Bài thuyết trình thi giáo viên giỏi môn ngữ văn THCS

HỘI THI GVDG CẤP HUYỆN
Năm học 2021 - 2022
HỌ VÀ TÊN:


BÁO CÁO
Biện pháp nâng cao chất lượng môn
Ngữ Văn

Tên biện pháp:
Một số bước hướng dẫn học sinh cách
học (trên lớp và ở nhà) để nâng cao chất
lượng bộ mộn Ngữ Văn cấp THCS.


1. Thực trạng, mục tiêu và biện pháp thực hiện

2. Hiệu quả đạt được của biện pháp, đáp ứng
yêu cầu đổi mới dạy và học, phù hợp với học
sinh và thực tiễn của đơn vị


Thực trạng: Hiện nay, vấn đề học sinh yếu,
kém chiếm khá nhiều trong mỗi lớp học nói
chung và trong từng bộ mơn nói riêng làm
ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả giáo dục.
Học sinh đến lớp không học bài cũ, soạn bài
mới, không tiếp thu được bài giảng của giáo
viên, điều đó ảnh hưởng khơng nhỏ đến
chất lượng chung của trường, của ngành.

CHẤT LƯỢNG KHẢO SÁT HỌC SINH KHỐI 8
NĂM HỌC 2020 - 2021
Loại
 
Lớp

8A
8B
Cộng

Giỏi
(8-10đ)

Khá
(6.5-7.9đ)

SL

%

SL

4
0
4

13.8

0
6.9

6
3
9

%

Tb
(5-6.4đ)
SL

20.7 10
10.4 9
15.5 19

Yếu
(3.5-4.9đ)

Kém
(<3.5đ)

%

SL

%

SL

%

34.5
31
32.7

9
15
24

31
51.7
41.4

0
2
2

0
6.9
3.5


Mục tiêu
        Giúp học sinh hiểu rõ tầm quan trọng

của mơn học, thêm u và tích cực học tập
và dần dần nâng cao chất lượng học sinh
yếu, kém của bộ mơn.

Góp phần đào tạo cho đất nước những
thế hệ học sinh không chỉ thành thạo kĩ năng
mà cịn giàu có về cảm xúc, có tâm hồn cao
thượng biết vươn tới chân - thiện - mĩ trong
cuộc sống.


Giải pháp hướng dẫn học sinh cách học
(trên lớp và ở nhà)
Khi tiếp nhận lớp cần hướng dẫn học
sinh cách ghi chép sao cho đúng, đủ, khoa
học, dễ học. Phần số tiết, tên bài, các đề mục
cũng cần phải ghi làm sao cho nổi bật dễ nhận
thấy. Sau mỗi tiết học cần có thói quen kẻ hết
bài để dễ học, dễ kiểm tra.
 
Giáo viên cũng cần  hướng dẫn học sinh
xác định nội dung học tập.


Giải pháp hướng dẫn học sinh
cách học (trên lớp và ở nhà)
Phân mơn: Văn
Đọc lại tồn bộ văn bản trước khi
học (mặc dù ở phần học chính khố đã
đọc). Đối với văn bản là tác phẩm thơ
phải học thuộc, là văn xi phải tóm
tắt dược nội dung của văn bản, học
thuộc dẫn chứng.

Với những tác phẩm có tác giả
cần nắm chắc được về tiểu sử tác giả
(năm sinh, năm mất (nếu có), tên khai
sinh, bút danh, quê quán), sự nghiệp
văn chương của tác giả đó, hiểu được
hồn cảnh sáng tác tác phẩm.


Nắm chắc được giá trị nội
dung và nghệ thuật đặc sắc của
tác phẩm (tìm hiểu phần nội dung
cần đạt, phần ghi nhớ).
Biết phân tích, cảm thụ một
số chi tiết (câu, đoạn) được cho là
đặc sắc (đối với học sinh khá giỏi).


Giải pháp hướng dẫn học sinh
cách học (trên lớp và ở nhà)
Phân môn: Tiếng Việt
Học thuộc các khái niệm, vận dụng
làm tốt các bài tập từ dễ đến khó (từ
nhận biết đến thông hiểu, vận dụng ở
mức độ thấp, vận dụng ở mức độ cao).
Với các biện pháp tu từ biết phát
hiện đúng, nêu được tác dụng của phép
tu từ đó trong hồn cảnh sử dụng.

Giải pháp hướng dẫn học sinh
cách học (trên lớp và ở nhà)
Phân môn: Tập làm văn
Nắm được đặc trưng các thể loại:
Miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận,
thuyết minh, hành chính cơng vụ.
Sau khi đọc đề bài, phải biết tìm
hiểu đề, tìm ý; biết cách lập dàn ý; biết
viết các đoạn để hoàn chỉnh bài viết.


Giải pháp hướng dẫn học sinh
cách học (trên lớp và ở nhà)
Hướng dẫn học sinh cách làm bài
Phần trắc nghiệm: Học sinh
thường hay nhầm lẫn ở tác giả, phương
thức biểu đạt, … vì thế giáo viên cần
nhắc nhở thường xuyên để học sinh
tránh các lỗi đó. Cần cho học sinh nắm
rõ các hình thức trắc nghiệm: trắc
nghiệm nhiều lựa chon, trắc nghiệm
điền khuyết, trắc nghiệm ghép đôi,….


Phần tự luận: Khi làm phần tự luận
cũng cần nhắc học sinh chú ý thang
điểm ở từng câu. Học sinh thường chủ
quan khi đọc câu hỏi, thấy câu nào
quen thường chú tâm vào làm mà
không để ý đến thang điểm nên những

câu ít điểm thì làm rất kĩ cịn câu
nhiều điểm thì làm rất sơ sài …. dẫn
tới bài làm bị điểm thấp, không đạt
yêu cầu.


Đối với dạng tự luận ngắn, giáo viên cần hướng dẫn học
sinh cách trả lời, cách làm bài. Không nhất thiết viết thành
một bài có bố cục ba phần đầy đủ nhưng trong đoạn văn cũng
cần có phần nêu, phần nội dung và kết thúc
VD: Nêu ý nghĩa tình huống truyện “Làng” của Kim Lân.
“Làng” là một thành công của Kim Lân. Truyện thể
hiện tình yêu làng của nhân vật ông Hai. Tình cảm ấy của ông
Hai được đặt trong một tình huống thử thách, tình huống ơng
đột ngột nghe tin dữ : làng quê ông - làng Chợ Dầu, theo giặc
lập tề. Làng Chợ Dầu mà ông hằng tự hào, hãnh diện bấy lâu
nay bỗng theo giặc. Tình huống ấy giúp nhà văn có thể đi sâu
khai thác nội tâm nhân vật để thể hiện rõ tình yêu làng và tinh
thần kháng chiến của những người nông dân phải rời làng đi
tản cư như ông Hai.


Đối với dạng tự luận dài: Giáo viên hướng dẫn học sinh
lập dàn ý chi tiết học sinh có thể vận dụng để lập dàn ý một
cách thuần thục. Giáo viên cũng cần đọc mẫu cho học sinh
một số bài văn để học sinh có thể dựa vào đó mà vận dụng
Ở từng lớp (7,8,9) nên rèn cho học sinh cách viết bài cho
các kiểu văn bản nhất là văn bản nghị luận. Trước hết là phần
mở bài để ít nhất khi đọc một đề văn học sinh biết tự làm
phần mở bài (dù là học sinh yếu ). Muốn thế giáo viên có thể

cung cấp cho học sinh nhiều cách mở bài, hướng dẫn cho học
sinh chọn một cách mở bài phù hợp với khả năng mình. Để
lên các lớp trên học sinh biết cách vào bài sao cho gây được
ấn tượng với người đọc.


Bên cạnh đó sau mỗi tiết dạy, giáo viên cần
ra bài tập và hướng dẫn học sinh cách làm, dặn kĩ
những nội dung cụ thể cần học thuộc, cần ghi
nhớ (có thể giúp học sinh hệ thống lại kiến thức
bằng sơ đồ tư duy để ghi nhớ được nhanh và khắc
sâu hơn trong phần củng cố), việc tiếp theo là
giáo viên cần hướng dẫn học sinh soạn và cần
chuẩn bị những nội dung gì cho tiết học sau để
tiết học sau đạt hiệu quả hơn (trong phần dặn dò).


Phân môn Văn bản - Nhật Ký Trong Tù của Hồ Chí Minh


Ví dụ như trong phân mơn Tiếng
Việt


Ví dụ phân mơn Tập làm văn


Hiệu quả đạt được của biện pháp,
đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy và học,
phù hợp với học sinh và thực tiễn đơn vị

CHẤT LƯỢNG HỌC SINH CUỐI NĂM KHỐI 8
NĂM HỌC 2019 - 2020
Năm học
Trước khi áp dụng
2020 - 2021
SL
Tỉ lệ (%)

Sau khi áp dụng
SL

Tỉ lệ (%)

So sánh

Giỏi

4

6,9

9

15,5

Tăng 8,6%

Khá

9

15,5

27

46,6

Tăng 31,1%

Trung Bình

19

32,7

21

36,2

Tăng 3,5%

Yếu, kém

26

44,8

1

1,7

Giảm 43,1%


Giáo viên là những người truyền cảm hứng,
họ biết rằng việc giảng dạy cũng giống như
làm vườn, và sẽ không thể hái được những
bông hoa nếu không chạm vào gai.
“Người thầy trung bình chỉ biết nói, Người
thầy giỏi biết giải thích, Người thầy xuất
chúng biết minh họa, Người thầy vĩ đại biết
cách truyền cảm hứng” - William A. Warrd