Tình hình nhập siêu ở việt nam những tháng đầu năm 2008

Lê Trọng Tấn, lớp ĐH23NH6
TIỂU LUẬN MÔN KINH TẾ VĨ MÔ
TÌNH HÌNH NHẬP SIÊU Ở VIỆT NAM NHỮNG THÁNG
ĐẦU NĂM 2008
1.Mở đầu
Tình hình kinh tế Việt Nam nữa đầu năm 2008 đã trãi qua giai đoạn khó
khăn nhất trong suốt thập kỷ phát triển tương đối khá ổn định kể từ cuộc
khủng hoảng khu vực năm 1997.Liên tục trong thời gian vừa qua việt nam là
tâm điểm quan tâm của của báo chí,các định chế tài chính cũng như các tổ
chức nghiên cứu kinh tế trong và ngoài nước.Tuy nhiên nếu khách quan nhìn
nhận và đánh giá tình hình Việt Nam trong bối cảnh thế giới thì kinh tế Việt
Nam 6 tháng đầu năm 2008 thật sự có những vận động và nổ lực rất lớn và
cũng đã có được một số thành công bước đầu mà nổi bậc là tình hình lạm
phát trong nước đã bước đầu sụt giảm và đầu tư nước ngoài vẩn đạt mức cao
kỷ lục…Mặc dù vậy thì tình hình biến động kinh tế trong nước vẫn còn
nhiều phức tạp gây ảnh hưởng đến việc bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và an
sinh xã hội.trong đó có tình hình nhập siêu tăng cao đạt mức kỷ lục mới
trong năm 2008.
Theo các số liệu thống kê thì tình hình nhập siêu của nước ta trong nhiều
năm liên tiếp đều ở mức cao khoảng 5 tỷ USD nhưng con số này đã tăng đột
biến trong năm 2007 và những tháng đầu năm 2008.
Cán cân thương mại, xuất khẩu và nhập khẩu


Nguồn khả năng chịu đựng thậm hụt cán cân vãng lai-TS Tấn Đức
Giá trị xuất khẩu hàng hóa quí I/2008 ước tính đạt 13,03 tỷ USD, tăng
22,7% so với cùng kỳ năm trước.Giá trị xuất khẩu của một số mặt hàng
tăng chủ yếu do giá xuất khẩu tăng cao như: giá dầu thô tăng 64,4%; than
đá tăng 51,8%; gạo tăng 35,3%; cà phê tăng 38,4%; cao su tăng 30,3%; hạt
tiêu tăng 34,3%, hạt điều tăng 19,6%, chè tăng 37,4%. Nếu tính riêng 8 mặt
hàng này, thì giá trị xuất khẩu tăng do giá đã khoảng 1,5 tỷ USD (riêng dầu

thô và than đá được lợi khoảng 1,1 tỷ USD do giá xuất khẩu tăng).
Lê Trọng Tấn, lớp ĐH23NH6
Giá trị nhập khẩu hàng hóa quí I ước tính đạt gần 20,4 tỷ USD, tăng
62,5% so với cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu máy móc thiết bị, dụng cụ
phụ tùng; nguyên, nhiên vật liệu (trừ lúa mỳ giảm mạnh cả lượng và giá
trị) và các mặt hàng phục vụ tiêu dùng trong nước đều tăng so với cùng kỳ
năm trước. Một số mặt hàng có giá trị lớn và tốc độ tăng cao như: máy
móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 3,5 tỷ USD, tăng 56,6%; xăng, dầu trên
2,8 tỷ USD, tăng 88,9%; sắt thép 2,4 tỷ USD, tăng 161,9%; điện tử, máy
tính và linh kiện 906 triệu USD, tăng 50,5%; chất dẻo 684 triệu USD, tăng
29,8%; ô tô 614 triệu USD, tăng 324,6%.
Nhập khẩu trong quí I tăng quá cao so với tốc độ tăng xuất khẩu (62,5% so
với 22,7%) và xu hướng ngày càng doãng ra qua các tháng đã làm gia tăng nhập siêu.
Giá trị hàng hóa nhập siêu quí I/2008 là 7,4 tỷ USD, bằng 56,5% giá trị xuất khẩu
hàng hóa và tăng gấp 3,5 lần so với mức nhập siêu của quí I/2007.
Tính chung 6 tháng năm 2008, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước tính đạt 29,7 tỷ
USD, tăng 31,8% so với cùng kỳ năm trước, bao gồm: khu vực kinh tế trong nước
đạt 12,8 tỷ USD, tăng 29,1%; khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (không kể
dầu thô) đạt 11,3 tỷ USD, tăng 27,4%; dầu thô đạt 5,6 tỷ USD, tăng 49%.
Tính chung 6 tháng đầu năm 2008, kim ngạch nhập khẩu hàng hoá ước tính đạt
44,5 tỷ USD, tăng 60,3% so với cùng kỳ năm trước, bao gồm: khu vực kinh tế trong
nước đạt 30,6 tỷ USD, tăng 69,9%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 13,9 tỷ
USD, tăng 42,7%.
Nhập siêu hàng hoá 6 tháng đầu năm 2008 ước tính đạt 14,8 tỷ USD, bằng 49,8%
kim ngạch xuất khẩu, tăng 184,6% so với cùng kỳ năm trước và cao hơn 0,7 tỷ USD
so với mức nhập siêu của cả năm 2007. Tuy nhiên, trong những tháng gần đây nhập
siêu đã giảm nhanh, từ mức nhập siêu 3,28 tỷ USD tháng 3 và 3,2 tỷ USD tháng 4 đã
giảm xuống còn 1,91 tỷ USD trong tháng 5 và 1,3 tỷ USD trong tháng 6. Mặt khác,
nhập siêu chủ yếu là nhập nguyên, nhiên vật liệu từ thị trường các nước trong khu
vực, còn đối với các thị trường khác như EU, Mỹ nước ta vẫn duy trì được mức xuất

siêu. Trong 5 tháng đầu năm 2008, nước ta xuất siêu sang thị trường EU 1,9 tỷ USD,
tăng 26,6% so với xuất siêu 6 tháng đầu năm 2007; xuất siêu sang thị trường Mỹ 3,3
tỷ USD, tăng 10%.
2.Nguyên nhân
Trước hết, hiển nhiên là nhập siêu bắt nguồn từ việc nhập khẩu nhiều hơn xuất
khẩu, nhưng vấn đề là ở chỗ, cho dù xuất khẩu cũng đã vượt xa dự kiến, nhưng
nhập khẩu còn vượt xa hơn nữa, cho nên nhập siêu càng lớn hơn.
Lê Trọng Tấn, lớp ĐH23NH6

Nguồn Việt nam sự thật và những câu chuyên hoang tưởng
Cụ thể, 6 tháng năm 2008, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước tính đạt 29,7 tỷ
USD, tăng 31,8% so với cùng kỳ năm trước trong khi kim ngạch nhập khẩu hàng
hoá ước tính đạt 44,5 tỷ USD, tăng 60,3% so với cùng kỳ năm trước con số này cho
thấy rõ ràng mức độ nhập siêu là rất lớn
Ngoài ra Trong cơ cấu hàng xuất khẩu của Việt Nam, những sản phẩm công
nghiệp chủ lực là dệt - may, da - giày, điện tử, chế biến gỗ, nhựa... cho đến nay
hầu hết vẫn chỉ là gia công ở công đoạn cuối với giá trị gia tăng rất thấp, nên
lượng ngoại tệ mang về cho nền kinh tế không nhiều và không đủ để bù đắp cho
phần giá trị nguyên vật liệu nhập khẩu để sản xuất hàng tiêu thụ ở thị trường nội
địa. Nguồn thu ngoại tệ lớn nhất trong những năm qua là xuất khẩu tài nguyên
khoáng sản và hàng nông, thủy sản. Nhưng cán cân xuất, nhập khẩu nhiều sản
phẩm thuộc nhóm này đã thay đổi, từ thặng dư sang thâm hụt, do số lượng xuất
khẩu liên tục giảm sút, trong khi nhập khẩu mỗi năm đều tăng do nhu cầu tiêu thụ
trong nước.
Các mặt xuất nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam hết quý 2-2008 (tỷ USD)
Cơ cấu mặt hàng nhập khẩu Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu
Nguồn Tổng Cục Thống Kê
Lê Trọng Tấn, lớp ĐH23NH6
Xin dẫn chứng trường hợp thâm hụt của nhóm hàng lương thực. Bốn đầu năm,
Việt Nam thu được 975 triệu đô la Mỹ từ xuất khẩu gạo và hạt điều, nhưng đã

phải chi gần 1,036 tỉ đô la Mỹ để nhập lúa mì, dầu ăn và thức ăn gia súc.
Trường hợp xuất khẩu dầu thô và nhập khẩu xăng dầu cũng tương tự. Điều đó cho
thấy, cơn sốt giá dầu và lương thực trên thị trường thế giới chẳng những không
làm tăng thu nhập mà còn khiến cho tình trạng nhập siêu của Việt Nam thêm nặng
nề.
Do hiệu quả đầu tư kém
Đây là vấn đề đáng lo ngại nhất nếu không có những chính sách cải thiện hiệu quả
đầu tư thì nó sẽ còn ảnh đến tăng trưởng xuất nhập khẩu của nước ta về lâu dài.Vì
trong khi đầu tư và sản xuất kém hiệu quả, thì đầu tư, sản xuất càng nhiều, nhập
siêu sẽ càng lớn và đến một lúc nào đó nền kinh tế sẽ không còn đủ sức để bù đắp
cho phần thiếu hụt đó.Xin đơn cử một ví dụ:hiệu quả đầu tư giữa doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và doanh nghiệp trong nước đang có khoảng cách
lớn. Hiện nay, doanh nghiệp FDI đang chiếm gần 40% giá trị sản xuất công
nghiệp và gần 60% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Trong khi đó, tỷ trọng
nhập khẩu của khối này lại thấp, chỉ khoảng 44%. Mức đầu tư hàng năm của
doanh nghiệp FDI còn thấp hơn khu vực trong nước nhiều, bình quân chỉ chiếm
14-15% tổng đầu tư toàn xã hội. Năm ngoái, tổng vốn đầu tư của khối doanh
nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI gần xấp xỉ nhau, nhưng kết quả về tăng
trưởng trong lĩnh vực công nghiệp lại rất khác biệt, chênh lệch đến gần 8 điểm
phần trăm.
Nhập khẩu ít hơn và mức đầu tư hàng năm khá khiêm tốn, nhưng các doanh
nghiệp FDI vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong sản xuất công nghiệp và xuất khẩu.
Kết quả đó phần nào cho thấy tình trạng nhập siêu tăng vọt trong thời gian gần
đây chủ yếu bắt nguồn từ hiệu quả đầu tư và sản xuất kém của nền kinh tế, trong
đó đáng ngại nhất là khu vực doanh nghiệp quốc doanh. Do vậy, không thể cho
rằng, nhập siêu để phục vụ phát triển sản xuất là cần thiết và không đáng ngại.
Giá cả các mặt hàng nhập khẩu thiết yếu tăng mạnh trong năm 2007 và những
tháng đầu năm 2008 đã đẩy kim ngạch nhập khẩu tăng.”Trong 6 tháng đầu năm
giá xăng dầu nhập khẩu tăng 61,8%, giá sắt thép tăng 29,8%, giá phân bón tăng
96%, giá giấy tăng 11,8%, giá chất dẻo tăng 15,4%. Sự tăng giá của 5 mặt hàng này

đã làm cho kim ngạch nhập khẩu tăng thêm trên 4,1 tỷ USD (tương ứng với mức
tăng 14,9% so với kim ngạch nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2007). Nếu loại trừ yếu tố
tăng giá này thì kim ngạch nhập khẩu 6 tháng tăng 45,7%.”
Nguồn Tổng Cục Thống Kê
Tiêu dùng tăng mạnh, trong khi ngành công nghiệp trong nước chưa đủ sức đáp
ứng, nhất là những sản phẩm cao cấp, tất yếu sẽ làm tăng nhập khẩu. Hiện chưa
có cuộc điều tra nào để phân tích nguyên nhân của xu hướng tiêu dùng này, nhưng
rất có thể đó là hệ quả của cơn sốt giá trên thị trường chứng khoán và địa ốc vừa
qua.
Lê Trọng Tấn, lớp ĐH23NH6
Vốn trong dân còn rất lớn và cần phải huy động nguồn nội lực đó để phát triển
kinh tế. Vấn đề này đã được nói đến rất nhiều trong các cuộc hội thảo trước đây.
Trước viễn cảnh có thể làm giàu nhanh chóng qua thị trường chứng khoán và địa
ốc, không ít người đã đem tài sản cất trữ ra đầu tư. Nhưng thay vì đưa vào các dự
án phát triển kinh doanh, nguồn nội lực đó lại chui vào túi những người “tháo
chạy” trước khi bong bóng chứng khoán và địa ốc xì hơi. Theo các doanh nghiệp
ngành ô tô và điện tử, nhu cầu tiêu thụ ô tô và hàng điện tử cao cấp tăng vọt trong
hai năm gần đây là nhờ có những người làm giàu từ thị trường chứng khoán và
đất đai.
Ảnh hưởng của việc cắt giảm thuế đối với hàng hoá nhập khẩu thêm vào đó là
sức cạnh tranh của sản xuất trong nước còn thấp nên khi nước ta thực hiện cam
kết mở cửa sâu rộng hơn trong tiến trình hội nhập vào kinh tế khu vực và toàn cầu
thì nhiều mặt hàng không đủ sức cạnh tranh với hàng nhập khẩu giảm khi thuế
nhập khẩu giảm.Khi cắt giảm thuế nhập khẩu thì một lượng lớn hàng hoá nhập
khẩu sẻ tràn vào nước ta làm cho tổng kim ngạch nhập khẩu tăng mạnh trong khi
đó thì hàng hoá trong nước còn rất là yếu kém không thể cạnh tranh với những
mặt hàng này làm cho tổng kim ngạch nhập khẩu tiếp tục gia tăng.chẳng hạn trong
6 tháng đầu năm 2007 đã có một số mặt hàng nhập khẩu của ta do thực hiện cắt
giảm thuế theo thông lệ của WTO nên đã góp phần làm cho KNNK đối với
những mặt hàng này tăng theo. Đó là: nguyên liệu dệt may, giầy dép đã tăng 658

triệu USD so với cùng kỳ năm 2006; điện tử, máy tính và linh kiện tăng 365 triệu
USD; ô tô và linh kiện tăng 128 triệu USD...
Do tăng mạnh các nguồn vốn đầu tư nước ngoài, với một lượng vốn lớn như thế
đỗ vào Việt Nam thì nhu cầu mua sắm các yếu tố đầu vào sản xuất tăng nhanh kéo
theo nhập khẩu tăng mạnh là chuyên không thể tránh khỏi.tuy nhiên đây cũng là
tín hiệu đáng mừng cho tăng trưởng kinh tế bền vững của Việt nam trong tương
lai.FDI đăng ký trong 6 tháng đầu năm 2008 đạt 31,6 tỷ USD, gấp 3,7 lần cùng kỳ
năm trước, vượt 48% so với mức FDI 21,3 tỷ USD của cả năm 2007. Dự kiến FDI
đăng ký cả năm 2008 có thể lên đến 45 tỷUSD (gấp hơn 2 lần so với năm 2007).
Mặc dù giải ngân FDI 6 tháng mới chỉ đạt 5 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 16% so với
số vốn đăng kýnhưng đã cao hơn 2,3 lần cùng kỳ năm trước (mức giải ngân của
6tháng đầu năm 2007 là 2,2 tỷ USD) và bất động sản vẫn đang là kênh rót vốn
hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
Vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài(t ỷ USD)