Quản lý phương pháp dạy học thực hành của sinh viên ngành Sư phạm kỹ thuật trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long

NHÀ TRƯỜNG HIỆN ĐẠI

QUẢN IÝ PHUONG PHÁP DẠY HỤC THỤC HÀNH CỦA SINH VIÊN NGÀNH su PHẠM KỸ THUẬT

TRUÔNG ĐẠI HỌC su PHẠM KỸ THUẬT VĨNH LONG
Nguyễn Minh Sang
Trường Đại học Sưphạm Kỹ thuật Vĩnh L ong

Email: sangnm@vtute. edu. vn
Tóm tắt: Quản lý phương pháp dạy học (PPDH) thực hành nhằm hình thành cho sinh viên năng lực tự học,
tự nghiên cứu; tạo môi trường học tập năng động, tuân thủ các quy trình cơng nghệ, thao tác mẫu để hình

thành kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên. Các nội dung về quản lý PPDH thực hành đều được thực hiện khá
tốt như PPDH thực hành phù hợp với mục tiêu, nội dung và thời gian dạy học, PPDH đảm bảo đúng quy

trình cơng nghệ, thao tác mẫu, ứng dụng kỹ thuật công nghệ... Tuy nhiên cần phải tăng cường hơn nữa

trong việc bồi dưỡng đội ngũ giảng viên về đổi mới PPDH thực hành, đổi mới phương pháp đánh giá thực
hành trong giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả dạy học thực hành cho sinh viên.

Từ khóa: Phương pháp dạy học, dạy học thực hành, thực hành nghề.
Nhận bài: 02/05/2022; Phan biện: 08/05/2022; Duyệt đăng: 10/05/2022

1. Đặt vấn đề

tế cán bộ quản lý và giảng viên dạy thục hành các ngành

Phương pháp dạy học (PPDH) là cách thúc tiến hành

SPKT: Công nghệ kỹ thuật Điện & điện tử, Công nghệ

hoạt động dạy học, nó đóng vai trị quan trọng và quyết

Kỹ thuật chế tạo máy, Công nghệ kỹ thuật Cơ khí, Cơng

định hiệu quả của việc dạy hoc. Dạy học có phương
pháp và đúng phương pháp sẽ khơng chỉ truyền đạt kiến

nghệ kỹ thuật ô tô và Công nghệ thông tin.
Đối tượng khảo sát bao gồm 15 cán bộ quản lý và

thức một cách đầy đủ mà còn khơi gợi được hứng thú,

75 giảng viên dạy thực hành. Nội dung khảo sát về

tinh thần tự giác và chủ động của sinh viên .Người giảng

quản lý phương pháp dạy học thực hành bao gồm: (1)

viên, đặc biệt là giảng viên dạy nghề cần ln có PPDH
thực hành phù hợp và sáng tạo nhằm rèn luyện kỹ nàng

thực hành cho sinh viên ngành kỹ thuật, đáp ứng nhu
cầu thực tiễn của doanh nghiệp sử dụng lao động. Vì

PPDH thực hành phù hợp với mục tiêu, nội dung và
thời gian dạy học (2) PPDH thực hành phù hợp với từng
môn học, mô đun và đặc điểm riêng của tùng nghề (3)
PPDH thực hành cần được đổi mới nhằm phát huy tính

vậy, vấn để đặt ra là nhà trường phải quản lý tốt phương

tự giác, tích cực và phù hợp với năng lực của sinh viên

pháp dạy học thực hành nhằm hình thành cho sinh viên

năng lực tự học, tự nghiên cứu; tạo môi trường học tập

(4) PPDH thực hành đảm bảo đúng qui trình cơng nghệ,
thao tác mẫu để đáp ứng việc hình thành kỹ năng nghề

năng động, tuân thủ các quy trình cơng nghệ, thao tác
mẫu để hình thành kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên,

với phương pháp dạy truyền thống và hiện đại, ứng

đồng thời tạo nhiều cơ hội để sinh viên trải nghiệm và
phát huy sớ trường cá nhân.... Cơng tác quản lý dõi hỏi
người quản lý phải tìm hiểu bản chất và cách thức áp

dụng những mơ hình, phương pháp dạy học hiệu quả
phù hợp với điểu kiện của đơn vị và sinh viên nhưng vẫn
đảm bảo quy trình đào tạo. Quản lý PPDH thực hành

phải đảm bảo việc định hướng cho giảng viên và sinh

nghiệp cho sinh viên (5) PPDH thực hành phải kết hợp

dụng kỹ thuật công nghệ. (6) PPDH thực hành thống
nhất với phương pháp hướng dẫn tự học, phương pháp
kiểm tra, đánh giá.

2.1. Đánh giá mức độ cần thiết về quản lý phương
pháp dạy học thực hành
Kết quả khảo sát cho thấy, đa số cán bộ quản lý và
giảng viên đều đánh giá rằng tất cả các nội dung về quản

viên áp dụng các phương pháp hiệu quả với từng nghề,

lý PPDH thực hành là cẩn thiết. Trong đó, có 3 nội dung

thường xuyên khuyến khích giảng viên sáng tạo trong áp

được đa sơ' ý kiến đánh giá cần thiết nhất là PPDH thực

dụng phương pháp tiên tiến và sinh viên rèn luyện các kỹ

hành phải phù hợp với mục tiêu, nội dung và thời gian
dạy học (90%) và PPDH thực hành cần được đổi mới

năng học tập theo các phương pháp đó.

nhằm phát huy tính tựgiác, tích cực và phù hợp với năng

2. Thục trạng quản lý phương pháp dạy học thục lục của sinh viên (88%), đồng thời PPDH thục hành đảm
hành của sinh viên ngành Sư phạm kỹ thuật (SPKT) bảo đúng qui trình cơng nghệ, thao tác mẫu để đáp ứng
việc hình thành kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên cũng
ở trường Đại học SPKT Vĩnh Long
Để đánh giá thục trạng quản lý PPDH thực hành của

được đánh giá là cần thiết (92%). PPDH thực hành phải

sinh viên ngành SPKT ở trường Đại học SPKT Vĩnh

kết hợp với phương pháp dạy truyền thống và hiện đại,

Long, tháng 2/2022 chúng tôi đã tiến hành khảo sát thực

ứng dụng kỹ thuật công nghệ (93%).

80 Q Giáo chức Việt Nam


NHÀ TRƯỜNG HIỆN ĐẠI

Tuy nhiên còn một nội dung về PPDH thục hành vẫn

Bên cạnh đó, mức độ thực hiện nội dung quản lý

chưa được xem trọng và còn một số giảng viên đánh giá

PPDH thực hành vẫn còn một số hạn chế. Trong đó,

là ít cần thiết như PPDH thực hành thống nhất VỚI phương

việc đổi mới PPDH thực hành nhằm phát huy tính tự

pháp hướng dẫn tự học, phương pháp kiểm tra, đánh giá

giác, tích cực và phù hợp với năng lục của sinh viên được

(52%). Vì trên thực tế, giảng viên dạy thực hành nhưng

giảng viên thực hiện chưa triệt để và được đảnh giá ở

chưa huấn luyện cho sinh viên sử dụng phương pháp đó
để tự học. Điều này cẩn phải nhìn nhận lại vì phương

cịn chưa mạnh dạn đổi mới phương pháp giảng dạy

mức khá là 55%. Trong giảng dạy, một sô' giảng viên

pháp này đều rất quan trọng trong giảng dạy thực hành theo hướng phát huy năng lục và sởtrường của sinh viên
cho sinh viên.
hoặc có đổi mới nhưng chưa thực sự đem lại hiệu quả
2.2. Đánh giá mức độ thực hiện về quản lý phương
cũng như lụa chọn phương pháp không phù hợp với năng
pháp dạy học thực hành
lực của sinh viên. Do đó chưa phát huy được tính sáng
Qua kết quả khảo sát ở bảng 1 cho thấy múc độ thực
tạo và kích thích sinh viên chủ động, tích cực tham gia
hiện của cán bộ quản lý và giảng viên về quản lý PPDH
vào hoạt động rèn luyện kỹ năng thực hành.
thực hành như sau:
Ngoài ra, PPDH thực hành thống nhất với phương
Đa sô' cán bộ quản lý và giảng viên đều nhận định
pháp hướng dẫn tự học, phương pháp kiểm tra, đánh giá
trong dạy học thục hành giảng viên đều đã có nhũng PPDH
được giảng viên đánh giá ở mức khá là 60%. Điều này
tốt đáp ứng được, phù hợp với nội dung, mục tiêu chương
cho thấy một số giảng viên trong giảng dạy thực hành

trình đã đề ra (92%), phù hợp với từng mơn học, mơ đun
vẫn cịn xem nhẹ việc hướng dẫn tự học, phương pháp
và đặc điểm riêng của tùng nghề (90%), việc dạy học thục
tự nghiên cứu cho sinh viên và kiểm tra đánh giá chủ yếu
hành áp dụng đúng qui trình cơng nghệ, thao tác mẫu để
là đánh giá kết quả sản phẩm, chưa hướng vào đánh giá
hình thành kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên cũng được
năng lực người học. Do đó, lãnh đạo nhà trường cần có
giảng viên triển khai thực hiện tốt (95%). Ngoài ra, mức
biện pháp quản lý và sự quan tâm chỉ đạo sâu sát để tất
độ thực hiện PPDH thực hành kết hợp với phương pháp
cả
các giảng viên giảng dạy thục hành đều áp dụng PPDH
dạy truyền thống và hiện đại, úng dụng kỹ thuật công nghệ
được giảng viên áp dụng rất tốt (90%). Điều này cho thấy

thực hành một cách hiệu quả nhất.

đại đa số giảng viên dạy thục hành là nhũng người có kinh
dụng và hướng dẫn cho sinh viên thục hành tay nghề trên

3. Giải pháp quản lý phương pháp dạy học thực
hành của sinh viên ngành SPKT ở trường Đại học

các máy móc cơng nghệ hiện đại nhằm hình thành tốt kỹ

SPKT Vĩnh Long

nghiệm và có tay nghề cao trong các thao tác mẫu, sử

3.1. Bồi dưỡng đội ngũ giảng viên về đổi mới PPDH

năng nghề nghiệp cho sinh viên.
Bảng 1: Kết quả khảo sát mức độ cần thiết và mức độ

thực hiện của cán bộ quản lý và giảng viên về quản lý
PPDH thực hành của sinh viên ngành SPKT

PPDH thực hành nhằm đạt mục tiêu quan trọng nhất là

Trường Đại học SPKT Vĩnh Long

giúp cho sinh viên đạt hiệu quả cao, phát huy tinh thần

Nội dung quán lý PPĐH thục hành

STT

độc lập suy nghĩ và sáng tạo của sinh viên, đề cao năng

Mức độ

Mức độ

Cần thiết (%)

thực hiện (%)

Cần ít cần

thiết

thiết

Khơng
cằn

Tót

Khá

Trung

bình

thiết

PPDH thực hành phù hợp với mục tiêu,

1

nội dung và thời gian dạy học

90

10

0

92

7

3

75

25

ũ

90

10

4

học, mô đun và đặc điếm riêng cũa từng

88

12

ũ

41

55

4

nghề

PPOH
3

thực hành cần

nhầm phát

được

đổi

mới

huy tinh tự giác, tích cực và

phù hợp với năng lực của sinh viên

92

8

0

95

5

5

93

7

13

90

10

4

38

52

10

35

60

5

dụng kỹ thuật công nghệ

pháp

hướng dần tự học, phương pháp

tay nghề giảng viên... để phân loại giảng viên một cách
đào tạo lại, bồi dưỡng cho giảng viên ở các bộ môn,

đào tạo, cần tập trung bồi dưỡng cho giảng viên nhũng

năng lực dạy thực hành như năng lực thiết kê' các

PPDH thực hành tháng nhất với phương
6

chất lượng giảng dạy của đội ngũ giảng viên thông qua
các hoạt động cụ thể như dự giờ, tổ chức hội giảng, thi

Quản lý PPDH thực hành đối với các chuyên ngành

PPDH thực hành phãi két hợp vdi phưdng

pháp dạy truyền tháng và hiện đại, ứng

SPKT trải nghiệm và tự học tự nghiên cứu.

khoa chuyên ngành một cách chủ động.

viên

5

- công nghệ, thực hành nghề nghiệp và nâng cao tay

nghề cho sinh viên. Đẩy mạnh huứng dẫn sinh viên ngành

có cơ sở. Từ đó, nhà trường chỉ đạo việc lập kể hoạch

PPDH thực hành đàm bâo đúng qui trinh
công nghệ, thao tác mẫu đé đáp ứng việc

hình thành kỹ năng nghề nghiệp cho sinh

lực tự học, trong việc tiếp thu những kiến thức khoa học

Nhà trường cần tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng

PPDH thực hành phù hợp với tửng môn

2

thực hành
Nâng cao nhận thức cho giảng viên về việc đổi mới

kiểm tra. đánh giá.

Nguồn: Tính tốn từ số liệu điều tra, 2/2022

hoạt động dạy thực hành, xác định các bước thực
hiện trong quá trình giảng dạy một bài thực hành theo

Số 183 (7/2022) o 81

NHÀ TRƯỞNG HIỆN ĐẠI

một trình tự nhất định, phù hợp với quá trình tiếp thu

tiến, đặc biệt đối với các nghề địi hỏi phải có kỹ thuật

của sinh viên và kỹ năng thiết kế các tình huống trong

cơng nghệ cao.
3.3. Tạo nhận thức và động cơ học tập đúng đắn cho

dạy thực hành.
Đối với việc bồi dưỡng năng lực dạy thực hành cho

sinh viên

đội ngũ giảng viên cần tập trung vào những nội dung đã

Giảng viên trước khi rèn luyện kỹ năng nghề cần phải

được xác định. Đặt trọng tâm ở việc bồi dưỡng phương

dạy cho người học biết rằng học tập là mục tiêu tự thân.

pháp xây dựng bài dạy thục hành cho các chuyên ngành

Khi người học xác định được việc học là để trang bị cho

đào tạo theo hướng rèn luyện kỹ năng thực hành cho
sinh viên. Chất lượng hướng dẫn của giảng viên ln là

mình năng lục làm việc với một nghề nghiệp dã được định

điều kiện quan trọng nhất trong việc hình thành kỹ năng

thức và kỹ năng nghề nghiệp cần thiết. Khi xác định

ở sinh viên. Để đạt được điều này thì sự chuẩn bị kỹ

được mục tiêu này thì người học sẽ có động cơ và lịng
say mê học tập, học khơng vì mục đích đối phó thi cử
hay bằng cấp mà học vì mục đích làm việc. Tuy nhiên,

lưỡng của giảng viên là yểu tố quyết định mức độ tích

cực trong hoạt động học tập của sinh viên

hướng thì người học sẽ học nhằm có được những kiến

học ở đại học cịn phải nhằm mục tiêu xa hơn nữa là học

Việc sử dụng PPDH ở từng khoa, bộ môn, ở từng
môn học cụ thể phải mềm dẻo, uyển chuyển sao cho

để biết sáng tạo và có mục tiêu vươn tới đỉnh cao tri thức

phù hợp với năng lực của sinh viên và điều kiện cơ sở vật

và sáng tạo thì sinh viên mới say mê trong học tập. Một

chất, phương tiện sẵn có của nhà trường. Đổng thời lập
kế hoạch cử giảng viên đi đào tạo, đào tạo lại để nâng

khi người học khơng khát khao sáng tạo thì sẽ khơng tự
giác, nỗ lực và say sưa trong học tập. Vì vậy nhà trường

cao trình độ cần thực hiện linh hoạt theo các hình thức

cần phải tạo nhận thức đúng đắn cho sinh viên trong việc

nhưtổ chức tại nhà trường các lớp đào tạo, bồi dưỡng

học thực hành, có như vậy thì việc áp dụng các PPDH
thực hành mới phát huy được tính chủ động và tích cực

ngắn hạn...

3.2. Đổi mới đánh giá và đẩy mạnh úng dụng kỹ thuật của sinh viên.
cơng nghệ trong giảng dạy thực hành

Trong q trình thực hành, việc bơ' trí chỗ ngồi, vị

Phương pháp DHTH phải thống nhất với phương
pháp kiểm tra, đánh giá. Không đánh giá dựa vào kết

trí thực hành, trang thiết bị, ánh sáng, nhiệt độ,... một

quả sản phẩm mà phải hướng vào đánh giá năng lực

sinh viên, gây cho họ sự hưng phấn, húng thú, tạo ra

người học....Cải tiến phương thức kiểm tra đánh giá

động cơ học tập tích cực. Đồng thời khuyến khích sinh

kết quả dạy học thực hành đảm bảo theo các tiêu chí

các nội dung thực hành nghề nghiệp. Kết quả đánh giá

viên phương pháp tự học tập rèn luyện, phát huy tính
tích cực chủ động tự giác trong việc học tập thực hành
để dần hình thành kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên.

đảm bảo phản ánh đúng trình độ của sinh viên nhằm

Ngoài ra, giảng viên cần quan tâm đến việc tạo điều

khuyến khích và thúc đẩy cho sinh viên tích cực, sáng

kiện, giúp đỡ sinh viên để bản thân họ tự tạo ra tri thức

tạo trong học tập.
Để thực hiện được việc đổi mới PPDH thực hành cần

mới, hình thành và phát triển kỹ năng tự học mang tính

chính xác, khách quan, cơng khai, khoa học và đầy đủ

mơi trường vật chất đầy đủ sẽ có tác động tích cực đến

trọng đó là ứng dụng cơng nghệ, các trang thiết bị kỹ

nghiên cứu, kỹ năng hợp tác và kỹ năng tự đánh giá.
Ngoài việc sử dụng các phương pháp cơ bản như làm
mẫu và huấn luyện theo hướng tích cục, cần phải tổ chúc

thuật dạy học hiện đại trong giảng dạy. Làm được điều

dạy học theo nhóm hoặc dạy học trải nghiệm; dạy học giải

này thì bản thân người giảng viên dạy nghề luôn phải
học tập nghiên cứu để biết sử dụng, vận hành tất cả các

quyết vấn đề; dạy học theo dự án, cùng với các kỹ thuật

loại trang thiết bị máy móc hiện đại một cách thuần thục

cũng nhưtích lũy được nhiều kinh nghiệm cho bản thân.

áp dụng nhiều yếu tố, một trong những yếu tố rất quan

dạy học khác để sinh viên hứng thú hơn trong học tập

nhằm hướng dẫn cho sinh viên thực hành đạt hiệu quả
cao nhất.

4. Kết luận

Ngoài ra cần phải tăng cường các trang thiết bị kỹ

Quản lý PPDH thục hành nghề được xem là một yêu

thuật đáp ứng được số lượng sinh viên trong một ca học
để giúp sinh viên có đủ thời gian để thưc hành thành

cầu quan trọng và cần thiết trong đào tạo sinh viên ngành

thạo kỹ năng. Tăng thêm thiết bị theo hướng hiện đại,
tiên tiến gắn với thị trường sản xuất và lao động của khu

sẽ giúp cho sinh viên lĩnh hội được nhiều kiến thức và có

vực. Mặt khác, cần phải mở rộng liên kết đào tạo với các

đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật cao, đáp ứng yêu cầu

trường đại học, tăng cường phối hợp thực hành tại doanh
nghiệp nhằm tận dụng công nghệ, trang thiết bị tiên

thực tiễn của ngành kỹ thuật trong thời kỳ công nghiệp

82 o Giáo chúc Việt Nam

SPKT, khi giảng viên áp dụng PPGD thục hành phù họp

một tay nghề vũng vàng, góp phần nâng cao chất lượng

hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. □

NHÀ TRƯỜNG HIỆN ĐẠI

Tài liệu tham khảo
[1]. Nguyễn Vãn Tuấn (2012), Giáo trình phương pháp
dạy học chuyên ngành kỹ thuật, NXB Đại học Quốc
gia TP. Hồ Chí Minh.
[2]. Dương Phúc Tý (2007), Phương pháp dạy học kỹ
thuật công nghiệp. NXB Khoa học và Kỹ thuật,
Hà Nội.

[3], Nguyễn Văn Cường (2013), Lý luận dạy học hiện
đại, Đại học Sư phạm Hà Nội.
[4], Nguyễn Hữu Châu (2006), Những vấn đề cơ bán về
chương trình và quá trình dạy học, NXB Giáo dục,
Hà Nội.
[5]. Trương Việt Dũng (2010), Phương pháp giảng dạý.
NXB Giáo dục Việt Nam.

Managing practical teaching methods of the students majoring in technical pedagogy at Vinh Long University of
Technology Education
Nguyen Minh Sang
Vinh Long University of Technology Education
Email:
Abstract: Managing practical teaching methods to create students’ self-learning ability, self-study; creating a dynamic learning

environment, complying the technology process, manipulating templates to create professional skills for the students. The contents

of managing the practical teaching methods were carried out quite well such as they were in line with the objectives, content and
teaching time. The teaching method ensured the technological process, sample manipulation, technology application. However, it
needs to further improve the teaching staff on renovation of practical teaching practices, renovate assessment method in teaching

to improve the effectiveness of practical teaching practice for the students.

Keywords: Teaching method, practical teaching, vocational practice.

So 183 (7/2022) o 83