Luận văn thạc sỹ - Hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng - Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (737.97 KB, 134 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
-----------------------------------
ĐẶNG THỊ PHƯƠNG THẢO
HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN
ĐẦU TƯ XÂY DỰNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ
ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG – SỞ XÂY DỰNG
TỈNH QUẢNG BÌNH
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ: 8340410
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học: TS. HỒ THỊ HƯƠNG LAN
Huế, năm 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi là Đặng Thị Phương Thảo, xin cam đoan rằng:
- Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa hề
được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Những số liệu phục vụ cho việc phân tích,
đánh giá được tác giả thu thập trong quá trình nghiên cứu.
- Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các
thơng tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Học viên thực hiện
Đặng Thị Phương Thảo
i
Đại học Kinh tế Huế
LỜI CÁM ƠN
Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành
đến Ban giám hiệu, các Thầy Cô trường Đại học Kinh tế Huế, phòng Đào tạo sau
đại học đã tận tình giúp đỡ tơi về mọi mặt suốt quá trình học tập và nghiên cứu
trong thời gian qua.
Đặc biệt tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Cô giáo Tiến sĩ
Hồ Thị Hương Lan – người trực tiếp hướng dẫn đã định hướng và tận tình giúp đỡ
tơi trong suốt thời gian nghiên cứu để hồn thành luận văn này.
Đồng thời, tơi xin chân thành cảm ơn đến Lãnh đạo, các cán bộ của Ban Quản
lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình, các Doanh nghiệp trong
ngành xây dựng ở tỉnh Quảng Bình đã tạo điều kiện thuận lợi về thời gian và giúp
đỡ tôi trong quá trình khảo sát, thu thập dữ liệu, tìm kiếm thơng tin cho việc hoàn
thành luận văn.
Cuối cùng, một lần nữa xin chân thành cám ơn các thầy, cô giáo, các đơn vị và
cá nhân đã giúp đỡ trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp này.
Mặc dù, bản thân đã rất cố gắng, nhưng luận văn khơng tránh khỏi những sai
sót, tơi mong nhận được sự đóng góp hân thành của Q Thầy, Cơ giáo để luận văn
được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Học viên thực hiện
Đặng Thị Phương Thảo
ii
Đại học Kinh tế Huế
TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
Họ và tên học viên: ĐẶNG THỊ PHƯƠNG THẢO
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế, Niên khóa: 2016 - 2018
Người hướng dẫn khoa học: TS. HỒ THỊ HƯƠNG LAN
Tên đề tài: HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG – SỞ XÂY DỰNG
TỈNH QUẢNG BÌNH
1. Tính cấp thiết của đề tài
Quản lý dự án là một hình thức đầu tư trong một thời gian dài chính vì thế việc
tính tốn của dự án cũng như các vấn đề nảy sinh thường xuyên xảy ra. Việc quản lý dự
án đầu tư xây dựng được thực hiện Luật Xây dựng, Luật Đầu tư và các văn bản hướng
dẫn có liên quan, tạo nên một quy trình đầu tư tương đối khép kín và kết quả đã tạo ra
những sản phẩm dự án được đánh giá có chất lượng, đạt được hiệu quả đầu tư.
Trong thời gian qua, cơng tác quản lý dự án vẫn cịn những tồn tại, bất cập thể
hiện ở tiến độ thi công bị kéo dài, chất lượng cơng trình chưa đảm bảo, các hình
thức và phương pháp quản lý cịn lõng lẽo chưa chặt chẽ ảnh hưởng đến chi phí
quản lý. Do vậy, việc hồn thiện cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban
Quản lý dự án là cần thiết để đáp ứng với yêu cầu thực tiễn.
Xuất phát từ những lý do trên, với mong muốn tìm hiểu thực tế công tác quản
lý đầu tư xây dựng cơ bản của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng
Quảng Bình nhằm có những giải pháp đề xuất hợp lý, tôi mạnh dạn chọn nghiên
cứu đề tài: “Hồn thiện cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý
dự án đầu tư xây dựng - Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình” làm luận văn thạc sĩ.
2. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Dữ liệu được tìm hiểu, thu thập tại Ban
Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng Quả g Bình giai đoạn 2010-2016
* Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: T u thập từ việc khảo sát các bên
liên quan đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng rên địa bàn tỉnh Quảng Bình
thơng qua phiếu điều tra.
* Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
- Phương pháp thống kê mô tả
- Phương pháp so sánh
- Số liệu được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel, SPSS
3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của luậnvăn
Kết quả nghiên cứu của luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực
tiễn về công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng; Đánh giá thực trạng công tác quản
lý dự án đầu tư xây dựng của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng
tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2010-2016. Qua đó, xác định những điểm mạnh, hạn chế
và tồn tại trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Ban Quản lý trong thời
gian qua.
Đề xuất phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm hồn thiện cơng tác
quản lý dự án đầu tư xây dựng của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây
dựng tỉnh Quảng Bình trong thời gian tới.
iii
Đại học Kinh tế Huế
MỤC LỤC
Lời cam đoan........................................................................................................................................... i
Lời cám ơn.............................................................................................................................................. ii
Tóm lược luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế............................................................................. iii
Mục lục.................................................................................................................................................... iv
Danh mục các bảng biểu................................................................................................................... ix
Danh mục các hình vẽ....................................................................................................................... xi
PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
2. Mục tiêu nghiên cứu
1
2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3
4. Phương pháp nghiên cứu 3
5. Kết cấu luận văn 4
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN
ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
1.1. Lý luận về dự án đầu tư xây dựng
5
5
1.1.1. Dự án đầu tư xây dựng
5
1.1.2. Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng
6
1.1.3. Phân loại dự án đầu tư xây dựng
7
1.1.4. Các giai đoạn hình thành dự án đầu tư xây dựng 10
1.2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng
13
1.2.1. Khái niệm về quản lý dự án đầu tư xây dựng
13
1.2.2. Mục tiêu của quản lý dự án đầu tư xây dựng
15
1.2.3. Nguyên tắc quản lý dự án đầu tư xây dựng
17
1.2.4. Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng 17
1.2.4.1 Quản lý thời gian thực hiện dự án 18
1.2.4.2 Quản lý chi phí dự án
iv
18
Đại học Kinh tế Huế
1.2.4.3 Quản lý định mức dự toán, giá và chỉ số giá xây dựng 20
1.2.4.4 Quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng
22
1.2.4.5 Quản lý rủi ro
22
1.2.4.6 Quản lý cung ứng (mua sắm) cho dự án 22
1.2.4.7 Quản lý an toàn lao động và vệ sinh môi trường23
1.2.5. Các chủ thể tham gia quản lý dự án đầu tư xây dựng
23
1.3. Các nhân tố tác động đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng
26
1.3.1. Các nhân tố chủ quan
26
1.3.1.1. Bộ máy của Ban quản lý dự án
26
1.3.1.2. Trình độ, năng lực của cán bộ quản lý dự án (theo quy định của pháp luật và
kỹ năng mềm)
26
1.3.1.3. Văn hóa trong Ban quản lý dự án 26
1.3.1.4. Cơ chế chính sách 27
1.3.1.5. Khả năng cấp vốn c o dự án
1.3.2. Các nhân tố khách quan
1.3.2.1. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của dự án
1.3.2.2. Môi trường của dự án
27
27
27
28
1.3.2.3. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có l ên quan đến lĩnh vực đầu tư
xây dựng
1.4. Các tiêu chí đánh giá công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng
1.4.1. Chất lượng cơng trình
28
29
29
1.4.2. Tiến độ thực hiện và thời gian hồn thành 30
1.4.3. Chi phí30
1.4.4. An tồn lao động
30
1.4.5. Bảo vệ môi trường
31
1.5. Kinh nghiệm về công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại một số địa phương ở
Việt Nam và bài học kinh nghiệm đối với công tác quản lý đầu tư xây dựng cho Ban
Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình
31
1.5.1. Kinh nghiệm quản lý dự án ĐTXDCB ở một số địa phương
31
v
Đại học Kinh tế Huế
1.5.1.1. Kinh nghiệm trong công tác QLDA tại tỉnh Nghệ An 31
1.5.1.2. Kinh nghiệm trong công tác QLDA tại Thành phố Đà Nẵng 32
1.5.2. Bài học kinh nghiệm đối với công tác quản lý đầu tư xây dựng Ban Quản lý
dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình
32
1.5.2.1. Tiến độ thực hiện và hoàn thành dự án 32
1.5.2.2. Chất lượng thực hiện
33
1.5.2.3. Chi phí thực hiện dự án
33
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG CỦA BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG – SỞ XÂY DỰNG
TỈNH QUẢNG BÌNH
34
2.1. Tổng quan về B n Quản lý dự án đầu tư xây dựng - Sở Xây dựng tỉnh
Quảng Bình 34
2.1.1. Giới thiệu chung về Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng - Sở Xây dựng tỉnh
Quảng Bình 34
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý dự án đầu tư xây
dựng - Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình
35
2.1.2.2. Cơ cấu tổ chức
36
2.1.3. Thực trạng về nguồn nhân lực của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở
Xây dựng Quảng Bình
38
2.1.4. Cơ sở vật chất và trang thiết bị của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở
Xây dựng Quảng Bình
40
2.1.5. Đánh giá kết quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Ban Quản lý dự
án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng Quảng Bình 42
2.2. Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án đầu
tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình
44
2.2.1. Các dự án đầu tư xây dựng trong thời gian từ năm 2010-2016 trên địa bàn
tỉnh Quảng Bình
2.2.1.1. Các dự án đầu tư xây dựng đã hoàn thành và đưa vào sử dụng
44
44
2.2.1.2. Các dự án đầu tư xây dựng đang triển khai thực hiện 45
vi
Đại học Kinh tế H́
2.2.2. Tình hình thực hiện cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý
dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình
47
2.2.2.1. Quản lý về tiến độ thực hiện triển khai dự án đầu tư xây dựng
47
2.2.2.2. Quản lý chi phí đầu tư xây dựng 51
2.2.2.3. Quản lý về chất lượng xây dựng 56
2.2.2.4. Quản lý rủi ro
59
2.2.2.5. Quản lý cung ứng (mua sắm) cho dự án 60
2.2.2.6. Quản lý an toàn lao động và vệ sinh môi trường
62
2.3. Đánh giá của các bên liên quan về công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng Quảng Bình
63
2.3.1. Đánh giá của Chủ đầu tư về công tác quản lý dự án
63
2.3.1.1 Mô tả mẫu điều tra 64
2.3.1.2. Đánh giá của Chủ đầu tư về công tác chuẩn bị dự án 65
2.3.1.3. Đánh giá của Chủ đầu tư về cơng tác giải phóng mặt bằng
66
2.3.1.4. Đánh giá của Chủ đầu tư về công tác điều hành dự án 68
2.3.1.5. Đánh giá của Chủ đầu tư về ơng tác thanh tra, kiểm tốn, quyết tốn
cơng trình
2.3.2. Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác quản lý dự án
69
70
2.3.2.1 Mô tả mẫu điều tra 70
2.3.2.2. Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác giải phóng
mặt bằng
71
2.3.2.3. Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác tư vấn đấu thầu,
lựa chọn nhà thầu
72
2.3.2.4. Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác giám sát chất
lượng cơng trình
73
2.3.2.5. Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác quản lý hợp đồng
các gói thầu tư vấn, xây lắp75
2.3.3. Đánh giá của bên nhà thầu thi công về công tác quản lý dự án 76
2.3.3.1 Mô tả mẫu điều tra 76
vii
Đại học Kinh tế Huế
2.3.3.2. Đánh giá của nhà thầu thi công về công tác nghiệm thu và đưa vào sử dụng
................................................................................................................................ 77
2.3.3.3. Đánh giá của nhà thầu thi công về cơng tác kiểm sốt hồ sơ quản lý chất
lượng cơng trình.................................................................................................................................. 78
2.3.3.4. Đánh giá của nhà thầu thi cơng về cơng tác giám sát chất lượng
cơng trình............................................................................................................................................... 79
2.4. Đánh giá công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Ban Quản lý dự án đầu tư
xây dựng - Sở Xây dựng Quảng Bình........................................................................................ 80
2.4.1. Những kết quả đạt được trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng..........80
2.4.2. Tồn tại và hạn chế trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng .....................81
2.4.3. Ngun nhân............................................................................................................................ 83
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU
TƯ XÂY DỰNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG – SỞ XÂY
DỰNG TỈNH QUẢNG BÌNH...................................................................................................... 85
3.1. Định hướng trong cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự
án đầu tư xây dựng - Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình........................................................... 85
3.2. Một số giải pháp hồn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban
Quản lý dự án đầu tư xây dựng - Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình.................................... 86
3.2.1 Nhóm giải pháp theo nội dung quản lý dự án.............................................................. 86
3.2.2 Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý.................................................................. 94
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................. 98
1. KẾT LUẬN..................................................................................................................................... 98
2. KIẾN NGHỊ.................................................................................................................................. 100
PHỤ LỤC........................................................................................................................................... 103
QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC THÀNH LẬP HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ
BIÊN BẢN CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VẮN THẠC SĨ KINH TẾ
NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 1
NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 2
BẢN GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN
XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN
viii
Đại học Kinh tế Huế
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Hình 2.1.
Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Ban QLDA ĐTXD - SXD QB ...................
36
Bảng 2.1.
Tình hình nhân lực của Ban Quản lý dự án.........................................
38
Bảng 2.2.
Bảng thống kê thiết bị phục vụ công tác quản lý dự án ......................
41
Bảng 2.3.
Bảng thống kê các phần mềm hỗ trợ công tác quản lý dự án .............
41
Bảng 2.4.
Tổng số các dự án giai đoạn 2010-2016 .............................................
43
Bảng 2.5.
Các dự án đầu tư xây dựng đã hoàn thành và đưa vào sử dụng ..........44
Bảng 2.6.
Các dự án đầu tư xây dựng đang được triển khai................................
45
Bảng 2.7.
Tiến độ thực hiện các dự án ................................................................
49
Bảng 2.8.
Bảng tình hình thực hiện quản lý chi phí các dự án giai đoạn 2010 –
2016 .....................................................................................................
52
Bảng 2.9.
Tình hình quản lý chi phí dự án ..........................................................
54
Bảng 2.10.
Đánh giá về c ất lượng cơng trình của các dự án ...............................
57
Bảng 2.11
Thống kê một số rủi ro trong quản lý..................................................
60
Bảng 2.12.
Thống kê một số sai sót trong quản lý cung ứng (mua sắm) cho dự án
giai đoạn 2010-2016............................................................................
Bảng 2.13.
61
Thống kê một số sự cố liên quan đến an tồn lao động
giai đoạn 2010-2016............................................................................
62
Bảng 2.14.
Một số thơng tin của chủ đầu tư ..........................................................
64
Bảng 2.15.
Đánh giá của Chủ đầu tư về công tác chuẩn bị dự án .........................
65
Bảng 2.16.
Đánh giá của Chủ đầu tư về công tác giải phóng mặt bằng ................
66
Bảng 2.17.
Đánh giá của Chủ đầu tư về công tác điều hành dự án .......................
68
Bảng 2.18. Đánh giá của Chủ đầu tư về công tác thanh tra, kiểm tốn, q
yết tốn
cơng trình.............................................................................................
69
Bảng 2.19.
Một số thơng tin của cán bộ làm tại Ban Quản lý dự án .....................
70
Bảng 2.20.
Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về cơng tác giải phóng
mặt bằng ..............................................................................................
ix
71
Đại học Kinh tế Huế
Bảng 2.21.
Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác tư vấn đấu
thầu, lựa chọn nhà thầu
Bảng 2.22.
Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác giám sát
chất lượng cơng trình
Bảng 2.23.
72
73
Đánh giá của cán bộ thuộc Ban Quản lý dự án về công tác quản lý hợp
đồng các gói thầu tư vấn, xây lắp 75
Bảng 2.24.
Một số thông tin của Nhà thầu
76
thi công
Bảng 2.25.
Đánh giá của nhà thầu thi công về công tác nghiệm thu và đưa vào sử
dụng 77
Bảng 2.26.
ánh giá của nhà thầu thi cơng về cơng tác kiểm sốt hồ sơ quản lý
chất lượng cơng trình
Bảng 2.27.
78
Đánh giá của nhà thầu thi cơng về cơng tác giám sát chất lượng cơng
trình 79
x
Đại học Kinh tế H́
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Hình 1.1. Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng
Hình 1.2. Chu trình quản lý dự án [17]
10
15
Hình 1.3. Tổng hợp ba chiều Thời gian – Chi phí – Chất lượng [17] 16
Hình 1.4. Phương pháp xác định tổng mức đầu tư dự án [7]
19
Hình 1.5. Các chủ thể tham gia quản lý dự án
23
xi
Đại học Kinh tế Huế
PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Đầu tư là hoạt động chính quyết định sự tăng trưởng và phát triển, trong đó
cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng là khâu then chốt. Để đảm bảo hoạt động
đầu tư có hiệu quả, việc hồn thiện cơng tác quản lý dự án đầu tư ngày càng được
chú trọng và có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Có thể thấy, quản lý dự án là một q trình phức tạp, khơng có sự lặp lại, nó
địi hỏi sử dụng tương đối lớn nguồn lực tài chính cũng như con người. Nó khác
hồn tồn so với việc quản lý cơng việc thường ngày của một nhà hàng, một công ty
sản xuất hay một nhà máy bởi tính lặp đi lặp lại, diễn ra theo các quy tắc chặt chẽ và
được xác định rõ của cơng việc. Trong khi đó, cơng việc của quản lý dự án và
những thay đổi của nó mang tính duy nhất, khơng lặp lại, khơng xác định rõ ràng và
khơng có dự án nào giống dự án nào. Mỗi dự án có địa điểm khác nhau, khơng gian
và thời gian khác nhau, thậm chí trong q trình thực hiện dự án cịn có sự thay đổi
mục tiêu, ý tưởng từ chủ đầu tư. Vậy nên, việc điều hành quản lý dự án cũng luôn
thay đổi linh hoạt, không có cơng thức nhất định.
Đầu tư dự án có xây dựng là một hình thức đầu tư trong một thời gian dài
chính vì thế việc tính tốn của dự án cũng như các vấn đề nảy sinh thường xuyên
xảy ra. Sự khác biệt cơ bản đó là năng lực xác định vấn đề và quản lý chúng trong
các dự án, đặc biệt các dự án có đầu tư xây dựng cơ bản: bằng việc thiết lập một quy
trình quản lý hiệu quả, phù hợp với môi trường hoạt động để có thể xác định và hạn
chế cũng như lường trước được những nảy sinh trong thực hiện. Việc quản lý dự án
đầu tư xây dựng được triển khai thực hiện theo đúng tinh thần của Luật Xây dựng,
Luật Đầu tư và các văn bản hướng dẫn có liên quan, tạo nên một quy trình đầu tư
tương đối khép kín và đồng bộ. Do đó, kết quả là tạo ra những sản phẩm dự án được
đánh giá có chất lượng, đạt được hiệu quả đầu tư.
Không thể phủ nhận rằng, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Ban
Quản lý dự án có vai trị đặc biệt quan trọng nhằm đảm bảo việc thực hiện dự án
1
Đại học Kinh tế Huế
mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, trong thời gian qua, công tác quản lý dự án ở
nhiều địa phương vẫn còn những tồn tại, bất cập thể hiện ở một số điểm: tiến độ thi
công bị kéo dài, chất lượng cơng trình chưa đảm bảo, các hình thức và phương pháp
quản lý cịn lỏng lẽo chưa chặt chẽ ảnh hưởng đến chi phí quản lý. Chính vì thế hoạt
động quản lý các dự án xây dựng đã trở thành hạt nhân cơ bản trong cơ chế quản lý
của Ban Quản lý dự án nhằm nâng cao chất lượng cơng trình, rút ngắn thời gian thi
cơng, giảm chi phí, an tồn lao động, vệ sinh mơi trường. Do vậy, việc hồn thiện
cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án là cần thiết để đáp
ứng với yêu cầu thực tiễn.
Xuất phát từ những lý do trên, với mong muốn tìm hiểu thực tế cơng tác quản
lý đầu tư xây dựng cơ bản của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng
Quảng Bình nhằm có những giải pháp đề xuất hợp lý, tôi mạnh dạn chọn nghiên
cứu đề tài: “Hồn thiện cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý
dự án đầu tư xây dựng - Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình” làm luận văn thạc sĩ.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở đánh giá thực trạng ông tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban
Quản dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dự g Quảng Bình, nghiên cứu hướng đến đề
xuất các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý dự án đầu tư xây dựng trong
thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về công tác quản lý dự án
đầu tư xây dựng;
- Đánh giá thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Ban Quản lý
dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng giai đoạn 2010-2016;
- Đề xuất những giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý dự án đầu tư xây
dựng của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình đến
năm 2020.
2
Đại học Kinh tế Huế
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản
lý dự án đầu tư xây dựng thuộc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình.
* Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung: Nghiên cứu này tập trung đánh giá công tác quản lý đầu tư XDCB
đối với các dự án đầu tư xây dựng (những dự án đã hồn thành thuộc nhóm B, nhóm
C) của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thuộc Sở Xây dựng Quảng Bình trên địa
bàn tỉnh.
- Không gian: Nghiên cứu thực hiện tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng
thuộc Sở Xây dựng Quảng Bình.
- Thời gian: Nghiên cứu tiến hành đánh giá dựa trên số liệu thứ cấp của đơn vị
nghiên cứu trong giai đoạn 2010-2016, số liệu sơ cấp được thu thập vào tháng
12/2017.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
* Đối với dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu liên quan đến công tác quản lý dự án được tìm hiểu, thu thập tại Ban
Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dự g Quảng Bình giai đoạn 2010-2016 bao
gồm các tài liệu, báo cáo của phịng tài chính – kế hoạch, phịng giám sát và phòng
quản lý dự án và các văn bản pháp lý của các cơng trình, dự án có liên quan.
* Đối với dữ liệu sơ cấp
Để có cơ sở đánh giá công tác quản lý dự án đầu tư XDCB một cách khách
quan, nghiên cứu tiến hành thu thập thông tin sơ cấp thơng qua việc khảo sát bằng
bảng hỏi (có phụ lục kèm theo) các bên liên quan đến công tác quản lý dự án đầu tư
xây dựng trên địa bàn tỉnh, cụ thể:
- Chủ đầu tư: 20 người
- Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng Quảng Bình: 25 người
- Nhà thầu thi cơng: 35 người
3
Đại học Kinh tế Huế
4.2. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
Nghiên cứu đã ứng dụng phần mềm Excel và SPSS 22 để xử lý dữ liệu trong
đó, phân tích so sánh và thống kê mơ tả là hai phương pháp phân tích dữ liệu chủ
yếu được sử dụng trong luận văn.
* Phương pháp so sánh
Đây là phương pháp xem xét các chỉ tiêu phân tích bằng cách dựa trên việc
so sánh số liệu với một chỉ tiêu cơ sở (chỉ tiêu gốc). Phương pháp so sánh có hai
hình thức: So sánh tuyệt đối và so sánh tương đối. Thơng qua so sánh, nghiên cứu
có thể làm rõ được sự thay đổi (biến động) của các chỉ tiêu xem xét ở thời điểm
nghiên cứu so với thời điểm gốc và phân tích ngun nhân của nó.
* Thống kê mô tả
Thống kê mô tả là phương pháp dùng tổng hợp các phương pháp đo lường,
mơ tả, trình bày số liệu được ứng dụng vào trong lĩnh vực kinh tế. Các bảng thống
kê là hình thức trình bày số liệu thống kê và thu thập thông tin đã thu thập làm cơ sở
để phân tích và kết luận, cũng là trình bày vấn đề nghiên cứu nhờ vào đó có thể đưa
ra nhận xét về vấn đề đang nghiên cứu. Luận văn đã sử dụng phương pháp thống kê
mô tả thông qua việc lập bảng tần suất để mô tả mẫu thu thập được theo các đặc
điểm liên quan đến nhận diện doanh nghiệp, tí h tốn trung bình các nhóm tiêu chí
liên quan đến các khía cạnh đánh giá công tác quản lý dự án đầu tư XDCB của Ban
quản lý dự án.
5. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, danh
mục các hình vẽ và bảng biểu, kết cấu luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dự án đầu tư xây dựng
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Ban Quản
lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2010-2016.
Chương 3: Giải pháp hồn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng – Sở Xây dựng Quảng Bình.
4
Đại học Kinh tế Huế
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG
1.1. Lý luận về dự án đầu tư xây dựng
1.1.1. Dự án đầu tư xây dựng
Khái niệm dự án đầu tư xây dựng được quy định tại Luật Xây dựng số
50/2014/QH13 ngày 18/6/2014 như sau: “Dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề
xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây
dựng mới, sửa chữ , cải tạo cơng trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao
chất lượng cơng trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời gian và chi phí xác định. Ở
giai đoạn chuẩn bị đầu tư xây dựng, dự án được thể hiện thông qua Báo cáo nghiên
cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc
Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng” [13].
Dự án đầu tư xây dựng là tổng thể ác hoạt động với các nguồn lực và chi phí
cần thiết được bố trí theo một kế hoạch hặt chẽ với quy trình thời gian và địa điểm
xác định nhằm đạt đươc mục tiêu đã định trước.
Hiện nay, có nhiều quan niệm khác nhau về dự án đầu tư xây dựng, phải xem
xét ở các góc độ khác nhau.
- Xét về mặt hình thức, dự án đầu tư xây dựng là một ập hồ sơ tài liệu trình bày
một cách chi tiết và có hệ thống các hoạt động và chi phí theo một kế hoạch để đạt
được những kết quả và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai.
- Xét về góc độ quản lý, dự án đầu tư xây dựng là một công cụ q ản lý việc sử dụng
vốn, vật tư, lao động để tạo ra các kết quả kinh tế tài chính trong một thời gian dài.
- Xét trên góc độ kế hoạch hóa, dự án đầu tư xây dựng là một công cụ thể hiện
kế hoạch chi tiết của một công cuộc đầu tư sản xuất kinh doanh, phát triển KT-XH,
làm tiền đề cho các quyết định đầu tư và tài trợ. Dự án đầu tư xây dựng là một hoạt
động kinh tế riêng biệt nhỏ nhất trong cơng tác kế hoạch hóa nền kinh tế nói chung.
[16]
5
Đại học Kinh tế Huế
Như vậy, dù xét theo bất kỳ góc độ nào thì một dự án đầu tư xây dựng cũng
đều bao gồm: mục tiêu của dự án, các kết quả, các hoạt động và các nguồn lực. Các
kết quả được xem là cột mốc đánh dấu tiến độ của dự án. Vì vậy, trong quá trình
thực hiện dự án phải thường xuyên theo dõi các đánh giá kết quả đạt được.
1.1.2. Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng
Các đặc điểm cơ bản của dự án xây dựng:
- Dự án đầu tư xây dựng có sản phẩm cuối cùng là cơng trình xây dựng
(CTXD) hồn thành đảm bảo các mục tiêu ban đầu đã đặt ra về thời gian, chi phí,
chất lượng, an tồn, vệ sinh và bảo vệ mơi trường… Sản phẩm là cơng trình của dự
án đầu tư xây dựng mang tính đơn chiếc, độc đáo và không phải là sản phẩm của
một quá trình sản xuất liên tục, hàng loạt.
- Dự án đầu tư xây dựng có chu kỳ riêng trải qua các giai đoạn hình thành và
phát triển, có thời gian tồn tại hữu hạn, nghĩa là có thời điểm bắt đầu xuất hiện ý
tưởng về xây dựng cơng trình dự án và kết thúc khi CTXD hoàn thành đưa vào khai
thác sử dụng, khi cơng trình dự án hết niên hạn khai thác và chấm dứt tồn tại.
- Dự án đầu tư xây dựng có sự tham gia của nhiều chủ thể, đó là chủ đầu tư, chủ
cơng trình, đơn vị thiết kế, đơn vị quản lý dự án, đơn vị giám sát, đơn vị thi công, nhà
cung ứng…. Các chủ thể này có lợi ích khác nhau, quan hệ giữa họ thường mang tính
đối tác. Mơi trường làm việc mang tính đa phươ g và dễ xảy ra xung đột quyền lợi giữa
các chủ thể. Vì vậy, khi tiến hành hoạt động đầu tư xây dựng cần phải có sự liên kết
chặt chẽ giữa các chủ thể trong quản lý quá trình đầu tư.
- Dự án đầu tư xây dựng luôn bị hạn chế bởi các nguồn lực là tiền vốn, nhân lực,
công nghệ, kỹ thuật, vật tư thiết bị…kể cả thời gian, ở góc độ là thời gian cho phép.
- Dự án đầu tư xây dựng thường yêu cầu một lượng vốn đầu tư lớn, thời gian
thực hiện dài, phụ thuộc vào quy mơ, tính chất sản phẩm và có tính chất bất định rủi
ro cao.
- Dự án đầu tư xây dựng luôn trong môi trường hoạt động phức tạp và có tính
rủi ro cao chủ yếu là do thời gian của quá trình đầu tư kéo dài. Trong thời gian này
các yếu tố kinh tế, chính trị và của tự nhiên biến động sẽ gây nên những thất thoát,
6
Đại học Kinh tế Huế
lãng phí, gọi chung là những tổn thất mà nhà đầu tư không lường trước được hết khi
lập dự án. Chịu tác động từ nhiều yếu tố khách quan khác nhau mà con người không
thể làm chủ được như nắng, mưa, bão…. Vì vậy, điều kiện sản xuất xây dựng thiếu
tính ổn định, ln ln biến động và thường bị gián đoạn. Sự thay đổi cơ chế chính
sách của nhà nước như thay đổi chính sách thuế, thay đổi nguồn nhiên liệu, nhu cầu
sử dụng cũng có thể gây nên thiệt hại cho hoạt động đầu tư. [15]
1.1.3. Phân loại dự án đầu tư xây dựng
Phân loại đầu tư xây dựng là sắp xếp các dự án đầu tư theo từng nhóm dựa
trên các tiêu thức nhất định. Việc phân loại các dự án là tiền đề để xác định chu trình
thích hợp, giúp việc quản lý các dự án được dễ dàng và khoa học. Theo Điều 5,
Nghị định 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư
xây dựng thì phân loại đầu tư xây dựng như sau:
♦ Theo nguồn vốn đầu tư, gồm:
- Dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước;
- Dự án sử dụng vốn Nhà nước ngoài ngân sách, gồm:
+ Dự án sử dụng vốn tín dụng do Nhà nước bảo lãnh;
+ Dự án sử dụng vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước;
+ Dự án sử dụng vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp Nhà nước;
+ Dự án sử dụng vốn đầu tư phát triển của các đơn vị hành chính sự nghiệp công.
- Dự án sử dụng vốn khác bao gồm cả vốn tư nhân hoặc sử dụng hỗn hợp
nhiều nguồn vốn. [11,12]
♦ Theo quy mô dự án:
+ Để tiến hành quản lý và phân cấp quản lý, tùy theo tính chất của dự án và
quy mô đầu tư, các dự án cơng trình được chia ra gồm dự án quan trọng q ốc gia và
3 nhóm A, B, C theo các tiêu chí quy định của pháp luật về đầu tư công. [11,12]
Dự án quan trọng quốc gia
Các dự án đầu tư xây dựng có sử dụng vố đầu tư cơng từ 10.000 tỷ đồng trở lên.
Các dự án đầu tư xây dựng có mức độ ảnh hưởng đến mơi trường hoặc tiềm ẩn
khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, bao gồm: nhà máy điện hạt
7
Đại học Kinh tế Huế
nhân; sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất vườn quốc gia, khu bảo
tồn thiên nhiên, khu bảo vệ cảnh quan, khu rừng nghiên cứu, thực nghiệm khoa học
từ 50 héc ta trở lên; rừng phòng hộ đầu nguồn từ 50 héc ta trở lên; rừng phịng hộ
chắn gió, chắn cát bay, chắn sóng, lấn biển, bảo vệ mơi trường từ 500 héc ta trở lên;
rừng sản xuất từ 1.000 héc ta trở lên; sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử
dụng đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên với quy mô từ 500 héc ta trở lên; di dân tái
định cư từ 20.000 người trở lên ở miền núi, từ 50.000 người trở lên ở các vùng
khác; dự án địi hỏi phải áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt cần được Quốc hội
quyết định. Các dự án này khơng tính đến mức vốn đầu tư.[11,12]
Dự án nhóm A
Các dự án đầu tư xây dựng: tại địa bàn có di tích quốc gia đặc biệt; địa bàn đặc
biệt quan trọng đối với quốc gia về quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật
về quốc phòng, an n nh; thuộc lĩnh vực bảo vệ quốc phòng, an ninh có tính chất bảo
mật quốc gia; các dự án đầu tư xây dựng: sản xuất chất độc hại, chất nổ; hạ tầng khu
công nghiệp, khu chế xuất. Các dự án này khơng tính đến mức vốn đầu tư.
Các dự án đầu tư xây dựng: giao thông (bao gồm cầu, cảng biển, cảng sông,
sân bay, đường sắt, đường quốc lộ), cơng nghiệp điện, khai thác dầu khí; hóa chất,
phân bón, xi măng; chế tạo máy, luyện kim; khai thác, chế biến khống sản, xây
dựng khu nhà ở có vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên.
Các dự án đầu tư xây dựng: giao thông (trừ các dự án cầu, cảng biển, cảng sông,
sân bay, đường sắt, đường quốc lộ), thủy lợi, cấp thốt nước và cơng trình hạ tầng kỹ
thuật, kỹ thuật điện, sản xuất thiết bị thông tin, điện tử, hóa dược, sản xuất vật liệu (trừ
các dự án hóa chất, phân bón, xi măng), cơng trình cơ khí (trừ các dự án chế tạo máy,
luyện kim), bưu chính, viễn thơng có vốn đầu tư từ 1.500 tỷ đồng trở lên.
Các dự án đầu tư xây dựng: sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, n ôi trồng thủy
sản, vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, hạ tầng kỹ thuật khu đơ thị mới, cơng
nghiệp có vốn đầu tư từ 1.000 tỷ đồng trở lên.
Các dự án đầu tư xây dựng: y tế, văn hóa, giáo dục, nghiên cứu khoa học, tin
học, phát thanh, truyền hình, kho tàng, du lịch, thể dục thể thao, xây dựng dân dụng
(trừ xây dựng khu nhà ở) có vốn đầu tư từ 800 tỷ đồng trở lên.[11,12]
8
Đại học Kinh tế Huế
Dự án nhóm B
Các dự án đầu tư xây dựng: giao thông (bao gồm cầu, cảng biển, cảng sông,
sân bay, đường sắt, đường quốc lộ), công nghiệp điện, khai thác dầu khí; hóa chất,
phân bón, xi măng; chế tạo máy, luyện kim; khai thác, chế biến khống sản, xây
dựng khu nhà ở có vốn đầu tư từ 120 đến 2.300 tỷ đồng.
Các dự án đầu tư xây dựng: giao thông (trừ các dự án cầu, cảng biển, cảng sông,
sân bay, đường sắt, đường quốc lộ), thủy lợi, cấp thốt nước và cơng trình hạ tầng kỹ
thuật, kỹ thuật điện, sản xuất thiết bị thông tin, điện tử, hóa dược, sản xuất vật liệu (trừ
các dự án hóa chất, phân bón, xi măng), cơng trình cơ khí (trừ các dự án chế tạo máy,
luyện kim), bưu chính, viễn thơng có vốn đầu tư từ 80 đến 1.500 tỷ đồng.
Các dự án đầu tư xây dựng: sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy
sản, vườn quốc gi , khu bảo tồn thiên nhiên, hạ tầng kỹ thuật khu đơ thị mới, cơng
nghiệp có vốn đầu tư từ 60 đến 1.000 tỷ đồng.
Các dự án đầu tư xây dựng: y tế, văn hóa, giáo dục, nghiên cứu khoa học, tin
học, phát thanh, truyền hình, kho tàng, du lịch, thể dục thể thao, xây dựng dân dụng
(trừ xây dựng khu nhà ở) có vốn đầu tư từ 45 đến 800 tỷ đồng.[11,12]
Dự án nhóm C
Các dự án đầu tư xây dựng: giao thông (bao gồm cầu, cảng biển, cảng sông,
sân bay, đường sắt, đường quốc lộ), công nghiệp điện, khai thác dầu khí; hóa chất,
phân bón, xi măng; chế tạo máy, luyện kim; khai t ác, chế biến khoáng sản, xây
dựng khu nhà ở có vốn đầu tư dưới 120 tỷ đồng.
Các dự án đầu tư xây dựng: giao thông (trừ các dự án cầu, cảng biển, cảng
sông, sân bay, đường sắt, đường quốc lộ), thủy lợi, cấp thoát nước và cơng trình hạ
tầng kỹ thuật, kỹ thuật điện, sản xuất thiết bị thơng tin, điện tử, hóa dược, sản xuất
vật liệu (trừ các dự án hóa chất, phân bón, xi măng), cơng trình cơ khí (trừ các dự án
chế tạo máy, luyện kim), bưu chính, viễn thơng có vốn đầu tư từ dưới 80 tỷ đồng.
Các dự án đầu tư xây dựng: sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy
sản, vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới, công
nghiệp có vốn đầu tư dưới 60 tỷ đồng.
9
Đại học Kinh tế Huế
Các dự án đầu tư xây dựng: y tế, văn hóa, giáo dục, nghiên cứu khoa học, tin
học, phát thanh, truyền hình, kho tàng, du lịch, thể dục thể thao, xây dựng dân dụng
(trừ xây dựng khu nhà ở) có vốn đầu tư dưới 45 tỷ đồng.[11,12]
♦ Dự án đầu tư xây dựng cơng trình chỉ cần yêu cầu lập Báo cáo kinh tế - kỹ
thuật đầu tư xây dựng:
- Cơng trình xây dựng sử dụng cho mục đích tơn giáo;
- Cơng trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp có tổng mức đầu tư
dưới 15 tỷ đồng (không bao gồm tiền sử dụng đất).[11,12]
Nghiên cứu phân loại dự án đầu tư xây dựng có ý nghĩa cho việc quản lý dự
án như: quy định về thẩm quyền, điều kiện năng lực của tổ chức và cá nhân, quản lý
về thời gian, chi phí, những điểm cần chú ý trong quản lý dự án (phạm vi quản lý,
tổ chức thực hiện,...)
1.1.4. Các giai đoạn hình t ành dự án đầu tư xây dựng
Đối với dự án, trình tự đầu tư là thứ tự các công việc của dự án được sắp xếp
và thực hiện theo một trình tự nhất định nhằm đảm bảo cho việc thực hiện thuận lợi
và hiệu quả thực hiện cao nhất. Dự án đầu tư xây dựng và quá trình đầu tư xây dựng
của bất kỳ dự án nào cũng bao gồm 3 giai đoạn: Chuẩn bị đầu tư; Thực hiện đầu tư;
Kết thúc xây dựng và đưa cơng trình vào hai thác sử dụng. Quá trình thực hiện dự
án đầu tư có thể mơ tả bằng sơ đồ sau:
Hình 1.1. Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng
10
Đại học Kinh tế Huế
* Giai đoạn chuẩn bị dự án: Từ khi có ý đồ đầu tư đến một dự án đầu tư được phê
duyệt: nghiên cứu cơ hội đầu tư; nghiên cứu tiền khả thi: tổ chức lập, thẩm định, phê
duyệt báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (chỉ thực hiện đối với dự án nhóm A); nghiên cứu
khả thi: lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo kinh tế
- kỹ thuật đầu tư xây dựng để xem xét, quyết định đầu tư; thẩm định và phê duyệt
dự án; thực hiện các công việc cần thiết khác liên quan đến chuẩn bị dự án
Đối với các dự án quan trọng quốc gia theo Nghị quyết số 49/2010/QH12 ngày
19/6/2010 của Quốc hội thì chủ đầu tư phải lập Báo cáo đầu tư trình Chính phủ xem
xét để trình Quốc hội thơng qua chủ trương và cho phép đầu tư. Đối với dự án nhóm
A khơng có trong quy hoạch ngành được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu
tư phải báo cáo Bộ quản lý ngành để xem xét, bổ sung quy hoạch theo thẩm quyền
hoặc trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận bổ sung quy hoạch trước khi lập dự án
đầu tư xây dựng cơng trình. Vị trí, quy mơ xây dựng cơng trình phải phù hợp với
quy hoạch xây dựng được cấp có thẩm quyền phê duyệt, nếu chưa có trong quy
hoạch xây dựng thì phải được Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh chấp thuận.
* Giai đoạn thực hiện dự án: là tồn bộ các cơng việc từ khi có quyết định đầu
tư cho đến khi hồn thành các cơng trình, hạng mục các cơng trình đi vào khai thác.
Sau khi báo cáo đầu tư được phê duyệt dự án đầu tư được chuyển sang giai
đoạn tiếp theo- giai đoạn thực hiện đầu tư.
Vấn đề đầu tiên là lựa chọn đơn vị tư vấn, p ải lựa chọn được những chuyên
gia tư vấn, thiết kế giỏi trong các tổ chức tư vấn, thiết kế giàu kinh nghiệm, có năng
lực thực thi việc nghiên cứu từ giai đoạn đầu, giai đoạn thiết kế đến giai đoạn quản
lý giám sát xây dựng- đây là nhiệm vụ quan trọng và phức tạp. Trong khi lựa chọn
đơn vị tư vấn, nhân tố quyết định là cơ quan tư vấn này phải có kinh nghiệm qua
những dự án đã được họ thực hiện trước đó. Một phương pháp thơng thường dùng
để chọn là địi hỏi các cơ quan tư vấn cung cấp các thông tin về năng lực tài chính,
kinh nghiệm, tổ chức sau đó xem xét lựa chọn rồi tiến tới đấu thầu. Việc lựa chọn
nhà thầu tư vấn xây dựng cơng trình được thực hiện theo Nghị định 59/2015/NĐ-CP
ngày 18/6/2015 của Chính phủ.
11
Đại học Kinh tế Huế
Sau khi lựa chọn được nhà thầu thiết kế, trên cơ sở dự án được phê duyệt, nhà
thầu thiết kế tổ chức thực hiện các công việc tiếp theo của mình. Tuỳ theo quy mơ,
tính chất cơng trình xây dựng, việc thiết kế có thể thực hiện theo một bước, hai
bước hay ba bước.
- Thiết kế một bước là thiết kế bản vẽ thi công áp dụng đối với cơng trình chỉ
lập Báo cáo kinh tế kỹ thuật.
- Thiết kế hai bước bao gồm thiết kế cơ sở và thiết kế bản vẽ thi công áp dụng
đối với cơng trình quy định phải lập dự án đầu tư.
- Thiết kế ba bước bao gồm thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật và thiết kế bản vẽ
thi cơng áp dụng đối với cơng trình quy định phải lập dự án và có quy mơ là cấp đặc
biệt, cấp I và cơng trình cấp II có kỹ thuật phức tạp do người quyết định đầu tư
quyết định.
Sau khi sản phẩm th ết kế được hình thành, chủ đầu tư tổ chức thẩm định hồ sơ
thiết kế kỹ thuật - tổng dự t án và trình lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền (cụ thể
là người có thẩm quyền ra quyết định đầu tư) phê duyệt. Trường hợp chủ đầu tư
khơng đủ năng lực thẩm định thì thuê ác tổ chức, cá nhân tư vấn có đủ điều kiện
năng lực để thẩm tra dự toán thiết kế cơng trình làm cơ sở cho việc phê duyệt. Trên
cơ sở kết quả thẩm định thiết kế kỹ thuật - dự tốn người có thẩm quyền quyết định
đầu tư sẽ ra quyết định phê duyệt thiết kế kỹ thuật - dự ốn. Khi đã có quyết định
phê duyệt thiết kế kỹ thuật - tổng dự toán, chủ đầu tư ổ chức đấu thầu xây dựng
nhằm lựa chọn nhà thầu có đủ điều kiện năng lực để cung cấp các sản phẩm dịch vụ
xây dựng phù hợp, có giá dự thầu hợp lý, đáp ứng được yêu cầu của chủ đầu tư và
các mục tiêu của dự án.
Sau khi lựa chọn được nhà thầu thi công, chủ đầu tư tổ chức đàm phán ký kết
hợp đồng thi công xây dựng công trình với nhà thầu và tổ chức quản lý thi cơng xây
dựng cơng trình. Nội dung quản lý thi cơng xây dựng cơng trình bao gồm quản lý
chất lượng xây dựng, quản lý tiến độ xây dựng, quản lý khối lượng thi cơng xây
dựng, quản lý an tồn lao động trên công trường và quản lý môi trường xây dựng.
12
Đại học Kinh tế Huế
Tóm lại, trong giai đoạn này chủ đầu tư chịu trách nhiệm đền bù, giải phóng mặt
bằng xây dựng theo tiến độ và bàn giao mặt bằng xây dựng cho nhà thầu xây dựng;
trình duyệt hồ sơ thiết kế kỹ thuật - dự toán; tổ chức đấu thầu; đàm phán ký kết hợp
đồng, quản lý chất lượng kỹ thuật cơng trình trong suốt q trình thi cơng và chịu trách
nhiệm tồn bộ các cơng việc đã thực hiện trong quá trình triển khai dự án.
* Giai đoạn kết thúc xây dựng và đưa vào khai thác sử dụng
Sau khi cơng trình được thi cơng xong theo đúng thiết kế đã được phê duyệt,
đảm bảo các yêu cầu về chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, chủ đầu tư thực hiện cơng
tác bàn giao cơng trình cho cơ quan quản lý, sử dụng thực hiện khai thác, vận hành
cơng trình với hiệu quả cao nhất.
Như vậy các giai đoạn của q trình đầu tư có mối liên hệ hữu cơ với nhau,
mỗi giai đoạn có tầm quan trọng riêng của nó cho nên khơng đánh giá q cao hoặc
xem nhẹ một giai đoạn nào và kết quả của giai đoạn này là tiền đề của giai đoạn sau.
Việc thực hiện các cơng việc của dự án có thể theo phương pháp tuần tự,
phương thức kết hợp, xen kẽ các công việc trong giai đoạn thực hiện và kết thúc xây
dựng nhằm rút ngắn thời gian thực hiện dự án.
Căn cứ điều kiện cụ thể của dự án, người quyết định đầu tư quyết định việc
thực hiện tuần tự hoặc kết hợp, xen kẽ các công v ệc trong giai đoạn thực hiện dự án
và kết thúc xây dựng đưa cơng trình vào khai thác sử dụng.
Riêng đối với dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A gồm nhiều dự án
thành phần mà mỗi dự án có thể vận hành độc lập hoặc được phân kỳ đầu tư để thực
hiện thì dự án thành phần được quản lý thực hiện như một dự án độc lập. Việc phân
chia dự án thành phần hoặc phân kỳ đầu tư phải được quy định cụ thể trong quyết
định đầu tư.
1.2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng
1.2.1. Khái niệm về quản lý dự án đầu tư xây dựng
Quản lý dự án là một khoa học về hoạch định, tổ chức và quản lý nguồn lực
mang đến sự thành công và đạt được mục đích hay mục tiêu rõ ràng.
13
