Lấy một tình huống và phân tích tình huống về thẩm định dự án FDI

ĐỀ BÀI : Lấy một tình huống và phân tích tình huống về thẩm định
dự án FDI
BÀI LÀM
TÌNH HUỐNG: Dự án xây dựng tổ hợp thép điện tại vịnh nước sâu
Vân Phong do tập đoàn Posco - Vinashin đề xuất.
Đây là dự án đầu tư do tập đoàn thép posco ( posco (Hàn Quốc) là tập
đoàn thép lớn thứ ba của thế giới), đơn vị đã đầu tư 1,2 tỉ USD để xây dựng
nhà máy cán thép ở Bà Rịa – Vũng Tàu, và tập đoàn Công nghiệp tàu thủy
Việt Nam ( Vinashin) đã tiến hành khảo sát và xin thuê 720ha tại Vân phong
để xây dựng dự án Nhà máy thép liên hợp có công suất dự kiến giai đoạn một
khoảng 4 triệu tấn/năm với vốn đầu tư 4 tỉ USD và giai đoạn hai là 8 triệu tấn/
năm với vốn đầu tư khoảng 7,2 tỉ USD.
Tuy còn một số tranh luận về xây dựng cảng biển nước sâu phục vụ
chiên lược lâu dài, đưa Vân phong trở thành cảng container quốc tế (sau
2020). Hay xây dựng nhà máy thép giải quyết vấn đề lợi ích trước mắt là xây
dựng tổ hợp nhà máy sản xuất thép – điện.
Vậy UBNT Khánh hòa và các cấp, ban ngành có trách nhiệm giải quyết
vấn đề này như thế nào? Dưới góc độ hiểu biết của cá nhân em xin trình bầy
vấn đề này như sau.
I. Những tác động của dự án đối với xã hội :
1.1. Tác động tích cực:
Theo quy mô tính toán của dự án mà posco đã đưa ra thì khi nhà máy
thép này đi vào hoạt động, mỗi năm ngân sách của chúng ta sẽ có nguồn thu
cỡ 4000 tỉ đồng, trong đó ngân sách của tỉnh có cỡ 50%. Đồng thời nhà máy
thép posco sẽ tạo ra khoảng100.000 việc làm và sẽ có các cơ sở cùng phát
1
triển để cung cấp cho nhu cầu hoạt động của posco va tiêu thụ sản phẩm.
Ngoài ra Việt Nam còn được hưởng giá thép thấp hơn giá thép và phôi thép
nhập khẩu. Trong dài hạn, liên hợp luyện kim Posco - Vinashin là cần thiết để
đáp ứng nhu cầu về thép trong nước và tham gia xuất khẩu theo mục tiêu
công nghiệp hóa - hiện đại hóa.

Nếu xây dựng nhà máy luyện thép, trước mắt chúng ta thu hút được hơn
10 tỉ USD, tạo điều kiện cho ngành công nghiệp đóng tàu phát triển.
1.2.Tác động tiêu cực:
Định hướng phát triển kinh tế, du lịch, dich vụ và hàng hải của tỉnh
khánh hòa đã được phê chuẩn nay phải thay đổi. . Mất cơ hội vàng để phát
triển cảng trung chuyển quốc tế, xây dựng và phát triển trung tâm tài chính,
kinh tế, thương mại lớn trong tương lai. Nếu thực hiện cả hai dự án thì chắc
chắn cảng trung chuyển mất diện tích phát triển và khu du lịch, dịch vụ cũng
không thể phát triển tốt được. Hàng chục doanh nghiệp du lịch đã đổ tiền của
đầu tư vào đây. Họ sẽ làm gì nếu một nhà máy thép gây ô nhiễm môi trường
và tàn phá cảnh quan thiên nhiên được xây dựng? Và việc xây dựng nhà máy
thép chính là phá hủy bức tường chắn tự nhiên
Cồn cát là hệ thống phòng vệ bờ biển. Hệ thống cồn cát của Đầm Môn
rất bền vững như một bức tường ngăn cản sự ảnh hưởng của biển tạo vịnh
Vân Phong và Đầm Môn phía sau. Nếu xây nhà máy thép sẽ phải san lấp
những cồn cát xuống biển . Cồn cát bị san lấp vịnh Vân Phong sẽ không
được bảo vệ trước tác động của sóng biển ngày càng mạnh do biến đổi của
khí hậu.
Dự án nhà máy thép, theo đề nghị của Posco, sẽ lấn vùng nước thuộc
một phần khu vực tiềm năng của cảng trung chuyển container và khoảng
150ha khu chức năng dịch vụ hậu cần cảng; trung tâm dịch vụ thương mại tài
chính (khoảng 260ha) và khu dịch . Theo tính toán, lượng xỉ thải phát sinh
2
ước khoảng 1,2 triệu tấn/năm, nhà đầu tư dự định phần lớn lượng xỉ này sẽ
được cung cấp cho nhà máy ximăng. Tuy nhiên, Bộ Tài nguyên - môi trường
lưu ý phương án tái sử dụng chất thải rắn công nghiệp trong báo cáo của nhà
đầu tư cần phải xem xét tính khả thi trong điều kiện ở VN khi mà các nhà
máy ximăng "chưa từng dùng loại xỉ này để làm chất phụ gia cho ximăng",
trong khi lượng chất thải phát sinh rất lớn. Ngoài ra, xỉ của lò thổi oxy, bùn
đặc, các loại bụi... mỗi loại phát sinh hàng trăm ngàn tấn/năm.

3
II. Dự án được phê chuẩn dựa vào căn cứ nào:
2.1. Về phía nhà đầu tư:
Như chúng ta đã biết ,để được cấp giấy phép đầu tư thì phải trình lên các
cơ quan có thẩm quyên bộ hồ sơ gồm các giấy tờ sau:
1.Đơn xin cấp giấy phép đầu tư (theo mẫu).
2.Hợp đồng và điều lệ doanh nghiệp.
3.Giải trình kinh tế kỹ thuật (hay dự án khả thi).
4.Báo cáo tài chính của nhà đầu tư.
5.Các tài liệu liên quan đến vấn đề công nghệ sản xuất, sở hữu công
nghiệp
6.Hồ sơ xin thuê đất ở Việt Nam theo quy định của tổng cục địa chính.
7.Chứng chỉ quy hoạch thiết kế sơ bộ thể hiện phương án kiến trúc.
8.Báo cáo đánh giá tác động môi trường
Ở đây nhà đầu tư không những đã hoàn thiện đầy đủ yêu cầu của một bộ
hồ sơ mà đã trình bầy một lộ trình xây dựng nhà máy thép trong hai giai đoạn
và vốn của từng giai đoạn. Mặt khác nhà đầu tư chỉ rõ lợi ích về việc xây
dựng nhà máy, như giải quyêt công ăn việc làm, nộp ngân sách tỉnh. Tập đoàn
Posco - Vinashin khẳng định, việc áp dụng công nghệ luyện kim mới sẽ giảm
thiểu đáng kể tác động xấu đối với môi trường, đặc biệt là giảm đáng kể chất
thải khí và lỏng so với công nghệ lò cao truyền thống. Không chỉ đưa ra đầy
đủ hồ sơ,mà nhà đầu tư còn có nhã ý khi dự án nhà máy thép posco được
triển khai, nhà đầu tư sẽ đầu tư xây dựng đồng bộ ngay một khu đô thị đi
theo, góp phần tạo cho khu kinh tế Vân Phong phát triển nhanh một khu kinh
tế tại vùng vịnh này.
2.2 Về phía Chính Phủ và tỉnh Khánh Hòa :
4
Sau khi nghiên cứu phân tích thấy rằng phát triển nhà máy thép sẽ có
thời hạn, còn xây dựng cảng trung chuyển là vĩnh cửu. Tuy nhiên, việc phát
huy tối đa tiềm năng của cảng có nhanh cũng phải mất 50 năm (như cảng

Singapore hơn 50 năm mới phát triển toàn diện, cảng Rosterdam - Hà Lan
phải mất đến gần 300 năm…). Đó là chưa nói đến việc cạnh tranh, giành thị
phần, giành quyền trung chuyển như thế nào để hàng tập kết về khu kinh tế
Vân Phong. Trong khi đó, công suất giai đoạn khởi động của cảng trung
chuyển Vân Phong vẫn phải dè chừng 5 cảng container (tuy không phải là
cảng trung chuyển) có công suất 6.000 TEU/cảng đang xây dựng tại Bà Rịa -
Vũng Tàu… Đối với nhà máy thép đã có phương án sản xuất kinh doanh rõ
ràng, trong giai đoạn I, mỗi năm, nhà máy sẽ nộp ngân sách 4.000 tỷ đồng. Vả
lại, dự án nằm trong khu vực tiềm năng của cảng. Hết thời hạn hoạt động của
nhà máy thép (theo đề nghị của Tập đoàn Posco là hoạt động 50 năm), cảng
trung chuyển mới phát triển hoàn chỉnh (nếu nhanh). Lúc đó, khu vực này có
thể sẽ trở lại với cảng trung chuyển quốc tế.
Ngày 21-1-2008, tại Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chủ
trì buổi họp Thường trực Chính phủ. Sau khi nghe Bộ Kế hoạch - Đầu tư báo
cáo về những vấn đề liên quan đến 2 dự án: Cảng trung chuyển container
quốc tế Vân Phong, dự án Nhà máy thép liên hợp Posco, nghe ý kiến của các
bộ ngành và các Phó Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ khẳng định:
Cảng trung chuyển container quốc tế giữ vai trò quan trọng, có ảnh hưởng lớn
đến kinh tế biển nước ta Bên cạnh việc đầu tư, khai thác cảng trung chuyển
container quốc tế, cần tính toán kết hợp đầu tư dự án khác để phát huy tối đa
các lợi ích về kinh tế.Thủ tướng Chính phủ đồng ý về chủ trương cho lập dự
án Nhà máy thép liên hợp Posco tại vị trí tiềm năng Cảng trung chuyển
container quốc tế Vân Phong.
Rõ ràng, dự án cảng và dự án Nhà máy thép liên hợp đều có giá trị kinh
tế - xã hội rất lớn; việc kết hợp được 2 dự án trong cùng một khu vực sẽ đem
5