BÀI 9 SÓNG DỪNG và SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG

BÀI 9: SÓNG DỪNG





I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SĨNG

1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
Quan sát video và nhận xét về tính chất của sóng phản xạ trên vật cản

/>

1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định

* Kết luận: Khi phản xạ trên vật cản cố định,
sóng phản xạ ln ln ngược pha với sóng tới
ở điểm phản xạ.


2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do

* Kết luận: Khi phản xạ trên vật cản tự do,
sóng phản xạ ln ln cùng pha với sóng tới
ở điểm phản xạ.


II. SĨNG DỪNG

P

Q
Sóng tới

Sóng phản xạ

Q

P
Điều gì sẽ xảy ra nếu cho đầu P dao động liên tục ?
* Sóng tới và sóng phản xạ liên tục gặp nhau giao thoa
với nhau vì chúng là các sóng kết hợp.


P
N

B

B

B
N

N

B
N

Q

Sóng truyền trên sợi dây trong trường hợp xuất
hiện các nút và các bụng gọi là sóng dừng.
+ Nút(N): là điểm luôn luôn đứng yên
+ Bụng(B): là điểm luôn luôn dao động với
biên độ cực đại


III. ĐIỀU KIỆN SĨNG DỪNG
1. Sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định.
Quan sát video về sóng dừng trên sợi dây có 2
đầu cố định

/>

III. ĐIỀU KIỆN SĨNG DỪNG
1. Sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định.
B
N

B
N

B
N

/>
B
N

N


L

P

Q

P

Q
Q

L

P
P

Q
L

Q
Q

N
N

N
N

P
P


Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây
có hai đầu cố định là chiều dài của sợi dây
phải bằng một số nguyên lần nửa bước sóng
l =k

số bụng: k
số nút k+ 1
k nhỏ nhất =1

λ
2

Với k =1, 2, 3,..


2. Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định,
một đầu tự do.

Quan sát video về sóng dừng trên sợi dây có 1
đầu tự do

/>

2. Sóng dừng trên một sợi dây có một
đầu cố định, một đầu tự do.

P
λ
2

Điều kiện để có sóng dừng trên
một sợi dây có một đầu cố
định, một đầu tự do là chiều
dài của sợi dây phải bằng một
số lẻ lần

λ
l = (2k − 1)
Với k = 1,2,3,…
4

λ

số bụng = số nút =k

4

Q


Tổng kết
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG

II. SÓNG DỪNG

Vật cản cố
định.

Vật cản tự do. Khái niệm ĐK có sóng dừng

Sóng phản
xạ ngược
pha với
sóng tới ở
điểm phản
xạ.

Sóng phản xạ
ln cùng pha
với sóng tới ở
điểm phản xạ.

Sóng
truyền trên
sợi dây
trong
trường hợp
xuất hiện
các nút và
các bụng
gọi là sóng
dừng.

trên sợi
dây có

hai đầu
cố định.

trên sợi
dây có
một đầu
cố định,
một đầu
tự do.

λ
l=k
λ
2 l = (2k − 1)
4


Câu 1. Sóng phản xạ
A. Ln ln ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ
B. Ln ln cùng pha với sóng tới ở điểm phản xạ
C. Ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ khi gặp vật
cản cố định
D. Ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ khi gặp vật cản
tự do


Câu 2. Chọn câu đúng
Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng
cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng :
A. Một bước sóng

B. Hai bước sóng
C. Một nửa bước sóng
D. Một phần tư bước sóng


Câu 3. Một sợi dây dài 1m, hai đầu cố định
và rung với hai bụng sóng. Bước sóng là
A. 2m

B. 1m

C. 0,5m

D. 0,25m


Câu 4. Một dây AB dài 90cm hai đầu cố định.
Đầu A dao động với tần số f=50Hz, tốc độ
truyền sóng là v=30m/s. Số bụng sóng trên dây
khi có sóng dừng là
A. 2

B. 3

C. 4

D. 1


Câu 5. Một dây đàn dài 0,6 m hai đầu cố định dao động

với một bụng độc nhất (ở giữa dây)
a. Tính bước sóng trên dây
b. Nếu dây dao động với 3 bụng thì bước sóng là bao
Bài giải

nhiêu

a. Hai đầu cố định chiều dài dây

l = 0,6m
k=1
a. Tính

λ

b. k/ = 3 Tính

λ′

λ
2l
l = k → λ = = 2.0,6 = 1, 2m
2
k
b.

λ′
2l
l = k ′ → λ ′ = = 0, 4m
2

k′


Câu 6. Trên một sợi dây dài 1,2 m có một hệ sóng
dừng .Kể cả hai đầu dây , thì trên dây có tất cả bốn
nút .Biết tốc độ truyền sóng trên dây là v = 80 m/s.
Tính tần số dao động của sóng
l = 1,2 m
k=3
v = 80 m/s
f=?
T=?

Bài giải
Vì dây có hai đầu cố định nên :

λ
2l
l = k → λ = = 0,8m
2
k
v
v
λ= → f =
f
λ

Thay số tìm được f = 100 HZ