(SKKN HAY NHẤT) một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi phát huy tính sáng tạo khi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

MÔ TẢ SÁNG KIẾN

Mã số: …………………………………

1. Tên sáng kiến:

Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi phát huy tính sáng tạo
khi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình.

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giảng dạy mầm non.

3. Mô tả bản chất của sáng kiến:

3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:

Hoạt động tạo hình trong trường mầm non gồm những hoạt động như: vẽ,
nặn, xếp, cắt, dán, chắp, ghép… luôn hấp dẫn đối với trẻ, giúp trẻ tìm hiểu,
khám phá và thể hiện sinh động những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


quanh. Từ đó góp phần phát triển tồn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, bồi
dưỡng thị hiếu thẩm mỹ, khả năng sáng tạo và hình thành tình yêu của trẻ với vẻ
đẹp thiên nhiên, cuộc sống nghệ thuật.

Các nguyên vật liệu tạo hình rất phong phú và đa dạng về chất liệu, màu
sắc, trong đó phải kể đến các loại lá cây có thể tạo thành con vật, đồ vật, những
sự vật, hiện tượng xung quanh. Đặc biệt, lá cây có những ưu điểm của nguyên
vật liệu thiên nhiên như: dễ tìm, dễ sử dụng, phong phú, đa dạng về hình dạng,
màu sắc, … trẻ có thể dễ dàng xé, cắt, bứt, vò, xếp,…

Trên thực tế, chất lượng các giờ dạy hoạt động tạo hình chưa đạt hiệu quả
cao, cịn mang tính khn mẫu, áp đặt, thiếu tính mềm mại và ít sáng tạo. Trong
đó, q trình tổ chức các hoạt động tạo hình chưa tạo cơ hội cho trẻ được tìm
hiểu, trải nghiệm, khám phá các sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên như: cỏ
cây, hoa lá… chưa phát huy được tính hứng thú, tích cực, sáng tạo của trẻ cũng
như ý thích vẻ đẹp kỳ diệu của cuộc sống.

2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Xuất phát từ những ý tưởng nêu trên, chúng tôi nghĩ rằng hướng dẫn trẻ
mẫu giáo 4-5 tuổi phát huy tính sáng tạo khi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo
hình là việc làm hết sức cần thiết và bổ ích cho trẻ, nhằm phục vụ cho các hoạt
động giáo dục trong trường mầm non.

3.2. Nội dung giải pháp đề nghị cơng nhận sáng kiến:

- Mục đích của giải pháp:

Rèn luyện kĩ năng và nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình, nhằm hướng
tới cái hay, cái đẹp, cái mới lạ, hấp dẫn, trong đó phát huy tính sáng tạo nghệ
thuật cho trẻ chiếm vị trí quan trọng.

Giúp trẻ mở rộng hiểu biết, phát triển khả năng tri giác, hình thành ở trẻ
khả năng tư duy, phát triển xúc cảm, tình cảm, nhân cách, trí tuệ, sự khéo léo,
tính kiên trì. Đặc biệt là phát triển thẩm mỹ, giúp trẻ yêu thích, hào hứng tham
gia vào các hoạt động nghệ thuật, có ý thức giữ gìn và bảo vệ cái đẹp, từ đó
nâng cao hiệu quả của việc giáo dục nhằm phát triển toàn diện cho trẻ.

- Nội dung giải pháp:
3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


+ Điểm mới so với cái đã có trước đây:

Trước đây, giáo viên có tổ chức những tiết dạy cho trẻ hoạt động tạo hình
với lá cây nhưng cịn gị bó, áp đặt trẻ, trẻ sử dụng lá cây một cách lúng túng, kĩ
năng tạo hình của trẻ cịn sơ sài, khả năng cảm nhận tác phẩm nghệ thuật còn
đơn giản, chưa sáng tạo. Qua việc tổ chức hướng dẫn cho trẻ tạo hình bằng lá
cây sẽ giúp giáo viên chủ động, linh hoạt hơn trong việc lựa chọn nội dung, hình
thức tổ chức các hoạt động giáo dục, giúp tiết học sinh động, hấp dẫn hơn. Trẻ
có cơ hội được tự làm ra những món đồ chơi ngộ nghĩnh và những bức tranh đẹp
nhằm tái hiện lại các sự vật, hiện tượng xung quanh mà trẻ đã được học và trải
nghiệm. Từ những sản phẩm mà trẻ tự làm ra sẽ tạo cho trẻ hứng thú chơi và
học, phát huy được tính tích cực, sáng tạo ở trẻ, tạo cơ hội cho trẻ được thực
hành, vui chơi, khám phá, trải nghiệm.

+ Các bước thực hiện của giải pháp mới:

* Giải pháp 1: Tạo tình huống nhằm gây hứng thú cho trẻ vào hoạt

động.
4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Thực tế trong giảng dạy, giáo viên có chuẩn bị rất nhiều và phong phú
nguyên vật liệu phế thải cũng như nguyên vật liệu thiên nhiên cho trẻ hoạt động
tạo hình, nhưng làm thế nào để trẻ có thể hoạt động say mê với những chiếc lá
cây do cô và trẻ nhặt được lại là một vấn đề khó. Những tình huống bất ngờ bao
giờ cũng gây được sự chú ý đặc biệt với trẻ. Vì vậy, giáo viên cần tận dụng thời
gian ở mọi lúc, mọi nơi trong những hoàn cảnh khác nhau để tạo ra sự bất ngờ
đối với trẻ.

Ví dụ: Trong giờ hoạt động ngồi trời, giáo viên cho trẻ quan sát những con
cá vàng trong ao cá. Trẻ sẽ rất ngạc nhiên khi thấy những chú cá vàng đáng yêu
được ra từ lá cây khô hay những cái bèo dâu tây cô đã chuẩn bị trước. Trẻ sẽ
ngắm nghía xem những chú cá đó làm như thế nào, thậm chí cầm những chú cá
đó điều khiển cho nó bơi, điều này sẽ làm trẻ thích thú. Hoặc nhân dịp sinh nhật
một trẻ ở lớp, giáo viên cùng trò chuyện, gợi ý trẻ tự tạo thành những món quà
đẹp để tặng bạn như: chiếc đồng hồ, con châu chấu, bông hoa bằng lá dừa, con
trâu làm bằng lá mít, tấm thiệp hoa,...Hoặc từ những chiếc lá trẻ có thể dùng dây

5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


xâu thành những chiếc mũ lá thật đẹp để cùng nhau dự tiệc sinh nhật của bạn
trong lớp.

Việc tạo ra những tình huống, yếu tố bất ngờ thu hút trẻ đã khó, việc duy trì
hứng thú của trẻ càng khó hơn địi hỏi phải khéo léo. Vì vậy, giáo viên phải biết
khai thác những gì gần gũi với nhu cầu, hứng thú của trẻ và tuyệt đối tránh gò
ép, áp đặt trẻ.

Ví dụ: Giáo viên có thể mở cuộc thi tìm kiếm các con vật cho vườn bách
thú, cơ sẽ tìm trước (cơ giới thiệu tranh mẫu của cơ trong đó có dán các con vật
làm bằng lá cây). Từ nhiệm vụ của bài học, cơ biến thành một trị chơi, thành
động cơ tích cực giúp trẻ hồn thành nhiệm vụ được giao một cách nhẹ nhàng,
thoải mái và tự nguyện.

Việc lựa chọn lá cây phù hợp để làm sẽ góp phần duy trì hứng thú cho trẻ,
nếu khơng biết lựa chọn phù hợp khiến trẻ khó thực hiện được dẫn đến chán
nản.

6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Ví dụ: Giáo viên hỏi ý định trẻ: “Con định dán con mèo đang làm gì?” Cơ
gợi ý trẻ nếu con muốn con mèo ngẩng mặt lên thì nên chọn một chiếc lá tròn
làm mặt, dán hơi nghiêng một chút. Hoặc trẻ thích làm đồng hồ bằng lá chuối
nhưng rất khó vì lá chuối mềm, khó luồn, dễ rách. Do vậy cô phải gợi ý trẻ lựa
chọn lá dừa vừa cứng vừa dẻo làm đồng hồ sẽ dễ hơn, khi đeo vào tay sẽ cứng
như đồng hồ thật.

Đây là biện pháp thực sự mang lại hiệu quả trong việc tổ chức hoạt động
tạo hình cho trẻ. Giáo viên cần biết khéo léo vận dụng trong mọi hoàn cảnh khác

nhau, tạo tình huống gây yếu tố bất ngờ, đồng thời biết vận dụng những tình
huống phát sinh trong đời sống hàng ngày.

* Giải pháp 2: Hướng dẫn trẻ phát huy tính sáng tạo khi sử dụng lá
cây trong hoạt động tạo hình.

Để làm một bức tranh bằng lá cây là một hình thức khó địi hỏi phải có trí
tưởng tượng phong phú và khả năng sáng tạo. Thực tế cho thấy nếu muốn vẽ
một bức tranh phong cảnh thì trẻ có thể vẽ đường đi, cánh đồng, dãy núi, rừng
7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


cây,... nhưng việc thực hiện bức tranh đó bằng lá cây lại rất khó đối với trẻ. Vì
vậy, giáo viên cần giúp trẻ vận dụng trí tưởng tượng của mình liên hệ những
hình ảnh ngồi đời với những nét mang dáng dấp gần giống như sự vật, hiện
tượng đó. Trên cơ sở đó, trẻ có được những kĩ năng cần thiết khi sắp xếp các lá
cây với độ đậm nhạt khác nhau để dán được một bức tranh theo ý tưởng của
mình.

Ví dụ: Giáo viên gợi ý trẻ mảng đậm chạy dài là con đường đi, còn mảng
nhạt kia là cánh đồng, những chiếc lá dán đứng là một rừng cây và một cái lá là
một cây, còn đường bao phía ngồi, cơ xếp thành dãy núi cái cao, cái thấp.

Hoặc khi trẻ muốn làm một bức tranh về thỏ mẹ, thỏ con, ngoài việc phải
lựa chọn lá cây nào để làm mình thỏ, tai thỏ... trẻ cịn phải biết tạo nên một vài
chi tiết khác như: cây xanh, mây, núi,... sao cho cân đối, hài hịa, hợp lí.

Khi hướng dẫn trẻ, giáo viên lưu ý với trẻ nên để lá to ở phía dưới, phía

ngồi và chọn lá nhỏ để dán bố trí ở trên và phía trong. Cụ thể, muốn cho bức
tranh thật hơn, gần gũi và sinh động hơn thì khi dán lá cây để làm các con vật,
8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


giáo viên dạy trẻ một số kĩ năng đơn giản để thể hiện chúng ở trạng thái hoạt
động.

Ví dụ: Khi dán gà con, trẻ không chỉ dán hai lá xếp liền nhau, lá to làm
thân, lá nhỏ làm đầu mà trẻ còn phải biết dán chồng lá nhỏ vào trong lá to để
diễn tả con gà được nhìn ở góc độ từ trên xuống.

Để có một sản phẩm tạo hình phong phú, sáng tạo, trẻ cần được trao đổi,
thảo luận với cô, với bạn bè những ý tưởng cần thể hiện trong bức tranh, trên cơ
sở đó trẻ sẽ tự chọn cho mình một cách thể hiện riêng, một phong cách riêng
phù hợp với nhu cầu, hứng thú của trẻ.

Ví dụ: Giáo viên dành một khoảng khá rộng trong lớp để trẻ làm bức tranh
về thuyền trên biển. Trẻ sẽ cùng nhau trao đổi ý tưởng, lựa chọn lá cây và dán
những con thuyền với những cánh buồm nâu, cái to, cái nhỏ hoặc nên dán
thuyền to ở dưới, thuyền nhỏ ở trên... Với những sản phẩm như vậy sẽ thu hút
được rất nhiều trẻ tham gia một cách tích cực làm cho trẻ cảm thấy hứng thú,
phấn khởi như tham gia vào trò chơi thú vị.
9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

Từ những chiếc lá như một vật vô tri mà trẻ đã biết sử dụng nó vào trong
hoạt động tạo hình, làm cho nó trở nên ý nghĩa, trẻ u thích, say mê với đủ các
loại lá làm ra đồ chơi ngộ nghĩnh và những bức tranh đẹp, giúp trẻ biết yêu cái
đẹp và biết yêu quý, giữ gìn sản phẩm mà mình tạo ra.

* Giải pháp 3: Tạo mơi trường thuận lợi để phát huy tính tích cực, khả
năng sáng tạo của trẻ.

Giáo viên tạo điều kiện, tận dụng các thời điểm hợp lí trong ngày để cho trẻ
thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh để từng bước cung cấp các
biểu tượng phong phú về những đối tượng, sự vật, sự việc gần gũi hàng ngày.

Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật, giáo viên cho trẻ hoạt động ngoài trời nhặt
lá cây để làm đồ dùng, đồ chơi theo ý thích của mình, cho trẻ quan sát vườn rau,
tưới nước cho rau, nhặt lá vàng úa,... trẻ được biết về thế giới xung quanh, khi
vào hoạt động tạo hình trẻ sẽ biết được những nguyên vật liệu tạo hình được lấy
từ đâu, làm bằng cách gì?

10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Giáo viên sắp xếp các vật liệu sao cho trẻ dễ nhìn thấy và lấy được dễ dàng
để thực hiện hoạt động tạo hình bất cứ lúc nào trẻ thích và có thể trưng bày các
sản phẩm của mình. Mỗi trẻ đều có tính tị mị và thích khám phá, khi trẻ được
sống và hoạt động trong môi trường phong phú sẽ kích thích sự hiểu biết cũng
như khả năng vận dụng những kĩ năng tạo hình vào thực tế, trẻ sẽ thông minh và
khéo léo hơn.

Tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: bày đồ chơi đẹp, sắp xếp
các nguyên vật liệu bao gồm là các loại lá cây to, nhỏ, có màu sắc khác nhau
như: lục bình, lá dừa, lá mít, lá đủng đỉnh, lá sa kê, lá bàng, lá me,... từ đó giúp
trẻ thích thú và mong muốn được tạo ra sản phẩm mỗi ngày.

Việc tạo mơi trường thuận lợi cho trẻ hoạt động sẽ kích thích những gì trẻ
đã học được trong thực tế xung quanh, trẻ được tự do, trải nghiệm, tự do sáng
tác những tác phẩm nghệ thuật của mình.

3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp:

11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Việc hướng dẫn trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi phát huy tính sáng tạo khi sử dụng lá
cây trong hoạt động tạo hình là rất cần thiết và quan trọng trong q trình chăm
sóc, giáo dục trẻ. Đặc biệt, lá cây là vật liệu phong phú, đa dạng, dễ tìm, dễ sử
dụng, có tính tương tác cao, giúp trẻ phát huy tính tích cực, khả năng độc lập,
sáng tạo khi tham gia vào các hoạt động tạo ra sản phẩm.

Giáo viên có thể tổ chức cho trẻ sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình
khi tham gia các hoạt động như: hoạt động ngoài trời, hoạt động học, hoạt động
chơi, hoạt động chiều hoặc mọi lúc mọi nơi trong ngày.

Sáng kiến này có thể làm tài liệu tham khảo cho giáo viên các trường mầm
non có điều kiện tương tự.

3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp

dụng giải pháp:

Hiệu quả kinh tế: Trẻ giúp cô tạo ra được nhiều sản phẩm từ ngun vật
liệu thiên nhiên mà khơng tốn nhiều chi phí.

12

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Hiệu quả xã hội: Phát huy được tính tích cực, sáng tạo ở trẻ, tạo cơ hội
cho trẻ được thực hành, vui chơi, khám phá, trải nghiệm... Phối hợp tốt với phụ
huynh trong việc hỗ trợ nguyên vật liệu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển toàn diện cho trẻ.

Hiệu quả mơi trường: Trẻ biết ích lợi của các ngun vật liệu thiên nhiên
và biết cùng cơ tìm kiếm, sưu tầm nhằm làm phong phú nguồn nguyên vật liệu
để trẻ chơi. Qua đó, giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường và bảo vệ thiên nhiên.

Sau khi tổ chức hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi phát huy tính sáng
tạo khi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình, kết quả khảo sát như sau:

+ 100% trẻ rất hứng thú, tích cực khi tham gia tự làm đồ chơi, sản phẩm
nghệ thuật.

+ Trên 90% trẻ có kĩ năng tạo hình khéo léo, sáng tạo.

+ Trên 95% trẻ biết vui chơi cùng bạn, biết hợp tác, chia sẻ và giúp đỡ
bạn, tạo khơng khí thoải mái, vui vẻ khi tham gia các hoạt động.

Đồ chơi và những sản phẩm mà trẻ tự làm ra tạo cho trẻ hứng thú chơi và
13

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


học, cho trẻ thêm những niềm vui khi đến trường, đến lớp.

Sau khi áp dụng sáng kiến có tác dụng lớn thúc đẩy sự phát triển toàn diện
về mọi mặt của trẻ. Với quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thì giáo viên
là người tạo tình huống, tổ chức môi trường, tạo điều kiện phù hợp, thuận lợi và
khuyến khích trẻ tự làm đồ chơi và những sản phẩm nghệ thuật sáng tạo, nhằm
mang lại những hoạt động hiệu quả trong hoạt động giáo dục trẻ ở trường mầm
non.

3.5. Tài liệu kèm theo gồm: Hình ảnh minh họa.

Thành phố Bến Tre, ngày 20 tháng 2 năm 2019

14

LUAN VAN CHAT LUONG download : add