Giải pháp giải quyết vấn đề việc làm và thu nhập của thanh niên nước ta hiện nay

GIAI PHAP GIAI QUYET VAN DE VIEC LAM
VA THU NHAP CUA THANH NIEN
NUOC TA HIEN NAY
TS. Truong Xuan Cif
Ban Chi dao Tdy Bdc.
TOM TAT
Viec Idm vd thu nhap la mot trong nhimg van de quan trong hdng ddu doi vdi
ihanh nien nude ta hien nay, neu khong ndi Id quan trong nhdl. Ket qud khdo sal thuc
te cho thdy, chdt luong lao dong cua thanh nien cdn kha thap. So thanh nien chua
duac ddo tgo cdn chiem ty le Idn, dac biel a khu vuc ndng thon. Ty le thanh nien lam
viec thudc lao ddng gian dan cdn khd cao. Thu nhgp cua thanh nien Id khd thdp..
Tir khoa: Viec Idm; Thu nhgp: Thanh nien; Gidi phap.
Ngdy nhdn bdi: 18/4/2017; Ngdy duyel ddng bdi: 25/4/2017.
ABSTRACT
Job and income are of great importance for youth in Viet Nam nowadays.
Findings show that the quality of young labour force is quite low. A big number of
youth lacks education and vocational training, especially in rural areas. The rale of
unskilled workers among youth is high. Youth's income is generally low.
Keyword: Job, Income: Youth. Solution
1. Dat van de
Ve van dc nghe nghiep va viec lam ctia thanh nien, so lupng va ty le
thanh nien o nuoc ta tham gia hoat dong kinh te tang dan. Theo ket qua dieu tra
lao dong va viec lam loan quoc ciia Bo Lao dong, Thuong binh va Xa hoi: nam
2008, so thanh nien hoat dong kinh te ciia ca nuoc la hon 16 trieu nguoi, chiem
67,2% tdng s6 thanh nien (38.7% luc lupng lao dong xa hoi) (6). Nam 2009, s6
thanh nien hoat dong kinh te la g4n 18 trieu nguoi, chiam 75,4% tdng s6 thanh
nien (36,6% luc lupTig lao dong xa hoi). Trong 6 thang d^u nam 2010, tdng s6
thanh nien tham gia hoat dong kinh te la 17,6 trieu ngudi, chi6m 76,0% tdng sd
thanh nien (36,6% luc luong lao ddng xa hoi). C o c i u nganh ngh6 cua thanh
nien cd sir thay ddi theo xu hudng tang d^n luc lupng lao ddng trong nganh dich
vu va ndng. lam, ngu nghiep; giam dan luc luong lao dong trong nganh cdng

TAP CHI TAM LV HOC, So'5 (218), 5 - 2017


nghiep, xay dung. Nam 2008, ty le thanh nien lao dong trong ITnh vire dich vu la
25,5%;' nong, lam, ngu nghiep la 47,3% va eong nghiep, xSy dung la 27,2%.
Nam 2009, ty le thanh nien tham gia linh vuc djch vu la 23,8%; nong, lam, ngu
nghiep la 48,5%; cong nghiep, xay dung la 27,7%. Trinh do chuyen mon, ky
thuat nghiep vu cua thanh nien tham gia hoat dong kinh te ngay cang gia tang.
Thanh nien co trinh do trung ckp chuyen nghiep tang tir 4,1% (nam 2008) len
6,2% (nam 2009) va 6,5% (6 thang dku nam 2010). Thanh nien co trinh do cao
.ding, dai hpc tang nhanh tit 5,5% (nam 2008) len 7,8% (nam 2009) va 8,7% (6
thang dliu nam 2010). Tuy vay, viec lam va thu nhap hien nay cua thanh nien
vkn la v§n di ckn dupe quan tam. Ty le thanh nien tot nghiep dai hoc va cao
dang khong tim duge viec lam dilng nganh nghe dugc dao tao van chiem ty le
cao. Do trinh dp chuyen mpn khong eao nen thu nhap ciia thanh nien van con
kha thdp, dac biet thanh nien lain viec tai cac khu cong nghiep... Van de nay doi
hoi Nha nuoc can co nhung giai phap giai quyet van de viec lam va thu nhap cho
thanh nien hieu qua, phit ht;ip hon.
2. Dir bao bien doi viec lam va thu nhap ciia thanh nien den nam 2020
Bdi canh kinh te - xd hdi qudc te
Ve kinh te, tir nam 2010, cupc khung hoang tai chinh the giai da dupe
kiem soat nho Chinh phu cac nuoc can thiep kip thoi biing nhieu bien phap tich
cue khien nen kinh te loan can tro nen khii quan hon. Tuy vay, hau qua sau sac
cua khiing hoang van Ion tai voi sir hien hiju cua nhung nguy co giiy bat on
dinh vT mo nhu lam phat, that nghiep, tham hiit ngan sach tang cao, no cong va
no doanh nghiep a mire kho kiem soat, sir bien dong kho luong cua gia dau,
gia vang va cac mat hang co ban...
Ve chinh Iri - xa hoi, ben canh nhOng vkn de noi bat ve kinh xi, trong
nhung nam toi, tinh hinh chinh tri - xa hoi the gidi va khu vuc ti^p luc dien

bien phire tap, tae dong nhieu mat den moi truong an ninh va sir phai trien ctia
eac quoc gia. Hoa binh, hop lac va phat trien vkn la xu Ibi Ion nhung chi^n
iranh ciie bp, xung dot vfl trang, khung bo quoc te, bSt 6n chinh tri - xa hoi a
mot so nutre tiep luc dien bien phtre tap.
Boi eanh kinh le - xa hoi qudc li tac dong nhdl dinh din vkn di lao dpng,
viec lain va thu nhap ciia thanh nitjn. Ci mpl s6 qu6c gia ma chung la van xujl
khau lao dong voi so lupng Ion hang nam thi nay nhi6u doanh nghiep cua eac
quoc gia nay co xu hudng than trpng trong viec thuc lao ddng. Diju nay lam
cho viec xuat khau lao ddng vdi ddi tugng la thanh nien gap khd khan.
Bdi cdnh kinh te, chinh Iri, xd hdi trong nude
Ve kinh te. Irong bdi canh kinh tj loan cku dang ed dSu hieu phuc hdi. Viet

20

TAP CHI'TAM Vi HOC, Sd5 (218), 5-2017


Nam la mot trong nhOng nude a khu vuc chau A co toe dp tang truong kha nhanh
sau cupc khung hoang. Co dugc k6t qua nay la do Dang, Nha nude va Chinh phu da
kip thai dua ra nhOng giai phap quan trpng nhjm dua nin kinh te dat nude thoat khdi
tinh trang suy thoai. Chinh phu da dua ra nhimg giai phap bao dam dn dinh kinh te vl
mo, khdng di lam phat cao. Tuy nhien, nin kinh ti trong nude cdn gap kho khan
nhu: mpt sd can ddi kinh ti vT mp trpng nude cd bieu hien chua on djnh, cung
vdi han han keo dai va djch benh xay ra tren cay trong, vat nudi, gay anh hudng
nhieu den san xudt va ddi sdng dan eu.
- yi phia thanh nien, dan sd ihanh nien cCing la mpt yeu td tae dpng true tiep
den van de viec lam va thu nhap eua hp. Thep sp lieu eila Tdng cue Thdng ke, dan
sd thanh nien tinh din thang 6/2010 la 23.158.416 ngudi, chi6m 26,6% dan sd
ca nude; trong dd, nam chiem 50,1% va nil chiSm 49,9%... Ca can dan sd
thanh nien theo khu vuc cd xu hudng tang dan sd luong thanh nien lam viec,

sinh sdng d khu vire dd thj va giam dan sd lugng thanh nien trong khu vite
nang thdn.
Sd lieu thong ke ctia Bd Lao ddng, Thuong binh va Xa hdi va Bd Giao
iuc va Dao tao cho thay, ben eanh sd ddng thanh nien true tiep tham gia lam
viec trong cac thanh phan kinh te (chiem 76%), eon lai la sd thanh nien dang
trong qua trinh hpc tap van hda, nghe nghiep (chiem 24%). Ket qua dieu tra lao
dpng va viec lam trong nhung nam gan day cho thay, ty le thanh nien tham gia
hoat dpng kinh te ngay cang lang.
Theo thdng ke cua Bp Lao ddng, Thuong binh va Xa hoi, ty le Ihanh nien
trong dp tudi lao dpng thieu viec lam tang tu 3,0% (nam 2008) len 5,6% (nam
2009) va trpng 6 thang dau nam 2010 lii 4,8%. Tinh trang that nghiep ciing ed xu
hudng tang manh va tap trung ehii yeu d nhdm thanh nien dd thi. Ty le thanh
nien thiit nghiep lai Ihanh thj la 8,2%, eao gan giip hai lan ndng thdn la 4,4%.
Mat khac, do nen kinh te phuc hdi, cac khu cdng nghiep, cac nha may
hoat dpng Ird lai mpl each binh Ihudng va tiep lue phai trien eac doanh nghiep,
CO sd san xuat mdi nen ngudi lao dpng da cd nhieu co hdi de lira chon. Hon
nu'a. yeu eau ve vice lam (nhu dieu kien, mdi trudng lam viec, iuong, nha d...)
eua ngudi lao ddng hien nay eiing cao hon thay vi chap nhan moi dieu kien lam
viec (ke ca lucmg thiip mien la cd vice lam) nhu trude day. Dieu nay ly giai tai
sao thai gian gan day, d mpt sd noi, thi trudng lao ddng phat Iriln, tham chi
nhieu doanh nghiep, co sd san xuat roi \ao linh trang thieu lao ddng nghiem
trpng nhung ty le thanh nien that nghiep van cao.
Hau het thanh nien hien nay cd xu hudng di hpc dai hpc. cao ding, xu
hudng di lam lao dpng phd Ihiing lii khdng nhiju (21,3%). I'htrc It}. Iheo Ihdng
ke ctia Bp Ciao due va Dao tao. nam hpc 2009 - 2010, loan qudc cd 600.000

TAP CHi TAM It HOC, Sd 5 (218), 5 - 2017


thi sinh thi tnigt dai hoe va 112.838 hoc sinh thi frupt trung hoc pho thong

nhung nhigu hpc smh vkn khdng mudn theo con dudng hoc nghe.
Thanh nien hiSn nay cd xu hudng lija- chon nhdm nghg kinh doanh.
thuong mai, djch vu nhiSu nhit (67,9%), bi6u hien ro net hom d nhdm thanh
nien hpc sinh (80,5%) va sinh vien (71,7%). Rit it thanh nien lira ehpn cong
viec nghien ciiu khoa hgc (11,5%) va hoat dpng chinh tri (12,4%).
Ve chinh saeh dao tao nghi cho thanh nien, nam 2012 la nam tiep tue
thue hiSn Bi an "Dao tao nghS cho lao ddng nong thdn den nam 2020" ban
hanh theo Quylt djnh sd 1956/QD-TTg ngay 27/11/2009 eua Thu ludng Chinh
phil. Vdi Bi an nay, hang nam chung ta se dao tao nghe cho 1 trieu lao dpng
ndng thdn, trong dd, chu yiu la thanh nien. Vice thue hien de an nay se gdp
phin quan trpng vap viec dap tao nghi, tao cdng an viec lam cho thanh nien
ndng thdn trong thdi gian Idi.
3. Giai phap giai quyet viec lam va thu nhap ciia thanh nien hien nay
De cd them co sd de xuat eac giai phap giai quyet van de viec lam va thu
nhap ciia thanh nien hien nay, chung loi da lim hieu danh gia cua thanh nien ve
nhirng khd khan ve viec lam va thu nhap ciia minh, danh gia cua cac can bd quan
ly d mtpt sd dja phuong ve viec thirc hien eac chinh sach ddi vdi thanh nien hien
nay, dac biet la nhirng khd khan trong viec thue hien chinh saeh.
3.1. Ddnh gid viec thuc hien cdc chinh sdch ve viec Idm vd thu nhap
cua thanh nien
Tu ket qua khtio sat vice trien khai thuc hien cac chinh sach ve viec lam
va thu nhap ctia Ihanh nien chung toi thu dupe ket quti nhu sau:
- Nhirng chinh sdch ve viec idm vd thu nhap cua thanh nien da duac
time hien cd hieu qud
Theo danh gia eita cac dia phuang thi nhttng chinh saeh sau vi viec lam
va thu nhap cua thanh nien da dupe thue hien cd hieu qua:
1) Chinh sach Dao tao nghe cho Ihanh nien ndng thdn.
2) Chinh saeh ciia Nha nude ddi vdi thanh nien xung phong.
3) Chinh sach ddi vdi thanh nien cd tai nang.
4) Chinh sach cho thanh nien vay vdn de lap than, lap nghiep.

5) Chinh sach cho thanh nien ngheo vay vdn hoc tap.
6) Chinh sach Tin dung uu dai cho thanh nien vay vdn lao vice lam.
7) Hdi cho viec Itim eho Ihanh nien.
8) Gidi thieu va dao tao nghe miln phi...
TAP CHI'TAM Vi HOC, Sd5 (218), 5-2017


- Nhimg chinh sdch vi viec lam vd thu nhap ciia thanh nien thuc Men
chua that hieu qua
1) Chinh sach Tao ngudn vdn cho thanh nien phat trien kinh te tai dia
phucmg thuc hien chua cd hieu qua cao do thiSu ngudn vdn cho thanh nien de
hp phat trien kinh te tai dja phuang.
2) Chinh saeh Lap lang thanh nien d nhQng viing sau, viing xa, viing
ddng bao dan toe chua hieu qua, vi qua trinh diu tu chua ddng bd, cae dieh vu
xa hdi ca ban chua duge dap ung.
3) Cae hdi nghi tu vin gidi thieu viec lam chua dugc thuc hien hieu qua,
bdi vi eac eg quan, don vi tra luong thip, chua phii hgp vdi nguyen vpng cila
thanh nien.
4) Chinh sach Day nghe va tap viec lam cho thanh nien chua hieu qua vi
dau tu nho gipt va it nen hieu qua khdng cao, vi chuong trinh dao tao nghe
chua sat vdi thuc td, nhirng nganh nghe dao tao khd xin viec lam va thu nhap
thap.
5) Chinh sach Tao viec lam eho nhung ngudi 6 noi giai phdng mat bang
do thu hdi dit cdn khd khan, vi hau nhu nhung ngudi lao ddng d day deu chua
qua dao tao ngh^ nen hp khd tham gia vao cae hoat ddng dich vu d cac khu vuc
nay...
3.2. I^ot sd khd khdn cua thanh nien lien quan den viic Idm vd thu nhap
- Mot sd khd khdn ca bdn
Hien nay va cd the trong vai nam Idi, thanh nien gap mpt sd khd khan co
ban lien quan d6n viec lam va thu nhap. Nhirng khd khan nay gay trd ngai cho

Ihanh nien trong viec tiep can eac co hoi tim kiem viec lam va nang cao thu
nhap cua minh. Cd the neu ra mot sd khd khan sau:
1) Khd khan vi; Irinh dp chuyen tndn.
2) Khd khan ve nang lire lam viec.
3) Khd khiSn ve nang lire canh Iranh.
4) Khd khan ve tiep can tri thirc, phuong phap lam viec mdi.
5) Khd khan ve trinh dp ngoai ngir.
6) Khd khan ve thay ddi thdi quen.
7) Khd khan ve mdi truiyng lam viec, dieu kien lam vice.

TAPCHITAMLVHOC, Sd5(218), 5-2017

23


- NhOng khd khdn ve phia thanh nien
Qua khao sat thirc tien, chiing tdi nhan thiy, cd nhirng khd khan sau tir
phia ban than thanh nien trong giai quySt vin de viec lam va thu nhap:
1) Nhan thirc va trinh dp eiia da sd thanh nien cdn thap.
2) Thanh nien ti6p can vdi cai mdi, tri thuc, trinh dp nhan thuc vi khoa
hpc ky thuat cdn han chi, nhit la thanh nien ndng thdn.
3) Tac phong lam viec cdng nghiep ciia thanh nien chua cao.
4) Trinh dp ngoai ngu eua da sd thanh nien cdn thap.
5) Thanh nien cd sue khde, ed trinh do, nang lire nhung cdn thieu kinh
nghiem thuc tien.
6) Nhiiu thanh nien khdng ed nhu eiu tham gia lao ddng, san xuat cae
nghi nang nhpc, hp ludi lap ddng.
7) Nhiiu thanh nien sdng phu Ihupe vao cha me, khdng chii ddng nang
eao trinh dp de tiep can vdi vice lam.
8) Van eon mpt bd phan khdng nhd thanh nien e

lai, sdng hudng thu, ddi hdi, khdng biel hy sinh, cdng hien.
9) Thanh nien hien nay phai ddi mat vdi nhiiu thach thirc do kinh te thi
trudng va hcji nhap qudc te lao ra.
10) Lao dpng phi) thdng va lao ddng chan tay chua dugc danh gia cao
nen ihanh nien da tot nghiep phd Ihdng chu yen mudn vao dai hpc, khdng
mudn di hpc nghe.
11) Nhieu Ihanh nien chua duge dao lao chuyen siiu...
- Nhirng khd khdn thuoc ve td chiic thuc hien
Theo danh gia ciia cac dia phuang, ed mpl sd khd khan sau ve phia Id
chttc thuc hiijn:
1) Ctic trudng. Irung Uim dao lao nghe niang ve hinh thirc. hieu qua dao
lao khdng dap irng dugc vdi yeu ciiu thire te Ciiua dao lao nghe va viec lam
eon chua ddng bd.
2) Cae chuong trinh khuyen ndng cdn it. chat lugng cdn han che.
3) Td chirc doiin Ihanh nien d ndng Ihdn hoat ddng chua that hiiju quit.
4) Td chiic hoat dpng cdng dotin kt3m hieu qua. chua dai dien \a bao \c
lot quycn Igi ctia ngudi lao ddng, dac biel Irong cac doanh nghiep tu nhan.
doanh nghiep nude ngotii
24

TAPCHiTAMLyHOC, Sd5(2l8), 5-2017


5) Chua CO CO chi, chinh sach bao dam d6 ngutyi lao dpng chan tay
(cong nhan) yen tam, gSn bo lau dai voi nghe nghiep ciia minh.
6) Kinh phi han hep trong viec thuc hien y tuong cac du an, nguon luc
dau tu khong dong dSu, tin dung uu dai ngudn v6n cho thanh nien it va nhd,
chua thuc sir hSp din ddi voi thanh nien.
7) Mpt bp phan cha me ciia thanh nien khdng mudn con phai lao dpng,
lam viec xa cac do thj Idn, khdng mudn cho con din cac viing sau, viing xa ciia

dat nuoc lam viec. C6 thi ndi dan tri cdn han che.
4. Mot so giai phap giai quyet van de viec lam va thu nhap cho thanh
nien hien nay
4.1. Gidi phap ve dir&ng loi, chinh sdch
Trong thdi gian qua. Dang va Nha nude da de ra nhieu chinh sach ddi
vdi thanh nien, trong do, cd nhung chinh sach ve vice lam cho nhdm xa hdi nay.
Tuy vay, trong qua trinh td chuc thuc hien, do nhieu nguyen nhan chii quan va
khach quan nen mpt sd chinh sach thuc hien chua hieu qua, con bdc Id nhung
bat cap trude thuc tien cuoc sdng. De cac chinh sach ve viec lam va thu nhap
cua thanh nien dupe thuc hien cd hieu qua hon trong thdi gian tdi, chiing ta can
chii y den mpt sd van de sau:
- Cdn xac dinh dung vai trd ciio vdn de viec Idm vd thu nhap trong xay
dung vd trien khai thuc hien cdc chinh sdch ve thanh men
Trong xay dung cac chii truong, chinh sach ve thanh nien, van de viec
lam va thu nhap phai dat d vi tri trung tain, phai coi day la mpt trong nh&ng
van dc then chdt va la ddng luc quan trpng nhat ddi vdi thanh nien hien nay.
Ket quti khao sat thuc tien cho thay. van de tang thu nhap la van de dupe
thanh nien quan tain nhat hien nay. Do vay, trong xay dung va trien khai cac
chinh sach vc viec lam, cung nhu cac chinh sach khac ciia thanh nien can
hudng den nang cao thu nhap cho thanh nien. Cd the ndi, thanh nien hien nay
la mpl trong nhung nhdm cd thu nhap thap trong xa hoi. Vice lang thu nhap se
tao dpng hrc manh me, lao tinh tich cue lam viec cho Ihanh nien.
- Cong tdc ddo lao In ihiiv vd ddo tgo nghe cho thanh nien cdn huong
dhi muc tieu lao viec Idm sau khi hoc xong
Do tam quan trpng ciia viec lam ddi vdi thanh nien nen hoat ddng dao
tao trong nha trudng tir phd thdng. hpc nghe. cao dSng va dai hpc c'm hudng
d6n muc tieu lao vice lam cho thanh nien, tranh linh trang sinh vien tdt nghiep
ra trudng that nghiep hay phai lam nhung cong viec khdng diing chuyen mddupe dao lao nhu hien nay Mudn vay. dao tao clin gin vdi nhu ciiu thuc tiC'it

TAP CHI TAM LV HOC, Sd 5 (218), 5 - 2017

cua xa hdi. Trong dao tao, cin chu y din dao tao cac ky nang nghi nghiep can
thiit cho Ihanh nien - nhiing ky nang thuc hanh, ky nang giai quyet nhimg van
di thuc tiln eua nghi nghiep dat ra.
- Thuc hien Oi dn Ddo tgo nghi cho lao ddng ndng thdn den nam 2020
cdn gdn vdi nhu cdu viec lam thuc ti ciia xd hdi
Kit qua nghien ctru ciia chung tdi va thuc ti trong thcri gian qua cho
thiy, viec thue hien Di an Dao tao nghe eho lao dpng ndngthdn din nam 2020
cua Chinh phu la rit cin thiit va quan trpng, song thuc tiln trong 2 nam qua
cho thiy, viec dao tao nghi eho lao ddng ndng thon da bpc Id mpt sd bat cap.
Viec dap tao nghi chp lao dpng ndng thdn, trpng ild ehd yeu la thanh nien, phai
xuit phat tit nhu ciu lao ddng ciia xa hdi, trude het la cae doanh nghiep, cac co
sd dieh vu. Cin hudng tdi dao tao cac nghi cd ky thuat cao, cd cae ky nang
phire tap, dap irng yeu eau cua cae co sd san xuiit vdi cdng nghe eao.
- Cdn xay dung vdn hda nglie cho thanh nien
Xay dirng van hda nghi cho thanh nien la hinh thanh d thanh nien tinh
thin trach nhiem, y thirc nghTa vu cao va y thirc ky luat tdt.
Thanh nien phai tir bd thdi quen lam vice tiiy tien, thieu tinh ky luat.
Viec img xu vdi nhimg ngudi quan ly va ddng nghiep phai mang tinh van hda cao.
Xay dung van hda nghe can dugc dua vao cae chinh sach ve dao lap
nghe, dao tao tri thirc cho thanh nien. Viin hda nghe can trd thanh mot lieu
chuan danh gia nhan each cua thanh nien.
- Cdn hoan thien he thdng chinh sdch, phd cap nghe cho thanh nien
Viec phd cap nghe cho thanh nien la can thiet, nhat la thanh nien viing
sau. vimg xa, thanh nien cac dan tdc thieu sd. Viec hoan thien he thdng chinh
sach phd cap nghe cho thanh nien can chit y mpt sd khia canh sau:
Thirc hien tdt cac che dp uu dai vdi ddi tugng chinh sach hoac cd thu
nhap thap, dac biet la d ndng then va nhirng viing khd khan. Ddng thdi, co che
dp chinh sach khuyen khieh ddi vdi dpi ngG giao vien tham gia phd cap nghe d

VLing ndng thdn hoac viing sau. vimg xa.
Xay dirng chinh sach thu hiit cac nghe nhan tham gia vao qua trinh phd
cap nghe cho thanh nien. Cd chinh saeh giln viec phd cap nghi vdi tao vice lam
tai chd cho ngucri hpc. hudng din cac thii tue cin Ihiit di vay vdn hcac thanh
lap CO sd san xual kinh doanh nhd...
Thirc hien chinh sach dao tao nghi miin phi hoac chi thu mpt phin kinh
phi ddi vdi thanh nien trong cac gia dinh ngheo, nhdm yiu thi.

26

TAP CHI TAM LY HOC, So' 5 (218), 5 - 2017


4.2. Giai phap vi giao due va truyen thong
Giao due va truyin thdng co vai tro quan trpng ddi vdi viec giai quyet
vSn di viec lam va thu nhap cho thanh nien. Giao due va truyen thdng ve van
dg nay can t3p trung vao mot sd ndi dung sau:
- Ndng cao nhan thuc cua thanh nien vd xa hoi ve vdn de viec lam va
thu nhgp
Giao due trong nha trudng phd thdng. nhSt la nhiing nam cudi ciia cap
THPT, giao due trong cac trudng cao dSng va dai hoc, cung nhu hoat ddng
truyen thdng can giiip cho thanh nien nhan thuc diing ve van de lao ddng va
viec lam. Dieu nay cd nghTa la viec hp ehpn nhftng nghe nao, cdng viec nao
cho ban than minh can xuat phat tir cac tieu chi co ban sau: Nang luc thuc te
ciia ban than; yeu cau ciia nghe, ciia cong viec va nhu cau thuc te ciia xa hdi.
Chi khi nao ket hop dupe cac tieu chi tren thi viec xac dinh nghe va cdng viec
cua thanh nien mdi cd hieu qua. Dieu nay rat can thiet ddi vdi thanh nien la hpc
sinh phd thdng nhirng nam cudi ciia cap THPT. Day la nhiem vu cila hudng
nghiep cho hpc sinh cudi cap phd thong.
Giao due va truyen thdng cdn giiip cho xa hdi, tu cac cap quan ly den

cac tang Idp xa hdi hieu diing tam quan trpng ciia van de viec lam va thu nhap
khdng chi doi vdi thanh nien. ma cdn ddi vdi su phat trien kinh te - xa hdi ciia
dat nuoc ndi chung.
- Giao dtAC vd truyen thdng hirong den xdy dimg phong each lam viec moi
Thuc te cho thay, cdn nhieu thanh nien d dd ihi, ndng thdn, vung sau,
vung xa van lam viec theo phong each cu - lam vice vdi tinh than ky luat thap,
y thiic va linh than trach nhiem chua cao. Dieu nay khdng dap ling dupe yeu
cau ciia su nghiep cdng nghiep hda, hien dai hda dai nude, yeu cau ciia nen
kinh te thi trudng va hdi nhap qudc te. Giao due va truyen thdng can hudng
d6n loai bd anh hudng ciia tam ly lieu ndng ddi vdi thanh nien de xay dung van
hda nghe cho hp trong bdi canh mdi cua dat nude hien nay.
5. K^t luan
Viec lam va thu nhap la mpt Irong nhirng van de quan trpng hang d^u
ddi vdi thanh nien nude ta hien nay. Nd la van de trung tam trong cupc sdng
ciia thanh nien. nd la dpng luc ddi vdi hoal ddng sdng ciia thanh nien.
Chat lupng lao dong ciia thanh nien cdn kha thap. Sd thanh nien chua
dupe dao tao cdn chicm ty le Idn, dac biel d khu vuc ndng thdn. "ly le thanh
nien lam vice thudc lao ddng gian don cdn kha cao. Diiu nay khdng dap ung

TAP CHI TAM LV HOC, Sd 5 (218), 5 - 2017

27


duge yeu e i u lao dpng d i phat trien san xuat ciia sir nghiep cdng nghiep hda,
hien dai hda d nude ta hien nay.
Sd thanh nien cd vide lam va lam diing chuyen mon dao tao cdn kha
thip. So thanh nien lam viec dung chuyen mon mpt phan hoac khdng dung
chuyen mon hay khdng can chuyen mdn v i n chiem da sd thanh nien.
Thu nhap ciia thanh nien la kha thip. Mire thu nhap nay khdng dam bao

chi tieu cho cupc sdng ciia dai da sd thanh nien. Dac biet, trong dieu kien gia
ca thj trudng tang eao nhu hien nay, da sd thanh nien ed thu nhap trung binh
hang thang khdng dn dinh hoac chi dn dinh mpt phan.

Tai lieu tham khao
1. Le Xuan Ba, Nguyen Thi Kim Dung, Tran Hiru Han, Mot so vdn de ve phdi trien
thi trudng lao dong d Viet Nam, NXB Khoa hpc va Ky thuat. Ha Noi, 2003.
2. Ban Chi dao Tong dieu tra dan sd va nha d Trung uong, Tdng dieu tra dan so vd
nhd & Viet Nam nam 2009: Kit qud loan bo, NXB Thing ke, 2010.
3. Bp Lao dpng, Thuong binh va Xa hoi, Chien luac viec lam, chien iuac xoa doi
giam ngheo, chien luac day nghi thdi ky 2001 - 2010 (luu hanh ndi bo). Ha Ndi,
2000.
4, Bp Lao dong, Thuong binh va Xa hoi, Dieu tra Lao dirng viec lam cdc nam 1996
den 2003.
5, So Lao dong, Thuong binh va Xa hdi (T5ng cue Day nghi), Diiu tra Thi trudng
lao diing cdc nam 2002. 2003.
6, Bp Lao dpng, Thucrng binh va Xa hoi. Kit qud diiu tra lao ddng viec lam 2008 - 6
thdng ddu nam 2010.

28

TAPCHITAMLYHOC, Sd 5 (218), 5 - 2017