Trình tự Nucleotid đặc thù trong exon 2 gen myostatin của bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam pot

Trình tự Nucleotid đặc thù trong exon 2 gen myostatin của bò Lai sind và bò Vàng
Việt Nam
Trần Xuân Hoàn*, Phạm Ngọc Uyển, Phạm Thị Phương Mai và Trần Xuân Toàn
Phòng thí nghiệm trọng điểm tế bào động vật Viện Chăn nuôi
* Tác giả để liên hệ: Trần Xuân Hoàn, Phòng thí nghiệm trọng điểm tế bào động vật
Tel: (04) 2.166.165/ 0914.873.684; Fax: (04) 8.389.775.
Email: Tranxuanhoan
@yahoo.com.vn
ABSTRACT
The specific nucleotide sequence in the exon 2 of the myostatin gene of Lai sind
cattle and Yellow cattle

were reared in Vietnam
A pair of PCR primers was used to amplify the exon 2 of myostatin gene of cattle breed: Lai sind and
Yellow were reared in Vietnam. The 374 bp nucleotide sequence in the exon 2 of the myostatin gene was
determined. The amino axit sequence deduced from the nucleotide sequence of Lai sind & Yellow cattle
was well conserved with it’s sequence of other cattle breed, however it was found that a C-G transition at
nucleotide position 374 results in the substitution of serine by cysteine at amino axit position 125, an A-C
transition at nucleotide position 443, results in the substitution of tyrosine by serine at amino axit position
148 with the same frequence 0.1. There are two other mutations were revealed at nucleotide positions 414
T-C transition and 478 C-T transition with frequence 0.9 and 0.83 respectively, but these mutations do not
change amino axit sequence. There are three specific mutations at nucleotide 374, 443 and 478 of Lai sind
and Yellow cattle.
Keywords: nucleotide, exon 2, myostatin gene, Lai sind, yellow cattle.
Đặt vấn đề

Gen myostatin bò nằm ở đầu ngoài nhiễm sắc thể số 2, chứa 3 exon và 2 intron.
Myostatin đã được xác nhận như là nhân tố ảnh hưởng đến tỷ lệ thịt xẻ của bò thịt
(double muscling) là do các đột biến trong vùng mã hoá làm cho gen bất hoạt, dẫn đến
không có khả năng ức chế sự phát triển của sợi cơ [1].
Các kết quả nghiên cứu đã phát hiện ra 10 kiểu đột biến ở các giống bò khác nhau,

trong đó có một đột biến xảy ra trong exon 1 là F94L; 3 đột biến trong exon 3 là nt
821(del11); E291X; C313Y và 6 đột biến xảy ra trong exon 2 là nt 414 C-T; nt419 del7
ins10; Q204X; D182N; N214S; E226X [1,3,4].
Kết quả trên cho thấy trong exon 2 gen myostatin của bò có nhiều đột biến và có khả
năng làm tăng tỷ lệ thịt xẻ của bò. Tuy nhiên nghiên cứu trước đây của chúng tôi bằng kỹ
thuật PCR-RFLP chưa phát hiện được các dạng đột biến Q204X và E226X trong exon 2
của bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam.
Điều này cho thấy khả năng bò Lai sind và bò Vàng có cấu trúc đặc thù riêng biệt
trong exon 2 của gen myostatin so với các giống bò thịt của nước ngoài. Trong khi đó
kiểu đột biến làm tăng thịt xẻ xuất hiện với tần số cao ở một số giống bò như Belgian
Blue; Peidmontese và South Devon [1,5]. Do đó để xác định sự sai khác di truyền, làm cơ
sở khoa học phát triển và ứng dụng kỹ thuật PCR - RFLP vào việc đánh giá ảnh hưởng
của gen myostatin đến khả năng cho thịt của các giống bò nội trong công tác chọn lọc và
lai tạo các giống bò thịt có tỷ lệ thịt xẻ cao, chúng tôi đã tiến hành giải trình tự đoạn gen
chứa toàn bộ exon 2 gen myostatin.Vật liệu và phương pháp nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là bò Lai sind và bò Vàng nuôi ở Đông Anh, Hà Nội
Phương pháp nghiên cứu
Lấy mẫu máu: Máu bò lấy khoảng 0,5ml và được chống đông bằng dung dịch 0,5M
EDTA theo tỷ lệ 1 EDTA: 20 máu.
Tách ADN: Mỗi mẫu máu đã được chống đông lấy 200µl tách ADN theo kit của
hãng Fermentas.
Phản ứng PCR
Đoạn ADN chứa exon 2 gen myostatin của bò Lai sind và bò Vàng được nhân lên từ
các cặp mồi LL có trình tự như sau
5’- GTTCATAGATTGATATGGAGGTGTTCG-3’ Xuôi
5’- ATAAGCACAGGAAACTGGTAGTTATT-3’ Ngược
Trước khi thực hiện phản ứng PCR, ADN được biến tính ở 95
0
C trong 4 phút. Sau

đó phản ứng PCR chạy 30 chu kỳ, mỗi chu kỳ có chu trình nhiệt như sau:
95
0

C trong 60s
60
0

C trong 60s
72
0

C trong 60s
Kết thúc phản ứng được kéo dài 5 phút ở 72
0

C
Sản phẩm PCR được tinh sạch theo kit MicroSpin
TM

S-200 HR columns cuả
Amersham Biosiences, sau đó được thực hiện phản ứng giải trình tự với mồi xuôi và
ngược riêng biệt. Tinh sạch phản ứng giải trình tự và tiến hành giải trình tự trên máy tự
động ABI.
Sai khác trình tự nucleotide được phân tích bằng phần mềm: Genetyx-Win (Version
4.0).
Kết quả và thảo luận
Đoạn ADN chứa exon 2 gen myostatin của bò Lai sind và bò Vàng được nhân lên từ
cặp mồi LL do Karim & CS (2000) thiết kế. có mồi xuôi bắt đầu từ nucleotid 2286 và
mồi ngược bắt đầu từ nucleotid 2840 trên trình tự gen myostatin của bò đã được

Jeanplong & CS (2001) thiết kế. Do vậy kích thước mong đợi sẽ có chiều dài lá 555 bp.
Kết quả giải trình tự sản phẩm PCR từ cặp mồi LL của chúng tôi thu được đoạn ADN
có kích thước phù hợp kết quả giải trình tự của Jeanplong & CS (2001). Nhưng nếu so
với kết quả giải trình tự gen myostatin bò của Shibata & CS (2003) chúng tôi thấy thiếu
một nucleotid T trong intron 1 là do ở vị trí 2343 - 2349 chỉ có 7 nucleotid T được lặp lại,
trong khi đó theo kết quả của Shibata, 2003 tại các vị trí trên có 8 nucleotid T lặp lại.
Chiều dài đoạn ADN nhân lên từ cặp mồi LL tuy có sai khác một nucleotid trong
intron 1, nhưng chiều dài exon 2 không có sự sai khác giữa kết quả giải trình tự của
chúng tôi với kết quả của Jeanplong (2001) và Shibata (2003). Chiều dài exon 2 gen
myostatin của bò là 374 bp.
Kết quả được thể hiện qua hình 1.
gttcatagat tgatatggag gtgttcgttc atttttcata aaaatgatct tagtaacttt
ttttcttatt catttatagc tgatcttcta acgcaagtgg aaggaaaacc caaatgttgt
ttctttaaat ttagctctaa gatacaatac aataaactag taaaggccca actgtggata
tatctgaggc ctgtcaagac tcctgcgaca gtgtttgtgc aaatcctgag actcatcaaa
cccatgaaag acggtacaag gtatactgga atccgatctc tgaaacttga catgaaccca
ggcactggta tttggcagag cattgatgtg aagacagtgt tgcagaactg gctcaaacaa
cctgaatcca acttaggcat tgaaatcaaa gctttagatg agaatggcca tgatcttgct
gtaaccttcc cagaaccagg agaagatgga ctggtaagtg attactgaaa ataacatgct
aaaaaccttg ttatgtgttt attcataatg tgaatgaata gtagtgaaaa ataactacca
gtttcctgtg cttat
Hình1: Trình tự đoạn ADN gen myostatin bò nhân lên từ cặp mồi LL
Màu đậm: Vùng exon, Màu nhạt: Vùng intron
Tuy nhiên kết quả giải trình tự đoạn ADN nhân lên từ cặp mồi LL của 30 con bò
chúng tôi nhận thấy có đột biến cả trong intron 1 và trong exon 2. Trong exon 2 có 4
điểm đột biến với tần số xuất hiện lớn hơn 0,1. Đó là các đột biến tại các nucleotid 374;
414; 443 và 478.
Kết quả được trình bày trong bảng 1.
Bảng 1: Các đột biến điểm trong exon 2 gen myostatin bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam
Điểm đột biến nt374 nt414 nt443 Nt478

Bazơ đột biến G thay C C thay T C thay A T thay C
Bộ ba thay đổi TGT-TCT TGC-TGT TCC-TAC TTG- CTG
Thay đổi axit amin

Cys – Ser Cys- Cys Ser- Tyr Leu- Leu
Tần số xuất hiện 0,1 0,9 0,1 0,83
Ký hiệu đột biến S125C nt414C-T Y148S nt478T- C
Qua bảng 1 ta thấy, tại nucleotid 374 có đột biến G thay C dẫn đến bộ ba TGC thay
TCT, do đó axit amin Cystein thay cho Serine, được ký hiệu là S125C. Dạng đột biến này
chưa được phát hiện ở giống bò nào trên thế giới, nhưng tần số xuất hiện đột biến này ở
bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam là 0,1.
Điểm đột biến này có thể là đột biến đặc thù của bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam.
Tại nucleotid 414 có đột biến C thay T, dẫn đến bộ ba TGC thay TGT, nhưng không
làm thay đổi axit amin Cystein, được ký hiệu là nt 414C-T.
Theo Smith và CS (2000). Dạng đột biến này đã phát hiện được ở 11 giống bò thịt và
bò sữa khác nhau, trong đó bò Saler có tần số xuất hiện đột biến cao nhất là 0,87, thấp
nhất ở bò Belgian Blue là 0,09.
Trong khi đó dạng đột biến này bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam tần số xuất hiện là
0,9.
Tại nucleotid 443 có đột biến C thay A, nên bộ ba TCC thay TAC, dẫn đến axit amin
Serine thay Tyrosine, được ký hiệu là Y148S. Tương tự như đột biến S125C dạng đột
biến này chưa được phát hiện ở giống bò nào trên thế giới.
Như vậy, đã có 2 điểm đột biến trong exon 2 gen myostatin của bò Lai sind và bò
Vàng mang tính đặc thù với cùng tần số xuất hiện là 0,1 đã làm thay đổi trình tự axit
amin của myostatin.
Tại nucleotid 478 có đột biến T thay C, nên bộ ba TTG thay CTG, nhưng không làm
thay đổi axit amin Leucine, được ký hiệu là nt 478 T- C. Tần số xuất hiện đột biến này ở
bò Lai sind và bò Vàng là 0,83.
Dạng đột biến này cũng chưa được phát hiện ở các giống bò khác.
So sánh toàn bộ trình tự nucleotid mã hóa axit amin trong exon 2 gen myostatin của

bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam với trình tự nucleotid trong exon 2.
Kết quả giải tình tự của Jeanplong được thể hiện ở hình 2 và hình 3.

Hình 2: Trình tự nucleotid mã hoá cho các axit amin trong Exon 2 của bò Việt Nam

Hình 3: Trình tự nucleotid mã hoá cho các axit amin trong Exon 2 của theoJeanplong
Sự khác biệt về trình tự ADN trong exon 2 gen myostatin của bò Lai sind và bò
Vàng so với trình tự gen đã được Jeanplong và Shibata công bố, được mô phỏng
qua hình 4.

nt374 nt414 nt443 nt478
1: tct tgt tac ctg
Ser Cys Tyr Leu
2: tgt tgc tcc ttg
Cys Cys Ser Leu
3: tct tgt tac ctg
Ser Cys Tyr Leu
Hinh 4: Một số trình tự axit amin thay đổi do đột biến trong exon 2
1: Theo Jeanplong (2001) ; 3:Theo Shibata (2003)
2: Theo kết quả giải trình tự bò Lai sind và bò Vàng
Kết quả trên cho thấy trong 4 điểm đột biến ở exon 2 gen myostatin của bò Lai sind
và bò Vàng chỉ có 2 đột biến tại nucleotid 374 và nucleotid 443 đã làm thay đổi trình tự
axit amin. Nhưng điều đáng chú ý nhất là cả ba trường hợp có hai đột biến S125C và
Y148S cùng xuất hiện ở ba cá thể bò, nhưng cả ba cá thể này có đột biến trong intron
khác nhau. Như vậy để tìm hiểu mức độ ảnh hưởng của các đột biến S125C và Y148S
đến hoạt tính sinh học của myostatin hay tỷ lệ thịt xẻ của bò, chúng ta cần ứng dụng
phương pháp phát hiện đột biến điểm ở các nucleotid 374 và 443, đánh giá mức độ biểu
hiện của gen myostatin trong các mô cơ khác nhau và so sánh khả năng cho thịt của các
cá thể mang cả hai đột biến này với những cá thể không mang đột biến.
Kết luận

Chiều dài đoạn ADN gen myostatin của bò Lai sind và bò Vàng Việt Nam được nhân
lên từ cặp mồi LL là 555bp, chứa toàn bộ exon 2 là 374bp.
Phát hiện được 4 đột biến điểm, trong đó G thay C ở vị trí nucleotid 374, C thay T ở
414, C thay A ở 443 và T thay C ở 478 với tần số xuất hiện tương ứng là 0,1; 0,9; 0,1 và
0,83.
Các đột biến tại nucleotid 374; 443 và 478 mang tính đặc thù của bò Lai sind và bò
Vàng Việt Nam.
Đột biến tại nucleorid 374 và 443 làm thay đổi bộ ba mã hoá axit amin dẫn đến serine
và tyrosine được thay thế bởi cysteine và serine tương ứng tại các nucleotid trên, nhưng
các đột biến tại nucleotid 414 và 478 không làm thay đổi axit amin.
Tài liệu tham khảo
.Bellinge R.H.S,.Liberle D.A,.Iaschi S.P.A, Brien P.A.O and.Tay G.K (2005): Myostatin and its
implications on animal breeding: a review. Animal Genetics. Feb, 36 (1): pp. 1-6
Karim L. (2000): Convenient genotyping of six myostatin mutations causing double – muscling in cattle
using a multiplex oligonucleotide ligation assay. Animal Genetics, 31(5): pp. 396 –399.
.Jeanplong F, Sharma M.,.Somers W.G, Bass J.J. and.Kambadur R (2001): Genomic organization and
neonatal expression of the bovine myostatin gene. Mol.Cell. Biochem 220: pp. 31-37
.Shibata M, Ohshima K, Muramoto T,.Matsumoto K, Komatsu M,. Aikawa K,.Fujimura S and.Kadowaki
M (2003): Nucleotide sequence of myostatin gene and its developmental expression in skeletal
muscles of Japanese Black cattle. Aniaml Science Journal ; 74: pp. 383-390
Smith J.A. (2000): Genetic variationin the bovine myostatin gene in UK beef cattle allele frequencies and
haplotype analysis in South Devon. Animal Genetics. Oct,31(5): pp. 306-9