Hoàn thiện công tác định mức lao động đối với đội ngũ giảng viên trường Đại học Lao động - Xã hội

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
-----o0o-----
GIẤY CAM ĐOAN
GIẤY CAM ĐOAN
Kính gửi : Ban chủ nhiệm khoa Kinh tế Lao động và Dân số
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân – Hà Nội
Em tên là : Nguyễn Thị Thùy Linh
Mã sinh viên số : CQ 441608
Sinh viên lớp : Kinh tế lao động 44.
Em xin cam đoan trong Luận văn này, trừ các thông tin được trích dẫn, xử
lý từ các số liệu thứ cấp, các thông tin còn lại không được sao chép từ bất cứ
tài liệu nào.
Nếu vi phạm cam đoan này, em xin chịu trách nhiệm trước khoa và nhà trường.
Hà Nội, ngày 05 tháng 06 năm 2006
Người viết
Nguyễn Thị Thùy Linh
Luận văn tốt nghiệp
MỤC LỤC
MỤC LỤC
Trang
Trang
LỜI NÓI ĐẦU
LỜI NÓI ĐẦU
................................................................................................
................................................................................................7
PHẦN I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI
PHẦN I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI


GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÀ CAO ĐẲNG

GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÀ CAO ĐẲNG................10
I. GIẢNG VIÊN VÀ PHÂN LOẠI GIẢNG VIÊN .................................................10
1.1. Các khái niệm về giảng viên..............................................................10
1.2. Phân loại giảng viên..........................................................................10
1.2.1. Theo ngạch viên chức:.........................................................................10
1.2.1.1. Giảng viên......................................................................................11
1.2.1.2. Giảng viên chính............................................................................11
1.2.1.3. Giảng viên cao cấp........................................................................11
1.2.1.4. Trợ giảng và giảng viên tập sự....................................................12
1.2.2. Theo học vị .........................................................................................12
1.2.3. Theo các tiêu chí khác.........................................................................13
1.2.3.1. Theo học hàm:...............................................................................13
1.2.3.2. Theo hợp đồng tuyển dụng ..........................................................13
1.2.3.3. Theo đặc thù công việc.................................................................13
II. ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA GIẢNG VIÊN LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG...........................................................................14
2.1. Các ảnh hưởng do đặc điểm hoạt động lao động của giảng viên gây
ra cho công tác định mức lao động.............................................................14
2.2. Các hoạt động chủ yếu của giảng viên có liên quan đến định mức lao
động...............................................................................................................16
III. MỨC LAO ĐỘNG VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỊNH MỨC LAO
ĐỘNG ĐỐI VỚI GIẢNG VIÊN..........................................................................18
3.1. Các khái niệm liên quan........................................................................18
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
2
Luận văn tốt nghiệp
3.2. Mức lao động và yêu cầu về mức lao động đối với giảng viên.............19
3.2.1. Mức lao động áp dụng cho giảng viên................................................19
3.2.2. Yêu cầu về mức lao động ...................................................................20
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến định mức lao động cho giảng viên:........20

IV. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI GIẢNG VIÊN........21
4.1. Phương pháp “Phân tích tính toán”...................................................21
4.2. Phương pháp phân tích khảo sát.........................................................22
4.3. Phương pháp so sánh điển hình..........................................................24
4.4. Phương pháp tổng hợp.........................................................................24
4.5. Phương pháp đi từ quỹ thời gian của người giảng viên....................25
V. CHẾ ĐỘ CÔNG TÁC GIẢNG VIÊN..............................................................26
5.1.Khái niệm...............................................................................................26
5.2. Phân loại...............................................................................................26
5.3. Lợi ích của chế độ công tác giảng viên...............................................27
PHẦN II. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN
PHẦN II. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN


MỨC LAO ĐỘNG CỦA GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO
MỨC LAO ĐỘNG CỦA GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO


ĐỘNG – XÃ HỘI
ĐỘNG – XÃ HỘI.......................................................................................28
I. PHÂN TÍCH CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN MỨC .............28
1.1. Quá trình hình thành và phát triển của trường Đại học Lao động - Xã hội 28
1.2. Cơ cấu tổ chức và bộ máy hoạt động của trường...............................29
1.3. Cơ cấu đội ngũ giảng viên trường Đại học Lao động - Xã hội ........31
1.3.1. Xét về học hàm học vị: .....................................................................31
1.3.2. Xét về độ tuổi.....................................................................................31
1.3.3. Về giới tính.........................................................................................32
1.3.4. Xét theo đơn vị...................................................................................32
1.3.5. Xét theo ngạch giảng viên.................................................................33

Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
3
Luận văn tốt nghiệp
1.4. Cơ sở vật chất .......................................................................................35
1.5. Qui mô và cơ cấu sinh viên của trường .............................................36
II. ĐÁNH GIÁ MỨC VÀ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN, XÂY DỰNG MỨC ĐỐI
VỚI GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG XÃ HỘI.....................37
2.1. Các phương pháp và căn cứ xây dựng định mức lao động của
trường Đại học Lao động - Xã hội ............................................................37
2.2. Chế độ công tác giảng viên của trường Đại học Lao động - Xã hội 38
2.2.1. Định mức thời gian công tác của giảng viên trong một năm ..........38
2.2.2 . Định mức thời gian cho từng khâu công tác.....................................41
2.2.3. Qui định giờ giảng đối với giáo viên kiêm chức, kiêm nhiệm và quản
lý đối với giáo viên ở các khoa, bộ môn.......................................................44
2.2.4. Đánh giá sơ bộ chế độ công tác của giáo viên trường Cao đẳng Lao
động – Xã hội.....................................................................................45
2.3. Tình hình thực hiện mức của từng loại giảng viên trường Đại học
Lao động - Xã hội .......................................................................................48
2.3.1. Phân tích bảng thanh toán vượt giờ qua các năm học......................48
2.3.1.1.Tổng khối lượng công việc hoàn thành trung bình của trường Đại
học Lao động - Xã hội qua các năm ...........................................................48
2.3.1.2. Khối lượng công việc hoàn thành trung bình của từng giảng viên.
49
2.3.1.3. Cơ cấu khối lượng công việc hoàn thành của toàn trường ...........51
2.3.1.4. Khối lượng công việc hoàn thành trung bình của các ngạch giảng
viên trường Đại học Lao động- Xã hội.......................................................53
2.3.2. Nhận xét..............................................................................................54
2.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới tình hình thực hiện mức của đội ngũ giảng viên
55
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44

4
Luận văn tốt nghiệp
2.4. Đánh giá chung về Chế độ công tác giảng viên trường Đại học Lao động . .56
PHẦN III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN
PHẦN III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN


THIỆN MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI
THIỆN MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI GIẢNG VIÊN TRƯỜNG ĐẠI


HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI.
HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI...................................................................59
I. CÁC QUAN ĐIỂM, CĂN CỨ VÀ PHƯƠNG PHÁP MỚI VỀ XÂY DỰNG
MỨC MỚI ĐỐI VỚI GIẢNG VIÊN.........................................................59
1.1.Các quan điểm mới về xây dựng mức..................................................59
1.2.Các căn cứ và phương pháp mới..........................................................62
II. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐỊNH MỨC
LAO ĐỘNG......................................................................................................64
2.1.Dự thảo chế độ công tác giảng viên trường Đại học Lao động - Xã
hội năm 2006................................................................................................64
2.2.Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện chế độ công tác giảng viên trường
Đại học Lao động - Xã hội .........................................................................67
2.2.1.

Các biện pháp thực hiện trong ngắn hạn...........................................67
2.2.2. Các biện pháp thực hiện trong dài hạn..............................................71
III.CÁC GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO CHO VIỆC THỰC HIỆN CHẾ ĐỘ CÔNG
TÁC GIẢNG VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC
LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

LAO ĐỘNG – XÃ HỘI ........75
3.1.Hoàn thiện công tác tổ chức thực hiện mức........................................75
3.2.Hoàn thiện công tác đánh giá thực hiện mức của giảng viên............75
3.3.Về xây dựng đội ngũ giảng viên...........................................................76
3.3.1.Mở rộng qui mô đội ngũ giảng viên....................................................76
3.3.1.1.Xác định các nguồn giảng viên.......................................................77
3.3.1.2.Duy trì đội ngũ giảng viên hiện có của trường Đại học Lao động -
Xã hội............................................................................................................79
3.3.2.Nâng cao chất lượng giảng viên..........................................................79
3.4.Các kiến nghị đối với các cơ quan chức năng có liên quan..................81
KẾT LUẬN
KẾT LUẬN
.................................................................................................
.................................................................................................82
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
5
Luận văn tốt nghiệp
DANH MỤC TÀI LIỆU SỬ DỤNG
DANH MỤC TÀI LIỆU SỬ DỤNG
.........................................................
.........................................................84
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC....................................................................................................86
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Biểu 1 : Quá trình hình thành của trường Đại học Lao động - Xã hội ................29
Sơ đồ 2: Sơ đồ cơ cấu tổ chức trường Đại học Lao động - Xã hội.......................30
Bảng 3 : Cơ cấu đội ngũ giảng viên trường Đại học Lao động Xã hội tính đến
15/2/2006.................................................................................................31
Bảng 4 : Cơ cấu đội ngũ giảng viên trường theo đơn vị và học vị tính đến ngày

15/2/2006.................................................................................................33
Bảng 5 : Cơ cấu đội ngũ giảng viên trường Đại học Lao động -Xã hội theo ngạch
giảng viên qua ba năm 2004, 2005, 2006...............................................34
Bảng 6 : Qui mô và các hình thức đào tạo của trường Đại học Lao động - Xã hội
..................................................................................................................36
Bảng 7: Dự kiến quy mô đào tạo đến năm 2010..................................................37
Bảng 8 : Chế độ công tác giảng viên của trường Đại học Lao động Xã hội........40
Bảng 9: Tiêu chuẩn giờ giảng hàng tuần của giáo viên trung học chuyên nghiệp
(THCN)....................................................................................................41
Bảng 10 : Định mức giờ giảng cho từng khâu công tác giảng dạy.......................42
Bảng 11 : Qui định giờ chuẩn đối với giảng viên kiêm chức...............................44
Bảng 12 : Quy đổi khối lượng công tác kiêm nhiệm và quản lý đối với giáo viên
ở các khoa, bộ môn..................................................................................45
Biểu 13 Khối lượng công việc hoàn thành của đội ngũ giảng viên trường Đại học
Lao động- Xã hội.....................................................................................49
Biểu 14: Khối lượng công việc trung bình của giảng viên trường Đại học Lao
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
6
Luận văn tốt nghiệp
động- Xã hội qua các năm học................................................................50
Bảng 15 : Cơ cấu khối lượng công việc đã hoàn thành của toàn trường qua 3 năm
học 2002- 2003, 2003 – 2004, 2004 – 2005...........................................51
Bảng 16 : Cơ cấu khối lượng công việc thực hiện qua các năm của đội ngũ giảng
viên trường Đại học Lao động- Xã hội...................................................52
Biểu 17: Số giờ chuẩn trung bình dành cho công tác nghiên cứu khoa học trong 3
năm học....................................................................................................53
Biểu 18: Khối lượng công việc hoàn thành trung bình của các ngạch giảng viên
trường Đại học Lao động- Xã hội...........................................................56
Bảng 19: Mức giờ chuẩn của các trường Đại học trên toàn quốc........................56
Bảng 20 : Chế độ công tác giảng viên của trường Đại học Lao động Xã hội......66

Bảng 21 : Mức giờ chuẩn kiến nghị cho ngạch giảng viên cao cấp.....................68
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
7
Luận văn tốt nghiệp
LỜI NÓI ĐẦU
LỜI NÓI ĐẦU
I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
on người luôn tìm biện pháp làm cho quá trình lao động, quá trình sản
xuất đạt hiệu quả cao hơn, qua đó làm tăng năng suất lao động. Để đạt
được điều đó, con người không chỉ áp dụng các thành tựu khoa học kỹ - thuật
mới vào sản xuất, chuyển giao công nghệ mà quan trọng hơn còn phải tổ chức
lao động một cách khoa học và chặt chẽ. Công tác tổ chức lao động khoa học
mà thực hiện tốt, thì tổ chức sẽ quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực
và các nguồn lực khác của mình, trên cơ sở đó tăng năng suất lao động và
phát triển một cách bền vững.
C
Để có thể tổ chức lao động một cách khoa học, điều quan trọng nhất là
phải làm tốt công tác định mức lao động. Nghiên cứu công tác định mức lao
động là đi nghiên cứu quá trình sử dụng thời gian lao động của người lao động,
từ đó giảm thiểu lãng phí thời gian vô ích, tạo điều kiện tăng năng suất lao động.
Kết quả của định mức lao động sẽ cho ta xác định các chỉ tiêu nhằm hoạch định,
quản lý và xác định được số lượng và chất lượng nguồn nhân lực cần thiết.
Trong bất kỳ một doanh nghiệp nào, những người trực tiếp tạo ra sản
phẩm cho tổ chức, doanh nghiệp là những người có vị trí đặc biệt quan trọng.
Đối với các trường Đại học và Cao đẳng, đội ngũ giảng viên cũng giống như
công nhân, là những người tạo nguồn thu chính cho các trường Đại học và
Cao đẳng. Chất lượng giáo dục đào tạo của các trường đại học phụ thuộc hoàn
toàn vào đội ngũ các giảng viên này. Chính vì vậy, để đảm bảo hoạt động của
họ được thông suốt, các nhiệm vụ được qui định rõ ràng đòi hỏi nhà trường
phải làm tốt công tác định mức lao động. Không những thế định mức lao

động là một trong những cơ sở quan trọng để tiến hành thanh toán lương, phụ
cấp cho giảng viên, là cơ sở tạo động lực, khuyến khích giảng viên học tập,
nghiên cứu, giảng dạy...
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
8
Luận văn tốt nghiệp
Thực tế hiện nay cho thấy mặc dù chế độ công tác giảng viên Đại học
Cao đẳng đã được Bộ Giáo dục – Đào tạo ban hành từ năm 1978 nhưng qua
gần 30 năm thực hiện, bản chế độ này đã bộc lộ nhiều nhược điểm, đặc biệt là
sự không phù hợp giữa những qui định về mức giờ chuẩn dành cho các nhiệm
vụ của giảng viên giữa hai thời kỳ: Kế hoạch hóa tập trung và kinh tế thị
trường. Chính vì vậy, nghiên cứu công tác định mức cũng như tình hình thực
hiện mức để có thể đưa ra mức giờ chuẩn mới, phù hợp hơn là điều vô cùng
cấp thiết.
Yêu cầu này càng trở nên cấp thiết đối với trường Đại học Lao động –
Xã hội, một mái trường non trẻ mới được nâng cấp lên Đại học từ trường Cao
đẳng Lao động – Xã hội vào tháng 01 năm 2005. Để phấn đấu trở thành
trường Đại học đầu ngành trong lĩnh vực Lao động – Thương binh & Xã hội,
trường Đại học Lao động - Xã hội phải nâng cấp cơ sở vật chất, cải thiện chất
lượng giáo dục, và quan trọng hơn nhà trường cần xây dựng một chế độ công
tác mới cho giảng viên, chấm dứt tình trạng sử dụng định mức cũ áp dụng cho
hệ Cao đẳng khi trường đã được nâng cấp lên thành Đại học.
Xuất phát từ sự cần thiết khách quan trên, em đã mạnh dạn lựa chọn đề
tài: "Hoàn thiện công tác định mức lao động đối với đội ngũ giảng viên
trường Đại học Lao động - Xã hội” làm đề tài cho Luận văn tốt nghiệp của
em. Hy vọng trong quá trình thực hiện luận văn, em có thể làm sáng tỏ nhiều
vấn đề còn thắc mắc.
2. MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

 Mục đích

Luận văn đi sâu làm rõ cơ sở lý luận về định mức lao động đối với giảng
viên các trường đại học, trên cơ sở phân tích định mức lao động hiện thời và
tình hình thực hiện mức để đưa ra một vài gợi ý mang tính giải pháp cho công
tác định mức lao động cũng như việc tổ chức thực hiện mức ở trường Đại học
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
9
Luận văn tốt nghiệp
Lao động - Xã hội.
 Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu công tác định mức lao động bao gồm việc xây dựng
và thực hiện các mức lao động áp dụng cho các đối tượng giảng viên là giảng
viên cơ hữu và giảng viên kiêm chức của trường Đại học Lao động - Xã hội.
 Về phạm vi nghiên cứu
Luận văn đi sâu nghiên cứu về định mức lao động, cũng như tình hình
thực hiện mức, của các giảng viên đang tham gia giảng dạy trực tiếp tại
trường Đại học Lao động - Xã hội.
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Về phương pháp, chuyên đề sử dụng tổng hợp các phương pháp quan
sát, phân tích, so sánh, tổng hợp, chuyên gia để xử lý các nguồn số liệu thu
được. Nguồn số liệu thu được bao gồm 2 loại : thứ cấp (đã qua xử lý) do
trường Đại học Lao động - Xã hội cung cấp và chính cấp (thu được thông qua
phỏng vấn và bảng hỏi).
Về nguồn số liệu chính cấp, Luận văn sử dụng phiếu phỏng vấn để điều
tra nhằm thu thập ý kiến của giảng viên trường Đại học Lao động - Xã hội và
kiểm chứng kết quả nghiên cứu của mình. Đối tượng được phỏng vấn là các
giảng viên trường Đại học Lao động - Xã hội, qui mô mẫu là 50 giảng viên.
Việc thống kê được thực hiện trên EXCEL. Chi tiết phiếu phỏng vấn xin xem
phụ lục VII./.
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
10

Luận văn tốt nghiệp
PHẦN I
PHẦN I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI
GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VÀ CAO ĐẲNG
I. GIẢNG VIÊN VÀ PHÂN LOẠI GIẢNG VIÊN
1.1. Các khái niệm về giảng viên
Theo cách hiểu trong Điều 61 – Luật Giáo dục ban hành ngày 02 tháng
12 năm 1998, giảng viên là thuật ngữ dùng để chỉ nhà giáo, người làm nhiệm
vụ giảng dạy ở các cơ sở giáo dục đại học và sau đại học. (trang 23)
Trong Quyết định số 202/TCCP – VC ngày 08 tháng 06 năm 1994 của
Bộ trưởng, Trưởng ban tổ chức cán bộ chính phủ về việc ban hành tiêu chuẩn
các nghiệp vụ các ngạch công chức ngành giáo dục đào tạo có viết “Giảng viên
là viên chức chuyên môn đảm nhiệm việc giảng dạy và đào tạo ở bậc đại học,
cao đẳng thuộc một chuyên ngành đào tạo của trường đại học hoặc cao đẳng”.
Như vậy, mặc dù có nhiều cách diễn đạt khác nhau về giảng viên
nhưng tất cả đều có một số điểm chung nhất định, kết hợp lại ta có một cách
hiểu đầy đủ hơn về giảng viên như sau: “Giảng viên là nhà giáo, là viên chức
chuyên môn đảm nhiệm việc giảng dạy và đào tạo ở bậc đại học, cao đẳng
tại các cơ sở đào tạo Đại học, Cao đẳng”.
1.2. Phân loại giảng viên
Có nhiều tiêu chí phân loại giảng viên, tùy từng mục đích nghiên cứu
mà người ta sử dụng các tiêu chí khác nhau. Dưới đây là một vài tiêu chí phân
loại thường được sử dụng.
1.2.1. Theo ngạch viên chức
1
:
Việc phân chia giảng viên theo ngạch viên chức là cơ sở để người ta
tiến hành trả lương theo ngạch, bậc cho đội ngũ giảng viên và được qui định
1

Dựa trên Quyết định số 202/TCCP-VC ban hành ngày 08/06/1994
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
11
Luận văn tốt nghiệp
cụ thể trong Quyết định số 202/TCCP – VC ngày 8/6/1994 của Bộ trưởng,
Trưởng ban tổ chức cán bộ chính phủ v/v ban hành tiêu chuẩn các nghiệp vụ
các ngạch công chức ngành giáo dục đào tạo. Theo tiêu chí này, người ta xếp
giảng viên vào ba ngạch :
1.2.1.1. Giảng viên
Là viên chức chuyên môn đảm nhận việc giảng dạy và đào tạo ở bậc
đại học, cao đẳng thuộc một chuyên ngành đào tạo của trường đại học hoặc
cao đẳng.
Yêu cầu về trình độ của những giảng viên này là đã có bằng cử nhân
trở lên, đã qua thời gian tập sự theo qui định, sử dụng được một ngoại ngữ
trong chuyên môn ở trình độ B và có ít nhất 2 chứng chỉ bồi dưỡng sau đại
học là :
- Chương trình chính trị - triết học nâng cao cho nghiên cứu sinh và cao
học.
- Những vấn đề cơ bản của tâm lý học và lý luận dạy học bộ môn ở bậc
đại học.
1.2.1.2. Giảng viên chính
Là viên chức chuyên môn đảm nhiệm vai trò chủ chốt trong giảng dạy
và đào tạo ở bậc đại học, cao đẳng và sau đại học thuộc một chuyên ngành đào
tạo của trường đại học hoặc cao đẳng.
Giảng viên chính bao gồm giảng viên chính và phó giáo sư. Những
giảng viên thuộc ngạch này phải có bằng Thạc sĩ trở lên, có thâm niên trong
ngạch giảng viên ít nhất 9 năm, sử dụng được một ngoại ngữ ở trình độ C, có
đề án hoặc công trình sáng tạo cấp khoa hoặc trường công nhận được áp dụng
có kết quả trong chuyên môn, và phải đạt trong kỳ thi nâng ngạch viên chức.
1.2.1.3. Giảng viên cao cấp

Là viên chức chuyên môn cao nhất đảm nhiệm vai trò chủ trì, tổ chức
chỉ đạo và thực hiện giảng dạy – đào tạo ở bậc đại học và sau đại học, chuyên
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
12
Luận văn tốt nghiệp
trách giảng dạy về một chuyên ngành đào tạo ở trường đại học.
Những giảng viên cao cấp phải có bằng Tiến sĩ của chuyên ngành đào tạo,
là giảng viên chính có thâm niên ít nhất 6 năm, tốt nghiệp khóa học chính trị cao
cấp, sử dụng được 2 ngoại ngữ để phục vụ giảng dạy nghiên cứu, giao tiếp, và có
tối thiểu 3 đề án hoặc công trình khoa học sáng tạo được hội đồng khoa học
trường đại học hoặc ngành công nhận và đưa vào áp dụng có hiệu quả.
1.2.1.4. Trợ giảng và giảng viên tập sự
Ngoài ra, trên thực tế các trường Đại học và Cao đẳng còn có một đội
ngũ các giảng viên chưa chính thức chưa được xếp vào các ngạch công chức
gọi là Trợ giảng nếu có thâm niên công tác từ 2 – 4 năm hoặc Giảng viên Tập
sự nếu thời gian công tác dưới 2 năm.
Những giảng viên này có nhiệm vụ chính là học tập tự bồi dưỡng,
chuẩn bị bài giảng, giáo án đồng thời tham gia hỗ trợ công tác giảng dạy dưới
sự kèm cặp của đội ngũ giảng viên chính thức.
1.2.2. Theo học vị
Hiện nay, ở nước ta có 3 bậc học vị tương ứng với 3 loại bằng cấp được
xếp từ thấp đến cao như sau:
 Cử nhân : chỉ những người đã tốt nghiệp cao đẳng hoặc đại học.
Sau khi tốt nghiệp họ được cấp một bằng chứng nhận gọi là bằng cử
nhân đối với khối ngành kinh tế, xã hội nhân văn … bằng cử nhân là
yêu cầu tối thiểu đối với một giảng viên.
 Thạc sĩ: chỉ những người đã tốt nghiệp cao học. Thời gian cho bậc
học này là từ 2 – 3 năm. Đối với giảng viên, bằng thạc sĩ là một
trong những yêu cầu để xét thi nâng ngạch.
 Tiến sĩ : là học vị chỉ những người đã hoàn thành quá trình nghiên cứu

sau thạc sỹ. Thường các quá trình nghiên cứu này diễn ra trong
khoảng thời gian 3 năm. Bằng Tiến sĩ là một yêu cầu để xét phong
hàm giáo sư, Phó giáo sư.
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
13
Luận văn tốt nghiệp
 Ngoài ra, hiện nay còn có một loại học vị nữa đó là học vị Tiến sĩ
khoa học. Đây là học vị của những người bảo vệ thành công Luận
án Tiến sĩ tại các nước Đông Âu, Liên Xô cũ.
1.2.3.Theo các tiêu chí khác
1.2.3.1. Theo học hàm:
Hiện nay, ở nước ta tồn tại 2 loại học hàm đó là Giáo sư và Phó Giáo
sư. Để có học hàm, ngoài các yêu cầu về trình độ chuyên môn nghiệp vụ,
giảng viên còn phải có một số cống hiến, đóng góp nhất định trong quá trình
công tác giảng dạy tại nơi làm việc: như Công trình nghiên cứu khoa học
được công nhận, viết sách báo, hướng dẫn Luân văn, Luận văn Cao học, Luận
án Tiến sĩ và phải được hội đồng Giáo sư chấp thuận.
1.2.3.2. Theo hợp đồng tuyển dụng
Giảng viên được phân ra thành 2 loại theo hình thức kí hợp đồng làm
việc với các trường đại học và cao đẳng bao gồm :
 Hợp đồng xác định thời hạn : đối với những giảng viên trẻ mới
tham gia công tác, các trường đại học, cao đẳng thường ký loại
hợp đồng lao động này đối với giảng viên.
 Hợp đồng không xác định thời hạn (biên chế) thường được ký
kết với các giảng viên lâu năm, nhiều kinh nghiệm, có học hàm,
có nhiều cống hiến cho trường.
1.2.3.3. Theo đặc thù công việc
Theo đặc thù công việc người ta còn sử dụng khái niệm giảng viên kiêm
chức để phân biệt với giảng viên cơ hữu.
Giảng viên cơ hữu là giảng viên chỉ thực hiện duy nhất công tác giảng

dạy hoặc có dưới 30% thời gian làm các công việc khác như tham gia quản lý,
chủ nhiệm lớp…
Giảng viên kiêm chức là viên chức làm việc tại các đơn vị, phòng ban
nhưng có tham gia giảng dạy một hoặc một số chuyên ngành đào tạo, có
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
14
Luận văn tốt nghiệp
quyết định của nhà trường về việc giảng dạy và thời gian tham gia giảng dạy
không quá 30% trong quỹ thời gian làm việc.
Ngoài ra, một số trường đại học và cao đẳng còn có một đội ngũ giảng
viên thỉnh giảng. Đó là các giảng viên không ăn lương trực tiếp của trường
mà được mời từ các cơ sở khác về tham gia giảng dạy tại trường.
II. ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA GIẢNG VIÊN
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG
2.1. Đặc điểm hoạt động lao động của giảng viên ảnh hưởng đến
định mức lao động.
Xuất phát từ các nhiệm vụ mà giảng viên phải thực hiện trên cơ sở so
sánh với các hoạt động lao động khác ta thấy hoạt động lao động của giảng
viên có một số đặc điểm nổi bật sau :
Thứ nhất, thời gian làm việc của giảng viên không bị rằng buộc trong
8 giờ làm việc hành chính. Họ chỉ lên lớp khi có giờ giảng, các thời gian còn
lại để hoàn thành các nhiệm vụ khác thì không ai quản lý. Vì vậy, việc thực
hiện các nhiệm vụ này là hoàn toàn dựa vào sự sắp xếp tự giác của mỗi giảng
viên. Đây là đặc điểm mà giảng viên khác với cả công nhân sản xuất cũng
như lao động quản lý hay lao động làm việc tại các dịch vụ công như bác sĩ, y
tá, cũng khác ngay cả so với các giảng viên của các nước khác.
Đặc điểm này gây ra một khó khăn rất lớn cho công tác định mức lao
động về phương pháp định mức. Do thời gian thực hiện các nhiệm vụ của
giảng viên khó quản lý, họ không ngồi một chỗ mà thực hiện các nhiệm vụ một
cách linh hoạt trong quĩ thời gian của mình nên định mức lao động không thể

áp dụng các phương pháp truyền thống như chụp ảnh, bấm giờ được mà phải
áp dụng các phương pháp khác hoặc các dạng biến thể của phương pháp chụp
ảnh bấm giờ.
Thứ hai, đối tượng lao động của giảng viên là các sinh viên – những
người đã được trang bị các kiến thức cơ bản có khả năng nhận thức và đánh
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
15
Luận văn tốt nghiệp
giá. Như vậy, đối tượng lao động của giảng viên cũng khác so với đối tượng
lao động của các công nhân sản xuất, đó là những vật thể, máy móc thiết bị vô
tri vô giác. Quan hệ giảng dạy là quan hệ hai chiều: giảng viên  sinh viên và
ngược lại sinh viên  giảng viên. Điều này lại làm phát sinh nhiều vấn đề.
Trước hết, việc đánh giá chất lượng hoạt động lao động của giảng viên
là rất khó.Vì nó không chỉ phụ thuộc vào khả năng của người giảng viên mà
còn phụ thuộc vào khả năng hiểu và vận dụng kiến thức của sinh viên mà mỗi
sinh viên lại có mức độ hiểu và vận dụng khác nhau. Không giống như công
nhân sản xuất, chất lượng lao động có thể đánh giá ngay qua chất lượng sản
phẩm sản xuất được của từng ngày công, chất lượng lao động của giảng viên
chỉ có thể đánh giá sau một thời gian dài thường là khi kết thức môn học.
Thêm vào đó, sinh viên ngày càng tiếp xúc nhiều hơn với các thông tin
mới nâng tầm hiểu biết lên cao hơn, linh hoạt hơn, thông minh hơn … đòi hỏi
đội ngũ giảng viên cũng cần phải nhạy bén hơn. Chính vì vậy, họ còn phải
mất nhiều thời gian nghiên cứu, tìm tòi, khảo nghiệm không giống như công
nhân sản xuất sau mỗi ngày làm việc thì nghỉ ngơi lấy lại sức khỏe để rồi hôm
sau lại làm những công việc giống như vậy.
Thứ ba, giảng viên là những người lao động trí óc, hàm lượng chất
xám bỏ ra trong quá trình lao động là tương đối cao. Để thực hiện hoạt động
lao động cho ngày hôm sau như đã trình bày ở trên, người giảng viên còn phải
chuẩn bị bài, nghiên cứu, tìm tòi đảm bảo chất lượng tiết học. Chính vì vậy,
họ là những người có bằng cấp, có trình độ cao, được chọn lựa cẩn thận, được

học tập nâng cao trình độ đáp ứng các yêu cầu về chất lượng đào tạo.
Thứ tư, do tính chất công việc phức tạp, hoạt động của giảng viên gồm
rất nhiều nhiệm vụ khác nhau. Việc lượng hóa các nhiệm vụ của giảng viên
thường rất khó, cần phải có sự cân đối về thời gian thực hiện các nhiệm vụ và
sự thống nhất trong cách tính toán, qui đổi các công việc thực tế có liên quan
đến các nhiệm vụ trên.
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
16
Luận văn tốt nghiệp
Chính những điều trên làm cho công tác định mức lao động cho giảng
viên mang nhiều tính đặc thù. Đặc thù ở chỗ nó phải bao quát tất cả các nhiệm
vụ của người giảng viên mà một số trong đó không thể lượng hóa được như
nhiệm vụ học tập tự bồi dưỡng. Việc các giảng viên thực hiện các nhiệm vụ
của mình đạt chất lượng đến đâu, thời gian như thế nào cũng khó lượng hóa
và không thể đưa vào mức. Như vậy, định mức lao động cho giảng viên chỉ có
thể can thiệp, hoặc định hướng cho người giảng viên về thời gian cho các
nhiệm vụ chứ không thể quy định về chất lượng cho việc thực hiện các nhiệm
vụ đó được. Đây cũng là một nhược điểm mang tính cố hữu khó có thể khắc
phục được.
2.2. Các hoạt động chủ yếu của giảng viên có liên quan đến
định mức lao động.
Nhiệm vụ của giảng viên được qui định trong Luật giáo dục ban hành
ngày 02 tháng 12 năm 1998, Quyết định số 1712/QĐ – BĐH ngày 18 tháng
12 năm 1978 về chế độ làm việc của cán bộ giảng dạy Đại học và Quyết định
số 202/TCCP – VC ngày 08 tháng 06 năm 1994 của Bộ trưởng, Trưởng ban
tổ chức cán bộ chính phủ về việc ban hành tiêu chuẩn các nghiệp vụ các
ngạch công chức ngành Giáo dục – Đào tạo. Theo đó, giảng viên có các
nhiệm vụ sau đây :
Trước hết, giảng viên phải hoàn thành nhiệm vụ của một nhà giáo
được quy định tại Điều 63 Luật Giáo dục bao gồm :

- Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý, chương trình giáo dục.
- Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, các qui định của pháp luật và
điều lệ nhà trường.
- Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tôn trọng nhân cách
của người học, đối xử công bằng với người học, bảo vệ các quyền, lợi
ích chính đáng của người học.
- Không ngừng học tập rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
17
Luận văn tốt nghiệp
độ chuyên môn, nghiệp vụ, nêu gương tốt cho người học.
- Các nhiệm vụ khác theo qui định của pháp luật.
Thứ hai, giảng viên còn phải hoàn thành một số nhiệm vụ chính theo
Quyết định số 1712/QĐ – BĐH :
- Thực hiện công tác chuyên môn bao gồm : soạn bài, giảng bài, hướng
dẫn nghiên cứu sinh, thực tập sinh, phụ đạo , chấm thi…
- Thực hiện những công tác chung của xã hội theo chức trách của một
cán bộ nhà nước (lao động nghĩa vụ, luyện tập quân sự …)
- Nghiên cứu và thực nghiệm khoa học kỹ thuật.
- Học tập bồi dưỡng về chính trị, nghiệp vụ và chuyên môn…
Thứ ba, giảng viên còn có một số nhiệm vụ cụ thể được qui định trong
Quyết định số 202/TCCP – VC ngày 08 tháng 06 năm 1994 của Bộ trưởng,
Trưởng ban tổ chức cán bộ chính phủ về việc ban hành tiêu chuẩn các nghiệp
vụ các ngạch công chức ngành giáo dục đào tạo như sau :
- Giảng dạy được phần giáo trình môn học được phân công.
- Tham gia hướng dẫn và đánh giá, chấm luận văn, đồ án tốt nghiệp đại
học hoặc cao đẳng.
- Soạn bài giảng, biên soạn tài liệu tham khảo môn học được phân công
đảm nhiệm.
- Tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học, chủ yếu ở cấp khoa hoặc cấp

trường.
- Thực hiện đầy đủ các qui định về chuyên môn và nghiệp vụ, quy chế
các trường đại học
- Tham gia quản lý đào tạo (nếu có yêu cầu) : chủ nhiệm lớp, chỉ đạo
thực tập …
Một điểm đáng lưu ý khi tiến hành công tác xây dựng mức đó là :
Nhiệm vụ mà mỗi giảng viên thuộc các ngạch khác nhau phải đảm nhận là
không giống nhau. Những giảng viên thuộc ngạch giảng viên chính và giảng
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
18
Luận văn tốt nghiệp
viên cao cấp thì mức độ yêu cầu cho công việc và nhiệm vụ nặng nề hơn, đa
dạng hơn. Chính vì vậy, công tác định mức phải nhận biết và phân biệt được
các nhiệm vụ của từng loại đối tượng giảng viên, trên cơ sở đó đưa ra các
mức phù hợp với các loại đối tượng giảng viên khác nhau.
III. MỨC LAO ĐỘNG VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI GIẢNG VIÊN.
3.1. Các khái niệm liên quan
Định mức lao động là một trong những vấn đề quan trọng đã và đang
được quan tâm không những ở nước ta mà còn ở nhiều nước trên thế giới.
Định mức lao động là cơ sở của tổ chức lao động khoa học, là một lĩnh vực
hoạt động thực tiễn quan trọng để xây dựng và thực hiện các mức lao động.
Nói đến định mức lao động hay công tác định mức lao động là nói đến
công tác xây dựng mức, tổ chức thực hiện mức và đánh giá thực hiện mực.
Còn mức lao động chỉ là sản phẩm của công tác định mức lao động. Trên thực
tế, hai khái niệm này thường bị dùng lẫn lộn và rất hay gây nhầm lẫn.
Mức lao động là sản phẩm của định mức lao động, mức lao động bao
gồm:
- Mức thời gian là đại lượng thời gian lao động cần thiết được qui định
cho việc hoàn thành một sản phẩm hay một công việc nào đó được qui

định để một người lao động hay một nhóm người lao động thuộc một
ngành nghề nào đó có trình độ thành thạo tương ứng với mức độ phức
tạp của công việc đó trong những điều kiện nhất định.
- Mức sản lượng là số lượng đơn vị sản phẩm (hoặc khối lượng công
việc) qui định cho một hay một nhóm người lao động có trình độ
chuyên môn nghiệp vụ thích hợp phải hoàn thành trong một đơn vị thời
gian đúng tiêu chuẩn chất lượng trong những điều kiện sản xuất nhất
định.(Giáo trình Định mức lao động – trường TH Lao động Xã hội –
NXB Lao động Xã hội năm 2004 – trang 8)
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
19
Luận văn tốt nghiệp
- Mức phục vụ là số lượng nơi làm việc, đơn vị thiết bị, diện tích sản
xuất … trong doanh nghiệp qui định cho một hay một nhóm người lao
động có trình độ chuyên môn nghiệp vụ thích hợp phải phục vụ trong
những điều kiện tổ chức – kỹ thuật nhất định, công việc ổn định và lặp
lại có chu kỳ.(Giáo trình Định mức lao động – trường TH Lao động Xã hội – NXB
Lao động Xã hội năm 2004 – trang 9)
- Mức định biên (biên chế) là số lượng người lao động có trình độ
chuyên môn nghiệp vụ thích hợp được qui định để thực hiện một khối
lượng công việc cụ thể trong những điều kiện tổ chức – kỹ thuật nhất
định. (Giáo trình Định mức lao động – trường TH Lao động Xã hội –
NXB Lao động Xã hội năm 2004 – trang 10)
3.2. Mức lao động và yêu cầu về mức lao động đối với giảng viên
3.2.1. Mức lao động của giảng viên
Do đặc thù công việc giảng dạy của người giảng viên, nên mức lao
động áp dụng cho giảng viên được dùng là mức thời gian, cụ thể là mức giờ
chuẩn. Giảng viên không chỉ tham gia giảng dạy mà họ còn phải thực hiện
nhiều nhiệm vụ khác như đã liệt kê ở trên. Trong những nhiệm vụ ấy có cả
những nhiệm vụ mà kết quả thực sự của nó không phải là giờ chuẩn hay giờ

đứng lớp như hướng dẫn tốt nghiệp, coi thi, chấm thi … Chính vì vậy, người
ta phải qui đổi các kết quả thực hiện nhiệm vụ đó của người giảng viên ra giờ
chuẩn. Giờ chuẩn cũng có nhiều tên gọi khác nhau như giờ chuẩn định mức,
giờ chuẩn thanh toán, giờ đứng lớp, giờ tiết …Cụ thể,
 Mức giờ chuẩn : là đại lượng qui định về số giờ qui chuẩn cần thiết để
một giảng viên hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy đào tạo trong một năm
học tương ứng với ngạch giảng viên của giảng viên đó. Trong đó, giờ
qui chuẩn là giờ thực tế mà giảng viên dùng để thực hiện các nhiệm vụ
phải hoàn thành nhân với hệ số qui đổi.
 Giờ đứng lớp : là thời gian giảng dạy, đào tạo và thực hiện các nhiệm
vụ khác ở trên lớp của người giảng viên.
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
20
Luận văn tốt nghiệp
 Giờ chuẩn định mức: là mức giờ chuẩn qui định về số giờ chuẩn cần
thiết mà một giảng viên ở ngạch nhất định cần hoàn thành trong một
năm học.
 Giờ chuẩn thanh toán là lượng chênh lệch giữa mức giờ qui chuẩn mà
một giảng viên thực hiện được trong một năm học với giờ chuẩn định
mức mà giảng viên đó phải thực hiện trong năm học ấy.
3.2.2. Yêu cầu về mức lao động :
Mức phải đáp ứng các yêu cầu sau :
- Mức phải bao quát được các công việc của người giảng viên, các loại
đối tượng giảng viên, trong đó cũng phải tính đến sự khác biệt về hao
phí lao động giữa các nhóm môn học có đặc thù khác nhau.
- Mức phải phù hợp với điều kiện thực tế cụ thể của trường. Một khi các
điều kiện của trường thay đổi thì mức cũng được xem xét và thay đổi
cho phù hợp với hoàn cảnh và xu hướng chung.
- Mức phải tạo điều kiện để giảng viên có khả năng hoàn thành có chất
lượng cao các nhiệm vụ được giao, tạo động lực trong lao động, khuyến

khích được khả năng sáng tạo, và hăng hái trong lao động.
- Mức phải tạo điều kiện cho giảng viên rèn luyện nâng cao trình độ,
NCKH, trao dồi kinh nghiệm chuyên môn.
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến định mức lao động cho giảng viên :
 Về xây dựng mức lao động :
Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác xây dựng mức bao gồm :
- Các qui định của Nhà nước và các Bộ, Ban, Ngành có liên quan. Điều
này nói lên tính hợp pháp của định mức lao động.
- Ngạch viên chức
- Qui mô của giảng viên và trình độ của giảng viên
- Trình độ của người làm công tác xây dựng mức. Đây là nhân tố quyết
định đến tính dúng đắn và khả thi của mức lao động …
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
21
Luận văn tốt nghiệp
- Khả năng tài chính chi trả các khoản phụ cấp, vượt giờ của cơ sở đào
tạo. Đây là yếu tố quan trọng phải tính đến trong công tác định mức ở
những trường ĐH bán công và dân lập vì các trường này phải chủ động
về tài chính mà có rất ít hoặc không có sự hỗ trợ nào từ phía Ngân sách
Nhà nước.
 Về thực hiện mức lao động
- Xu hướng và nhu cầu cần đào tạo, bồi dưỡng của xã hội.
Ví dụ như Chuyên ngành kế toán trong những năm gần đây có số lượng
người tham gia đăng ký học rất đông, do đó khối lượng giảng dạy của các
giảng viên chuyên ngành này tăng vọt, và như vậy tình hình vượt mức giờ
giảng qui chuẩn là rất cao đối với các giảng viên thộc chuyên ngành này.
Trong khi đó, một số chuyên ngành khác lại không thu hút được học viên do
vậy, giảng viên các chuyên ngành này có thể sẽ không hoàn thành mức giờ
giảng qui chuẩn như quy định.
- Khối lượng công việc mà nhà trường phải đảm nhận trong một năm

học. Thực chất chính là qui mô đào tạo của trường và các nhiệm vụ
khác mà trường được Bộ, Ban, Ngành phân công, giao nhiệm vụ
(NCKH, đào tạo cán bộ …)
- Cơ cấu đội ngũ giảng viên về tuổi, giới tính, trình độ, ngạch bậc, chức
danh …Giảng viên là những người thực hiện mức do đó những đặc
điểm của đội ngũ giảng viên đóng vai trò quyết định đến tình hình thực
hiện mức lao động.
IV. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG ĐỐI VỚI
GIẢNG VIÊN
Do tính đặc thù trong hoạt động lao động của người giảng viên nên
trong quá trình tiến hành định mức lao động người ta thường sử dụng các
phương pháp sau:
4.1. Phương pháp “Phân tích tính toán”
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
22
Luận văn tốt nghiệp
 Khái niệm chung
Đây là phương pháp chủ yếu dựa vào các tài liệu tiêu chuẩn như các
Qui phạm pháp luật, các chế độ định mức cũ của trường, các tài liệu tham
khảo về chế độ định mức của các trường khác. Phương pháp này bao gồm các
nội dung sau :
- Nghiên cứu các kết cấu, khâu công việc mà giảng viên phải thực hiện.
- Nghiên cứu các nhân tố tác động, ảnh hưởng đến thời gian hoàn thành
khâu công việc.
- Dựa vào các tài liệu qui chuẩn, xác định thời gian cho từng khâu công
việc.
 Ưu điểm, nhược điểm
Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là mức lao động được xây dựng
nhanh chóng, đỡ tốn công sức và độ chính xác tương đối cao. Tuy nhiên,
phương pháp này phụ thuộc chủ yếu vào tài liệu, và trình độ chuyên môn

nghiệp vụ của người cán bộ định mức. Nếu như tài liệu không tốt, thiếu chính
xác cộng thêm trình độ của cán bộ định mức không tốt thì mức được xây
dựng sẽ không thể có ý nghĩa thực tiễn.
 Điều kiện thực hiện
Công việc được định mức phải tương đối ổn định, ít biến động, cán bộ
định mức phải vững vàng về chuyên môn, nghiệp vụ. Tài liệu cung cấp cho
xây dựng mức phải có độ chính xác cao và phù hợp với thực tiễn.
4.2. Phương pháp phân tích khảo sát
 Khái quát chung về phương pháp
Do đặc thù của công việc giảng dạy, chúng ta không thể áp dụng một
cách máy móc các bước tiến hành của phương pháp như với công nhân sản
xuất, mà phải chỉnh sửa một số bước đảm bảo tính phù hợp khi áp dụng cho
giảng viên.
Với phương pháp này, người ta sẽ tiến hành các công việc như sau :
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
23
Luận văn tốt nghiệp
- Thiết kế bảng thăm dò (bảng hỏi) về tình hình thực hiện và phân chia
quĩ thời gian để làm các nhiệm vụ của người giảng viên.
- Phát bảng thăm dò cho các đối tượng giảng viên, sau đó lấy ý kiến của
giảng viên về thời gian thực hiện các khâu công việc mà đối tượng
giảng viên đó đang tiến hành như yêu cầu của bảng điều tra đưa ra.
- Tổng hợp, phân tích kết quả thu được.
- Từ kết quả đó đưa ra một mức lao động mới, phù hợp với các giảng
viên trên cơ sở nắm bắt được các nhu cầu nguyện vọng, cũng như cách
thức thực hiện và hoàn thành mức của họ.
 Ưu điểm, nhược điểm
Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là nhờ nghiên cứu trực tiếp hoạt
động lao dộng của giảng viên thông qua thăm dò, hỏi ý kiến họ nên mức lao
động được xây dựng không những sẽ chính xác mà còn tổng hợp được kinh

nghiệm của những giảng viên giàu kinh nghiệm và có trình độ cao, cung cấp
được số liệu một cách đầy đủ để cải tiến công tác dạy và học…
Điểm mấu chốt của phương pháp này đó là khả năng thiết kế bảng hỏi
và sự tham gia cộng tác, cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin từ phía các
giảng viên. Như vậy, nếu cán bộ định mức không có khả năng thiết kế bảng
hỏi cũng như các giảng viên không tham gia nhiệt tình trong việc cung cấp
các thông tin thì phương pháp này không thể tiến hành. Qua đó, ta thấy
phương pháp này phụ thuộc nhiều vào các yếu tố từ phía giảng viên (khách
quan) cán bộ định mức không thể chủ động được. Đây là nhược điểm lớn
nhất của phương pháp này
 Điều kiện thực hiện
- Cán bộ định mức phải có khả năng thiết kế được bảng hỏi trên cơ sở
nắm bắt, bao quát và hiểu rõ về hoạt động lao động của giảng viên.
- Phải có tập huấn hoặc trao đổi trước với giảng viên về các vấn đề điều
tra để họ hiểu và có kỹ năng trả lời chính xác.
- Phải có sự cộng tác nhiệt tình từ phía giảng viên trong việc cung cấp đầy đủ
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
24
Luận văn tốt nghiệp
và chính xác các thông tin cần thiết cho công tác định mức lao động.
- Phải có phương pháp và kỹ năng xử lý số liệu tốt.
4.3. Phương pháp so sánh điển hình
Đây là phương pháp xây dựng mức dựa trên những hao phí của mức
điển hình và những nhân tố ảnh hưởng, qui định để xác định mức.
Theo phương pháp này chúng ta lấy mẫu mỗi ngạch là một giảng viên.
Giảng viên này phải là tiêu biểu cho toàn ngạch cả về trình độ và kinh nghiệm
giảng dạy. Trên cơ sở khảo sát, nghiên cứu tình hình thực hiện mức và cơ cấu
thời gian dành cho các nhiệm vụ, chúng ta tiến hành xây dựng mức mới.
 Ưu điểm, nhược điểm
Ưu điểm lớn nhất của việc áp dụng phương pháp này là thời gian xây

dựng mức nhanh chóng, ít tốn công sức.
Tuy nhiên trong thực tế mọi sự so sánh đều chỉ là tương đối nên mức
xây dựng cho phương pháp này có độ chính xác không cao bằng các phương
pháp trước và phụ thuộc nhiều vào việc lấy mẫu có chuẩn hay không.
 Điều kiện thực hiện
- Phương pháp này được thực hiện ở các trường có qui mô nhỏ, đội ngũ
giảng viên không lớn. Sự đa dạng trong cơ cấu của đọi ngũ giảng viên
không cao.
- Việc lấy mẫu phải chính xác và phải có các tiêu chuẩn rõ ràng.
4.4. Phương pháp tổng hợp
 Đây là nhóm phương pháp gồm 3 phương pháp nhỏ, bao gồm :
- Phương pháp thống kê là phương pháp xây dựng mức dựa vào các tài
liệu thống kê có được trên cơ sở đó thay đổi, sửa chữa, tính toán để đưa
ra mức lao động mới.
- Phương pháp chuyên gia hay còn gọi là phương pháp kinh nghiệm là
phương pháp xây dựng mức dựa vào kinh nghiệm tích lũy được của cán
bộ định mức trong đó có sử dụng lồng ghép với phương pháp dân chủ
Nguyễn Thị Thùy Linh Lớp KTLĐ 44
25