(Luận văn HV chính sách và phát triển) nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại công ty cổ phần chứng khoán VPS

BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ
HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG MƠI GIỚI CHỨNG KHỐN
TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN VPS
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Ngọc Thắng
Sinh viên thực hiện

: Nguyễn Thị Nga

Mã sinh viên

: 5083101286

Lớp

: Đầu tư 8B

Chuyên ngành

: Đầu tư

Hà Nội - 2021

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành cảm ơn tới Giám đốc Học viện cùng tồn thể thầy, cơ giảng
viên trong khoa Đầu tư và các giảng viên trong trường Học viện Chính sách và Phát
triển đã giảng dạy và truyền đạt cho em nhiều kiến thức hữu ích trong quá trình học
tập tại trường. Đặc biệt, em vơ cùng cảm ơn thầy ThS. Nguyễn Ngọc Thắng – giảng
viên đã trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ em trong quá trình thực hiện và hồn thành
khóa luận.
Trong thời gian thực tập tại cơng ty cổ phần chứng khốn VPS em đã nhận
được sự giúp đỡ tận tình của anh Phan Ngọc Sơn – Trưởng phòng kinh doanh cũng
như các anh chị khác trong phịng tư vấn đầu tư. Qua q trình thực tập em đã nhận
được rất nhiều kiến thức để áp dụng vào bài khoán luận này.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện khóa luận khơng tránh khỏi những sai sót,
em rất mong nhận được sự đóng góp quý báu từ thầy cơ để em có được kiến thức đầy
đủ hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

i

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT……………………………………………..…1
DANH SÁCH CÁC BẢNG SỬ DỤNG……………………………………………...2
DANH SÁCH CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH…………………………………………...3
LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………………..….4
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG MƠI
GIỚI CHỨNG KHỐN CỦA CƠNG TY CHỨNG KHỐN…………………….7
1.1.

Cơng ty chứng khốn……………………………………………………….…7

1.1.1. Khái niệm cơng ty chứng khốn………………………………………………7
1.1.2. Vai trị của cơng ty chứng khốn……………………………………………...7
1.1.3. Các nghiệp vụ của cơng ty chứng khốn……………………………………..9
1.1.4. Quy định về vốn đối với cơng ty chứng khốn tại Việt Nam………………..11
1.2.

Nghiệp vụ mơi giới chứng khốn……………………………………………12

1.2.1. Khái niệm nghiệp vụ mơi giới chứng khốn………………………………...12
1.2.2. Phân loại mơi giới chứng khốn……………………………………………..12
1.2.3. Chức năng của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn……………………….......13
1.2.4. Vai trị của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn………………………………..14
1.2.5. Đặc điểm của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn……………………………..15
1.2.6. Quy trình của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn…………………………….16
1.3.

Hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn.……………….17

1.3.1. Quan điểm về hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn….17
1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động mơi giới chứng khốn………….18
1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán…….20
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1…………………………..……………………………….24
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
MƠI GIỚI CHỨNG KHỐN TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHỐN
VPS…………………………………………………………………………………...25
2.1. Giới thiệu khái qt cơng ty cổ phần chứng khốn VPS…………………….25
2.1.1. Thơng tin chung……………………………………………………………….25
2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển……………………………………………..25

2.1.3. Lĩnh vực hoạt động kinh doanh………………………………………………27

ii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


2.1.4. Cơ cấu bộ máy tổ chức của công ty…………………………………………...29
2.1.5. Quy trình mơi giới chứng khốn tại cơng ty cổ phần chứng khoán VPS…...34
2.1.6. Đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của VPS năm 2018-2020…………37
2.2. Thực trạng hiệu quả hoạt động mơi giới chứng khốn tại Cơng ty Cổ phần
chứng khoán VPS năm 2018-2020………………………………………………….39
2.2.1. Thực trạng về số lượng, chất lượng sản phẩm và dịch vụ……..…………….39
2.2.2. Giá trị giao dịch và khối lượng giao dịch của VPS cho khách hàng………..40
2.2.3. Thực trạng về thị phần mơi giới chứng khốn……………………………….41
2.2.4. Doanh thu mơi giới……………………………………………………………44
2.2.5. Biểu phí giao dịch của VPS…………………………………………………...48
2.3. Đánh giá hiệu quả hoạt động mơi giới chứng khốn tại cơng ty cổ phần
chứng khốn VPS……………………………………………………………………50
2.3.1. Kết quả đạt được………………………………………………………………50
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân……………………………………………………...51
2.3.2.1. Hạn chế……………………………………………………………………...51
2.3.2.2. Nguyên nhân………………………………………………………………...52
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2……………………………………………………….......55
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG MƠI GIỚI
CHỨNG KHỐN TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHỐN VPS………...56
3.1. Định hướng phát triển của cơng ty trong thời gian tới……………………...56
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động mơi giới chứng khốn tại cơng
ty cổ phần chứng khoán VPS……………………………………………………….57
3.2.1. Nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ……………….……………………..57

3.2.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực………………………………………..58
3.2.3. Xây dựng chính sách khách hàng hợp lý…………………………………….59
3.2.4. Nâng cao trình độ cơng nghệ, kỹ thuật tại VPS……………………………...61
3.2.5. Chiến lược quảng bá, marketing……………………………………………...61
3.2.6. Mở rộng mạng lưới và địa bàn hoạt động……………………………………62
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3…………………………………………………………...63
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………..64
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………………..65

iii

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Nội dung

CTCK

Công ty chứng khoán

UBCKNN

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

SGDCK

Sở giao dịch chứng khoán

DVKH

Dịch vụ khách hàng

MGCK

Mơi giới chứng khốn

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

TMCP

Thương mại cổ phần

TVĐT

Tư vấn đầu tư

GPĐC

Giấy phép điều chỉnh

VPS

Công ty cổ phần chứng khốn VPS

SSI

Cơng ty cổ phần chứng khốn SSI

VND

Cơng ty cổ phần chứng khốn Vndirect

VCSC

Cơng ty cổ phần chứng khốn Bản Việt

HSC

Cơng ty cổ phần chứng khốn Thành phố Hồ
Chí Minh

HĐTL

Hợp đồng tương lai

M&A

Merger (sáp nhập) và Acquisitions (mua lại)

HNX

Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội

HOSE

Sàn giao dịch chứng khốn Hồ Chí Minh

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh năm 2018-2020……………………...….38
Bảng 2.2: Giá trị giao dịch và khối lượng giao dịch của VPS cho khách hàng năm
2018…………………………………...……………………………………………40
Bảng 2.3: Top 10 cơng ty chứng khốn có thị phần mơi giới lớn nhất HNX năm
2020……………………………………...…………………………………………41
Bảng 2.4: Top 10 công ty chứng khốn có thị phần mơi giới lớn nhất UPCom năm
2020…………………………………...……………………………………………42
Bảng 2.5: Top 10 cơng ty chứng khốn có thị phần mơi giới lớn nhất trên thị trường
chứng khốn phái sinh năm 2020……………………………………...…………...43
Bảng 2.6: Cơ cấu và tỷ lệ doanh thu chứng khốn của VPS…………………...…..45
Bảng 2.7: Lợi nhuận mơi giới của VPS năm 2018-2019…………...……………...46
Bảng 2.8: Tỷ suất lợi nhuận từ hoạt động môi giới trên doanh thu hoạt động môi
giới của VPS qua các năm……………………………...………………………….47
Bảng 2.9: So sánh tỷ suất lợi nhuận hoạt động môi giới trên doanh thu hoạt động
môi giới của VPS với một số công ty cùng ngành khác năm 2019………………..47
Bảng 2.10: Tổng hợp phí giao dịch cho chứng khốn cơ sở tại VPS……...………48
Bảng 2.11: Gói hợp tác đầu tư tại VPS……………………………………..……...49
Bảng 2.12: Bảng biểu phí dịch vụ của các cơng ty chứng khốn…………….........50
Bảng 2.13: Doanh thu mơi giới chứng khốn trên một tài khoản của một số cơng ty
chứng khốn……………………………………………...………………………...52

2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH
Sơ đồ 1.1: Quy trình hoạt động mơi giới chứng khốn………………………….....16
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức…………………………………...……………………..30
Hình 2.1: Tăng trưởng thị phần của VPS trên sàn HOSE……………………….....44

3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thị trường chứng khốn Việt Nam hiện nay đã có những bước phát triển
vượt bậc và trở thành một trong những thành phần quan trọng của nền kinh tế
Việt Nam. Đây được coi là một kênh đầu tư hấp dẫn, mang lại nhiều lựa chọn
mới và lợi nhuận cho các nhà đầu tư.
Trên thị trường chứng khốn, các cơng ty chứng khốn đóng vai trị trung
gian, là đầu mối hình thành và phát triển thị trường, thực hiện các nghiệp vụ
trung gian trên thị trường chứng khốn, trong đó mơi giới là nghiệp vụ đóng vai
trị quan trọng đối với các cơng ty chứng khốn nói riêng và thị trường chứng
khốn nói chung. Mơi giới chứng khốn là hoạt động kinh doanh của cơng ty
chứng khốn trong đó cơng ty chứng khốn đại diện cho khách hàng tiến hành
giao dịch thông qua cơ chế giao dịch tại sở giao dịch hoặc thị trường OTC. Môi
giới không chỉ mang lại lợi nhuận cho khách hàng, nhà đầu tư và các cơng ty
chứng khốn mà cịn giúp hình thành, ổn định và phát triển thị trường chứng
khốn nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Tuy nhiên, trong thời gian qua do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã kéo theo
nền kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, nhiều cơng ty rơi vào tình trạng trì
trệ. Điều này đã ảnh hưởng rất nhiều đến thị trường chứng khoán cũng như đến
kết quả hoạt động kinh doanh của các cơng ty chứng khốn, trong đó có doanh
thu đến từ hoạt động mơi giới.
Do vậy, với mục đích làm rõ hơn tình hình của thị trường chứng khốn Việt
Nam nói chung và thực trạng hoạt động mơi giới nói riêng, sau khi thực tập tại
Cơng ty cổ phần chứng khoán VPS em đã chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả
hoạt động mơi giới chứng khốn tại cơng ty cổ phần chứng khoán VPS”.
2. Mục tiêu chọn đề tài
Mục tiêu chính của đề tài là trình bày và đánh giá hiệu quả hoạt động mơi
giới chứng khốn của cơng ty cổ phần chứng khốn VPS, từ đó có cái nhìn
khách quan về khả năng cạnh tranh của cơng ty trên thị trường cũng như đề xuất
một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng khốn tại
cơng ty.

4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
-

Đối tượng nghiên cứu: Các cơng ty chứng khốn và nghiệp vụ mơi giới
chứng khoán tại Việt Nam. Tập trung nghiên cứu về hiệu quả hoạt động
mơi giới chứng khốn tại cơng ty cổ phần chứng khốn VPS. Bên cạnh
đó, khóa luận cũng nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh cùng ngành như
SSI, VND.

-

Phạm vi nghiên cứu:
Khơng gian nghiên cứu: Trong q trình thực hiện báo cáo này, em được
thực tập tại Phòng TVĐT 30, cơng ty cổ phần chứng khốn VPS
Thời gian: Số liệu của đề tài được tham khảo từ báo cáo tài chính, báo
cáo thường niên của Cơng ty cổ phần chứng khoán VPS trong 3 năm
2018-2020.

4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở kết hợp các phương pháp khác nhau.
Phương pháp thu thập thông tin: Đối với những lý thuyết chung về công ty
chứng khốn và hoạt động mơi giới chứng khốn, đề tài sử dụng những tài liệu
tham khảo từ các cuốn sách liên quan đến lĩnh vực chứng khốn, giáo trình kinh
doanh chứng khoán của các trường đại học kinh tế.
Đối với thực trạng tại VPS, các báo cáo thường niên, báo cáo tài chính hợp
nhất của VPS và các cơng ty chứng khốn khác qua các năm được sử dụng trong
khóa luận. Ngoài ra, các số liệu thống kê khác được thu thập trong q trình
thực tập tại cơng ty.
Phương pháp phân tích: Để đưa ra các đánh giá và giải pháp cho hoạt động
mơi giới chứng khốn của VPS em đã sử dụng phương pháp so sánh, tổng hợp,
phân tích hoạt động kinh doanh của công ty và các công ty chứng khoán khác.
Đề tài đã hệ thống các kiến thức kết hợp với thực trạng thực tiễn để phân tích,
đánh giá và đề xuất phương pháp, rút ra kết luận. Ngồi ra, cịn sử dụng các
phương pháp lượng hóa, mơ hình hóa thơng qua các sơ đồ, biểu đồ và bảng biểu
giúp vấn đề trở nên trực quan hơn.
5. Kết cấu đề tài
Đề tài được chia làm 3 phần chính như sau:

5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Chương 1: Những vấn đề chung về hiệu quả hoạt động mơi giới chứng
khốn của cơng ty chứng khốn
Chương 2: Thực trạng hoạt động và hiệu quả hoạt động môi giới chứng
khốn tại cơng ty cổ phần chứng khốn VPS
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động môi giới chứng
khốn tại cơng ty cổ phần chứng khốn VPS

6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG MƠI
GIỚI CHỨNG KHỐN CỦA CƠNG TY CHỨNG KHỐN
1.1.

Cơng ty chứng khốn

1.1.1. Khái niệm cơng ty chứng khốn
Trước hết, thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các giao dịch mua bán, trao
đổi các loại chứng khốn. Đó là một bộ phận quan trọng của nguồn vốn, hoạt động
nhằm huy động, tập trung những nguồn vốn nhỏ thành nguồn vốn lớn, đồng thời thu
hút đầu tư kiếm lời của các cá nhân và tổ chức hoạt động mua bán chứng khoán.
Việc quy định giao dịch trên thị trường chứng khoán thơng qua mơi giới sẽ đảm bảo
các chứng khốn là thực và hợp pháp, đảm bảo lợi ích nhà đầu tư và giúp thị trường
hoạt động hiệu quả, lành mạnh và đều đặn.

Cùng với sự phát triển của thị trường chứng khốn thì chức năng và quy mơ
hoạt động giao dịch của các nhà mơi giới tăng lên địi hỏi sự ra đời của các cơng ty
chứng khốn, hay đó là sự tập hợp có tổ chức của các nhà mơi giới đơn lẻ.
Cơng ty chứng khốn là một chủ thể kinh doanh, một tổ chức tài chính trung
gian được thành lập hợp pháp và thực hiện một hoặc một số loại hình kinh doanh
chứng khốn, giữ vai trị quan trọng trên thị trường chứng khoán. Ở Việt Nam, theo
quyết định số 27/2007/QĐ – BTC về ban hành quy chế tổ chức và hoạt động cơng
ty chứng khốn thì: “Cơng ty chứng khốn là một tổ chức có tư cách pháp nhân hoạt
động kinh doanh chứng khoán, bao gồm một, một số hoặc tồn bộ các hoạt động:
mơi giới chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán,
tự doanh chứng khoán”. Sự phát triển của cơng ty chứng khốn gắn chặt với sự phát
triển của thị trường chứng khoán và sự xuất hiện của các cơng ty chứng khốn đã
giúp cho việc định giá chứng khốn diễn ra nhanh chóng với chi phí thấp.
1.1.2. Vai trị của cơng ty chứng khốn
Trên thị trường chứng khốn, cơng ty chứng khốn có vai trị đặc biệt quan
trọng, vừa là nhà đầu tư tham gia trực tiếp vào hoạt động của thị trường lại vừa là
cầu nối giữa nhà phát hành và những nhà đầu tư khác, cung cấp dịch vụ cần thiết
phục vụ hoạt động của thị trường. Cơng ty chứng khốn cịn giữ vai trị góp phần
duy trì và thúc đẩy hoạt động của thị trường chứng khoán. Đối với mỗi chủ thể khác
nhau trên thị trường thì vai trị của cơng ty chứng khốn là khác nhau.

7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


• Đối với tổ chức phát hành
Bên cạnh tính chất của một doanh nghiệp chun về tài chính, cơng ty chứng
khốn cịn giúp doanh nghiệp có thể phát hành được cổ phiếu nhằm huy động vốn.
Các cơng ty chứng khốn thường đảm nhiệm vai trò này qua các hoạt động bảo lãnh

phát hành và mơi giới chứng khốn. Cơng ty chứng khốn cịn là cầu nối trung gian
giữa tổ chức phát hành và các nhà đầu tư.
• Đối với nhà đầu tư
Các nhà đàu tư luôn muốn kiếm lợi nhuận cao thơng qua việc đầu tư chứng
khốn. Tuy nhiên có rất nhiều người mới tham gia thị trường nên vẫn chưa có nhiều
kinh nghiệm và kiến thức để thực hiện giao dịch hiệu quả. Do đó, thơng qua hoạt
động mơi giới chứng khốn, tư vấn đầu tư, cơng ty chứng khốn có vai trị làm giảm
chi phí và thời gian giao dịch tìm kiếm thơng tin, nâng cao hiệu quả về các quyết
định đầu tư. Đồng thời tính thanh khoản của chứng khốn sẽ được cải thiện nhờ
việc tìm đối tác, thực hiện lệnh và hoạt động mua bán chứng khốn trên thị trường.
Ngồi ra, cơng ty chứng khốn cịn giúp chuyển chứng khoán thành tiền mặt,
làm giảm rủi ro cho các nhà đầu tư.
• Đối với thị trường chứng khốn
Đối với thị trường chứng khốn, cơng ty chứng khốn thể hiện hai vai trị chính
-

Góp phần tạo lập giá cả, điều tiết thị trường

Giá cả chứng khoán là do thị trường quyết định. Tuy nhiên, để đưa ra mức giá
cuối cùng, người mua và người bán phải thông qua các cơng ty chứng khốn vì họ
khơng được tham gia trực tiếp vào q trình mua bán. Các cơng ty chứng khoán là
những thành viên của thị trường, do vậy họ cũng góp phần tạo lập giá cả thị trường
thơng qua đấu giá.
Ngồi ra, cơng ty chứng khốn cịn tham gia điều tiết thị trường. Để bảo vệ
những khoản đầu tư của khách hàng cũng như bảo vệ lợi ích của chính mình, nhiều
cơng ty chứng khốn đã giành một tỷ lệ nhất định các giao dịch để thực hiện vai trị
bình ổn thị trường.
-

Góp phần làm tăng tính thanh khoản của tài sản chính

8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Thị trường chứng khốn có vai trị là mơi trường làm tăng tính thanh khoản của
các tài sản chính. Tuy nhiên các cơng ty chứng khốn mới là nơi thực hiện tốt các
vai trị đó do họ tạo ra cơ chế giao dịch trên thị trường.
• Đối với các cơ quan quản lý thị trường
Cơng ty chứng khốn có vai trị cung cấp thơng tin về thị trường chứng khốn
cho các cơ quan quản lý thị trường bảo lãnh phát hành cho các chứng khoán mới,
vừa là trung gian mua bán chứng khoán và thực hiện các giao dịch trên thị trường.
Một trong những yêu cầu của thị trường chứng khốn là các thơng tin cần phải được
cơng khai hóa dưới sự giám sát của các cơ quan quản lý thị trường. Việc cung cấp
thông tin vừa là quy định của hệ thống luật pháp, vừa là nguyên tắc nghề nghiệp của
các cơng ty chứng khốn.
1.1.3. Các nghiệp vụ của cơng ty chứng khốn
• Mơi giới chứng khốn
Mơi giới chứng khốn là hoạt động kinh doanh chứng khốn trong đó cơng ty
chứng khốn đứng ra làm đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch thông qua cơ
chế giao dịch trên cơ sở giao dịch chứng khoán hoặc thị trường OTC mà chính
khách hàng sẽ phải chịu trách nhiệm với kết quả giao dịch đó. Mơi giới thực hiện
giao dịch theo lệnh của khách hàng để hưởng phí hoa hồng, họ không phải chịu rủi
ro từ hoạt động giao dịch đó. Thơng thường các nhà mơi giới khơng hoạt động độc
lập mà họ tổ chức thành từng công ty.
Thông qua hoạt động mơi giới, cơng ty chứng khốn sẽ chuyển đến khách hàng
các sản phẩm, dịch vụ tư vấn đầu tư và kết nối giữa nhà đầu tư bán chứng khốn với
nhà đầu tư mua chứng khốn.
• Tự doanh chứng khốn

Tự doanh là việc cơng ty chứng khốn tiến hành giao dịch mua bán chứng khốn
cho chính mình để hưởng lợi nhuận. Hoạt động này công ty phải tự chịu trách
nhiệm với quyết định của mình, tự gánh chịu rủi ro từ quyết định mua bán chứng
khoán. Hoạt động này thường diễn ra với hoạt động môi giới. Điều này sẽ dẫn đến
việc xung đột về lợi ích của khách hàng và cơng ty chứng khốn, cho nên thơng
thường các thị trường đều có chính sách ưu tiên thực hiện lệnh của khách hàng
trước khi thực hiện lệnh của công ty chứng khốn. Bên cạnh đó, cơng ty chứng

9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


khốn phải có sự tách bạch, rõ ràng giữa nghiệp vụ tự doanh và mơi giới chứng
khốn, giữa tài sản của khách hàng với các tài sản của chính cơng ty.
Hoạt động tự doanh có thể được thực hiện trên thị trường giao dịch tập trung
hoặc trên thị trường phi tập trung. Mục đích chủ yếu của hoạt động này là nhằm thu
lợi ích cho chính mình từ lợi tức và chênh lệch giá mua bán chứng khoán, giúp
mang lại khả năng sinh lời cao nhưng cũng gặp phải nhiều rủi ro lớn về mất giá
chứng khốn. Vì vậy, để đạt được hiệu quả thì cơng ty chứng khốn phải có tiềm
lực vốn đủ mạnh, khả năng phân tích xử lý thơng tin tốt, đồng thời phải có chiến
lược quản lý rủi ro trong tự doanh.
• Tư vấn đầu tư chứng khoán
Tư vấn đầu tư chứng khoán là dịch vụ mà cơng ty chứng khốn cung cấp cho
khách hàng kết quả phân tích, cơng bố báo cáo phân tích và các khuyến nghị liên
quan đến chứng khoán. Hoạt động tư vấn đòi hỏi đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp,
cần vận dụng nhiều kỹ năng cũng như các kiến thức chuyên môn như là thu thập, xử
lý thông tin nhằm lập phương án, giám sát và đánh giá dự án.
Đối với nhà tư vấn phải ln là người thận trọng vì phát ngôn sẽ tác động rất lớn
đến tâm lý của các nhà đầu tư và thường được xem là lời tiên đốn, định hướng cho

tồn bộ thị trường. Theo quy định tại Việt Nam, khi thực hiện tư vấn đầu tư chứng
khốn cho khách hàng, cơng ty chứng khốn và nhân viên cần phải:
-

Tuân thủ đạo đức nghề nghiệp.

-

Đảm bảo tính trung thực, khách quan và khoa học.

-

Khơng thực hiện các hoạt động gây hiểu nhầm về giá cả, bất kỳ loại chứng
khốn nào cho nhà đầu tư.

-

Khơng có hành vi cung cấp thông tin sai sự thật để dụ dỗ hay mời khách
hàng mua bán một loại chứng khoán nào.

-

Chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động tư vấn và bồi thường thiệt hại
cho người sử dụng dịch vụ tư vấn khi vi phạm cam kết hợp đồng tư vấn.

-

Bảo mật các thông tin nhận được từ người sử dụng dịch vụ tư vấn trừ trường
hợp khách hàng đồng ý hoặc pháp luật cho phép.

Hoạt động này rất phong phú và liên quan đến nhiều lĩnh vực về chứng khoán
như đấu giá cổ phần, niêm yết, mua bán sáp nhập doanh nghiệp, đầu tư… tùy thuộc

10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


vào đặc thù và vị thế cạnh tranh của từng đơn vị tư vấn, các tổ chức tư vấn có thể
thực hiện một hoặc tất cả hoạt động tư vấn.
• Bảo lãnh phát hành chứng khoán
Tại Việt Nam, bảo lãnh phát hành chứng khoán là việc tổ chức bảo lãnh phát
hành cam kết với tổ chức phát hành thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng
khoán, nhận mua một phần hay tồn bộ chứng khốn của tổ chức phát hành để bán
lại hoặc mua số chứng khốn cịn lại chưa được phân phối hết của tổ chức phát hành
để hỗ trợ tổ chức phát hành trong việc phân phối chứng khốn ra cơng chúng. Bảo
lãnh phát hành của cơng ty chứng khốn sẽ giúp tổ chức phát hành nắm khá chắc
khả năng huy động vốn nên sẽ có kế hoạch sử dụng lượng vốn đó một cách hiện
quả.
Qua nghiệp vụ này, các cơng ty chứng khốn sẽ thu được tỷ lệ hoa hồng nhất
định trên số tiền thu được từ đợt phát hành (phí bảo lãnh). Hoa hồng này có thể cố
định hoặc thay đổi tùy vào cơng ty chứng khốn.
• Nghiệp vụ lưu ký chứng khốn
Lưu ký chứng khốn là cơng việc đầu tiên để các chứng khốn có thể giao dịch
trên thị trường tập trung. Việc lưu giữ, bảo quản chứng khoán của khách hàng và
giúp khách hàng thực hiện các quyền của mình đối với chứng khốn được thực hiện
thơng qua các thành viên lưu ký của thị trường giao dịch chứng khoán.
Lưu ký chứng khốn giúp cho q trình thanh tốn tại Sở giao dịch được thực
hiện thuận lợi, nhanh chóng, dễ dàng, hạn chế rủi ro cho người nắm giữ chứng
khoán như rủi ro bị hỏng, thất lạc chứng chỉ chứng khốn…

• Nghiệp vụ tư vấn tài chính
Nghiệp vụ tư vấn tài chính bao gồm:
-

Tư vấn chào bán, niêm yết chứng khoán

-

Tư vấn cổ phần hóa, xác định giá trị doanh nghiệp

-

Tư vấn tái cơ cấu tài chính doanh nghiệp, thâu tóm, sáp nhập doanh
nghiệp, tư vấn quản trị công ty cổ phần…

-

Tư vấn tài chính khác phù hợp với quy định pháp luật

1.1.4. Quy định về vốn đối với công ty chứng khoán tại Việt Nam

11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Ở Việt Nam, theo luật chứng khoán ngày 29-06-2006 và Nghị định số
14/NĐ-CP ngày 19-01-2007, mức vốn pháp định được phân theo từng loại hình
kinh doanh chứng khốn là:
-

Tự doanh chứng khốn: 100 tỷ đồng

-

Mơi giới chứng khốn: 25 tỷ đồng

-

Tư vấn đầu tư chứng khoán: 10 tỷ đồng

-

Bảo lãnh phát hành chứng khoán: 165 tỷ đồng

-

Quản lý quỹ đầu tư chứng khốn: 25 tỷ đồng

Trong trường hợp cơng ty chứng khốn xin hoạt động cho nhiều loại hình
kinh doanh thì vốn pháp định là tổng số vốn pháp định của các loại hình kinh doanh
mà cơng ty chứng khốn được cấp giấp phép.
1.2.

Nghiệp vụ mơi giới chứng khốn

1.2.1. Khái niệm mơi giới chứng khốn
Mơi giới chứng khốn là một hoạt động kinh doanh của cơng ty chứng
khốn, trong đó cơng ty chứng khốn đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch
thông qua cơ chế giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán hay trên thị trường OTC

mà khách hàng là người phải chịu trách nhiệm về kết quả khi đưa ra quyết định giao
dịch đó.
Khác với mơi giới trong các lĩnh vực khác, mơi giới chứng khốn là hoạt
động mang tính chun nghiệp cao, u cầu người mơi giới phải có kỹ năng, có
chun mơn, có trình độ nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp và mơi trường hỗ trợ đa
dạng cùng với trang thiết bị cần thiết.
1.2.2. Phân loại mơi giới chứng khốn
• Mơi giới dịch vụ: là loại mơi giới có thể cung cấp đầy đủ dịch vụ như mua,
bán chứng khoán, giữ hộ cổ phiếu, thu cổ tức, cho khách hàng vay tiền, cho
vay cổ phiếu để bán trước, mua sau và cung cấp tài liệu, cho ý kiến cố vấn
trong việc đầu tư.
• Mơi giới ủy nhiệm hay môi giới thừa hành: là những nhân viên của một cơng
ty chứng khốn thành viên của một Sở giao dịch, làm việc hưởng lương của
một công ty chứng khốn và được bố trí để thực hiện các lệnh mua bán cho
các cơng ty chứng khốn hay cho khách hàng của công ty trên sàn giao dịch.

12

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


• Môi giới chiết khấu: là loại môi giới chỉ cung cấp một số dịch vụ như mua
bán hộ chứng khốn. Đối với mơi giới loại này thì khoản phí và hoa hồng
thấp hơn mơi giới tồn dịch vụ.
• Mơi giới độc lập hay môi giới hai dollar: là môi giới tự do hay môi giới tập
sự, không thuộc một cơng ty chứng khốn nào. Họ làm mơi giới trung gian
để thương lượng đấu giá mua bán chứng khoán cho các cơng ty chứng khốn
th họ, hưởng hoa hồng từ các dịch vụ đó và khoản phí mà họ được hưởng
là 2 dollar trên 100 cổ phiếu. Tuy nhiên hiện nay khoản phí này thường lớn
hơn 2 dollar.

1.2.3. Chức năng của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn
• Chức năng cung cấp thông tin về sản phẩm và tư vấn cho khách hàng
Nhà môi giới sẽ nhận đặt đơn hàng của khách hàng và thực hiện gia dịch cho họ.
Đó là cả một quá trình hướng dẫn cho khách mở tài khoản tại cơng ty, tiến hành
giao dịch, thanh tốn và chuyển kết quả giao dịch cho khách hàng. Sau khi giao
dịch được thực hiện, người môi giới sẽ tiếp tục chăm sóc, theo dõi, nắm bắt những
thay đổi của thị trường, xã hội,… để đưa ra giải pháp và chiến lược phù hợp hơn
cho nhà đầu tư. Bên cạnh đó, người môi giới cung cấp dịch vụ với hai tư cách:
Nối liền khách hàng với bộ phận nghiên cứu đầu tư: cung cấp cho khách hàng
các báo cáo nghiên cứu và các khuyến nghị đầu tư.
Là trung gian giữa người bán và người mua: đem đến cho khách hàng tất cả các
loại sản phẩm và dịch vụ tài chính, mang lại hiệu quả hơn khi đầu tư.
Khi nắm giữ một số lượng cổ phiếu nhất định và khi cổ phiếu biến động lên
xuống thì nhà đầu tư phải đối mặt với một quyết định có ba lựa chọn. Đó là:
-

Bán cổ phiếu đi để thu về một khoản lời hay chấm dứt tình trạng lỗ.

-

Tiếp tục nắm giữ và chờ đợi thời cơ khi cổ phiếu này tăng giá.

-

Mua thêm cổ phiếu để tăng thêm số lượng cổ phiếu nắm giữ.

Để giúp khách hàng đưa ra quyết định đầu tư, nhà mơi giới sẽ xem xét các yếu
tố như tình hình của tổng thể thị trường; trạng thái trung và sơ đồ kỹ thuật của các
nhóm ngành cổ phiếu; mơ hình mẫu dự đốn về thu nhập; báo cáo tài chính, giá và
hệ số giá trên thu nhập. Sử dụng những thông tin thu thập được từ những nguồn

đáng tin cậy và chính xác, nhân viên mơi giới sẽ đưa ra khuyến nghị, đề xuất thời

13

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


điểm bán hàng, mua hàng hay tiếp tục nắm giữ để đem lại lợi ích nhất cho nhà đầu
tư.
• Giúp ổn định tâm lý nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán diễn ra khá phức tạp, có thể thay đổi lên xuống liên tục.
Điều này ảnh hưởng rất lớn tâm lý của khách hàng trong q trình đầu tu. Chính vì
vậy, nhà môi giới đáp ứng những nhu cầu tâm lý của khách hàng khi cần thiết: trở
thành người bạn, người chia sẻ những lo âu, căng thẳng cũng như đưa ra những lời
động viên kịp thời.
Ngoài ra, khi nhà đầu tư rơi vào trạng thái cảm xúc quá mức, điển hình như là
lịng tham và nỗi sợ hãi, nhân viên mơi giới sẽ khắc phục điều đó để họ co những
quyết định tỉnh táo, hạn chế rủi ro đưa ra các quyết định giao dịch sai làm.
1.2.4. Vai trò của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn
• Đối với nhà đầu tư:
-

Cung cấp thông tin và tư vấn cho khách hàng

-

Cung cấp những sản phẩm và dịch vụ tài chính, giúp khách hàng thực
hiện các giao dịch theo yêu cầu và vì lợi ích của khách hàng

-

Góp phần làm giảm chi phí giao dịch

• Đối với cơng ty chứng khốn
Vai trị cải thiện môi trường kinh doanh cho công ty chứng khốn được thể hiện
trên ba phương diện:
-

Góp phần hình thành nền văn hóa đầu tư: Nghiệp vụ mơi giới chứng

khốn của cơng ty chứng khốn đang thâm nhập sâu rộng vào cộng đồng các doanh
nghiệp và người đầu tư, góp phần quan trọng hình thành nền văn hóa đầu tư với
những đặc trưng sau: Tạo ý thức và thói quen đầu tư trong cộng đồng; Xây dựng
thói quen và kỹ năng sử dụng các dịch vụ đầu tư; Hoàn thiện môi trường pháp lý,
nâng cao hiểu biết và tuân thủ pháp luật cho nhà đầu tư.
-

Tăng chất lượng và hiệu quả hoạt động: Cạnh tranh là yếu tố không thể

thiếu trong nền kinh tế thị trường, cái gì phù hợp với thị trường thì tồn tại nếu
khơng sẽ bị đào thải. Việc cạnh tranh giữa các cơng ty chứng khốn và nhân viên
môi giới khiến họ không ngừng nâng cao nghiệp vụ, đạo đức và kỹ năng hành nghề,
nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật và những quy định của công ty…Chính những

14

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


yếu tố này đã nâng cao được chất lượng và hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ mơi

giới chứng khốn.
-

Tạo ra những dịch vụ mới, việc làm trong nền kinh tế và làm phong phú

môi trường đầu tư: Để hỗ trợ cho việc xây dựng cơ sở khách hàng với hoạt động
của mình, mơi giới chứng khốn tạo ra những dịch vụ mới trong nền kinh tế như
cung cấp danh sách các khách hàng tiềm năng theo tiêu chí đề ra. Với phương châm
hoạt động là chủ động tìm kiếm khách hàng, đem đến cho khách hàng những dịch
vụ tài chính tốt nhất, cơng ty chứng khốn nào cũng cần lực lượng nhân viên đơng
đảo. Qua đó tạo ra khơng ít việc làm trong xã hội, thu hút nhiều lao động có kỹ
năng, giải quyết phần nào tình trạng thất nghiệp ở nước ta và làm phong phú môi
trường kinh doanh.
• Đối với thị trường chứng khốn
-

Phát triển dịch vụ và các sản phẩm trên thị trường

Nhà môi giới chứng khốn thực hiện vai trị làm trung gian giữa người bán
và người mua nên có thể nắm bắt được các nhu cầu của khách hàng và phản ánh với
người cung cấp sản phẩm dịch vụ. Nhờ đó, người mơi giới có thể đưa ra những ý
tưởng thiết kế sản phẩm, dịch vụ phù hợp với từng đối tượng khách hàng.
-

Cải thiện môi trường kinh doanh

Việc cải thiện môi trường kinh doanh sẽ góp phần hình thành nên văn hóa
đầu tư, tăng chất lượng và hiệu quả dịch vụ nhờ cạnh tranh, hình thành nên những
dịch vụ mới trong nền kinh tế, tạo thêm việc làm và làm phong phú thêm cho môi
trường đầu tư.

1.2.5. Đặc điểm của nghiệp vụ môi giới chứng khốn
Mơi giới là nghiệp vụ cơ bản của cơng ty chứng khốn. Nghiệp vụ mơi giới
có ý nghĩa quan trọng trong việc thu hút khách hàng và tạo dựng hình ảnh cho cơng
ty chứng khốn. Nghiệp vụ này có những đặc điểm cơ bản sau:
Để thực hiện lệnh của khách hàng nhanh, chính xác nhất địi hỏi cơng ty phải
có một đội ngũ hỗ trợ cả nghiệp vụ cả về người và máy móc lớn. Người mơi giới
phải là người có tầm hiểu biết sâu rộng, giàu kinh nghiệm. Cơng ty chứng khốn là
nơi đảm bảo các điều kiện vật chất bao gồm địa điểm, hệ thống máy móc thiết bị kết
nối với sở giao dịch…

15

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Thu nhập và chi phí ổn định: cơng ty chứng khốn hưởng một tỷ lệ hoa hồng
tính trên tổng giá trị giao dịch của khách hàng. Khoản hoa hồng này sau khi trừ đi
các chi phí giao dịch chính là các nguồn thu nhập của công ty.
Độ rủi ro thấp: do khách hàng là người chịu trách nhiệm đối với kết quả giao
dịch đem lại cho nên rủi ro mà nhà môi giới thường gặp là trường hợp khách hàng
hoặc nhà môi giới khác không thực hiện đúng nghiệp vụ thanh tốn đúng thời hạn.
1.2.6. Quy trình của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn
Q trình hoạt động mơi giới của các cơng ty chứng khốn đều được triển
khai tuần tự theo trình tự sau:
Sơ đồ 1.1: Quy trình hoạt động mơi giới chứng khốn
Sở giao dịch chứng
khốn

CTCK

(6)
1)
(1),(2).(4)

Khách
hàng

Phịng
mơi
giới

(7)
(8)
Phịng đăng
ký TTBT và
lưu ký
chứng khốn

(9)

(1)1 (5) 5(9)9

(3)

Phịng
Phịng
kế tốn
kế

Hệ thống

khớp lệnh

(8)
(10)

(11)

Ngân hàng chỉ định
thanh tốn

(Nguồn; Giáo trình nghiệp vụ kinh doanh chứng khốn, PGS.TS Thái Bá Cần)
Đầu tiên, khách hàng ký hợp đồng và mở tài khoản giao dịch (1)
Khi có nhu cầu giao dịch chứng khốn qua cơng ty chứng khốn, khách hàng
sẽ ký hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán và cơng ty chứng khốn thực
hiện mở tài khoản giao dịch cho khách hàng. Hợp đồng mở tài khoản là sự thỏa
thuận giữa khách hàng và cơng ty chứng khốn, theo đó cơng ty chứng khốn thực

16

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


hiện mở một tài khoản để lưu trữ, quản lý tiền, chứng khoán và thực hiện giao dịch
chứng khoán cho khách hàng qua SGDCK.
Thứ hai, khách hàng lưu ký chứng khoán trong trường hợp bán chứng khoán;
ký quỹ tiền mặt trong trường hợp mua chứng khoán; đặt lệnh giao dịch tại phịng
mơi giới: khách hàng có thể đặt lệnh trực tiếp tại quầy giao dịch hoặc đặt lệnh gián
tiếp thông qua điện thoại, fax, internet…(2), (3), (4).
Thứ năm, các nhân viên bên môi giới tiến hành đối chiếu số dư tiền (chứng
khốn) với phịng kế tốn, sau đó chuyển lệnh của khách hàng và hệ thống khớp

lệnh của SGDCK phù hợp. Tại SGDCK: kết quả khớp lệnh được gửi đến phịng
đăng ký thanh tốn bù trừ và lưu ký chứng khoán để bù trừ chứng khoán và tiền (5),
(6), (7).
Sau khi khớp lệnh, SGDCK gửi xác nhận kết quả giao dịch cho cơng ty
chứng khốn và ngân hàng chỉ định thanh tốn để có tài khoản của cơng ty chứng
khốn bên mua, ghi nợ của cơng ty chứng khốn bên bán. Các nhân viên môi giới
xác nhận kết quả giao dịch cho khách hàng và phịng kế tốn. Sau 3 ngày làm việc
kể từ ngày giao dịch, ngân hàng chỉ định và cơng ty chứng khốn thực hiện thanh
tốn tiền (8), (9), (10).
Cuối cùng, phịng kế tốn tiến hành hạch toán tiền và chứng khoán vào tài
khoản của khách hàng (11).
1.3.

Hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ môi giới chứng khoán

1.3.1. Quan điểm về hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn
Để đánh giá nghiệp vụ mơi giới chứng khốn hoạt động có hiệu quả như thế
nào, người ta thường căn cứ vào kết quả mà nó đem lại. Hiệu quả này được thể hiện
qua hai đối tượng: cơng ty chứng khốn và nhà đầu tư.
Đối với cơng ty chứng khốn, hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ mơi giới
chứng khốn được thể hiện qua các chỉ tiêu sau:
-

Số lượng tài khoản khách hàng mở để giao dịch và tỷ trọng của nó so với

tồn bộ thị trường mà công ty đang hoạt động.
-

Thị phần giao dịch, doanh số giao dịch mà các nhân viên môi giới của

công ty tạo ra.
-

Doanh thu môi giới

17

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


-

Khả năng thu hút khách hàng, thể hiện thông qua sự tăng trưởng số lượng

tài khoản giao dịch của khách hàng mở tại công ty.
Đối với nhà đầu tư, hiệu quả hoạt động mơi giới của một cơng ty chứng
khốn thể hiện thơng qua những lợi ích mà nhà đầu tư được hưởng khi sử dụng dịch
vụ môi giới của cơng ty như:
-

Quy trình nghiệp vụ được hướng dẫn kỹ càng, chu đáo.

-

Việc giao dịch an toàn, thuận lợi và ít nhầm lẫn.

-

Khách hàng nhận được thông tin một cách kịp thời, đầy đủ, chân thực và

chính xác để đảm bảo việc đầu tư giảm thiểu rủi ro.
-

Chi phí hợp lý, linh hoạt cho từng trường hợp giao dịch, đầu tưa đặc biệt.

1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động mơi giới chứng khốn
• Các chỉ tiêu định tính
Thứ nhất, mức độ hài lịng của khách hàng được thể hiện qua hai chỉ tiêu: đem
lại độ tin cậy và mang đến sự thấu hiểu và đồng cảm.
-

Đem lại độ tin cậy: người môi giới phải tuân thủ các ngun tắc, khơng

hoạt động vì tiền hoa hồng, ngăn chặn khách hàng giao dịch khi cần thiết. Nếu nhà
môi giới có làm mất tiền của khách hàng thì phải biết thừa nhận thành thật để cùng
tìm ra cách giải quyết tốt nhất. Điều đó thể hiện sự trung thực với khách hàng và
mới có cơ hội thành cơng.
-

Mang đến sự thấu hiểu và đồng cảm: trong quá trình giao dịch mà thiếu

hiểu nhau giữa khách hàng và môi giới là một trong những thất bại của nhà môi
giới. Nhà môi giới khơng chỉ cần có kỹ năng chun mơn mà cịn cần có khả năng
đồng cảm, chia sẻ khi khách hàng gặp khó khăn. Điều này sẽ giúp kéo dài và duy trì
mối quan hệ với khách hàng.
Thứ hai, về chất lượng dịch vụ. Người môi giới phải trao đổi với khách hàng về
ý tưởng đầu tư, thông báo các tin tức quan trọng liên quan đến khoản đầu tư của
khách hàng và phải ln có mặt khi khách cần. Ngoài ra, phải thường xuyên kiểm
tra tài khoản, gửi cho nhà đầu tư những bản báo cáo về tình hình đầu tư và giải
quyết nhanh chóng, kịp thời các vấn đề và thắc mắc của khách hàng một cách thỏa

đáng.

18

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Thứ ba là kiến thức đầu tư, nhà đầu tư cũng cần hiểu về lĩnh vực đầu tư. Nếu
khách hàng muốn đầu tư cổ phiếu nào đó thì nhân viên môi giới cần nắm bắt được
thông tin và xu hướng thị trường về cổ phiếu đó, cịn nếu đầu tư trái phiếu thì phải
biết về lãi suất thị trường và lãi suất trái phiếu để đưa ra ý kiến hợp lí. Đó cũng lả
một trong những việc của nghiệp vụ mơi giới chứng khốn.
Cuối cùng là trình độ cơng nghệ, cơ sở vật chất của cơng ty chứng khốn. Để
nâng cao mức độ tín nhiệm và hài lịng của khách hàng, cơng ty chứng khốn phải
phát triển phương tiện kỹ thuật hoạt động nhanh chóng, rõ ràng và chính xác bao
gồm bảng điện tử, máy tính kết nối mạng tồn hệ thống, mẫu lệnh giao dịch, bảng
tin,…
• Các chỉ tiêu định lượng
Số lượng tài khoản: điều này phản ánh khái qt nhất chất lượng của hoạt động
mơi giới chứng khốn. Một cơng ty chứng khốn có số lượng tài khoản q ít sẽ cho
thấy hoạt động mơi giới khơng hiệu quả. Vì vậy, bước đầu thành cơng là nhà mơi
giới phải kết nối, thu hút được khách hàng mở tài khoản và giao dịch tại cơng ty
chứng khốn đó.
Thị phần mơi giới: Hiện nay, theo cách tính của sở giao dịch chứng khốn, thị
phần mơi giới được tính trên giá tri giao dịch của công ty môi giới thành viên trong
kỳ rồi chia cho số tổng. Trong nền kinh tế cạnh tranh thì đây là thước đo phản ánh
hiệu quả hoạt động mơi giới cũng như nâng cao uy tín của công ty.
Thị phần môi giới =

𝐺𝑖á 𝑡𝑟ị 𝑔𝑖𝑎𝑜 𝑑ị𝑐ℎ 𝑐ủ𝑎 𝑐ô𝑛𝑔 𝑡𝑦 𝑐ℎ𝑜 𝑘ℎá𝑐ℎ ℎà𝑛𝑔

𝐺𝑖á 𝑡𝑟ị 𝑔𝑖𝑎𝑜 𝑑ị𝑐ℎ 𝑐ủ𝑎 𝑡𝑜à𝑛 𝑡ℎị 𝑡𝑟ườ𝑛𝑔 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑘ỳ

× 100%

Doanh thu mơi giới: đây là một trong những chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hoạt
động mơi giới có hiệu quả hay khơng. Doanh thu này càng lớn càng chứng tỏ được
chất lượng hoạt động môi giới.
Tỷ trọng doanh thu MGCK =

𝐷𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑢 ℎ𝑜ạ𝑡 độ𝑛𝑔 𝑚ơ𝑖 𝑔𝑖ớ𝑖
𝑇ổ𝑛𝑔 𝑑𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑢 ℎ𝑜ạ𝑡 độ𝑛𝑔 𝑘𝑖𝑛ℎ 𝑑𝑜𝑎𝑛ℎ

× 100%

Phí mơi giới: chỉ tiêu này được tính trên doanh số giao dịch mà công ty nhận
được sau khi mua bán chứng khốn cho khách hàng. Mức phí tại mỗi cơng ty chứng

19

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


khoán là khác nhau nhưng phải trong biên độ cho phép của pháp luật. Khi giá thành
dịch vụ giảm cho thấy công ty đang cố gắng trong việc tổ chức, sắp xếp, cắt giảm
chi phí hợp lý.
Tỷ suất chi phí MGCK trên doanh thu MGCK =

𝐶ℎ𝑖 𝑝ℎí 𝑀𝐺𝐶𝐾
𝐷𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑢 𝑀𝐺𝐶𝐾

× 100%

Lợi nhuận môi giới: là phần chênh lệch giữa doanh thu mơi giới và chi phí mơi
giới mà cơng ty bỏ ra. Lợi nhuận chính là mục đích cuối cùng mà các công ty theo
đuổi, là thước đo hiệu quả hoạt động của cơng ty, lợi nhuận càng cao thì hiệu quả
hoạt động của công ty càng tốt. Để tối đa hóa lợi nhuận cơng ty chứng khốn cần
phải tối đa hóa doanh thu và tối thiểu hóa chi phí.
Tỷ suất lợi nhuận MG trên doanh thu MG =

𝐿ợ𝑖 𝑛ℎ𝑢ậ𝑛 𝑚ơ𝑖 𝑔𝑖ớ𝑖
𝐷𝑜𝑎𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑢 𝑀𝐺𝐶𝐾

× 100%

Số lượng nhân viên mơi giới: nếu một cơng ty có đội ngũ nhân viên q mỏng,
đồng nghĩa với việc một người phải kiêm quá nhiều việc dẫn đến việc chăm sóc
khách hàng khơng chu đáo. Hơn nữa số lượng nhân viên có thể thay đổi do họ đi
học hoặc bỏ sang công ty khác do nhiều nguyên nhân. Vì vậy, số lượng nhân viên
cũng thể hiện sự thành công của công ty trong công tác quản lý nghiệp vụ mơi giới.
Giá trị giao dịch bình quân trên một nhân viên =

Giá trị giao dịch bình quân trên một tài khoản =

𝑇ổ𝑛𝑔 𝑔𝑖á 𝑡𝑟ị 𝑔𝑖𝑎𝑜 𝑑ị𝑐ℎ
𝑆ố 𝑙ượ𝑛𝑔 𝑛ℎâ𝑛 𝑣𝑖ê𝑛 𝑚ô𝑖 𝑔𝑖ớ𝑖

𝑇ổ𝑛𝑔 𝑔𝑖á 𝑡𝑟ị 𝑔𝑖𝑎𝑜 𝑑ị𝑐ℎ
𝑠ố 𝑙ượ𝑛𝑔 𝑡à𝑖 𝑘ℎ𝑜ả𝑛

Ngồi ra, cịn một số chỉ tiêu khác như: mạng lưới và khả năng thu hút khách

hàng; đặc điểm giao dịch, loại nghiệp vụ môi giới; hiệu quả sinh lời của hoạt động
môi giới,…
1.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động mơi giới chứng khốn
• Yếu tố khách quan
-

Tình hình kinh tế - chính trị - xã hội

20

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Thị trường chứng khoán là biểu tượng của nền kinh tế hiện đại. Sự phát triển
của nền kinh tế là cơ sở để phát triển thị trường chứng khốn nói chung và hoạt
động mơi giới nói riêng. Khi kinh tế phát triển, nhu cầu về vốn của doanh nghiệp
cũng tăng theo và thị trường chứng khoán là một trong những kênh huy động vốn
vô cùng hiệu quả, kéo theo sự phát triển của các nghiệp vụ trên thị trường. Ngoài ra,
khi nền kinh tế phát triển bền vững, thu nhập người dân được cải thiện, số lượng
tiền nhàn rỗi của nhà đầu tư tăng lên thì đó là cơ hội phát triển của thị trường chứng
khoán.
-

Sự phát triển của thị trường chứng khốn

Hoạt động mơi giới chứng khốn là nghiệp vụ quan trọng nhất của cơng ty
chứng khốn và là một bộ phận cơ bản của thị trường chứng khoán nói chung. Khi
thị trường chứng khốn phát triển sẽ thu hút được những người có vốn nhàn rỗi và
có nhu cầu đầu tư. Đây là động lực chính thúc đẩy sự phát triển của hoạt động mơi
giới chứng khốn.

Ngồi ra, khi thị trường chứng khoán phát triển đồng nghĩa với việc hệ thống
thông tin của doanh nghiệp được công bố chính xác, rõ ràng, minh bạch, tạo niềm
tin cho nhà đầu tư.
-

Hệ thống pháp luật và chính sách

Cơng ty chứng khoán phải chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ từ các cơ quan
quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khốn nhằm tạo ra mơi
trường kinh doanh cơng bằng, hiệu quả và bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư, nhất là
trong hoạt động môi giới.
Nếu hệ thống pháp lý mang tính chất khuyến khích về hoạt động, tổ chức sẽ
góp phần tạo lập, ổn định các cơng ty chứng khốn, đồng thời kiểm sốt được hoạt
động của các công ty này nhằm tạo niềm tin đối với nhà đầu tư.
-

Sự cạnh tranh của các công ty cùng ngành

Cạnh tranh là yếu tố góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng
khốn nói chung. Khi mà hầu hết các cơng ty chứng khốn đều cung cấp hoạt động
mơi giới chứng khốn thì sự cạnh tranh diễn ra buộc các công ty phải đưa ra các
chiến lược nhằm phát triển hoạt động của công ty mình, đồng nghĩa với việc cơng ty

21

LUAN VAN CHAT LUONG download : add