Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

MỤC LỤC
Nội dung
Tên sáng kiến
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Mô tả giải pháp cũ thường làm
Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:
Mô tả giải pháp mới hoặc cải tiến:
Khả năng áp dụng (phạm vi áp dụng) của sáng kiến
Đánh giá lợi ích kinh tế, xã hội của sáng kiến:
Tài liệu tham khảo

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Trang
2
2
2
2
2
15
15
17


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

MƠ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều
kiện bằng phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Sáng kiến được áp dụng trong lĩnh vực giáo dục: “Tạo hứng thú học tập cho
học sinh học bài câu lệnh điều kiện trong mơn Tin học lớp 8” ở trường THCS Hịa
Quang.
3. Mô tả các giải pháp cũ thường làm
Để giải quyết một bài tốn trong lập trình thường trải qua 3 bước đó là: xác định
bài tốn, mơ tả thuật tốn và viết chương trình bằng một ngơn ngữ lập trình cụ thể
trong đó mơ tả thuật tốn là bước quan trọng nhất. Có nhiều cách để mơ tả thuật tốn
nhưng cách đa số thầy cô giáo thường dùng là mô tả theo các bước bằng ngôn ngữ tự
nhiên hoặc bằng sơ đồ khối (hay gọi là lưu đồ khối). Như vậy việc mơ tả thuật tốn
đối với một số bài tốn phức tạp sẽ làm cho học sinh khó hiểu, khó đưa ra được một
thuật tốn đúng cho tất cả các bộ thử nghiệm.
Để minh họa các sơ đồ khối, thông thường các giáo viên sẽ sử dụng các sơ đồ
tĩnh được thiết kế trong các phần mềm ứng dụng như Word, PowerPoint,…vì vậy
khơng gây được ấn tượng và chưa tạo sự hứng thú học tập ở học sinh; các em chưa
phát huy được tính sáng tạo, chưa có sự linh hoạt, chưa kích thích tư duy logic trong
q trình học lập trình.
Tồn tại của những giải pháp cũ thường làm:
- Học sinh không hứng thú với môn học nên gây khó khăn trong việc truyền thụ
kiến thức của giáo viên. Giáo viên là người hoạt động chính trong giờ học.
- Giáo viên chưa sử dụng các đồ dùng dạy học trực quan, sinh động nên chưa
rèn luyện được kỹ năng học tập ở học sinh, chưa tạo cho học sinh sự hứng thú, yêu
thích, khám phá kiến thức của môn học.
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử
Đề tài được tiến hành thực hiện từ tháng 09 của năm học 2021 - 2022
5. Nội dung
5.1. Mô tả giải pháp mới hoặc cải tiến

Hiện nay cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ ở hầu hết các
lĩnh vực của đời sống xã hội. Để theo kịp với sự phát triển ấy nền giáo dục nước nhà
phải thay đổi toàn diện, đồng bộ trong đó đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề cốt
lõi trong công tác dạy và học.


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

Đổi mới phương pháp dạy học trong đó ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong dạy
học là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục hiện nay. Tuy nhiên
việc ứng dụng công nghệ thông tin như thế nào cho hiệu quả đang là vấn đề khó khăn
đối với giáo viên kể cả giáo viên Tin học; đa số các giáo viên đều dùng các phần mềm
trong chương trình và sử dụng phần mềm trình chiếu để dạy học. Do vậy chưa tạo
được hứng thú học tập cho học sinh.
Trong đó nội dung sách giáo khoa lớp 8 là giúp học sinh tiếp cận kiến thức về
ngơn ngữ lập trình, một nội dung khó, khơ khan đối với học sinh. Vì vậy để tạo cho
học sinh hứng thú khi học lập trình từ đó nâng cao hiệu quả dạy học, Tơi đã sử dụng
nhiều phần mềm hỗ trợ giảng dạy trong đó phần mềm Crocodile ICT dùng để minh
họa thuật toán bằng sơ đồ động giúp học sinh quan sát được các bước thực hiện của
thuật toán; cụ thể là minh họa áp dụng dạy học bài câu lệnh điều kiện trong môn Tin
học 8.
5.1.1. Giới thiệu phần mềm Crocodile ICT (hay Crocodile ICT 605)

Crocodile là một phần mềm dùng để mô phỏng các sơ đồ, thí nghiệm của các
mơn học Vật Lý, Hóa Học, Tin học; trong đó Crocodile ICT mơ tả sơ đồ khối cho
thuật toán của nhiều dạng bài toán khác nhau trong lập trình mơn Tin học. Ưu điểm
của phần mềm là: trực quan, sinh động, dễ sử dụng, minh họa được việc nhập xuất
của thuật toán một cách chính xác cho các trường hợp cụ thể, học sinh có thể quan sát
được kết quả của từng bước trong thuật tốn từ đó điều chỉnh các bước để xây dựng

được thuật tốn hồn chỉnh.
Biểu tượng của phần mềm Crocodile ICT 605:
Màn hình làm việc của phần mềm như sau:


Tên sáng kiến:Thanh
“Tạo tiêu
hứngđềthú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.
Thanh bảng chọn
Thanh công cụ

Cửa sổ lệnh
Vùng chứa sơ đồ

Hình 1. Màn hình làm việc của phần mềm Crocodile ICT 605
5.1.2. Cấu trúc chương trình và quy ước biểu diễn sơ đồ khối của phần
mềm
 Cấu trúc chương trình
Phần mềm cho phép người lập trình sử dụng những cấu trúc sau:
- Cấu trúc tuần tự
- Cấu trúc tính tốn
- Cấu trúc lặp
- Cấu trúc quyết định
 Các quy ước dùng để biểu diễn thuật toán bằng sơ đồ khối
Dưới đây là bảng các quy ước dùng để biểu diễn thuật tốn bằng sơ đồ khối
trong lập trình. Quy ước dùng trong phần mềm gần giống với bảng quy ước này.


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng

phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

Hình 2. Bảng các quy ước dùng để biểu diễn thuật toán bằng sơ đồ khối
5.1.3. Ứng dụng phần mềm Crocodile ICT 605 để vẽ sơ đồ khối trong bài
câu lệnh điều kiện
Bài toán 1. Một hiệu sách thực hiện đợt khuyến mãi lớn với nội dung như sau:
Nếu mua sách với tổng tiền từ 100 nghìn đồng trở lên, khách hàng sẽ được giảm 30%
tổng số tiền phải thanh toán, ngược lại được giảm 10% tổng số tiền phải thanh tốn.
(Ví dụ 3 trang 48 sách giáo khoa Tin học 8)
Yêu cầu học sinh xác định bài tốn, mơ tả thuật tốn, vẽ sơ đồ khối của bài tốn
trên.
- Kết quả thảo luận nhóm 2

Hình 3. Phiếu học tập bài tốn 1 của học sinh
Bảng đánh giá kết quả: Tổng điểm 10
Nôi dung đánh giá
Yêu cầu cần đat
Tự chấm điểm
- Thông tin vào Input
- Xác định chính xác Input(1đ)
1
- Thơng tin ra Output
- Xác định chính xác Output(1đ)
1
- Điều kiện bài tốn
- Xác định đúng điều kiện (2đ)
2
- Các quy ước biểu diễn
- Sử dụng chính xác các quy ước biểu
2

thuật tốn
diễn thuật tốn(2đ)
- Sơ đồ thuật toán
- Vẽ đúng sơ đồ thuật toán (4đ)
4
Từ sơ đồ thuật toán này giáo viên minh họa sơ đồ bằng phần mềm Crocodile
ICT. Yêu cầu đại diện nhóm thuyết trình sơ đồ trên phần mềm.


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

* Giới thiệu các bước để xây dựng một sơ đồ khối bằng phần mềm Crocodile
ICT cho bài toán 1 như sau:
 Bước 1. Khởi động phần mềm Crocodile ICT 605
 Bước 2. Lựa chọn chức năng làm việc  Chọn New model

Contents: Mở file sơ đồ đã
lưu
New model: Tạo mới sơ đồ
Tutorials: Xem hướng
dẫn sử dụng

Hình 4. Chức năng trên màn hình khởi động của phần mềm
 Bước 3. Chọn Parts Library  Flowcharts
Thư mục Flowcharts chứa các kí hiệu để vẽ sơ đồ thuật tốn gần tương đồng
như hình 2.

Bắt đầu và kết thúc sơ đồ
Thực hiện, xử lí phép tốn, gọi hàm,…

Điều kiện rẽ nhánh, lựa chọn,…
Nhập, xuất


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

Hình 5. Ý nghĩa các thư mục trong Flowcharts
 Bước 4. Vẽ sơ đồ thuật toán
- Chọn thư mục Star and Stop  kéo thả Star
bắt đầu vẽ sơ đồ.

vào vùng chứa sơ đồ để

Vùng chứa sơ đồ

Hình 6. Minh họa vẽ sơ đồ
- Chọn vào thư mục Inputs and Outputs  chọn Get property
để
nhập dữ liệu. Kéo thả khối nhập liệu vào với luồng xử lí của Start. Mặc định tên biến
là x, chúng ta nháy chuột vào x để thay đổi thành biến T

Hình 7. Minh họa vẽ sơ đồ


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

- Chọn đến Presentation  Input – Outputs  chọn công cụ Edit box
để nhập hoặc hiển thị dữ liệu cho biến T. Muốn dữ liệu nhập vào ơ này gán cho biến

T thì cần kéo thả dấu
trong ơ
Khi đó chọn thuộc tính trong Property là value.

nối với cơng cụ Edit box.

Hình 8. Minh họa vẽ sơ đồ
- Chọn thư mục Decisions  chọn Test để tạo khối điều kiện cho sơ đồ. Khi nối
điều kiện vào mặc định có hai nhánh là N (No: sai) và Y (Yes: đúng). Tại đây sửa lại
điều kiện T >= 100000


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

Hình 9. Minh họa vẽ sơ đồ
- Chọn thư mục Processes  Set variable để gán lại giá trị cho T

Hình 9. Minh họa vẽ sơ đồ
- Xuất giá trị T ra màn hình bằng công cụ Set Property
cụ Stop để kết thúc sơ đồ.

 Chọn công


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

Nháy Start để
chạy sơ đồ

Hình 10. Minh họa vẽ sơ đồ
- Sau khi vẽ sơ đồ xong, hãy nhập tổng tiền vào ô chứa dữ liệu; nhấn Start kết
quả sẽ hiển thị tại ô kết quả như hình dưới đây
Nhập T=120000

Cửa sổ theo dõi giá trị

Ơ kết quả

Hình 11. Minh họa thực hiện sơ đồ
Bài toán 2. So sánh hai số a,b dưới dạng “a lớn hơn b”, “a nhỏ hơn b”, “a bằng
b”. Em hãy xác định bài toán và vẽ sơ đồ thuật tốn.
- Kết quả thảo luận nhóm 4


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

Hình 12. Phiếu học tập bài toán 2 của học sinh
Bảng đánh giá kết quả: Tổng điểm 10
Nôi dung đánh giá
Yêu cầu cần đạt
Tự chấm điểm
- Thơng tin vào Input
- Xác định chính xác Input(1đ)
1
- Thơng tin ra Output
- Xác định chính xác Output(1đ)
1

- Điều kiện bài toán
- Xác định đúng điều kiện (2đ)
2
- Các quy ước biểu diễn
- Sử dụng chính xác các quy ước biểu
2
thuật toán
diễn thuật toán(2đ)
- Sơ đồ thuật toán
- Vẽ đúng sơ đồ thuật toán (4đ)
4
- Sơ đồ khối của bài toán 2 minh họa bằng phần mềm Crocodile ICT 605


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

Nhập giá trị
a,b

Kết quả

Hình 13. Sơ đồ thuật toán bài toán so sánh hai số a,b
Bài toán 3. Em hãy xác định bài toán và vẽ sơ đồ thuật tốn của giải phương
trình bậc nhất bx+c=0.
- Kết quả thảo luận nhóm 1

Hình 14. Phiếu học tập bài toán 3 của học sinh
Bảng đánh giá kết quả: Tổng điểm 10
Nôi dung đánh giá

Yêu cầu cần đạt

Tự chấm điểm


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

- Thông tin vào Input
- Thơng tin ra Output
- Điều kiện bài tốn
- Các quy ước biểu diễn
thuật toán
- Sơ đồ thuật toán

- Xác định chính xác Input(1đ)
- Xác định chính xác Output(1đ)
- Xác định đúng điều kiện (2đ)
- Sử dụng chính xác các quy ước biểu
diễn thuật toán(2đ)
- Vẽ đúng sơ đồ thuật toán (4đ)

1
1
2
2
4

- Sơ đồ khối của bài toán 3 minh họa bằng phần mềm Crocodile ICT 605

Hình 15. Sơ đồ thuật tốn bài tốn giải phương trình bậc nhất bx+c=0
* Kết quả của sáng kiến
Khi áp dụng phần mềm này vào dạy học Tơi nhận thấy có một số kết quả như
sau:
- Học sinh hứng thú hơn với mơn học vì sơ đồ minh họa dạng sơ đồ động, dễ
hiểu, trực quan, sinh động, đặc biệt là các em có thể tự chọn bộ dữ liệu để kiểm tra
tính đúng đắn của thuật tốn. Ngồi áp dụng dạy bài câu lệnh điều kiện, các giáo viên
cịn có thể áp dụng phần mềm minh họa cho tất cả các dạng cấu trúc khác trong lập
trình như: cấu trúc lặp, cấu trúc tuần tự,… Đặc biệt học sinh là người chủ động trong
việc tiếp thu kiến thức mới.
- Học sinh cịn có thể tự mình thuyết trình trước lớp sơ đồ thuật tốn của nhóm
mình, học sinh rất hào hứng trong việc vẽ sơ đồ thuật tốn. Qua đó giúp hình thành kĩ


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong mơn Tin học 8”.

năng thuyết trình, phẩm chất tự học, chăm chỉ, sự hợp tác và có trách nhiệm trong quá
trình học tập.
- Kết quả khảo sát về sự hứng thú trong học tập trước và sau khi thực hiện sáng
kiến:
+ Trước khi thực hiện
Lớp

SS

8A

40

Không hứng thú

Hứng thú

Rất hứng thú

SL

TL %

SL

TL %

SL

TL %

31

77.5

9

22.5

0

0

+ Sau khi thực hiện
Lớp

SS

8A

40

Không hứng thú

Hứng thú

Rất hứng thú

SL

TL %

SL

TL %

SL

TL %

0

0

21

52.5

19

47.5

Kết quả khảo sát cho thấy học sinh hứng thú hơn với môn học, tỉ lệ rất hứng thú
là 47.5%, điều này phản ánh sự hiệu quả của việc áp dụng phần mềm trong dạy học.
Học sinh hứng thú với môn học đồng nghĩa với việc chất lượng dạy và học được nâng
lên.
- Kết quả học tập của học sinh tiến bộ rõ rệt, cụ thể:
+ Kết quả khảo sát đầu năm
Môn

Lớp

Sĩ
số

Tin
học

8A

40

Giỏi
SL TL%
7

17.5

Khá

TB

Yếu

TB trở lên

SL

TL% SL TL% SL TL% SL TL%

20

50.0

11

27.5

2

5

38

95

+ Kết quả học kỳ 1
Giỏi

Khá

TB

Yếu

Môn

Lớp

Sĩ
số

SL TL% SL

TL% SL TL% SL

Tin
học

8A

40

25

37.5

62.5

15

0

0

TB trở lên

TL% SL

TL%

40

100

So sánh kết quả khảo sát chất lượng đầu năm và kết quả học kì 1 cho thấy: tỷ lệ
học sinh khá giỏi tăng; tỷ lệ học sinh trung bình, yếu giảm. Điều đó chứng tỏ học sinh
đã có sự yêu thích mơn học, muốn tìm tịi, khám phá tri thức mới đối với mơn học
tưởng chừng như rất khó này.


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng

phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

* Sản phẩm được tạo ra từ giải pháp
- Việc áp dụng phần mềm này tạo ra được những tiết học sinh động, hiệu quả
theo hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh. Học sinh tự giác và tích cực tham
gia các hoạt động của nhóm, lớp. Hình thành và phát triển ở học sinh những phẩm
chất và năng lực tự đánh giá, năng lực thuyết trình và tư duy sáng tạo.
- Học sinh tự xây dựng, mơ tả các thuật tốn của bài tốn, từ đó phát huy được
sự sáng tạo, vận dụng kiến thức linh hoạt vào từng trường hợp cụ thể, rèn luyện khả
năng tư duy nhạy bén trong việc giải quyết vấn đề trong học tập cũng như thực tiễn
cuộc sống
5.2. Khả năng áp dụng (phạm vi áp dụng của sáng kiến)
Sáng kiến đã được áp dụng có hiệu quả cho giáo viên giảng dạy môn Tin học 8
tại trường THCS Hịa Quang huyện Phú Hịa. Sáng kiến này có thể áp dụng cho giáo
viên giảng dạy môn Tin học 8 ở các trường THCS trên địa bàn huyện Phú Hịa.
5.3. Đánh giá lợi ích kinh tế, xã hội của sáng kiến
* Lợi ích kinh tế
Sáng kiến góp phần đổi mới phướng pháp dạy học theo định hướng phát triển
năng lực của học sinh; giúp học sinh rèn luyện các kĩ năng, kĩ xảo, phẩm chất tự học,
có trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh; nâng cao kĩ năng thuyết trình
trước người khác.
Góp phần vào việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin cho các thầy cô
giáo dạy học Tin học và các môn học khác tạo tiền đề cho việc áp dụng vào thực hiện
chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
* Lợi ích xã hội
Cuộc cách mạng cơng nghiệp 4.0 đang trong thời kì phát triển mạnh mẽ đòi hỏi
những thế hệ tương lai của đất nước phải có những kĩ năng cần thiết trong việc sử
dụng các thành tựu của khoa học kĩ thuật đem lại. Vì vậy cần rèn luyện kĩ năng, kĩ
xảo, nắm bắt khoa học kĩ thuật tiên tiến của thời đại đồng thời tạo cho thế hệ trẻ trong
tương lại ngày càng nhạy bén và chuyên nghiệp trong công việc. Xây dựng một đội

ngũ thế hệ trẻ về kỹ năng lập trình vững vàng và sáng tạo góp phần tạo sự phát triển
nguồn nhân lực trí thức cho đất nước.
Học lập trình sẽ giúp các em gia tăng sự làm việc của trí óc, từ đó các em suy
nghĩ tốt hơn và tạo ra một hướng suy nghĩ tích cực trong tất cả các lĩnh vực trong
cuộc sống, đồng thời giúp các em u thích mơn Tin học và khoa học tự nhiên từ đó
sẽ định hướng được nghề nghiệp trong tương lai của mình.
* Cam kết: Tơi xin cam đoan mọi thông tin nêu trên là trung thực, không sao
chép và khơng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.


Tên sáng kiến: “Tạo hứng thú học tập cho học sinh học bài câu lệnh điều kiện bằng
phần mềm Crocodile ICT trong môn Tin học 8”.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Tin học lớp 8 – Nhà xuất bản Giáo dục
- Sách bài tập tin học 8 – Nhà xuất bản Giáo dục
-
- Giáo trình phương pháp dạy học.