SKKN một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non eatung”

SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

MỤC LỤC
Trang
PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU………………………………………2
I. Đặt vấn đề…………………………………………………………..2
II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu……………………………………3
PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ…………………………3
I. Cơ sở lý luận của vấn đề…………………………………………….4
II. Thực trạng của vấn đề ………….…………………………………..5
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề………………6-12
IV.Tính mới của giải pháp……………………………………………12
V.Hiệu quả SKKN……………………………………………………..14
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận……………………………………………………………..15
II. Kiến nghị……………………………………………………………15

Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

1


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
Trẻ em nói chung và trẻ mầm non nói riêng là niềm hi vọng của gia đình và
là tương lai của xã hội. Nếu được chăm sóc và giáo dục đúng đắn thì sẽ trở
thành những người con ngoan của gia đình, những công dân có ích cho xã hội.
Như chúng ta đã biết, ngay từ nhỏ trẻ đã có phản xạ với cái đẹp bằng những biểu
hiện như: Hướng mắt về ánh sáng, thích ngắm những vật có màu sắc nổi bật, trẻ

bắt đầu có ý thích ngắm nhìn các bức tranh, những hình thù ngộ nghĩnh. Tuy
nhiên chúng chưa thể nhận biết phát hiện ra cái đẹp của những tác phẩm ấy.
Điều đó có thể nói rằng trẻ luôn có những xúc cảm rất đặc biệt với những sự vật
hiện tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh đối với trẻ, thôi
thúc trẻ muốn khám phá và muốn sáng tạo ra cái đẹp. Tuy nhiên đối với trẻ nhỏ
sự kiên trì và khả năng chú ý của chúng chưa được tốt nên cũng dễ dẫn đến sự
nhàm chán và không hào hứng với công việc được giao trong một thời gian
ngắn. Chính người lớn chúng ta cũng không thể nào ép buộc trẻ hoàn thành
nhiệm vụ được. Với chương trình giáo dục mầm non hiện nay đòi hỏi người giáo
viên tổ chức các hoạt động phải nhẹ nhàng, trẻ chủ động nhiều hơn, giáo viên
chỉ là người định hướng cho trẻ tham gia các hoạt động. Ở trường mầm non có
rất nhiều các hoạt động, đa dạng và phong phú. Trong đó một hoạt động không
thể không kể đến đó là hoạt động tạo hình vì hoạt động tạo hình là một hoạt
động nghệ thuật. Thông qua hoạt động tạo hình trẻ được khám phá thế giới xung
quanh, yêu cái đẹp, sáng tạo cái đẹp…
Hoạt động tạo hình ở trường mầm non gồm những hoạt động như: Vẽ, nặn,
xếp, cắt, dán, chắp, ghép…, giúp trẻ tìm hiểu khám phá và thể hiện sinh động
những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh. Từ đó góp phần phát triển toàn
diện về đạo đức trí tuệ, thể chất, bồi dưỡng thị hiếu thẩm mĩ, hình thành tình yêu
của trẻ với vẻ đẹp thiên nhiên, cuộc sống. Con người luôn vươn tới cái đẹp,
vươn tới cái “Chân thiện mỹ”. Thông qua hoạt động tạo hình trẻ lĩnh hội được
những kinh nghiệm sáng tạo nghệ thuật, giúp trẻ hình thành và nâng cao dần
năng lực sáng tạo và tính thẩm mỹ vốn có của mình. Hoạt động tạo hình đòi hỏi
bàn tay khéo léo, óc quan sát, tư duy, trí nhớ, trí tưởng tượng…
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

2


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em thì hoạt
động tạo hình là hoạt động chiếm ưu thế, hoạt động tạo hình là một trong những
hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mầm non. Nó giúp trẻ tìm hiểu khám phá và
thể hiện một cách sinh động, sáng tạo những gì chúng nhìn thấy trong thế giới
xung quanh đó là các loại lá cây để tạo thành những đồ chơi gắn liền với trò chơi
dân gian, với những bài đồng giao như: Con mèo, con châu chấu, con bọ dừa,
con trâu, đồng hồ…Đặt biệt lá cây có những ưu điểm của nguyên vật liệu thiên
nhiên như: dễ tìm, phong phú, đa dạng về hình dạng màu sắc, dễ sử dụng…trẻ
có thể dễ dàng xé, bứt, vò, cắt, xếp…
Từ những lý do trên là một Phó Hiệu Trưởng chỉ đạo chuyên môn trong
nhà trường, tôi đã chọn đề tài “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử
dụng lá cây trong hoạt động tạo hình, tại trường mầm non EaTung”
II. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu tìm ra những giải pháp tối ưu hướng dẫn giáo viên cách làm đồ
dùng đồ chơi bằng lá cây để giáo viên tổ chức các hoạt động giáo dục, nâng cao
trí tưởng tượng, sáng tạo, thẩm mỹ cho trẻ…hình thành nhân cách kỹ năng sống
cho trẻ đáp ứng yêu cầu giáo dục hiện nay.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
Hoạt động tạo hình là một hoạt động văn hóa tinh thần, nó gắn liền với
những kiến thức, kỹ năng, kỹ sảo và thể hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động
tạo hình đem đến cho trẻ có ấn tượng về cái đẹp và những xúc cảm chân thật,
những phẩm chất tốt đẹp của con người, hình thành những đức tính tốt như: yêu
thích cái đẹp, muốn tạo ra cái đẹp, quá trình thao tác giúp trẻ khéo léo, linh hoạt,
hình thành cảm xúc, thị hiếu thẩm mỹ… hình thành và rèn luyện ở trẻ khả năng
đánh giá và tự đánh giá, tạo điều kiện cho trẻ phát triển vốn từ giúp cho lời nói
truyền cảm hơn và ngôn ngữ được mạch lạc hơn, mặt khác hoạt động này còn
giáo dục trẻ lòng ham muốn tiếp thu những điều mới lạ, những phương thức
hoạt động mới, giúp trẻ hình thành thói quen học tập có mục đích, có tổ chức,

biết lắng nghe, rèn luyện năng lực, điều khiển hành vi của mình nhờ có hoạt
động này mà vốn hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh được tăng lên.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

3


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi mầm non bao gồm nhiều lĩnh vực, các lĩnh
vực phát triển của trẻ có liên quan chặc chẽ với nhau, sự cảm nhận và hiểu biết
về những biểu hiện tri giác những hình dạng không gian cũng như về những suy
nghĩ, cảm nhận mĩ thuật, về cái đẹp của tác phẩm thông qua cảm giác và tri giác,
vừa là quá trình tiếp nhận vào bên trong của những cảm xúc, những phán đoán,
những đánh giá về những giá trị mang tính văn hóa, lịch sử, về cái đẹp của tác
phẩm. Trẻ em phải được nhìn nhận dưới góc độ khác với mĩ thuật của người lớn.
Thông qua hoạt động tạo hình trẻ được tự do thể hiện những tình cảm suy nghỉ
và những kinh nghiệm của bản thân trẻ về con người cũng như mọi sự vật hiện
tượng thế giới xung quanh.
Tạo hình gồm rất nhiều hoạt động như: Vẽ, nặn, xếp, dán, chắp ghép, tạo
hình tổng hợp…Mỗi loại hoạt động tạo hình có các nguyên liệu khác nhau,
không phải hoạt động tạo hình nào cũng sử dụng nguyên liệu lá cây. Do vậy phải
biết lựa chọn hoạt động cho phù hợp khi sử dụng với lá cây (Lá cây khô, lá cây
vừa rụng, lá cây tươi, lá non xanh, lá già…). Có thể sử dụng lá cây trong các
hoạt động như: xếp, dán tranh, chắp ghép làm đồ chơi, làm phụ liệu trong hoạt
động nặn, tạo hình tổng hợp…khi lựa chọn lá cây, đảm bảo vệ sinh an toàn,
thẫm mĩ, lựa chọn lá có hình dáng, màu sắc đẹp, không bị rách nát…
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nhận thức đặc biệt mang tính hình
tượng cho nên hoạt động tạo hình có liên quan chặt chẽ với sự nhận thức cuộc
sống xung quanh, bởi vì muốn thể hiện được cuộc sống xung quanh cần phải

nhận thức được từng loại hình, hoạt động tạo hình.
Xếp dán tranh: Tạo những tranh theo mẫu, theo đề tài, ý thích… Lựa chọn
giấy nến, nhiều lá cây mỏng, (có thể lá khô, lá tươi, lá cây non, cánh hoa đã sử lí
được ép khô vẫn giữ được màu…), phối hợp với nguyên liệu khác …đựng trong
rỗ, làn và được phân loại hoa, lá…(Sử dụng đồ dùng: Kéo, keo sửa, hồ dán…)
Chắp ghép làm đồ chơi: Con mèo, con châu chấu, con bọ dừa, con trâu…
đồng hồ, vương miệng, chiếc nhẫn…từ lá dứa, lá dừa, cỏ, lá đa, lá mít…đã được
cắt từng đoạn để trẻ dễ sử dụng và đựng trong làn, rổ…
Nặn: Nặn theo các chủ đề như các con vật, hoa quả, đồ dùng… Đất nặn là
nguyên liệu chính, lá cây là nguyên liệu để tạo thêm các chi tiết cho sản phẩm
tạo hình.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

4


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Tạo hình tổng hợp: Phối hợp các kỹ năng và chất liệu tạo hình để tạo ra sản
phẩm tạo hình sáng tạo như các đồ chơi mô phỏng các đồ dùng, vật dụng. Kĩ
năng (Phối hợp các kĩ năng của vẽ, nặn, xếp dán, chắp, ghép…)
Nguyên liệu và đồ dùng: Chuẩn bị phong phú, đa dạng các chất liệu tạo
hình, trong đó có lá cây các loại là chủ yếu và được dựng, sắp xếp như một
xưởng chế tạo nhằm tăng cường khả năng hứng thú khám phá của trẻ.
Người lớn hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ mà hạn định nội dung
cũng như chỉ hướng tới việc rèn cho trẻ các kĩ năng cơ bản thì không thể khai
thác và phát huy được trí tưởng tượng sáng tạo cũng như những năng lực bên
trong của trẻ. Chính vì vậy hoạt động tạo hình với lá cây phù hợp với trẻ và có ý
nghĩa giáo dục rất lớn, thông qua hoạt động này mà trẻ thể hiện được tính sáng
tạo tưởng tượng, thể hiện khá đầy đủ kinh nghiệm sống của trẻ, thể hiện được sự

tích cực tìm kiếm, khám phá về thế giới xung quanh.
II. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Ưu điểm: Nhà trường có cơ sở vật chất đảm bảo, có nhiều cây xanh bóng
mát, vườn cây ăn quả, vườn hoa cho trẻ trải nghiệm, khám phá, các nguyên vật
liệu từ thiên nhiên phong phú về hình dạng, màu sắc, dễ tìm, dễ sử dụng, sẵn có
trong tự nhiên, không mất tiền mua lại góp phần bảo vệ môi trường. Ban giám
hiệu quan tâm, chỉ đạo sát sao về mọi mặt nhất là chuyên môn.
Hạn chế: Một số phụ huynh muốn con mình phải được học với những
phương tiện, đồ dùng đồ chơi hiện đại, đắt tiền, sạch sẽ, màu sắc đẹp, ít quan
tâm đến đồ dùng đồ chơi dân gian, sẵn có ở địa phương…
Khoa học công nghệ ngày càng phát triển thì hàng loạt những nguyên liệu
hiện đại đắt tiền như: giấy màu các loại, mút sốp, nilon, vải, cước, nhựa cao
cấp…đã thay thế các nguyên liệu dân gian, nguyên liệu từ thiên nhiên như: lá
cây, vỏ cây, tre nứa, mây, cói, hạt, hột, vỏ sò, vỏ hến…
Một số giáo viên ít quan tâm tới việc sử dụng các nguyên vật liệu thiên
nhiên trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ mặc dù trong chương trình giáo dục
mầm non, giáo trình tạo hình và phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ
mầm non đã đề cập đến.

Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

5


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Việc sử dụng lá cây để làm đồ chơi hay xếp, dán tranh …chưa có biện pháp
và hướng dẫn trẻ cụ thể, vì thế giáo viên lúng túng khi thực hiện các hoạt động
tạo hình có sử dụng lá cây.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề

Con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong mình những năng khiếu
thẩm mỹ, những kiến thức hiểu biết về mọi mặc mà phải thông qua giáo dục và
hoạt động thì từ đó những tài năng, khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển,
nhất là đối với trẻ nhỏ. Việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một
khuôn phép chặc chẽ, mà việc học của trẻ ở đây là thông qua chơi “Trẻ chơi mà
học, học mà chơi” Vì thế tôi luôn tìm tòi và cố gắng lựa chọn những biện pháp
phù hợp để giúp trẻ hứng thú và tích cực tham gia hoạt động tạo hình với lá cây.
Nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ 5 tuổi
tại trường lớp mầm non. Đáp ứng được yêu cầu giáo dục mầm non với mục đích
chung là phát triển một cách toàn diện cho trẻ.
Giải pháp 1: Tạo tình huống, yếu tố bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào
hoạt động tạo hình.
Thực tế đồ chơi của trẻ có rất nhiều và phong phú nhưng làm thế nào để trẻ
có thể hoạt động say mê với những chiếc lá cây lại là một vấn đề khó. Những
yếu tố bất ngờ bao giờ cũng gây được sự chú ý đặc biệt với trẻ. Vì vậy, giáo viên
cần tận dụng thời gian ở mọi lúc mọi nơi trong những hoàn cảnh khác nhau để
tạo ra sự bất ngờ đối với trẻ.
Ví dụ: Sau giờ hoạt động ngoài trời, giáo viên hướng dẫn trẻ quan sát
những con cá vàng trong bể. Trẻ đặc biệt ấn tượng với những chú cá vàng có cái
đuôi rất to…Trẻ hết sức ngạc nhiên khi thấy những chú cá vàng đáng yêu được
tạo ra từ lá cây khô hay những cái bèo tây, lục bình…do cô chuẩn bị trước. trẻ
ngắm nghía xem làm như thế nào, thậm chí cầm những chú cá đó điều khiển để
cho nó bơi, điều này sẽ làm trẻ thích thú. Sau đó, giáo viên hỏi trẻ có muốn tự
mình làm ra những con cá như vậy không và hướng dẫn trẻ cách làm. Hoặc sinh
nhật một trẻ trong lớp, giáo viên cùng trò chuyện, gợi ý trẻ hãy tạo thành những
món quà đẹp để tặng bạn như: Chiếc đồng hồ, con châu chấu, được làm bằng lá
dừa, con trâu được làm bằng lá mít, bưu thiếp được trang trí bằng những bông
hoa, lá cây, cành khô…
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

6


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Tuy nhiên không phải lúc nào cũng có cơ hội hay chờ cơ hội để đưa trẻ vào
hoạt động mà giao viên cũng cần suy nghĩ tạo ra những cơ hội hết sức tự nhiên,
đơn giản như vốn dĩ nó có. Trẻ em rất nhạy cảm, mỗi một sự thay đổi dù chỉ rất
nhỏ cũng gây sự chú ý, nhất là sự thay đổi ấy tạo ra một cái mới lạ. Chẳng hạn,
lớp học là nơi hằng ngày trẻ sống, được học tập, vui chơi. Mọi trang trí trong
phòng học cũng như đồ dùng, đồ chơi quá đổi quen thuộc trở nên bình thường,
không có gì đáng chú ý. Nhưng chỉ cần có một sự xuất hiện mới là lập tức thu
hút sự chú ý của trẻ. Bởi vậy, tôi đã hướng dẫn giáo viên thường tạo ra những cơ
hội cho trẻ như: cho trẻ phát hiện ra những chiếc kèn được xếp trên một cái bàn
nhỏ ngay cửa ra vào (mọi ngày nó được đặt ở góc Âm nhạc), úp mỗi một loa kèn
nhựa lên một cái kèn nhỏ làm bằng lá chuối. Những chiếc kèn này cái to, cái
nhỏ, cái ngắn, cái dài. Giáo viên tạo sự tò mò để trẻ cầm kèn lên thổi và phát ra
âm thanh. Kết quả, chỉ trong ít phút trẻ đã xúm lại chuyền tay nhau những chiếc
kèn bằng lá chuối, bỏ lại những chiếc kèn nhựa trên bàn. Sau đó, gợi ý trẻ hãy tự
làm cho mình một chiếc kèn giống cô.
Việc tạo ra những yếu tố bất ngờ thu hút sự chú ý của trẻ đã khó song việc
duy trì hứng thú của trẻ cũng đòi hỏi phải khéo léo. Vì vậy, giáo viên phải biết
khai thác những gì gần gủi với nhu cầu, hứng thú của trẻ và tuyệt đối tránh gò
ép, áp đặt trẻ theo ý mình.
Ví dụ 1: Cô mở một cuộc vận động thi tìm kiếm các con vật cho vườn bách
thú, cô sẽ tìm trước (giới thiệu tranh mẫu của cô trong đó có dán các con vật
được làm bằng lá cây). Từ nhiệm vụ của bài học, cô giáo đã biến nó thành một
cuộc vui, thành động cơ tích cực giúp trẻ hoàn thành nhiệm vụ được giao một
cách nhẹ nhàng, thoải mái và tự nguyện. Để động viên trẻ hoàn thành sản phẩm,
cô giáo luôn là người quan sát quá trình hoạt động của trẻ, gợi hỏi ý định của trẻ,

sau đó đưa ra những gợi ý khéo léo để “gỡ bí” cho trẻ những lúc cần thiết, tránh
để trẻ gặp khó khăn trong quá trình thể hiện sẽ khiến trẻ chán nản.
Ví dụ 2: Cô hỏi trẻ : “Con định dán con mèo đang làm gì? Nếu con muốn
con mèo ngẩng mặt lên thì hãy chọn một chiếc lá tròn làm mặt, dán hơi nghiên
một chút cho cái đầu có vẻ điệu” ; “Con thử nghĩ xem muốn làm tai mèo thì cần
gì ? ; “Bây giờ con ngắm lại xem chú mèo như thế nào?”.
Tất cả những sản phẩm do trẻ làm ra đã được cô và trẻ sử dụng trang trí vào
các góc hoạt động “Bé khéo tay hay làm”, “Góc thư viện của bé”, “Bé tập làm
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

7


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

họa sĩ”… Trẻ cảm thấy vô cùng thích thú khi sản phẩm mình làm ra có ý nghĩa
với cuộc sống, sinh hoạt và học tập của mình với những lời đề nghị dí dỏm:
“Con hãy chia 10 con trâu này cho 2 bạn hoặc con hãy trang trí vào hai mặt tờ
bưu thiếp này bằng 10 bông hoa nhỏ”…
Việc lựa chọn lá cây phù hợp để làm sẽ góp phần duy trì hứng thú cho trẻ
giáo viên nhắc trẻ lưu ý đến các tính chất của lá cây cho phù hợp.
Ví dụ: Trẻ thích làm đồng hồ đeo tay từ lá chuối nhưng rất khó vì lá chuối
mềm, khó luồn dễ rách. Do vậy, cô gợi ý cho trẻ lựa chọn lá dừa vừa dẻo vừa
cứng làm đồng hồ sẽ dễ hơn đến khi đeo vào tay lại cứng như một cái đồng hồ
thật.
Đây là biện pháp thật sự mang lại hiệu quả trong việc tổ chức hoạt động tạo
hình cho trẻ. Giáo viên cần biết khéo léo vận dụng nó trong mọi hoàn cảnh khác
nhau, khi thì tạo tình huống gây những yếu tố bất ngờ đối với trẻ, khi thì biết
vận dụng những tình huống phát sinh trong đời sống hằng ngày. Tất cả đều phải
được khai thác một cách triệt để trên cơ sở hứng thú và xuất phát từ nhu cầu

hoạt động của trẻ. Có như vậy trẻ tích cực hưởng ứng và hoạt động mang lại
hiệu quả cao.
Giải pháp 2: Tổ chức cho trẻ tham quan các buổi triển lãm tranh.
Có thể nói tranh làm bằng lá cây là một hình thức khó không chỉ với trẻ mà
ngay cả với giáo viên bởi nó đòi hỏi phải có trí tưởng tượng phong phú và khả
năng sáng tạo. Một thực tế cho thấy nếu muốn vẽ một bức tranh phong cảnh thì
trẻ có thể vẽ đường đi, cánh đồng, những dãy núi, ngôi nhà, rừng cây, nhưng
việc thực hiện bức tranh đó bằng lá cây lại rất khó với trẻ. Lúc đầu cô giúp trẻ
vận dụng trí tưởng tượng của mình từ việc liên hệ giữa những hình ảnh thực
ngoài đời với những nét mang dán dấp của những hình ảnh ấy làm cho nó gần
gũi, sống động, bằng cách đó dần dần trẻ biết tự mình “nhìn” ra các bức tranh
khác, trên cơ sở đó, trẻ có được những kĩ năng cần thiết khi sắp xếp các lá cây
với độ đậm nhạt khác nhau để dán được một bức tranh theo ý tưởng của mình.
Ví dụ: Trong một bức tranh, cô gợi ý cho trẻ mảng đậm chạy dài này là con
đường đi, còn mảng nhạt kia là khoảng đất rộng giống như một cánh đồng nhỏ.
Những chiếc lá cô dán đứng là một rừng cây, và một cái lá là một cây, đường
bao phía ngoài của những chiếc lá cô xếp thành dãy núi cái cao cái thấp.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

8


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Ngay trong một bức tranh nhưng sự sắp xếp bố trí “cái này” lại là gợi ý cho
việc nhìn nhận phát hiện ra “cái kia”. Chẳng hạn, trẻ dán một con vịt lên trên
một lá cây to, cạnh lá cây là một chú gà con, nếu lá cây ấy tách rời ra một mình
thì gợi ý cho trẻ có một suy nghĩ, tại sao chú gà con lại không ở cùng trên một
chiếc lá ấy mà lại ở cạnh đấy và trẻ liên tưởng ngay rằng chiếc lá to ấy là một
cái ao, còn chú vịt đang bơi ở đó, dĩ nhiên, gà thì không bơi ở ao được. Việc liên

kết suy đoán trên cơ sở từ những hiểu biết về sự liên quan giữa các sự vật hiện
tượng ấy giúp trẻ dễ dàng chấp nhận xem chiếc lá to ấy như một hình ảnh thay
thế cho một cái áo… Hoặc trẻ dán một con trâu bằng một cái lá, tiếp theo là hai
cái sừng cúi xuống, bên dưới là một cái lá khác. Vậy, việc diễn tả đầu con trâu
cúi xuống một cái lá khác ấy có thể nói lên cái lá ấy chính là một cũng nước, con
trâu đang uống nước hay đó là một bãi cỏ non và con trâu đang gặm cỏ. Ở đây
việc diễn tả đôi sừng phía dưới đã “nói” hộ cho sự hiện diện của chiếc lá kia
tượng trưng cho một vũng nước hay một bãi cỏ.
Có được sự liên tưởng sắp xếp như vậy mới có được kỹ năng cần thiết cho
việc tạo hình. Để có được một bức tranh, điều quan tâm đầu tiên đó là bố cục
tranh. Các chi tiết trong tranh phải được bố trí sắp xếp hợp lí về đường nét, hình
mảng, màu sắc, đậm nhạt, hình khối…để tạo nên vẻ đẹp, hợp với ý đồ bài tạo
hình. Việc dạy trẻ quan tâm đến bố cục của tranh quyết định đến kết quả của bài,
gợi ý giúp trẻ thể hiện rõ trọng tâm nội dung của tranh, ngoài ra biết kết hợp với
một vài chi tiết có tính bổ trợ cho nội dung tranh. Ví dụ: Khi trẻ muốn làm một
bức tranh về Thỏ mẹ, thỏ con, ngoài việc phải lựa chọn lá cây nào để làm mình
thỏ, tai thỏ …trẻ còn phải biết tạo nên một vài chi tiết bổ trợ như : mây, núi…
sao cho hài hòa, hợp lí.
Ngoài ra, điều đáng quan tâm khác là dạy trẻ biết diễn tả các sự vật, hiện
tượng trong các dạng hoạt động và ở các góc độ khác nhau. Mọi sự vật hiện
tượng nếu nhìn ở các góc độ khác nhau sẽ cho ra những hình ảnh riêng, những gì
ở gần nhìn thấy to, rõ nên khi hướng dẫn trẻ nhắc nhở trẻ để những lá to ở phía
dưới, phía ngoài và chọn lá nhỏ để dán bố trí ở trên và phía trong. Muốn cho bức
tranh thật hơn, gần gũi và sinh động hơn thì khi dán lá cây để làm các con vật,
cô dạy trẻ một số kỹ năng đơn giản để thể hiện chúng ở trạng thái hoạt động.

Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

9

SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Ví dụ: Dán con gà, trẻ không chỉ dán đơn thuần hai cái lá xếp liền nhau, lá
to làm thân, lá nhỏ làm đầu mà làm sao giúp trẻ cũng có thể dán chồng lá nhỏ
vào trong lá to để diễn tả con gà như được nhìn từ trên xuống.
Để có một sản phẩm tạo hình phong phú, sáng tạo, trẻ cần phải được bàn
bạc, trao đổi những ý tưởng định thể hiện trong tranh với bạn bè, với cô. Để hoạt
động tạo hình của trẻ thành công cô nên chia trẻ thành những nhóm nhỏ. Tạo
điều kiện cho trẻ được trao đổi với nhau, được lắng nghe ý kiến của bạn, của cô,
được đưa ra những ý kiến của mình, trên cơ sở đó trẻ sẽ tự chọn cho mình cách
thể hiện riêng, một phong cách riêng phù hợp với nhu cầu hứng thú của trẻ.
Không nhất thiết trong hoạt động tạo hình, mỗi trẻ sẽ làm ra một sản phẩm mà
những sản phẩm ấy cùng được làm ra từ nhiều bàn tay nhỏ bé của các thành viên
trong lớp, thậm chí có cả bàn tay của cô giáo. Chẳng hạn, cô giáo dành một
khoảng khá rộng ở lớp để trẻ làm một bức tranh về thuyền trên biển. Trẻ sẽ cùng
nhau trao đổi ý tưởng, lựa chọn lá cây và dán những con thuyền với những cánh
buồm nâu, cái to, cái nhỏ hoặc nên dán thuyền to ở dưới, thuyền nhỏ ở trên, nên
chọn những chiếc lá nào thì sẽ giống như cánh buồm no gió …một sản phẩm
như vậy sẽ thu hút được rất nhiều trẻ tham gia một cách say sưa làm cho trẻ cảm
thấy phấn khởi như tham gia vào trò chơi thú vị.
Để trẻ từ chỗ xem những chiếc lá như một vật vô tri vô giác đến chỗ đã biết
sử dụng nó vào trong hoạt động tạo hình, làm cho nó trở nên có ý nghĩa, trẻ yêu
thích say mê với đủ các loại lá làm ra đồ chơi ngộ nghĩnh và những bức tranh
đẹp, đòi hỏi giáo viên cần phải biết lựa chọn cách tiếp cận, tạo hứng thú với trẻ.
Đồng thời, giáo viên cần biết phối kết hợp các biện pháp với nhau nhằm mang
lại những hoạt động hiệu quả, bổ ích và hào hứng cho trẻ.
Trong những buổi sinh hoạt chiều hoặc là ở hoạt động góc, cô cho các cháu
cùng quan sát những bức tranh sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp hoặc của lớp
bạn. Thông qua đó cô khuyến khích trẻ phát triển khả năng cảm thụ cái đẹp, phát

triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình. Được quan sát nhiều trí tưởng
tượng của trẻ tăng, trẻ có điều kiện được tích lũy làm phong phú vốn hiểu biết
của trẻ về nghệ thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính sáng tạo của trẻ.
Giải pháp 3: Xây dựng môi trường hoạt động tạo hình với lá cây đa dạng
phong phú trong lớp và ngoài trời.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

10


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Bản thân mỗi trẻ đều có tính tò mò, thích khám phá. Trẻ được sống và hoạt
động trong môi trường phong phú sẽ kích thích sự ham hiểu biết cũng như khả
năng vận dụng những kỹ năng tạo hình vào thực tế, trẻ thông minh và khéo léo
hơn. Vì vậy, việc tạo môi trường trong hoạt động ở góc nghệ thuật trong lớp sẽ
kích thích những gì trẻ học được từ thực tế xung quanh, trẻ được tự do thử
nghiệm, tự do sáng tác những “tác phẩm nghệ thuật” của mình.
Trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình nói chung và hoạt động tạo hình
với lá cây nói riêng thì giáo viên cần tôn trọng ý kiến của trẻ và chỉ đóng vai trò
là người hổ trợ khi cần thiết. Giáo viên có thể gợi ý kích thích trẻ nảy sinh ý
tưởng sáng tạo trong quá trình thể hiện. Nếu trẻ thể hiện cảm xúc về sự vật hiện
tượng trên sản phẩm chưa phù hợp thì giáo viên cần trao đổi với trẻ để tìm hiểu
nguyên nhân, giúp trẻ tự nhận ra sự không phù hợp của tác phẩm đó và tự điều
chỉnh cách thể hiện cho phù hợp. Gióa viên cũng cần khích lệ động viên khuyến
khích trẻ để trẻ tự tin hơn. Từ đó trẻ tạo ra nhiều sản phẩm đẹp để trưng bày
trong lớp và ngoài trời.
Bên cạnh đó cô còn tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình mọi lúc, mọi nơi.
Như giờ hoạt động ngoài trời cô cho trẻ nhặt lá rơi rồi tạo nên những con vật dễ
thương. Qua đó giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh môi trường.

Những sản phẩm trẻ làm ra cô cho trể giữ lại để từ đó trẻ hiểu được: từ
những lá cây rụng ngoài thiên nhiên cũng có thể tạo nên những tác phẩm nghệ
thuật sinh động, đẹp mắt.
Ví dụ: ở góc nghệ thuật trong lớp và ngoài sân: cô chuẩn bị nguyên vật liệu
là các loại lá cây to, nhỏ, có màu sắc khác nhau như: bèo tây, lá mồng tơi, lá cây
điên điển, cây kim tiền, lá trúc, vạn tuế, kim ngân, que tăm …để trẻ tự do sáng
tác những tác phẩm theo ý thích của mình như: làm con lợn, con mèo, dán con
cá, con thỏ…Hoặc tô màu nước lên lá cây và in vào giấy A4 trẻ sẽ thấy sự khác
biệt về các vân lá, hình dáng khác nhau của các loại lá. Sau khi in lá cây xong
trẻ có thể vẽ thêm một vài chi tiết để tạo ra bức tranh hoàn chỉnh. Như vậy, trẻ
đã biến cái của cô thành cái của trẻ qua các hoạt động trong góc nghệ thuật.
Giải pháp 4: Phân loại và phát hiện bồi dưỡng trẻ có năng khiếu
Có thể nói sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình rất khó, đòi hỏi năng
khiếu của từng cá thể riêng biệt, mỗi trẻ có một năng lực khác nhau không phải
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

11


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

trẻ nào cũng tỉ mỉ và khéo léo như nhau. Chính vì vậy, giáo viên cần phải hiểu rõ
được năng lực của từng trẻ để giúp trẻ hoạt động với các lá cây mà không chán.
Với trẻ chậm ít khéo léo cô nên giúp trẻ lựa chọn nội dung thể hiện dễ để trẻ
thực hiện được tốt hơn.
Ví dụ: Khi dạy trẻ dán những con cá cô gợi ý cho trẻ chọn những lá to có
dạng hình tròn làm mình, lá nhỏ dài làm vây, đuôi…Hoặc làm con chim công,
có thể sử dụng hoa lục bình tím làm cánh, đuôi…
Ngoài ra cô nên chú ý rèn cho trẻ mọi lúc mọi nơi, tích cực cho trẻ tham gia
tạo môi trường sử dụng bằng lá cây để rèn luyện thêm các kĩ năng cho trẻ.

Nhờ những biện pháp trên , tôi đã thu được kết quả sau: Trẻ hào hứng khi
tham gia vào hoạt động tạo hình, 100% trẻ hứng thú tạo ra sản phẩm của mình.
Những sản phẩm trẻ sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình được trẻ yêu thích
và trẻ càng sáng tạo hơn trong các bài tạo hình.
Bản thân được trau dồi thêm về kiến thức, kinh nghiệm để chỉ đạo giáo
viên và bồi dưỡng cho trẻ có năng khiếu hoạt động tạo hình đạt hiệu quả hơn, tôi
tự tin hơn khi giúp giáo viên xây dựng tiết dạy sinh động, hấp dẫn lôi cuốn trẻ
cùng tham gia vào các hoạt động tạo hình từ lá cây, do đó chất lượng giáo dục
trẻ được nâng lên rõ rệt.
Giải pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh
Thường xuyên vận động phụ huynh tham gia công tác xã hội hóa giáo dục
dưới nhiều hình thức, tham gia cùng trẻ vào các hoạt động giáo dục ở trường lớp
mầm non, phối hợp với cô giáo bồi dưỡng thêm cho trẻ về kỹ năng hoạt động
tạo hình.
Ví dụ: Phụ huynh lao động, làm nhà sàn bằng lá cây, ủng hộ lá cây cho con
em tham gia hoạt động tạo hình ở trường…
Giải pháp 6: Sưu tầm, trồng và chăm sóc nhiều cây xanh.
Để có nhiều lá cây cho trẻ hoạt động, cô cùng trẻ và phụ huynh kết hợp
trồng và chăm sóc cây hằng ngày. Không những tạo được cảnh quang môi
trường sư phạm xanh – sạch – đẹp – an toàn mà còn sử dụng một cách hiệu quả
trong các hoạt động học và chơi của trẻ.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

12


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Xây dựng tạo cảnh vườn rau, vườn hoa, vườn cây ăn quả cho trẻ ngay tại
sân trường. Góc thiên nhiên có nhiều cây xanh cho trẻ hoạt động học và chơi.

Tất cả những lá cây chúng ta đều có thể sử dụng cho trẻ hoạt động tạo hình, tạo
ra nhiều sản phẩm đẹp mắt, mang tính thẩm mỹ cao. Ví dụ: Sử dụng các loại lá
cây, hột hạt, bèo và hoa trang trí thiệp xuân, thiệp chúc mừng sinh nhật bạn…
hoặc ghép, xếp, cắt dán thành các con vật như chim công, con thỏ, con cá, bó
hoa, con voi…Ví dụ: Lá sắn tàu (mì) : làm dây chuyền, bông tai. Lá cây cau: trẻ
sử dụng để chơi các trò chơi dân gian, kéo mo cau, hoặc lá mít, lá bàn, lá bơ…
trẻ có thể ghép thành trang phục áo đầm, mũ…để chơi trò chơi biểu diễn thời
trang.v.v.
IV. Tính mới của giải pháp
Với nguyên vật liệu là lá cây chúng ta giáo dục trẻ biết về lợi ích của
chúng, giúp trẻ biết bảo vệ môi trường, ý thức giữ gìn vệ sinh chung. Đặc biệt là
tạo ra được các tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt nhưng lại ít tốn kém, gần gủi với
thiên nhiên, mang tính tiết kiệm, có hiệu quả giáo dục cao.
Sử dụng nguyên vật liệu là lá cây để giúp trẻ hoạt động tạo hình một cách
hứng thú, trẻ thể hiện được sự sáng tạo về sự vật hiện tượng xung quanh mình
theo cách riêng của trẻ.
V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm
Với những biện pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế tại khối
Lá , trường Mầm non Ea Tung một cách hợp lý và kết quả mang lại cho trẻ trong
giờ hoạt động tạo hình đạt được kết quả đáng khích lệ.
Đối với giáo viên: Đã nhận thức được tầm quan trọng của việc tận dụng
những lá cây, nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để hướng dẫn trẻ trong mọi
hoạt động ở trường, nhất là hoạt động tạo hình. Sáng tạo trong cách làm đồ
dùng, sử dụng linh hoạt đồ dùng, đồ chơi…..thực hiện tốt kế hoạch chăm sóc
giáo dục trẻ.
Đối với trẻ: Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động chăm sóc cây, bảo vệ
môi trường, sáng tạo, linh hoạt, khéo léo, hứng thú, tích cực tham gia vào các
hoạt động “ Học mà chơi, chơi mà học”, kỹ năng sống, tự tin giao tiếp, yêu
trường, lớp, cô giáo, bạn bè, giữ gìn bản sắc dân tộc.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

13


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Đối với phụ huynh: Đã nhận thức hơn về vai trò trách nhiệm của mình, kết
hợp với nhà trường trong việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động và chăm sóc
giáo dục trẻ đạt kết quả cao hơn .
Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Hình thức sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình thực sự mang lại niềm
đam mê, thích thú đối với trẻ. Với hình thức này giáo viên có thể dạy trẻ biết tạo
ra cái đẹp từ chính những gì gần gũi xung quanh trẻ, làm cho nó trở nên có ý
nghĩa, phong phú thêm đời sống tinh thần của trẻ, giúp bồi dưỡng thị hiếu thẩm
mĩ và hình thành ở trẻ tình yêu thiên nhiên, cuộc sống con người và nghệ thuật.
Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ quá trình áp dụng SKKN của
bản thân.
Giáo viên thường xuyên cho trẻ hoạt động trong môi trường nghệ thuật
phong phú, đa dạng, chịu khó tìm tòi, sáng tạo ra những cái mới, những sản
phẩm đẹp mắt, mang tính thẩm mỹ cao và phù hợp với nhận thức của trẻ, qua
đó thu hút sự chú ý của trẻ, tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo. Ngoài ra mở
rộng tầm nhìn cho trẻ về các tác phẩm công mỹ nghệ, các loại tranh phong cảnh,
tranh đồ họa, tranh dân gian…từ đó làm giàu vốn hiểu biết, trí tưởng tượng, sự
sáng tạo của trẻ.
Tổ chức tốt các buổi tham quan, dạo chơi, các hoạt động tổng hợp mang
tính nghệ thuật.Tạo hứng thú cho trẻ tham gia qua các đồ dùng, đồ chơi mang
tính thẩm mỹ cao, màu sắc tươi sáng, hình dáng bố cục sinh động.
Phát hiện những trẻ có năng khiếu tạo hình để bồi dưỡng nhân tài.
Phối kết chặt chẽ hợp với phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.

II. Kiến nghị
1. Phòng giáo dục và đào tạo:
Mở các lớp tập huấn chuyên đề hoạt động tạo hình cho giáo viên các
trường được tham gia rộng rãi.
2. Nhà trường:
Đầu tư cơ sở vật chất cho trẻ hoạt động tạo hình được tốt hơn (Giá vẽ).
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

14


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

Trên đây là một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong
hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung. Rất mong được sự góp ý của
Hội đồng khoa học góp ý để bản thân có thêm kinh nghiệm hướng, chỉ đạo
chuyên môn tốt hơn./.
EaNa, ngày 05 tháng 04 năm 2019
Người viết

Nguyễn Thị Hóa
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
......................................................................................................................................

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Hiệu trưởng

Nguyễn Thị Xuyến

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chương trình giáo dục mầm non theo thông tư 28/2016/TT-BGDĐT,
ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một số
nội dung của Chương trình giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số
17/2009/TT-BGDĐT ngày 25/07/2009 của Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo;
2. Tổ chức các hoạt động chăm sóc – giáo dục cho trẻ ở trường mầm non
(TS Nguyễn Thị Oanh)
3. Sáng tạo từ vật liệu tái sử dụng (Trần Thị Thanh Huyền)
4. Chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo lớn (Lê Thị Ánh Tuyết)
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

15


SKKN: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn trẻ 5 tuổi sử dụng lá cây trong hoạt động tạo hình tại trường mầm non EaTung”

5. Tài liệu bồi dưỡng hè cho giáo viên ( Hoàng Minh Đức, Trần Thị Ngọc
Trâm)
6. Tâm lý lứa tuổi mầm non (PGS.TS Lê Thị Ánh Tuyết)
7. Hướng dẫn một số kỹ năng tạo hình cho trẻ mầm non theo quan điểm lấy
trẻ làm trung tâm (Nguyễn Thị Hiền);
III.

Người thực hiện : Nguyễn Thị Hóa – Phó Hiệu trưởng - Trường mầm non EaTung

16