tháng 2 lân, tôi tổ chức cho học sinh buổi học ngoại
khóa : Tìm hiểu về truyền thống tốt đẹp của quê hương các em, trông và
chăm sóc bồn hoa cây cảnh ở đài tưởng niệm, quét dọn, thắp hương vào các
ngày mồng một và ngày rằm hàng thánh. Tổ chức cho học sinh tìm hiểu về
các di tích lịch sử, văn hoá của địa phương, các anh hùng,
4. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
- Kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh để giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh. Cụ thể:
Đầu mỗi buổi học, trong giờ ra chơi, các buổi sinh hoạt tập thể, buổi học
ngoại khóa cũng như lồng ghép vào các tiết học chính khóa, tôi thường trao
đổi, trò chuyện với học sinh, từ đó uốn lời ăn, tiếng nói và cử chỉ giao tiếp
cho các em. Đồng thời hướng dẫn cho các em những kĩ năng cơ bản để các
em tự phục vụ bản thân như: chải đầu, cột tóc, cắt móng tay, móng chân,
đánh răng, rửa mặt. Hướng dẫn các em xây dựng cho mình một thời gian
biểu cho mình. Hướng dẫn các em kĩ năng tham gia giao thông an toàn. Tổ
chức các em thi tìm hiểu về an toàn giao thông, tổ chức các trò chơi để giáo
dục an toàn giao thông cho các em. Ngoài ra tổ chức cho các em đóng vai
trong các câu chuyện giao thông để từ đó các em có ý thức tốt trong việc
tham gia giao thông. Trong 10 năm làm công tác chủ nhiệm, ở các đơn vị
trường khác nhau, học sinh của tôi luôn đảm bảo được an toàn trên đường đi

học và cũng như ở nhà.
- Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày
công, tận tâm của người giáo viên hơn nữa. Trong một xã hội đang phát
triển, mặt trái của kinh tế thị trường và sự bùng nổ của công nghệ thông tin
đã có nhiều tác động tiêu cực đến quá trình hình thành nhân cách của học
sinh. Thường xuyên giáo dục các em tránh xa các tệ nạn xã hội, không để tệ
nạn xã hội xâm nhập vào các em. Cụ thể: Phân tích tác hại của các tệ nạn xã
hội để các em có định hướng tranh xa. Giáo dục cho các em một số kĩ năng
tự bảo vệ bản thân trước các tệ nạn xã hội và trước những kẻ xấu có khả
năng xâm hại đến các em.
- Thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh để có sự phối hợp giữa gia
đình và nhà trường. Bằng cách trao đổi bằng điện thoại, đến nhà, bằng sổ
liên lạc để phụ huynh giáo dục các em tranh xa các tệ nạn xã hội và có
phương pháp bảo vệ con em mình trước các tệ nạn xã hội và kẻ xấu có thể
xâm hại đến các em.
- Bồi dưỡng cho các em phương pháp tự học: Hướng dẫn các em xây
dựcacng một thời gian biểu ở nhà. Hướng dẫn các em phương pháp chuẩn bị
bài trước khi hoc bài mới. Cách tìm ra kiến thức và ghi nhớ kiến thức đó
Với những học sinh trong lớp tôi chủ nhiệm mỗi em đều có một cuốn sổ,
mỗi ngày tôi thường hướng dẫn các em ghi chép những gì cần thiết một cách
khoa học cả những kiên thức trong học tập lẫn những kiến thức cần thiết cho
cuộc sông.
5. Một vài kinh nghiệm giáo dục học sinh cá biệt
Có một ai đó đã từng nói : “Có những điều không hay nhưng không thể thay
đổi bằng sự giận dữ. Tình yêu thương và sự sáng tạo mới là thứ giúp bạn
thay đổi mình, thay đổi mọi người”. Đó cũng chính là kinh nghiệm của tôi
trong giáo dục học sinh cá biệt. Thay vì giận dữ mỗi lần các em làm việc gì
đó sai, tôi chỉ nhín các em với ánh mắt tha thứ. Không la mắng các em trước
bạn bè. . Dù người giáo viên chưa hiểu được nguyên nhân vì sao các em vi
phạm kỉ luật thì cũng không nên hỏi các em nguyên nhân vì sao. Bởi nếu

bạn có hỏi thì các em cũng chỉ ngụy biện mà hãy nói với các em “ Cô biết vì
sao em đánh bạn rồi hay cô biết vì sao em lại giây mực lên áo bạn rồi, cô
biết tại sao em không làm bài tập, cô biết tại sao em lại như thế rồi, ” đó là
những câu nói danh cho các em mỗi lần các em vì phạm kỉ luật và đừng vội
thi hành các hình phạt đối với các em. Tôi chỉ nói với cả lớp “ Cô sẽ nói với
bạn sau, các em cứ tập trung học đi!”. Cuối buổi học, hoặc trong các giờ giải
lao gọi các em đó lên phân tích cho các em hiểu những sai trái của mình,
nhắc nhở các em lần sau đừng tái diễn. Với những học sinh thường vi phạm
kỉ luật tôi thường dành nhiều thời gian trong các giờ ra chơi để trò chuyện và
chơi với các em. Khi chơi với các em, một phần đã làm cho các em không có
cơ hội để quậy phá mặt khác sẽ hiểu được rõ hơn về các em và cũng từ đó
tìm ra các biện pháp thích hợp trong giáo dục học sinh. Dù các em có vi
phạm kỉ luật thì đối học sinh tiểu học cũng chỉ là những chỉ là đứa trẻ hồn
nhiên, vô tư, chưa có suy nghĩ do hiếu động mà gây nên. Chính vì thế, thay
vì giận dữ các em, các bạn hãy dành cho các em sự tha thứ, sự độ lượng
lượng bao dung sẽ giúp các em dần dần trở thành học sinh ngoan. Không có
học sinh cá biệt, chỉ có giáo viên chủ nhiệm không đủ kiên
nhẫn cảm hóa học sinh.
Để giáo dục đối tượng học sinh này, người giáo viên cần phải bình tĩnh, phải
gần gũi và thân thiện với các em. Bắt đầu mỗi ngày học sảng khoái. Người
giáo viên nên bắt đầu buổi học mỗi ngày với sự tin tưởng học sinh sẽ ngoan.
Không nên có định kiến rằng học sinh này luôn quậy phá giờ học hàng ngày
trong tuần, thì hôm nay em lại sẽ nghịch ngợm. Do đó, bạn sẽ không đối xử
với học sinh ấy một cách khác biệt làm em đó gây mất trật tự thêm. Giữ
niềm tin tưởng lớn trong lớp. Hãy tin tưởng rằng học sinh là những trẻ ngoan
ngoãn, chứ không phải là quậy phá. Tăng cường điều đó thông qua cách bạn
nói với học trò. Khi tôi bắt đầu một ngày học mới, tôi thường nói những
mong muốn của tôi với học trò.
Ngoài việc giáo dục của mình trên lớp, trong các giờ ngoại khóa thì người
giáo viên cũng cần phải tranh thủ tới thăm gia đình các em. Phải nhờ sự giúp

đỡ của phụ huynh. Phải động viên phụ huynh và các em. Tạo cho phụ huynh
cảm giác an tâm khi gửi con em họ cho mình.
III. Kết quả đạt được
Nhưng kinh nghiệm của tôi không có gì lớn lao, những biện pháp tôi áp
dụng cũng rất bình thường mà mỗi một người giáo viên tiểu học nào yêu
nghề, yêu trẻ cũng có thể làm được. Nhưng những biện pháp đó đã mang lại
kết quả cao trong viêc giáo dục và giảng dạy học sinh. Tôi thấy kết quả học
tập và kết quả rèn luyện đạo đức của các em ngày càng tiến bộ. Trên những
gương mặt ngây thơ và trong sáng của các em học sinh, tôi đều nhận thấy rõ
các em rất vui khi đến trường, các em thực sự tin tưởng vào giáo viên của
mình.
Trong những năm học gần đây, kết quả học tập cũng như rèn luyện đạo đức
của học sinh lớp tôi chủ nhiệm đều khả quan. Càng ngày chất lượng giáo
dục càng được nâng lên. Về kết quả học tập:
Bảng kết quả chất lượng học sinh cuối năm học

Năm học
Số
lượng
Duy trì
sĩ sô
Hạnh kiểm Học lực
THĐĐ THCĐĐ Giỏi Khá TB Yếu
2010-2011 30 100% 97% 3% 17% 36% 40% 7%
2011-2012 25 100% 100% 0% 20% 40% 36% 4%
2012-2013 30 100% 100% 0% 33% 43% 24% 0%

- Không có học sinh bị tai nạn giao thông cũng như các tai nạn học
đường.
- Không có học sinh bị ảnh hưởng xấu của các tệ nạn xã hội như : Bỏ

học đi chơi điện tử
- Đồ dùng dạy học và bàn ghế của lớp suốt 3 năm qua luôn được bảo
quản tốt, không có tình trạng hư hao, mất mát như những lớp khác.
- 100% học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể, các
buổi học ngoại khóa.
- Chăm sóc bảo vệ bồn hoa cây cảnh trong trường tốt.
VI. Bài học kinh nghiệm
Để công tác chủ nhiệm lớp trong Nhà trường đạt được kết quả cao thì người
giáo viên chủ nhiệm phải là người có tâm huyết với nghề, phải có lòng yêu
nghề, mến trẻ, phải thường xuyên học hỏi trau dồi chuyên môn nghiệp vụ
cũng như kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm.
Thứ nhất, giáo viên chủ nhiệm vừa là người thầy, vừa là người bạn thân thiết
của học sinh phải thực sự dành tình yêu thương cao nhất cho các em . Giáo
viên chủ nhiệm phải là người giữ vai trò quan trọng trong việc định hướng
phát triển nhân cách của các em. Đồng thời, giáo viên chủ nhiệm chính là
người gần gũi, sát sao và kề cận nhất với học sinh của mình. Giáo viên chủ
nhiệm phải nắm bắt được đặc điểm tâm lí, tính cách, môi trường sống của
các em. Hãy là người để các em hoàn toàn tin tưởng và phụ huynh an tâm
đặt tron niềm tin khi gửi con em của họ cho minh.
Thứ hai, giáo viên chủ nhiệm phải rèn luyện tính kiên trì, bình tĩnh, kiềm
chế và mềm mỏng. Kiên trì trong việc gần gũi, chia sẻ với học sinh để trở
thành điểm tựa tinh thần đáng tin cậy cho các em. Bình tĩnh trước mọi tình
huống, hoàn cảnh để có cách xử lý chủ động, linh hoạt, phù hợp, đặc biệt lưu
ý những hoàn cảnh, những tình huống bất ngờ xuất phát từ những học sinh
cá biệt. Kiềm chế và mềm mỏng để hành vi ứng xử của bản thân với học
sinh không bị chi phối bởi những cảm xúc nhất thời, tránh lớn tiếng, nặng
lời, thóa mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm các em. Phải luôn có quan niệm
không có học sinh cá biệt. Hãy là người biết bao dung và độ lượng.
Thứ ba, tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc và thật cụ thể
về từng học sinh. Hiểu rõ hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở

thích, thói quen, của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp. Chú
trọng xây dựng và bồi dưỡng Ban Cán sự lớp, huấn luyện để các em trở
thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba. Chú trọng xây dựng nề nếp lớp
học ngay từ buổi đầu nhận lớp. Nhận lớp, lập danh sách học sinh, điều tra độ
tuổi của từng em, tìm hiểu hoàn cảnh của từng em để lập kế hoạch chủ
nhiệm phù hợp trong suốt cả năm học. Nhanh chóng ổn định chỗ ngồi cho
học sinh, tạm thời bầu ra đội ngũ cán bộ lớp. Tiến hành học nội quy của
trường, lớp cho học sinh. Lập thời khóa biểu cho học sinh tiện theo dõi các
bài học trong ngày, trong tuần.
Thứ tư, giáo viên chủ nhiệm cũng cần nghiêm khắc nhìn nhận sai lầm hoặc
thiếu sót của mình. Điều này đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên
tự kiểm điểm, nhận biết những hạn chế của mình để cố gắng hoàn thiện bản
thân. Song song với đó là tinh thần cầu tiến, ham học hỏi. Học hỏi từ sách
vở, từ đồng nghiệp, từ cuộc sống xung quanh và từ chính các em học sinh.
Chỉ như vậy, giáo viên chủ nhiệm mới có thể truyền thụ niềm đam mê học
tập cho học trò.
Thứ tư, Thường xuyên sinh hoạt 15 phút đầu giờ với học sinh, nhắc nhở đôn
đốc học sinh tham gia tốt các buổi thể dục giữa giờ cũng như các buổi sinh
hoạt ngoại khóa. Thay đổi chỗ ngồi cho học sinh 4lần/năm học. Thay đổi
ban cán sự lớp để học sinh được thể hiện được khả năng của mình. Giáo viên
chủ nhiệm phải thường xuyên sinh hoạt lớp để nắm bắt tình hình, thường
xuyên tổ chức các buổi học ngoại khóa Giáo viên chủ nhiệm cần liên tục đổi
mới nội dung sinh hoạt, tránh tình trạng lặp đi, lặp lại một nội dung. Điều đó
có nghĩa là, giáo viên chủ nhiệm cần đưa vào buổi sinh hoạt những nội dung
mang tính thời sự, cấp thiết, liên quan mật thiết tới hoạt động học tập và đời
sống hàng ngày của học sinh. Đồng thời, trong mỗi tiết sinh hoạt giáo viên
chủ nhiệm cần tạo ra cái mới để các em sẵn sàng chia sẻ những những trăn
trở, cùng bàn bạc, trao đổi và thống nhất để thầy và trò cùng thực hiện. Buổi
sinh hoạt là hoạt động của tập thể lớp chứ không phải của riêng thầy, cô
cùng một số học sinh trong lớp. Do đó, giáo viên chủ nhiệm cần tạo ra

không khí sống động để lôi cuốn mọi hoc học sinh trong lớp tham gia tích
cực. Tạo không khí cởi mở để các em bày tỏ tâm tư, nguyện vọng và điều
các em mong muốn ở giáo viên. Cuối tuần có đánh giá, nhận xét kết quả thi
đua học tập (Được dán công khai trên lớp). Học sinh được bình chọn, nhận
xét những bạn đạt thành tích xuất sắc học tập trong tuần và cũng tự rút kinh
nghiệm cho bản thân mình được hoàn thiện hơn. Đồng thời phát động thi
đua học tập mới cho tuần tiếp theo.
Thứ năm, trao đổi kinh nghiệm và học tập lẫn nhau về công tác chủ nhiệm.
Với vai trò là giáo viên chủ nhiệm, tôi cùng các đồng nghiệp thường xuyên
hỗ trợ, trao đổi và học tập lẫn nhau. Hệ thống sổ sách, hồ sơ quản lý được bổ
sung, thiết kế một cách khoa học để công tác chủ nhiệm và công tác quản lý
học sinh được thuận tiện, khoa học, tạo niềm tin đối với học sinh cũng như
gia đình của các em, góp phần thực hiện thành công nhiệm vụ chung của nhà
trường, nhiệm vụ của phòng và của mỗi giáo viên chủ nhiệm. Kết hợp với
các đoàn thể trong trường để thực hiện đúng các chủ điểm, kế hoạch của:
Chuyên môn; Công đoàn, Đoàn Đội, Tổ khối, …nhằm làm tốt công tác chủ
nhiệm và thực hiện tốt các hoạt động trong nhà trường…phù hợp với lứa
tuổi học sinh lớp mình…Đặc biệt quan tâm đến công tác Sao nhi đồng
hướng dẫn cho các em thực hiện đúng Lời hứa của nhi đồng. Rèn cho học
sinh ý thức bảo vệ tài sản chung,giữ gìn vệ sinh chung.
Thứ sáu: Luôn chú trọng đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao chất
lượng cho học sinh, chú trọng bồi dưỡng học sinh có năng khiếu, học sinh
giỏi, vở sạch chữ đẹp cho học sinh tham gia thi VSCĐ cấp trường, cấp
huyện tổ chức. Kịp thời khen ngợi, động viên nếu học sinh làm được việc tốt
hoặc có tiến bộ trong học tập.

C. Kết luận
Xã hội càng phát triển người ta càng quan tâm cũng như đòi hỏi nhiều ở giáo
dục. Ngày nay, khi giáo dục đã trở thành một lực lượng sản xuất trực tiếp,
tham gia một cách quyết định vào việc cung ứng những con người có đủ

phẩm có đủ phẩm chất và năng lực, kĩ năng để xây dựng và phát triển nền
sản xuất công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta. Trong đó giáo dục tiểu
học có một vị trí hết sức quan trọng. Tiểu học là cấp học nền tảng. Ai đó đã
ví rằng “ Giáo viên tiểu học là người thợ đặt viên gạch đầu tiên để dựng nền
móng của lâu đài giáo duc” - quả không sai. Đây là cái ngưỡng vô cùng
quan trọng trong cuộc sống của trẻ suốt cuộc đời của một con người. Chính
vì thế người giáo viên chủ nhiệm ở tiểu học là người có vị trí quan trọng cần
nêu cao tinh thần trách nhiệm của mình.
Bằng tâm huyết nghề nghiệp và kinh nghiệm của bản thân, tôi mạnh dặn viết
lên đề tài này và đã ứng dụng vào công tác chủ nhiệm lớp của mình, kết quả
đạt được rất khả quan. Tuy những ý kiến trên chỉ là suy nghĩ và những việc
làm thường ngày của bản thân trong công tác chủ nhiệm nhưng hi vọng nó
sẽ là những kinh nghiệm để bổ sung vào kho tàng kinh nghiệm làm công tác
chủ nhiệm của tất cả các bạn đồng nghiệp. Tôi cũng rất mong được sự chia
sẻ kinh nghiệm quý báu về công tác chủ nhiệm của những người đi trước và
tất cả đồng nghiệp những người giáo viên tiểu học để công tác chủ nhiệm
của mình ngày càng được hoàn thiện hơn, ngày càng có nhiều học sinh chăm
ngoan học giỏi hơn.
Trong quá trình tiến hành nghiên cứu đề tài cũng như từ thực tiễn dạy học
tôi đã cố gắng rất nhiều song do kinh nghiệm còn non trẻ cũng như trình độ
bản thân còn hạn chế. Chính vì thế, những kinh nghiệm tôi đưa ra không