Phòng ngừa tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy trên địa bàn tỉnh trà vinh

NGHICN CỨU TRAO ĐỐI

PHỊNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI TÀNG TRỮ,
VẬN CHUYỂN, MUA BÂN TRÁI PHÉP CHẤT MA TÚY
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TRÀ VINH

DIỆP HUYẼN THẢO
Trưởng Đại học Trà Vinh

Nhận bời ngày 08/3/2022. Sửa chữa xong 17/3/2022. Duyệt đăng 02/4/2022.
Abstract
The article briefly analyzes the crime situation of illegal possession, transportation and trading of narcotics
with statistics from 2015 to 2020. Through the Court's statistics, to clarify the level, evolution, structure and nature
of the crime situation of illegal possession, transportation, and trafing of narcotics, the article proposes effective
measures to prevent these types ofcrimes in Tra Vinh Province.
Keywords: Crime, illegal, possessing, transporting, trading, narcotics, Tra Vinh.

1. Đặt vấn đề

Trà Vinh à một tỉnh thuộc miền Tây Nam Bộ đang trong q trình đơ thị hóa, cơ sở hạ tầng đang
phát triển, trình độ dân trí ngày càng được nâng cao tuy nhiên ở một số khu vực nơng thơn thì vẫn
cịn thấp, tình hình an ninh trật tự an toàn xã hội của tỉnh trong những năm gẩn đây đã có nhiều
diễn biến phức tạp.Trong đó tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý đang
có chiểu hướng gia tăng. Qua nghiên cứu vể công tác xét xử của Tòa án tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2015
đến 2020 cho thấy tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý có tỷ lệ phạm
tội cao hơn so với các tội danh khác trong nhóm tội phạm về ma tuý (được quy định tại Điều 194 Bộ
luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 và các Điểu 249, Điều 250, Điều 251 Bộ luật Hình
sự năm 201 5 sửa đổi bổ sung năm 2017). Tình hình phạm tội ma túy vẫn diễn ra với nhiều thủ đoạn
tinh vi, xảo quyệt, hoạt động có tổ chức, các đối tượng phạm tội ngày càng liều lĩnh, manh động,
sẵn sàng sử dụng vũ khí chống trả lại các lực lượng chức năng đã gây khơng ít khó khăn cho việc
đấu tranh, phịng ngừa tội phạm.

2. Nội dlung nghiên cứu

2.1. Tìnhhình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy trên địa bàn tình Trà Vinh
"Thực trạạng của tình hình tội phạm là thơng số phản ánh tổng số tội phạm, tổng số người phạm
tội trong mlột không gian, thời gian nhất định"1. Như vậy thực trạng tình hình tội tàng trữ, vận
chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý trên địa bàn tỉnh Trà Vinh là tổng số vụ tàng trữ, vận chuyển,
mua bán trái phép chất ma tuý và các bị cáo phạm tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất
ma tuý đã được xét xử trên địa bàn tỉnh Trà Vinh, nghiên cứu số liệu thống kê trong khoảng thời gian
từ năm 20 5 đến năm 2020 (xem bảng 1).
1)

Trường Đại 1ỌC Luật Thành phố Hố Chí Minh, Giáo trình tội phạm học, NXB Hồng Đức.

Email: dieptỉ

101


NGHIÊN CỨU TRAO ĐỔI

Trung bình 100.000 người dân trên địa bàn thì có 57,34 người phạm tội; trung bình 100.000
người dân thì có 4,93 người phạm tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý, nếu so
sánh từng năm thì cơ số này đang có chiểu hướng gia tăng, năm 2020 có cơ số tội phạm tàng trữ,
vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý cao nhất với 9,26 gấp 7 lấn cơ số phạm tội năm 2015 (chỉ
có 1,31). Sự gia tăng cơ số này chứng tỏ tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất
ma tuý trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đang diễn biến theo hướng tiêu cực, cơ số mỗi năm đểu tăng thì
tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý trên địa bàn càng có nhiều diễn
biến phức tạp, tính chất, mức độ nguy hiểm của tình hình tội phạm này ngày càng cao, địi hỏi cẩn
phải siết chặt hơn nữa cơng tác phòng ngừa và đẩy lùi tội phạm ma tuý trong cộng đồng.

2.2. Diễn biến (động thái) của tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma
tuý trên địa bàn tỉnh Trà Vinh

Theo GS.TS Võ Khánh Vinh "Động thái của tình hình tội phạm là xu hướng tăng hoặc giảm của
tình hình tội phạm trên một địa bàn nhất định, vốn được quyết định bởi nhiều yếu tố trong đó
có một yếu tố đặc biệt là điều kiện và hoàn cảnh xã hội, sự thay đổi của pháp luật hình sự'2. Diễn
biến (động thái) của tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý trên địa
bàn tỉnh Trà Vinh là sự vận động và thay đổi về thực trạng và cơ cấu của tình hình tội phạm tàng
trữ, vận chuyển, mua bán mua bán trái phép chất ma tuý được nghiên cứu trong khoảng thời gian
nhất định.
Năm

Vụ án

Bị cáo

Tỷ lệ % vụ án so với năm 2015

Tỷ lệ % bị cáo so với năm 2015

2015

10

13

100%

100%

2016

24

28

240% (+140%)

215,38% (+115,38%)

2017

30

36

300% (+200%)

276,92% (+176,92%)

2018

34

48

340% (+240%)

369,23% (+269,23%)

2019

55

79

550% (450%)

607,69% (+507,69%)

2020

74

94

740% (+640%)

723,08% (+623,08%)

Bảng 1.3: Diễn biến của tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý

trên địa bàn tinh Trà Vinh từ năm 2015 đến năm 2020
Nguồn: Thống kê cùa Tòa án nhân dân tinh Trà Vinh

Nếu lấy năm 2015 làm mốc 100% để so sánh thì diên biến tình hình các tội tàng trữ, vận chuyển,
mua bán trái phép chất ma tuý từ năm 2015 đến năm 2020 có chiểu hướng tăng nhanh chóng. Từ
năm 2016 thì tình hình tội phạm ma t trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đã có xu hướng tăng cao, cụ thể
là tốc độ tăng qua từng năm. Năm 2020 là năm có số lượng vụ án về tàng trữ, vận chuyển, mua bán
trái phép chất ma tuý tăng cao nhất là 74 vụ, tăng 640%, có 94 bị cáo, tăng 623,08% so với năm 2015

có mốc 100%. Đói với năm 2015, 2016, 2017 có thể lấy số liệu ở giai đoạn này là giai đoạn 1 bởi khi
Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 còn hiệu lực thi hành đã quy định Tội tàng trữ,
vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý chung trong một điểu luật (cụ thể ở Điểu 194 Bộ luật
Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009) thì tình hình tội này trên địa bàn tỉnh Trà Vinh qua 03
năm gia tăng nhanh về số vụ cũng như số bị cáo, năm 2017 số vụ án tăng 200% và số bị cáo tăng
176,92% so với năm 2015. Từ năm 2018 đến năm 2020 khi Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung
năm 2017 có hiệu lực thi hành đã cụ thể hố các tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất
ma tuý từ một điểu luật ra ba điểu luật riêng biệt, phân hoá tội phạm cũng được cụ thể hơn, ở giai
đoạn này tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý có tỷ lệ gia tăng rất cao,
cụ thể là năm 2018 tăng 240% số vụ và tăng 269,23% số bị cáo so với năm 2015, đến năm 2020 tăng
640% số vụ và tăng 623,08% sổ bị cáo so với năm 2015 lấy mốc là 100

-:—I--- I—
2) Võ Khánh Vinh (1999), Giáo trình Tội phạm học, Đại học Huế, NXB Giáo dục, Hà Nội.
Thánfl4/PO»
á g 4/2022

GIÁO DỤC
QxẢHỘI

103


NGHIÊN cứu TRAO DỔI

nghiêm trọng chiếm tỷ lệ cao bởi phần lớn trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đa số xảy ra nhiều trường hợp
phạm tội đơn ẻ, số lượng ma tuý không lớn trong các vụ án nhưng lại thường xuyên xảy ra.
2.3.3. Cơ cấu của tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý trên địa bàn tỉnh
Trà Vinh xét theo độ tuổi người phạm tội

Năm

s

Từ đủ 14
đến dưới 16 tuổi

Từ đủ 16
đến dưói 18 tuổi

Từ 18 đến 30 tuổi

Từ 30 tuổi trở lên

bị cáo
Số ngưòi

Tỷ lệ
%

Số người

Tỷ lệ %

Số người

Tỷ lệ %

Số người

Tỷ lệ %

2015

13

0

0

0

0

6

46,15%

7

53,85%

2016

28

0

0

1

3,58%

12

42,86%

15

53,57%

2017

36

0

0

0

0

22

61,11%

14

38,89%

2018

48

0

0

2

4,17%

30

62,5%

16

33,33%

2019

79

0

0

2

2,53%

50

63,29%

27

34,18%

2020

94

0

0

2

2,13%

52

55,32%

40

42,55%

Tồng

298

0

0

7

2,35%

172

57,72%

119

39,93%

Bảng 1.4: Cơ cấu tình hình tội tàng trữ, vận chuyến, mua bán trái phép chất ma tuý ưên

địa bàn tinh Trà Vinh xét theo độ tuổi người phạm tội

Nguồn: Thống kẽ của Tòa án nhân dân tinh Trà Vinh

Theo số liệu thống kê cho thấy độ tuổi của người phạm tội từ năm 2015 đến năm 2020 chủ yếu
nằm trong độ tuổi từ 18 đến 30 có 172 bị cáo, chiếm tỷ lệ 57,72%, nhóm tuổi này chủ yếu khơng

có nghề nghiệp ổn định, dễ bị tác động rủ rê bởi các đối tượng xấu, muốn làm giàu nhanh chóng
nhưng lười lao động, thích hưởng thụ hơn làm việc, thường xuyên tụ tập ăn chơi, thiếu kinh nghiệm
sống, độ tuổi này cũng là những thành phẩn phạm tội với số lượng nhiểu ở các loại tội phạm nói
chung và tội phạm về ma tuý nói riêng. Kế đến là nhóm tuổi từ 30 tuổi trở lên, những thông số về
tỷ lệ của độ tuổi này phạm tội cũng khá nhiều, có 119 bị cáo chiếm 39,93% và nhóm tuổi từ đủ 16
đến dưới 18 tuổi phạm tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý có tỷ lệ tương đối
thấp, có 7 bị cáo chiếm 2,35%. Đối với độ tuổi từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi thì trong giai đoạn 2015 -

2020 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh không phát hiện và đưa ra xét xử. Bởi theo quy định tại Điều 12 Bộ
luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 đối với độ tuổi này chỉ chịu TNHS đối với tội phạm
rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng đối với một số tội danh cụ thể. Đó cũng là lý do
khơng có bị cáo nào trong độ tuổi từ đủ 14 đến dưới 16 phạm các tội vể tàng trữ, vận chuyển, mua
bán trái phép chất ma tuý được thống kê.

2.3.4. Cơ cấu của tình hình tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma tuý trên địa bàn tỉnh
Trà Vinh xét theo đối tượng tái phạm, tái phạm nguy hiểm
Đối với các tội phạm vể ma tuý, hình phạt áp dụng cho những tội danh này rất cao, thể hiện sự
nghiêm khắc và cương quyết của Nhà nước trong việc đấu tranh phòng ngừa tội phạm, thời gian
thụ án là khoảng thời gian để người phạm tội nhận thức được hành động sai trái và sửa chữa lỗi
lẩm, tuyệt giao với "cái chết trắng". Tuy nhiên vẫn xảy ra trường hợp tái phạm, tái phạm nguy hiểm
trong cộng đổng, số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ tái phạm, tái phạm nguy hiểm đối với tội tàng trữ,
vận chuyển, mua bán trái phép chất ma t trong vịng 06 năm có 03 đối tượng thuộc trường hợp
tái phạm, tái phạm nguy hiểm. Dù có tỷ lệ ít nhưng xét ở tính chất nguy hiểm cho xã hội thì những
đối tượng này là những đối tượng có nhân thân xấu, khơng ăn năn, hối cải sau khi chấp hành án
phạt tù không những không tái hòa nhập cộng đồng mà còn tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội.
Điều này cho thấy đối với tội phạm ma túy người phạm tội rất dễ bị tái phạm, tái phạm nguy hiểm,
mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội cũng sẽ cao hơn phạm tội lẩn đầu. Những đói tượng
này cẩn phải có những biện pháp mạnh để xử lý, cẩn xây dựng các biện pháp phòng ngừa nguy cơ
Thinn

Tháng 4/2022

GI Áo ĐỤC

105


NGHIÊN CỨU TRAO ĐỔI

2.4.2. Biện pháp vể tổ chức, quản lý của Nhà Nước vể phòng ngừa tội phạm

Thứ nhất, biện pháp trong hoạt động kiểm soát tệ nạn xã hội ở từng khu vực. Tăng cường hoạt
động quản lý con người là một trong những biện pháp hạn chế và tác động vào nguyên nhân và
điểu kiện của tội phạm. Quản lý chặt chẽ các đối tượng hình sự, các cá nhân nghiện ma túy tại địa
phương, những nơi có tệ nạn xã hội. Cần tổ chức lực lượng tuần tra kiểm sốt, kiểm tra hành chính
trên các địa bàn trọng điểm, các tụ điểm phức tạp; tăng cường cơng tác quản lý nhân khẩu, cịng tác
quản lý các tụ điểm có biểu hiện vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội, tăng cường công tác kiểm tra các
quán có sử dụng tiếp viên nữ. Các lực lượng chuyên trách có nhiệm vụ phịng, chống tội phạm ma
t trên từng địa bàn tiếp tục tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, kết hợp giữa biện pháp nghiệp
vụ bí mật và công khai, thường xuyên tổ chức các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma tuý
ở một số địa điểm có thể tập trung nhiểu đối tượng liên quan đến ma tuý như quán karaoke, cà phê
"đèn mờ", nhà nghỉ, khách sạn, các địa điểm kinh doanh dịch vụ game bắn cá,...Phối hợp chặt chẽ
tuần tra, canh gác của lực lượng bảo vệ an ninh trật tự khu vực, từng địa bàn phải làm tốt công tác
quản lý hộ khẩu, quản lý số lượng người di nhập cư ở địa phương, giám sát các đối tượng liên quan
đến ma tuý đang được quản lý ở địa phương để giáo dục, giúp đỡ họ trở thành người tốt, đổng thời
phát hiện những người có biểu hiện hoạt động phạm tội liên quan đến tàng trữ, vận chuyển, mua
bán trái phép chất ma tuý kịp thời. Đối với địa bàn đang là điểm nóng về tội phạm ma tuý như thành
phố Trà Vinh vừa trung tâm lớn vừa là cửa ngõ thông thương của tỉnh, tập trung nhiều khu cơng
nghiệp vì vậy cần phải thường xun được kiểm sốt, quản lý, kịp thời xử lý những đối tượng tụ tập
ban đêm, những đổi tượng có biểu hiện nghi vấn, phải tăng cường tuần tra và kiểm tra các quán cà

phê, quán karaoke, địa điểm kinh doanh dịch vụ interner mở cửa quá số giờ quy định. Bên cạnh đó,
Trà Cú cũng là địa bàn có nhiều điểu kiện phát sinh tội phạm bởi nơi này tập trung nhiều công ty thu
hút lao động như công ty giày da Hưng Phong, công ty sản xuất thương mại Định An,...

Thứ hai, biện pháp trong hoạt động quản lý của cơ quan có thẩm quyển.Trước thực trạng tệ nạn ma
tuý và tội phạm vể ma tuý đang có xu hướng tăng như hiện nay, ngày 05 tháng 6 năm 2017 Thủ tướng
Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 25/CT-TTg về "Tăng cường cơng tác phịng, chống và cai nghiện ma t
trong tình hình mới" với mục tiêu tăng cường chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ phòng, chống và cai
nghiện ma túy trong tình hình mới, góp phẩn bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội và phát triển kinh
tế - xã hội của đất nước. Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về "Tăng cường, nâng cao
hiệu quả cơng tác phịng, chống và kiểm soát ma túy" với mục tiêu phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ
thống chính trị và tồn dân nhằm từng bước kiểm chế, ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn ma túy.
Năm 2017, Uỷ ban nhân dân tỉnh Trà Vinh đã ban hành Quyết định số 1744/QĐ-UBND ngày 19
tháng 9 năm 2017 vể việc ban hành để án "Tăng cường tuyên truyền phòng, chống tội phạm và
phòng, chống ma tuý, giai đoạn 2018 - 2020". Ngày 01 tháng 6 năm 2018 Công an tỉnh Trà Vinh đã
biên soạn 06 đề cương tuyên truyền theo Quyết định số 1028/QĐ-CAT-PV11 ngày 28 tháng 5 năm
2018 của Giám đốc Công an tỉnh nhằm nâng cao ý thức phòng chống tội phạm, phòng chống ma
t để tự bảo vệ bản thân, gia đình, tích cực tố giác tội phạm trong quần chúng nhân dân giúp từng
bước kiểm chế, kéo giảm tội phạm. Ngày 11 tháng 5 năm 2020 Sở Thông tin và Truyền thông ban
hành Kế hoạch số 678/KH-STTTT-TTBCXB về phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy trên địa
bàn tỉnh Trà Vinh năm 2020 với mục tiêu đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao
nhận thức của các cấp, các ngành và nhân dân trong cơng tác phịng, chống ma túy, tăng cường các
biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn các tội phạm vể ma túy.

2.4.3. Biện pháp về văn hóa

Cần chú trọng công tác tổ chức nhiều đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, phổ biến pháp
luật, nhất là pháp luật về ma tuý, tác hại của ma tuý và phòng ngừa ma tuý rộng rãi trong người dân.
Tiếp thu có chọn lọc văn hố mới, vận dụng sáng tạo thành tựu khoa học kỹ thuật mới vào cuộc

Tháng 4/2OE2