Chiến thuật và phương pháp tập luyện bóng đá: Phần 1

^7 Tpôrg t:n Thifviêh

Mil Hi
II

MA TUYËT DIËN

¿100003

V *

BONG DA

KŸ CHIÉH THUÂIVÀ PHUÖNG PHÁP TÂP LUYÊH

NHÀ XUÀT BÂN THE DUC THE THAO



M A TU Y E T DIEN

BONG DA
KŸ CHIÊN THUÂT VÀ
PHUONG p h â p t â p lu y ê n
■

■

Ngifơi dich: DÂNG BÌNH

NHÀ XUAT BÂN THE DUC THE THAO

HÀ NÔI - 2003


D/CH TLf NGUYÊN BÂN TIENG TRUNG QUOC:

M.w ass n
ffE B
S'J i . %

fâ

M

ìitità
Mi,Êït

& *H k $

& «L

1996


/ * -f ^
rtQAs ClÁlAl

Trong nhítng nám gán dáy, cüng vái viéc thi
dáu kh(k sác cüa bóng dá Viet Nam tren các dau
tri/cfng quoc te, siC chú y, quan tám cüa ngitbi hám
mó dánh cho dpi tuyen cüng nhií phong tráo táp

luyen, thi dáu trong quáng dai quán chúng cüng
ngay cáng ditdc phát■trien manh me va sáu *róng
hitn.
De phuc uu cho yéu cáu cüa d6ng dáo ban doc
va tao diéu kien thuan Irti cho cóng tác giáng day,
huan luyen, táp luyen cüa các huan luyen vién,
van dóng vién... Nhá xuát ban The duc The thao
xin trán trong giái thieu vái ban doc cuon: "Bóng
dá ky chien thuát vá phitüng pháp táp luyen".
Dáy la mot cuon sách hay ditcic dich til nguyén
bán tieng Trung Quoc cüa tác giá Ma Tuyet Dién
vái dáy dá các noi dung có bán nhit: lich sü phát
trien cüa món Bóng dá, xu hitóng phát trien ky,
3


chien thuât, câc kÿ thuât dà hông cri ban, chien
thuât thi dau, phitüng phâp huan luyên, phiùfng
phdp tochûc thi dau...
Hy uong cuon sâch này së trà thành tài lieu bo
ich dợ i hn lun viên, vân dơng uiên và câc
co dông uiên nhiêt thành cua mon thê thau sô mot
hành tinh này.
NHÀ XUAT BÂN THE DgC THE THAO

4


CHUONG /

NGN GƯC VÀ Slf PHÁT TRIEN
CÛA BĨNG DÀ

I. DÂC DIEM VA TAC DUNG CUA BONG
DÀ
Bóng dà là mon thé thao chu yeu là sut dung
chân dé khong che và dieu khién bóng. Hai dơi
theo mot qui täc nhat dinh thay nhau tien hành
các hoat dông công thu trên mot sân bóng hinh
chü nhât.
Dac diém cua mon bóng dà là có tinh dơi kháng
manh, có kÿ tht da dang, chien thuât phong
phù, de khai trién... và vi vây nô luôn diiỗJc goi l
"Mon thộ thao cua nhỹng ngiiụi dỹng cam hoäc
"Mon thé thao so 1 hành tinh". Dac diém này dõ
difỗJc tliờ hiờn rụ nột qua cỏc dọc tinh sau:
1. Tính pho câp róng rái
Liên dồn Bóng dá Quoc te, to chúc ván thifịng
diídc goi là "Liên hdp quoc nhơ" là to chúc thé thao
5


lón nliâ't trên the giói, vói 191 nifóc hơi vièn (tinh
den näm 1996). Theo thong kê chiía dày du thì con
sơ vân dơng viên däng kÿ chính thúc* cua Liên dồn
Bóng dà Qc te dà dat tói trên 400.000 ngUdi. Tat
nhiên, con so ngUdi tham già dà bóng ơ các niióc trên
thè giói con lón hdn con sơ" này nhieu.
2. Có ành hilịng rat lón
Tat cá moi ngi trên the giói, bât kê là nam

hay nü, già hay tre dê'u däc biêt yêu thich mon thé
thao này và vi vây sơ liidng ngUdi theo dơi câc trân
thi dâu bóng dâ cüng là mot con sô' mà nhüng mon
thé thao khâc khụng thộ no sõnh diiỗJc. Qua bang
1 chỳng ta cú thé thây so lUdng khán già trong các:
giái Vó dich Bóng dà The giói dà lên tói con sc>
hàng chuc tÿ ngUdi và ho dà tao ra mot khung
canh ón ào, nào nhiet chiia tìing có trên các sâm
bóng dà. Nhieu khi lịng dam mè bóng dà dà vUdt
ra khơi khuòn kho cua mòi cá nhán dé tao néri
nhüng ánh hUdng tác dơng trüc tiêp tói mơi quan
hê giüa các quoc gia và dieu này dâ cluing tô ành
hüông râ"t sâu rơng cûa bóng dà.
* Vân dơng viên däng kÿ chính thûc là nhQng vân dơng viên
thc 1 tó chüc bóng dp cûa m ot nc nào dơ và dang tha m
gia tâp iuyên, thi dâu.

6


Bàng 1: THĨNG KÊ SO LUONG KHAN GIÀ THEO DƯI
CÁC GIÀI VƠ OjCH BĨNG 0Á THE GIĨI

Nifóc to chite

Sơ'trân
thi dau

Tong so
ngitơi

xem

Sơ' ngi/di
binh qn
moi trân

1930

Uruguay

18

434500

24139

2

1934

Ÿ

17

395000

23235

3

1938

Pháp

18

483000

26833

4

1950

Braxin

22

1337000

60772

5

1954

Thuy Sí

26

943000

36270

6

1958

Thuy Oien

35

868000

24800

7

1962

Chi Lê

32

776000

24250

8

1966

Anh

32

1614677

50458

9

1970

México

32

1673957

52317

10

1974

Tây Dire

38

1774022

46685

11

1978

Achentina

38

1610215

42374

12

1982

Tây Ban Nha

52

1856277

35698

13

1986

Mêxicơ

52

2441731

43956

14

1990

Ÿ

52

2514443

48354

15

1994

Mÿ

52

3567415

68604

Lan
thiir

Nâm

1

7


3. Tính tranh dua quyet liét
Tính tranli dua quyet liét trong thi dáu bóng dá
dUdc tao ra bdi chính dác diérn cüa món thé thao
náy. Dác diém náy có thé diídc khái qt thánh "3
diém nhá't": sán bóng có kícli thuóc lón nhát; lufdng
van dong lón nhát vá do khó cao nhát. Trong thi
dáu bóng dá hién dai, dé’ giánh dUdc tháng ldi thi
tát cá các cáu thu déu phái có gáng doc hét súc dé
dua tái.
Sán thi dáu chính thúc có dien tích váo khống
7000 m vá trong mót trán dáu, mói cáu thu (ngoai
trü thu món) phái hoat dong ít nhát lá trong
khống lO.OOOm. Mói cáu thu phái thilc hién tói
trén 200 lán chay vói toe do cao vá mói dong tác ky
thuát cua ho déu phái thUc hién trong diéu kien có)
toe do cao vá tính dói kháng manh.

Ngáy nay, sü canh tranh trong thi dáu bóng dái
con thé hién ó:
Thú nhat lá múc do chuyén nghiep hố ngáy/
cáng dUdc náng cao. Néu trc dáy các cáu thüi
bóng dá chuyén nghiep chi táp trung chü yéu ci
A
^f
cháu Au vá Nam My thi hién nay các cáu lac bó ci
cháu Á vá cháu Phi cüng dá dua nhau thánh láp .
Su thánh cóng cüa Hán Quóc vá Nhát Bán tron p
8


các giâi thi dâu cliuyên nghiêp liai näm gân dây
dà có tác dung thúc däy rät lón dợ vói viêc phát
triên mon bóng dà trong kliu vile Dơng A. Bèn
canli dó, bóng dà chuyên nghiêp Trung Quoic tuy
chi mói bàt dáu nhiïng nhâ't dinh cùng se thu diídc
nhưng ket qua tot.
- Thii hai là xu hiióng chun nghiêp hố ngày
i
càng diídc thè hièn rị nét. Bóng dà chun nghiêp
dịi hói phài lay nghè' dà bóng de song, do dó các
câu lac bơ chi có giành diiưc thành tich tot thì mói
có thé sinh ton. Ho có thé mua, bán các cu thu
chuyờn nghiờp - lay chat liớdng cua cỏc ỗau thu de
dinh già - và cüng không ngàn ngai dàu tii mot
khốn tien lón dê thu diídc mot hiêu q cao hdn.
Vi du trong dôi hinh thi dâu cua ACMilan (Y), già
tri cua mơi ngơi sao có thé lên tói hàng chuc trièu

dơ la Mÿ. Tuy nhiên, chính nhd có sü chuyén doi
giüa các càu tliu má các dpi bóng chun nghiêp
mdi có thé duy tri diídc mot trinh dp cao và chi
bàng cách này thì các dpi bóng mói có thé thu hút
diídc khán già và thi dâu vói hiêu quá cao hdn.
4. fíiáu tính nghê thuât
Ngiídi ta dà tóng kêt räng trong thi dâu bóng dá
có 5 yen tó cd bán là: thè chät, kÿ thuât, chien
9


thuät, phong cácli vä y thüc. Do ket qua thi dau
phu thuoc väo ket qua cua sü tong höp vä pliät
liuy 5 nhän to näy, cho nén thi dau bóng dá
thüưng bien áo khưn lüưng, tháng, thua khó pliän
dinh vä cäc tinh huong gay cä'n lién tiep xáy ra.
Tuy nhién chính nhưng tinh huong gay cän, bien
hộ mang nhieu kich tinh näy lai chlnh lä chö
"däng xem" vä lä "ma lüc hap dän cua bóng dä".
Tren sän có vüa có sü tranh citóp düng cám, vüa
có sü chưng doi ngoan cüưng. Có tien cưng manh
me dé sút bóng väo cáu mưn nhüng lai có sü
phoi hưp dé khéo léo ghi bän. Có khi säe müi
thuoc süng nhüng có lúe lai chan chüa tinh
ngüưi, vüa có mo hưi, däm müi bün dat, nhüng
lai vüa có tinh hórn hinh vä khưi häi...
Do bóng dä lä mưn thé thao giäu tinh nghe
tht, cho nén viec phát trién phong träo vüa phai
täng cüöng vé' thé chät lai vüa phái rén luyen, boi
düöng vé' tinh thän. Các cäu thü phái düng cám

trong tién cóng, ngoan cüưng trong phong thü vä
phái có täc phong tü tüưng vüng väng. Phát trien
mưn bóng dä có täc düng hư trư tích ale tói viéc
xäy düng tinh thán vän minh nhän loai, dong thưi
nó cüng lä mot phüưng pháp hüu hiéu nhät dé

10


táng cifdng tinh than dân tôc và md rông giao liiu
quôc tê.

II. NGUON GOC CUA BONG DA
1.

Trung Quôc là ncfi bât ngn cûa trơ chai

bóng dà co dai
Näm 1985, Liên dồn Bóng dà Quoc te dà to
chúc Giái thi dau Bóng dàThieu nièn The giói làn
thù nhat (tù 16 tuoi trd xuong) tai Bàc Kinh. Tai
buoi le khai mac, Chu tich Liên dồn Bóng dà
Qc tê'ơng Havelange'dànór uMánbóng*dádiídcbât ngn tù Trung Quoc và nó dà ton tai d qúi
qc tù hàng ngàn näm nay". Trên thüc tê' câu nói
trên cua ơng Havelange là có báng chúng lieh sû
rư ràng.
Nen vän hóa Trung Qc dà có ngn góc tù rat
làu dịi và tù rat sóm, ngay trong thịi kÿ Chien
quoc (475 - 221) trùóc cơng ngun, sut sàch Trung
Qc dà có nhüng sü ghi chép dàng tin cày vê trơ

elidi bóng dà. Chiên quôc sàch - Tê' sàch ghi rang:
"... Dân Lâm Tri bâv van hơ... vùng Lâm Tri rât
giàu có, ngùôi dân d dây kliông ai là không biêt
thoi sênh, gay dàn, dánh dàn báu, dánh dàn câm,
11


dânh gà choi, nuôi cliô sân, cd bac và thap eue (dâ
bông nhôi bang da)". "Thap cue" hay côn diidc goi
là "Xûc cûc" là mot loai trô chdi tüa nhii dâ bông,
trong do "xûc", "thap" cô nghla là chân dâ vào vât,
côn Clic là quâ eau diïdc làm bàng da thû, bên
trong chûa dây long, toc. Khi thi dâu, hai bên sàp
xêp theo liàng ngü và thay nhau tien hành câc
lioat dông công, thû. Cô thé dê dàng nhân thay trô
chdi bông dâ trong thdi co dai d Trung Quôc dâ hêt
sûc chu trong tôi viêc bài binh bô trân và tif tiïdng
chien thuàt. Tù câc bài vàn, thd ca ngdi cûa mot sô
nhà thd và nhà sû hoc dôi vôi mot sô' câu thû dâ
"xûc cûc" noi tieng nhàt thdi bâ'y gid dâ cho tliâ'y
vào thdi diém dô trô chdi bông dâ dâ cô qui mô khâ
lôn và dâ diidc moi ngiidi lia thich.
Dên thdi nhà Diïdng trô chdi bông dâ cûa Trung
Quôc lai cô thêm nhüng sü phât trién môi: Bông
diidc làm bàng da bên trong bdm day khi và câu
mon diidc treo liiôi. Ké tù dô mon "xûc cûc" co diên
dâ bàt dau dtfdc truyen sang Nhât Ban, Trieu
Tiên... và trd thành mot thû phâp ngoai giao cûa
Trung Quôc.
Cô thê tôm tât hoat dông cua bông dâ cô dai

Trung Quôc bâng nhüng diêm chù yêu sau:
12


a. Tü rát sóm da phát minh ra phüdng pháp
düng da boc ngối q bóng.
b. Áp dung phüdng pháp bdm dáy hdi váo rupt
bóng.
c. Tao ra cáu món có liíói treo.
2.

Nguon gó'c cüa bóng dá hien dai va si/

thánh láp cüa Lien dốn Bóng dá Q'c te
Ngáy 26 tháng 10 nám 1863, lá mot ngáy có y
nghía rat lón trong lich sil cüa bóng dá the giói. 11
Cáu lac bp dá trieu táp mot hpi nghi tai thü do
Luán Don niíóc Anh dé'thánii'láir to chúc bóirg dá *
dáu tién tren the giói: Lien áốn Bóng dá Anh va
ho cüng dá tién hánh tháo luán dé thong nhát mot
so' dieu luát cd bán trong thi dau bóng dá. Do dó,
láng bóng dá quoc té luón coi ngáy náy lá ngáy ra
ddi cüa món bóng dá hien dai vá vi váy nilóc Anh
cüng trd thánh qué hüdng cüa món bóng dá hien
dai.
Viec thánh láp Lién dốn Bóng dá Anh khóng
chi kéo theo viéc mot so quóc gia d cháu Au vá
Nam My ké tiép nhau thánh láp to chúc bóng dá
cüa minh, má nó con thúc dáy sil phát trién nhanh

13


chóng cüa inón bóng dá. Nám 1872 Anh va Scotlan
da phói hdp tó chúc thi dáu vá dáy lá lán dáu tién
trén thé giói có trán thi dáu giüa hai lien dốn
bóng dá cüa hai mide. Nám 1890 Áo bát dáu tó
chúc giái thi dáu bóng dá. Triíóc vá sau nám 1900,
mpt so niíóc nhií Táy Ban Nha, Há Lan,
Achentina, Dan Mach, Niuzilán, Chile, Bi cüng dá
thánh láp lien doán bóng dá cüa minh. Nhüng
hoat dong trén khóng chi thúc dáy manh mé cho
sU phát trien cüa món bóng dá má dóng thdi nó
cüng dát nén móng cho viec thánh láp mpt tó chúc
bóng dá mang tính qc te.
,

n

a

Trong thé ky 19 cháu Au lá trung tám phát
trien cüa món bóng dá vá các quan chúc nhií thu
ky Lién dốn Bóng dá Há Lan vá thif ky Hiep hoi
The duc The thao Pháp lá nhüng ngiídi dé xng
tích ciíc cho viec sáng láp cüa Lién dốn Bóng dá
Qc té. Thií ky Lién dốn Bóng dá Há Lan dá güi
thu cho Lién dốn Bóng dá Anh vá hy vong he
dúng ra thánh láp mpt to chúc bóng dá mang tính
qc té. Tuv nhién dé nghi náv dá bi phía Anh tír

chói bói vi lio cho ráng viec thánh láp Lién dốn
Bóng dá Quóc té lá mpt áo tifóng khóng thé nác»
thuc hién diípc. Mpt tlidi gian sau, thóng qua các
14


lioat dơng tich cüc cua minh, câc liên dồn bơng dâ
cua mot so niïdc dà quyét dinh không ddi ntfôc Anh
nüa mà giii thuf tơi tàt câ câc liên dồn bông dâ 0
châu Âu dé yêu càu ho cùng dûng ra thành lâp
Liên dồn Bơng dâ Qc tê. Ngày 21/5/1904, Liên
dồn Bơng dâ Qc te (goi tàt là FIFA) dâ diïdc
chinh thûc thành lâp tai tru sd cua Hiêp hôi Thê
duc Thê thao Phâp d Paris. Câc dai biêu dai diên
cua 7 niïôc là Phâp, Thuy SI, Thuy Diên, Bï, Tây
Ban Nha, Dan Mach, Hà Lan dâ kÿ tên vào câc
van kiên cơ liên quan.
Ngày 23/5/1904. Liên dồn. Bơng dâ. Qc .te
triêu tâp Dai hơi dai biéu làn thû 1 và ông Robert
Guerin (ngvidi Phâp) diidc chon làm vj Chû tich
dau tiên cua FIFA. Trong mot thdi gian ngân FIFA
dâ thüc hiên diidc mot so liïdng lôn công viêc nhii
thành lâp cd càu bô mây làm viêc, tiêp nhân câc
hôi viên môi, md rông ânh hiidng và giup dô mot sơ
niiơc thành lâp liên dồn bơng dâ cua minh. Ngày
14/4/1905 Liên dồn Bơng dâ Anh tun bơ thiïa
nhân và vêu eau diidc gia nhâp FIFA. Châng bao lâu
sau Scotian. Xû Uên, Ai Len, Bac Ai Len cùng ké
tiêp nhau gia nhâp và dôi vdi mot to chûc môi ra ddi
nhii FIFA thi dây quâ là mot thàng ldi rat lôn.

15


Ton chi hoat dóng cüa FIFA la: Thúc dáy sil ph;át
trien cüa món bóng dá tren triídng quoc te, md rómg
mol lién he giao liíu hüu háo giüa các lien dốn bómg
dá các niíóc, táng ciídng tinh hüu nghi giüa nháin
dán vá van dóng vién các niíóc tren the giói.
Cd cáu quyén lüc cao nhát cüa FIFA lá Dai hioi
dai biéu diídc dinh ky to chúc 2 nám mót lán. Miói
lién dốn bóng dá cüa mót niíóc lá thánh vien
chính thüc cüa FIFA düdc cü tói 3 dai biéu dfé
tham gia tháo ln, nlníng chí có mót ngiídi d«i(dc
qun biéu qut. Chi có các dai biéu chính thc
cüa dai hói mói düdc phép tham gia váo viec sa
doi các diéu luát thi dá'u. Muon süa doi nnót
chUdng hoac dieu muc nao dó trong Lt thi dau
thi cán phái thu diídc tü 3/4 so phiéu tán thánh tiró
lén. Báu cü diídc áp dung theo hinh thúc bó phiéu
kín vá các nghi quyét sé có hieu lile sau 3 tháng ké
tü khi diídc dai biéu thóng qua. Trong thdi gian
giüa hai Dai hói hoat dóng háng ngáy cüa FIFA sé
do Ban chá'p hánh góm 21 ngüdi dám nhiem diííói
sü chi dao trüc tiép cüa Tong thü ky Ban cháp
hánh vá nhüng trd ly cüa ong ta. FIFA thánh lap
Ban cháp hánh (dé phu trách viec quán ly liárih
chính), Uy ban to chúc giái vó dicli bóng dá thé
y.

giói,

16

"*

Uy

*>

ban thé thao nghiép dií,

7

Uy

ban trong

N

ta i,


f

9

,

"t

Uv bm kÿ thuât, Uy ban y tê, Uy ban thông tin

N

7

7

O

/

tuyèn truyên, Uy ban ky luât, Uy ban phàp chê,
Úy baa to chûc giâi thi dàu thanh niên the giói, Ûy
banbing dá nü, Phịng thif kÿ... de cùng phơi hôp
tien hành công viêc. Tong thii kÿ là nhân vât lành
dao cku yeu cua FIFA. Nhiêm vu cua ông ta rat
nàng lê và tràch nhiêm rät lón, ơng ta vùa là soi
dây nói lien giüa càc liên dồn bóng dá các niíóc,
các âên dồn bóng dà cua càc châu lue, các to’ chúc
và cíe Uy ban, vita phai phu tràch Ban chàp hành
và 2 näm mot làn phài de trình mot phàn báo cào
hoat dong triióc dai hoi dai bièu và thiic .hien cu
thè aghi quyet cua Ban chàp hành.
Tiy nhièn, ngiiị làrftt'^àị' c rïhâV cua FIFA
UING1Alvi i'MƯNGìIN ni \ÇN!
T'R
RU
van là Chu. tich FIF pr.

PHỊNG POI’

IH. Q

TRÌNH

PHÁT

TRIEN

I

CÚA

BĨNG DÀ HIÊN DAI
1. Ahüng cót moc quan trong trong lich sù
phà: trièn cua bóng dà hien dai.
Njày 26/10/1863 liên dồn bóng da dàu tièn
trèn thè giói: Liên dồn Bóng dà Anli dà diiOc
17


thanh lap trong mot khach san 6 pho Hoang Hau
tai thu do Luan Don va cai moc nay da danh dau
sii ra ddi cua bong da hien dai. Nam 1872 lan dau
tien Anh va Scotian da to chiic giai thi dau bong
da giiia hai niidc. Nam 1885, bkt dau thiic hien
chuyen nghiep hoa trong bong da va 6 Anh dieu
nay da diidc phap luat cho ph6p. Nam 1898, thanh
lap Hoi lien hiep van dong vien (nay goi la Lien
doan van dong vien bong da chuyen nghiep, goi t&t
la TFAD).

Nam 1899, lan dau tien che do len xuong hang
diidc diia ra sOf dung: 2 doi dving dau d hang 2 se
thay vi tri cua 2 doi diing cuoi hang 1.
Nam 1900 lan dau tien bong da diidc diia ra
trinh dien d the van hoi Olympic v6i tii cach la mot
mon bieu dien.
Ngay 21/5/1904 Lien doan Bong da Quoc te diidc
thanh lap tai Paris (goi tat la FIFA).
Ngay 14/4/1905, Lien doan Bong da Anh trd
thanh hoi vien chlnh thiic cua FIFA. Nam 1912,
qui dinli thu mon chi diidc ph6p dung tay bat bong
trong khu viic cau mon. Nam 1916, Giai thi dau
bong da Nam My lan dau tien dUdc to chiic.
18


Näm 1921, öng Rimét ngùdi Phàp dilpc bau làm
Chü tich FIFA. Ưng dà dila ra chü trildng to chùc
giài vị dich bóng dà thè giói vói nịng cót là càc cau
thü chuyèn nghièp. Nani 1925, luàt viet vi dilpc
süa dò’i tù: "giüa cau mịn và ngilịi tàn cịng càn
phài có 3 ngilịi phịng thu" thành "càn phài có 2
ngilịi phịng thu".
Nani 1928 Lièn dồn Bóng dà Anh rùt khịi
FIFA.
Nani 1930, giài Vị dich Bóng dà The giói làn
thù nhä't dildc to’ chùc d Uruguay và doi Uruguay
dà doat chüc vò d ic h .................................................
Näm 1932, tru sd cùa FIFA dòi den thành pho
Zürich cùa Thuy SI và ton tai cho dèli ngày nay.

Näm 1942, do ành hildng cùa chien tranh The
giói làn thù 2 nèn giài Vị dich Bóng da The giói
lan thù 4 tam ngùng to’ chùc. Trong thdi gian này
bóng dà Nam My bät dàu khdi säe.
Näm 1946, Lièn dồn Bóng dà Anh làn thù 2
già nhàp FIFA.
Nani 1949, càc cau thù dpi tuvèn Y bj tai nan
may bay d gàn Turin tat cà nhùng ngilòi d trèn
may bay déu bi thiet mang.
19


Näm 1950, giài vị dich bóng da thè giói diidc täi
to chüc và giài Vó dich Bóng dà Thè giói làn tini 4
dtfdc dièn ra d Brazil và Uruguay lai doat chüc vị
djch lan thü 2.
Nàm 1954, giài Vó dich Bóng dà Thè giói làn
thü 5 diidc to chüc tai Thuy SI và doi Cong hòa
Lièn bang Düc dà doat Cüp. Chièn thuàt "4 tièn
dao" cüa doi Hungary lan dàu tièn difdc diia ra àp
dung dà làm lu mò sii thòng tri nhièu nàm cüa
chièn thuàt WM và dà dàn den cc càch mang
län thü nhat trong làng bóng dà thè giói. Tai giài
làn này vịng chung kèt có 16 doi tham già. Cüng
trong thịi diém này Lièn dồn Bóng dà chàu Àu
và chàu À dà difdc thành làp và tru sị diidc dàt d
thành phị Zurich cüa Thuy Sì và mot thành phó d
Malaysia.
Nàm 1955, Cüp càc doi vó djch quóc già (Cüp
Cl) và Cüp vó dich cüa càc càu lac bo bàt dau difdc

to’ chüc. Nàm 1956, Càu lac bò Rèan Madrit doat
Cüp Cl län thü nhät.
Cùng trong nàm này Lièn dồn Bóng dà chàu
Phi diidc thành làp và tru sd diidc dàt d Cairo - Ai
Càp. Nàm 1957 "Vua bóng dà" Pèlè diidc clion vào
20


dôi tuyên Brazil và bât dâu sil ngliiêp bong dâ liuy
hoàng cua minh. Jones Charles là câu tliu bong dâ
dâu tiên cua mot câu lac bô Anh diidc chuyén
nhiidng cho mot câu lac bơ d niïơc ngôi.
Nam 1958, giâi Vơ dich Bôhg dâ The giôi lân
thû 6 diïdc to chûc d Thuy Diên, làn dâu tiên
Brazil âp dung chien thuât "4 - 2 - 4" dây hiêu quâ
dé doat chûc vô dich và dieu này dâ dân den cuôc
câch mang lân thû 2 trong làng bong dâ thê giôi.
Nâm 1960 giâi Vô dich câc quôc gia châu Au lân
thû 1 dtfdc to chûc tai Paris và dôi Liên Xô dâ doat
G hûe

vô-dich...................................................................

Nam 1961 ông Stenley Rous (ngtfdi Anh) diidc
bàu làm Chu tich FIFA. Liên dồn Bơng dâ Trung
Bac Mÿ và khu vUc Caribê diidc thành lâp và tru
sd diïdc dât tai Goatê Mala.
Näm 1962 giâi Vô dich Bông dâ Thê giôi lân thû
7 diïdc tô’ chûc tai Chilê. Dôi Brazil lân thû 2 doat
chûc vô dich.

Ngày 24/5/1964, dôi Achentina và dôi Pêru
trong mot trân dàu giành quyën vào thi dàu d Thê'
vàn hôi Olympic do sü bât dông y kiên cua câc
trong tài trong viêc xû phat dâ dân tôi sü lôn xôn

21


cua câc khan già và dâ tao thành mot thâm kich
vói 400 ngüdi chet và 1000 ngüdi bi tliüdng. Cho
den nay dây vân là mot sü kiên bi thâm nhâ't
trong làng bóng dà qc te.
Nam 1966, giâi Vơ dich Bóng dâ The giói làn
thû 8 düdc tơ’ chûc d Anh và dôi Anh dâ doat chûc vô
dich.
Cüng trong thdi gian này Liên dồn Bóng dâ
châu Dai difdng düdc thành lâp và tru sd diidc dat
tai Niuzilan.
Ngày 19/11/1969, Pêlê ghi bàn thàng thû 1000
cua minh và trd thành vân dông viên dàu tiên
trong lich sü vUdt qua diidc cûa ai 1000 bàn thàng.
Nam 1970, giâi Vơ dich Bóng dâ The giói lân thû 9
diïdc tô’ chûc d Mêxicô. Dây là lân dâu tiên thé
vàng và thé dô diidc düa vào sü dung trong thi
dâ'u. Dôi Brazil làn thû 3 doat cüp và diidc phép
giü vlnh vien Cüp Nü thàn vàng.
Nàm 1972 Cüp câc dôi doat cüp quôc gia châu
Âu (C3) làn thû nhat düdc tô chûc dé thay thè elio
Cüp vô dich giüa câc câu lac bơ.
Nàm 1974 ơng Jồo Havelange ngiidi Brazil

diidc bàu làm Chu tich FIFA. Cüng trong nàm dô,

22


giai Vơ dich Bóng dà The giói difdc to chúc tai Tây
Dúc và dpi Công hôa liên bang Dúc dâ doat chúc
vơ djch.
Chien tht bóng dá tong lüc (tồn dpi tan cơng
tồn dpi phơng thu) cua dpi Hà Lan, dà tao ra cupc
cách mang làn thù 3 trong làng bóng dá the giói.
Näm 1977 giâi thi dáu bóng dá thanh nién The
giói (Cúp Cịca cịla) diípc to chúc và dpi Liên Xị dà
doat chúc vơ djch. Näm 1978, giâi Vơ djch Bóng dá
Thè giói lán thú 11 diftíc tơ’ chúc tí Achentina và
dpi Achentina da doat chúc vơ djch. Cüng trong
tliịi diém này FIFA da qut dinh: Vóng chung- *
ket giài Vơ dich Bóng dá The giói lán thú 12 sé
täng so dpi tham du tú 16 lén den 24 dpi.
Näm 1979 FIFA công nhân Công hôa Nhân dân
Trung Hoa là núóc hơi viên chính thùc và hơp
phàp cua mình, dóng thdi doi Liên dồn Bóng dá
Dài Loan thành "Hiêp hơi Bóng dá Dài Bäc Trung Qc" và cam Dài Loan khịng diidc sû dung
bàt cú mot biéu tiídng nào cua "Trung Hoa dân
quóc".
Näm 1980, nhân kÿ niêm 50 nàm ngày thành
lâp FIFA, Uruguay dà tô’ chúc giâi vô djch bóng dâ

23