Thống kê ứng dụng trong kinh tế xã hội

ungdung
trong kinh té -xä hôi

0)
5

8

25.5

hoůn trpng
chunguyénmôngngpc
NHÄ XUÄT BÁN LAO DONG - xÄ HOI


HỔNG TRQNG - CHU NGUN MONG NGOC

THƯNG KE ÜNG DUNG
trong Kinh té'- Xä höi
TÅI BAN LAN ThO 3

02 04
04273

NhÅ XUÅT BAN LAO DONG xÄ HOI
NÄM 2011


Ldl Nél DÂU
Th6ng kê là công cu không thê thi6u duqc trong hoat dông nghiên cüu
và công tâc thuc tiën. Th6ng kê dâ trd thành mot môn hQC Cd bàn hay

Cd sd trong hâu hét câc ngành dào tao. Trong câc chuyên ngành thu4c
kh6i kinh té - xâ hêi, dâ cô môn xâc suât th6ng kê và IY thuygt th6ng kè.
Vdi dinh hddng cài ti6n chuong trình và nêi dung gàn liên vdi thVC tién,
nhiêu trddng dai hQC dâ bât dâu giàng day môn IY thuy6t th6ng ké theo
hudng üng dung trong lïnh vuc kinh té - xa h4i và cé thuc hành trên may
vi tinh. Mêt vài trudng dâ chuy6n sang môn hQCTh6ng kê Üng dung.
Trong b6i cành dào tao dai hQC dang cân, và cé nhÜng chuy6n bi6n
manh mê vé công tâc dào tao, trong dé thdi gian lên Idp duqc gidi han
và Sinh viên ddqc khuy6n khich tkj tham khào tài lieu và tq hoc. Di6u
này dòi hịi cân cơ nhüng tài lieu dLjqc biên soan k9 luông và chi ti6t dé
Sinh viên cé thé tu nghiên cüu.
Bên canh dé, trong xu hudng hêi nhâp vdi khu vuc và thé gidi, giâo duc
dai hQCViêt Nam dang tüng bddc thay d6i, vièc giàng day và hQCtap
th6ng kê cüng khơng nàm ngồi qu9 dao dé. Nhu cau vê mot tài lieu
giàng day và hQC tap môn th6ng ké üng dung, vùa phù hëp vdi Sinh

viên Viêt Nam, vüa nhât quân vdi céc môn hQCth6ng ké üng dung
chuân muc trên thé gidi là rat can thi6t.
Ngoài ra, viëc di sâu vào câc môn vê phdong phép nghiên cüu, phddng
phâp phân tich dü lieu cùa Sinh viên céc chuyén ngành kh6i kinh t' - xa

hêi, và vièc nghiên cüu và tu hoc cùa nhÙngngddi dang làm cơng tac
thl/c té' dang dịi hòi mot quy6n séch tham khào vé th6ng ké üng dung
ddQCtrinh bày
chê và chi ti6t.
Hon nüa, còn nhiéu Sinh viên coi vi4c hQC môn th6ng ké néi chung và
th6ng kê üng dung néi riêng là mot vi4c khé khân hay génh n4ng. Viêc
giàng day và hQC tap môn th6ng kê hiën nay it dat hiéu quà hay còn hdi

hqt xét theo y nghïa cùa viëc hQCth6ng ké cé dem lai niém vui và su

hidu bi6t, cô là Cd sd t6t cho ngddi hoc ti6p can céc môn hQC khâc vé
sau, cong nhd van deng hiéu quà trongcông viëc sau này cùa ngüdi
hQC hay không. Di6u này do khé nhiéu nguyén nhân. géc d4 ngudi
biên soan sâch, chüng tôi nghTmot phân là do tài lieu dép üng t6t nhu
cau cùa ngddi dQCvAn còn thi6u,


Đg dăp Lỵng căc nhu câu tren, chóng tơi thUC hiơn biën soąn quygn
săch Th6ng kơ Lỵng dung trong kinh tă xă hƠi. Tăi Iiơu nây dușc xây
dung vdi dinh hdóng Lỵng dung trong kinh tg vă xă hƠi vdi căc vi du gân

găi vâ thuc tg. Quygn sâch dușc biën soąn theo tinh thân diŠn giâi chi
tiăt dg ngudi doc có th6 tu minh nâm bât căn kë phân Idn căc văn dă
dL1ęctrinh băy.

Vói kinh nghiơmgiâng dąy dușc tich lă}' qua nhiśu năm, tham gia thLĂc
kinh tă - xă hƠi, cong vdi căc
hiơn căc dă tăi nghiën cdu tronglỵnh
ngu6n tăi Iiŕu phong phó, chóng tơi hy Vęng quygn săch dăp dng ddȘc
nhu câu hoc tâp coa căc sinh viën vă nhu câu tham khâo coa tăt câ
nhtng ai có quan tâm dăn viơc Lỵng dung th6ng kâ trong nghiơn cdu
kinh tă vă xă hƠi.

Chóng tơi hy vęng vói quygn săch năy bąn doc không nhang chi biŠt
mă côn higu dLtqcth6ng kơ. Qua dó có th6 câm thăy ląi ich coa th6ng
kơ nhLIlă mƠtcơng cu hau hiƠucho sinh viơn, nhă qn 19,nhă nghiơn
kinh tă - xă hƠi. Chóng tơi căng hy
cdu, ngudi di6u hânh trong lỵnh
vęng bąn doc có nhdng gid phót 19thó căng vói quy6n sâch năy!
Trong lân tăi băn năy, chóng tơi dă chỵnh sta vă bd sung mƠtsă nƠi

dung. Tuy nhiơn, châc chân viƠc biơn soąn văn khơng trânh khƠi nhđng
thi6u sót. Chóng tơi mong nhân dușc nhdng 9 ki6n trao d6i vă dóng góp

coa bąn doc d6 lân tăi băn tiăp theo quygn săch dușc hoăn thiơn hdn.
Thu góp y Xin gči v6 hƠp thd sau:
hoangtrongacm.vnn.vn

'ahoo.com
chunguyenmongngoc
TP HCM, thăng 9 năm 2008
Căc tăc giă

Hoăng Tręng
Chu Nguyšn MÔngNgęc

vi


MVC LVC TdNG QUÅT
CHUdNG

DUNG

1

TRANG

3
4

Gidl THIÉU MON HOC
THU THAp DÜ Lieu
TOMTÅT vÄ TRINH BÄY DÜ Lieu BÅNG BÅNG vÄ 06 THI
TOMTÅT DÜ LIEU BÅNG cÅc DAI LUONG S6

5

xÅc suÄT cÄN BÅN, BIEN NGÅUNHIÉN vÄ OUY LUAT

2

6
7
8
9
10
11

12

13
14
15

16

PHANPH61xÅc suÄT

101

PHAN PH61 cÜA cÅc THAMSö MÅU
udc LUONG cÅc THAM T6NG THE
KIÉM DINH GIÅ THUYéT vé THAMS6 TdNG THE
PHAN TiCH PHUONG SAI
KIÉM DINH PHI THAM S6
H61 QUI TUYéN TiNH DON BIEN vÄ PHÅN TiCH
TUONG QUAN
H61 QUI TUYéN TiNH DA BIEN
CHi SO
CHUål THdl GIAN vÅ DV BÅo TREN CHUå1THdl GIAN
DV BÅo BÅNG PHUONG PHÅp BOX-JENKINS

170
185

283

357
391

419

469

Tåi lieu tham khåo

Phy Ivc:
Bång tra 1: Phån ph6i chuan

507

Bång tra 2: Phén ph6i Student
Bång tra 3: Phån ph6i Chi blnh phddng

Bång tra 4: Phån ph6i F
Bång tra 5: Phån ph6i Hartley

511

514

Bång tra 6: Ki6m dinh däu vå hqng WILCOXON
Bång tra 7: Kidm dinh t6ng vå hang WILCOXON

515

Bång tra 8: Durbin Watson

517

Bång tra 9: Phån ph6i Tukey

519

vii

516


LUC CHI TIÉT

CHIjdNG 1: Gldl THI$U MON HOC
1.1 THÖNG KÉ LÄ Gi? ............
•
1.1.1 XuKtphåt thuat ngü th6ng ké
1.1.2 Khåi niem Th6ng
1.1.3 T6ng quan th6ng
THÖNG KÉ.
12 cÅc PHUONG PHÅP NGHIÉN CÜIJ
KINH TÉ VÅXÄ HOI. .
1.3 THÖNG KÉ ÜNG DUNG TRONG
TH6NG KÉ....„. .
1.4 MOT SÖ KHÅI NI$M DÜNG TRONG
information, knowledge).
1.4.1 Dü lieu, thöng tin vå tri thüc (Data,
t6ng thé....
1.4.2 T6ng thé th6ng ké (Population) vå dan vi
1.4.3 Mäu (Sample)
1.4.4 Döc diém th6ng ké (Characteristic)
1.4.5 Chi tiéu th6ng ké
16 KHÅI QUÅT QUÅ TRINH NGHIÉN cÜU THÖNG KÉ .
1.6 cÅc cÅp BÅc DO LUdNG vÅ THANG DO.........
1.6.1 Thang do dinh danh (Nominal scale)
1.6.2 Thang do thü b4c (Ordinal scale)
1.6.3 Thang do khoång (Interval
.
1.6.4 Thang do tj le (Ratio scale)

.....„.... 10

.

.

12
12
13

CHUdNG 2: THU TH*p DÜ LI$U
...16
.
2.1 xÅc DJNH DU LI$U CAN THU THÅp
THU CÅPVÅ DÜ LIÉU SO cÅp ........... .
2.2 DU
2.2.1 Nguån dü liéu thü cap
2.2.2 Ngu6n dü liéu so
19
2.3 cÅc PHUONG PHÅp THU THAI) DÜ LI$U SO
2.3.1 Thu th4p dü lieu so cap trong nghién cututhuc nghiem.........
2.3.2 Thu th4p dü li#u Sd cap trong nghién cttu quan
...21
2.3.2.1 Khåo såt qua dien th04i
2.3.2.2 Thu håi vä nhdng khåo såt dang viét
2.3.2.3 Quan sat trgc tiép va phång van cd nhån
2.3.2.4 Nhüng phuong phåp thu th4p dü li+u khåc
23
THUM'
LÅY
MÅU.....
2.4 cÅc
2.4.1 KY thu4t läy måu xåc suät (probability sampling)...........•••

...24
•
sampling)
2.4.1.1 Läy måu ngåu nhién don giån (Simple random
2.4.1.2 1Äy måu hư th6ng (systematic sampling)
• • doon
28
mau nhiéu
2.4.1.3 IÄy måu cå kh6i/cum (cluster sampling) vä
(multi-stage sampling)
...29

2.4.1.4IÄy miu phån tang (Stratified
2.4.2 K9 thu4t IKy måu phi xåc suät (non-probability sampling)..••••••••
2.4.2.1 IÄy måu thu4n tién (convenient sampling)


2.4.2.2 LKy mhu dinh müc (quota sampling)

33
34

2.4.2.3 Läy måu phån doån (Judgement
2.5 DÜ LIÉU DINH TiNH vÅ DÜ LIÉU DINH

CHUdNG g: TOM TXT vÅ TRiNH BAY DÜ LIÉU BÄNG BANG vÅ DO THx
3.1 TOM LUOC vÅ TRINH BÅY DÜ LIÉU BÅNG BÅNG TAN SÖ
bing tan
cho dÜlieu dinh tinh.
3.1.1 Cåch

38
3.1.2 Cåch lip bång tån s6 cho dü lieu dinh Iuqng
3.1.2.1 Dü lieu dinh lugng må d4c diém quan tam co ft biéu
40
3.1.2.2 Dü lieu dinh Iuqng cüa döc diém quan tam co nhiéu biéu hién
3.1.3 L4p bång thn s6 bÄng Excel
48
3.2 TOM Ltfcjc vÅ TRINH BAY DÜ LI@UBANG DO THI PHAN PHOI TAN SO
(HISTOGRAM) vÅ DA GlÅc TAN SO .....

3.2.1 Db thi phån phöi tan s6 .......„....
3.2.2 Da giåc thn s6
3.3 BIÉU DO THAN vÅ LÅ...............
3.4 TOM Ltjøc vÅ TRINH BAYDÜ LIÉU
BÅNG DO

53

56

TiNH DANG PHAN LOM
..58
.59

3.4.I Db thi dang thanh (Bar
3.4.2 Dd thi hinh trön (Pie

61

3.4.3 Cåch vé db thi bång Excel

3.5 BIÉU DC)PARETO......

......... 63

LUONG SO
CHLfdNG 4: TOM TÅT DÜ IOU BANG cÅc
4.1 cÅc DAI LUONG DO LUdNG MÜc DO TAP TRUNG cÜA TAP DÜ LOU
vÅ PHUONG PHÅp MO TÅ HiNH DÅNG cÜA TAP DÜ LI$U
..66
4.1.1 Cåc dei lugng do ludng dé tap trung Phd
. .66
4.1.1.1 Trung binh cong (Arithmetic mean) ...
4.1.1.2 Trung vi (Median) - Me ............„...
mode (Mo)......................
4.1.1.3
4.1.1.4 Trung binh nhån (Geometric

.. ..71
72
78

tå dé t4p trung..73
Ittqngth6ng ké
4.1.2 Sü dung Excel dé tinh toån cac
.74
4.1.3 Nh6m cac dai luqng khåc mo tå sv phån b6 cüa tap dd lieu..
,
4.1.3.1 'I'd phån vi (Quartiles)
. ........75
•

4.1.3.2 Phån vi (Percentiles)
... .76
4.1.4 Hinh dång cåa phån
....„...79
4.2 cÅc DAI LUONG DO LUONG DO PHAN TAN
4.2.1 Khoång bién thién (Range) —R.
4.2.2 Dé tråi giüa (Interquartile Range) —RQ.

.81
4.2.3 Phuong sai vå dé lech chuan.
.. ... ....83
SO
-4.3 cÅc DAI LUONG THONG KÉ MO TÅ CHO BÅNG 'I'ÅN
.......83
443.1Trung binh céng..
.84
4.3.1.1 Truong hgp bång tån s6 cho dd lieu dinh Iuqng khöng phån
. ..85
4.3.1.2 Trüdng hop bång tan s6 cho dü lieu dinh Iuqng co phån td
......86
4.3 2 Trung VI

ix


•
4.3.3 SS mode
4.3.4 Phurong sai và DOlèch
MÔ TÀ CHO T6NG THÉ .
4.4 cÂc DAI LÜÇNG THƠNG KÈ

4.4.1 Trung binh cong ctia t6ng thé......
"
4.4.2 Phtrang sai và dO lèch

4.5 KHAM PHA DÜ LIÊU QUA BIÉU

Dô HOP vÀ RÂU (BOX

vÀ DO LÉCH TIÈU CHUÂN
4.6SÜ DUNG KÉT HOP TRUNG BÌNH
- CV .
4.6.1 Hè s6 bi6n thiên (Coefficient of variation)

90
90

91
95

96

4.6.2 Quy t'c thgc nghiëm.........
4.6.3 Quy t'c Chebyshev.......... .
4.6.4 ChuKn h6a dû
4.7 PHAN BIÈT MOT SÔ CAP KHÂI NIÈM .

4.7.1Phân bièt tham

89

97

99

.

t6ng thê và tham
.

4.7.2 PhAn bièt bi6n thiên và dô lèch

99
100

CHÜdNG 5: xÂc SUÂT CAN BRN, BIÉN NGXU NHIÊN VX
PHAN PH61 xAc SUÂT
5.1 xÂc SUÂT CAN BRN..

5.1.1

101

nghia cùa xhc

5.12 Phép thù và bién

.

5.1.2.1 Câc dinh
— 103

5.1.2.2 MOt s6 loai quan hè giûa cac bi6n cs
105
5.1.3 Tinh xic suât theo cac dinh nghia vé xac
5.1.3.1 Dinh nghla cd di6n vb xic suat
5.1.3.2 Dinh nghia th6ng kê ve xic suKt (dinh nghia dga trên k6t qui
thgc nghièm)
5.1.4 MOtvài tinh chât cùa xâc suât
5.1.5 Tinh xhc suft theo cac quy thc xic suât
„„109
5.1.5.1Quy tdc cong xic suât
111
5.1.5.2 Quy tic nhAn xéc
112
5.1.5.3 Quy téc xAc suKt dAy dd .
114
5.1.5.4 Dinh If Bayes ........................................„........
5.2 BIÉN NGÀU NHIÈN vÀ CAC QUY LUAT PHAN PH61 xÂc
116
5.2.1 Bién ngAunhiên
.111
5.2.1.1 Dinh nghla..........
.111
5.2.1.2 Phân 104i bi6n ngAu
..118
5.2.2 PhAn ph6i xic suât cua bi6n s6 ngAu
119
ph6i
xic suât cùa bi6n ngAunhiên ròi roc
5.2.2.1 Phân
120

5.2.2.2 Phân ph6i xic suft cua bi6n ngAunhiên liên tVC
123
124
5.2.3 Cic d4c trttng ca bin cùa bi6n ngAu
.
126
5.2.3.1 KY veng..„.............
5.2.3.2 Phwng sai ..
.

5.2.3.3 DO

5.2.4 Üng dung ky vong vào viëc ra quy6t dinh trong kinh doanh •
.
5.2.4.1 Khii nièm ra quy6t

x

.,129
...129


5.2.4.2Läp bång két toån vå ra quyét dinh bäng phtrcngphåp EMV—129
5.2.4.3Läp bäng tön thät cc héi & ra quyét dinh bäng phl.zng phåp EOL130
5.3 cÅc PHÄN PH61 IN THUYÉTQUANTRQNG
5.3.1 Phån phöi 19 thuyét cho bién rdi
5.3.1.1 Phän phöi Nhi thüc (Binominal
5.3.1.2 Phän phöi Poisson (Poisson
140
5.3.2 Phän ph6i Ij thuyét cho bién lién

146
5.3.2.1 Phän phö*iBinh thudng (Normal Distribution)
146
5.3.2.2 Phän phö'i binh thudng chuån h6a (Standard.
149
Normal Distribution)
149
5.3.2.3 Düng phän phöi Binh thLfdngtinh xåp Xi mot sö phän phöi

röi roc
5.3.2.4 Phän phöi déu (Uniform
159
5.3.2.5 Phän ph6i mü (Exponential distribution) .
161
5.3.2.6 Kidm tra mot töp dü li+u bät k) cd phån phöi binh thudng hay xåp
binh thubng khöng? ...............„..,..

.163

CHÜdNG 6: PHÄN PH61 cÜA cÅc THAM SƯ MÄU
6.1 PHÄN PHư1 cÜA TRUNG BINH
........ . . .
. . .....171
6.1.1 Trung binh mau IA udc Iuqng khöng chech cüa trung binh t6ng thé
171
6.1.2 Sai sö chuån cüa trung binh mdu
.....„..172
. .
175
6.1.3 Chen mau tü mot tdng th6 cd phån ph6i Binh thudng

6.1.4 Chon måu tü mot t6ng thé khöng co phån phSi binh thuöng .........„ .177
..
...„.179
6.2 PHÄN PHö1 cÜA
MÅU.... .. .
.......,180
6.2.1 Khåo såt phån ph6i cüa tj le mau... ..
6.2.2 Diéu chinh sai sd chuån cüa ty 14 mäu.
CHÜdNG 7: Üdc LUONG cÅc THAM SÖ TONG THÉ
185
7.1 Udc LUONG TRUNG BINH TONG THÉ.
187
7.1.1 1-fdcluqng khoång trung binh tdng th6 (biét phuangsai t6ng thé)
7.1.2 LfdcIuqng khoång trung binh t6ng thé (khöng biét phuang sai t6ng thé). 190
. .........190
7.1.2.1 Mư tå phån ph6i t (Phån ph6i t Student)
192
7.1.2.21-fdclugng khổng cia trung binh t6ng thé khi cd måu nhd.....
193
7.2 Lfdc LUONG Ti Le T6NG THÉ .
7.3 xÅc DJNH cd MÄU CHO BAI TOÅN Udc LUONG
7.3.1 Quy tåc xåc dinh cd måu cho udc lugng trung bin.h t6ng thé
7.3.2 Quy tåc xåc dinh cd måu cho udc lugng ty t6ng th6.
7.3.3 Xåc djnh cd måu trong tinh hu6ng t6ng thß hau hon
7.4UOc LUONG TRÉN HAI MAU.
7.4.1 Udc ltrqng trung binh hai mau..

7.4.1.1LfdcIuqng khåc biet hai trung binh tdng thß, trudng hqp
måu d4c 14p.

7.4.1.2t-fdcluqng khåc biet hai trung binh tdng th6, tnøng hqp
måu c4p.
7.4.2 Lfdc Iuqng t' 14 hai mA

.195

195
... 196
197
198
198
.198

.204
.206


CHÜONG 8: KIÉM DINH GIÀ THUYÉT vé THAM S6 T6NG THÉ
8.1 CAC vÂN DÉ CHUNG VÉ KIÉM DINH.

8.1.1 Dat già thuya vê tham s6 t6ng thé
8.1.2 Mât s6 nguyên
liên quan d6n vièc dat gid thuya ..............
• .. .............208
8.1.3 Logic cüa bài toân ki6m dinh......
8.1.4 Xâc suât sai lâm Ioai I và Xâc suât sai Ihm 104i
....................210
8.1.5 Müc S' nghïa cùa ki6m dinh (Significance
.......211
8.1.6 Giâ tri tdi han (Critical Value)

.. ....212
8.1.7 Ki6m dinh mot bên và ki6m dinh hai bên.
.
... ..... .1...............212
8.2 KIÉM DINH GIÀ THUYÉT MOT MÀU.................
.......214
8.2.1 Kiém dinh già thuya vé trung binh t6ng thé
.........
214
8.2.1.1 Kiém dinh già thuygt vé trung binh t6ng thé, biét dè lèch chudn
t6ng thé
. .......214
8.2.1.2 Kiém dinh già thuya vé trung binh tdng thé, không biët dè lèch
chu{n t6ng thé...
..
215
8.2.2 Ki6m dinh già thuya vé ty lè t6ng
..............................223
8.2.3 Ki6m dinh già thuy6t vé phtrang sai t6ng thé....
. ....224
. .....228
8.3 KIÉM DINH GIÀ THUYÊT HAI MXU.
8.3.1 Kiém dinh giâ thuya cho khâc bièt cüa hai trung binh t6ng thé ............228
8.3.1.1 Kiém dinh giA thuy6t cho khâc biêt cùa hai trung binh tdng thé,
biét phtrang sai cùa hai tdng thé, hai mAudOc141)............................230
8.3.1.2 Ki6m dinh gid thuy6t cho khâc bièt cùa hai trung binh tdng thé,
không biét phuong sai cüa t6ng thé, hai mAudOclâp co mhu Idn...230
8.3.1.3 Ki6m dinh gid thuyét cho khâc bièt cùa hai Prungbinh tdng thé,
không biét phtrang sai cua hai t6ng th6, hai mhu dOc cd mAunhò .......231
8.3.1.4 Kiém dinh già thuyét cho khâc bièt coa hai trung binh t6ng thé,

hai mAu không dOc 14p (mhu ph6i hqp tung c4p hay mAu cap)........234

. ...........238

8.3.1.5 cach thgc hièn bhng
8.3.2 Ki6m dinh giâ thuyét khâc bièt giüa hai tj lè tdng thé
•
8.3.2.1 Phtrang phip dùng phân ph6i
8.3.2.2 Phurongphâp dùng phân ph6i Chi Binh phuong.
8.3.3 Ki6m dinh già thuyét cho hai phuangsai t6ng thé .

.... ..240
. . ..............240
.

. .........l..,......

.............

CHÜdNG 9: PHAN TiCH PHÜdNG SAI

. .,...250

9.1PHAN TiCH PHÜONG SAI MOT YÉU Tô ....

phuongsai
9.I.I Trudng hqp k tdng thé cd phân ph6i binh thddng và
..

bhng

9.1.2 Thgc hièn ANOVAmot yéu tô' bàng Excel ..........„...
9.1.3 Kiém tra cic gid dinh cua phân tich phtrangsai
ANOVA......
9.1.4 Phân tich
9.2 PHAN TiCH PHÜONG SAI HAI YÉU T6.....
9.2.1 Trurònghqp c6 mot quan sét mAu trong mot
9.2.2 Tnrịng hqp cd nhiéu quan sat trong mot ơ
9.2.3 Phân tich sâu trong ANOVA2 y6u
9.2.4 Thuc hièn ANOVAtrên chttdng trinh Excel........

xii

246

..1....251

. ....260
. ...........263

•...265

.

„..............267

• 267
•...,.........270
•

280
.281


CHÜdNG 10: KliM D!NH PHI THAM S6

10.1KIÉM DINH DÂU vÀ HANG WILCOXON

vé TRUNG

T6NG THÉ

10.2 KIÉM DINH T6NG H4NG WILCOXONCHO TRUNG BÌNH HAI MXU
DOC LAP
10.3 KIÉM DINH DÂU vÀ HANG WILCOXONCHO MXU PH61 HOP TtfNG
CAP (2 MXU PHU
10.4KIÉM DINH KRUSFAL WALLIS CHO NH1éU MXU BOC LAP
10.5 KIÉM DINH CHI-BÌNH PHI-fONGvé TfNH DOC LÂp (KIÉM B!NH
LIÈN HÊ GIÜA 2 BIÉN DINH TfNH).
10.6 KIÉM DINH CHI-BÌNH PHUONG vé SU PHÙ HÇP..

CHÜdNG 11: 1161 QUI TUYiN TiNH DON BliN vÀ PHAN TiCH
TÜdNG QUAN
11.1 LRM QUEN vdl Hél QUI .
11.1.1 Khâi nièm h6i

.
11.1.2Phân bièt liên hè th6ng kè và liên hè hàm s6 khi phân tich Mi qui
„.305
11.1.3 MOt qui tfdc vé ky; hièu và tên

11.1.4Cic d4ng liên hê giÙa hai bi6n X và

11.2MƠ HÌNH HÔI QUI TUYÉN TfNH DON..............,...
11.2.1 Md

11.2.2Ci" gid dinh Iiên quan
y6u to'
11.2.3 nghïa cua cic hè ss Mi qui
11.2.4 Tinh toan cic két qui hÔi qui bhng phAn mém Excel .....„.....
... .....„......315
11.2.5 VKndé cân chû S' khi du dôn vdi mơ hinh h6i qui
o................„.......317
11.2.6 Do luròngbi6n thièn bhng HQ ss xâc dinh..........„.........
• ...........„........317
11.2.7 Sai s6 chudn cùa urdclaqng

11.2.8Suy dién thdng kê vé hè s6
11.2.8.1 Dinh 19 Gauss —Markov.........„....,........

11.2.8.2 Khoàng tin cay cho hè s6 dè
.
11.2.8.3 Kiém dinh nghla cùa hè
dO
.
11.2.9 Phân tich phAndu
11.2.9.1 Ki6m tra tfnh düng dAn cùa mô hinh Mi qui tuy&n tinh.
11.2.9.2Ki6m tra vi ph4m giA dinh phuongsai bhng nhau.
11.2.9.3 Ki6m tra già dinh phAn ph6i binh thuròngcùa phAn du...
11.2.9.4 Ki6m tra tinh dèc 141)cùa phAn
11.2.10Sü

phân tich h6i qui du dodn gii tri trung binh và giâ tri
ci bièt cùa bi6n
thu4c Y...........„.....,.............
11.3TÜdNG QUAN TUYÉN TfNH..................
..
11.3.1 He s6 tifdng quan tuy6n tinh t6ng thé
11.3.2 HQ s6 tuong quan tuy6n tinh mAur 0......................„.....
11.3.3Tinh he s6 turongquan tuy6n tfnh bàng Excel
11.3.4 KiŒmdinh nghla th6ng kê cia hè s6 tt.tongquan tuy6n tinh
11.4 TUONG QUAN GIÜA CAC BIÉN DINH TtNH
11.4.1 Tuang quan hqng Spearman rs
11.4.2Kendall Tau

xiii

.321

.326

.331

.337
.339
841

342
347
347

349

11.4.3 Tuang quan d6i vdi dü lieu thü bäc trong dü lieu dä phån nh6m (tau c ,
.
352
gamma, dyx vå dxy ) ...........„

CHÜdNG 12: Höl QUI TUYÉN TiNH DA BJÉN
12.1PHUONG

TRINH HOI QUI TUYÉN TiNH T6NG THÉ DA BIEN völ K

BIENDéc

.359

12.1.1Phuongtrinh hdi qui t6ng thé

.. .... .... .. 360
12.1.2 Cåc he s6 h6i qui riéng phån....
12.2 PHUONG TRINH HOI QUI TUYÉN TiNH MÄUDA BIÉN vdl 3 BIÉN
... .. .............360
DOC LSp
...... 360
12.2.1 Viét phuang trinh h6i qui tuyén tinh mÄu3 bién döc
12.2.2 Düng Microsoft Excel dé tinh toån cåc he s6 h6i qui måu vå cåc
. .......361
th6ng ké khåc........
. ........363
12.2.3 Doc cåc con sö th6ng ké cån thiét trén bång két qua

. ..........363
12.2.4 Dånh giå sv phü hgp cüa mö hinh.
... ....363
12.2.4.1 Tinh tổn he sư xåc dinh
. ..„..........364
12.2.4.2He s6 xåc dinh hieu chinh .
......365
12.2.4.3Dånh giå nghia tổn dien cüa mư
. ............367
12.2.4.4 Tinh tổn sai sư chn cüa LfdcIuqng
368
12.2.4.5 Dånh giå i' nghia cåa tung bién dưc 14p riéng biet
...e...
• .
12.2.5 Hien tuqng da cöng
....................369
12.2.5.1 Ånh hudng cia da cöng tuyén..........„...........
12.2.5.2 Cåch phåt hien mö hinh cd tön t4i hien tuqng da céng tuySn......370
................. 371
12.2.5.3 KhÅc phyc da cong tuyén .
12.2.6 Dién giåi cåc S' nghia cåc he s6 h6i qui riéng
........369

... ....
374
12.2.7Phän tich phån du
12.2.7.1 Kiém tra sv phü hqp khi Iva Chonmö hinh h6i qui tuyén tinh.....374
375
12.2.7.2 Kiém tra giå dinh phuong sai khöng ddi..............„...........
12.2.7.3 Kiém tra giå dinh khöng cd W tuong quan giüa cåc phån du........376

378
12.2.8 DVdoån giå tri cy thé cüa bién phy thuéc...........„....
.......378
DJNH TiNH.........................
12.3 HOI QUI vdl BIEN DOC
. .......„......384

12.4LIÉN HÉ PHI TUYÉN......

12.4.1 Deng håm bäc 2..„......
12.4.1.1 Két quå Chay h6i qui trén Excel ............„..
12.4.1.2 Phuong trinh h6i qui tuyén tinh

. „............385
.............386
.. ....387

.388
.. .......389

12.4.1.3Dånh giå dö phü hqp cia mö
12.4.1.4 Dånh giå tåc döng böc

.389

12.4.2 1)qng log kép

CHÜdNG 13: CHi S6
13.1MOT SO vÄN DÉ CHUNG

VÉ PHUONG

13.1Khåi mem chi
13.2 Phån Ioqi chi s6
13.2CHI SO cÅ THÉ..

13.2.1 Chi s6 cå thé giå cå..

xiv

PHÅP CHI SO..

.391
391
391
.391


13.2.2 Chi s6 СА

kh6i luqng

.

13.3CHi S6 T6NG
13.3.1Chi s6 t6ng hqp gi6
13.3.1.1 Chi s6 Laspeyres..
13.3.1.2 СЫ 86 Paasche
..
13.3.1.3 Chi s6 Fisher .............„........„......

13.3.2Chi s6 t6ng hqp kh6i
13.3.3Chi s6 сйа chi ti&u chit luqng vA chi s6 сба chi tieu kh6i 1uqng
13.4 CHi S6
HOAN vA CHi S6 D!NH G6c ..............„..—
13.4.1 Chi Вб li&n
13.4.2 Chi s6 dinh дбс

.

13.5
S6 kHONG GIAN (CHi S6
13.5.1 Chi s6 t6ng hqp giA САtheo kh6ng
13.5.2СЫ s6 t6ng hqp kh6i luqng theo kh6ng gian.—
$6 ...
13.6не TH6NG

—401

...о..

13.6.1 Нф th6ng chi s6 t6ng

13.6.2не th6ng сиссы s6 li6n hoAnvA dinh
спа chi tibu trung binh
13.6.3не th6ng chi дбnghien сии bi&n
16.6.4не th6ng chi 86 phAn tich bi&n d+ng сйа chi ti&u t6ng tri sS.——..411
13.7.мфт S6 СН1S6 THUdNG GAP TRONG ТНЏС тб .....„
.... ...
ti&u

13.7.1 СЫ 86
.415
13.7.2 СЫ s6 chtng khoAn

CHUONG14:сниЬ1 THdI GIAN vA

ВАО'TRtN сниЬ1 THdI GIAN

14.1CHUOI THdI GIAN ....„......................„....................................................—..419
..,.419
14.1.1khAi niem
14.1.1.1Chubi thdi КУ......„...
14.1.1.2Chubi thdi
chubi thdi
14.1.2Сбс d4i 1щтд тб
14.1.2.1 МИСафtrung binh theo thdi
14.1.2.2 1.иџпд tAng (giAm) tuyet d6i..................... .
phAt tri6n
.
14.1.2.3 Тбс
14.2.3.4 Тбс ДфtAng

14.2.3.5'I'ri tuyet d6i сба

14.2

.........,.............421

tAng (giAm)libn

ВАОTRtN CHUbI THdI

.. ...

QUAN
DV вАо.............
14.2.1МОТ S6 vAN
14.2.1.1 Thdi doqn dV bho ...о...
14.2.1.2ТАТ ха dv
.
............425
hqp сбатд hinh
14.2.1.3Ddnh giA Дф
14.2.2САС PHU6NG рнАр DV ВАО D6N GIAN .
14.2.2.1 d06n bAng1иџпдtAng (giAm)tuyet d6i trung binh..„........
.. ...429
doAn Ьћпд t6c d4 phAt tri6n trung binh .
14.2.2.2
14.2.2.3 ЬАоbAng phtong phAptrung binh truqt (Moving Average).....430
14.2.2.4мд hinh ngoqi виу хи th6..
434
14.3DI,f ВАО BANG МО HtNH NHAN......

xv


14.4 DU BÂo BÀNG 1--1ÀM
TANG TRÜdNG MÛ.........
14.5 DV BÂo BÀNG SAN BÀNG HÀM SO MÛ.

.... ......447

14.5.1San bhng hàm mü don
............448
14.5.1.1LYthuy6t bâo bhng phtrongphApsan bGg hàm mü dan giàn 448
14.5.1.2Dùng Excel thgc hiën phtrc.rng
phâp san bàng hàm mü ddn giàn..452
14.5.2 Phuang phâp Holt
14.5.3 Phtfdng phâp Holt —Winter

.. .. .... ........457
.......462

CHÜÔNG 15: DV BAO BÀNG PHÜdNG PHÂP BOX-JENKINS
15.1 KIÉM TRA TfNH TÜONG QUAN TRONG DÜ LIÈU CHI THd1 GIAN. 470
15.1.1 Hë sơ' tg turong

.

15.1.2 K.i6mtra tinh tuong
15.2TfNH DÜNG

..............:.......470

. .. ......472

cÙA CHUÔI THd1

.........476

15.2.1Khào sât tinh düng.

................................476

15.2.2 Loai bò tinh
.......................479
15.3
SO TV Tl-f(3NG QUAN RIÊNG.
............481
15.4 MO 1--1ÌNHBOX - JENKINS (ARIMA)CHO CHI DÜNG vÀ DU BAO ...482
15.4.1 CACqua trinh tg h6i qui (AR) .....................„.............. .
......483
1.4.1.1 Phwng
. .............l............ 483
1.4.1.2 Khào sat dâ'u hiëu nh4n dang mô hinh tu h6i
15.4.2. CÉCqua trinh trung binh trurqt(MA)
.................„......487

1.4.2.1Phuang trinh...........„.. .
487
1.4.2.2Khào sat dâu hièu nh4n dëng mô hinh trung binh truqt.................488
15.4.3 CACqua trinh ph6i hqp tg Mi qui —trung binh truqt (ARMA)

15.4.3.1 Phtrong trinh..
15.4.3.2 Khâo sat dâ'u hiëu nhân dëng mô hinh tg h6i qui —
trung binh
.........„
.. • .. . ..............490
15.5 MO HÌNH BOX - JENKINS ARIMA CHO CHI KHƠNG DCfNGvÀ DV
BAO

......,..491
15.6 MO HÌNH BOX-JENKINS CHO CHI THd1 GIAN CO TiNH MÙA VV 493
15.6.1 Nhân dang tinh mùa trong mot chubi thòi gian...........„.......
...„...493
15.6.2 Biê'n ddi chubi thùi gian c6 tinh mùa thành chubi thòi gian düng

.....„...495

và dg bâo

xvi