Lời nói đầu
Vấn nạn giao thông đô thị tại Việt Nam đã và đang là vấn đề nhức
nhối của toàn thể xã hội hiện nay mặc dù Nhà nớc đã có những nỗ lực,
những định hớng giải quyết và đầu t nhng vẫn cha có nhiều biến chuyển. Câu
hỏi đợc đặt ra là nguyên nhân dẫn tới các vấn nạn đó trong nhiều năm qua
Đất nớc ta đang trong quá trình hội nhập, phát triển nhng nếu các vấn nạn về
giao thông không đợc giải quyết thì sẽ làm ảnh đến sự tăng trởng của nền
kinh tế. Vì nó cản trở đến quá trình lu thông, vận chuyển hàng hóa.Hiện nay,
tại các thành phố lớn đang trong quá trình hiện đại hóa nên vấn nạn giao
thông lại càng xảy ra thờng xuyên. Chính vì vậy, chúng ta phải tìm ra giải
pháp để từng bớc đáp ứng đợc nhu cầu đi lại trớc mắt đồng thời vẫn có thể
thích ứng đợc nhu cầu giao thông đô thị trong quá trình phát triển
A. Lý thuyết về nguyên tắc khách quan, nguyên tắc toàn diện, nguyên
tắc phát triển.
*Nguyên tắc khách quan:
Nguyên tắc khách quan (NTKQ) khẳng định rằng: Thế giới vật chất bao
gồm tự nhiên và xã hội, trong đó mọi sự vật hiện tợng tồn tại, vận động biến
đổi và phát triển theo những quy luật khách quan vốn có của thế giới vật
chất, không phụ thuộc vào ý muốn, ý nguyện chủ quan của con ngời, cũng
không lệ thuộc vào bất kì một đảng phái, một tập đoàn xã hội hay một vĩ
nhân nào.
NTKQ đặt ra hai yêu cầu:
Thứ nhất: khi xem xét sự vật hiện tợng phải phản ánh đúng nh nó có,
không đợc áp đặt ý muốn, nguyện vọng chủ quan của chủ thể nhận thức vào
sự vật, hiện tợng.
Thứ hai: Sự vật, hiện tợng có muôn và thuộc tính, mỗi thuộc tính là một
chất do đó một sự vật có vô vàn chất, mỗi chất lại có những đặc tính riêng,
những quy luật riêng do đó nhận thức có tính hệ thống.
Dựa trên tất cả những yêu cầu nói trên mà rút ra kết luận của sự vật.
Trên cơ sở đó mà định ra phơng hớng, kế hoạch, biện pháp cải biến sự vật vì
lợi ích của con ngời.
*Nguyên tắc toàn diện:
Nguyên tắc toàn diện (NTTD) là nguyên tắc xem xét đợc rút ra từ
nguyên lý về mối lien hệ phổ biến. Quan điểm đó trở thành nguyên tắc ph-
ơng pháp luận chỉ đạo mọi nhận thức, hành động.
Yêu cầu của NTTD:
Muốn nhận thức hoặc hoạt động thực tiễn đúng về đối tợng nào đó phải
tính đến tất cả các mối liên hệ trong sự tồn tại của đối tợng.Đề phòng và
khắc phục quan điểm phiếm diện.
* Nguyên tắc phát triển:
Nguyên tắc phát triển (NTPT) có nghĩa là khi xem xét bất kì sự vật hiện
tợng nào cũng phải đặt chúng trong sự vận động, sự phát triển, vạch ra xu h-
ớng biến đổi, chuyển hóa của chúng.
NTPT đặt ra 2 yêu cầu:
Một là: Không chỉ nắm rõ những yếu tố hiện có của sự vật mà còn phải
thấy rõ khuynh hớng phát triển tơng lai của chúng.
Hai là: Phải biết phân chia quá trình phát triển ấy thành những giai
đoạn khác nhau.
Trên cơ sở ấy tìm ra phơng pháp nhận thức và cách tác động phù hợp
nhằm thúc đẩy sự phát triển nhanh hơn hoặc kìm hãm sự phát triển của nó
phục vụ cho lợi ích con ngời.
B. Phân tích nguyên nhân và đ a ra giải pháp về vấn nạn giao thông đ -
ờng bộ ở n ớc ta theo nguyên tắc khách quan, nguyên tắc toàn diện và
nguyên tắc phát triển:
a. Nguyên nhân khách quan:
* Cơ sở hạ tầng giao thông:
Do cơ sỏ hạ tầng giao thông ở nớc ta lạc hậu một phần vì kinh tế yếu
kém và chúng ta thật sự vẫn cha chú trọng nhiều đến phát triển giao thông
nên cha có những tính toán lâu dài. Hạ tầng phục vụ giao thông còn nhiều
yếu kém, cha đảm bảo tiêu chuẩn, không đồng bộ đó chính là một trong
những nguyên nhân xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông. Điều đó đợc thể hiện
rất rõ ở những nớc kém phát triển và đang phát triển.
Bố trí, bố cụ giao thông cha đợc khoa học với những trục đờng chính
nối bởi quá nhiều trục đờng nhánh dẫn đến mật độ giao thông trên các trục
chính rất lớn và thờng xuyên xảy ra ùn tắc vào giờ cao điểm.Hơn nữa có
nhiều con đờng không an toàn bởi cắt xén nguyên vật liệu trong quá trình thi
công làm việc lu thông của các phơng tiện gặp nhiều khó khăn.
Vẫn cha đáp ứng đủ con đờng để đi mặc dù trong ít năm trở lại đây
chúng ta đã có một số tuyến đờng đợc xây dựng, trong đó có những tuyến đ-
ờng đạt tiêu chuẩn quốc tế nh: cao tốc Pháp Vân- Cầu Giẽ, Đại lộ Thăng
Long, đờng cao tốc trên cao Vành đai 3, hầm vợt sông Thủ Thiêm.nhng
còn phần lớn hệ thống đờng xá vẫn còn nhiều khuyết điểm. Các con đờng
giáp giữa nội thành và ngoại thành thì hẹp và xấu nhng lại là nơi có nhiều
ngời đi lại nên dễ dàng bị ùn tắc.
Hệ thống cấp thoát nớc phục vụ hạ tầng giao thông còn tồn tại cực
nhiều yếu kém. Thờng xuyên xảy ra ngập úng nhất là vào mùa ma làm cho
việc đi lại càng gặp nhiều khó khăn. Những con đờng xấu lại bị ứ đọng bởi
nớc ma làm mặt đờng trở nên nguy hiểm cho những ngời tham gia thông.
* Do phơng tiên giao thông
Thế kỉ 20 đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng của các loại phơng
tiên giao thông. Từ những chiếc xe ôtô, xe gắn máy đầu tiên đợc xuất xởng,
ngày nay có hàng tỷ phơng tiện giao thông các loại. Sự gia tăng các loại ph-
ơng tiên cá nhân ở Việt Nam thật đang là 1 con số báo động.Theo thống số
liệu thống kê cha đầy đủ, hiện tại Việt Nam có trên 37 triệu xe máy và gần 2
triệu ôtô các loại. Tính trung bình cớ tới 1,7 xe máy/hộ gia đình(4 ngời). Có
lẽ không có một quốc gia nào trên thế giới có tỷ lệ xe máy trên đầu dân lớn
đến thế. Nhng nguyên nhân bên trong của việc có quá nhiều xe là trên thị tr-
ờng xe máy Trung Quốc nhiều và rẻ nhng nhiều cũng chính vì đó mà ngời
dân không ý thức đợc nó cũng tỷ lệ thuận với độ an toàn của xe. Những chiếc
xe mà giá trị chỉ bằng 1/3 giá trị của một chiếc xe bình thờng thì đồng nghĩa
với rủi ro từ chiếc xe gây ra cũng không nhỏ trong quá trình vận hành nó nh:
mất phanh, kết cấu lỏng lẻo là những mối nguy hiểm tiền ẩn cho ngời điều
khiển chúng. Nhng cũng chính vì chạy theo kinh tế mà vô hình gây ra tác hại
cho đô thị nói chung và cho chính bản thân mình nói riêng.
Tuy nhiên cũng không thể đổ hết tội cho xe máy đợc vì với thực tế
Việt Nam xe máy vẫn la phơng tiện đắc lực nhất khi mà các phơng tiện công
cộng cha thể đáp ứng đợc nhu cầu đi lại của ngời dân. Xe bus hay taxi cũng
đóng góp 1 phần nguyên nhân gây ùn tắc giao thông vì vẫn còn tồn tại các
loại xe bus cũ, không an toàn, không đủ tuyển, không đúng giờ hay nh taxi
thì thờng xuyên đỗ dừng sai quy định, tranh giành khách, phóng nhanh vợt
ẩu làm gia tăng khả năng tai nạn.
* Do ý thức con ngời:
ý thức xã hội nói chung và ý thúc tham gia giao thông của ngời Việt
rất thấp so với xã hội văn minh.Điều này đã đợc các phơng tiện truyền thông
khác và phê phán lâu nay.Hình ảnh những ngã ba, ngã t luông chật cứng các
phơng tiện tham gia thông theo kiểu mạnh ai nấy đi không hàng không lối,
chen lấn, không ai chịu nhờng ai chính là nguyên nhân gây ra ách tắc giao
thông.Bên cạnh đó tình trạng vợt đèn đỏ, chạy ngợc chiều, lấn tuyến, vợt ẩu
là một điều gì đó quá đỗi bình thờng trong văn hóa giao thông của ngời Việt.
Hầu nh những ngời đi xe máy không có khái niêm nhờng đờng, kể cả cho
ngời đi bộ.Khi luồng giao thông quá dày đặc trong những giao cắt đồng mức
cộng với việc thiếu ý thức tham gia giao thông thì sự va chạm dẫn đến tai nạn
giao thông là hậu quả tất yếu.
Ngoài ra những ngời tham gia giao thông sau khi uống bia rợu cũng là
nguyên nhân gây ra tai nạn giao thông nghiêm trọng nhiều nhất. Thống kê
cho thấy phần lớn các vụ tử vong do tai nan giao thông xuất phát từ rợu
bia.Nhìn những ngời mặt đỏ bừng vì hơi men đi xe máy, ôtô với tốc độ kinh
hoàng trong dòng ngời đông đúc mới thấy sự nguy hiểm.Bởi vì họ không còn
đủ tỉnh táo để làm chủ tốc độ lẫn xử lý tình huống khi có chớng ngại vât. Và
dĩ nhiên, tai nạn xảy ra là điều không thể tránh khỏi
b.Nguyên nhân chủ quan
Do tổ chức quản lý giao thông đô thị Việt Nam cha đợc chặt chẽ. Vẫn
còn nhiều ngã ba, ngã t không có cảnh sát giao thông để kịp thời điều tiết ph-
ơng tiện tại thời điểm xảy ra ùn tắc. Tình trạng thiếu hụt biển báo, biển chỉ
dẫn, cột tín hiêu đèn, lực lợng cảnh sát giao thông mỏng, trang bị kỹ thuật
lạc hậu.là những khó khăn mà các nớc đang phát triển đang gặp phải.Một
điểm quan trọng mà chúng ta không thể nhắc đến là do đào đờng, đào hố,
sửa chữa công trình, giải phóng mặt bằng cha đợc đồng bộ, cha dứt khoát
nên thời gian thi công công trình bị kéo dài dẫn đến việc đi lại khó khăn của
ngời dân khi đi qua những tuyến đờng đang thi công.
Chúng ta cũng không thể không nhắc đến việc lỏng leo trong công tác
đào tạo giáo dục đạo đức lái xe. Tình trạng chạy tiền để mua bằng lái xe hiện
nay rất đơn giản đã vô hình chung làm gia tăng tai nạn giao thông khi mà
những ngời mua bằng không đủ kiến thức về luật giao thông cũng nh kiến
thức để vận hành chiếc xe. Chính vì lẽ đó đã có rất nhiều trờng hợp xe điên
đâm ngời rồi bỏ chạy trong khi tâm lý hoang loạn lại càng làm hậu quả thêm
nghiêm trọng.
Hơn nữa việc quản lý của nhà nớc vẫn còn nhiều khuyết điểm nh: nạn
tham nhũng của cảnh sát giao thông. Cảnh sát giao thông là ngời cầm cân
nảy mực đối với giao thông và ngời chập hành luật pháp nhiều nhất nhng
chính họ còn vi phạm những khuôn khổ giao thông bất cứ lúc nào. Hay nh
những cảnh sát giao thông sẵn sàng nhận hối lộ để bỏ qua hoặc giảm nhẹ lỗi
của ngời vi phạm Chế tài xử phạt của nớc ta cũng còn nhẹ cha đủ tính răn
đe cao và trên hết là việc thực hiện luật pháp cha đợc công minh, nghiêm túc.
Cũng vì điều này, vô tình đã làm ý thức ngời tham giao thông coi thờng luật
pháp ngang nhiên, cố tính vi phạm
c) Giải pháp:
*Giải pháp về phơng tiện giao thông
Trớc mắt, nên có những đầu t thiết thực vào các phơng tiện công cộng
để giảm thiểu phơng tiên cá nhân đáp ứng nhu cầu của ngời dân. Xe bus là
một phơng tiện hữu hiệu nếu chúng ta biết khai thác nó một cách hiệu quả
nhất. Có thể thay thế đồng bộ các xe bus cũ, không đủ an toàn bằng xe bus 2
tầng, cơ động, an toàn và gọn nhẹ và chứa đợc nhiều ngời hơn. Làm đợc nh
vậy chúng ta đã phần nào làm giảm ùn tắc giao thông mà còn giảm chi phí
nhiên liệu, giảm lợng khí thải ảnh hởng đến môi trờng.
Có thể đầu t thêm tàu điện với những điểm đỗ dừng hợp lý, các tuyến
đờng đa dạng, thuận tiện với việc đi lại của ngời dân thì rất có thể xe máy sẽ
giảm đi đáng kể. Điều đó không chỉ sẽ làm đẹp mĩ quan đô thị mà còn làm
giảm thiếu đợc ùn tắc giao thông và những điều đáng tiếc mà tai nan giao
thông gây ra.
Khuyến khích ngời dân sử dụng phơng tiện công cộng và hạn chế sử
dụng phơng tiện giao thông cá nhân bằng các biện pháp kinh tế cũng nh giáo
dục.
*Giải pháp về hạ tầng giao thông
Chúng ta nên xem xét, quy hoạch đô thị một cách khoa học, phù hợp
với điều kiện thực tế giao thông Việt Nam. Đầu t sửa chữa, thay thế cầu đ-
ờng, lắp đặt hệ thống chiếu sáng, xử lý triệt để việc ngập úng. Cần mở rộng
hay xây mới những con đờng đã xuống cấp có tính toán hợp lý đến quy
hoạch tổng thể dài hạn của đô thị. Việc này sẽ làm giảm mật độ giao thông
nhng đòi hỏi đầu t ban đầu lớn. Nhiều công trình giao thông còn tắc và chậm
vì phải giải tỏa, đấu thầu hoặc chờ vốn phải cố gắng đẩy nhanh tiến độ thi
công để trả lại mặt bằng cho việc tham gia giao thông của ngời dân.
áp dụng khoa học kĩ thuật tiên tiến trong điều khiển, phân luồng giao
thông vào một số giờ cao điểm nhất định. Chính điều này sẽ làm cho lực l-
ợng cảnh sát giao thông đỡ vất vả và có hiệu quả hơn trong công tác chuyên
môn của họ.
Chúng ta cũng nên quy hoạch, phân bổ, xây dựng thêm một số công
trình công cộng nh trờng học, chợ, bệnh viên, khu vui chơi giải trí để hạn ché
cự ly cũng nh thời gian đi lại của ngời dân. Điều này cũng làm giảm lu lợng
tham gia giao thông dẫn đến ùn tắc giao thông chắc chắn cũng sẽ giảm theo.
* Giải pháp về quản lý giao thông:
Trớc hết, chúng ta phải thực hiện nghiêm túc việc xử phạt với những
ngời vi phạm quy định về giao thông nh: xây dựng trái phép, lấn chiếm vỉa
hè, hiện tợng tranh giành khách, phóng nhanh vợt ẩu, uống rợu bia khi tham
gia giao thông Có các kế hoạch thay thế dần các tuyến phố 2 chiều bằng
những tuyến phố 1 chiều, mở rộng những con đờng chật hẹp.
Nghiêm các các loại phơng tiện không đủ tiêu chuẩn, các xe chở cồng
kềnh tham gia giao thông.Mặt khác cần tăng cờng lực lợng cảnh sát giao
thông ứng trực tại các điểm đen, những nơi thờng xuyên xảy ra ùn tắc giao
thông và trang bị các thiết phục vụ công tác của cảnh sát giao thông.
Cần lập các tổ thanh tra kiểm tra đột xuất các cơ sở đào tạo giấy phép
lái xe kịp thời phát hiện, loại bỏ những cơ sở không đạt yêu Ngoài ra cũng
cần giám sát chặt chẽ công việc của cảnh sát giao thông Nếu có sai phạm
phải có những biện phạm răn đe, xử phạt nghiêm khắc, không đợc dung
túng, bao che.
Rà soát, bố trí lặp đặt thêm các cột biển báo, biển chỉ dẫn, các cột đèn
tín hiệu tại những nơi hợp lý, dễ quan sát Đẩy nhanh tiến độ thi công, các
công trình giao thông để nhanh chóng trả lại mặt bằng cho việc lu thông của
các phơng tiện. Khi thi công phải tính toán kĩ lỡng, đồng bộ các yếu tố kỹ
thuật xảy ra trong quá trình vận hành.
Kết luận
Trong bài tiểu luận trên em đã vận dụng những yêu cầu của nguyên tắc
khách quan và nguyên tắc toàn diện vào việc nêu và phân tích những nguyên
nhân dẫn đến các vấn nạn giao thông ở Việt Nam, vận dụng nguyên tắc phát
triển để đa ra biện pháp giải quyết các vấn nạn đó.Nhận biết đợc sự ảnh hởng
của các vấn nạn giao thông với sự phát triển của xã hôi., Nhà nớc đã thực
hiện nhiều biện pháp khắc phục nhng vân cha đợc cải thiện do cha có định h-
ớng rõ rệt, chỉ có những giải pháp tạm thời. Vấn đề giải quyết này không thể
do một ngành có thể xoay chuyển đợc mà đòi hỏi phải có sự đồng bộ giữa
các ngành, các cấp và ý thức của ngời tham gia giao thông. Các biện pháp đa
ra cần phải đảm bảo hài hòa giữa hiệu quả trớc mắt và hiệu quả lâu dài, phải
xây dựng trên quan điểm vì lợi ích của dân. Có nh vậy các vận nạn giao
thông đờng bộ ở Việt Nam mới đợc giải quyết triệt để và góp phần thúc đẩy
quá trình phát triển của toàn xã hôi.