V I~N B A N LA M K H O A H Q C
V IEN
D IA CH A T
••
vA C O N G N G H ~
V IeT N A M
vA D IA
V A T LV B IEN
••
V IETN A M A C A D EM Y O F SC IEN C E A N D TEC H N O LO G Y
IN STITU TE O F M A R IN E G EO LO G Y A N D G EO PH Y SIC S
TU Y E
T-PB '
CAOKHO
H Q I N G H f K H O A H Q C B fA clIA T B IEN ToA N
HA
NQI - ~
OC
•
ouoc
LA N TH U H A l
LO N G , 10-12/10/2013
PR O C EED IN G S
TH E SECO N D N A TIO N A L SCIEN TIFIC CO N FEREN CE O N M A RIN E G EO LO G Y
H A N O I-H A LO N G , 10-12 O CTO BER, 2013
l
14.
Trin
A nh Tu~n, Phung
V an Phach.
V ien dful chirng cir v~ dia m ao h6 tro
198
xac dinh ranh gioi vo luc dia - dai dirong tren B iSn D ong V iet N am .
15.
Le D inh
N am , Le
Phuong,
Trin
D uc A n, N guyin
X uan Lvi, Trin
Th~ Ti~p, Ph an D ong
A nh Tuan, Trin
va
Ph a,
H oang Y ~n, D uong
Le
207
Tu~n
N goc, M Q t s6 d?c diSm dia m ao khu V \ICTruong Sa va Tir C hinh - V iing M ay.
16.
B ili V an V U 'Q 'Ilg,Trin
D uc Th~nh, D ~ng H oai N hon. D ?c diSm hinh thai dia
219
hinh ran san ho quan dao Truong Sa.
17.
Trin
X uan
A nh Tu~n,
Lvi, N guyin
Th~ Ti~p, Ph an D ong Ph a, Le D inh N am , Trin
V ii Le Phuong,
Trin
H oang
Y ~n, Pham
229
V i~t H A ng, D uong
Tu~n N goc, D ?c diem dia hinh dia m ao day bien N am Trung B Q .
18.
V ii V an Phai, D uong
Tu~n N goc, LU 'u Thanh
C hung.
N hfm g bang chirng
243
dia m ao v~ S\I thay d6i m ire m roc bien tren dai be bien N am B Q trong giai dean
tir H olocen gifra d€n nay.
19.
V O Thjnh, Phan D ong Pha, N guyin
Tu~n, Le D inh N am , Trin
X uan
X uan H uyen,
Lvi, Trin
V ii V an Ph ai, Tang Phuc
H oang
Y ~n,
va
251
Le Phuong,
D uong Tu~n N goc, C ac kiSu 00 bien khu V \ICPhu Y en - K hanh H oa va vfuI d~
du bao xu th€ bien dQ ng bo bien trong b6i canh m \IC m roc bien dang.
20.
Pham
B a Trung.
D ac diem dia hinh day va trfun tich tfuIg m at vung bien ven
260
bo tinh B inh D inh,
21.
N guyin
D ang
Tuc,
Phan
Trong
Trinh,
B ili V an
Thom ,
N guyin
V an
271
H U 'O ng, N go V an Liem , V ~ cac them biSn va tu6i san he doc bo biSn K hanh
H oa - B inh Thuan.
22.
V ii D uy V inh, B ui V an V U 'Q 'D g.A nh huang cua m Q t s6 y€u t6 khi nrong hai
285
van d€n bien dQ ng dia hinh day vung ven bo chau th6 Song H 6ng.
23.
V ii V an Phai, D uong
Tu~n N gQ c, LU 'u Thanh
If thong
D inh N am . N ghien ciru dia m ao phuc vu quan
24.
B ui V an V U 'Q 'Ilg,Liu Zhi Fei, Trin
H ub, Tuo Shouting,
D uc Th~nh,
D ~ng H oai N hon, N guyin
D inh V an H uy, N guyin
Trung,
D inh K hang.
V ii Le Phuong,
Le
297
nhat doi bo bien.
Trin
D inh Lan, C hi-A n
V an Q uan, N guyin
306
D ic V ~,
K €t qua biroc dau nghien ciru t6c dQ
lfutg dong va tu6i tram tich hien dai vung cira song B ach D fu1g bang phirong
phap d6ng vi ph6ng xa 210pb va 137C S.
25.
N guyin
Ti~n H ai, Ivanova
tram tich
Lk.D A 3.
26.
H oang
a khu
Trung
Y e.D , N guyin
H tru
Cu. D ?c
diem m oi tnrong
V \IC cira D a R ang, Tuy H oa (Phu Y en) qua t~p m §:u
D u, Tim Jennerjahn,
A ndreas
K unzm ann.
316
16 khoan
Tac dQ ng nguon
327
v~t ch~t song len lang dong trfun tich va y€u t6 sinh dia h6a vung bien ven bo
vinh N ha Trang - K hanh H oa.
27.
N guyin
H oang
Trung
Thanh,
Phung
V an Long, Pham
V an Phach, Le D uc A nh, Pham
Tu~n A nh,
342
Q uac H i~p. D anh gia anh huang phan toa phu sa
cua song M e C ong len them I\lC dia k€ c~
bang ham hrong t6ng cacbon htru
co (TO C ) va cacbonat trong tram tich.
28.
Phi Truong
Thanh, Trin
H a, N guyin
Th] D ung, Trin
lira bun,
6
Tu~n D iing, N guy~n Q uang M inh, N guyin
Th] H ai
Th] H A ng M inh, Ton V an Son. T6ng quan v~ nui
354
H6i nghi Khoa hoc Dia chdt biin toan quoc ldn tM II zyxwvu
KET QuA
BUOC
DAu NGHIEN
ciru TOC
DQ LANG
VA TUOI TRAM ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
'r t c n HI¥N D~I vUNG CUA SONG B~CH
PHUONG
PHAp
DONG
IBili Van VU'c;mg, 2Liu Zhi Fei, ITdn
VI PHONG
Du'c Th~nh,
~
ITdn
DQNG
DANG BANG
210Pb va 137Cs
Dinh Lan, 2Chi-An Hub,
ID~ng Hoai Nhon, INguy~n Van Quan, INguy~n D~c V~,
2Tuo Shouting,
IDinh Van Huy, INguy~n Dinh Khang
"Vien Tai nguyen va Moi truong bidn - VAST
2 7ruc'mg
Dai hoc D6ng
tt. ThuongLKJIHGFEDCBA
H a i, Trung Qu6c
E-mail:
TOM TAT:
Vimg cua song Bach DJng la mot cua song hinh phlu 11m va quan trong thir
Nam (sau
cua
song D6ng Nai), nai co cang Hai
Phong
va cang nutrc
Lach
SQU
2 &
trong
H uyen
tuong lai. Vimg cua song nay chica dung tai nguyen thien nhien da dang va phong
Vi¢t
phu,
lien
quan ddn din h¢ thong lach tri€u va cac h¢ sinh thai nhu rung ngtjp mdn, bdi trieu v. v. Trdm
tich va dia hinh (fling dong tram tich, sa b6i luong lach) vimg cua song bidn d6i manh co anh
huong ddn gia tri tai nguyen va cac hoat d6ng kinh
kit qua nghien
CUu
d dgc
biet la cang bidn. Bai bao trinh bay
buac dau vi t6c d6 lling dong, tu6i tram tich hien dai cua tram tich vung
cua song Bach DJng. T6c d6 !&ng dong tram tich nhdn duac tir mat clit
210 Pb
va
137CS
bien
2
d6ng tir 0,69-0,97 cm/ndm, kh6i IU(1ngtram tich tich tu tir 0,5198 ddn 0,8045 (g.cm- .yr- l).
210 Pb
duac sit dung cho tinh toan tu6i tram tich hien dai trong vong 100 ndm,
137CS
dung dd
2l
xac nhdn d6c ldp kdt qua tu6i tram tich nhdn duac tir OPb.
T V ' KHOA:
T6c dQ l~ng dong, tu6i, Bach Dang, 210Pb, 137CS
D~TvANDE
Tang quan vin d~ nghien
cuu
Vao nam 1963, Goldberg
IAn dAu tien d~ xuat v~ sir mAt thang bang gifra 210Pb va
226Ra co th~ phuc vu xac dinh tu6i trAm tich hien dai, Ciing trong nam do, ong da ap dung
thanh cong phirong phap phong xa 210Pb co ban chu ky phan ra la 22 nam d~ xac dinh tu6i
tram tich cua cac tang bang
a Greenland
[14]. D€n nay, phirong phap nay dll duoc ap dung va
ph6 bien rong rai d~ dinh tu6i, t6c dQ l~ng dong trAm tich cho cac thuy
V\fC:
h6 [17], [36], bi~n
[18], [29] va dAm pha [2]. Ben canh do 137CSciing duoc sir dung d6ng hanh, kiem chirng dQc
l~p so voi 210Pb d~ tinh to an tuoi, t6c dQ lang dQng trAm tich. K€t qua tinh toan v~ tu6i, t6c d9
l~ng dong tram tich la
C (J
sa quan
trong nghien ciru anh huang cua qua trinh tram tich den qua
trinh xoi lo; b6i tu, gia tang dQ due,
C (J
ch~ v~n chuyen tram tich tic nguon d~n b6n [6], [10],
[11] va cac tac dQng toi cac h~ sinh thai, vi du nhu h~ sinh thai co bi~n va ran san ho.
306
tu« ban Dja ehdt va Tai nguyen, Khodng san biin
H9i nghi Khoa hoc Dia chat bidn toan qu6e tdn thU II
Vung cira song Bach D~ng (VCSBD)
la mot cira song hinh ph@u IOn va quan trong thir
2 Vi~t Nam (sau cira song D6ng Nai), noi co cang Hai Phong va cangZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
m r o c sau Lach Huyen
trong nrong lai. Day la vung cira song chira dung tai nguyen thien nhien da dang va phong
phu lien quan den h~ thong lach tri~u va cac h~ sinh thai nhu nrng ngap man, bai trieu v.v.
Trftm tich va dia hinh va (lang dong trftm tich, sa b6i luong lach) vung cira song bien d6i
manh co anh huang
den gia tri tai nguyen va cac hoat dong kinh te d?c biet la cang bien, do
d6 thu hut m6i quan tam cua cac nha khoa hoc nhir: tien hoa chau th6, dong lire hoc, trftm tich
hoc, dia mao hoc, v~n chuyen trftm tich, Nghien ciru v~ tu6i, t6c dQ l~ng dong trftm tich hien
dai
a vung
cira song nay v~n chira duoc quan tam. Bai viet nay cung dp
dfr lieu, thao luan v~
tu6i va t6c dQ I~ng dong tram tich hien dai vung cira song Bach D~ng dira tren tinh toan nang
luong phong xa cua 210Pb va 137Cs elOPb, 137CsradionucIides)
tai mot s6 cQt khoan 6ng ph6ng
trftm tich tftng mat.
TAngMLKJIHGFEDCBA
q u a n v~ di~u ki~n t v nhien vimg cua song Bach J)~ng
V ung cira song co c~u true mra kin, co quan dao Cat Ba chan phia dong. bac, ban dao
D6 San chan phia tay nam va con co h~ dao cat Phu Long, Cat Ba, Dinh Vii chan ph fa bien
a
dong nam. Cac nhanh song chinh tren vung cira song la Yen Lap, Bach D~ng, C~m va Lach
Tray (hinh 1).
Dia hinh VCSBD da dang va phirc tap, g6m nhi~u kieu, dang dia hinh co nguon g6c
khac nhau
va
co th~ duoc chia thanh 4 nhorn: Dia hinh d6i va nui thap, d6ng bang khong ngap
trieu, d6ng bang ngap tri~u tv nhien va dia hinh bo ngftm - luong lach ngap mroc thirong
xuyen [32]. H ~ th6ng lach trieu phat tri~n day d?c va thuoc hai nhom. Nhorn thir nh~t phat
tri~n ke thira nr nhfmg long song cii diroc mo rong va dao sau long nho xam nhap cua dong
tri~u b~ mat va day (Lach Huyen, Nam Trieu, Cai Trap v.v.). Chung rong toi 2-3 km, sau toi
10-15 m va keo ngam ra phia bi~n chuc km. Chung bao va chia cac khu bai trieu thanh cac
dao biet I~p, rong toi chuc krrr'. Nhom thir hai g6m nhieu cap, hinh thanh do heat dong cua
dong trieu tftng mat, Chung phan dt
cac dao bai trieu thanh nhieu manh khong tach roi nhau.
Cac bai trieu cao chiem 70% dien tich, dQ cao tuyet d6i 0-1 m [32].
Day la vung co che dQ nhat trieu di~n hinh voi hftu h~t s6 ngay trong thang la nh~t
trieu, dQ IOn tri~u cue dai 4 m, t6c dQ dong trieu trung binh 30-50 cm/s, cue dai toi
cm/s. Dong tri~u thuan nghich, eIIip tri~u r~t dep. Kh6i mroc VCSBD
1 5 0 -1 8 0
co ban IQ'va IQ'nhat vao
mua rmra, lo va IQ'man vao mua kho.
Dong chay co thanh phan dong tri~u quyet dinh, nen co tinh thuan nghich trong ngay,
phu thuoc vao dia hinh bo, huong bo, luong lach va cira song. Dong chay manh vao cac thang
6, 7, 12, 1, y~u vao cac thang 3, 4, 8, 9 va manh nhat khi mire mroc dao dong len-xuong
ngang qua mire trieu trung binh. T6c dQ dong trong khoang r~t rQng tir 0,1-1,8 m/s, trung binh
10-30 cm/s. T6c dQ dong chay xuong IOn hon dong chay len: Tai cira Nam Trieu, t6c dQ dong
chay xuong cue dai 90 cm/s, t6c dQ len cue dai la 60 cm/s.
Do anh huang
cua dia hinh,
song bi~n n6i chung
O,75m, tnr nhfmg dip bao, tftn xu~t lang s6ng dat khoang
tu« ban Dia chat
khong
Ian dQ, cao trung
20%. Trong
binh
hftu h~t cac thang,
va Tai nguyen,LKJIHGFEDCBA
K h o d n g san biin zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
307
H(Ji nghi Khoa h9C Dia chdt biin toan quoc ldn thii II zyxwv
dQ cao song Ion nhat thuong 2-3 m, song bao dat 4-5 m,
C\l'C
dl;ll'5,6 m. Vao mua dong, tir
thang 9 d~n thang 2 nam sau, song co dQ cao trung binh tir 0,5-0,75 m, thinh hanh huang
dong voi tan xuat 34% va dong bac voi tan xuat 14%. Vao mua he, tir thang 3 d~n thang 8,
v c i tan x u s t 27% va
dQ cao song trung binh 0,7-0,9 m, song thinh hanh huang dong nam ZYXWVUTSRQPONMLKJIHG
huang nam voi tan xuat 22%. Vao cac thang chuyen tiep 4 va 10, song huang dong va
dong nam iru the.
I. TAl LI~U vA PHUONG PHAp NGHIEN
CUu
1.1. Tili Ii~u
°
Bai viSt sir dung 2 cQt khoan voi mil hieu HP08 va HP 1 LKJIHGFEDCBA
a dQ sau Ian hrot la 24 m va
10m so voi 0 m hai d6 (HD). ChiSu dai cQt khoan HP08 la 65 em va HP 10 la 90 em. Hai cQt
khoan diroc thu trong chuyen khao sat chung
g ifr a
Vien Tai nguyen va Moi tnrong bien
(IMER), Vi~t Nam va Phong thi nghiem Trong di~m Quoc gia Dia chftt bi~n (SKLMG), Dai
hoc Tongji, Thuong Hai, Trung Quoc thang 5 nam 2011 (hinh 1).
~-==----===~~~~~~r.nnr~~~----------~~~~rr~7>rJ~~~'~
00·
C H U G IA I
00"
-------sDuong
V i tr i c o t
o
km
@
sou
d6ng
(m )
khoan
5
10
,/
","s-
)
...
40'
~~
V.;,.secBd
107°
107°00· E
Hinh 1: Sa a 6 vung cua song Bach DJng
va vi tri
lJ khoan HP08
O'E
va HP 10
1.2. Phuong phap
12.1. Phtin tich phong
X{l
bang tia phJ gama
Theo dQ sau, cQt khoan dircc chia thanh cac mfiu, m6i mfiu img voi 2 cm. S6 mfiu nay
duoc phan tich 210Pb va 137Cs b~ng tia ph6 gama (Analysis of radionuc1ides by y 308
tu« ban Dia chat
va Tai nguyen,
Khodng sdn biin
H9i nghi Khoa h9C Dia chdt biin toan qu6c ldn thu II
spectrometry),
theo tieu chuAn 327 va 375 [30] cua Co quan Nang hrong Nguyen
tir Quoc t~
(IAEA), s6 m&u d~m tren may do GMX. Thai gian d~m m&u dao dl)ng nr vai gio d~n vai ngay
tai Vi~n Khoa hoc Trai Dit, Vi~n Han lam Sinica, Dai B~c, Dai Loan.
1.2.2. Phuong phdp xdc dinlt tac d~ !ting d!Jng tram tich
T6c d9 l~ng dong trim
137CSdutheo d9 sau (excess
tich (cm.yr')
210-Pb
hay 210Pbex, excess
tich. 137 -CSdu xam nhap vao trong trim
may dien nguyen
duoc tinh toan tir d6ng vi phong
tich do cac
137-Cs hay 137CSex)trong lap trim
VI,1
tir [6], [14], [15], [21], [28]. Trong
xa 210Pb va
thir vii khi hat nhan va sir c6 nha
nghien
diroc phan tich 137Cs (voi thai gian d~m dai) va liy nam
ciru nay cac m&u trim
tich
1950 la thai gian diu tien xuit
hien 137CStren vung bien [6], [10], [11]. T6c dl) l~ng dong trim
tich tinh theo t6c dl) phan
ra cua 137Cs ky hieu la SCs-137tinh theoZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
c c n g thirc: SCs-137=Z/(T o -1950).
Trong
do Z, la
137Cs sir xam nhap theo dl) sau, To la thai diem thu m&u. T6c d9 l~ng dong trim
tich tinh
theo t6c d9 phan ra cua 210Pb ky hieu la SPb-210diroc tinh theo cong thirc SPb-210= - A 1m,
voi "Ala h~ng s6 phan ra cua 210Pb (0.03114y-I).
1.2.3. Kllai luirng tram ticb tich tl}
Kh6i
hrong
l~ng dong
210Pbdu tai dl) sau z bit
trim
tich/don
ky cua lap trim
vi dien tich (g crniyr')
duoc
tinh tir theo
tich eIOPbxs(z») [3]: Ln21OPbxs(z)-Ln210Pbxs(o)=(-
A210m-I)W. Trong do: Dan vi kh6i luong tich tu trim tich diroc tinh bang kh6i hrong trim
tich tich tu kho, co don vi tinh (g.crn") w la quan h~ vo'i thai gian lang dong trim
duoc
di€n
ta bang
cong
thirc
t=W.fl
(f la hru
luong
tich
tu trim
tich
tich va
g.cmi.yr').
In210Pbxs(z)co d6 thi ngiroc voi kh6i luong tich tu tren mot don vi dien tich; w: k~t qua cua
mat c~t 210Pb la tuyen tinh va goc d6c la: -"A21ofl.
12.4.
Mo
hlnh tinh tugi tram tich
SiI dung 210Pb d~ xac dinh tu6i trim
tich la mot phuong
phap
ph6 bi~n va quan
trong hien nay. Dua vao d6ng vi phong xa cua 210Pb, co th~ xac dinh diroc tu6i trim
hien dai trong vong
150 nam. Trong trim
tich t6n tai 2 loai 210Pb: "supported
san xuit tai ch6 boi qua trinh phan ra cua 226Ra va excess
quyen. Y nghia d9 phong
xa (activity)
tich
210Pb" diroc
210PbelOPbex) nhan diroc tir khi
cua 210Pb pharr b6 theo d9 sau nhan duoc
rieng do
qua trinh phan ra theo lu~t ham s6 mii (hoac tuyen tinh n~u chung ta ve sa d6 logarit s6 tu
nhien). Tuy nhien gia tri n~n phu thuoc hoac l~ng dong trim
tri xac dinh hoacbien
tich va 210Pb phan b6 d~n vi
d6i qua thai gian. Do vay, hrong 210Pbex bang hrong 210Pb t6ng tnr
di luong 210Pb diroc san xuat tai ch6.
Co 2 me hinh tinh toan cho 210Pb d~ xac dinh tu6i trim
hi: CRS (Constant
Rate of Supply)
va CIC (Constant
Initial
tich diroc dung ph6 bien do
Concentration)
[14] va tiep
tuc duoc phat trien boi [25]. Tu6i trim tich diroc tinh bang me hinh CRS (constant
210Pb supply)
rate of
[25]:
t=l/s
va
In {A (O)IA (x)}
t u « ponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ban Dia chdl
Tal nguyen, K h o a n g san biin zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
309
H9i nghi Khoa h9C Dia chat biin toan qu6c tdn thu 11
Trong do: A(O) thS hien hrong 210Pb du tren m~t tram tich;
A(x) thS hien 210Pb dir tai dQ sau (x);
A la hang s6 phan ra cua 210Pb (0.03114i1);
t la thai gian l~ng dong tr~m tich (tuci, nam).
SU dung 137CSdS kiem tra dQc l~p voi nam 1950 la thai gian b~t d~u xu~t hien 137CS
trong tram tich thuy V\l"C.
II.ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
K E T Q u A v A T H A o LU~N
11.1. K~t qua
T6c dQ va khoi hrong tich tu tram tich duoc xac dinh tir phong xa 210Pb va 137CScho
d6ng. T6c dQ lang dong tram tich tai vi tri HP08 tir 0,82 cm/nam dSn 0,97
2
2
cm/nam, kh6i hrong tich tu/l cm la 0,8045 glcm /nam va tuong irng tai cQt khoan HPI0 la
2
0,69 dSn 0,75 crn/nam va 0,5198 glcm /nam (bang 1).
gia tri nrong
Bang 1: T6c
tJ (J
tcing dong trdm tich (em/nom); kh6i lu a n g tich t1;-l/di¢n tich g/cm2/niim)
Kh8i hreng tich
T8c dQ ling d(}ng tr~m tich (cm/nam) tir dAng vi phong
CQt
khoan
t\l/di~n tich
x~
210
(g/Cm2/nam)
137CS
Pb
HP08
0,82
0,97
0,8045
HPlO
0,69
0,75
0,5198
V oi 2
vi
tri CQt khoan, can cu phan tich phong xa, tu6i tr~m tich cho cQt khoan duoc
xac dinh tir nam 1910 dSn 2011, khoang
100 nam (hinh 2).
11.2. Thao lu~n
IL2.J.D{ic iliim liing dong tram tich VCSBD
°
Tir kSt qua tinh toan t6c dQ tram tich cua 2 cQt khoan HP08 va HP 1 cho thay: t6c dQ l~ng
dong trAm tich tai VCSBD tang dAn theo huang ra biSn: Tai cQt khoan HPI0, t6c dQ l~ng dong
2
trung binh tinh theo phuong thing dirng nr 0,69 dSn 0,75 cm/narn va 0,5198 glcm /nam, trong
vong 100 nam (nr nam 1910 dSn nam 2011). Tai
vi tri
cot khoan HP08 0 dQ sau 24 m/OmHD co
t6c dQ i1lng dong tram tich trung binh theo phuong thing dirng tir 0,82 dSn 0,97 cm/nam, kh6i
2
2
hrong tich tu/I cm la 0,8045 glcm /nam, trong vong 66 nam (bang 1, hinh 2).
KSt qua tren r~t phu hop voi d~c diem hinh thai - dQng lire va phan b6 tram tich tai
khu bo hien dai: Hai CQt khoan
m/OmHD)
HP08
(0 dQ sau 24 m/OmHD)
va HPI0
(0 dQ sau 10
thuoc phu doi song bien dang cua doi suon bo ngam va doi song pha huy [12],
[22]. Ben canh do, tai d c i nay heat dQng cua cac ySu t6 dong luc: Song, dong chay t6ng
hop (thuy trieu,
anh huang
chay ven bo, dong chay song) 6n dinh theo mua trong
cua cac ySu t6 thai tiSt b~t thuong
nam, khong chiu
(bao), va heat dQng cua cac ySu t6 dong lire
nay cang 6n dinh.khi dQ sau khu bo cang tang len. V6i d~c diSm nay, nen su phan b6, lang
310LKJIHGFEDCBA
cMt va
t u « ponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONM
ban D ia
T a i nguyen, K h o d n g san biin
H(Ji nghi Khoa hoc Dia eMt biin toan qu6e idn thU II zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
dong tram tfch nrong d6i 6n dinh theo khong gian va thai gian. Tuy nhien, dieu quan trong
hon ca la tai vi tri cQt mftu HP8, anh huang phu sa cua h~ thong Song Hfmg d~n vung ria
ngoai cua VCSBD Ian hon.MLKJIHGFEDCBA
C ore H P 08
0
2011
2005
" " P b ( d p m /g )
m C s ( d p m /g )
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
C ore H P 10
0.1
0.20.1
I
10
1995
15
1990
20
1985
25
1980
30
1975
35
I
~~
+
5
2000
10
1
~
+
~
++
+
0
2005
5
2000
10
1990
15
1980
20
1985
25
1970
30
1975
35
1960
40
1970
40
1955
45
1955
45
1950
50
1960
60
1945
55
1940
60
1935
65
1955
55
1950
i60
.z:,
1945
£;
1930
70
"
1925
75
0.
~65
0
1920
H in h
" 'C s ( d p m ig )
0
2011
0.05
.T 85
1910
90
dong
va tuJi tram
1
10
+'
++
++
~
+
K
~80
1,
1915
0.1
+~
r-:
~
s:
15.
~
e lf) SQU tai 2 c(Jt khoan HP08
2: Tu6i tr6m tich theo LKJIHGFEDCBA
IL 2. 2. v J kit qua tac tl9liing
2 " 'P b ( d p m /g )
0.10.01
tic h
va
HP 10
VCSBD
V~ t6c dQ I~ng dong tram tich: trong nghien CUunay, nhom tac gia moi chi xac dinh
duoc gia tri trung binh cua t6c dQ I~ng dong tram tich VCSBD. D~ co diroc k~t qua chi ti~t v~
t6c dQ lang dong tram tich theo thai gian dn k~t hop su dung voi cac phirong phap khac nhir:
Phuong phap ky thuat huynh quang tia X d~ quet cQt khoan (X-ray fluorescence -XRF core
scaning), ky thuat nhi~u xa tia X (x-ray diffaction) d~ nghien ciru khoang v~t set va thanh
phan co h9C tram tich.
K~t qua tu6i tram tich co dQ chinh xac cao, voi chi~u dai cQt khoan xfrp xi 100 em da
co th~ xac dinh duoc tu6i lap tram tich trong yang 100 nam cho cac vung cira song va cac
thuy VI,fCyen bo la kha phu hop. K~t qua nay kha tuong d6ng voi cac k~t qua nghien ciru khac
nhau cua cac tac giai tren Th~ gioi thuoc cac thuy VI,fCkhac nhau: H6 [34], vung cira song
Amazon [31].
So sanh t6c dQ I~ng dong tram tich VCSBD voi cac thuy vue khac: No cao hon h~ dfim
pha Tam Giang - cfiu Hai (0,31-0,60 cm/nam theo [2]), thfrp hon cira Ba Lat (0,70-3,00 cm/nam
theo [13], thfrp hon so v61 cac thuy VVCyen bo Malaysia (1,57-8,64 cm/nam theo [36]).
Day la k~t qua nghien CUudang tin c~y diroc ki~m soat va lira chon ngay tir ban dfiu:
Cac cQt khoan duoc II,fUchon thu theo cac doi hinh thai - dQng lire theo quan di~m dia rnao bo
bien cua cac tac gia n6i tieng tren Th~ gioi [5], [26] va cac nghien CUu co ban cua cac tac gia
Tiiu ban Dia chat va Tai nguyen, Khodng san biin
311
H6i nghi Khoa h9C Dia cMt biin toan quoc I[m tM LKJIHGFE
If
trong mroc. [12], [22). Cac mftu v~t diroc phan tich bang thi~t bi va phuong phap hi~n dai. K~t
qua diroc tinh toan theo co s6 Iy thuyet hien dai va cac phuong trinh toan da duoc ki~m
nghiem va sir dung ph6 bien tren th~ gioi (nhir da d€ c~p 6 cac muc d~t v~n d€ va phan
phirong phap nghien ciru).
KETLU~N
Phuong phap nuclit phong xa 210Pbva 137Csda duoc ap dung danh gia t6c lang dong
va tu6i tram tich tai 2 cQt khoan VCSBD. Trong vong vai chuc nam d~n 100 nam qua, t6c dQ
lang dong tr§.m tich trong vung tang d§.n ra phia bien: tir 0,69-0,75 cm/nam va khoi lirong tich
tu/I cm 21a 0,5198 g/cm 2/nam (tai cQt khoan HPIO) d~n 0,82-0,97 cm/nam va khoi luong tich
tu/l cm 2 la 0,8045 g/cm 2/nam.
T6c dQ I~ng dong tram tich VCSBD cao hon cac thuy V\ICyen tinh (h6, d§.m pha), thap
hon vung cira song chau th6 (song H6ng). K~t qua lang dong tram tich phan anh duoc kha
nang cung dp tram tich cho vung cira song hinh ph~u: Giau tr§.m tich hon mot s6 V\ICmroc W
nhien yen tlnh va ngheo tram tich hon vung cira song chau th6.
H o p tac nghien ciru giua
Lai cam an: Nghien ciru nay duoc tai tro boi Ti~u Du an 5 -ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDC
Vien Tai nguyen va Moi tnrong bien (IMER), Vi~t Nam va Phong Thi nghiem Trong di~m
Quoc gia Dia ch~t bien, Dai hoc Tongji, Thirong Hai, Trung Quoc. Nhom tac gia xin bay to
loi earn on chan thanh d~n 2 co so tren. Nhom tac gia cling bay to loi earn an chan thanh d~n
Giao sir Chen-Feng You thuoc Phong thi nghiem Dia hoa d6ng vi, Trung tam nghien ciru h~
thong dQng hrc Trai D~t, Truong Dai h9C Cheng Kung, Dai Loan va TS. Hoang Van Long,
Truong dai hoc Mo - Dia chat, Vi~t Nam da cung thao luan v€ phirong phap tinh toan tu6i
tram tich va d6ng vi phong xa.
TAl LI¥U THAM KHAo
I. Ali Arman Lubis, 2004. Constant rate of supply (CRS) model for determing the sediment
accumulation rate in the coastal area using 210Pb.Coastal Development, pp. 9-18.
2. Albertazzi., Bellucci L.G et aI, 2007. 210Pb and 137Csin sediment of Central Vietnam
coastal lagoons: Tentitive assessment of acculation rate. Marine Science and Technology
Supplement 1, pp. 73-81.
3. B.S. Shukla, 1989. An evaluation of the CIC Model of 210PbDating of Sediment. Eviron
Geol Water Sci, Vol. 14, No.1, pp 73-76 Springer-Verlag New York Inc.
4. Bergan T.D., 2002. Radioactive fallout in Norway from atmoshperic nuclear weapons
tests [J). Environment Radioactivity, 60, pp. 189-208.
5. Bird E., 2000. Coastal geomorphilogy.
An introduction John Wilet and sons. LTD
Chichester-New York, pp. 1-322.
6. Chih-An Huh et aI., 2011. Modern «100 years) sedimentation in the Taiwan Strait: Rates
and soure-to-sink pathways elucidayed from radionuclides and particle size distribution.
Continental Shelf Research, 31 (2011), pp. 47-63.
312ponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA Tiiu ban Dia chat
va
Tai nguyen, Khodng san biin
H6i nghi Khoa h9C Dia chat bien toan
qu6c tdn tM 11 zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
7. Crozaz,LKJIHGFEDCBA
G ., et aI., 1964. Antarctic snow chronology with ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
2 1 o Pb.
Geophysical Research,
VoI.69, p. 2597-2604.
8. Do Minh Due et aI., 2007. Sediment distribution and transport at the nearshore zone of the
Red River delta, Northern Vietnam. Asian Earth Sciences, 29 (2007), pp. 558-565.
9. Do Minh Due et aI., 2011. An analysis of coastal erosion in the tropical rapid accretion
delta of the Red River, Vietnam. Asian Earth Sciences,
xxx
(2011)
x x x -x x x
(in press).
10. Huh, C.A et aI., 2006. Sedimentation in the Southern Okinawa Trough-rates, turbidites
and a sediment buget. Mar. GeoI., 231, pp. 129-139.
11. Huh, C.A et aI., 2009. Modern accumulation rates and a budget of sediment off the
Gaoping (Kaoping)
River,
SW Taiwan: A tital and flood dominated
depositional
environment around a submarine canyon. Mar. Syst., 76, pp. 405-416.
12. Dinh Van Huy, 1996. f)~c di~m hinh thai - dQng lire khu bo hien dai Hai Phong. Luan an
PTS Dia
Iy - Dia
chat, Truong Dai h9C Khoa h9C T\I nhien - DHQG Ha NQi, 127 trang.
13. G.D. Van Den Bergh et ai, 2007. Recent sedimentation and sediment accumulation rates
of the Ba Lat prodelta (Red River, Vietnam). Asian Earth Sciences, 29, pp. 545-557.
14. Goldber E.D., 1963. Geochronology with lead 210. In: Radioactive Dating [M], pp. 12l131. IAEA, Vienna.
15. He Q., Walling D.E., et ai, 1996. Interpeting the 137Cs profiles observed in several small
lakes and reservoirs in southern England
[1 ].
Chemical Geology, 129, pp. 115-131.
16. Jay Stratton Noller et ai, 2000. Quanternary Geochronolgy methods and Applications.
Lead-21 0 geochronology, pp. 115-120.
17. Krishnaswamy S et ai, 1971. Science Geochronology of lake sediments
[1 ].
Earth and
Planetary Letters, 11, pp. 407-414.
18. Koide M., Soutar A. et ai, 1972. Marine geochronology with 210. Earth and Planetary
Science Letters, 14, pp. 442-446.
19. Milliman, J. D et ai, 1983. World-wide delivery of river sediment to the oceans. GeoI., 91,
pp. 1-21.
20. Milliman, J. D., et ai, 1992. Geomorphic/tectonic
control of sediment discharge to the
ocean: The importance of small mountainous rivers. GeoI., 100, pp. 525-544.
21. Lu X., 2004. Application of the Weibull extrapolation to 137Cs geochronology in Tokyo
Bay and Ise Bay, Japan [1]. Environmental Radioactivity, 73, pp. 169-18.
22. Nguyen Th~ Tiep, 1993. Hinh thai - dong lire ven
Luan an PTS khoa h9C Dia
Iy - Dia
be
Delta song Hong (Holocen hien dai).
chat, 170 trang. Truong Dai h9C T6ng hop Ha N9i.
23. LJ. Turner, L.D. Delorme, 1995. Assesment of
210
Pb data from Canadian lakes using the.
CIC and CRS models. Environmental Geology, 28 (2) September 1996. Springer-Verlag.
pp.78-87.
Ti€u ban Dia chat
va Tai nguyen,
Khoang sdn bien
313
tdn tM 11 zyxw
H9i nghi Khoa h9C Dia chdt bidn toan quoc
24. Dang Hoai Nhon va nnk., 20 11. Lang dong tram tich tren bai trieu Bang La va NgQCHili,
Hai Phong. Khoa hQCva C6ng nghe bien, T11 (2011), Nol, tr 1-13. ISSN LKJIHGFEDCBA
1 8 S 9 -3 0 9 7 .
2S.
Oldfield, F., Appleby. P. G et ai, 1978. AlternativeZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
2 1 0 Pb dating: results from the
ew
Guinea highlands and Lough Erne. Nature (London), Vo1.271, pp. 339-342.
26. O.K. Leontyev, L.G. Nikiforov, G.A. Xafijanov, 1962. Dja mao
be
bi~n. Ban dich tieng
Nga, 372 tr. Khoa Dja Iy, Truong DH Khoa hoc TI! nhien, DHQG Ha N<)i. narn 2000.
27. Pakarinen P. and Tolonen K., 1997. On the growth-rate and dating of surface peat [J].
Finnish Peatland Society, 28, pp. 19-24.
28. Robbins lA.,
Holmes
c ., et ai, 2000. Time-averaged
radionuclides to sediments
fluxes of lead and fallout
in Florida Bay [J]. Geophysical Research,
pp.
1 0 S (C 1 2 ),
2 8 8 0 S -2 8 8 2 1 .
29. Sorgente, D et aI., 1999. Chronology of marine sediments - Interpretation of activity-depth
profiles of
210
Pb and other radioactive tracers. Part 1. CNR-ISMAR-Bologna,
Thechnical
Report No.S4, 32 pp.
30. Strachnov, V., et ai, 1996. Report on the Intercomparison run IAEA-37S: Radionuclides in
soil. IAEAlALl07S, IAEA, Vienna, Austria.
31. Sophie Althammer et ai, 2010. The use of the 21 OPb method for preliminary evaluating
the sedimentation rate in Amazon River mouth. Annals of Warsaw University of Life
Sciecences.
32. Trftn Duc Thanh va nnk., 1993. M6i tnrong Dja ch~t ven bo Hai
IIS 0 .0 0 0 .
Phong,
Ban
dE>
ti I~
Liru tnr Vien Tai nguyen va M6i tnrong bien, Hai Phong .
•
33. Vinh V.D, et ai, 2011. The impact ofHoa Binh dam on distribution of suspended sediment
in coastal areas of red river delta. Proceeding of
and Technology, Vol. 3, pp.
s" National
conference of Marine Science
4 6 S -4 7 4 .
34. XU Hai, AI Li, et ai, 2006. Geochrology of a surfacce core in the northern basin of Lake
of Lake Qinghai: Evidence from
210
Pb and
137
Cs radi~nuclides.
Chinese journal of
geochemistry, pp. 301-307.
3S.
Zbigniew Pruszak et ai,
200S.
Hydrology and morphology of two river mouth regions
(temperate Vistula Delta and subtropical Red River Delta). Ocenologia, 47(3), pp.
3 6 S -3 8 S .
36. Theng, L.T., Ahmad, Z., Mohamed, C.A.R., 2003. Estimation of sedimentation rate using
210
Pb and
21O
pO at the coastal water of Sabah, Malaysia. Radioanalytical
Chemistry, Vo1.2S6, pp.
314
and Nuclear
l1 S - 1 2 0 .
t u « ban Dia chat
va Tai nguyen,
Khoang
san bidn
H(Jinghi Khoa h9C £Jia chdt biin toan quoc ldn tM IIMLKJIHGFEDCBA
SUM M ARY
IN IT IA L
RESULTS
GEOCHRONOLOGY
O F STUDY
OF M ODERN
BY M ETHODS
IN S E D IM E N T A T IO N
S E D IM E N T S
RATE
IN T H E B A C H
AND
DANG
ESTUARY
O F 2 1 0 P b A N D zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
137CS R A D I O T R A C E R
I B u i V a n V u o n g , 2 L iu Z h i F e i, I T r a n D u e T h a n h , I T r a n D in h L a n , 2 C h i-A n H u b ,
2 T u o S h o u tin g , I D a n g H o a i N h o n , I N g u y e n V a n Q u a n , I N g u y e n D a c V e ,
I D in h V a n H u y , I N g u y e n D in h K h a n g
I-Institute of Marine Environment and Resources - VAST
2Tongji University, Shanghai, China
E-mail:
The Bach Dang estuary is very large (after the largest Dong Nai estuary). It is so
important in Vietnam because where has Haiphong Seaport and in the future, this area will
have also Lach Huyen deep-water port. This estuary consists of high abundant in natural
resources concerning of tidal channels and ecosystems such as mangroves and tidal flats etc.
In addition, the sediments and topography (sedimentary rates and channel siltation) in this
area have been changed strongly and directly impacts on the resource values and economic
activities, especially the seaport logistics. The related issues have attracted alot of scientists
in the fields of delta evolution, hydrodynamics, geomorphology,
This paper
presents
initial
results
of the studies for
the
sedimentary transport, etc.
sedimentation
geochronology of modern sediments in the Bach Dang estuary. Sedimentation
from 2IoPb and I37CS profiles
accumulated/area rangedfrom
has been varied from
rates
and
rate derived
0.69 to 0.97 cm.yr' and mass
0.5198 to 0.8045 (g.cmi.yr '}. The 210Pbwas used to calculate
geochronology of modern sediment cores in the Bach Dang estuary within 100 years and
137
C ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
s should be used as an independent tracer to verify the results obtained from 210
P b.
K EY W O RDS:
Tiiu ban Dia cha:
Sedimentary rate, geochronology, Bach Dang,
va LKJIHGFEDCBA
T a i nguyen, Khodng
san biin
21O Pb, I37Cs
315