Tiểu luận kiểm toán môi trường ppt

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TPHCM
VIỆN KHCN & QL MÔI TRƯỜNG

Tiểu luận
KINH TẾ MÔI TRƯỜNG
Đề tài:
GVHD: TS VÕ ĐÌNH LONG
NHÓM TH:
NGUYỄN THỊ HÀ ANH 09226411
HOÀNG THỊ THỦY TIÊN 09087411
MAI THỊ HUYỀN TRANG 09083501
CÁC CÔNG CỤ VÀ KỸ
THUẬT KIỂM TOÁN
MÔI TRƯỜNG
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
TPHCM, THÁNG 10 NĂM 2011
CÁC CÔNG CỤ VÀ KỸ THUẬT KIỂM TOÁN MÔI TRƯỜNG
CÁC CÔNG CỤ VÀ KỸ THUẬT KIỂM TOÁN MÔI TRƯỜNG 2
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 4
I – MỞ ĐẦU 6
1.1. Lý do chọn đề tài 6
1.2. Mục đích nghiên cứu 6
1.3. Phạm vi nghiên cứu 6
1.4. Phương pháp nghiên cứu 7
1.5. Kết quả nghiên cứu 7
II – TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG CỤ VÀ KỸ THUẬT KIỂM TOÁN 7
2.1. Khái niệm công cụ kiểm toán môi trường 7
2.2. Tầm quan trọng của các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường 8
2.3. Công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường trên thế giới 8
2.3.1. Các tổ chức kiểm toán trên thế giới 8

2.3.2. Một số công cụ kiểm toán được INTOSAI sử dụng 10
2.3.2.1. Hệ thống thông tin kiểm toán 10
2.3.2.2. Hướng dẫn và giao thức, kỹ thuật kiểm toán đã và đang được sử dụng 11
2.3.3. Một số công cụ kiểm toán được sử dụng ở Mỹ 13
2.3.3.1. Hướng dẫn kinh doanh giảm thiểu chất thải rắn 13
2.3.3.2. Chọn một tư vấn môi trường, hướng dẫn cho doanh nghiệp nhỏ 14
2.3.3.3. Bản kiểm kê sàng lọc hợp nhất cho các cơ sở sửa chữa ô tô và Hướng dẫn
bản kiểm kê 14
2.3.3.4. Kiểm toán môi trường, Hướng dẫn tuân thủ California 15
III – CÔNG CỤ VÀ KỸ THUẬT KIỂM TOÁN MÔI TRƯỜNG 15
3.1. Công cụ kiểm toán 15
3.1.1 Bản kiểm kê 15
3.1.2. Bản điều tra (biên bản kiểm toán) 19
3.1.3. Hình ảnh 25
3.1.4. Khả năng sử dụng máy vi tính trong việc theo dõi và báo cáo kiểm toán môi
trường 26
Environmental Auditing
2
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
3.2. Kỹ thuật kiểm toán môi trường 29
3.2.1. Đặt câu hỏi 29
3.2.2. Quan sát 30
3.2.3. Lấy mẫu sâu 31
3.2.4. Nghiên cứu 31
3.2.5. Vẽ bản đồ môi trường sống pha 1 – kỹ thuật kiểm toán đa dạng sinh học 32
IV – QUY TRÌNH KIỂM TOÁN MÔI TRƯỜNG 33
4.1. Hoạt động trước kiểm toán 33
4.1.1. Lập các mục tiêu và phạm vi kiểm toán môi trường 33
4.1.2. Lập kế hoạch và chọn kiểm toán viên 35

4.1.3. Liên hệ với quản lý cơ sở cần kiểm toán 36
4.2. Hoạt động trong quá trình kiểm toán môi trường 36
4.2.1. Giai đoạn 1: Tìm hiểu quy chế và hệ thống quản lý nội bộ 36
4.2.2. Giai đoạn 2: Đánh giá điểm mạnh điểm yếu 37
4.2.3. Giai đoạn 3: Thu thập chứng cứ kiểm toán 37
4.2.4. Giai đoạn 4: Đánh giá những thu thập từ công tác kiểm toán 38
4.2.5. Giai đoạn 5: Báo cáo kiểm toán môi trường 38
4.3. Hoạt động sau kiểm toán 39
4.4. Báo cáo kiểm toán môi trường 39
V – KẾT LUẬN 41
TÀI LIỆU THAM KHẢO 43
Environmental Auditing
3
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
AFROSAI (African Organization of Supreme Audit Institutions): Cơ quan kiểm
toán tối cao châu Phi
ACAG (The Australasian Council of Auditors-General): Hội đồng kiểm toán tổng
nước Úc
ARABOSAI (Arab Organization of Supreme Audit Institutions): Cơ quan kiểm
toán tối cao Ả Rập
ASOSAI (Asian Organization of Supreme Audit Institutions): Cơ quan kiểm toán
tối cao châu Á
CAROSAI (Caribbean Organization of Supreme Audit Institutions): Cơ quan kiểm
toán tối cao Caribe
EMS (Environmental Management System): Hệ thống quản lý môi trường
EPA (Environmental Protection Agency): Cơ quan bảo vệ môi sinh Hoa Kỳ
EUROSAI (European Organisation of Supreme Audit Institutions): Cơ quan kiểm
toán tối cao châu Âu

INTOSAI (The International Organization of Supreme Audit Institutions): Cơ
quan kiểm toán tối cao quốc tế
ISACA (Information Systems Audit and Control Association): Hệ thống thông tin
kiểm toán và kiểm soát
LLC (Limited Liability Corporation): Trách nhiệm hữu hạn
OLACEFS (The Organization of Latin American and Caribbean Supreme Audit
Institutions): Cơ quan kiểm toán tối cao các nước Mỹ Latinh và Caribe
OSHA (Occupational Safety and Health Administration): An toàn và sức khỏe
PASAI (Pacific Association of Supreme Audit Institutions): Cơ quan kiểm toán tối
cao các nước Nam Thái Bình Dương
RISC (Regional Institutional Strengthening Committee): Ủy ban tăng cường thể
chế khu vực
Environmental Auditing
4
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
SAI (Supreme Audit Institution): Cơ quan kiểm toán tối cao
SPDES (State Pollution Discharge Elimination System): Hệ thống loại bỏ nước ô
nhiễm liên bang
UNEP (United Nations Environment Progamme): Chương trình môi trường quốc
tế
WGEA (Working Group on Environmental Auditing): Nhóm kiểm toán môi
trường
WSSD (World Summit on Sustainable Development): Cuộc gặp thượng đỉnh thế
giới về phát triển bền vững
Environmental Auditing
5
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
I – MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài
Môi trường và sự phát triển bền vững hiện nay không chỉ là vấn đề riêng của
mỗi quốc gia mà nó đã trở thành vấn đề toàn cầu đang được thế giới đặc biệt quan
tâm. Không phải ngẫu nhiên mà các hội nghị quốc tế về môi trường tổ chức tại
Bali lại thu hút chú ý của toàn cầu, bởi vì nó không chỉ ảnh hưởng tới sự phát triển
kinh tế của mỗi quốc gia mà nó còn ảnh hưởng tới sự tồn tại của húng ta hiện nay
và các thế hệ tương lai. Môi trường và sự phát triển kinh tế của các quốc gia luôn
có mối quan hệ ngược chiều. Nếu đặt mục tiêu kinh tế cao thì khả năng phải sử
dụng nhiều tài nguyên thiên nhiên, khả năng xảy ra sự ô nhiễm từ các chất thải
công nghiệp là rất lớn, ảnh hưởng tới sự phát triển bền vưỡng của môi trường và
ngược lại. Do đó, các quốc gia cần phải giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa phát
triển kinh tế và bảo vệ môi trường, vì thế chúng tôi chọn đề tài này là một đề tài
mới nhắm giúp việc bảo vệ môi trường hiệu quả hơn.
Chúng ta có thể thấy môi trường có vai trò vô cùng lớn đối với sụ tồn tại và
phát triển của loại người, do đó vấn đề là làm sao để duy trì, bảo vệ và phát triển
môi trường một cách bền vững? Cơ quan tổ chức nào làm việc đó? Trên thế giới,
một số nước đã có thể giải đáp các câu hỏi trên đó chính là các cơ quan kiểm toán
môi trường tối cao có tiến hành hoạt động kiểm toán môi trường.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Tìm hiểu về các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường để góp phần tạo
ra một hệ thống thông tin về kiểm toán môi trường ở Việt Nam, giúp kiểm
toán Việt Nam nhanh chóng hội nhập với thế giới.
- Hỗ trợ phát triển hệ thống quản lý môi trường Việt Nam ngày càng hoàn
thiện hơn, đảm bảo hoàn thành tốt chức năng và nhiệm vụ của hệ thống.
1.3. Phạm vi nghiên cứu
- Khái niệm và các công cụ phục vụ cho việc kiểm toán môi trường.
- Thời gian từ ngày 13/10/2011 đến 4/12/2011
Environmental Auditing
6
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường

GVHD: TS Võ Đình Long
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Thu thập dữ liệu: dữ liệu được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau như sách,
báo, internet và chủ yếu là tài liệu có nguồn gốc ngoài nước… Bởi vì kiểm
toán môi trường rất phổ biến trên thế giới nên không khó để tìm được tài
liệu về kiểm toán môi trường trên các trang web của các nước khác đặc biệt
là Mỹ, Anh…
- Nghiên cứu và xử lý dữ liệu: dữ liệu được dịch sang tiếng Việt và điều
chỉnh cho phù hợp với văn phong của người Việt Nam tuy còn một số điểm
chưa hoàn chỉnh và phù hợp lắm.
1.5. Kết quả nghiên cứu
- Biết được nội dung, tầm quan trọng, các công cụ và quy trình kiểm toán
môi trường.
- Biết được nội dung báo cáo kiểm toán môi trường
II – TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG CỤ VÀ KỸ THUẬT KIỂM TOÁN
2.1. Khái niệm công cụ kiểm toán môi trường
Công cụ kiểm toán môi trường được sử dụng để hỗ trợ hoặc thực hiện một
chương trình kiểm toán môi trường. Công cụ có thể bao gồm các danh sách kiểm
tra kiểm toán hoặc các giao thức mà hiện nay các tiêu chuẩn kiểm toán trong một
định dạng cho phép sử dụng dễ dàng hơn bởi các kiểm toán viên. Công cụ kiểm
toán môi trường cũng có thể bao gồm hệ thống dãy các tài liệu kiểm toán phát
hiện, tài liệu hỗ trợ phần mềm tuân thủ hoặc bất kỳ tài liệu nào khác mà các kiểm
toán viên sẽ sử dụng trong quá trình kiểm toán.
Tùy theo từng loại kiểm toán và mục đích cũng như phạm vi kiểm toán môi
trường mà các kiểm toán viên sẽ sử dụng những công cụ và kỹ thuật khác nhau,
phù hợp với loại kiểm toán được thực hiện.
Environmental Auditing
7
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long

2.2. Tầm quan trọng của các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi
trường
Trong quá trình thực hiện kiểm toán môi trường, các kiểm toán viên cần tham
khảo nhiều tài liệu, cần có những phương pháp cụ thể để tiếp cận đối tượng cần
kiểm toán vì vậy những công cụ và kỹ thuật kiểm toán thực sự rất cần thiết cho
công việc kiểm toán được tiến hành thuận lợi, mang lại hiệu quả cao và sự hài
lòng cho bên kiểm toán và bên được kiểm toán.
Các bản kiểm kê và giao thức kiểm toán môi trường là hai công cụ quan trọng
nhất đối với công tác kiểm toán môi trường. Chúng cung cấp cho đội ngũ kiểm
toán một nét phác thảo sơ bộ cho hoạt động trong quá trình kiểm toán môi trường,
cho phép kiểm toán viên đánh giá những yếu tố thuộc về thủ tục ban đầu từ những
hoạt động của một cơ sở với sự lưu ý đến những yêu cầu quy định cho một khu
vực cần tuân thủ.
2.3. Công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường trên thế giới
2.3.1. Các tổ chức kiểm toán trên thế giới
Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều nhận ra tầm quan trọng của kiểm toán
môi trường, ở một số nước trên thế giới kiểm toán môi trường là bắt buộc.
Nhóm công tác về kiểm toán môi trường hoạt động trong vòng sáu tổ chức
khu vực của tổ chức kiểm toán tối cao INTOSAI, tức là AFROSAI (SAIS của các
nước châu Phi), ARABOSAI (SAIS của các nước Ả Rập), ASOSAI (SAIS của
các nước châu Á), EUROSAI (SAIS của các nước châu Âu), OLACEFS (SAIS
của các nước Mỹ Latinh và các nước vùng Caribbe), và ACAG/PASAI (SAIS của
các nước Nam Thái Bình Dương, Úc và New Zealand).
* INTOSAI: Tổ chức Quốc tế các Cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI) là tổ
chức chuyên môn của Cơ quan Kiểm toán tối cao (SAIS) ở các nước thuộc Liên
Hợp Quốc hoặc các cơ quan chuyên môn của nó. SAIS đóng một vai trò quan
trọng trong tài khoản của chính phủ và các hoạt động kiểm toán và trong việc thúc
Environmental Auditing
8
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường

GVHD: TS Võ Đình Long
đẩy quản lý tài chính và trách nhiệm trong chính phủ của họ. INTOSAI hỗ trợ các
thành viên của mình trong nhiệm vụ này bằng cách cung cấp cơ hội để chia sẻ
thông tin và kinh nghiệm về kiểm toán và đánh giá những thách thức phải đối mặt
với họ trong thế giới thay đổi và ngày càng phụ thuộc lẫn nhau ngày nay.
* WGEA (Nhóm kiểm toán môi trường của INTOSAI)
WGEA được thành lập trong đại hội của INTOSAI năm 1992. Chủ trì lần đầu
tiên của tổ chức là Hội đồng kiểm toán của Hà Lan và giữ chức vụ này trong vòng
9 năm. Tháng 10 năm 2001, vị trí chủ trì được giao cho Văn phòng kiểm toán tổng
của Canada. Estonia giữ chức vị này từ tháng 11 năm 2007 ở hội nghị lần thứ 21
của INTOSAI ở Mexico.
Tổ chức này từ khi thành lập đã có 12 nước thành viên và cho đến bây giờ đã
có hơn 70 nước thành viên tham gia vào các cuộc hội họp để học tập ở những
nước thành viên khác và chia sẽ kinh nghiệm của nước mình trong vấn đề kiểm
toán môi trường. Sáu trong số 7 thành viên của INTOSAI gồm AFROSAI,
ARABOSAI, ASOSAI, EUROSAI, PASAI, OLACEFS đã thành lập những nhóm
kiểm toán môi trường để phục vụ việc chia sẽ và thực hiện nhiệm vụ cộng tác
kiểm toán giữa các khu vực. Tiếng Anh là ngôn ngữ chính được sử dụng trong các
nhóm này.
Từ khi được thành lập vào năm 1992 đến hết năm 2009, WGEA đã đạt được
những thành tựu như sau:
− Xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa các nhóm kiểm toán môi
trường các khu vực và giúp đỡ các nhóm này.
− Phát triển 19 tài liệu và nghiên cứu hướng dẫn trong lĩnh vực kiểm toán
môi trường
− Phát triển một mô hình đào tạo kiểm toán đa dạng sinh học và nhiều khóa
học về kiểm toán môi trường.
Environmental Auditing
9
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường

GVHD: TS Võ Đình Long
− Thực hiện 6 cuộc khảo sát kiểm toán môi trường trong các nước cộng đồng
INTOSAI.
− Làm tăng ảnh hưởng của tổ chức WGEA với các tổ chức bên ngoài bằng
việc tham gia vào Cuộc gặp cấp cao thế giới về Phát triển bền vững
(WSSD) và phát triển mối quan hệ với Chương trình môi trường thế giới
(UNEP).
− Làm mạnh hệ thống SAI, làm dễ dàng thay đổi thông tin, ý kiến và kinh
nghiệm.
− Thành lập và phát triển website về kiểm toán môi trường

Thực hiện các trách nhiệm được thông qua và các công ước quốc tế về bảo vệ
môi trường, các quy định của pháp luật về môi trường sao cho thật rõ ràng và hài
hoà. Việc tạo ra các cơ chế kiểm soát hiệu quả và tốt hơn việc thực hiện pháp luật
về môi trường quốc gia và chính sách môi trường, việc thực hiện các chương trình
môi trường quốc gia và việc phân bổ các quỹ công cộng để khắc phục hậu quả của
các vấn đề môi trường, sử dụng hiệu quả và kinh tế của các quỹ công cộng để thực
hiện chương trình môi trường của chính phủ ở trung ương và địa phương để giảm
các hậu quả gây thiệt hại.
2.3.2. Một số công cụ kiểm toán được INTOSAI sử dụng
2.3.2.1. Hệ thống thông tin kiểm toán
ISACA định nghĩa hệ thống thông tin kiểm toán là quá trình thu thập và đánh
giá các bằng chứng để xác định liệu hệ thống thông tin và các tài nguyên liên
quan, đầy đủ biện pháp bảo vệ tài sản, duy trì dữ liệu và tính toàn vẹn của hệ
thống, cung cấp thông tin có liên quan và đáng tin cậy, đạt được mục tiêu của tổ
chức có hiệu quả, tiêu thụ tài nguyên hiệu quả và có hiệu quả nội bộ điều khiển
Environmental Auditing
10
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long

cung cấp đảm bảo hợp lý rằng các mục tiêu kinh doanh, hoạt động và kiểm soát
được đáp ứng.
Đối với SAIS khu vực không có khả năng để tạo ra một phần hệ thống thông
tin kiểm toán và chưa được nêu ra thực hiện một hệ thống thông tin kiểm toán của
Ban Bí thư cung cấp sự hỗ trợ cần thiết và đào tạo trên công việc trong quá trình
kiểm toán để cho phép SAIS hoàn thành kiểm toán và báo cáo các kết quả.
2.3.2.2. Hướng dẫn và giao thức, kỹ thuật kiểm toán đã và đang được
sử dụng
Nhiều sáng kiến đã được thực hiện với trọng tâm là môi trường đối với khu
vực AFROSAI. INTOSAI đã có can thiệp nhiều về kiểm toán môi trường trong
khu vực và các khóa học, kiểm toán, hướng dẫn, biên bản công việc và các bài tập
đào tạo tập trung vào việc giới thiệu kiểm toán môi trường trong khu vực. Những
biện pháp này là quá trình ở Arusha, Tanzania vào năm 1999, hội thảo ở Nelspruit,
Nam Phi vào năm 2002 và khóa học tại Nairobi, Kenya vào năm 2004.
Hơn nữa, một hướng dẫn liên quan đến kiểm toán tuân thủ của các chất thải y
tế đã được sử dụng từ năm 2002 trong SAI của các nước khác nhau trong khu vực.
SAIS của Ethiopia, Kenya, Mauritius và Nam Phi tham gia trong năm 2005 trong
một cuộc kiểm toán quản lý chất thải rắn. Các cuộc họp cập nhật kỹ thuật tại
Durban, Nam Phi vào năm 2007 và George, Nam Phi trong năm 2008 đã được tổ
chức hướng dẫn về kiểm toán môi trường phát triển và/hoặc cập nhật và trình bày
cho những thành viên tham gia. Trong năm 2009, một hội thảo đều đặn kiểm toán
được tổ chức tại Johannesburg và các biên bản công việc và một bài tập đào tạo
liên quan đến vấn đề môi trường là một phần của tập tin đều đặn các mô hình kiểm
toán và các ghi chú của người tham gia.
Hướng dẫn 2009 là có liên quan với cơ quan chính phủ có thể được phân loại
thành ba nhóm, các tổ chức Chính phủ với sức mạnh để thực hiện hoặc ảnh hưởng
đến xây dựng chính sách môi trường và các quy định - dù là quốc tế, quốc gia
Environmental Auditing
11
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường

GVHD: TS Võ Đình Long
hoặc địa phương, các tổ chức Chính phủ có quyền lực để giám sát và kiểm soát
môi trường hành động của người khác và các tổ chức Chính phủ có hoạt động tác
động/ảnh hưởng đến môi trường (trực tiếp hoặc gián tiếp), cho dù đó là tích cực
hay tiêu cực - chẳng hạn như phục hồi chức năng hoặc ô nhiễm (ngược lại) và sử
dụng. Làm cụ thể biên bản công việc, cũng như mô tả hệ thống và sự phụ thuộc
trên các mẫu nghiên cứu kiểm soát đã được biên soạn cùng với ba ví dụ về hoàn
thành giấy tờ làm việc. Những ví dụ này bao gồm một bệnh viện tỉnh, lực lượng
không quân chủ lực và nhà để xe của Chính phủ, có hoạt động trực tiếp hoặc gián
tiếp tác động/ảnh hưởng đến môi trường bởi việc gây ô nhiễm.
Khi lập kế hoạch kiểm toán, SAI xem xét các rủi ro và tính trọng yếu của
chương trình Chính phủ hoặc hoạt động môi trường, có tính đến các nguồn tài
nguyên có liên quan, tầm quan trọng của vấn đề môi trường được giải quyết và độ
lớn của hiệu ứng dự định. Các kỹ năng của kiểm toán viên đều đặn phải được sử
dụng và họ phải được chuẩn bị để nhìn xa hơn báo cáo kiểm toán tài chính. Các
hướng dẫn AFROSAI, được hỗ trợ bởi các tiêu chuẩn kiểm toán quốc tế, cung cấp
một cơ hội cho kiểm toán viên thường xuyên di chuyển theo hướng thông tin phi
tài chính một cách có hệ thống.
* Hướng dẫn cho việc thực hiện kiểm toán môi trường, dự án nghiên cứu lần thứ 8
của ASOSAI
Dự án nghiên cứu lần thứ 8 của ASOSAI trong các hướng dẫn kiểm toán môi
trường được phê duyệt tại Hội nghị ủy ban Chính phủ của ASOSAI được tổ chức
ở Thượng Hải, Trung Quốc vào ngày 15 tháng 9 năm 2006. Mục tiêu của dự án
này là cung cấp một hướng dẫn cụ thể cho các quốc gia thành viên ASOSAI về
việc thực hiện kiểm toán môi trường.
Tài liệu “Hướng dẫn cho việc thực hiện kiểm toán môi trường” bao gồm
những chủ đề như quản lý chất thải, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước và đa dạng
sinh học. Bởi vì kiểm toán quản lý nước là một chủ đề rất rộng lớn nên phạm vi
Environmental Auditing
12

Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
của hướng dẫn được giới hạn trong những vấn đề ô nhiễm nước. Tài liệu này cũng
bao gồm các bản kiểm kê chi tiết của các vấn đề được thực hiện kiểm toán ở cả hai
dạng kiểm toán thi hành và kiểm toán tuân thủ trong các vấn đề như quản lý nước,
ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước và đa dạng sinh học. Hướng dẫn cũng bao gồm
các dữ liệu cốt yếu về kiểm toán môi trường đã được thực hiện tại một số nước
thành viên ASOSAI với các vấn đề cụ thể đã gặp phải ở khu vực ASOSAI. Đây là
công cụ rất hữu ích cho các nước thành viên ASOSAI nói riêng và INTOSAI nói
chung được phát triển phù hợp với điều kiện kiểm toán môi trường ở các nước
châu Á.
2.3.3. Một số công cụ kiểm toán được sử dụng ở Mỹ
2.3.3.1. Hướng dẫn kinh doanh giảm thiểu chất thải rắn
Tài liệu này được cung cấp bởi EPA của Mỹ, Văn phòng giảm chất thải rắn và
ứng phó sự cố, tháng 11 năm 1993.
Tài liệu này cung cấp thông tin cơ bản về việc giảm chất thải và tái chế, mô tả
làm thế nào để phát triển một chương trình giảm chất thải, thông qua quá trình
đánh giá chất thải và các tùy chọn tiềm năng để thực hiện các giải pháp cho các
vấn đề phát hiện trong đánh giá chất thải. Tài liệu này rất hữu dụng cho các cơ sở
muốn thực hiện một chương trình kiểm toán bao gồm đánh giá các hoạt động quản
lý chất thải rắn so với tiêu chuẩn hệ thống quản lý môi trường (các thành phần của
một chương trình chất thải rắn thành công) và tiêu chuẩn quản lý thực hành tốt
nhất (giảm chất thải, tái chế, ủ phân, mua và các tùy chọn thực hiện). Tài liệu này
cũng cung cấp những thông tin hữu ích như là chuẩn mực kiểm toán hướng dẫn
người đọc thông qua các bước trong quá trình đánh giá chất thải. Bảng cuối của tài
liệu cung cấp một khuôn khổ để xác định phát sinh chất thải và tính toán chi phí,
các hoạt động giảm thiểu lãng phí hiện nay, mục tiêu giảm nhiều hơn và thực hiện
tùy chọn. Các giới hạn của tài liệu mà người sử dụng có thể cần phải tìm kiếm sự
hỗ trợ kỹ thuật để khám phá các cơ hội kỹ thuật cụ thể để giảm chất thải một khi
sự đánh giá đã hoàn tất. Tuy nhiên, tài liệu cung cấp một khuôn khổ hữu ích cho

Environmental Auditing
13
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
chương trình giảm chất thải. Nếu được hỗ trợ bởi thông tin về cơ hội cụ thể, nó
cung cấp một nguồn tài nguyên có giá trị cho những doanh nghiệp quan tâm đến
một chương trình giảm chất thải bền vững.
2.3.3.2. Chọn một tư vấn môi trường, hướng dẫn cho doanh nghiệp nhỏ
Tài liệu được cung cấp bởi Tổng công ty Thiết bị môi trường New York,
Chương trình Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, năm 1999
Tập sách này cung cấp thông tin về các yếu tố để xem xét khi các doanh
nghiệp nhỏ quyết định giữ lại một nhà tư vấn môi trường. Tập sách thảo luận khi
một nhà tư vấn có thể là hữu ích, các bước để thuê tư vấn, vị chuyên gia tư vấn,
chuẩn bị một yêu cầu đề nghị, xem xét đề nghị, đề xuất mối quan hệ làm việc giữa
doanh nghiệp và tư vấn, hợp đồng, các vấn đề tiềm năng và đảm bảo một mối
quan hệ tích cực đang diễn ra sau khi công việc được hoàn tất. Tài liệu không cung
cấp các ví dụ của các dự án cụ thể hoặc một danh sách các chuyên gia tư vấn. Tuy
nhiên, nó cung cấp nguồn mà các doanh nghiệp nhỏ có thể xác định vị trí chuyên
gia tư vấn và cung cấp các công cụ có thể hữu ích cho kiểm toán và các dự án hỗ
trợ tuân thủ. Tài liệu này bổ sung một số các tiêu chuẩn kiểm toán (xem Chương
2) xác định các đặc điểm chính của những người đủ điều kiện để thực hiện kiểm
toán môi trường.
2.3.3.3. Bản kiểm kê sàng lọc hợp nhất cho các cơ sở sửa chữa ô tô và
Hướng dẫn bản kiểm kê
Tài liệu được cung cấp bởi EPA Mỹ, tháng 12 năm 1997.
Tài liệu này cung cấp một bản kiểm kê hai trang cho các trung tâm sửa chữa
và cung cấp phụ tùng ô tô để đánh giá một danh sách đầy đủ các yêu cầu về môi
trường bao gồm sử dụng dầu, sửa chữa điều hòa không khí, tái chế chất chống
đông, sử dụng dung môi, các bể chứa ngầm, rửa xe, quản lý nước mưa và các vấn
đề khác. Bản kiểm kê được đi kèm với một hướng dẫn 30 trang giải thích từng câu

hỏi và câu trả lời tự động các cơ sở sửa chữa có thể phấn đấu để duy trì sự tuân thủ
Environmental Auditing
14
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
và ngăn ngừa ô nhiễm. Tài liệu này rất hữu dụng cho việc sửa chữa xe, sửa chữa
thiết bị và các hoạt động bảo dưỡng khác tại các doanh nghiệp nhỏ khác. Lợi ích
chính của tài liệu là nó cung cấp một danh sách đầy đủ các yêu cầu chính áp dụng
đối với hoạt động sửa chữa ô tô trong một bản kiểm kê dễ dàng sử dụng. Giới hạn
của tài liệu là nó không mô tả tất cả các yêu cầu chi tiết (bể chứa ngầm đặc biệt),
do đó đòi hỏi người sử dụng phải thu thập một số thông tin bổ sung để đảm bảo
tuân thủ (phần lớn trong số đó có thể thu được tại trang web liên quan
www.CCAR-Greenlink.org). Tuy nhiên, tài liệu rất hữu ích như là một danh sách
kiểm tra hàng ngày và công cụ kiểm toán cho gần như tất cả các yêu cầu EPA cho
một cửa hàng sửa chữa tự động.
2.3.3.4. Kiểm toán môi trường, Hướng dẫn tuân thủ California
Tài liệu này là một công cụ kiểm toán có chứa thông tin nền tảng về không
khí, nước thải, chất thải nguy hại ở California và yêu cầu quản lý vật liệu nguy
hiểm, giải thích về các yêu cầu và các giao thức kiểm toán cho các tiêu chuẩn
kiểm toán. Hướng dẫn này rất hữu dụng như là cơ sở của một chương trình kiểm
toán để xác định sự tuân thủ đối với các yêu cầu này. Nó bao gồm một bước thông
qua chuẩn bị kiểm toán, kiểm toán và chấm điểm cho từng tiêu chí. Trong khi độ
sâu của thông tin rất hữu ích, những người mới quy định có thể tìm thấy số lượng
thông tin khó khăn để xác định những gì áp dụng cho họ. Mặc dù hạn chế này,
công cụ rất hữu ích cho một chương trình kiểm toán và cung cấp một danh sách
toàn diện của các yêu cầu phức tạp của California được tổ chức thành một công cụ
kiểm toán.
III – CÔNG CỤ VÀ KỸ THUẬT KIỂM TOÁN MÔI TRƯỜNG
3.1. Công cụ kiểm toán
3.1.1 Bản kiểm kê

Bản kiểm kê là công cụ rất hữu ích để bảo đảm cho các công việc và đề tài
khác nhau được bao gồm trong suốt quá trình kiểm toán. Chúng rất hữu ích trong
Environmental Auditing
15
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
các trường hợp đặc biệt với phạm vi phức tạp của các vấn đề và các câu hỏi cần
thiết được hỏi để đảm bảo không có gì được bỏ sót.
Trong xem xét một chương trình kiểm toán môi trường, cơ quan quản lý nên
đánh giá các giao thức và bản kiểm kê để đảm bảo rằng chúng:
− Được áp dụng cho từng loại hình cơ sở được kiểm toán;
− Thích hợp cho các loại hình của kiểm toán được thực hiện;
− Được định kỳ xem xét và sửa đổi để giải quyết các yêu cầu theo quy định
mới và những thay đổi trong các mục tiêu của chương trình kiểm toán;
− Bao gồm xem xét lại cơ cấu quản lý cơ sở và thủ tục, đặc biệt là đối với
chuỗi các lệnh và trách nhiệm cho hành động khắc phục hậu quả.
Một trong các giới hạn của bản kiểm kê là các kiểm toán viên có khuynh
hướng tin cậy quá nhiều vào một bản kiểm kê và không nhìn vào các vấn đề phát
sinh vượt ra ngoài tầm kiểm soát trong nội dung của bản kiểm kê hoặc những vấn
đề và câu hỏi thứ cấp có thể phát triển như một kết quả của các thông tin và việc
quan sát khác. Nếu các câu hỏi hoặc các mục kiểm tra vì nhiều lý do mà không
dùng được hoặc bị quên lãng, điều đó có thể có một tác động có ý nghĩa trong
phần cuối của việc kiểm toán. Đó là lý do để các thông tin thêm vào cần thiết được
sử dụng để cung cấp cho bản kiểm kê.
Ví dụ bản kiểm kê:
Nhóm xanh của giáo hội trưởng lão Montevallo
BẢN KIỂM KÊ KIỂM TOÁN MÔI TRƯỜNG
Kiểm toán vào ngày 8 tháng 11 năm 2009
Giảm chất thải
Hành động Đã làm Sẵn sàng xem xét Không

ưu tiên
Nhận xét
Environmental Auditing
16
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
Tái chế lon nhôm X Đã thực hiện
Tái chế giấy văn
phòng
X Đã thực hiện
Tái chế thủy tinh X Thủy tinh được
tái chế có sẵn ở
địa phương
Tái chế nhựa X Đã thực hiện
Tái chế báo, tạp chí X Đã thực hiện
Tái chế bìa cứng X Đã thực hiện
Sử dụng cả hai mặt
của giấy in
X Đã thực hiện
Dùng giấy tái chế X Đã thực hiện
Dùng khăn ăn tái chế X Đã thực hiện
Ủ rác thải sinh hoạt
thành phân compost
X Đã thực hiện
Tiết kiệm năng lượng
Hành động Đã làm Sẵn sàng xem xét Không
ưu tiên
Nhận xét
Giám sát sự tiêu thụ
năng lượng/nước

thường xuyên:
Trung bình điện
năng sử dụng hàng
tháng (kWh)
X Lấy dữ liệu từ
công ty
Trung bình gas sử X Lấy dữ liệu từ
Environmental Auditing
17
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
dụng hàng tháng
(mcf)
công ty
Trung bình nước sử
dụng hàng tháng
(gallons)
X Lấy dữ liệu từ
công ty
… … … … …
Giảm chất độc hại
Hoạt động Đã làm Sẵn sàng xem xét Không
ưu tiên
Nhận xét
Sử dụng sản phẩm
không chứa
phosphate, có thể
phân hủy sinh học.
Nước rửa chén X Đã thực hiện
Xà phòng rửa tay X Đã thực hiện

Chất tẩy rửa X Đã thực hiện
Nhóm kiểm toán xanh
Dorothy và Gene Grime
Judy Rogers
Flo and Bill Peters
Environmental Auditing
18
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
3.1.2. Bản điều tra (biên bản kiểm toán)
Bản điều tra bao gồm một loạt các câu hỏi bằng văn bản chỉ đạo các cơ sở quản
lý môi trường để xác định tính chất, mức độ của bất kỳ các vấn đề môi trường,
cũng như để cảnh báo người quản lý cơ sở về các khu vực và các văn bản được
xem xét trong quá trình kiểm toán.
Bản điều tra thường được gửi đến cho cơ sở được kiểm toán trước khi thực
hiện kiểm toán một hoặc hai tuần và phải được trả lại cho đội ngũ kiểm toán viên
trong thời gian đó để cung cấp đầy đủ cơ hội cho kiểm toán viên xem xét phản ứng
của cơ sở được kiểm toán và chuẩn bị cho kiểm toán. Bên cạnh đó, bản điều tra
cũng rất quan trọng đối với các cơ sở được kiểm toán để đáp ứng đầy đủ các câu
hỏi trong đó và liên hệ với nhóm kiểm toán viên khi có bất cứ mối quan tâm hoặc
câu hỏi nào.
Bản điều tra rất hữu ích trong việc:
− Xác định các lĩnh vực ưu tiên để xem xét trong thời gian ghé thăm vị trí
kiểm toán;
− Lập nên quỹ thời gian cho việc xem xét các khu vực vật lý và vấn đề
cần được xem xét;
− Cung cấp cho nhân viên cơ sở một cơ hội để chuẩn bị tài liệu và hồ sơ;
− Cung cấp hướng dẫn cho cơ sở về các chủ đề sẽ được sự quan tâm của
kiểm toán viên;
− Làm giảm sự quan tâm của nhân viên cơ sở về quy trình kiểm toán và

kết quả.
Biên bản kiểm toán hay bản câu hỏi cung cấp cơ sở và kết cấu cho hầu hết
công tác kiểm toán. Chúng dựa vào bản câu hỏi kiểm kê nhưng phức tạp hơn và
bao gồm nhiều chi tiết hơn và thỉnh thoảng thông tin hậu cần và dữ liệu có liên
quan đến kiểm toán và vị trí được kiểm toán.
Environmental Auditing
19
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
Khi phát triển các biên bản, cần nổ lực để tránh các câu hỏi chung chung có thể
được trả lời bởi “có” hoặc “không”. Mục đích của các câu hỏi trong các biên bản
là các câu hỏi có tính chất hành động, cung cấp các thông tin.
Để đạt được lợi ích đầy đủ từ một bản điều tra, câu hỏi được thiết kế dựa trên
cơ sở được kiểm toán, cũng như các loại hình kiểm toán được tiến hành. Ví dụ,
các câu hỏi trong một biên bản kiểm toán tuân thủ nên tìm cách thu thập thông tin
về quy chế và bối cảnh môi trường chủ yếu là mối quan tâm tại cơ sở. Câu hỏi có
thể bao gồm:
− Có phải cơ sở tạo ra, xử lý, lưu trữ, hoặc thải bỏ chất thải chất thải nguy
hại?
− Cơ sở đặt những thiết bị xử lý chất ô nhiễm ở đâu?
− Cơ sở có làm theo đúng những quy định hiện hành hay không?
− Nhiệm vụ chính (quá trình công nghiệp) trong hoạt động của cơ sở là gì?
− Các dòng chất thải nguy hại đã được tiến hành phân tích và đưa ra kết quả
hay chưa?
Những loại câu hỏi cần được phát triển cho từng phương tiện truyền thông và
các vấn đề có ý nghĩa môi trường (chẳng hạn như nước, không khí, PCBs, thuốc
trừ sâu và các bể chứa dưới lòng đất). Hơn nữa, các loại câu hỏi trong bản điều tra
cho các loại cơ sở khác nhau cũng sẽ khác nhau.
Cấu trúc của một bản điều tra trước khi tiến hành kiểm toán về hệ thống xử lý
và thải bỏ chất thải của một công ty gồm có các phần chính sau đây:

− Giới thiệu thông tin chung về công ty được kiểm toán
− Quyền sở hữu của công ty
− Đặc điểm của vị trí được kiểm toán
− Lịch sử tuân thủ các quy định
− Cơ sở vật chất để thải bỏ chất thải
Environmental Auditing
20
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
− Bảo đảm
− Các thiết bị sở hữu
− Những văn bản có sẵn phục vụ cho yêu cầu
Ví dụ kiểm toán hệ thống thải bỏ chất thải của công ty Dịch vụ môi trường
MXI LLC là:
I- Thông tin chung:
1. Tên cơ sở: MXI Environment Services LLC
2. Địa chỉ: 26319 Old Trail Road, Abingdon, Washington
3. Địa chỉ gửi thư: 26319 Oil Trail Road, Abingdon, Washington
4. Số nhận dạng EPA: VAR000503920
5. …
II- Quyền sở hữu
1. Tên và địa chỉ sở hữu hợp pháp của công ty: MXI environment services,
LLC…
2. Tên và địa chỉ người sỡ hữu công ty:
Tên: Ronald Potter
Tên đường: 27 đường Sutton
Thành phố: Lebandon
Hạt: Hunterdon
Bang, mã vùng: NJ, 08833
Environmental Auditing

21
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
…
III- Đặc điểm vị trí được kiểm toán
1. Liệt kê những chất thải nguy hại hoặc hoạt động công nghiệp ở vị trí trong
20 năm trở lại đây, từ lúc bắt đầu đến cơ sở bây giờ.
2. Kích thước tài sản
3. Phải mất thời gian bao lâu để cơ sở vật chất hoàn toàn mang lại hiệu quả
4. Mô tả các quy mô, cấu trúc và thiết bị trong cơ sở
5. Có phải vị trí gây ra nhiều vấn đề cho nước mặt, nước ngầm và đất.
IV- Lịch sử tuân thủ
1. Tiếp xúc chính sách địa phương
2. Phát thải tự nhiên
3. Ngày/Kiểm tra
4. Liên hệ với chính quyền địa phương
5. Ngày/Kiểm tra
6. Phát thải tự nhiên
7. Liệt kê những hành động không tuân thủ hoặc có những thiếu sót đối với
các chính sách của địa phương trong vòng 12 tháng trở lại đây.
Không có
8. Có phải người của cơ sở hay bất cứ nhân viên nào cũng có thể thách thức
với việc không tuân thủ của bất kỳ loại phát thải nào và có nhiều điểm tốt
chưa được thêm vào?
Environmental Auditing
22
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
Không có
V- Cơ sở vật chất đề thải bỏ chất thải

1. Nhận dạng các biện pháp xử lý, tồn trữ, thải bỏ và tái sử dụng chất thải của
cơ sở để thêm vào các phương pháp xử lý, thải bỏ cuối cùng và sử dụng lại
chất thải nguy hại và không nguy hại. Bao gồm những thông tin sau:
Tên Địa điểm Loại
Chôn lấp rác kiểu Mỹ
Chôn lấp rác kiểu Bristol
…
Wayensburg, OH
Bristol, VA
…
Chôn lấp
Chôn lấp
…
2. Có phải kiểm toán môi trường định kỳ hàng năm đã được liệt kê ở trên?
Có
VI- Bảo đảm
1. Chứng nhận cụ thể về bảo đảm của công ty được đính kèm
2. Có phải những đòi hỏi về tiền chống lại các chính sách môi trường?
Không
V- Thiết bị
1. Máy nghiền
2. Thiết bị cắt vụn
3. …
VI- Các tài liệu có sẵn phục vụ cho yêu cầu
1. Hướng dẫn điều chỉnh chất thải
Environmental Auditing
23
Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
2. Kế hoạch mở cho cơ sở phục hồi vật chất

3. Chương trình thông tin chất thải nguy hại
4. …
Ví dụ, bản điều tra kiểm toán môi trường tuân thủ
Bản điều tra kiểm toán hướng đến việc thu thập những thông tin nền về công ty
được kiểm toán. Phần đầu tiên của bản điều tra kiểm toán bao gồm những câu hỏi
chung. Phần tiếp sau hỏi nhiều thông tin cụ thể hơn. Những thông tin nền này sẽ
giúp lên kế hoạch và thực hiện kiểm toán. Nhiều câu hỏi được hỏi khi đến vị trí
kiểm toán.
CẤP NƯỚC
1. Điền vào bảng sau những nguồn cung cấp nước và sử dụng nước:
Sử dụng
nước
Nguồn cung
cấp
Hệ thống xử lý
nước ở vị trí
Có/Không
Đánh giá lưu
lượng trung bình
(Gal/ngày)
Phương pháp
đo dòng?
Có/Không
THOÁT NƯỚC
Điền vào bảng sau những hệ thống thoát nước:
Có Không Số lượng
Có phải cơ sở có giấy phép hệ thống loại bỏ chất
thải liên bang (SPDES) cho việc thoát nước thải hay
Environmental Auditing
24

Các công cụ và kỹ thuật kiểm toán môi trường
GVHD: TS Võ Đình Long
không?
Có phải hệ thống thoát nước công nghiệp từ những
công trình xử lý nước công?
Có phải cơ sở có giấy phép của SPDES cho nước
tràn do bão và những nguồn thoát nước khác?
CỐNG RÃNH THOÁT NƯỚC
1. Cơ sở có giấy phép hệ thống thoát nước không?
2. Trình bày những nguồn nước thải không từ hệ thống vệ sinh (ví dụ nước
thải phòng thí nghiệm, nước rửa xe…) của cơ sở.
3. ….
THOÁT NƯỚC NGẦM
1. Có phải cơ sở có chương trình giám sát nước ngầm? Nếu không, chuyển
sang câu hỏi khác. Nếu có, những thông số nào đã được đo? Đo như thế
nào? Tần suất bao nhiêu lần? Ai nhận những kết quả phân tích?
2. Ở đó có những lỗ khoan vào lòng đất trên mạch nước hay các báo cáo địa
chất từ những công trình xây dựng lúc trước?
3. …
3.1.3. Hình ảnh
Các bức ảnh là sự giúp đỡ rất đáng giá trong quá trình kiểm toán. Tuy nhiên,
để sử dụng chúng, cần phải xem xét một lượng lớn các quan điểm thực tế quan
trọng.
Environmental Auditing
25