Quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên

QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ
HƯNG YÊN, TỈNH HƯNG YÊN
Phạm Văn Hoàng
Trường Đại học Tài ngun và Mơi trường Hà Nội
Tóm tắt
Bài báo trình bày những lý luận cơ bản về quản lý chất thải rắn sinh hoạt và yếu tố ảnh
hưởng đến quản lý chất thải rắn sinh hoạt, tập trung phân tích và đưa ra những đánh giá về quản
lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên. Từ đó đưa ra một số
kiến nghị giải pháp hoàn thiện quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố. Đối tượng
nghiên cứu là công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về quản lý chất thải rắn sinh
hoạt; Tổ chức thực hiện hệ thống văn bản quản lý Nhà nước về chất thải rắn sinh hoạt; Tổ chức
bộ máy, nguồn nhân lực và quản lý Nhà nước về phân loại và thu gom, vận chuyển chất thải rắn
sinh hoạt; Quản lý Nhà nước về phí và hợp đồng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt;
Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính về quản lý chất thải
rắn sinh hoạt. Phương pháp nghiên cứu là phương pháp tổng hợp; Phương pháp so sánh; Phương
pháp phân tích. Kết quả nghiên cứu cho thấy phí thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt
được áp dụng theo quy định. Việc áp dụng này đã đảm bảo quyền lợi cho các chủ nguồn thải khi
đóng một mức phí hợp lý; Cơng tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, huy động các hội,
đoàn thể, khu phố cùng thực hiện phân loại và kiện toàn lại đội ngũ thu gom, vận chuyển chất
thải rắn sinh hoạt sau khi phân loại tại nguồn. Thực hiện công tác kiểm tra, giám sát tại các giai
đoạn quan trọng để phát hiện và xử lý trong công tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn
của các chủ nguồn thải và Đội thu gom chất thải rắn sinh hoạt dân lập của phường. Đối với các
tuyến đường chính do thành phố quản lý và các tuyến hẻm do phường quản lý đều có đơn vị thu
gom, vận chuyển, giúp cho chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, vận chuyển, không để tồn đọng,
gây ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị. Sự phân định ra mức phí đối với các
chủ nguồn thải khác nhau giúp cho mức thu phí được phù hợp với từng chủ nguồn thải và sử dụng
hợp lý nguồn ngân sách trong việc hỗ trợ một phần cho dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất
thải rắn sinh hoạt.
Từ khóa: Chất thải rắn sinh hoạt; Quản lý chất thải rắn; Rác thải sinh hoạt; Chất thải rắn; Vệ
sinh môi trường; Đội thu gom, vận chuyển; Phát hiện và xử lý.
Abstract

Management of domestic solid waste in Hung Yen city, Hung Yen province
The article presented the basic theories of domestic solid waste management and factors
affecting domestic solid waste management in Hung Yen city, Hung Yen province. From there, some
recommendations are made to improve the management of domestic solid waste in Hung Yen. The
object of the research is the propagation, dissemination and education of the law on domestic solid
waste management. Organize the implementation of the system of state management documents
on domestic solid waste; Organizational apparatus and human resources and state management
of classification, collection and transportation of domestic solid waste; State management of
fees and contracts for daily-life solid waste collection and transportation; Inspection, testing;
settle complaints, denunciations and handle administrative violations on daily-life solid waste
management. The research method is the synthetic method, the comparative method; Analytical
method. The research results show that the fees for collection and transportation of domestic solid
180

Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững


waste are applied according to regulations. This application has ensured the interests of waste
source owners when paying a reasonable fee. The division of fees for different waste generators
helps to make the fee rates suitable for each waste source owner and rationally use the budget in
partial support for collection, transportation, and transportation services, domestic solid waste
treatment.
Keywords: Domestic solid waste; Solid waste management; Domestic waste; Solid waste;
Environmental sanitation; Collection and transportation team; Detect and process.
1. Đặt vấn đề
Trong thời kỳ hội nhập, thành phố Hưng Yên đã đạt được rất nhiều thành tựu và có những
đóng góp to lớn vào cơng cuộc xây dựng và đổi mới chung của tỉnh. Song cũng chính trong q
trình ấy đã phát sinh rất nhiều vấn đề về mơi trường mà trong đó, chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH)
là một vấn đề gây ảnh hưởng nhiều nhất đến môi trường. [10] Sự gia tăng dân số tại địa phương

cùng với một số lượng lớn người dân từ các địa phương khác tới sống, học tập, lao động dẫn đến
khối lượng CTRSH phát sinh ngày càng nhiều. CTRSH nếu không được phân loại, thu gom, vận
chuyển đến nơi xử lý thích hợp sẽ ảnh hưởng đến mơi trường, làm mất mỹ quan đô thị. Thời gian
qua trong công tác quản lý Nhà nước về CTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên đã đạt được một
số kết quả tích cực, góp phần đảm bảo vệ sinh mơi trường, mỹ quan đô thị. Quản lý chất thải rắn
sinh hoạt (QLCTRSH) bao gồm những khía cạnh như: tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật
về QLCTRSH; Tổ chức thực hiện hệ thống văn bản quản lý Nhà nước về CTRSH; Tổ chức bộ máy
và nguồn nhân lực quản lý Nhà nước về CTRSH; Quản lý Nhà nước về phân loại và thu gom, vận
chuyển CTRSH; Quản lý Nhà nước về phí và hợp đồng thu gom, vận chuyển CTRSH; Thanh tra,
kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính về quản lý CTRSH. QLCTRSH
chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như: Điều kiện kinh tế xã hội; Mức chi cho công tác quản lý Nhà
nước về phân loại CTRSH; Sự phối hợp giữa các cơ quan trong việc quản lý Nhà nước về CTRSH;
Nhận thức của các chủ nguồn thải ảnh hưởng lớn đến việc QLCTRSH; Đơn vị có chức năng thu
gom, vận chuyển CTRSH. Từ đó, bổ sung một sơ đồ các vấn đề liên quan QLCTRSH được nghiên
cứu trong bài báo. Những vấn đề nghiên cứu trong quản lý đề cập trong bài báo xuất phát từ những
nghiên cứu thực tiễn tại thành phố, nguồn tham khảo được lấy từ các sách tham khảo, sách chun
khảo, cơng trình nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn cịn một số hạn chế trong công
tác quản lý Nhà nước về CTRSH như: tình trạng đổ trộm CTRSH tại các khu đất trống, dọc các
tuyến đường vẫn còn diễn ra; việc áp dụng các văn bản quản lý Nhà nước về CTRSH còn chưa
thực sự quyết liệt; Nguồn nhân lực thực hiện quản lý Nhà nước về CTRSH ở một số phường cịn
thiếu; cơng tác quản lý Nhà nước về phân loại, thu gom, vận chuyển cũng như phí và hợp đồng
thu gom, vận chuyển CTRSH đã được chú trọng thực hiện nhưng vẫn còn một số hạn chế; việc
thanh tra, kiểm tra, giải quyết những khiếu nại, tố cáo cũng như xử lý vi phạm hành chính về quản
lý CTRSH đã được thực hiện tăng cường, thường xuyên nhưng đôi lúc vẫn chưa kịp thời đối với
các vấn đề phát sinh.
- Các vấn đề mà nghiên cứu sẽ giải quyết: Bài báo làm sáng tỏ những vấn đề lý luận QLCTRSH,
phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng QLCTRSH trên địa bàn
thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên.
- Những đóng góp của đề tài nghiên cứu về lý luận và thực tiễn mà bài báo dự kiến đạt được:
Kết quả nghiên cứu của bài báo cung cấp những chứng cứ thực tiễn và đề xuất giải pháp có giá trị

tham khảo về giải pháp thực hiện chính sách QLCTRSH. Đồng thời, bài viết cũng là một nguồn
tài liệu tham khảo phục vụ cho quá trình học tập và nghiên cứu đối với những đề tài về QLCTRSH
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

181


trên địa bàn thành phố. Trên cơ sở lý luận khoa học về QLCTRSH, đề ra một số biện pháp quản lý
thực hiện QLCTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên.
2. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
2.1. Phương pháp nghiên cứu
2.1.1. Nguồn dữ liệu
Các dữ liệu được tập hợp, thống kê lại để mô tả, so sánh và suy luận từ các tài liệu báo cáo,
các luận văn, đề tài nghiên cứu về công tác QLCTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh
Hưng Yên. Thời gian nghiên cứu giai đoạn 2018 - 2020.
2.1.2. Phương pháp nghiên cứu
+ Phương pháp tổng hợp: Từ những kết quả nghiên cứu từng mặt, phương pháp tổng hợp
giúp nhận thức đầy đủ, đúng đắn cái chung, tìm ra bản chất, quy luật vận động của đối tượng
nghiên cứu; Tổng hợp số liệu điều tra, nguyên nhân để đánh giá vấn đề.
+ Phương pháp so sánh: So sánh tính hiệu quả trong QLCTRSH trên địa bàn thành phố Hưng
Yên, tỉnh Hưng Yên để xem xét xu thế biến đợng qua các năm.
+ Phương pháp phân tích: Phân chia những vấn đề lớn thành những bộ phận nhỏ cấu thành để
phát hiện ra bản chất, yếu tố bên trong. Từ đó, có thể hiểu một cách mạch lạc, hiểu được cái chung,
phức tạp từ các bộ phận cấu thành như: Phân tích thực trạng, nguyên nhân của vấn đề nghiên cứu.
2.2. Cơ sở lý thuyết
Cơ sở lý thuyết đề cập đến nội dung như: Khái niệm CTRSH; Quản lý chất lượng CTRSH;
Mục tiêu, nguyên tắc quản lý chất lượng CTRSH. Khung lý thuyết cụ thể liên quan trực tiếp đến
công tác quản lý chất lượng CTRSH như: Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về
QLCTRSH; Tổ chức thực hiện hệ thống văn bản quản lý Nhà nước về CTRSH; Tổ chức bộ máy

và nguồn nhân lực quản lý Nhà nước về CTRSH; Quản lý Nhà nước về phân loại và thu gom, vận
chuyển CTRSH; Quản lý Nhà nước về phí và hợp đồng thu gom, vận chuyển CTRSH; Thanh tra,
kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính về QLCTRSH. Cụ thể như sau:
Khái niệm CTRSH: CTRSH là chất thải phát sinh trong sinh hoạt thường ngày của con người
và từ các nguồn sau, như: hộ gia đình; hộ kinh doanh nhỏ lẻ; trụ sở làm việc cơ quan hành chính,
đơn vị sự nghiệp, cơng an, qn đội; trường học, nhà trẻ; cơ sở kinh doanh, dịch vụ; bệnh viện, bến
xe, bến tàu; cơng trình xây dựng [1].
Khái niệm quản lý chất lượng CTRSH: QLCTRSH là q trình phịng ngừa, giảm thiểu,
giám sát, phân loại, thu gom, vận chuyển, tái sử dụng, tái chế và xử lý CTRSH [2].
Mục tiêu quản lý Nhà nước về CTRSH: Mục tiêu cơ bản của quản lý Nhà nước về CTRSH
là hướng tới sự phát triển bền vững, đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ
môi trường, đảm bảo mỹ quan đô thị, xây dựng bộ mặt xanh - sạch - đẹp [3].
Nguyên tắc quản lý Nhà nước về CTRSH: Việc quản lý chất thải phải tuân theo nguyên tắc
chung về quản lý chất thải được quy định tại Điều 4, Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015
của Chính phủ quy định về quản lý chất thải và phế liệu. Cụ thể: “Tổ chức, cá nhân có trách nhiệm
tăng cường áp dụng các biện pháp về tiết kiệm tài nguyên và năng lượng; sử dụng tài nguyên,
năng lượng tái tạo và sản phẩm, nguyên liệu, năng lượng sạch thân thiện với môi trường; sản xuất
sạch hơn;…”
Nội dung quản lý chất lượng CTRSH:
182

Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững


+ Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về QLCTRSH: Công tác tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục pháp luật giúp cho đối tượng nhận thức được những giá trị cao đẹp ấy của pháp luật
và biết sử dụng phương tiện hữu hiệu đó trong cuộc sống.
+ Tổ chức thực hiện hệ thống văn bản quản lý Nhà nước về CTRSH: Văn bản quản lý Nhà
nước về CTRSH là những văn bản được cơ quan như: Quốc hội, Chính phủ, các Bộ và các địa

phương ban hành, nhằm tạo ra những cơ sở pháp lý để giúp cho việc thực hiện của các cơ quan
quản lý Nhà nước về CTRSH được hiệu quả và đảm bảo tuân theo những quy định của pháp
luật [3].
+ Tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực quản lý Nhà nước về CTRSH: Nghị định số 38/2015/
NĐ-CP quy định trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước trong QLCTRSH, theo đó, trách
nhiệm chính thuộc về Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường, Bộ Trưởng Bộ Xây dựng, Bộ
trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ và Chủ tịch UBND cấp tỉnh (Điều 27, 28).
+ Quản lý nhà Nước về phân loại và thu gom, vận chuyển CTRSH: Quản lý nhà nước về
thu gom, vận chuyển CTRSH là hoạt động nhằm đảm bảo CTRSH được đơn vị có chức năng, với
những phương tiện và nhân lực đáp ứng đủ điều kiện tiến hành thu gom đầy đủ, sạch sẽ từ các chủ
nguồn thải có phát sinh, điểm tập kết, trạm trung chuyển đến nơi xử lý sơ bộ hoặc nơi xử lý tập
trung với sự hợp lý về thời gian và chi phí, hợp vệ sinh [5].
+ Quản lý Nhà nước về phí và hợp đồng thu gom, vận chuyển CTRSH: Quản lý Nhà nước về
phí và hợp đồng thu gom, vận chuyển CTRSH là hoạt động của cơ quan quản lý Nhà nước, nhằm
đảm bảo các chủ nguồn thải phát sinh CTRSH phải có trách nhiệm thực hiện đăng ký hợp đồng và
đóng phí cho cơng tác thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH; các đơn vị thu gom, vận chuyển thực
hiện đúng trách nhiệm trong hợp đồng [6].
+ Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính về QLCTRSH:
Trong cơng tác quản lý Nhà nước về CTRSH thông qua việc thanh tra, kiểm tra, giám sát, giải
quyết khiếu nại, tố cáo sẽ phát hiện một số trường hợp các chủ nguồn thải chưa thực hiện tốt việc
QLCTRSH và các đơn vị chưa thực hiện tốt việc thu gom, vận chuyển. Khi đó, các cơ quan quản
lý Nhà nước về môi trường sẽ thực hiện những biện pháp xử lý [7].
3. Kết quả và thảo luận
3.1. Kết quả nghiên cứu
Thành phố Hưng Yên có dân số đông. Lượng chất thải sinh hoạt khá nhiều, chủ yếu phát sinh
từ các nguồn chính sau:
+ CTR từ khu dân cư: Đây là nguồn thải chính của CTRSH. Hoạt động của con người luôn
tạo ra một lượng rác thải sinh hoạt rất đa dạng, phức tạp. Nó bao gồm: các thực phẩm thừa, bao bì
các loại,... Nguồn rác này ln có xu hướng gia tăng và thay đổi về tỷ lệ các thành phần. Đơn vị
thu gom do Công ty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị (MTĐT) và một số do người dân

tự xử lý.
+ CTR từ nhà hàng, khách sạn: Nguồn thải này bao gồm: thức ăn thừa, chai lọ, đồ hộp,
giấy,... Nguồn CTR này thường được thu gom bởi Công ty TNHH Một thành viên MTĐT và một
phần nhỏ được bán cho tư nhân làm thức ăn chăn nuôi.
+ CTR từ công sở, trường học, cơng trình cơng cộng: Nguồn chất thải này khơng gây nhiều
tác động xấu tới mơi trường, gồm: giấy, văn phịng phẩm và được thu gom bởi Công ty TNHH Một
thành viên MTĐT Hưng Yên.
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

183


+ CTR từ chợ: chiếm một lượng lớn chất thải rắn (CTR) thu gom. Chất thải này có thành
phần phức tạp, bao gồm: rau quả, các loại bao bì, túi nylon, chai lọ, lông gà, vịt,... và tác động
mạnh tới mơi trường xung quanh. Lượng chất thải này có hàm lượng hữu cơ cao.
Bảng 1. Thống kê khối lượng phát sinh rác thải sinh hoạt năm 2020
TT
1
2
3
4
5
6

Phường/ Xã
Lê lợi
Quang Trung
Minh Khai
Nam Sơn

Hiến Nam
Các xã/phường khác
Tổng

Khối lượng (Tấn/ ngày)
15,7
8,37
6,67
7,98
13,79
316,98

Tỷ lệ thu gom (Tấn/ngày)
12,87
8,03
6,09
6,98
11,09
298,9

Nguồn: UBND thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên năm 2020

Công tác quản lý CTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên:
Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về QLCTRSH: Công tác tuyên truyền, phổ biến,
giáo dục pháp luật luôn được UBND thành phố quan tâm ở cả nội dung và hình thức phổ biến,
truyền tải pháp luật, thơng tin pháp lý. Các hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật
được thực hiện như: tuyên truyền trên hệ thống Đài truyền thanh; tuyên truyền miệng; tình huống
pháp luật; tuyên truyền pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng; xây dựng tủ sách pháp
luật tại phường; tổ chức những thi tìm hiểu pháp luật.
Nội dung tuyên truyền về các văn bản quy phạm pháp luật trong việc QLCTRSH như:

Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 ngày 23/6/2014; Nghị định số 155/2018/NĐ-CP ngày
18/11/2018 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; Quyết định
số 13/2020/QĐ-UBND ngày 16/6/2020 ban hành Quy định bảo vệ môi trường thành phố; Quyết
định số 7852/QĐ-UBND ngày 29/12/2020 ban hành Quy chế quản lý CTR trên địa bàn thành
phố,… để nhân dân nắm được các quy định trong việc QLCTRSH để thực hiện tốt.
Tổ chức thực hiện hệ thống văn bản quản lý Nhà nước về CTRSH: Trên cơ sở các văn bản
quy phạm pháp luật, Ủy ban nhân dân thành phố đã thực hiện việc ban hành các văn bản quy
phạm pháp luật theo thẩm quyền để hướng dẫn và tổ chức thực hiện hoạt động quản lý CTRSH;
đồng thời cũng đề ra các cách thức hỗ trợ, các biện pháp ưu đãi để tăng cường, thúc đẩy các
doanh nghiệp dịch vụ môi trường tham gia và cung ứng các dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử
lý CTRSH phù hợp với thực tế hiện có. Ủy ban nhân dân thành phố Hưng Yên đã ban hành các
Quyết định, Kế hoạch để cụ thể hóa việc tổ chức, triển khai, thực hiện công tác QLCTR như: Quyết
định số 1781/QĐ-UBND ngày 09 tháng 8 năm 2018 về đơn giá thu gom vận chuyển xử lý CTR
đô thị; Quyết định số 66/2019/QĐ-UBND ngày 21 tháng 12 năm 2019 của Ủy ban nhân dân thành
phố Hưng Yên về việc quy định giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác sinh hoạt, sử dụng đò,
phà trên địa bàn tỉnh Hưng Yên; Quyết định số 02/2020/QĐ-UBND ngày 06 tháng 01 năm 2020
của Ủy ban nhân dân thành phố Hưng Yên về ban hành quy định QLCTRSH trên địa bàn thành
phố Hưng Yên; Quyết định số 33/2020/QĐ-UBND ngày 26/10/2020 về việc sửa đổi, bổ sung một
số nội dung của quyết định số 2625/2017/QĐ - UBND ngày 06/7/2019 về việc quy định giá tối đa
dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt và dịch vụ xử lý CTRSH sử dụng nguồn vốn ngân
sách trên địa bàn; Quyết định số 1613/2019/QĐ - UBND ngày 27/5/2019 của UBND thành phố về
ban hành quy định QLCTR thông thường trên địa bàn; Quyết định số 1433/QĐ-UBND ngày 18
184

Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững


tháng 7 năm 2018 của UBND thành phố về việc ban hành kế hoạch thu gom, vận chuyển và xử lý
chất thải sinh hoạt trên địa bàn; Quyết định số 32/2014/QĐ-UBND, ngày 29/8/2018 của UBND

thành phố quy định điều chỉnh mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí vệ sinh mơi trường
trên địa bàn thành phố.
Tổ chức bộ máy quản lý về CTRSH
Cấp thành phố: Ủy ban nhân dân thành phố; Phịng Tài ngun và Mơi trường; Phòng Xây
dựng; Các phòng, ban, ngành khác, như: Phòng Cơng thương, Phịng Nơng nghiệp và Phát triển nơng
thơn đều có bộ phận chun mơn thực hiện chức năng bảo vệ môi trường thuộc lĩnh vực ngành. Ban
Quản lý các khu cơng nghiệp có Phịng Quản lý mơi trường chịu trách nhiệm thực hiện công tác về
quản lý môi trường trong các khu công nghiệp của tỉnh; Công an tỉnh có phịng Cảnh sát phịng chống
tội phạm về mơi trường. Đơn vị thực hiện việc thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH trên địa bàn thành
phố là Công ty TNHH Một thành viên MTĐT Hưng Yên, Hạt Quản lý đường bộ là doanh nghiệp
Nhà nước, hoạt động trong lĩnh vực cơng ích của thành phố. Một trong những nhiệm vụ quan trọng
của Công ty là cung ứng dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải, tưới nước, hút bụi mặt đường.
Cấp phường, xã: UBND phường đều có một công chức phụ trách công tác quản lý Nhà nước
về mơi trường (trong đó có CTRSH). Phịng Tài ngun và Mơi trường đã phối hợp cùng Phịng
Nội vụ tham mưu, UBND thành phố, chấp thuận để UBND các phường ký hợp đồng thêm với một
nhân viên phụ trách công tác quản lý Nhà nước về môi trường. Các xã đã thành lập các tổ vệ sinh
của xã mình, các tổ vệ sinh có nhiệm vụ thu gom CTR của xã mình, các hộ gia đình có nhu cầu thu
gom CTRSH của gia đình mình sẽ đăng kí với tổ vệ sinh mơi trường của xã mình.
Quản lý Nhà nước về phân loại và thu gom, vận chuyển xử lý CTRSH: UBND thành phố
Hưng Yên đã ban hành Quyết định số 1359/QĐ-UBND ngày 01/6/2020 về Chương trình triển khai
thí điểm phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn, giao cho Phòng Tài nguyên và Môi trường phối
hợp cùng UBND xã, phường, tổ chức triển khai thực hiện từ nguồn kinh phí sự nghiệp mơi trường
của thành phố. Trong giai đoạn thí điểm, việc phân loại CTR sinh hoạt được chia nhóm như: Chất
thải thực phẩm và rác làm vườn (chất thải hữu cơ); Chất thải còn lại bao gồm tất cả các thành phần
CTR phát sinh trong sinh hoạt của con người. Đồng thời, UBND thành phố đã chỉ đạo Đội thu
gom CTRSH dân lập trang bị hai loại xe lôi thu gom (xe thu gom chất thải thực phẩm có thùng xe
được sơn màu xanh và ghi chữ “Xe thu gom chất thải thực phẩm” và xe thu gom chất thải cịn lại
có thùng xe được sơn màu vàng và ghi chữ “Xe thu gom chất thải còn lại”) và nhân cơng (trong
đó bao gồm nhân cơng thu gom, vận chuyển và nhân công phân loại thứ cấp tại điểm giao nhận).
Công ty TNHH Một thành viên MTĐT Hưng Yên trang bị 02 xe ép CTRSH chuyên dụng (01 xe

thu gom chất thải thực phẩm có ghi dịng chữ “Xe thu gom chất thải thực phẩm” và 01 xe thu gom
chất thải cịn lại có ghi dịng chữ “Xe thu gom chất thải còn lại”).
Chất thải được thu gom theo hình thức thủ cơng: Nguồn chất thải phát sinh từ các hộ gia
đình được cơng nhân đẩy các xe thơ sơ, đến tận nơi gõ kẻng và thu gom. Chất thải phát sinh từ các
cơ quan, trạm y tế, trường học thì đã được nhân viên quét dọn và để vào thùng hoặc bao rác trước
cổng cơ quan nên nhân viên thu gom không cần quét dọn hay gõ kẻng, cịn lượng chất thải phát
sinh từ các nơi cơng cộng hoặc đường phố thì cơng nhân sẽ thu gom bằng cách tiến hành quét dọn
vệ sinh đường. Chất thải được thu gom vào buổi sáng sớm từ 05h00 - 07h30, với tần suất là 01 lần/
ngày. Thiết bị và phương tiện thu gom bao gồm xe đẩy tay (35 xe), ngồi ra, cịn có các dụng cụ
khác như: chổi, qt, hót rác, xẻng. Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 01 Trạm ép CTRSH kín,
04 điểm tập kết CTRSH, 03 điểm giao nhận CTRSH, thực hiện theo hình thức trao tay. CTRSH
phát sinh được Đội thu gom CTRSH dân lập và đơn vị do UBND phường ký hợp đồng thu gom,
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

185


vận chuyển về Trạm ép CTRSH. Thành phố Hưng Yên có 03 bãi xử lý CTR đang hoạt động, chủ
yếu phục vụ xử lý cho các khu vực đô thị. Tuy nhiên hiện nay, mới chỉ có 01 bãi rác được trang bị
hệ thống thu gom nước rỉ rác, các bãi rác cịn lại khơng có lớp lót đáy, khơng có hệ thống thu gom
nước rỉ rác. Có 03 xã, phường có phương tiện chuyên dụng thu gom, vận chuyển CTRSH đến nơi
xử lý. Các xã, phường cịn lại có phương tiện thu gom, vận chuyển chủ yếu là xe tải hoặc xe bán
tải, chưa đảm bảo vệ sinh môi trường trong quá trình thu gom, vận chuyển đến nơi xử lý.

Sơ đồ 1: Hệ thống thu gom, vận chuyển xử lý rác thải sinh hoạt
Nguồn: UBND thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên năm 2020

Sơ đồ 2: Hệ thống thu gom CTRSH ở các xã, phường
Nguồn: UBND thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên năm 2020

Quản lý Nhà nước về phí và hợp đồng thu gom, vận chuyển CTRSH: Nguồn kinh phí hoạt động
chi cho cơng tác thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH trên địa bàn chủ yếu được lấy từ nguồn ngân
sách Nhà nước và một phần thu theo Quyết định số 32/2014/QĐ-UBND ngày 29/8/2014 của UBND
tỉnh quy định điều chỉnh mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí vệ sinh trên địa bàn. Trạm
Dịch vụ cấp nước và Môi trường thành phố là đơn vị trực tiếp chịu trách nhiệm thu phí đối với hộ gia
đình hay các cơ sở sản xuất, cơ quan đoàn thể Nhà nước trên địa bàn và tiến hành tổ chức thu phí đối
với các khu vực thực hiện thu gom, xử lý rác tập trung trên địa bàn. Ý thức của người dân trên địa bàn
tại những nơi có hoạt động thu gom, xử lý rác tập trung trong cơng tác đóng phí vệ sinh mơi trường
(VSMT) là khá tốt. Việc thu phí thu gom, vận chuyển CTRSH trên địa bàn thành phố đối với các chủ
nguồn thải được áp dụng theo Quyết định số 64/2016/QĐ-UBND ngày 20/12/2016 của UBND thành
phố về việc quy định mức giá tối đa dịch vụ thu gom, vận chuyển CTRSH.
Bảng 2. Bảng giá phí thu dịch vụ rác thải sinh hoạt
TT
1
2
3
4

Đối tượng thu
Các hộ SXKD có sử dụng từ 4 lao động trở lên
Các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp
Kinh doanh nhà trọ, nhà nghỉ
Đơn vị ăn uống doanh

Đơn vị tính
(Nghìn đồng)
Hộ/tháng
Người/tháng
Giường/tháng

Đơn vị/tháng

Khu vực
Thành phố Xã, phường
185
175
5
4
15
13
220
215

Nguồn: UBND thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên năm 2020
186

Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững


Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính về QLCTRSH:
Cơ quan chuyên môn được giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước về CTRSH là Phịng Tài ngun và
Mơi trường thành phố, phối hợp cùng UBND các phường thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra,
giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính về quản lý chất thải.
Bảng 3. Kết quả công tác thanh tra, kiểm tra rác thải sinh hoạt
TT
1
2
3
4

5

Hình thức
Nhắc nhở (Trường hợp)
Lập biên bản (Trường hợp)
Xử lý vi phạm hành chính (Trường hợp)
Số tiền xử phạt (Triệu đồng)
Khiếu nại, tố cáo

Năm 2018
32
23
23
67,5
0

Năm 2019 Năm 2020
35
38
27
30
27
30
70,8
102,5
0
0

Nguồn: UBND thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên năm 2020

3.2. Phần thảo luận của bài báo
Thông qua việc phân tích thực trạng cơng tác QLCTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên,
tỉnh Hưng Yên, tác giả rút ra kết quả như sau:
Những mặt đạt được: Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về QLCTRSH
giúp cho các chủ nguồn thải hiểu về lợi ích của việc quản lý tốt CTRSH cũng như những hành vi
vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. Bộ máy quản lý Nhà nước về CTRSH được tổ
chức đồng bộ từ cấp thành phố đến cấp phường. Công tác phân loại CTRSH tại nguồn, huy động
các hội, đoàn thể, khu phố cùng thực hiện phân loại và kiện toàn lại đội ngũ thu gom, vận chuyển
CTRSH sau khi phân loại tại nguồn. Thực hiện công tác kiểm tra, giám sát tại các giai đoạn quan
trọng để phát hiện và xử lý trong công tác phân loại CTRSH tại nguồn của các chủ nguồn thải và
Đội thu gom CTRSH dân lập của phường.
Hạn chế, tồn tại: Hệ thống chính sách, các quy định, hướng dẫn liên quan đến công tác quản
lý CTR cịn chưa hồn thiện; đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp
luật về QLCTRSH đã được tăng cường về số lượng và chất lượng nhưng còn kiêm nhiệm nên chưa
chuyên tâm với công tác; việc tổ chức thực hiện Quy chế QLCTR trên địa bàn thành phố mặc dù
đã được triển khai tích cực nhưng vẫn cịn một số hạn chế như: một số chủ nguồn thải và đơn vị
thu gom, vận chuyển còn chưa nắm bắt được hết nội dung của Quy chế hoặc nắm bắt được nhưng
còn chưa thực hiện đúng. Một số phường còn chưa áp dụng đầy đủ những nội dung của Quy chế
như: chưa thống kê đầy đủ các chủ nguồn thải có phát sinh lượng CTRSH lớn để ký hợp đồng thu
gom, vận chuyển và xử lý; một số đơn vị thu gom, vận chuyển chưa thực hiện đầu tư điểm tập kết
CTRSH đạt tiêu chuẩn; thời gian thu gom, vận chuyển CTRSH của một số đơn vị còn chưa hợp
lý. Còn nhiều bất cập trong tổ chức bộ máy về quản lý CTR. Việc giao thoa, chồng chéo về chức
năng quản lý Nhà nước tại Trung ương trong lĩnh vực CTR đã gây khó khăn trong công tác quản lý.
Hơn nữa, việc không thống nhất đối với các cơ quan chuyên môn giúp việc trong lĩnh vực quản lý
chất thải ở địa phương cũng làm cho công tác quản lý chất thải không thống nhất, bất cập. Công tác
quản lý phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt chưa được phân loại tại nguồn;
thiết bị thu gom, phương tiện vận chuyển rác không đảm bảo kỹ thuật gây mất vệ sinh; Công tác
thanh tra, kiểm tra hiện nay được thực hiện theo định kỳ và đột xuất nhưng đôi khi chưa đánh giá
đúng hết về tình hình QLCTRSH.
Định hướng QLCTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên, giai đoạn 2021

- 2025: Khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia xã hội hóa trong lĩnh vực phân loại, thu
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

187


gom, vận chuyển và xử lý rác thải; thu hút dự án đầu tư dây chuyền, công nghệ xử lý rác thải trên
địa bàn. Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường nhằm tái chế chất
thải, giảm chôn lấp, đảm bảo quy chuẩn Quốc gia về mơi trường; có suất đầu tư, chi phí xử lý, vận
hành, bảo dưỡng hệ thống xử lý rác thải phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay. Tập trung
xây dựng, sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách và văn bản quy phạm pháp luật về QLCTRSH phù
hợp với điều kiện thực tế; hướng dẫn áp dụng các cơ chế khuyến khích, xã hội hóa nhằm thu hút,
tăng cường đầu tư từ các nguồn ngồi ngân sách vào các cơng trình xử lý CTRSH, ưu tiên áp dụng
công nghệ thân thiện môi trường. Đầu tư và cải tạo, nâng cấp hệ thống thu gom, vận chuyển, xử lý
CTR như tập kết chôn lấp, rắc hóa chất tiêu hủy, phân loại CTR; yêu cầu các đơn vị thu gom, vận
chuyển tiếp tục đầu tư cho các điểm tập kết CTRSH, đảm bảo đầy đủ theo tiêu chuẩn của Quy chế
QLCTR trên địa bàn thành phố để tránh phát sinh ô nhiễm môi trường tại đây, ảnh hưởng đến xung
quanh điểm tập kết. Đối với Đội thu gom CTRSH dân lập của phường hoặc đơn vị khác phải đảm
bảo về phương tiện thu gom, vận chuyển và nhân lực thực hiện cơng tác này thì mới được thực hiện
hoặc được ký hợp đồng thực hiện công tác thu gom, vận chuyển CTRSH trên địa bàn các phường.
UBND các phường chỉ đạo công chức và nhân viên môi trường thường xuyên phối hợp với các
ngành, khu phố để kiểm tra, giám sát việc thực hiện đem CTRSH ra thải bỏ của các chủ nguồn
thải cũng như công tác thu gom, vận chuyển CTRSH của Đội thu gom CTRSH dân lập hoặc đơn
vị do UBND phường ký hợp đồng có đúng với thời gian ban hành trên các tuyến đường chính và
các tuyến hẻm hay khơng?. Tiến hành rà soát các bãi rác tạm cấp xã, điểm chứa rác gây ô nhiễm
môi trường để tiến hành xử lý ô nhiễm và không tiếp nhận rác thải để xóa điểm ơ nhiễm. Bố trí
các thùng bỏ rác, thùng phân loại rác (khi có yêu cầu phân loại rác tại nguồn); vị trí bố trí phải có
tính tốn, đảm bảo mỹ quan đô thị, tiện lợi để người dân bỏ rác đúng nơi quy định. Đến năm 2025,
95 % tổng lượng CTRSH đô thị phát sinh được thu gom và xử lý đảm bảo mơi trường. Trong đó,

75 % được tái chế, tái sử dụng, thu hồi năng lượng hoặc sản xuất phân hữu cơ; 75 % tổng lượng
CTR xây dựng phát sinh tại các đô thị được thu gom xử lý, trong đó, 60 % được thu hồi tái sử dụng
hoặc tái chế. Giảm 75 % khối lượng túi nylon sử dụng tại các siêu thị và trung tâm thương mại so
với năm 2015; 70 % các đô thị có cơng trình tái chế CTR thực hiện phân loại tại hộ gia đình. 80 %
tổng lượng CTR cơng nghiệp không nguy hại phát sinh được thu gom và xử lý đảm bảo mơi trường,
trong đó, 85 % được thu hồi để tái sử dụng và tái chế; 100 % các đơ thị có cơng trình tái chế CTR
thực hiện phân loại tại hộ gia đình. 100 % tổng lượng CTRSH đô thị phát sinh được thu gom và
xử lý đảm bảo mơi trường. Trong đó, 90 % được tái chế, tái sử dụng, thu hồi năng lượng hoặc sản
xuất phân hữu cơ. 90 % tổng lượng CTR xây dựng phát sinh tại các đô thị được thu gom xử lý,
trong đó, 60 % được thu hồi để tái sử dụng hoặc tái chế.
4. Kết luận và gợi ý, đề xuất
Thực hiện việc quản lý Nhà nước đối với CTRSH giúp cho CTRSH được thu gom, vận
chuyển toàn bộ và hợp vệ sinh từ các chủ nguồn thải đến nơi xử lý. Quản lý việc thu gom, vận
chuyển CTRSH của các đơn vị có chức năng đã được ký hợp đồng về các mặt như: phương tiện,
thời gian, nhân lực,… nhằm đảm bảo các đơn vị này thực hiện đúng với trách nhiệm đã ký trong
hợp đồng, đảm bảo về mặt phương tiện và con người để thực hiện chức năng; chấp hành những
quy định của Nhà nước về QLCTRSH; kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý những vi phạm trong
hoạt động của các đơn vị này.
Nghiên cứu công tác QLCTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên trong thời
gian qua cho thấy: Phí thu gom, vận chuyển CTRSH được áp dụng theo quy định. Việc áp dụng
này đã đảm bảo quyền lợi cho các chủ nguồn thải khi đóng một mức phí hợp lý. Sự phân định ra
188

Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững


mức phí đối với các chủ nguồn thải khác nhau giúp cho mức thu phí được phù hợp với từng chủ
nguồn thải và sử dụng hợp lý nguồn ngân sách của tỉnh trong việc hỗ trợ một phần cho dịch vụ thu
gom, vận chuyển, xử lý CTRSH. Công tác thanh tra, kiểm tra trong QLCTRSH được thực hiện

đều đặn thông qua Kế hoạch hàng năm. Qua công tác này đánh giá được những vấn đề liên quan
đến QLCTRSH. Những khiếu nại, tố cáo phát sinh được kiểm tra, xác minh và giải quyết. Những
trường hợp vi phạm được xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Công tác thanh tra, kiểm tra,
giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính đã làm giảm số trường hợp vi phạm về
QLCTRSH.
Đề xuất các giải pháp hoàn thiện QLCTRSH trên địa bàn thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng
Yên trong thời gian tới gồm: Hoàn thiện các cơ chế chính sách QLCTRSH; đẩy mạnh cơng tác
tun truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức người dân, cộng đồng về QLCTRSH; đẩy mạnh công
tác tổ chức thực hiện các văn bản, bộ máy quản lý và nâng cao chất lượng nhân lực quản lý
về CTRSH; tăng cường giải pháp quản lý thu gom, vận chuyển xử lý và các khoản phí lệ phí
trong QLCTRSH; tăng cường giải pháp về thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính trong
QLCTRSH.
Kiến nghị với UBND tỉnh: Rà sốt, đánh giá cơng nghệ xử lý rác thải hiện có trên địa bàn,
yêu cầu các cơ sở xử lý phải có lộ trình đổi mới công nghệ xử lý chất thải đáp ứng yêu cầu bảo vệ
mơi trường, thực hiện trước năm 2025; có lộ trình tăng dần giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử
lý rác thải nhằm giảm dần hỗ trợ từ nguồn ngân sách Nhà nước; không hạn chế việc thu gom, vận
chuyển CTR công nghiệp thông thường, chất thải nguy hại từ các địa phương khác về địa phương
mình để xử lý theo quy định. Chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh hướng dẫn, tạo điều kiện
cho các đơn vị thực hiện công tác thu gom, vận chuyển CTRSH trên địa bàn thành phố được vay
vốn ưu đãi từ Quỹ Bảo vệ môi trường của tỉnh để các đơn vị này có điều kiện chuyển đổi phương
tiện thu gom, vận chuyển sao cho phù hợp với Quy chế QLCTR trên địa bàn thành phố. Xây dựng
cơ chế chính sách thích hợp, đảm bảo đủ kinh phí cho hoạt động thu gom, xử lí rác thải và đảm bảo
nguyên tắc phí mơi trường phải được đầu tư lại cho cơng tác bảo vệ môi trường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Trần Quang Huyền (2014). Công nghệ xử lý rác thải và chất thải rắn. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ
thuật, Hà Nội.
[2]. Nguyễn Đình Hoan (2017). Giáo trình Kinh tế chất thải. Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội.
[3]. Trần Thị Hường (2017). Quản lý chất thải rắn đô thị. Nhà xuất bản Xây dựng, Hà Nội.
[4]. Lê Văn Khoa (2018). Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà
Nội.

[5]. Trần Hiếu Nhuệ (2015). Quản lý chất thải rắn. Nhà xuất bản Xây dựng, Hà Nội.
[6]. Lê Đình Nhan (2019). Kinh tế chất thải. Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội.
[7]. Lê Văn Sơn (2018). Khoa học môi trường. Nhà xuất bản Lao động, Hà Nội.
[8]. Nguyễn Song Tùng (2017). Thực trạng và đề suất một số giải pháp quản lý chất thải rắn sinh hoạt ở
huyện Triệu Phong - Quảng Trị. Luận văn thạc sỹ, ĐHQG Hà Nội.
[9]. Cao Thúy Xiêm (2016). Quản lý nhà nước về chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn quận Nam Từ Liêm,
thành phố Hà Nội. Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Kinh tế thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội.
[10]. Lê Thái Hòa (2017). Quản lý nhà nước về chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm,
thành phố Hà Nội. Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Quốc gia Hà Nội.

Ngày chấp nhận đăng: 10/11/2021. Người phản biện: TS. Nguyễn Hồng Đăng
Nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp lý tài nguyên,
bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

189