Luận văn thạc sỹ - Phát triển định danh khách hàng trực tuyến (eKYC) tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÁT TRIỂN ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG
TRỰC TUYẾN (EKYC) TẠI NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT
NAM

Ngành: Tài chính – Ngân hàng

VŨ THỊ KIM OANH


Hà Nội - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÁT TRIỂN ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG
TRỰC TUYẾN (EKYC) TẠI NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT
NAM

Ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 8340201

Họ và tên học viên: Vũ Thị Kim Oanh
Người hướng dẫn: TS Phạm Ngọc Anh


Hà Nội – 2022


5

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, luận văn “Phát triển định danh khách hàng
trực tuyến (eKYC) tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nơng
thơn Việt Nam” là cơng trình nghiên cứu của bản thân tơi, trình
bày dựa trên những quan điểm của cá nhân, dưới sự hướng dẫn
của TS Phạm Ngọc Anh. Số liệu nêu trong luận văn là trung thực,
kết quả phân tích trong luận văn xuất phát từ khảo sát thực tế,
chưa từng được công bố trong bất kỳ cơng trình, nghiên cứu nào.

Tác giả

Vũ Thị Kim
Oanh


6

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin chân thành bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc
đến q thầy, cơ giáo đã giảng dạy và giúp đỡ tơi trong suốt q
trình học tập.

Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn TS Phạm Ngọc Anh đã
hướng dẫn tận tình, nhiệt huyết và đầy trách nhiệm để tơi hồn
thành luận văn này.
Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo Trường Đại học Ngoại
thương, Khoa Sau đại học, Khoa Tài chính ngân hàng, các Phịng
ban chức năng đã giúp đỡ tơi trong suốt q trình học tập và
nghiên cứu đề tài. Tơi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và các đồng
nghiệp ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam
đã nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp các tài liệu và thơng tin cần thiết
để tơi hồn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm
ơn đến tất cả người thân, bạn bè đã hỗ trợ, động viên tôi trong
suốt thời gian học tập và nghiên cứu đề tài.

Tác giả

Vũ
Thị Kim Oanh


7

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT............................................vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ......................................vii
LỜI MỞ ĐẦU.....................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG
TRỰC TUYẾN (EKYC).........................................................6
1.1 Khái niệm định danh khách hàng (KYC)..................................6
1.2. Khái niệm định danh khách hàng trực tuyến (eKYC)..............7
1.3 Tầm quan trọng của định danh khách hàng trực tuyến..........8

1.3.1 Đối với các ngân hàng thương mại....................................8
1.3.2 Đối với nền kinh tế - xã hội...............................................9
1.4 Các mơ hình định danh khách hàng trực tuyến phổ biến
trên thế giới................................................................................11
1.4.1 Xác thực và nhận diện danh tính....................................11
1.4.2 Xác nhận qua video.........................................................13
1.4.3 Cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia số hóa..............................13
1.4.4 Thẩm định khách hàng giản đơn và thẩm định khách
hàng chi tiết.............................................................................18
1.5 Quy trình định danh khách hàng trực tuyến tại ngân hàng
thương mại..................................................................................18
1.6 Các yếu tố ảnh hưởng đến định danh khách hàng trực
tuyến tại ngân hàng thương mại.................................................20
1.6.1 Hành lang pháp lý...........................................................20


8

1.6.2 Mơ hình phát triển...........................................................22
1.6.3 Nguồn nhân lực...............................................................23
1.6.4 Cơ sở hạ tầng..................................................................23
1.7 Rủi ro khi triển khai định danh khách hàng trực tuyến tại
ngân hàng thương mại................................................................24
1.7.1 Rủi ro về mạo danh khách hàng.....................................24
1.7.2 Rủi ro về công nghệ........................................................24
1.7.3 Rủi ro về an ninh mạng, an toàn hệ thống......................25
1.7.4 Rủi ro về rửa tiền, tài trợ khủng bố.................................25
1.7.5 Rủi ro bảo mật thông tin và quyền riêng tư của khách
hàng.........................................................................................26
1.8 Kinh nghiệm triển khai định danh khách hàng trực tuyến

tại một số quốc gia trên thế giới.................................................26
1.8.1 Kinh nghiệm tại Ấn Độ....................................................26
1.8.2 Kinh nghiệm tại Hồng Kông.............................................29
1.8.3 Kinh nghiệm tại Đức........................................................29
1.8.4 Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.................................29
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG TRỰC
TUYẾN (EKYC) TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT
TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM (AGRIBANK).......................31
2.1 Giới thiệu Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam.............................................................................31
2.1.1 Thông tin chung về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn Việt Nam.........................................................31
2.1.2 Sản phẩm dịch vụ và tình hình hoạt động kinh doanh
của Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển Nơng thơn Việt
Nam..........................................................................................32
2.2 Tình hình hoạt động định danh khách hàng trực tuyến tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam.......37


9

2.2.1 Quy định và quy trình định danh khách hàng trực
tuyến tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
Việt Nam...................................................................................37
2.2.2 Các công nghệ định danh khách hàng trực tuyến tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam
.................................................................................................43
2.2.3 Quy mô định danh khách hàng trực tuyến tại Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam.............45
2.3 Đánh giá kết quả hoạt động định danh khách hàng trực

tuyến (eKYC) tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam.............................................................................50
2.3.1 Kết quả đạt được.............................................................50
2.3.2 Hạn chế và tồn tại...........................................................52
2.3.3 Nguyên nhân của hạn chế..............................................53
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỊNH DANH KHÁCH
HÀNG TRỰC TUYẾN (EKYC) TẠI NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM................55
3.1.Xu hướng phát triển định danh khách hàng trực tuyến
(eKYC) trong thời gian tới............................................................55
3.2 Định hướng phát triển định danh khách hàng trực tuyến
của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam............................................................................................56
3.3 Giải pháp phát triển định danh khách hàng trực tuyến tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam.......59
3.3.1 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực..............................59
3.3.2 Hồn thiện và đổi mới cơng nghệ thơng tin ứng dụng
trong ngân hàng.......................................................................60
3.3.3 Phát triển đa dạng định danh khách hàng trực tuyến.....61
3.3.4 Cân bằng giữa việc tuân thủ các quy định và tăng trải
nghiệm cho khách hàng...........................................................61


10

3.3.5 Tăng cường cơng tác truyền thơng.................................62
3.3.6 Nâng cao hình ảnh, thương hiệu ngân hàng...................63
3.4 Một số kiến nghị với chính phủ, cơ quan quản lý và ngân
hàng nhà nước để phát triển định danh khách hàng trực tuyến
....................................................................................................64

KẾT LUẬN.......................................................................66
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................68


11

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ST

Chữ viết tắt

Nguyên văn

T
1

Agribank

Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển

AML/CFT

Nơng thơn Việt Nam
Tổ chức phịng, chống rửa tiền và

2
3
4
5
6

7

BVN
EC
eKYC
EU
FATF

8
9

IDP
ICAO

10
11
12
13

KYC
NHNN
NHTM
OCR

14
15
16

OTP
SP

SPID

17

UIDAI

chống tài trợ cho khủng bố
Cơ sở dữ liệu sinh trắc học
Ủy ban châu Âu
Định danh khách hàng trực tuyến
Liên minh châu Âu
Tổ chức lực lượng đặc nhiệm tài chính
về chống rửa tiền
Nhà cung cấp dịch vụ danh tính
Tổ chức Hàng khơng Dân dụng Quốc
tế
Định danh khách hàng
Ngân hàng nhà nước
Ngân hàng thương mại
Công nghệ nhận diện ký tự quang
học
Mật khẩu dùng một lần
nhà cung cấp dịch vụ
Hệ thống Danh tính kỹ thuật số cơng
cộng
Cơ quan nhận dạng duy nhất của Ấn
Độ

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

12

Bảng 2.1 Số lượng tài khoản mở mới tại Agribank từ tháng
09/2021.........................................................................................45
đến tháng 03/2022........................................................................45
Bảng 2.2 Số lượng tài khoản thanh toán mở bằng phương thức
trực tuyến bị..................................................................................46
từ chối từ tháng 09/2021 – 03/2022..............................................46
Bảng 2.3 Số lượng khách hàng mở tài khoản thanh toán bằng
eKYC...............................................................................................47
tại Agribank từ tháng 09/2021 đến tháng 03/2022 theo độ tuổi
.......................................................................................................47
Bảng 2.4 Số lượng khách hàng mở tài khoản thanh toán bằng
eKYC...............................................................................................48
tại Agribank từ tháng 09/2021 đến tháng 03/2022 theo giới tính
.......................................................................................................48
Bảng 2.5 Giá trị tài khoản tiền gửi mở từ eKYC từ tháng 09/2021
– 03/2022.......................................................................................48
Bảng 2.6 Phí dịch vụ của tài khoản thanh tốn mở bằng eKYC từ
tháng 09/2021 – 03/2022..............................................................49
Hình 2.1 Thu dịch vụ của Agribank từ năm 2017 đến 2021..........33
Hình 2.2 Cơ cấu thu dịch vụ của Agribank từ năm 2017 đến
2021..............................................................................................34
Hình 2.3 Số lượng thẻ phát hành của Agribank từ năm 2017 đến
2021..............................................................................................36
Hình 2.4 Quy trình hậu kiểm định danh khách hàng trực tuyến
tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam....41

13


1
LỜI MỞ ĐẦU
1.

Tính cấp thiết của đề tài

Sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần
thứ 4 và q trình hội nhập tồn cầu của các nước trên thế giới đã
tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của nền kinh tế. Không chỉ được
ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, cuộc
cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã làm thay đổi nhận thức và
phương pháp sản xuất kinh doanh của con người. Các phương
pháp kinh doanh truyền thống dần được thay thế bằng các phương
pháp mới, các ngành sản xuất và kinh doanh đứng trước cơ hội và
thách thức lớn, đòi hỏi các ngành phải chuyển đổi theo hướng số
hóa tự động, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo.
Đại dịch Covid-19 đã tạo ra một bước ngoặt lớn trong ngành
tài chính và ngân hàng tồn cầu khi nhu cầu của khách hàng đã
dịch chuyển đáng kể từ trực tiếp sang trực tuyến. Trong hai năm
xảy ra đại dịch (2020 – 2021), các biện pháp giãn cách xã hội đã
khiến hàng loạt trung tâm giao dịch ngân hàng phải đóng cửa,
đồng nghĩa với việc hạn chế khả năng tiếp cận khách hàng mới và
khả năng chăm sóc khách hàng hiện tại. Điều này tạo ra một
thách thức lớn cho các ngân hàng về sứ mệnh đạt được các mục
tiêu duy trì và tăng trường. Đặc biệt là sự cấp thiết đòi hỏi các
ngân hàng thực hiện theo Thông tư số 16/2020 / TT-NHNN (Thông
tư 16) ngày 04/12/2020 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư

số 23/2014 / TT-NHNN (Thông tư 23) ngày 19/8/2014 của Thống
đốc NHNN hướng dẫn việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại
tổ chức cung ứng dịch vụ thanh tốn, trong đó bổ sung quy định
và hướng dẫn mở tài khoản thanh toán qua phương tiện điện tử để
đảm bảo đạt hiệu quả cao và thống nhất trong quá trình thực hiện.


2
Quá trình chuyển đổi ngân hàng số dần trở thành xu hướng tất
yếu của ngành ngân hàng. Việc triển khai định danh khách hàng
trực tuyến (eKYC) được coi là bước tiến đầu tiên để phát triển mơ
hình ngân hàng số. Xác định và xác minh thông tin khách hàng khi
mở tài khoản thanh tốn đóng vai trị quan trọng, giúp khách hàng
tiếp cận và sử dụng các dịch vụ ngân hàng, đồng thời cho phép
ngân hàng mở rộng đối tượng khách hàng, cung cấp các dịch vụ
ngân hàng an toàn, tiện lợi và hiệu quả. Xác định danh tính khách
hàng không chỉ giúp ngân hàng biết rõ thông tin, nhu cầu của
khách hàng mà cịn góp phần nâng cao cơng tác phòng, chống rửa
tiền, các giao dịch trái phép, các dịng tiền khơng rõ nguồn gốc sẽ
được tìm hiểu và ngăn chặn kịp thời.
Được xem như cửa ngõ giúp triển khai hệ thống ngân hàng số,
định danh khách hàng trực tuyến là giải pháp nhận diện khách
hàng một cách toàn diện, liên tục giữa người dùng với các tổ chức
tài chính, Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển Nơng thơn Việt
Nam (Agribank) đã triển khai định danh khách hàng trực tuyến và
đạt được một số thành công nhất định. Tuy nhiên, do tính phức tạp
của cơng nghệ, cùng sự thiếu kinh nghiệm đã khiến cho công tác
phát triển định danh khách hàng trực tuyến tại Agribank còn gặp
nhiều hạn chế, bất cập, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi công
nghệ 4.0 phát triển mạnh mẽ, cạnh tranh giữa các ngân hàng và

tổ chức tài chính ngày càng gay gắt hơn nên việc tìm giải pháp để
phát triển định danh khách hàng trực tuyến, nâng cao năng lực
cạnh tranh, chất lượng dịch vụ,… trở nên vô cùng quan trọng và
cấp thiết. Xuất phát từ thực tế đó, tác giả đã lựa chọn đề tài luận
văn: “Phát triển định danh khách hàng trực tuyến (eKYC) tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam”
để nghiên cứu.
2.

Mục tiêu nghiên cứu


3
Trên cơ sở nghiên cứu khái quát một số lý luận về định danh
khách hàng trực tuyến và thông qua nghiên cứu thực trạng định
danh khách hàng trực tuyến của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn Việt Nam, mục tiêu của luận văn là phân tích
những kết quả, hạn chế, nguyên nhân của hạn chế, đồng thời đưa
ra các giải pháp nâng cao định danh khách hàng trực tuyến tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trong
giai đoạn tới.
Để đạt được mục tiêu nêu trên, luận văn có các nhiệm vụ cụ
thể như sau:
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về định danh khách hàng và định
danh khách hàng trực tuyến, các nhân tố ảnh hưởng đến định
danh khách hàng trực tuyến, rủi ro khi triển khai định danh khách
hàng trực tuyến, kinh nghiệm triển khai định danh khách hàng trực
tuyến tại một số nước.
- Nghiên cứu thực trạng định danh khách hàng trực tuyến tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trong

giai đoạn 2020 – 2021 do Agribank triển khai định danh khách
hàng trực tuyến trong mở tài khoản thanh toán từ tháng 09/2021.
Luận văn nêu rõ quy trình định danh khách hàng trực tuyến qua
mở tài khoản thanh tốn tại Agribank, các cơng nghệ đang được
ứng dụng trong định danh khách hàng trực tuyến, đồng thời đưa ra
các đánh giá về chất lượng định danh khách hàng trực tuyến của
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam.
- Đưa ra các giải pháp phát triển định danh khách hàng trực
tuyến tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam trong giai đoạn 2022 – 2027, và các kiến nghị đối với ngân
hàng nhà nước và các cơ quan chức năng có thẩm quyền để góp


4
phần phát triển định danh khách hàng trực tuyến cho các ngân
hàng thương mại nói chung.
3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động định danh khách
hàng trực tuyến của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam.
3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung:
Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động định danh khách
hàng trực tuyến bao gồm các quy định, công nghệ ứng dụng và
quy trình tại Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển Nơng thôn Việt
Nam.

- Về không gian:
Luận văn tập trung nghiên cứu định danh khách hàng trực
tuyến thông qua xác minh danh tính của khách hàng để mở tài
khoản thanh tốn trực tuyến, dựa trên số liệu thực tế và các tài
liệu của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam.
- Về thời gian:
Luận văn nghiên cứu thực trạng định danh khách hàng trực
tuyến của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam trong giai đoạn 2021 – 2022 (từ 01/09/2021 đến 31/03/2022)
do Agribank triển khai định danh khách hàng trực tuyến từ
01/09/2021. Trên cơ sở đó, luận văn sẽ tổng hợp số liệu theo từng
tháng để đánh giá quy mô hoạt động định danh khách hàng trực
tuyến của Agribank qua các chỉ tiêu: số lượng khách hàng mở tài


5
khoản trực tuyến; doanh số tiền gửi của tài khoản thanh tốn mở
bằng phương thức trực tuyến, phí dịch vụ của tài khoản thanh toán
mở bằng phương thức trực tuyến.
Từ nghiên cứu trên, luận văn đưa ra giải pháp để phát triển
định danh khách hàng trực tuyến trong giai đoạn 2022 – 2027.
4.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
Phương pháp phân tích, tổng hợp: Hệ thống hoá cơ sở lý luận
về định danh khách hàng trực tuyến...
Phương pháp thu thập dữ liệu: Dữ liệu được thu thập từ báo

cáo thường niên, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo triển khai
mở tài khoản thanh toán bằng phương thức điện tử cho khách
hàng cá nhân,…của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam.
Phương pháp nghiên cứu định tính: Dựa trên các số liệu, thơng
tin thu thập được, phân tích, đánh giá hoạt động định danh khách
hàng trực tuyến của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nơng
thơn Việt Nam.
5.

Kết cấu của đề tài

Ngồi phần danh mục tham khảo, lời mở đầu và kết luận, nội
dung chính của luận văn gồm ba chương:
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG
TRỰC TUYẾN (EKYC)
Hệ thống hoá cơ sở lý luận về định danh khách hàng trực
tuyến, các mơ hình triển khai, quy trình và các yếu tố ảnh hưởng
đến eKYC, rủi ro khi triển khai và kinh nghiệm triển khai định danh
khách hàng trực tuyến tại một số quốc gia trên thế giới.


6
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG TRỰC
TUYẾN (EKYC) TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN VIỆT NAM
Nghiên cứu thực trạng hoạt động định danh khách hàng trực
tuyến của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thơn Việt
Nam thơng qua quy trình định danh khách hàng trực tuyến trong
mở tài khoản thanh tốn, các cơng nghệ đang được sử dụng để

định danh khách hàng và đánh giá mức độ rủi ro của khách hàng.
Đánh giá mức độ hoạt động của định danh khách hàng qua các chỉ
tiêu: số lượng khách hàng mở tài khoản trực tuyến; doanh số tiền
gửi của tài khoản thanh toán mở bằng phương thức trực tuyến, phí
dịch vụ của tài khoản thanh toán mở bằng phương thức trực tuyến.
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG
TRỰC TUYẾN (EKYC) TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT
TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM
Trên cơ sở nghiên cứu hoạt động định danh khách hàng trực
tuyến của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam ở chương 2, chương 3 sẽ nghiên cứu về xu hướng phát triển
định danh khách hàng trực tuyến trong thời gian tới và định hướng
phát triển định danh khách hàng trực tuyến của Agribank đến năm
2030. Từ đó, đưa ra các giải pháp phát triển để đạt được mục tiêu
và đề xuất một số kiến nghị với chính phủ, cơ quan quản lý và
ngân hàng nhà nước để phát triển định danh khách hàng trực
tuyến.


7

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊNH DANH KHÁCH HÀNG
TRỰC TUYẾN (EKYC)
1.1 Khái niệm định danh khách hàng (KYC)
Định danh khách hàng (Know your customer - KYC) là quá
trình xác minh danh tính và các rủi ro liên quan đến khách hàng.
KYC đề cập đến nhu cầu của doanh nghiệp và các tổ chức tài chính
phải hiểu khách hàng của họ là ai và họ tham gia vào những hoạt
động tài chính nào, đây cũng là một trong những thách thức chính
mà các cơng ty và tổ chức thuộc bất cứ khu vực nào phải đối mặt.

KYC ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực, cần thiết khi bắt đầu một
mối quan hệ kinh doanh, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính và
ngân hàng. Hầu hết các tổ chức ngân hàng, cơng ty tín dụng, các
cơng ty bảo hiểm yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân
như một phần của quy trình KYC. Thơng tin đó được sử dụng để
thiết lập danh tính của họ, cung cấp thông tin để đánh giá rủi ro và
đảm bảo rằng những khách hàng đó khơng liên quan đến tội phạm
tài chính như tham nhũng, hối lộ, rửa tiền và tài trợ khủng bố.
Khi chi phí rửa tiền tồn cầu tăng lên, các chính sách KYC sẽ
phát triển để phát hiện và ngăn chăn các giao dịch bất hợp pháp.


8
KYC sẽ bảo vệ các nhà cung cấp dịch vụ tài chính khỏi trách nhiệm
hình sự, hình phạt tn thủ của tổ chức phòng, chống rửa tiền và
chống tài trợ cho khủng bố (Anti – Money Laundering/ Combating
the Financing of Terrorism - AML/CFT) và thiệt hại về danh tiếng
cũng như các khách hàng cá nhân có thể bị tổn hại bởi tội phạm
tài chính.
Quy trình KYC có thể khác nhau, do các yêu cầu quy định khác
nhau giữa các quốc gia và các yêu cầu cụ thể của các tổ chức tài
chính. Tuy nhiên một số hoạt động cốt lõi của KYC bao gồm:
- Thu thập dữ liệu: Quá trình này khách hàng cần có mặt trực
tiếp tại văn phịng của tổ chức tài chính để cung cấp các thơng tin
và lấy chữ ký. Các thông tin cơ bản như tên, địa chỉ, ngày sinh, mã
số ID,… được lấy từ các giấy tờ do chính phủ cấp như chứng minh
thư, giấy phép lái xe hay hộ chiếu. Cũng có thể sử dụng các giấy tờ
từ các công ty khác trong lĩnh vực tài chính hay các tài liệu khác
liên quan đến việc nhận dạng con người, ví dụ như hóa đơn điện
thoại,…

- Xác minh: Ngân hàng sẽ kiểm tra xem người đó có liên quan
đến các tội phạm tài chính hay không. Điều này bao gồm việc so
khớp với danh sách những kẻ khủng bố, danh sách tội phạm. Quá
trình này cũng có thể bao gồm việc so sánh thơng tin do khách
hàng cung cấp với thông tin thu thập được từ các cơ quan báo cáo
hay cơ sở dữ liệu công cộng.
- Đánh giá rủi ro: Các tổ chức tài chính sẽ sử dụng thơng tin
KYC mà họ đã thu thập được để đánh giá rủi ro của một khách
hàng cá nhân có liên quan đến tội phạm tài chính. Kết quả đánh
giá sẽ giúp các tổ chức tài chính xác định rủi ro của khách hàng và
đưa ra các dự đốn về hành vi tài chính trong tương lai của họ. Các
ngân hàng cũng có thể sử dụng hồ sơ rủi ro đã thiết lập của khách


9
hàng để theo dõi các hoạt động tài khoản của họ và phát hiện các
giao dịch bất thường hoặc đáng ngờ. Tổ chức lực lượng đặc nhiệm
tài chính về chống rửa tiền (Financial Action Task Force - FATF)
khuyến nghị các tổ chức tài chính nên cân bằng tuân thủ KYC với
nguồn ngân sách của họ. Những khách hàng được xác định có độ
rủi ro cao hơn cần thực hiện các biện pháp KYC chuyên sâu hơn,
trong khi những khách hàng có độ rủi ro thấp hơn có thể nhận
được sự giám sát tối thiểu. Quá trình giám sát các giao dịch tài
chính và đánh giá rủi ro của khách hàng phải được cập nhật theo
định kỳ và liên tục trong suốt mối quan hệ. Các quy tắc được xem
xét theo từng thời điểm phù hợp với động thái của ngành. Những
đánh giá này nhằm cung cấp một môi trường thuận lợi cho một hệ
thống tài chính lành mạnh phù hợp với các thơng lệ ngân hàng tốt
nhất trên tồn thế giới.
Theo một bài báo của Forbes được viết bởi Giám đốc điều

hành của Jumio, Robert Prigge, các cơ quan quản lý trên khắp Hoa
Kỳ, Châu Âu, APAC và Trung Đông đã phạt tài chính gần 26 tỷ đơ la
đối với các tổ chức tài chính vì vi phạm AML, KYC trong 10 năm từ
2008 - 2018. Trong môi trường pháp lý và kinh doanh ngày càng
cao ngày nay, các tổ chức không chỉ quan tâm đến việc tạo ra lợi
nhuận mà cịn cần xác định chính xác đối tượng mà họ đang kinh
doanh.
1.2. Khái niệm định danh khách hàng trực tuyến (eKYC)
Q trình KYC truyền thống có những hạn chế về thời gian xác
minh, sự thiếu linh hoạt khi phải cung cấp một thông tin nhiều lần,
sự giới hạn khi tiếp cận khách hàng. Đặc biệt khi đại dịch Covid-19
lại bùng phát nghiêm trọng càng chứng tỏ sự kém hiệu quả của
quy trình KYC truyền thống. Các biện pháp ngăn chặn bằng giãn
cách xã hội, đeo khẩu trang nơi công cộng, khơng khuyến khích
khách hàng xác minh danh tính trực tiếp. Do đó, các tổ chức tài


10
chính đặt ra nhu cầu cấp thiết về tự động hóa quy KYC. Đây cũng
là nguyên nhân định danh khách hàng trực tuyến (eKYC) ra đời.
eKYC (electronic know your customer) – định danh khách hàng trực
tuyến là quá trình thẩm định khách hàng, xác minh khách hàng
thông qua các phương tiện điện tử, cho phép nhận dạng khách
hàng trực tuyến tự động mà không cần tương tác trực tiếp, thông
qua các công nghệ bao gồm kiểm tra và đối chiếu thông tin cá
nhân ngay lập tức với cơ sở dữ liệu tập trung về danh tính người
dùng, xác thực sinh trắc học, nhận dạng khách hàng bằng trí tuệ
nhân tạo,…
1.3 Tầm quan trọng của định danh khách hàng trực tuyến
1.3.1 Đối với các ngân hàng thương mại

Định danh khách hàng trực tuyến có tầm quan trọng đặc biệt
đối với ngân hàng thương mại, ngồi việc thu hút khách hàng cịn
mang lại nhiều giá trị ở các khía cạnh khác nhau. Dữ liệu xác minh
khách hàng được thực hiện trong thời gian thực mà không cần bất
kỳ sự can thiệp thủ cơng nào. Thay vì quy trình KYC dựa trên giấy
tờ có thể mất vài ngày đến vài tuần để được xác minh và phải thực
hiện trong giờ hành chính, giờ đây với eKYC chỉ mất vài phút để
xác minh vấn đề này và có thể thực hiện 24/7. eKYC giúp các ngân
hàng thương mại hạn chế các hành vi, giao dịch gian lận. Khi các
giao dịch ngân hàng chuyển sang nhiều nền tảng kỹ thuật số và di
động khác nhau, đặc biệt là trong phịng, chống rửa tiền, eKYC có
thể làm giảm đáng kể các hành vi làm giả hoặc thao túng dữ liệu.
eKYC nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Theo báo cáo của
Signicat năm 2019, cho thấy 40% khách hàng từ bỏ quy trình gia
nhập ngân hàng do mất nhiều thời gian để nhập các thông tin để
xác minh và sử dụng dịch vụ của ngân hàng hoặc nhu cầu cung
cấp q nhiều thơng tin cá nhân. Ngồi ra, khi được hỏi liệu quy


11
trình giới thiệu trực tuyến 100%, bao gồm xác minh danh tính cho
eKYC, có khuyến khích nhiều đơn đăng ký hơn hay không, 55%
tổng số người được hỏi cho biết họ sẽ có nhiều khả năng đăng ký
hơn. Hơn một nửa (52%) sẽ sử dụng các dịch vụ bổ sung nếu
không cần nhận dạng dựa trên giấy tờ. Điều này cho thấy rằng
eKYC trong q trình tích hợp kỹ thuật số giúp các ngân hàng cải
thiện trải nghiệm của khách hàng. Người tiêu dùng muốn chuyển
sang kỹ thuật số, để có thể xác minh danh tính của họ trực tuyến
và đẩy nhanh quá trình giới thiệu.
eKYC giúp quy trình gia nhập được thực hiện dễ dàng hơn cho

khách hàng mới, đặc biệt đối với những khách hàng sinh sống ở
khu vực nơng thơn, vùng sâu, vùng xa, có thu nhập thấp, đang có
nhu cầu tín dụng. eKYC trở thành cửa ngõ đầu tiên cho họ cơ hội
tiếp cận đến các dịch vụ tài chính, ngân hàng. Các dịch vụ thanh
tốn, chuyển tiền chất lượng được phát triển sẽ giúp người dân
nghèo dễ dàng tiếp cận hơn, từ đó giúp mở rộng khả năng tiếp cận
tài chính và tiến tới phổ cập tài chính - một mục tiêu mà nhiều
quốc gia đang theo đuổi nhằm giảm bớt chênh lệch giàu nghèo,
giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường, hướng tới tăng trưởng
kinh tế bền vững.
Thay vì lưu trữ dữ liệu, thông tin khách hàng trên giấy tờ, eKYC
sử dụng hệ thống trực tuyến lưu dữ liệu trên đám mây, không chỉ
giúp bảo mật dữ liệu khách hàng, tránh thất lạc tài liệu, nó cịn
giải quyết vấn đề q tải tài liệu, giấy tờ cần lưu trữ theo phương
pháp truyền thống và cịn làm giảm lượng khí carbon, thân thiện
với môi trường.
eKYC giảm rủi ro hoạt động. Khi dữ liệu từ nhận dạng khách
hàng được thực hiện tự động, điều đó có nghĩa là cơng ty cũng đã
cảm nhận được hiệu quả trực tiếp bằng cách giảm thiểu rủi ro do


12
lỗi của con người. Nhập dữ liệu thủ cơng có thể làm tăng nguy cơ
sai sót dẫn đến sai sót dữ liệu.
1.3.2 Đối với nền kinh tế - xã hội
eKYC cung cấp nhiều lợi ích so với KYC dựa trên giấy truyền
thống. Nó cho phép đạt được hiệu quả về thời gian, chi phí và các
yêu cầu về nguồn lực liên quan đến việc xác minh danh tính của
một cá nhân hoặc tổ chức. Điều này đảm bảo sự gia nhập gần như
thời gian thực của khách hàng đối với bất kỳ sản phẩm hoặc dịch

vụ tài chính nào. Vì quy trình KYC hiệu quả là một trong những khía
cạnh quan trọng và tốn kém nhất của bất kỳ quá trình thẩm định
nào của khách hàng, nên việc thực hiện dễ dàng và tiết kiệm chi
phí là ưu tiên của các nhà cung cấp dịch vụ tài chính. Ngồi ra, sự
kém hiệu quả trong quá trình giới thiệu khách hàng có thể có tác
động đáng kể đến lịng tin của khách hàng tiềm năng đối với nhà
cung cấp dịch vụ tài chính và do đó ảnh hưởng đến việc chấp nhận
và sử dụng các sản phẩm và dịch vụ của họ.
Tại nhiều quốc gia, eKYC làm giảm thời gian và chi phí liên
quan đến việc giới thiệu khách hàng so với KYC truyền thống, cụ
thể:
Ở Ấn Độ, việc áp dụng eKYC làm giảm chi phí xác minh khách
hàng từ 15 USD đến 0,5 USD và thời gian từ năm ngày đến vài
giây. Cho đến nay, hơn 8,04 tỷ giao dịch eKYC đã được thực hiện ở
Ấn Độ. Các nhà cung cấp như ngân hàng và nhà khai thác mạng di
động dự kiến sẽ tiết kiệm 1,3 tỷ USD chi phí hành chính liên quan
đến KYC vào năm 2021. Đặc biệt để đối phó với đại dịch COVID-19,
chính phủ Ấn Độ đã cung cấp dịch vụ chuyển tiền mặt kỹ thuật số
khẩn cấp cho hơn 300 triệu người trong vòng một tháng bằng cách
sử dụng hệ thống thanh toán được hỗ trợ bởi Aadhaar, ID kỹ thuật
số nền tảng tại quốc gia này. Điều này bao gồm chuyển tổng cộng