TỔNG QUAN về hệ THỐNG tài CHÍNH 0102

-

các dịng tiền. Đối với các mục đích IRRBB, rủi ro quyền chọn có thể được chia thành hai loại
riêng biệt nhưng có liên quan đến nhau:

(i)

Rủi ro quyền chọn tự động phát sinh từ các công cụ độc lập, ví dụ như các hợp đồng
quyền chọn lãi suất giao dịch trên các sàn giao dịch tập trung hoặc phi tập trung (OTC),
hoặc quyền chọn trong các điều khoản hợp đồng của một cơng cụ tài chính tiêu chuẩn
khác (ví dụ: khoản vay có lãi suất giới hạn); theo đó chủ sở hữu gần như chắc chắn sẽ thực
hiện quyền chọn nếu thu được lợi ích; và

(ii)

Rủi ro quyền chọn hành vi phát sinh từ tính linh hoạt của quyền chọn, nằm trong các điều
khoản của hợp đồng công cụ tài chính, sự thay đổi của lãi suất sẽ ảnh hưởng đến hành vi
của khách hàng (người vay có quyền trả trước mà có phải chịu/khơng phải chịu phí phạt,
người gửi tiền có quyền rút trước hạn,…).

Ngồi các rủi ro kinh tế thuần túy có thể phát sinh do thay đổi giá trị và cấu trúc kỳ hạn của lãi
suất, rủi ro có thể phát sinh từ:
-

Khác biệt về tiền tệ: nghĩa là rủi ro lãi suất kết hợp với rủi ro tỷ giá thông thường (điều này
nằm trong định nghĩa rộng hơn về rủi ro cơ bản); hoặc

-

Xử lý kế toán đối với các trạng thái rủi ro, tức là khi hoạt động phòng ngừa rủi ro lãi suất có
thể đạt được hiệu quả kinh tế mong muốn, nhưng khơng đạt được hiệu quả về xử lý kế tốn.

-

Xuất phát từ các khía cạnh chính liên quan đến mức độ, cấu trúc và tác động khi lãi suất thị
trường thay đổi (BCBS, 2015). Khi lãi suất thị trường thay đổi, những nguồn thu chính từ
danh mục cho vay và đầu tư chứng khốn cũng như chi phí đối với tiền gửi và các nguồn đi
vay đều bị tác động, hoặc đều tăng hoặc đều giảm. Tuy vậy, quy mô tăng giảm khác nhau
khiến cho ngân hàng có thể được lợi hoặc bị giảm thu nhập rịng. Ngồi ra, sự thay đổi lãi
suất ảnh hưởng đến giá trị thị trường của tài sản và nợ, từ đó, tác động tới giá trị rịng vốn
chủ sở hữu của ngân hàng. Vì vậy, lãi suất thay đổi tác động đến toàn bộ bảng cân đối kế
toán cũng như báo cáo thu nhập của ngân hàng. Không nhà quản lý ngân hàng nào có thể
hồn tồn tránh được rủi ro lãi suất.

Theo Rose và Hudgins (2013), rủi ro lãi suất là khả năng xảy ra tổn thất về thu nhập hoặc vốn chủ sở hữu
(giá trị ròng) của ngân hàng do những biến động về lãi suất trên thị