Các nguy cơ khiến bệnh sốt xuất huyết bùng phát pdf

Các nguy cơ khiến bệnh sốt xuất huyết
bùng phát
Được biết trong 7 tháng đầu năm 2011 cả nước có hơn 33.000 trường hợp mắc sốt
xuất huyết (SXH) và có 22 trường hợp tử vong. Tính riêng tháng 8 đã có tới 9.000
trường hợp mắc SXH, điều này báo hiệu bệnh SXH có nguy cơ gia tăng, đặc biệt
xuất hiện nhiều trường hợp nặng.

Nguyên nhân gây bệnh SXH

SXH là bệnh truyền nhiễm do virut Dengue gây nên. Loại virut này xâm nhập vào
cơ thể người do vật chủ trung gian truy
ền bệnh SXH. Đó là loại muỗi Aedes
aegypti (muỗi vằn) và Aedes albopictus. Muỗi vằn có đặc điểm là hút máu người
cả ban ngày lẫn ban đêm và hút máu dai dẳng cho đến khi no mới chịu rời người
(vật chủ) nhưng đáng chú ý nhất là thời điểm lúc sáng sớm và lúc chiều tối. Hai
thời điểm này con người thường chủ quan nên là điều kiện thuận lợi để chúng đốt
và hút máu. Loài muỗi này có đặc tính là
đẻ trứng ở nước sạch như nước lọ hoa,
nước dự trữ (chum, vại, bồn chứa,…), ao, hồ, cống rãnh. Trứng muỗi sau khi sinh
ra khoảng 1-2 tuần lễ thì sẽ phát triển thành bọ gậy (lăng quăng). Muỗi trưởng
thành hút máu bệnh nhân SXH sau đó chúng lại đốt và hút máu người bình thường,
qua vết đốt chúng truyền virut Dengue và người đó trở nên mắc bệnh SXH, vì vậy
người ta gọi là bệnh SXH do muỗi truy
ền. Ở những địa phương có dịch SXH lưu
hành quanh năm thì trẻ em dễ mắc bệnh SXH hơn người lớn. Bệnh SXH dù là ở
lứa tuổi nào đều rất nguy hiểm nhất là loại SXH nặng.

Làm thế nào để phát hiện bệnh SXH?

Khi thấy sốt, đặc biệt là sốt cao mà trong gia đình, làng xóm, tổ dân phố có nhiều
người bị bệnh tương tự thì có thể nghĩ đến mình hoặc người nhà bị SXH. Cần quan

tâm đến 3 vấn đề, đó là biểu hiện của bệnh, số người mắc bệnh tương tự (tính chất
dịch tễ học) và xét nghiệm máu. Loại SXH điể
n hình thường có xuất huyết. Xuất
huyết có thể xảy ra khi người bệnh đang sốt hoặc xảy ra khi thân nhiệt bắt đầu
giảm xuống. Xuất huyết có thể có nhiều dạng khác nhau như chấm, nốt, mảng sung
huyết, mảng bầm tím. Hiện tượng xuất huyết cũng có thể được thể hiện do chảy
máu chân răng, chảy máu cam, nặng hơn có thể xuất huyết nội t
ạng như nôn ra
máu, đi ngoài ra máu hoặc nước tiểu có máu hoặc xuất huyết não. Ở phụ nữ, nếu
sốt xuất huyết xảy ra lúc đang thời kỳ hành kinh thì sẽ có hiện tượng hành kinh kéo
dài. Đối với loại SXH thể sốc thường có biểu hiện là thân nhiệt giảm đột ngột, vật
vã (hoặc li bì), đau bụng, tay chân lạnh, mạch nhanh, huyết áp hạ (hoặc kẹt), tiểu ít.
Sốc thường x
ảy ra vào ngày thứ 3 hoặc thứ 6 của bệnh. Cần lưu ý, sốc của SXH
nếu được xử trí kịp thời thì chóng hồi phục, nếu không sẽ có diễn biến xấu như
toan chuyển hoá, xuất huyết nặng kể cả xuất huyết não dẫn đến hôn mê.
Phun thuốc vệ sinh môi trường phòng chống SXH.
Nên làm gì khi nghi ngờ bị SXH?

Khi nghi ngờ bị SXH cần nhanh chóng đi khám bệnh ở cơ sở y t
ế gần nhất. Trong
khi chưa đi khám được vì một lý do nào đó thì cần cho người bệnh uống nhiều
nước, tốt nhất là uống dung dịch oserol (ORS), người lớn cần pha 1 gói vào 1 lít
nước và uống theo nhu cầu; trẻ em pha 1 gói loại 5,63g/gói vào 200ml nước cho
uống dần, hết lại pha tiếp. Ngoài ra nên uống thêm các loại nước hoa quả như cam,
chanh, xoài, dưa hấu… Cần dùng khăn nhúng vào nước ấm (nhiệt độ của nước
thấ
p hơn nhiệt độ của cơ thể người bệnh 2oC) đắp lên trán, bẹn, nách (nhất là trẻ
em). Có thể dùng thuốc hạ nhiệt paracetamol với liều lượng 10mg/kg cân nặng.
Cần có nhiệt kế để theo dõi nhiệt độ thường xuyên nhất là trẻ em. Những việc làm

này chỉ mang tính chất xử trí tình thế vì vậy cần nhanh chóng cho người bệnh đi
khám ngay, nhất là trẻ nhỏ, người cao tuổi.

Phòng bệnh SXH như th
ế nào?

Chúng ta đã biết virut Dengue là tác nhân gây bệnh nhưng truyền virut từ người
bệnh cho người lành là muỗi. Vì vậy cần diệt muỗi và con đẻ của chúng là bọ gậy.
Người ta đã từng nói là không có bọ gậy thì không có SXH. Vì vậy diệt muỗi và bọ
gậy là công việc vô cùng quan trọng trong phòng bệnh SXH. Để làm tốt công tác
này cần phát động toàn dân từ người lớn cho đến trẻ em hiểu rõ tác hại của SXH và
các biện pháp diệt muỗi và diệt bọ gậy từ dân gian (xua, vợt) cho đến các biện
pháp dùng hoá chất (hương xua, diệt muỗi hoặc phun hoá chất). Cần khơi thông
cống rãnh tránh nước ứ đọng, thay nước lọ hoa hằng ngày, các loại dụng cụ đựng
nước sinh hoạt cầ
n có che đậy kín không cho muỗi vào đẻ trứng. Có thể nuôi các
loại cá có khả năng ăn bọ gậy vào các dụng cụ đựng nước sinh hoạt. Cần vệ sinh
môi trường, phát quang bụi rậm thường xuyên để không cho loài muỗi ẩn trú. Các
cơ sở y tế cần tổ chức phun thuốc diệt muỗi một cách có khoa học, không nên để
hiện tượng cá nhân phun muỗi tự phát, áp dụng một cách tràn lan. Cần nằm màn
lúc ngủ kể cả
lúc ngủ trưa cho mọi đối tượng.