Một số đặc điểm thang giá trị gia đình của thanh niên việt nam hiện nay

MOT SO DAC DIEM
THANG GlA TR! GIA DINH
CUA THANH NIEN VIET NAM HIEN NAY
TS. Nguy§n Thj Hoa

Gidm ddc Trung tdm (fng dung tdm ly hgc, Vien Tdm ly hpc.

i

T6M TAT

Thang gid tri gia dinh ciia thanh nien Id he thd'ng cdc gid tri ve gia dinh dirge
hg sdp xep theo thir bdc quan trgng khdc nhau.
Theo ket qud nghien ciru. thang gid tri gia dinh cua thanh nien gdm nhung gid
tri hdng ddu Id: tdn trpng ldn nhau, chung thuy, su:c khde, tinh yeu ddi Ida, chia se
cdng viec gia dinh vd nhiing gid tri it quan trgng han la hinh thirc ben ngodi, binh
dang ve vi tri xd hdi, binh ddng ve khd ndng kinh te'cua hai vg chdng.
Thang gid tri gia dinh ciia cdc nhdm thanh nien theo cdc lieu chi nghien ciai
khdc nhau cd su khdc biet ve vi tri ciia cdc gid tri.
MddSu
Thang gia trj gia dinh la mpt he thd'ng cac gia trj vd ddi sdng gia dinh,
dupe sip xdp theo t h i bac quan trpng khac nhau. Nd phan anh quan nidm, nidm
tin, suy nghi cua con ngudi trong linh vuc gia dinh.
T i xua de'n nay, gia dinh ludn la gia trj quan trpng hang diu cua ngudi
Viet Nam. Ngay nay, trong giai doan da't nude ta md cia, hdi nhip qud'c td va
thue hien su nghiep cpng nghiep hda, hien dai hda di't nude, mac diu he thd'ng
gii trj cua ngudi Viet Nam ndi chung, die biet cua thanh niSn, cd nhidu thay
ddi nhung nhidu kdt qua nghien ciu gin diy cho thiy, gia dinh vin la gia trj
hang diu eua thanh nien Viet Nam (Nguydn Thj Hoa, 2012, Pham Hdng Tung,
2011). Trong bai viet nay, ching tdi dd cip de'n mdt s6 dac didm thang gia trj
gia dinh cua thanh nidn Viet Nam hien nay.

Phirong phap va khach the nghien ciiru
Thang gia tri gia dmh ciia thanh nien dugc nghidn ciu bing su ke't hop
nhidu phuong phap khac nhau nhu: nghidn ciu tii lieu, didu tra bing bang hdi,

34

TAP CHfTAM Vi HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


quan sit...
Phuong phap didu tra bing bang hdi dugc lidn hanh tren 724 thanh nien
dang sinh sdng tai 4 dja phuong: Ha Npi, Thai Nguyen, thanh phd Hd Chi
Minh va Tien Giang. Dae didm nhin khau xa hdi cu thd cua khach Ihd dugc
trinh bay d bang 1 dudi diy:
Bdng 1: Ddc diem nhdn khdu .xd hpi cua khdch the nghien ciiu
Dac diem nhan khiu xa hdi
Gidi tinh

Nam
Nu

Noi d hidn nay

•

59,5

12

1.7

HI

15,3
32,7

Ha Ndi

237

TP. HP Chi Minh

136

18,8

Tidn Giang

204

28,2

36

5,0

Ndng thdn

476

65,8

Thanh thi

233

32,1

15

2.1

Mien Bac

380

52,5

Mien Nam

329

45.4

15

2,1

Di lam

245

53,6

Hoc sinh, sinh vidn, chua di lam

475

46,4

Thie'u thdng tin

4

0,6

18 tudi

260

35,9

Thie'u thong tin
Tudi

38,8

431

Thai Nguydn

Thie'u thdng lin

Tinh trang cpng
viec

Tv le %

281

Thieu thdng tin

Thie'u thdng lin

Noi d trudc day

So' luong

19-22

232

32,0

23 tudi tro len

220

30,4

Thie'u thdng lin

12

1,7

Tdng

724

100

TAP CHI TAM LY HOC, Sd 3 (156), 3-2012

35


Dd nghien ciu thang gia tri gia dinh cua thanh nien, ching tdi dua ra 11
gia tri lidn quan ddn cudc sd'ng gia dinh (ilieu kien vdt chd't, tinh yeu ddi Ilia,
hinh Ihicc ben ngodi, sir thuy cluing, ldn irpng ldn nhau, sutc khde. cdn bdng ve
Vl tri xd hdi ciia hai vachSng, binh dang ve khd ndng kinh tecda hai vet chdng,
chia se cdng viec gia dinh, hdi k'mg vc con cdi, hdi Idng ve md'i quan he hai bin
gia dinh) vi ydu ciu khach thd dinh gia mic dd quan trpng cua ting gia trj
(trong dd 3 didm - ri't quan irpng, 2 didm - quan trpng vi 1 didm - ft quan
trpng).
Ket qua nghien ciu
I. Die diem thang gia trj gia dinh ciia thanh nien tren toan miu
nghien ciu
Trong 11 gia trj gia dinh CO ban dugc dua ra xem xdt, nhdm thanh nien
Uong miu nghien ciu danh gia cao nhit gii tri tdn trpng ldn nhau, tidp ddn li

chung thuy (dugc xdp thi 2), siic khde (dugc xdp t h i 3), linh yeu doi Ida (dugc
xdp thi 4), chia se cdng viec gia dinh (dugc xep thi 5), dieu kien vdt chdt (dugc
xdp thi 6), hdi Idng ve moi quan he hai ben gia dinh (dugc xdp thi 7), hdi Idng
v&i con cdi (dugc xep thi 8), binh ddng ve khd ndng kinh le'cda hai va chong
(dugc xep thi 9), binh dang ve vi tri xd hpi cua hai va chdng (dugc xep thi 10)
va cudi cung la gii trj hinh thirc ben ngodi (xem thdm bang 2).
Bdng 2: Diem trung binh vd thd bdc cdc gid tri gia dinh
theo quan niem ciia thanh nien

36

STT

Cac gia tri gia dinh

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

Dieu kidn vat chit
Tinh yeu ddi lua
Hinh thic bdn ngoai

Chung thuy
Tdn trpng lin nhau
Sic khde
Binh ding vi tri xa hdi cua hai vo chdng
Binh dang kha nang kinh Id' cua hai vo chdng
Chia se cdng vide gia dinh
Hai long vd con cai
Hai long vd mdi quan hd hai bdn gia dinh

Diem trung
binh
1,77
1,89
1,06
2,46
2,51
1,98
1,32
1,33
1,79
1,37
1,52

Xep t h i
hang
6
4
11
2
1

3
10
9
5
8
7

TAP CHfTAM LV HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


Nhu viy, thang gia trj gia dinh cua thanh nien hien nay cd mpl sd gia trj
truyen thd'ng bPn canh nhidu gia trj hipn diii.
Chung thuy trong quan he vp - chdng t i xua de'n nay vin ludn ludn dugc
ngudi Viet Nam rit dd cao. Nhd phim chit dd cua nhing ngudi phu n i ma
trong eic thdi ky khang chien, nhung ngudi dan dng ydn tim ra mat trin chien
diu, bao ve Td qude, bao vp hanh phic cho nhin din, trong dd cd hiinh phuc
cua gia dinh minh. Cho de'n nay, gia Iri niy vin dupe Ihanh nien rii coi trpng.
Tuy nhien, lien he vdi nhing didu quan sat dugc trong ddi sdng hdn
nhin cua nhing ngudi tre tudi hipn nay, ching tdi nhin thiy, cd su thieu nhit
quan giia thuc td va kfl qua nghien ciu. Tren thuc id, hien lugng ly hPn cua
cac cap vp chdng Ire ngay nay chidm ty le cao, nam sau cao hon nam trudc.
Nam 2000 gin 52.000 vu, nam 2001 cd 54.000 vu, den nam 2005 lang ten
65.929 vu (Le Thao, 2009). Nguyen nhan ly hPn rit da dang, trong dd cd nhing
nguyen nhin ma theo cac luiil su trong linh vuc xel x i ly hPn vi mpt sd nha
tham van hdn nhin va gia dinh rit nhd nhat (tu ai ea nhin, ly nanh nhau vd
cPng viec gia dinh...) (Dai Nghia, Vin Thao, 2011).
Trong khi dd, gia trj tdn trpng ldn nhau, sire khde, tinh yeu ddi lira vd
chia se cong viec gia dinh la nhing gii trj tuong ddi hien dai trong hPn nhin d
Viet Nam. Trudc diy, trong thdi ky phong kie'n, khPng it ddi nam n i tinh cd
gap go nhau, cam nhin dugc sir luong hgp, yeu nhau va mudn di den hdn nhin,

nhung ne'u hai ben gia dinh khdng "mdn dang, hp ddi", khdng mudn trd thanh
thdng gia eua nhau, Ihi hp cung khd thuc hien dupe nguyen udc cua minh.
Trong khi dd, nhidu cap thanh vg, thanh chdng, sdng vdi nhau ca ddi, khong
phai xuit phit t i tinh yeu lia dpi, ma do su sip xep cia "ngudi ldn" theo kieu
"cha me dat dau, con ngdi dd". Va khi da la vg - chdng, ngudi phu nu phai loan
tam, toin y, tin tuy vdi chdng, phung su gia dinh chdng, ginh vac mpi cdng
viec cua gia dinh chdng. Ngudi dan dng ehi lam nhiing viec dai su. Hiu hdt
nhung ngudi phu nu thudng khdng dam nghi de'n, khflng hy vpng vd su giip do,
chia se cdng viec gia dinh cua ngudi chdng. Dd li mdt bidu hien cua sir thieu
tdn trpng phu ni, thie'u tpn trpng nhing ngudi lam vg. Ngoai ra, sir coi thudng
phu n i cdn dugc thd hien d nhidu hanh vi ing x i khac trong cupc sd'ng gia dinh.
Trong thdi dai hien nay, nhing bidu hien tren day da duoc thay ddi rit
nhidu. Trong xu thd binli ding nam - ni, thanh nien nam, n i ddu cd CO hdi hpe
tip, xiy dung sir nghiep, tham gia cac cdng viec xa hdi. Hp cd dieu kien thuin
Igi de giao luu, gap gd, lam quen, tim hidu nhau. Hp dd dang tim thiy "mdt
nia" cua minh. Dd la ydu td quan trpng dd hp quye't djnh di ddn hdn nhan,
thanh vg, thanh chdng. Nhung y kien ddng gdp cua "ngudi ldn" chi la y kidn
tham khao.

TAP CHf TAM LY HOC, So 3 (156), 3-2012

37


Trong phin Idn eae gia dinh, ca hai vg chdng ddu cd su nghiep cua minh.
Hp coi Irpng sU nghiep (Nguydn Thj Hoa, 2012). Vi viy, hp phai danh mdt quy
ihdi gian cin thie't luong duong nhu nhau cho su nghiep. Mat khac, cPng viec
gia dinh hien nay cung cd nhing didm dac thi cua thdi dai. Ching ban, trong
cac gia dinh d Ihanh thj, vide kdm clip con hpc tap, dua ddn con di hpc... mit
kha nhidu thdi gian. Do dd, sir chia sd edng vide gia dinh giia hai vg chdng li

rit can thiet. Thyc le cho thi'y, d nhing gia dinh khdng cd sir chia se cdng viec
gia dinh cua ngudi chdng, khdng nhing ngudi vg kha vii va m i chit lugng
cupc sd'ng gia dinh cung bj anh hudng.
Nhu ciu duac Idn trpng li nhu ciu bic cao, li mdt trong nhing nhu ciu
CO biin cua con ngudi. Tuy nhidn, trong thdi ky phong kid'n, do anh hudng cua
chd dp chinh trj, do trinh dd phit tridn xa hdi, nhu ciu ton trpng cua phu n i
Viel Nam dudng nhu bj chdn vii. Ngudi phu n i vdi tU each li ngudi vg chip
nhin mdt cupc sdng gin nhu phu thudc hoan loan vio ngudi chdng, sd'ng trong
gia dinh chdng nhu ngudi hiu, nhu cai "bdng" cua dan dng. Nhung ngiy nay,
trong xu the md cia, hdi nhip qud'c Id', trong didu kien dit nude ta thuc hidn
cdng nghiep hda, hien dai hda dii nude, ydu td con ngudi dugc xem la yeu td
quan trpng, dupe quan tim hang diu. Dang va Nha nude ta die bidt quan tim
de'n van dd diu tranh vi su lien bd cua phu nu. Nhiing ngudi phu nu Viet Nam
cam nhin dugc gia trj cua minh, nhu ciu tdn trgng cua hg dugc phal tridn Iheo
dung quy luil phat tridn cua liim ly. Hon the, trong quan he vg - chdng - quan
he cua nhing ngudi binh ding, gin bd tren co sd linh yeu thucmg. nhu ciu dd
cang manh me.
Gia trj sire khoe cung la mdi gii tri gia dinh dugc thanh nidn danh gia
cao (day cung la mdt trong nhung gia trj sd'ng co ban dugc thanh men dinh gia
cao - xe'p thi ba) (Nguydn Thi Hoa, 2012). Didu dd mdt mat phan anh sy quan
tam cua xa hdi hien nay vd vin dd sic khde, mat khac, nd cung ndi len tinh
thyc te cia thanh nien. Cd le, trong hoan canh hien nay (d nhidm moi trudng,
ve sinh an toan thyc phim khdng dugc dam bao, xuit hien nhidu benh til hidm
ngheo), thanh nien da thim thia vd gia trj cua sic khde gidng nhu ciu din gian
Nga: Khi cd sic khde, ban nghi de'n hang tram t h i khac, khi khdng cd sic khde,
biin chi mudn cd sic khde.
Gii trj hinh thdc ben ngpdi dugc xd'p 6 vj tri cud'i cing trong thang gia
trj gia dinh li didu khi ngac nhidn vdi cac nha nghien ciu. Trai vdi ket qua d
day, thPng thudng, thanh nien rit dd y de'n hinh thic ben ngoai (ndt mat, diu
tdc, vdc dang, trang p h u c . ) cua ban thin va nhung ngudi khac. Phai chang,

kdt qua b day chi phan anh vd nhing gi hp quan sit dugc trong cudc sd'ng hdn
nhin cua eha me va nhing ngudi xung quanh, chi khdng phan anh quan niem,
each ing x i eua hp vd didu niy?

38

TAP CHfTAM LY HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


Vj trf cua gia trj binh ddng vi tri xd hdi vi binh ddng khd ndng kinh te
cia hai va chong cung cho thi'y ring, nhing ydu td nay khPng dupe thanh nidn
danh gii eao ddi vdi cudc sd'ng hPn nhan so vdi cac gii trj khic.
Nhin chung, thang gii trj gia dinh eua thanh nien cd mdt sd didm ndi bit
sau:
- Thang gia Irj gia dinh cua hp vin cd mdt sd gia tri truydn thd'ng ben
eanh nhidu gii trj hien dai.
- Thang gii trj gia dinh ehu ydu phan anh quan niem, suy nghi cua hp vd
gii trj gia dinh hon phan anh hanh vi cua hg trong cudc sd'ng thyc td.
2. Su khac biet cua thang gia tri gia dinh giia cac nhdm thanh nien
theo cac tieu chi nghien ciu
2.1. Su khdc biet cua thang gid tri gidra nhdm nam vd nhdm nit
Thang gia trj cua nhdm nam thanh nidn va nu thanh nien it cd sy khac
biet cd y nghia. Ridng gia trj tdn trpng ldn nhau duoc nhdm n i thanh nien danh
gii eao hon nhdm nam thanh nien mpl each dang ke (p = 0,01).

80n

63,-

6U

A 4U
15,.5

22,2
^^^„

'd-

nRSl quan
trong

HNara
DNii

fn

Quail trong It quan trong

Bieu dd: Sti ddnh gid cua nam vd nit thanh nien ve gid tri tdn trpng ldn nhau
Tren day, ching tdi da dd cip den nhing bidu Men cua tu tudng ttpng
nam, khinh n i d xa hdi ta trong thdi phong kidn. Cho de'n nay, tan du va he qua
cua nd cdn dang kd trong xa hOi Viet Nam. Cung vdi didu dd, mpt sd dac didm
tam ly va dac didm gidi tfnh khien cho nam gidi cd nhidu Ipi the, ed didu kien
dd khing dinh ban than hon n i gidi. Tie la, n i gidi chju thiet thdi hon. It co hai
dd khing dinh ban than trong xa hpi cung nhu trong gia dinh nhd be cia minh.
TAP CHfTAM Vi HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012

39

Cd le, dd la ly do khidn hg mong mud'n dugc ldn trpng hgn nam gidi, hp danh
gia eao gia trj ldn trpng hon nam gidi. Didu dd dung vdi tam \^: thie'u cii gi thi
quy ciii dd, khao khai vd cai dd.
Nhu viy, ngay nay, quan nidm va suy nghi vd gia dinh cua nam, nu
thanh nidn dii ngay cing di gin de'n didm chung. That tuyet vdi ndu sy tuong
hgp dd cung dugc llic hicii trong hinh vi, ing x i cua hg.
2.2. Sit khdc biet ciia thang gid tri gia dinh giUa thanh nien dd di ldm
vd chua di ldm
Bdng 3: Thang gid tri gia dinh ciia cdc nhom thanh nien chua di Idm (hpc sinh,
sinh vien) vd nhom thanh nien da di Idm

srT

T h i bac thang gia tri
Nhom da
'Nhom chua
di lam
di lam

Cac gia tri gia dinh

5

1

Dieu kidn vai chili

6

2

Tinh yeu ddi lia

4

6

3

Hinh Ihic bdn ngoai

11

11

4

Su thuy chung

1

2

5

Su ton trong lin nhau

2

1

6

Sic khoe

3

3

7

Binh ding vd vi tri xa hdi ciia hai vo chong

10

9

8

Binh ding vd kha nang kinh id cua hai vg
chdng

9

10

9

Chia se cong vide gia dinh

5

4

10

Hai long vd con cai

8

8

11

Hai Idng vd hai bdn gia dinh

7

7

Thang gia trj cua nhdm thanh nidn chua di lam (hgc sinh, sinh vien) va
nhdm thanh nidn da di lam cd sy khac biet vd t h i bac cua nhidu gia trj: Dieu
kien vdt chd't, tinh yeu ddi lira, sir ihiiy chung, sir tdn Irpng ldn nhau, binh dang
ve vi tri xd hpi, binh ddng ve khd ndng kinh le cua hai va chong, chia se cong
viec gia dinh. Tuy nhien, ne'u xet theo cac nhdm (nhdm ba gia trj hang diu,
nhdm ba gii trj eudi cung va nhdm cac gia trj cdn lai, 6 giia) thi hiu nhu vj tri
cua cac gii trj khdng cd sy thay ddi. Nhdm cic gia trj diu bang vin gdm cac
40

TAP CHi TAM Vi HOC, Sd 3 (156), 3-2012

gia trj: Tdn trpng Idn nhau, chung thuy vd sire khoe va nhdm cac gia trj eudi
bang la; hinh thdc ben ngodi, sir binh dang ve vi tri xd hpi vd ve khd ndng kinh
tecda hai vp chong. O nhdm giia, gii trj linh yeu ddi lia dugc hgc sinh, sinh
vien dinh gia cao hon (vj tri thi 4 so vdi vj tri thi 6) va danh gia thip gia trj
cua didu kien vat chit va chia se cong viec gia dinh so vdi nhung ngudi da di
lam (bang 3). Cd thd ndi ring, du sao nhdm hgc sinh, sinh vien - nhing ngudi
dang ngdi tren ghd nha trudng, hang ngay gin bd vdi "den, sach" - vin lang
man hon nhung ngudi da budc vao ddi sd'ng sy nghiep, va cbiim nhieu hon vdi
cudc sdng.
2.3. Sif khdc biet cda thang gid tri gia dinh giiia cdc nhdm thanh nien
a cdc dia phucmg khdc nhau
2.3.1. Su khdc biet ciia thang gid tri gia dinh giii'a cdc nhom thanh nien
theo dia bdn dang sinh song hien nay
Thang gii trj gia dinh cia cac nhdm thanh nidn theo dia ban dang sinh
sd'ng xdt theo tinh/thanh phd, theo viing: Ihanh thi/ndng thdn va theo mien:
midn Bic/midn Nam, ddu cd su khae biet vd thi bic cua nhieu gia tri (bang 4).
Trong dd, thanh nidn d cic dja phuong (cung midn Nam hoac cung midn Bic)
cd thang gia trj theo xu hudng tuong ty nhau, thang gia trj cua thanh nidn hai
midn cd sy khic biet dang ke. Trong khi dd, thang gia trj gia dinh cia thanh
nidn theo vung thanh Ihi/nPng IhPn ft cd su khac nhau.
Nhdm gia trj quan trpng nhit cua thanh nidn d midn Bic gdm cac gia trj
nhu: Tdn trpng ldn nhau, thiiy chung vd tinh yeu ddi lira; Nhdm gia trj ft quan
trpng nhat li: Hinh thirc ben ngodi, sir binh ddng ve vi tri xd hpi vd binh ddng
khd ndng kinh te'cua hai vp chdng. Trong khi dd, nhdm diu lien cua thanh nien
midn Nam la: Ton trpng ldn nhau, thdy chung vd siic khoe va nhdm cudi cung
cua hp la: Hinh thdc ben ngodi, binh dang ve vi tri xd hdi, binh dang ve khd
ndng kinh tevd su hdi long ve con cdi (ba gia trj nay cung thi bic). Trong cac
gii trj d giia, thanh nidn b midn Bic xdp gia trj dieu kien vdt chdt b vj tri thi

sau, trong khi nhdm thanh nien midn Nam xdp gia trj niy d vj tri thi tu. Hai gii
trj: Hdi long vdi gia dinh vd chia se cdng viec gia dinh dugc thanh nidn d hai
midn dinh gii nhu nhau (bang 4).
Thang gia trj cua cie nhdm Ihanh nidn d hai midn phan anh quan nidm
sd'ng cung nhu hanli vi ing x i trong cudc sdng cua hp mdt cich nhit quan vdi
nhung didu quan sat dugc trong thyc te va phu hpp vdi du luan xa hdi: Ngudi
mien Nam ndi chung va thanh nidn midn Nam ndi ridng cd tinh thuc le cao hon
nhidu so vdi nhiing ngudi mien Bic.

TAP CHfTAM LY HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012

41


Bdng 4: Thang gid tri gia dinh cua cdc nhdm thanh nien hien dang sinh sd'ng
d cdc dia phi(ang khdc nhau
Thlii bUc Ihang giii tri
l a c gia tri CO ban

Theo viing

Tlicu linh/lhaiili plio

Theo mi^n

Nong
lh6n

Mien

JVIien
Nam

6

6

0

4

3

4

3

6

11

11

11

11

V

1

1

2

1

2

2

2

2

1

2

1

1

3

4

4

3

4

3

10

8

10

10

10

10

8

10

8

10

9

9

9

9

8

Chia se c6ng viSc gia
dinh

5

5

3

5

5

5

5

5

Hai 16ng con cai

9

9

9

8

8

8

3

8

Hai long hai ben gia
dinh

7

7

7

7

7

7

7

7

Noi

TP. 116
Chi
Minh

1 icn
Giang

Thai
Nguyin

ThUnh
Ihl

OR-II kK-n vai cliai

6

4

4

6

Finli veil (lOl lllli

3

t)

6

3

Hinh lln'fc l3^n ngoiii

11

11

11

Tliiiy Chung

2

1

T6n ironp lan nhau

1

2

Siic ithoe

4

3

Binh dang vi tri xa
h6i hai va ch6ng

9

Binh dang kinh le'
hai vo chOng

2.3.2. Su khdc biet ciia Ihang gid tri gii'ra cdc nhom thanh nien iheo vdng,
mien hp dd sinh sd'ng tru&c ddy
Ket qua cua cac nghien ciu lim ly hpc, giao due hgc... cho thiy, hoan
canh sd'ng, mdi trudng giao dye trong thdi ky Ire tho, thie'u nien, nhi ddng cd
anh huiing ldn den sy hinh thanh nhin each, dijo die, ldi sd'ng cua mdi ngudi.
Do dd, d diy, chung tdi mudn tim hidu die didm thang gii trj gia dinh cua cac
nhdm thanh nidn theo dja ban hp da ting cd thdi gian sinh sd'ng dai nhi't.
Tuong ty cic nhdm thanh nien theo dja ban sinh sd'ng hien nay, thang
gii trj cua cie nhdm thanh nidn theo dja ban da ting sinh sd'ng trudc diy cd sil
khac nhau vd thi bic cua mdt sd gia trj. Sy khic biet rd net nhit la sy khac biet
cua thang gia trj giia thanh nien da ting sinh sd'ng d midn Nam so vdi nhing
ngudi da ting sinh sd'ng d mien Bic. Thanh nidn midn Nam danh gia cao nhit
cac gii trj: Chung thuy, tdn-lrpng Idn nhau vd siic khde; Khdng dinh gia cao

42

TAP CHfTAM Ly HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


cac gia trj: Hinh thiic ben ngodi, hdi Idng ve con cdi vd binh ddng ve vi tri xd

hpi, binh ddng ve khd ndng kinh le cua hai va chong (hai gia trj ed cung thi
bic). Trong khi dd, nhdm gia trj hang diu cia cua thanh nien midn Bic la: Ton
trpng ldn nhau, thuy chung. linh yeu ddi lira; vi nhdm cac gii tri cudi cung cia
hg khic vdi thanh nien midn Nam d chd kbPng bao gdm gii trj: Hdi Idng v&i
con cdi (bang 5).
Qua dd cho thi'y, dac didm van hda, phong tuc lap quan cua dja bin
(theo midn) khdng nhing cd anh hudng nhidu den (tic diem diio die trong
phuong dien gia dinh cua nhdm Ihanh nien dang sinh sdng hidn nay, ma nd
cung anh hudng ca ddn nhing thanh nien da cd thdi gian sinh sdng d dd trudc diy.
Bdng 5: Thang gid tri gia dinh cita cdc nhdm thanh nien dd timg sinh sdng
a cdc dia bdn khdc nhau

Cac gia tri ca ban

T h i bac thang gia tri
Theo vung
Theo mien
Thanh
Nong
Mien
Mien
thi
thdn
Bac
Nam

Didu kidn vat chit

6

6

6

Tinh yeu doi lia

3

4

3

6

Hinh thic ben ngoai

11

11

U

11

Thuy chung

2

2

2

2

Tdn trong lin nhau

1

1

1

1

Sic idioe

4

3

4

3

Binh dang vi Iri xa hdi hai vp
chong

10

9

10

8

4

Binh dang kinh td hai vo chong

9

10

9

8

Chia se cdng viec gia dinh

5

5

5

5

Hai long con cai

8

8

8

10

Hal long hai ben gia dinh

7

7

7

7

2.4. Su khdc biet cua thang gid tri gia dinh giua cdc nhdm thanh nien
theo dp tudi
Thanh nidn b cac dd tudi khic nhau cd thang gii tri gia dinh khac nhau
kha rd net. Nhing gia trj hang diu cua thanh nien dudi 23 tudi bao gdm: Thuy
TAP CHfTAM Lf HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012

43


chung, Idn tnmg ldn nhau vd tinh yi'ii ddi lira; Trong khi dd, nhing gii trj
tuong ing cua thanh nidn l i 23 ludi Ird ldn li: Thiiy chiing;-tdn trpng Idn nhau
vd sire khi'ie. Nhdm nhing gia Irj cudi cing Irong Ihang gia Iri cia nhung thanh
nien Idn ludi nhit va nhd lurii nhit gdm cac gia Iri gidng nhau (hinh thic ben

ngoai, binh ding vd vj Hi xa hdi vii binh ding vd kha nang kinh te giua hai vp
chdng). Nhing gia trj luong ing ciia iiliung thanh nidn b dd ludi d giua khdng
bao gdm hinh ddng kinh le giira hai iv/ chdng. thay vio dd la hdi Idng v&i con
cdi (biing 6).
Bdng 6: Thang gid tri gia dinh ciia cdc nhdm Ihanh nien theo cdc dp tuoi
I h i b i c thang gia trj

Cac gia trj co ban
I8tuui

19 • 22 ludi

23 tudi trii len

Didu kidn vai chai

6

4

6

Tinh ydu ddi lia

3

3

5

Hinh thic bdn ngoai

11

11

11

Thuy chung

1

2

2

Tdn trong lan nhau

2

1

1

Sic khoe

4

5

3

Binh ding vi trf xa hpi hai vp
chdng

9

10

9

Binh dang kinh te hai vo chong

9

8

10

Chia se cdng viec gia dinh

5

6

4

Hai long con Ciii

8

9

8

Hai long hai bdn gia dinh

7

7

7

Nhing gia trj d vj trf giia cua thang gia trj gia dinh cua thanh nidn cd dp
tudi khac nhau cung cd thi bac khac nhau dang ke. Ching ban, nhdm thanh
nien l i 19 - 22 tudi xep gia trj dieu kien veil chd't ngay sau nhing gia trj hang
diu, thi vi tri dd d thang gia trj cua nhdm thanh nidn 18 tudi la sire khde, nhdm
23 tudi trd ldn - chia se' cdng viec gia dinh (bang 6).
Nhu viy, su khac biel cua thang gii tri giua cac nhdm thanh nidn cd dd
tudi khac nhau khdng theo mdt quy luit nhit djnh. Vi viy, khd ed thd dua ra
nhin xet vd sy anh hudng cua ydu td tudi tjd'n die didm thang gia trj cua thanh nidn.

44

TAP CHfTAM Lf HOC, Sd 3 (156), 3 - 2012


Nhan xet chung
Thang gii trj gia dinh eua thanh nidn the hien quan niem cua hg vd cac
gii trj trong cupc sdng gia dinh.

Thang gia trj cua cac nhdm thanh nien khac nhau (theo gidi tinh, tudi,
dja ban sinh sd'ng hien nay, cung nhu dja ban da ling sinh sd'ng liu nhit trudc
diy, theo tinh trang cpng viec) cd sy khic nhau vd thi bic cua nhidu gii Irj.
Tuy nhidn, mdt sd gia trj lupn ed vj tri dn djnh trong thang gii trj cua hiu het
eic nhom khach thd. Cu thd gia trj tdn Irpng ldn nhau, chung thuy luPn ding d
cac vj tri diu. Trai lai, gii tri hinh thirc ben ngodi, binh ddng ve vi Iri xd hdi vd
binh ddng ve khd ndng kinh te'cua hai va chdng thudng ding d cac vj tri cudi.
Cdc gid Iri sire khde, tinh yeu doi Ida vd chia se cdng viec gia dinh la nhing gia
trj thudng dugc xep b cac vj tri quan trpng (thi ba, thi tu, thi nam).
Thang gii trj gia dinh cua thanh nien trong nghien ciu nay gin vdi quan
niem, suy nghi cua hp vd linh vuc gia dinh hon nhiing bieu hien hanh vi, ing x i
cua hg trong linh vyc nay. Cd thd ndi, thang gia trj gia dinh cua thanh nien thd
hien dao die, Idi sdng linh manh, chin chin, nghiem tuc cua hp. Do dd, cin cd
nhing bien phap giao dye cd hieu qua dd nhing quan nidm cua hp thuc sy didu
chinh hanh vi, ing x i eua hp.

Tai lieu tham khao
1. Dai hpi XI vdi vin dd phat trien ngudn nhan luc, hllp://www.baotintuc.vn.
2. Nguydn Thi Hoa, Mdt sdddc diem thang gid tri ciia thanh nien Viet Nam hien nay.
Tap chf Tam \y hpc, Sd 2/2012.

3. Le Thj Thanh Huong (chu bien), (fng xir ciia ngudi ddn viing ddng bdng sdng Hdng
trong gia dinh, NXB Ti dien Bach khoa. Ha Npi, 2009.
4. Pham Hdng Tung, Ve dgc diem vd xu hudng ldi sdng chu yeu ciia thanh nien Viet
Nam hien nay, Sach "Doan thanh nidn Cdng san Ho Chi Minh: 80 nam xay dyng,
cdng Men va mrdng thanh", NXB Thanh nidn. Ha Ndi, 2011.
5. .
6. Le Thao, Gia dinh Viet Nam trong dieu kien phdi trien kinh tethi trirdng. Tap chi
Cpngsan, Sd4-172, 2009.
7. Dai Nghia, Van Thao, Gia dinh tre vd ndi budn ly hdn, Bao Didn ti, Gia dinh va Xa

hdi, 2011.

TAP CHf TAM LY HOC, Sd 3 (156), 3-2012

45