Ma trận thoái vốn pot

Ma trận thoái vốn
Phải nói thêm rằng, giao dịch thỏa thuận của EIB với giá trị lớn diễn ra liên tiếp
trong hai tháng 9 và 10, trùng với thời điểm biến động mạnh của giá cổ phiếu này.
Tính riêng trong tháng 10, EIB có giao dịch thỏa thuận đạt hơn 1.500 tỷ đồng,
tương ứng với 94 triệu cổ phiếu trao tay. Trong tháng 11 (tính đến ngày 23/11),
giao dịch thỏa thuận cổ phiếu này là 718 tỷ đồng. Như vậy, tổng giá trị giao dịch
thỏa thuận trong 2 tháng là hơn 2.200 tỷ đồng.
Trở lại trường hợp thoái vốn của ACB, số tiền ACB thu về sau khi bán EIB ước
khoảng 146 tỷ đồng (giá bán bình quân 15.000 đ/cp). Cộng thêm 6,1% vốn điều lệ
của Kiên Long Bank (có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng) ước tính ACB sẽ thu về thêm
183 tỷ đồng mệnh giá. Quy mô vốn điều lệ nhỏ, giá thị trường của Kiên Long
Bank khó có thể vượt 1x, cũng không thể so sánh được với EIB, một ngân hàng có
quy mô vốn và tài sản gấp nhiều lần. So với con số 4.500 tỷ đồng, tổng số tiền
thoái vốn ACB có khả năng thu về chỉ dưới 10% con số công bố.
Như vậy, tỷ lệ nắm giữ thực tế của ACB vượt xa con số công bố hay giá thoái các
cố phiếu ngân hàng này cao vượt trội so với thị trường? Khả năng thứ 2 khó xảy ra
do lượng cung cổ phiếu lớn mà nhà đầu tư tổ chức không dễ bỏ ra giá quá hời để
nắm giữ dài hạn nhóm cổ phiếu ngân hàng. Khả năng thứ nhất có cao hơn cả vì
nhiều ngân hàng sở hữu chéo các ngân hàng dưới các tên các cá nhân hoặc thông
qua các tổ chức "thứ ba" có liên quan mật thiết.
… đến giả thiết ma trận vốn
Sau những nghi vấn về sự tăng vốn ồ ạt của các ngân hàng, giờ đây người ta đặt
câu hỏi về việc thoái vốn mau lẹ để tránh sở hữu chéo. Ai đã là người mua lại
4.500 tỷ đồng của 2 ngân hàng Kiên Long Bank và Eximbank từ phía ACB ? Liệu
có xảy ra một lời giải "ngược" đối với bài toán tăng vốn "ảo" không ? Cụ thể là
ngân hàng X bán lại cổ phần Z cho tổ chức liên quan A, tổ chức A sử dụng nguồn
vốn vay từ ngân hàng Y để mua lại cổ phần Z, thế chấp chính bằng cổ phần Z sẽ
sở hữu. Ngân hàng X là cổ đông chiến lược nên được mua giá ưu đãi nên cổ phiếu
Z chuyển nhượng thấp hơn giá thị trường. Tổ chức A sẽ bán lại cổ phiếu Z trên thị
trường để hưởng chênh lệch và trả lại tiền vay cho ngân hàng Y. Hơn thế nữa,
Ngân hàng X có thể đẩy vốn thông qua ngân hàng Y nhờ việc gửi tiền hay ủy thác

cho vay. Như vậy, tổ chức A và ngân hàng Y sẽ là phương tiện trung gian để ngân
hàng X xử lý vấn đề liên quan tới sở hữu chéo. Nếu không tìm được người mua
thực sự, các ngân hàng hoàn toàn có thể xử lý kỹ thuật "thoái vốn" thông qua các
công ty vệ tinh mà vẫn giữ nguyên tỷ lệ sở hữu.
Vinaconex đã khó…
Trong các tổng công ty lớn, Vinaconex nhanh chóng mở đường bằng phương án
thoái vốn tại hàng loạt công ty con, liên kết. Tính đến cuối năm 2011, VCG đang
sở hữu vốn góp tại 38 công ty con, 3 công ty liên doanh, 8 công ty liên kết. VCG
đang phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt khi doanh thu sụt giảm và gánh
nặng tài chính quá lớn. Vốn góp của VCG tại các công ty con là 3.807 tỷ đồng.
Thoái vốn toàn bộ khỏi các công ty con có thể mang lại nhiều lợi ích cho VCG,
nhưng trên thực tế, giao dịch chéo giữa công ty mẹ và con đã nảy sinh nhiều vấn
đề khác.
Trong bối cảnh thị trường xây dựng và bất động sản khó khăn như hiện nay, tìm
được người mua cổ phần các công ty con không đơn giản vì sự chi phối lớn của
tổng công ty mẹ. Sau 1 loạt thông tin công bố thoái vốn, dư luận đặt ra nhiều câu
hỏi về tính khả thi của những cuộc "ly hôn" thành công của Vinaconex. Hai
thương vụ thành công của VCG là thoái vốn 8 triệu cổ phần khỏi Xi măng Yên
Bình và bán 1,2 triệu cổ phần tại Vinaconex 6 (VC6). Người mua thực sự là ai?
Đối với Xi măng Yên Bình, VCG đã giảm tỷ lệ nắm giữ từ 57,25%, tương ứng
14,65 triệu cổ phần xuống 6,65 triệu cổ phần, tương ứng giá trị đầu tư 66,55 tỷ
đồng (28,98%). Nhiều thông tin cho rằng, VCG đã bán lượng cổ phiếu này cho
CTCP Kinh doanh Xi măng Miền Bắc. Ngành xi măng đang chịu khủng hoảng
thừa cung do phát triển quá mức, đồng thời, chịu tác động lớn bởi sự trầm lắng của
ngành bất động sản - xây dựng. VCG không công bố giá chuyển nhượng cũng như
việc hạch toán lãi/lỗ từ thương vụ này. VCG chưa thể chấm dứt "duyên nợ" với Xi
măng Yên Bình do khoản cho vay 316 tỷ đồng, hạch toán vào các khoản phải thu
khác. Xi măng Yên Bình không còn là công ty con của VCG nữa nên khoản cho
vay này được thể hiện trên báo cáo tài chính hợp nhất của VCG. Tính đến
30/09/2012, tổng khoản phải thu của VCG vẫn không thay đổi nhiều so với cuối

năm 2011 là 711 tỷ đồng. Như vậy, có thể thấy VCG vẫn chưa thu hồi được khoản
cho vay này. Cho dù có thoái vốn khỏi Xi măng Yên Bình, VCG vẫn mắc kẹt
trong việc thu hồi khoản cho vay gấp 5 lần so với giá trị vốn góp vào công ty liên
kết này.
Tương tự đối với VC6, VCG không công bố đối tác nhận chuyển nhượng 1,2 triệu
cổ phần. Sau khi hoàn tất giao dịch, VCG hiện còn sở hữu 2,88 triệu cổ phần của
VC6, tương ứng 36% vốn điều lệ của VC6. VC6 có kết quả kinh doanh tương đối
khả quan trong năm 2012, do vậy VCG có thể rao bán thành công. Doanh thu 9
tháng của VC6 tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái, tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế
chỉ đạt 4,48 tỷ đồng, giảm 39% so với cùng kỳ năm ngoái. Do VC6 đang giao dịch
ở mức giá 5.000-6.000 đ/cp trong vòng 3 tháng gần đây, nếu VCG có thể thoái
VC6 bằng mệnh giá 10.000 đ/cp thì đó là thành công đáng nể trong bối cảnh hiện
nay.