Chiến thuật và phương pháp tập luyện bóng đá: Phần 2

CHUONG III

CHIEN THUÂT BÓNG DÂ

Chien thuât là sü âp dung mot câch hdp lÿ nhàt
hoat dông cua môi câ nhân và sü phơl hdp tâp thé
cûa tồn dơi dé giành chien thâng trong thi dâu.
Chien tht bóng dà thơng thüdng düdc chia
thành.2 hê. thơng. lón là.chien Jthvt tân.cơng.và. . .
chien thuât phông thu. Chûng bao gôm chien
thuât câ nhân, chien tht phơi hdp nhơm và
chien tht phơl hdp tồn dơi, trong dô chien
thuât câ nhân và chien thuât phôi hdp nhôm là cd
sô cûa hoat dông chien thuât và là câc yéii tô cd
bàn dé thüc hiên chien thuât phôl hdp tồn dơi. Do
bóng dâ là mon thé thao tâp thé cho nên càn phâi
lâ'y sü phôl hdp tâp thé là chinh và vi vây hoat
dông chien thuât phôi hdp tồn dơi cơ mot y nghla
het sûc quan trong trong thi dàu. Hê thông chien
thuât tan công và chiên thuât phơng thu vùa dơi
lâp nhiing lai vùa thơng nhàt vói nhau. Chûng

143


kiem che lán nhau nhiíng dóng thdi cüng thúc dáy
nhau phát trien va vi váy dá lám phong phú thém
vá thúc dáy sü phát trien khóng ngúng cüa chien
thuát bóng dá.

I. DĨI HÍNH THI DÁU

Doi hinh thi dáu lá sü sáp xep vi trí cüa các cáu
thü tren sán dé dat tói mót muc dích chien tht
nhát dinh nhám phát huy tói da súc manh cüa
tốn doi vá phán cóng ró chúc náng, nhiem vu
cüa tüng cáu thü tren sán. Vi trí dúng sé qui
dinh chúc náng, nhiem vu chü yéu cüa moi cáu
thü vá doi hinh diídc áp dung phái dám bao phát
huy dáy dü só triídng cüa các cáu thü trong doi,
han ché tói múc tói da nhiídc diém vá nó phái
diídc xáy düng düa tren sü dánh giá chính xác
vé' doi phiídng.
Trong sü sáp xép doi hinh thi dáu, ngoai trú vi
trí có dinh cüa thü món, các cáu thü con lai diídc
tính tlieo so ngiídi cüa tuyén háu ve, tuyén tién ve
vá tuyén tién dao. Vi du doi hinh "4 - 4 - 2". túc lá
bao góm 4 háu ve, 4 tién vé vá 2 tién dao.

144


1. Ÿ nghïa, tác dung cua dôi hinh thi dâu
Dôi hinh là mot bô pkân không thé tàcli rôi cua
cliiën thuât thi dâu bóng dà. Bât cú mot hinh thùc
chien thuât nào cüng dêu cân phâi cô inôt dôi hinh
tiidng úng dé thüc hiên nhüng mue tiêu dâ dufdc dé
ra và ngiidc lai viêc lüa chon hinh tliùc chien thuât
së anh hüông trite tiep tdi viêc sàp xêp bô tri dôi
hinh. Tàt nhiên, trong thUc tê thi dâ'u bat cú dôi
hinh nào cüng dê'u thé hiên phong càch chien
thuât riêng cua nơ và dêu khơng thé tàch rdi khơi

vai trị thüc hiên tUdng úng cua môi vân dông
v iê n ................................................................................
Trên thüc tê dôi hinh thi dàu thiidng dUdc tao
ra tù góc dơ chien liídc. Nó càn cú vào thUc lüc cua
hai bên, vào su khàc biêt giüa công và thu, vào loi
dà và yêu eau cua moi trân dâu và là siï thê hiên
tôi iiu nhât cua súc manh tồn dơi. Viêc sàp xêp và
bơ tri dơi hinh dơi hôi phâi dam bao sü cân bàng
giüa công và thu, dam bao phàt huy diidc day du
sd triídng cua mơi cà nliân. han chê tơi da sd dôn
và dơng thdi pliai pliự hỗfp vúi tinli hinh eu thờ cua
dụi búng. Trong thi dâu bóng dá các tìnti hng
diên ra thiên biên van hồ và klió dồn triídc vi
vày dơi hơi các câu thu phâi càn cú vào tinh huông

145


cu thé tren sán dé dUa ra các hánh dóng hdp ly.
Mói cáu thü tren sán phái kiéu ró vi trí vá nhiém
vu ckü u ciia minli dóng tlidi phái phát huy dáy
du trí thóng minh vá sil sáng tao dé có thé lioat
dóng mót cách cd dóng vá linli hoat. Dói hinh tuyet
dói khóng diídc trd thánh sdi dáy trói buóc các cáu
thü trén sán, má nó phái lá don báy khuyen khích
tính sáng tao vá sil úng bien cüa các cáu thu trong
thi dáu. Sau khi xuát hién lói dá tóng lile (tốn dói
tán cóng tốn dói phóng thu nárn 1974) thi pham
vi hoat dóng cüa các cáu thü dá diídc md rong
thém rá't nhieu vá vi trí trén sán cüng khóng

ngüng diídc bien hố. Tuy nhién vi trí vá nhiém
vu chü u cüa mói cáu thü ván diídc xác dinh
rát ró ráng vá dpi hinh thi dá'u ve cd bán ván
diídc áp dung nhií cü, nhUng nó dá diídc thilc
hién mót cách linh hoat bien hố vá sáng tao hdn
rát nhieu.
2.

Si/ hinh thánh vá phát trien cüa dói hinh

thidáu
Su phát trien vá náng cao trinh do huáii luyen
thé lüc vá ky chién thuát cúng vdi sil thay dói
trong diéu luát thi dáu bóng dá dá tao ra vá
khuyén khích sil phát trien cüa dpi hinh thi dáu.

146


Klii mot bên chú trong tói viêc tan cơng, thi bên
kia bât buôc pliai câi tien và tàng ciidng hàng
phông thu và ngiidc lai chinh sü khơng ngùng tàng
ciiịng hàng phơng thu cua bên này lai thùc day sü
thay cỵơi dôi hinh thi dâu cua bên kia. Sau khi bô
Luât thi dâ'u bóng dá dutdc ban hành dơi hinh diiưc
áp dung sóm nhat là "9 tien dao 1 hâu vê" (Hinh 61),
sau dó là "7 tien dao 3 hâu vê" (Hinh 62), "6 tien dao
4 hâu vê" (Hinh 63) và hiên nay là "4 - 2 - 4", "4 - 3 3”, "3 - 5 - 2"... Trên thüc te, sü hinh thành và phàt
triên cua tàt cá càc dôi hinh này là do sil tàc dông
cua càc qui luât khàch quan.

1 o 1
W
o
o o 0/<5’ o 'b vo o o

Hinh 61

Hinh 62

Hinh 63

a. Dpi hinh "WM"
Nàin 1930, dila vào dieu luât viêt vi näm 1925,
ngitòi Anil dà sàng lâp ra dôi hinh "WM" (Hinh 64).
147


Dpi liinh náy khi
phóng thü sé bó'
trí hau ve giüa
(trung ve), ngiíói
có trinh do cao
nhá't

kém

bát

chát trung phong

nhó cao cüa dói
phiídng, hai tién dao lúi sé lui ve khóng che trung
lo vá háng tan cóng chü yéu sé do trung phong va
hai tién dao cánh dám nhiem. Dpi hinh náy bao
góm tat cá 4 tuyén: 3 háu ve, 2 tién ve, 2 tién dao
lúi vá 3 tién dao. Cho tói thdi diém náy thi "WM"
lá dpi hinh dáu tién da dat tói diídc stf cán báng ve
so ngiídi tham gia tán cóng vá phóng thü vá có
diídc sU phán cóng ró ráng ve chúc náng vá nhiém
vu cüa tüng cáu thü trén sán. Do dpi Anh áp dung
dpi hinh náy má da dat diídc nhüng thánh tích
huy hống, cho nén nó dá nhanh chóng diídc
trun bá ra kháp cháu Au, thé giói vá diéu náy
dá thúc dáy sií phát trien cüa món bóng dá liien
dai. Dpi hinh náy diídc duv tri den tan tháp ky 50
vá nó dá phát trien hifng thinli trén tốn The giói
trong st htin 30 nám.

148


Tif tiidng chu dao cua dơi hình WM là tàng
ciiịng hàng phông
thu và rô ràng nô
dâ tao ra mot
hiêu quâ nhàt
dinh trong suot
mot thdi gian dài.
Tuy
nhiên

do
trong dôi hinh
Hïnh 65
này so ngifdi tham gia phông thu vân tüdng dôi it
cho nên teli dàu thâp kÿ 50 dôi hinh này dâ bi dôi
Hungary âp dung dôi hinh "4 tien dao" dânh bai
(Hinh 65). Dôi hinh "4 tien dao" bôT tri mot trung
phong lùi vê sau dê phân phơi bóng cho hàng tien
dao, hai tien dao lùi cüng dâng lên cao quày roi hàng
phông ngtf cua dôi phiidng và liên tue thay dôi vi tri
cho nhau. Âp dung loi dâ này dôi Hungary dâ khiën
3 hâu vê cua dôi Anh liên tue màc sai lam, tao ra
nhüng khe hd và vi vây dâ thâm bai hai làn.
b. Dôi hinh "4 - 2 - 4 "
Nâm 1958, ngüdi Brazin dâ âp dung ifu diém
trong loi dâ "4 tien dao" cua dôi Hungary dé bô
sung thêm mot ngüdi vào vi tri trung vê (thành 2
trung vê), dùng 4 hâu vê dé dơi phó vói 4 tien dao

149


cua dói plnfdng và thay dơi hinh 4 tun cua kièn
trän "WM" thành 3 tuỵi (hâu vê, tien vê, tien
dao) trong dôi hinh "4 - 2 - 4". De tiëp tue cân
bang sô ngiidi tham gia tan công và phông thû
trong thi dâu thi hai càu thû tien vê phâi gành vie
tràch nhiêm rat nàng né. Khi tiên công, ho pliai
tich elle to chûc tiêp ûng và khi phông thû thi phâi
nhanh chơng lui vê' dé ngàn can dói phifdng. Dóng

thịi do so ngiidi tap trung d khu trung lo rat it mà
pham vi hoat dóng lai lón, cho nên dơi hơi 2 ngi
tiê'n vê phâi cơ kÿ tht và thé lue tUdng dói cao
(Hinh 66). Tuy nhiên rơ ràng trong dơi hinli nay
sûc manh ơ tun giüa là tiídng dôi yëu, nhàt là
khi thê lue cûa 2 tien vê khơng dàp ûng diïdc u
càu. Vi vày cùng vói xu hiíóng tàng ciïdng hàng
phơng thû d thàp kÿ 60, so ngifdi thi dâu d tuyen
giüa cüng diïdc tàng lên và xt hiên dơi hinh "4 3 - 3” (Hinh 67).
©
0

>. P . (
©

Hinh 66

150

Hinh 67


c. Dpi hin h " 4 - 3 - 3 "
Diem khàc biêt giüa dôi hinh "4 - 3 - 3" và dôi
hinh "4 - 2 - 4" là kéo mot tien dao vê bo sung elio
tuyen giüa dê tàng ciiòng so ngiidi và süc manh
t uyën này.
Trong thi dàu, 3 eau thu tien vê cûa dôi hinh "4
- 3 - 3 " co sii pliân công rô ràng tuÿ thuôc vào tinh
hinh eu thé trên sân, cô thé mot ngiidi thiên ve

phông thu, hai ngiidi thiên vê' tan công hoac ngiidc
lai. Do sü thay doi vi tri trong dôi hinh này là
tiidng dơi linh hoat, cho nên dơi hói cc eau thu
phai.cn ỗỹ vo ỗõc tinh huong eu thộ trên sân dé
cỵiêu chïnh vi tri cho thich hdp. Tuy nhiên phài chü
y khi trao dôi vj tri cho nhau, phái dàm bâo duy tri
diïdc tinh thông nhât và süc manh cûa tồn dơi.
Nhin vào hinh 67 ta cơ thé tliây sô ngiidi tham gia
tan công và phông thû. Trong dôi hinh "4 - 3 - 3"
là không cân bàng và thiidng là sô' ngiïdi tham gia
tiên công it hdn sô ngiidi phông thû. Do dô, dôi
hinh này dàc biêt chú trong tôi tinh dôt bien cûa
hâu vê khi lao lên tan công. Tuy nhiên khi lao lên
tâh công hâu vê phâi hêt süc thân trong và pliai
näm chàc tlidi cd, dong thdi khi hâu vê dâ lao lên
thi câu thû diïng gân phái bô sung ngay vào vi tri
dô.

151


d. Dơi hình "4 - 4 - 2"
Dơi hình "4 - 4 - 2" cüng là mot san pham eia
xu hiíóng chú trong tói hàng phịng thu cua thàp
kÿ 60. Dơi hình này dà x't hien và dà diidc dành
già cao tai giâi Vơ dich The giói näm 1966. Eoi
hình này kéo thêm 1 tien dao cành ve bo sung cho
tuyén giüa dé tao thành 4 tien vê (Hình 68). Mot
trong nhüng dàc
triïng cûa

dơi
©
©
hình này là tun
-© o
3
tien vê và hàu vê
)
(
-©
liên tue dâng lên
©
©
hơ trd tan cơng
doc theo diiịng
bièn dé tao nèn
Hình 68
mot sa uy hiep manh më dơi vói khung thành cua
dói phtfdng. Thêm vào dó càc mùi nhon d hai bièn
kéo giàn hàng phịng ngü cua dói phtfdng tao ra
các khoáng trong dé tao dieu kién thuàn Idi cho
tien vê tù trung lô lao lên tan công. Dơi hình này
thiidng Idi dung toc dơ nhanh và kÿ thuàt tôt cua 2
tien dao dé kip thdi pliân công nhanh dơng thdi
khi phịng ngü, càc câu thu phâi nhanh clióng lui
vê dê phịng thu dày dàc triïơc khu câu mon.

152

d. Loi dà "tong litc" tồn dơi tan cơng tồn dơi
phong thu
Nàm 1971, dơi Hà Lan lây càu thu "tồn nâng"
Johan Cruyff làm hat nhân dé sang tao ra .lôi dâ
"Tong Idc" (tồn dơi tan cơng, tồn dơi phơng thu).
Dac diém noi bât cua dôi hinh này là câc càu thu
không bi han chë bdi loi dâ và vi tri cô dinh và cô
thé phât huy toi da tinh sâng tao trong thi dàu. Sil
link hoat và da dang trong loi dâ này quâ thtfc dâ
tao ra mot stf uy hiëp rat lôn dôi vâi dôi phiïdng và
ho dâ liên tiëp doat 3 Clip C! (Cup giüa câc dơi vơ
*

•

»

»

»

»

>A»

•

»

»

»

»

•

*

•

»

»

»

»

»

»

•

dich câc quôc gia châu Au) và Cruyff cüng liên tue
3 nam liên diidc trao tang danh hiêu "Quâ bông
vàng châu Au". Trong giâi Vô dich The giâi làn thû
10, cà Hà Lan và Tây Dûc dêu dâ phât huy dufdc
toi da hiêu quâ cua loi dâ "Tong lüc" này và vi vây

câc dôi bông trên Thê' giôi dâ tôi tâ'p thay phiên
nhau bât chiiôc và hoc tâp loi dâ này.
e. Dôi hinh " 3 - 5 - 2 "
Cuôi thâp kÿ 70. viêc cung cô tuvên tien vê dâ
kliông ngùng diidc coi trong và câc dôi dâ thi nhau
cô gang vàt ôc suy ngliï dê tim ra giâi phâp cho
van dê này. Trong thâp kÿ 80 dôi Brazin dâ difa ra

153


thu nghiem dpi hinh "2 - 6 - 2" va dieu khien noi
ngiidi chii y la tai Giai vo dicli chau An nam 1934.
cac doi da thi
nhau ap dung doi
hinh "3 - 5 - 2" do
doi

Dan

Mach

sang tao ra va da
gianh diidc nhutng
thanh tich tiidng
doi tot (Hinh 69).

Hinh 69

Dac diem cua dpi hinh nay la tap trung nhieu

ngiidi d tuyen giifa san, ca 5 tien ve deu co the
dang len tan cong hoac lui ve de ho trd phong ngil
va vi vay tinh cd dong trong thi dau rat cao. 2 hau
ve b it chat tien dao cua doi phiidng va cau thu con
lai la hau ve tu do. 2 tien dao lien tuc di chuyen,
dot pha khien doi phiidng phai het siic chii y tdi
phong thu.
3. Nhiem vu chu yeu va loi da cua titng vi tri
a. Thu mon
Thu mon la ngiidi diing cuoi cung trong tuyen
phong thu, la vi tri then chot va nhiem vu clui yeu
cua anil ta la giii viing lii6i nha.

154


Tini mon càn pliai chon lüa vj tri dúng hop lÿ dé
tini hep góc sut cûa dơi plnïdng, phài phán dồn
chuan xàc diïơng bay cua bóng dé nhanh chơng
qut dinli và xû lÿ hdp lÿ moi tinh huong, dong
tlïdi phâi tân dung tói da liu thê cûa 2 tay dé
giành qun khóng che bóng triíóc câu mon nhäm
nid rơng liët rnúc khâ näng phịng thû cûa dơi nhà.
Ngiídi thû mon pliai là ngiídi biet quan sàt và
dánh già càc tinh huong trên sân, dong thdi phâi
là ngiïdi dieu khién, to chúc hoat dơng phịng thû.
Vi tri dúng cûa thû mon phâi dam bâo nhin rô
to»àiL eue x:ûa tr^n dàu. dé. c d .thé thông. qua .tiêng . .
tliét nhàc nhd dong dơi bàt ngiídi, bo sung và kip
thdi dieu chïnh vi tri, tàng ciidng hoat dông, bit

càc khe hd dé tao thành mot tun phịng thû chat
chê. Khi dơi phiïdng dà dot phà qua hâu vê cuoi
cùng và tao vói minh tinh huông 1 choi 1 thi thû
mon phâi làp túc chon lüa thdi cd thích hdp, dúng
cam lao ra, bit kin, thu hep góc sût hồc thàm chi vó
bóng ngay diíói chân dơỵ phüdng. Khi dơi phiïdng
diídc dà pliât hồc dà phat góc, thû mon phâi nhanh
chơng cliï liuy dơng dơi "làm tiïdng" và kèm ngiídi.
Thû mon sau khi có bơng phâi kip thdi, cimili xàc
diing tay lioac chân ném hồc chuyen bóng elio dóng

155


dơi dé nhanh chóng pliât dong và to chúc tan công.
b. Hâu vê bien
Nhiêm vu chu yëu cua hâu vê biên là phông tiiû
và ngàn cân sü tien công cua tien dao hồc càc eau
thû khàc cua dơi phiidng d hai cánh trong khu vUc
phông thû cûa minh, kèm bât chat ngifdi, khơng
dé dơi phiidng tu do dị bóng, xoay ngitdi, dơt phà
chu'n bóng trung lơ và sût càu mon. Cùng vói
viêc tích ciíc tranh ciióp bóng, hâu vê biên phâi
phơi hdp chàt chë vói câc câu thû khàc dé hô trd và
bô’ sung vi tri cho nhau. Hâu vê biên ngồi nhiêm
vu chû u là phơng thû, cơn phai kip thdi phât
dông và tharn gia tan công, tkuông thi sau khi
ciíóp diidc bóng hâu vê biên phài nhanh chóng to
chúc tan cơng và có thé lao lên ho trd hồc tnic
tiêp uy hiêp khung thành dơi phiidng.

c. Trung vê
Nhiêm vu chû yêu cûa trung vê là phông thû
khu trung lô. Trung vê diipc chia thành trung vê
"dâp" và trung vê "quét". Trung vê dâp chû yêu là
bàm sàt và kèm chàt trung phong nhô cao cûa dôi
plufdng, vi vây vi tri này côn diidc goi là trung vê
kèm ngiidi. Trung vê quét bao quát toàn tuyën hâu
vê và là ngiidi chỵ huy tồn bơ hàng phơng ngü

156


T rung vê ngồi nhiêm vu chu u là phịng thu cơn
pliai pliơỵ hdp hiêu qua vói dong dơi dê to’ chúc tan
cịng, thiiịng tliì sau klii có bóng trung ve phai kip
thịi chuyen bóng cho dóng dơi ơ các vi tri thuân ldi
thiïc hiên tôt diidng chuyên mot dé tơ’ chúc tan
cơng và khi có cd hơi thì có thé lao lên dé hô trd
tan công.
d. Tien vê
Nhiêm vu chu yëu cua tien vê là khong chë
phân giüa sân, dây là vi tri then chot và là càu nơỵ
giüa hàng tien dao và hàng hâu vê. Trong thi dàu
bóng dà -hiên dai giànli tỵtïdc *qun khong chë*
bóng d phàn giüa sân cüng có nghỵa là giành dxidc
qun chu dơng và tàng cao hiêu quâ thi dâii vi
vây phân giüa sân là mot vi tri rat düdc coi trong.
Thông thüdng tuỵi tien vê thiiịng do tù 3 den 5
câu thu dâm nhiêm và tùy thuôc vào dàc diém
riêng cua môi ngiïdi mà ho së düdc trao nhüng

nhiêm vu khâc nhau nhü: tien vê tan cơng, tien vê
phịng thu và tien vê kiën thiët bóng. Vi du các câu
thu có khâ nàng tô chúc tôt câc hoat dông công,
thu d phân giüa sân. biët tân dung cd hôi dê lao
lên, dâm dot phà và manh dan sût câu mon có thé
diidc trao nhiêm vu là tien vê tân công. Côn câc

157


câu thu dam nliân vi tri tien vê phòng thu tin pLái
nhanh clióng rút ve phịng thu, tich cUc tranh ciríp
bóng d phân giüa sân, trän giü các khu viíc ngjy
,n
o
liiem triíóc khu phat bóng dê tao tliành mot tun
phong thu vüng chác triíóc mat trung vê. Các càu
thu cơ kÿ tht tồn diên, cơ kinh nghiêm thi diu
phong phú, cô y thûc chien thuât cao, và cô trang
thài tâm lÿ vüng vàng thi së pliai dam nhiêm chitc
näng cua tien vê kien thi et bóng.
d. Tiên dao cánh
Tien dao cânh hoat dông chu yêü d khu vUc doc
theo hai biên và dám nhiêm chüc nàng chu yêu là
tan công và phịng thu biên. Khi tan cơng ldi dung
dieu kiên thuàn ldi là khu vüc doc hai biên cô sô
ngiidi phơng thu tiidng dơỵ it mà diên tich ^ai
tüdng dơỵ rông... dé thüc hiên các kÿ thuât nhü dot
phà chuyên bóng vào trung lơ, thoc siidn sût càu
mon hồc tao cd hơi cho dong dơi ghi bàn. Khi

phịng thu tien dao cànli pliai kèm chat hàu vê
biên lao lên tän cơng cua dơỵ phiïdng, hồc lui vê
nüa phân sân ininh dê giûp dd liàng tien vê traali
cüóp bóng d phân trung lô.
e. Trung phong
Nhiêm vu chû yêu cua trung phong là dot plia sut

158


càu mon và tao cd hôi thuân tien cho dông dpi sitt
càu mon. Khi tien công trung phong pliai thiïdigi
xuyên tliay dói vi tri vói tien dao cânh và tien /ê>
nhàm làm roi loan hàng phong thu cua dôi phiïdigc
và tao kliồng trơng dé dơng dơi thùa cO dot piâi
sût càu mon. Khi tien công trung lô trung phoig;
phài âp dung nhüng chien thuât nhif dân bông cBtt
phâ, plioi hpp chuyên dài hoac phoi hop tien côig;
"2 dânh 1" dê tao cd hôi sût câu mon. Khi chuyém
tù tâ'n công sang phông ngü trung phong phài dàini
nhiêin tuyën phông thu thû nhàt dé cân phâ hoic
làm châm.toc.dơ phâjixơngxua doi plụdngr - - - -

II. CHIEN THUÂT TAN CÔNG
1. Chien thuât tân công câ nhân
Chien thuât câ nhân là tông hdp câc kÿ thuât và
phiïdng thûc hoat dông cüa câc càu thû khi cơ hồc
kliơng cơ bơng. Chien tht câ nhân cơ moi lién
quan mât thiët vói kÿ chien tht bơng dâ và là cd
sd dê tlnlc hiên chien thuât phôi hdp nhơm và

chiên tht phơi hdp tồn dơi. Chien tht câ
nhân bao gôm:

159


a.
Thốt khơi sit kèm cap cûa dơi phit(fng vù
chay vi tri
Thốt khơi sü kèm cap cûa dơi phüdng là cât
dût sü deo bàm cûa dôi phüdng, con chay vi tri là
sii di chun nhäm ckiêỵii vi tri cơ loi, dê thuân
tien cho viêc nhân, không chë và xû lÿ bông. Tuy
nhiên, dơi khi viêc thốt ra khơi sü kèm cap cûa
dôi phüông và chay vi tri lai không pliai là dê
nhân bông, mà là dé kiêni chê dôi phüông, tao dieu
kiên thuân loi cho dông dôi nhân bông và sût câu
mon...
Thốt khơi sü kèm cap cûa dơi phüdng cơ thé
thüc hiên bang câch dôt nhiên chay bût lên ptiia
trüôc, dôt ngôt dùng lai, thay doi hüông, thay dôi
toc dp và thüc hiên các dông tâc già...
Trong thi dâ'u chay vi tri thüdng düdc sü dung
dé hô trd cho dông dôi nhäm dánh lüa, kiéni :hê
dôi phüdng và tân dung cd hoi câm bông dôt phà.
Chay vi tri cô thê chia tliànli: chay dé thốt khơi
sü kèm cap cûa dơi phüơng, chay cât mat dôi :hû
hoac chay dé loi kéo và kiem chê dôi phüdng. Tuy
nhiên trong thüc te phüdng phàp thỹdng hay difỗJc
sỷ dung l dụt nhiờn chay bỷt vờ' phia triíóc hồc

chay liên tue thay dơi hüdng và toc dô.
160


Khi chay vi tri các câu thu cân phái dam bao
các yêu câu sau: Quan sát phái sâc bén, mue
dich phài rô ràng, tildi cO phâi thich hdp, phiidng
hiidng phái da bien và dông tâc phài nhanh
chông, bât ngô.
b. Chuyên bong
Chun bóng là cd sd dé thiic hiên sü pliơi hdp
tâp thé, là bien phâp chu yëu dé thiic hiên sii phoi
hdp chien tht nhäm tao cd hơi sût bóng ghi bàn.
Nơi dung chu u cua chiën tht chun bóng
bao goni: Lüa chon mue tiêu chuyën bóng, xâc
dinh thdi cdr kliong chë liic.và dơ xôy cua. diidng. . .
chuyen...
Chun bóng có thé diidc thiic hiên bäng 2 câcli:
mot là chuyën bóng thap tơi dûng chân cua dơng
dơi, hai là chu'n bóng bơng vào vi tri có ldi cho
dơng dơi. Trong thi dau chiên thuât chuyen bóng
bao goni:
+ Chuyên bóng tháp tói dûng chân dơng dơi.
+ Chun bóng bơng tói vi tri có ldi cho dơng
dơi.
+ Chun bong trong di chun.
+ Cliuvên bóng trd lai elio dơng dơi.

161

Tren thüc te nhüng diídng chun váo các
khống tróng ó triíóc mát dong dpi thiídng tao ra
mot sil uy hiép rát lón dói vói dói phiídng. luy
nhién trong tlii dáu nhiéu khi cüng dói hói pấi
thilc hien nhüng diídng chun bóng thap, chuyén
ngang va chuyén bóng trd ve.
Trong thi dá'u các cáu thü sü dung các diíong
chun dé khóng che bóng, diéu chinh nhip do Lhi
dáu, táng thém hiéu quá thi dáu dác biét lá trong
các diídng chuyén váo các khống tróng vá chun
bóng choc khe. Tát nhién, néü thUc hien quá nhiéu
nhüng dUdng chuyén bóng thá'p, chuyén ngang vá
chuyén bóng trd vé thi sé ánh hiíóng trüc tiép tói
toic do tién cóng, tao dié'u kién cho dói phiídng kip
thdi lúi vé' gáy khó khán cho viéc tá'n cóng. Vi váy
hai cách chun bóng trén phái diípc ket hdp mpt
cách hüu cd vá phái diípc úng dung mot cách linh
hoat hdp ly thi mói có thé thu diídc két q nhií
mong mn. Trong trUdng hdp có thé dóng thdi
chun bóng cho nhié'u ngiídi thi nhát thiét phái
chun bóng cho cáu thü d vi trí có ldi nhát cho
viéc trién khai táii cóng hốc uy hiép dói phiídng.
*
Thdi cd chun bóng: Viéc lúa chon thdi cd
chuyén bóng trong thi dá'u ánh lnídng triic tiép tói

162

hiêu quâ cua diiông chuyên bông và châ't liidng
cûa sü phôi hdp chien thuât. Chuyên bông cô thé
diidc tliüc hiên bàng 2 cách: thü nhàt là chun
bơng vào không trong dé dong dơi chay vi tri
nhân bóng, cách này lâ'y difdng chuyên bông chï
dao viêc chay vi tri cua dong dôi. Thù hai là cân cü
vào viêc chay vi tri cua dong dôi dé chuyên bông
dên dùng chân cua anh ta, cách này viêc chay vi
tri cua dong dôi sê quyët dinh và thùc day diidng
chuyên. Tuy nhiên, cho dù sû dung bât ké kiéu
chuyên bông nào thï viêc xâc dinh và lila chon
chinh xâc thdi cd chuyên bông cüng cô mot y nghla
liêt súc quan trong và sê quyêt dinh châ't liïdng
cua diïdng chun.
*
Lite và dơ xồy cua ditdng chuyên bông: Trong
chuyên bông viêc sû dung litc và dô xôy phai càn
cû vào cü ly, mue tiêu chun bơng, toc dô cûa càu
thû nhân bôpg và vi tri dùng cûa dôi phiidng.
Thông thiidng khi chuyên bông thàp cho dong dôi
dang bi dôi phiidng deo bàin chat, thi diidng
chuyên phai titdng dôi rnanh và dôi hôi phai không
chë ditdc vê toc dơ và dơ xôy cûa bơng, dé bơng
dên diidc chân ngitdi nhân. Kiêm sốt và khơng
chë liïc cüng nhü là dơ xôy cûa ditdng chun

163


bóng là mịt trong nhiing noi dung quan trong cùa

qua trình hn lun ky, chien tht chun
bóng.
* Nhùng van de càn chu y khi chuyèn bóng:
+ Phài càn cù vào tình hng thi dàu de kip thịi
chun ditdc nhùng diiịng bóng có sùc uy hiép lón
nhii chun nhùng diiịng bóng set d cU ly trung
bình hoac chuyèn choc khe xuyèn qua hàng hàu vé
dói phiidng.
+ Triióc khi chuyèn bóng phài dàu kin y dị cùa
mình. Vi du dang dàn bóng sang bèn trai, dot
nhièn chun làt bóng sang phài.
+ Dịng tàc chun bóng phài nhanh, ddn giàn,
thuan thuc, bièn hồ và phài ket hdp vói dong tàc
già.
+ Khi càu thu dịi phiidng bi hut sang mịt bén,
thì phài nhanh chóng kip thịi chun bóng thay
doi plnidng lnfóng.
+ Thi dàu trong nhiìng ngày muta gió hoac khi
xi gió thì phài han che chuyèn thàng và tàng
chuyèn dài hoac chuyèn bóng bong. Khi ngiidc gió
thì phài tich clic sù dung càc diiịng chuyèn thap

và

lue

164

pkai

manh hdn thiiòng ngày. Nèu

tròi

in

ia


sân trdn thï tâng ciïdng chuyê'n bông thàp và nëu
sân bâi lày loi thi han chë chuyê'n bông làn trên
mât dàt.
c. Sût càu mơn
Sût càu mon là mue dich cï cùng cua tồn bơ
sü phơi hdp chien tht, là diëm tâp trung mâu
thuân chu yêu giüa công, thu và là yëu to then
chôt, cd ban quyët dinh kët quâ thi dâu. V! vây câc
càu thu cân phâi suy xét và cân nhàc de bâo dam
viêc sût càu môn dat hiêu quâ cao trong moi tinh
huông. De làm düdc dieu này câc càu thü càn phâi:
■

'+

Cô'ham muôn Bût câu môn inanh i i ê t :..............

+ Dàu ôc phài bïnh tinh.
+ Phài nàm vüng và lila chon chinh xâc thdi cd.
+ Phâi cơ phiidng phâp sût càu mơn hdp lÿ.
Tồn bơ yêu càu cua kÿ, chien thuât sût càu

môn cô thé khâi quât lai thành 5 chü là: nhanh,
chuàn, dôc, bien, khéo.
* Nhanh: Dông tâc sût càu môn phâi nhanh và
phâi diidc hồn thành trûơc khi càu thü phơng
ngü cûa dơi phiidng kip thdi chuàn bi.
* Chuân: Chuàn xâc là diëm then chôt và mang
tinh quyët dinh khi sût càu môn vỵ vây phài lila chon

165


gôc sût hdp lÿ nhâ't.
* Dôc: Khi lao vào tranh ciiôp bông và sût câu
mon phâi düng câm xông thâng lên triiơc và quyet
dôn sût bơng.
* Bien: Tùy thc vào câc tinh huông môi nây
sinh de kip thdi thay doi phiidng phâp và gôc dô
sût.
* Khéo: Ap dung và ldi dung stf thay dôi nhip
dieu và câc dông tac già dé khéo léo sût eau mon.
d. Dân bông qua ngtiài
Dân bông qua ngiidi là mot trong nhüng chien
thuàt câ nhân quan trong trong tồn bơ hê thong
chien tht tan cơng. Nô chinh là sü âp dung mot
câch da dang hoat dông chien thuàt dé’ phât huy
toi da sô triidng và tri tué cua môi câ nhân. Dân
bông qua ngiidi là bien phâp hüu hiêu nhâ't dé vô
hiêu hôa và làm roi loan hàng phông thu cua doi
phiidng, tao cd hôi ln sâu hoac tao khồng
khơng dé’ chuyen bơng viidt qua hàng phông thu

Hày dac cua doi phiidng dé sût bông ghi bàn Tuv
nhiên, trong thi dâ'u phâi hêt sûc trânh viêc quâ
lam dung kÿ thuàt câ nhân, mù quâng dân bông
qua ngiidi, dé bô ld mât thdi cd tâii công. Tuy thi

166


dau bóng dá luón coi trong viéc phói hdp chuyén
bóng nlníng neu thieu viéc dán bóng qua ngiídi thi
viéc phói hpp chuyén bóng cüng sé trd nén khó
ih á n . Vi vay, cá liai mát náy phái luón lió trd va
b ó sung clio nhau. Trong nhüng tinh huóng cu thé
idiíói dáy các cáu thü phái düng cám rnanh dan sü
dung chién tht dán bóng qua ngiídi:
* Khi dang khóng che bóng má lai khóng có
dóng dpi tiép úng hoac khóng thé chuyén bóng cho
dóng dpi thi phái dán bóng sang hai bén dé thốt
khói sü kém cap cüa dói phiíOng hoac dpt phá dé
lao ve phía trtfóc.
* Khi dang d trong hoac gán khu phat bóng má
thóng qua viéc dán bóng qua ngiídi có thé tao ra cd
hoi sút cáu món hốc khién dói phifdng pham lói,
thi phái sü dung chién tht dán bóng qua ngiídi.
* Trong tinh huóng "1 dánh 1", má sau khi dpt
phá có thé láp túc chuyén bóng váo trung lp hoac
chuyén bóng cho dóng dpi thi cüng nén düng cám
áp dung chién thuát dán bóng dpt phá.
2. Chién thuát phói hüp tan cóng nhóm
Chun bóng phói hdp nhóm 2 hoac nhiéu ngiídi

lá cd sd dé thüc hien sü phói hdp táp thé. Thóng

167