THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi ở
trường mầm non.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực phát triển tình cảm kỹ năng xã hội
và thẩm mỹ.
3. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ ngày 10 tháng 9 năm 2017 đến ngày 14 tháng 5 năm 2018
4. Tác giả:
Họ và tên: Tống Thị Phương
Năm sinh: 1988
Nơi thường trú: Nghĩa Minh – Nghĩa Hưng – Nam Định
Trình độ chun mơn: Đại học
Chức vụ cơng tác: Giáo viên 5 tuổi
Nơi làm việc: Trường Mầm non Nghĩa Minh
Điện thoại: 0337333001
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 90%
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến:
Tên đơn vị: Trường Mầm non Nghĩa Minh
Địa chỉ: Nghĩa Minh – Nghĩa Hưng – Nam Định
Điện thoại: 0944169382
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:
“Trẻ em hơm nay, thế giới ngày mai” đó là thơng điệp chung mà tồn nhân
loại đã kỳ vọng, trông đợi và tin tưởng vào thế hệ tương lai sẽ mang lại những
phồn vinh và tiến bộ cho xã hội sau này. Để đạt được điều đó thì việc quan tâm,
chăm sóc, ni dưỡng, giáo dục và bảo vệ trẻ em là trách nhiệm hàng đầu không
chỉ của mỗi gia đình mà cịn là của tồn xã hội. Tuy nhiên, trước sự phát triển
mạnh mẽ không ngừng của nền kinh tế hiện nay thì rất nhiều các bậc phụ huynh có
rất ít thời gian để quan tâm đến con cái, chính vì vậy trẻ ít có cơ hội được giao lưu
tình cảm với bố mẹ, trẻ hay thu mình và rất ít khi giao tiếp với thế giới bên ngoài.
Điều này làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển nhận thức, tình cảm và sự phát
triển tồn diện của trẻ. Ngoài ra khi xã hội ngày càng phát triển, kéo theo sự phát
triển, bùng nổ của khoa học và cơng nghệ đã một phần nào đó làm ảnh hưởng khá
lớn tới giới trẻ hiện nay, đặc biệt là trẻ nhỏ với đặc tính thích khám phá và tìm tịi.
Sự lệ thuộc q nhiều vào cơng nghệ của đồ chơi, điện thoại, máy tính, máy tính
bảng… làm cho khơng ít trẻ thiếu những kỹ năng sống cơ bản để thích nghi và tồn
tại với với cuộc sống. Trẻ khơng biết mình là ai? Khơng biết mình phải làm gì?
Khả năng của mình có tới đâu, mình cần và mình mong muốn những gì từ cuộc
sống? Từ đó dẫn tới trẻ thường xun có những suy nghĩ tiêu cực, khơng đặt ra
được mục tiêu phấn đấu của bản thân cho cuộc sống và dễ vấp ngã vào những thói
hư tật xấu, cùng những hiểm họa từ xã hội.
Song song với sự phát triển của kinh tế - xã hội thì yêu cầu đối với hệ thống
giáo dục cũng ngày càng nâng cao, đòi hỏi nền giáo dục phải đào tạo ra những con
người “phát triển về trí tuệ, cường tráng về thể lực, phong phú về tinh thần, trong
sáng về đạo đức…”. Qua đó trí thơng minh, sự hiểu biết chỉ là một phần trong
những yêu cầu đặt ra đối với hệ thống giáo dục, chính những thao tác hành động,
nhận thức – tình cảm mà con người sử dụng hàng ngày để đáp ứng nhu cầu của
bản thân và các cách ứng xử, giao tiếp để xử lý các tình huống phát sinh trong cuộc
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
sống quyết định một nửa còn lại, những kỹ năng đó được gọi là kỹ năng sống. Đây
là bộ phận hữu cơ của quá trình giáo dục, là một bộ phận có tính cốt lõi, nền tảng
của cơng tác chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục trẻ. Với những giá trị đó việc giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ là điều hết sức cần thiết để giúp trẻ tăng năng lực hội
nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin vững vàng trước mọi khó khăn
thử thách.
Ở lứa tuổi Mầm non, kỹ năng sống chiếm một vị trí hết sức quan trọng nó góp
phần giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách con người, giúp trẻ học tập, lĩnh
hội những kinh nghiệm xã hội để trẻ vận dụng trong cuộc sống sau này. Trong xã
hội hiện nay, kiến thức của con người ngày càng phát triển và mở rộng, từng cá
nhân, nếu không được bồi dưỡng, cập nhật thông tin thường xuyên sẽ trở thành lạc
hậu. Bên cạnh đó, yêu cầu về chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ngày càng cao. Để
hình thành và có được các kỹ năng cho trẻ trong cuộc sống hàng ngày trước tiên
giáo viên phải có kiến thức, kỹ năng về chăm sóc ni dưỡng và giáo dục, kiến
thức để tổ chức các hoạt động cho trẻ để trẻ được trải nghiệm, tích cực tham gia
vào các hoạt động đa dạng khác nhau cùng với các bạn trong nhóm, lớp. Tạo ra
nhiều cơ hội để trẻ tương tác, giao tiếp với nhau trong lớp như: Thảo luận, trao đổi
ý kiến, giải quyết xung đột, chia sẻ kinh nghiệm, trải nghiệm những vai trị khác
nhau... từ đó trẻ có cơ hội để phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin,
góp phần thúc đẩy sự phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội và thẩm mỹ cho trẻ.
Là giáo viên mầm non phụ trách lớp mẫu giáo lớn, bản thân tôi nhận thức rõ
tầm quan trọng của kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, với lứa
tuổi mầm non, sự hiểu biết về xã hội còn hạn chế, khả năng chú ý và ghi nhớ chưa
cao vì thế khơng thể dạy trẻ theo hình thức cơ giảng dạy – trẻ thụ động lĩnh hội
kiến thức mà việc rèn kỹ năng sống cho trẻ cần phải hết sức gần gũi với cuộc sống,
nội dung phải xuất phát từ chính nhu cầu và kinh nghiệm của trẻ, trẻ cần có điều
kiện để cọ sát, đưa ra các ý kiến khác nhau, trao đổi kinh nghiệm, thực hành và áp
dụng để tự giải quyết vấn đề một cách tự lập. Dựa vào những đặc điểm tâm sinh lí
đó của trẻ, bản thân đã tích cực tìm tịi và áp dụng nhiều phương pháp giáo dục
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
khác nhau và đã đạt được một số những thành cơng nhất định, đó chính là lí do tơi
chọn đề tài: “Một số biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường
mầm non” với mong muốn mang những thành cơng của mình đến với những đồng
nghiệp – những người có cùng mục đích mang đến những điều tốt đẹp nhất cho trẻ,
đồng thời đào tạo ra những thế hệ tương lai năng động, sáng tạo, thích ứng nhanh
với sự tiến bộ của xã hội.
II. Mơ tả giải pháp:
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến.
Trên thực tế việc dạy kỹ năng sống cho trẻ trong các trường mầm non tuy
khơng cịn mới mẻ song rất nhiều giáo viên còn chưa hiểu rõ được tầm quan trọng
của vấn đề hoặc thiếu kỹ năng tổ chức để có thể truyền tải đến cho trẻ hiểu và hình
thành cho trẻ những kỹ năng sống cần thiết. Bên cạnh đó, việc giáo dục kỹ năng
sống chưa trở thành một mơn học với một giáo trình chuẩn, vì vậy mỗi giáo viên
lại tự lựa chọn cho mình những phương pháp khác nhau, đôi khi kết quả mang lại
khơng cao mà cịn khiến việc giáo dục trẻ trở nên nặng nề, máy móc hơn. Chính vì
vậy, năm học 2017- 2018, tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn 5 –
6 tuổi với tổng số cháu là 35 cháu. Ngay từ đầu năm học tôi đã chú trọng tìm hiểu
đặc điểm tâm sinh lí trẻ cũng như thực trạng về vốn kỹ năng sống của trẻ lớp mình,
từ đó tơi nghiên cứu và chọn lọc các biện pháp giáo dục cho phù hợp. Tuy nhiên
trong quá trình thực hiện tơi gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi :
- Được sự chỉ đạo của Phòng Giáo dục đào tạo huyện Nghĩa Hưng cùng với
sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên tổ chức các lớp tập
huấn bồi dưỡng và nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên.
- Trẻ đi học chuyên cần, trẻ khỏe mạnh nhanh nhẹn, tích cực tham gia vào các
hoạt động của lớp.
- Bản thân là một giáo viên được đào tạo chính quy, nắm vững chun mơn,
ln nhiệt tình, u nghề mến trẻ, tâm huyết với nghề, ham học hỏi nâng cao trình
độ chun mơn nghiệp vụ. Tơi thường xun tìm tịi, nghiên cứu tài liệu như tạp
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
chí, thơng tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục
trẻ để áp dụng vào hoạt động của cô và trẻ hằng ngày nhất là việc giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ.
- Hai giáo viên ở lớp luôn phối kết hợp thống nhất phương pháp, biện pháp
giáo dục trẻ, thường xuyên dành thời gian trao đổi với phụ huynh để cùng chăm
sóc, ni dưỡng và giáo dục trẻ. Cả 2/2 giáo viên đều đạt trình độ chun mơn trên
chuẩn.
- Là giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy, nắm được tâm sinh lý
của trẻ và những thói quen của trẻ hàng ngày.
b. Khó khăn:
- Lớp tơi là lớp mẫu giáo lớn vì thế cha mẹ thường rất sốt sắng trong việc
dạy con, do đó, khi trẻ chưa biết đọc, biết viết, biết làm tốn thì thường lo lắng một
cách thái q, từ đó chỉ chú trọng việc dạy học cho trẻ mà không quan tâm nhiều
đến những kỹ năng sống. Bên cạnh đó, đa số cha mẹ làm cơng nhân, việc đưa đón
trẻ đều do ơng bà vì thế việc tun truyền, phối hợp với cha mẹ trong việc giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ còn hạn chế.
- Số lượng trẻ trong lớp đông, nhận thức của trẻ không đồng đều, mỗi trẻ lại
có đặc điểm cá tính riêng biệt vì thế việc quan tâm, sát sao tất cả trẻ trong các hoạt
động là điều hết sức khó khăn.
- Nhiều trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống hiện đại như: Internet, tivi, các trị
chơi điện tử... nên trẻ khơng quan tâm nhiều đến các hoạt động khác.
- Trẻ được sống trong môi trường q bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm, khơng
có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với mơi trường xung quanh.
- Nhiều phụ huynh chưa có hành vi đúng đắn và lời nói mẫu mực.
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài.
Qua điều tra thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ trong lớp tôi, tôi nhận thấy
kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài như sau:
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
Đạt
STT
Kỹ năng sống
Chưa đạt
Số
Tỉ lệ
trẻ
%
Số trẻ
Tỉ lệ %
1
Kỹ năng tự nhận thức bản thân
18
51%
17
49%
2
Kỹ năng tự lập, tự phục vụ
17
49%
18
51%
3
Kỹ năng giao tiếp, ứng xử
16
46%
19
54%
4
Kỹ năng hợp tác và chia sẻ
19
54%
16
46%
5
Kỹ năng giải quyết vấn đề
16
46%
19
54%
6
Kỹ năng thích nghi
17
49%
18
51%
7
Kỹ năng tự bảo vệ
15
43%
20
57%
8
Kỹ năng tự điều chỉnh cảm xúc
16
46%
19
54%
Từ số liệu điều tra thực tế trên cho thấy kỹ năng sống và việc thực hiện kỹ
năng sống của trẻ là rất thấp. Qua đó tơi nhận thấy cần phải thay đổi cách nghĩ,
cách nhìn nhận về biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Làm thế nào để trẻ lớp
tôi có những kỹ năng sống cơ bản và cần thiết, đáp ứng được với xu thế phát triển
của xã hội ngày càng phức tạp như hiện nay. Từ những suy nghĩ đó tơi mạnh dạn
nghiên cứu và áp dụng “Một số biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 – 6 tuổi” vào
cơng tác chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục trẻ tại lớp 5 - 6 tuổi mà tôi đang chủ
nhiệm.
2. Mơ tả giải pháp sau khi có sáng kiến:
Rút kinh nghiệm qua những biện pháp mà tôi đã áp dụng chưa hiệu quả
trước đó, tơi đã tìm tịi, nghiên cứu và áp dụng những biện pháp mới. Và dưới đây
là những biện pháp mà tôi đã áp dụng và đạt được những kết quả khả quan:
a. Biện pháp 1: Tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về dạy kỹ
năng sống cho trẻ.
- Để thực hiện tốt những biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ trước hết bản
thân mỗi giáo viên mầm non cần nhận thức rõ về tầm quan trọng của việc dạy kỹ
năng sống cho trẻ. Không ngừng tự học tập và nghiên cứu kỹ chương trình chăm
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
sóc và giáo dục trẻ mầm non theo độ tuổi mình đang dạy nhằm trang bị cho mình
những kiến thức cơ bản nhất, từ đó nắm được đặc điểm nhận thức, ngơn ngữ, tình
cảm, kỹ năng xã hội của trẻ, trên cơ sở đó mới lồng ghép, tích hợp việc dạy kỹ
năng sống cho trẻ một cách phù hợp. Ngoài ra, trẻ ở độ tuổi mầm non thường rất
hay bắt chước người lớn trong mọi hoạt động, chính vì vậy, không phương pháp
nào hiệu quả bằng phương pháp “Dùng nhân cách để giáo dục nhân cách”. Những
người trực tiếp dạy trẻ càng cần là tấm gương mẫu mực về hành vi, lời ăn, tiếng
nói, cách ứng xử, cách giải quyết vấn đề…Đây là những yêu cầu rất cao và đòi hỏi
các cơ giáo cũng ln phải tự rèn luyện mình để công tác giáo dục trẻ hiệu quả
hơn.
- Tham gia đầy đủ các đợt kiến tập và các chương trình bồi dưỡng chuyên
đề do phòng giáo dục, cụm, trường tổ chức.
- Đưa những nội dung dạy kỹ năng sống cho trẻ vào thảo luận trong các buổi
sinh hoạt chuyên môn tổ, nhóm để thống nhất những biện pháp phù hợp.
- Tìm đọc tham khảo biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ trên sách báo, tạp
chí mầm non:
+ Sách hướng dẫn các hoạt động phát triển ngôn ngữ và giao tiếp cho trẻ
mầm non theo bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi.
+ Sách giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non (Nhà xuất
bản đại học quốc gia).
+ Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mẫu
giáo.
+ Sách các hoạt động phát triển kĩ năng xã hội dành cho trẻ mẫu giáo.
Sách phương pháp giáo dục giá trị kỹ năng sống…
+ Xem các chương trình dạy kỹ năng sống cho trẻ trên báo, mạng internet…
b. Biện pháp 2: Xác định rõ những kỹ năng sống cơ bản phù hợp với độ
tuổi cần dạy cho trẻ.
- Việc xác định và rèn luyện đúng những kỹ năng cần thiết, phù hợp với độ
tuổi của trẻ sẽ giúp trẻ sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội. Ngồi ra cịn giúp
giáo viên dễ dàng lựa chọn hoạt động phù hợp để lồng ghép dạy kỹ năng sống sao
cho đạt kết quả tốt nhất.
- Đối với đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 5 - 6 tuổi thì có nhiều những kỹ năng
cần thiết mà trẻ cần phải biết trước khi tập trung học các môn học, trong đó gồm
các kỹ năng:
+ Kỹ năng tự nhận thức bản thân: Tự nhận thức là một kỹ năng sống rất cơ
bản của con người, là nền tảng để con người giao tiếp, ứng xử phù hợp và hiệu quả
với người khác. Dạy trẻ kỹ năng tự nhận thức là giúp trẻ sớm hiểu đúng về mình,
nhận ra được mình là một cá thể riêng biệt, khơng giống một ai khác, từ đó trẻ
chấp nhận sự riêng biệt đó, vui vẻ và tự tin vào chính mình, có những hành đợng,
lựa chọn đúng đắn, phù hợp với khả năng của bản thân, với điều kiện hồn cảnh
thực tế. Ngồi ra trẻ cịn tự tin thể hiện các khả năng của bản thân trong các mối
quan hệ với xã hội, không ngại khám phá những điều mới mẻ, thú vị trong cuộc
sống. Tạo tiền đề giúp trẻ tự trau dồi và học tập các kiến thức, kỹ năng một cách dễ
dàng hơn. Tự tin cũng là yếu tố giúp trẻ vượt qua hầu hết những khó khăn, trở ngại
mà bất kỳ ai cũng sẽ phải đối mặt trong cuộc đời.
+ Kỹ năng tự lập, tự phục vụ: Đây là kỹ năng rất quan trọng cần trang bị cho
trẻ ngay từ thời gian trẻ còn học lớp bé. Việc cho trẻ sớm tham gia vào những công
việc lao động phù hợp như: Cho bé tự sắp xếp, dọn đồ chơi sau khi chơi xong, trẻ
biết phụ mẹ, cô giáo những công việc vừa sức, tự thay đồ hay biết tự rửa tay, tự vệ
sinh cá nhân… sẽ giúp trẻ trở nên năng động hơn, tự lập hơn, tạo tiền đề để trẻ
phát triển theo hướng tích cực trong tương lai. Nếu trẻ khơng có kỹ năng tự phục
vụ bản thân, trẻ sẽ không thể chủ động và tự lập trong cuộc sống hiện đại. Đây là
một thiệt thịi rất lớn trong q trình trưởng thành và phát triển của trẻ sau này.
Trẻ ở lứa tuổi mầm non rất thích được tự tay làm những cơng việc mà trẻ
biết, vì thế khi giúp trẻ xây dựng kỹ năng này, giáo viên cần để trẻ chủ động, tự tin
đối với cơng việc của mình. Hãy để trẻ tự làm và giáo viên chỉ là người hướng dẫn,
điều này rất cần sự kiên nhẫn của người lớn.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
VD: Khi trẻ bắt đầu đến lớp, hãy để trẻ tự cất đồ dùng cá nhân của trẻ. Hay
đến giờ ăn, ngủ, vệ sinh, giáo viên nên để trẻ tự chuẩn bị đồ dùng: Bàn ghế, khăn,
xà phòng… tự rửa tay, rửa mặt, lấy yếm, để bát đúng nơi quy định… Khi trẻ được
tự mình thực hiện đồng thời nhận được những lời động viên, khen ngợi từ phía
người lớn, trẻ sẽ dễ bị kích thích và cuốn hút vào những hoạt động này, từ đó trẻ
càng cố gắng hơn, tạo thói quen tốt cho trẻ.
Trẻ tự mặc áo; kê bàn ăn.
+ Kỹ năng giao tiếp ứng xử: Đây là một trong những kỹ năng cần được trau
dồi và rèn luyện ngay từ khi trẻ cịn nhỏ để hồn thiện dần trong quá trình phát
triển của trẻ, cho đến khi trẻ lớn lên. Đối với trẻ mầm non, giao tiếp không chỉ đơn
thuần là trao đổi thơng tin mà cịn để trẻ có được sự phát triển não bộ, tư duy. Vì
thế việc dạy kỹ năng giao tiếp ứng xử cho trẻ ngay từ khi cịn bé là vơ cùng cần
thiết. Trẻ cần có kỹ năng lắng nghe (Nghe chăm chú; khơng ngắt lời, khơng nói
leo); kỹ năng thân thiện (Chào hỏi khi gặp gỡ, tạm biệt khi chia tay; cảm ơn khi
được giúp đỡ, xin lỗi khi làm phiền, lễ phép với người trên, tôn trọng bạn, nhường
nhịn em nhỏ bằng cử chỉ đúng mực); kỹ năng bày tỏ ý kiến (Mạnh dạn nói lên ý
kiến, đề nghị của mình). Ứng xử phù hợp với những người gần gũi xung quanh
quan tâm giúp đỡ bố mẹ, người lớn những việc vừa sức. Biết từ chối những điều
mình khơng thích, những đề nghị của người lạ...
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
Trẻ chào hỏi và trò chuyện cùng người lớn.
+ Kỹ năng hợp tác và chia sẻ: Con người sinh ra và lớn lên khơng có ai chỉ có
một mình. Trong cuộc sống chúng ta có gia đình, có bạn bè, có đồng nghiệp, có
các mối quan hệ xã hội. Trong cuộc sống hiện đại các mối quan hệ xã hội ngày
càng rộng mở và là một xu hướng tất yếu của sự phát triển. Việc biết cách hòa
đồng, biết cách làm việc theo nhóm, tận dụng sức mạnh, ưu thế của tập thể để đạt
được kết quả tốt nhất trong học tập và công việc là một trong những kỹ năng quan
trọng. Vì thế cần dạy trẻ biết thể hiện sự thân thiện, hoà thuận với bạn; chia sẻ và
giúp đỡ bạn khi cần thiết; cùng bạn hoàn thành một việc đơn giản; tìm kiếm sự
giúp đỡ khi cần thiết, trau dồi những kỹ năng làm việc theo nhóm. Điều này khơng
chỉ giúp cho trẻ hịa đồng hơn với những người xung quanh mà cịn giúp cho trẻ có
được kết quả tốt nhất trong học tập và lao động.
Trẻ cùng bạn xâu vịng và chăm sóc cây.
+ Kỹ năng giải quyết vấn đề: Càng lớn, trẻ càng có nhiều vấn đề mà bản thân
trẻ phải biết tự xoay sở, cha mẹ sẽ không thể thường xuyên ở bên bao bọc hay giúp
đỡ. Đơn giản như việc làm thế nào để buộc được dây giày để ko bị tuột và vấp ngã;
làm thế nào để ăn được chiếc kem này mà ko bị dây bẩn ra áo; hay làm thế nào để
lấy được chiếc bánh ở độ cao kia; làm thế nào để di chuyển được một cái cây to…
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
Tất cả những điều tưởng như nhỏ nhặt đó lại cần phải rèn luyện. Khi trẻ biết cách
xác định mục tiêu, vấn đề và hướng giải quyết cho những sự việc đơn giản thì dần
dần trẻ sẽ có được kỹ năng xử lý được những vấn đề lớn hơn trong tương lai.
Những đứa trẻ như vậy sẽ rất dễ thành công trong cuộc sống và cái người ta gọi là
“khả năng sinh tồn” sẽ cao hơn hẳn so với những đứa trẻ luôn phụ thuộc vào cha
mẹ.
Trẻ tự buộc dây giầy và có thể tự di chuyển cây to.
+ Kỹ năng thích nghi: Thích nghi là một kỹ năng sống quan trọng vì nếu kỹ
năng giao tiếp là bước đầu để tiếp xúc với mơi trường xã hội thì thích nghi chính là
bước tiếp theo để có thể hịa nhập hoặc phản ứng lại với mơi trường bên ngồi.
Đứa trẻ nếu có kỹ năng giao tiếp tốt có thể đạt được những thành công với những
người xung quanh trong việc tham gia vào các hoạt động. Thế nhưng nếu trẻ khơng
có khả năng thích nghi thì cũng khó mà đạt được những kết quả tốt cho cuộc sống
của mình. Có nhiều dạng kỹ năng thích nghi cần rèn luyện cho trẻ: Kỹ năng thích
nghi với mơi trường, thời tiết; Kỹ năng thích nghi với đám đơng; Kỹ năng thích
nghi với thức ăn, nước uống…
+ Kỹ năng tự bảo vệ bản thân: Xã hội hiện đại mang đến cho cuộc sống con
người nhiều tiện ích, sự thoải mái nhưng cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm, đặc
biệt là đối với trẻ nhỏ. Điều này địi hỏi mỗi trẻ đều phải có những kỹ năng để xử
lý cũng như bảo vệ chính bản thân mình. Việc trang bị cho trẻ những kỹ năng bảo
vệ bản thân sẽ giúp trẻ có thể an toàn hơn và tự tin hơn để khám phá cuộc sống
muôn màu, biết cách làm thế nào để tránh xa những mối nguy hiểm hoặc khám phá
thế giới trong phạm vi an toàn. VD: Ứng xử khi bị lạc; an tồn khi tham gia giao
thơng; Giao tiếp với người lạ…
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
+ Kỹ năng tự điều chỉnh cảm xúc: Các chuyên gia cho rằng cảm giác tức
giận là một phản ứng rất bình thường của con người, kể cả trẻ nhỏ cũng vậy. Sự
tức giận sẽ không trở nên tiêu cực nếu như con biết cách kiểm soát hành vi và cảm
xúc của mình một cách hiệu quả. Trẻ em rất dễ bị mất kiểm soát cảm xúc, cả khi
các bé buồn, giận hay vui sướng. Bất kỳ đứa trẻ nào cũng cần được học cách làm
chủ cảm xúc. Với khả năng kiểm soát và điều chỉnh bản thân, bé sẽ học được cách
đương đầu với những cảm giác tiêu cực và những thay đổi trạng thái từ buồn, vui
đến giận hờn, thất vọng mà khơng bị chìm đắm trong tuyệt vọng. Bé cũng khơng
phản ứng lại những tình huống tiêu cực bằng hành động thái quá. Chẳng hạn, khi
bị bạn giành mất món đồ chơi u thích, thay vì khóc lóc, đánh nhau, một đứa trẻ
biết tự chủ sẽ đưa ra hành động thích hợp hơn, chẳng hạn như nói chuyện hoặc ngỏ
ý cùng chơi món đồ chơi đó…Và đương nhiên với hành động đó trẻ sẽ dễ dàng
biến sự việc trở nên nhẹ nhàng hơn, mà hiệu quả đạt được lại cao hơn.
Việc dạy trẻ những kỹ năng cần thiết và phù hợp ngay tự độ tuổi mầm non
sẽ giúp trẻ có cơ hội rèn luyện thói quen, biết cách đối diện và đương đầu, vượt
qua những khó khăn, thử thách trong học tập cũng như trong mọi hoạt động khác.
Giúp trẻ rèn luyện, phát triển tính cách tự chủ, tự tin vào bản thân, có tinh thần
trách nhiệm cao, có khả năng diễn đạt, thuyết phục, hình thành lối sống lành mạnh,
phẩm chất đạo đức tốt, tương thân tương ái, biết chia sẻ, giúp đỡ người khác. Đó
chính là những yếu tố quan trọng giúp mỗi người đạt được thành công trong đời.
c. Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động hàng ngày.
* Thông qua hoạt động học:
- Việc tích hợp lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống vào các hoạt động
học nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hố là rất cần thiết.
Trong quá trình trẻ học trẻ vừa được lĩnh hội kiến thức vừa được giáo dục kỹ năng
cần thiết. VD:
+ Hoạt động làm quen với toán: Đề tài “Tách nhóm có 8 đối tượng thành 2
phần và gộp 2 nhóm đối tượng trong phạm vi 8” tơi sử dụng các trò chơi xuyên
suốt một tiết học: Thu hút: Trị chơi “Về đúng nhà”; Nội dung chính: Trị chơi
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Tách và gộp nhóm”, “Đội nào giỏi hơn”; Ơn luyện: Trị chơi “Oẳn tù tỳ”, Tìm
bạn thân”. Ở tất cả các trị chơi đều u cầu cần có sự hợp tác giữa các trẻ với nhau
trong 1 nhóm hoặc cả lớp để hồn thành u cầu của cơ giáo đưa ra. VD: Với trị
chơi “Tách và gộp nhóm” các đội cần thảo luận với nhau để chọn cách tách nhóm
cho đội mình, sau đó thống nhất cách tách và thực hiện tách thành 2 nhóm theo u
cầu. Hoặc với trị chơi “Đội nào giỏi hơn” yêu cầu của cô giáo là các đội thực hiện
phân nhóm đồ dùng và tách mỗi nhóm đồ dùng thành 2 nhóm trong phạm vi 8. Các
thành viên trong đội cần biết phối hợp cùng nhau để hồn thành u cầu của cơ
giáo đưa ra. Qua các yêu cầu của trò chơi trẻ ý thức được rằng cần có sự hợp tác và
phối hợp chặt chẽ với nhau mới có thẻ thực hiện tốt các yêu cầu mà giáo viên đưa
ra. Từ đó trẻ thường xuyên tương tác với nhau, biết tự phân công công việc cho
nhau, cùng nhau xây dựng ý kiến chung, đoàn kết và chia sẻ với nhau.
Các bé đang tham gia hoạt động làm quen với toán.
+ Hoạt động khám phá khoa học - xã hội: Tìm hiểu về những người thân u
trong gia đình bé: Tơi cho trẻ tự kể về những người thân của trẻ: Tên gọi, đặc
điểm, sở thích, thói quen, cơng việc, những việc thường làm cho bé: Tắm rửa, xúc
cơm, mua quần áo, đồ chơi, thể hiện tình u thương: ơm ấp, vuốt ve…Thơng qua
hoạt động, trẻ hiểu hơn về những người thân yêu trong gia đình trẻ, biết ơng bà, bố
mẹ là những người ln lo lắng, quan tâm, u thương, chăm sóc và ln mang
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
đến cho trẻ những điều tốt đẹp nhất. Qua đó trẻ biết quan tâm đến những người
thân yêu trong gia đình trẻ, biết cần phải kính trọng, lễ phép với người lớn tuổi,
giúp đỡ người lớn những công việc vừa sức.
+ Hoạt động nghệ thuật (giáo dục âm nhạc, tạo hình): “Biểu diễn văn nghệ
chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11” tơi cho trẻ tự chọn nhóm trẻ thích, sau
đó cho các nhóm tự thảo luận chọn tiết mục, động tác và biểu diễn 1 tiết mục văn
nghệ. Hoặc “Làm quà tặng cô giáo nhân ngày 20/11” tôi khuyến khích trẻ tự nghĩ
ra một hoạt động nào đó để làm thành món q tặng cơ giáo: VD: Vẽ tranh, hát
múa, cắm hoa, nặn, xâu vịng… sau đó rủ bạn về nhóm thảo luận để thực hiện.
Thơng qua q trình thảo luận và biểu diễn trẻ được tương tác với nhau, biết phối
hợp cùng nhau để hoàn thành nhiệm vụ, kích thích trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tình
cảm, khả năng tưởng tượng và sáng tạo của mình, trẻ hứng thú, tự tin và mạnh dạn
hơn trong hoạt động. Qua đó hình thành ở trẻ khả năng chủ động, mạnh dạn, tự tin
trong cuộc sống. Ngồi ra thơng qua hoạt động trẻ còn được phát huy hết sở
trường, sở đoản của bản thân từ đó nhận thức rõ về năng khiếu, giới hạn của mình,
biết lựa chọn những hoạt động phù hợp với khả năng của bản thân, tự tin và chính
mình.
Các bé hứng thú tham gia hoạt động biểu diễn văn nghệ.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
+ Hoạt động làm quen văn học: Với hoạt động kể chuyện “Thỏ con và hồ
nước”: Tôi kể cho trẻ nghe, đặt câu hỏi đàm thoại để trẻ nắm rõ nội dung câu
truyện, cho trẻ nhập vào vai các nhân vật trong câu truyện: Thỏ, tôm, cua, cá, ...
Qua nội dung câu truyện giáo dục trẻ biết giữ gìn mơi trường sạch sẽ, không vứt
rác bừa bãi,… biết lắng nghe ý kiến của người khác, nhận lỗi và sửa lỗi khi mắc
lỗi, không làm những việc gây ảnh hưởng đến người khác. Cuối buổi học tôi cho
trẻ thực hành vệ sinh sân trường: Nhặt lá cây bỏ vào thùng rác, sắp xếp đồ chơi
trên sân trường sau khi chơi xong… Như vậy qua tiết học tôi vừa giúp trẻ đạt được
mục đích yêu cầu đề ra: Nhớ tên, hiểu và thuộc câu truyện tơi cịn giúp trẻ hiểu
thêm về những hành vi ứng xử có văn hố và ý thức bảo vệ mơi trường.
+ Hoạt động thể dục như: Bị qua chướng ngại vật, đi trên ghế thể dục, chuyền
bóng, bật qua vật cản, nhảy từ độ cao 45cm, ném trúng đích thẳng đứng, bị zíc zắc
qua 7 điểm, đi nối gót,…Với những hoạt động này các trẻ đều phải trải qua các
phần: Khởi động, trọng động (bài tập phát triển chung, vận động cơ bản, vận động
ôn luyện) và hồi tĩnh. Ở mỗi phần của hoạt động đều yêu cầu trẻ phải có kỹ năng
trật tự lắng nghe và thực hiện u cầu, qua đó rèn tính kỷ luật cho trẻ: Khơng nói
chuyện trong giờ học, biết thực hiện hoạt động theo thứ tự, khơng xơ đẩy, la hét…
Ngồi ra còn rèn cho trẻ các kỹ năng hợp tác, phối hợp cùng nhau để thực hiện
hoạt động, khả năng nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, khéo léo khi tham gia vận
động, biết bảo vệ sức khỏe.
Hoạt động thể dục của các bé lớp 5 tuổi.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động học giúp trẻ khơng chỉ đạt
được mục đích u cầu đưa ra mà qua đó trẻ cịn được rèn luyện rất nhiều những
kỹ năng cơ bản và cần thiết nhằm hình thành năng lực tích cực, có liên quan đến
kiến thức và thái độ. Giúp bản thân có ý thức hơn về giao tiếp xã hội, quan hệ xã
hội, ứng phó tốt với các vấn đề xảy ra trong xã hội.
* Thông qua hoạt động vui chơi.
Vui chơi là hoạt động tạo cho trẻ nhiều hứng thú và cũng cho trẻ cơ hội
được vận dụng nhiều kiến thức kĩ năng khác nhau vào giải quyết nhiệm vụ chơi.
Thông qua vui chơi còn giúp cho trẻ thu thập những kinh nghiệm đáng giá, những
hiểu biết về thế giới xung quanh nói chung, về các hoạt động của người lớn nói
riêng và bộc lộ rõ nét những hành vi tốt và khơng tốt. Ngồi ra vui chơi cịn giúp
trẻ được thử nghiệm với nhiều vai trò khác nhau qua các vai chơi; được phát huy
trí tưởng tượng, sáng tạo; học hỏi và hợp tác với các bạn cùng chơi và là một
phương tiện lý tưởng để tạo lòng tự tin cho trẻ em. Nếu chúng ta tạo điều kiện cho
trẻ tự do lựa chọn, được thoải mái tưởng tượng để cải tiến hay sáng chế trong trị
chơi thì trẻ sẽ thấy rằng bản than mình đang được người lớn thừa nhận và tin tưởng
vào khả năng của chính mình. Trẻ sẽ nhận ra giá trị của bản thân và tự tin khi đảm
nhận các trách nhiệm trong cuộc sống sau này. Chính vì vậy việc tích hợp lồng
ghép nội dung dạy trẻ kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi là vô cùng hiệu
quả.
VD với hoạt động chơi ở các góc:
+ Góc chơi “phân vai”: Trẻ chơi “bán hàng”, ngồi việc trẻ hiểu được công
việc của người bán hàng và mua hàng, trẻ còn phải biết thưa gửi lễ phép, có kỹ
năng trong giao tiếp giữa người bán và người mua. Giai đoạn đầu trẻ còn chưa
mạnh dạn trong khi chơi, tôi nhập vai làm người bán hàng hoặc mua hàng để
hướng dẫn trẻ cách chào hàng khi có khách đến, hay hỏi mua những thứ cần thiết:
Chào bác, tôi muốn mua 1 bó rau cải.
Bó rau này bao nhiêu tiền?
Làm thế nào bây giờ, tôi lại không mang tiền?
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
Cảm ơn bác, lần sau tôi sẽ ghé quán bác để trả tiền và mua rau ạ.
Khi trẻ đã thuần thục cách thể hiện vai chơi tôi lại gợi ý giúp trẻ biết giao lưu
giữa các nhóm chơi bằng cách nhập vai chơi cùng trẻ, gợi mở những câu hỏi để trẻ
giao tiếp với nhau:
Bác bán hàng ơi, các chú cơng nhân xây dựng đang rất khát nước, có lẽ các
chú ấy cần 1 ít nước ngọt đấy, bác có thể mang nước ngọt đến đó để bán cho các
chú ấy.
Sau khi trẻ mang nước ngọt đến tôi gợi ý giúp trẻ biết giao tiếp với các chú
công nhân trên cương vị là 1 chú công nhân.
Hoặc khi trẻ chơi “gia đình” trẻ học được cách tự phân vai chơi, sắp xếp đồ
dùng gọn gàng, ngăn nắp; biết cách sơ chế và chế biến một số món ăn đơn giản,
phân biệt các nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng cho sức khoẻ của gia đình.
Đối với những trẻ nhút nhát, tơi gợi ý cho trẻ chơi cùng những trẻ sõi, ngoài
ra tôi thường xuyên giao tiếp, động viên trẻ để trẻ hồn thành vai chơi của mình.
Thơng qua góc chơi phân vai trẻ không chỉ được rèn luyện về kỹ năng giao
tiếp mà trẻ còn biết cách giải quyết các vấn đề nảy sinh trong quá trình chơi cũng
như trong cuộc sống: Khi người mua hàng qn khơng mang tiền thì sẽ xử lý như
thế nào, hoặc khi trong gia đình có 1 thành viên bị ốm sẽ phải làm sao. Ngồi ra trẻ
cịn biết để hồn thành nhiệm vụ chơi thì cần phải biết phối hợp cùng nhau trong
quá trình chơi, từ đó rèn luyện kỹ năng hợp tác tốt ở trẻ.
Các bé đang hào hứng tham gia chơi góc bán hàng.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
+ Góc chơi lắp ghép xây dựng: Xây dựng cơng trình “Cơng viên của bé” tơi
cho trẻ tự rủ bạn về góc chơi, thảo luận với nhau về ý tưởng xây, cách xây dựng
cơng trình như thế nào cho đẹp và hợp lý, sau đó trẻ phải tự phân vai chơi để phối
hợp cùng nhau thực hiện cơng trình. Qua góc chơi trẻ học được cách tự đưa ra
những chính kiến, những quyết định của bản thân, biết phối hợp cùng nhau để thực
hiện tốt nhiệm vụ xây dựng công trình. Ngồi ra trẻ cũng học được cách giải quyết
các vấn đề nảy sinh trong quá trình chơi: Làm thế nào để xây tường rào cho thẳng,
muốn có ghế đá trong cơng viên thì làm sao? Có thể khi mới nhận vai làm các chú
công nhân xây dựng trẻ chưa biết làm thế nào để thực hiện nhiệm vụ cùng nhau,
nhưng trong q trình chơi, tơi nhập vai thành một người tham quan cơng trình và
trị chuyện giúp trẻ có những kỹ năng cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ chơi của
mình:
Ai làm bác trưởng ban cơng trình?
Ý tưởng xây của các bác như thế nào?
Tôi thấy tường rào xây chưa được thẳng lắm, có cách nào để xây thẳng hơn?...
Với việc nhập vai chơi cùng trẻ, tôi không chỉ giúp trẻ rèn luyện những kỹ
năng cần thiết một cách tự nhiên và nhẹ nhàng mà còn giúp trẻ nhớ lâu, dần dần
những kỹ năng đó trở thành thói quen giúp trẻ áp dụng vào cuộc sống hàng ngày
của trẻ.
Các bé chơi rắp ráp, xây dựng.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
+ Góc học tập: Thơng qua các trị chơi và đồ chơi ở góc học tập, ngồi các kỹ
năng mở vở, cầm bút, thì trẻ cịn có thêm những kỹ năng phân công nhiệm vụ chơi,
kỹ năng tự đưa ra quyết định của bản thân: Chọn hoạt động gì? Cách thực hiện như
thế nào? Kỹ năng tự phục vụ: Tự lấy, cất kéo, hồ dán,…để thực hiện nhiệm vụ
chơi. Kỹ năng giải quyết vấn đề: Làm thế nào để tạo thành số 8 trên bảng chun học
tốn?
Ở góc chơi này tôi để trẻ tự chọn nhiệm vụ chơi và thực hiện, trong q trình
chơi tơi quan sát nếu trẻ có nhu cầu cần giúp đỡ thì tơi sẽ gợi ý khuyến khích trẻ tự
tìm ra cách giải quyết chứ khơng làm hộ trẻ, dần dần trẻ sẽ tự biết cách giải quyết
những vấn đề mình có thể làm được, chỉ nhờ sự giúp đỡ khi thực sự cần thiết.
+ Góc nghệ thuật: Ở góc chơi này trẻ sẽ được tham gia nhiều hoạt động khác
nhau: Hát, múa, biểu diễn văn nghệ; Vẽ, nặn, cắt, xé dán; Trị chơi đóng kịch,…
Qua đó trẻ được rèn luyện nhiều kỹ năng: Kỹ năng biểu diễn mạnh dạn, tự tin, phát
huy những sở thích, khả năng đặc biệt của trẻ; Kỹ năng tự nhận thức bản thân:
Giới hạn của bản thân, khả năng, năng khiếu khác nhau của từng người…Kỹ năng
tự quyết định, đưa ra những cách giải quyết vấn đề một cách tự lập: Chọn hoạt
động nào? Thực hiện hoạt động như thế nào?...
+ Góc thực hành kỹ năng sống: Ở góc chơi này trẻ được thực hành nhiều kỹ
năng cần thiết và cơ bản trong cuộc sống hàng ngày: Kỹ năng chài đầu, tết tóc,
đan, móc; Kỹ năng tự phục vụ bản thân như gấp quần áo, xỏ dây giầy… Ngoài ra
trẻ cịn biết cách chăm sóc cho cây cối, con vật, có kỹ năng trong việc làm đất,
gieo hạt và chăm sóc cây cối, con vật...
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
Các bé đang thực hành gấp quần áo.
Ngoài các kỹ năng được rèn luyện khi chơi ở các góc, trẻ còn được rèn
luyện khi chơi các trò chơi: Trò chơi vận động; Trò chơi dân gian; Trò chơi hỗ trợ
hoạt động học tập... Mỗi dạng có những tác dụng riêng thúc đẩy sự phát triển nhân
cách. Chính vì thế, trẻ được tham gia vào nhiều loại hình vui chơi càng có khả
năng phát triển đa dạng hơn. Thơng thường, trẻ em khơng chỉ vui chơi một mình
(trị chơi cá nhân) mà thường thích chơi cùng với bạn, với người khác (trị chơi tập
thể). Việc vui chơi theo nhóm giúp cho trẻ em hình thành và phát triển nhiều kỹ
năng xã hội như: giao tiếp, lãnh đạo (tổ chức, hoạch định), hợp tác làm việc theo
nhóm, thể hiện tinh thần đồng đội, biết chia sẻ, hợp tác, cư xử với nhau một cách
thiện chí, biết giải quyết vấn đề, giải quyết xung đột... và phát triển những phẩm
chất tốt đẹp như: tính kiên trì, tính trung thực, biết nhường nhịn, biết cư xử đẹp khi
thắng thua, “thắng không kiêu, bại không nản”.
Hình ảnh bé chơi trị chơi dân gian.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
Việc chơi đùa ngoài trời, chơi ở sân chơi thiết kế thích hợp, chơi thể thao
(bóng đá) … ngồi việc phát triển thể chất cịn giúp trẻ dễ dàng thích nghi với mọi
mơi trường sống, từ đó trẻ mạng dạn, tích cực tham gia các hoạt động trải nghiệm
ngồi trời, hình thành những phẩm chất tốt đẹp khác như tính phóng khống, cởi
mở, lịng nhân ái, u thiên nhiên, thích tìm tịi, khám phá...
Như vậy, trị chơi có vai trị rất quan trọng đối với trẻ em. Nếu không
thường xuyên cho trẻ được vui chơi sẽ làm hạn chế sự tiến bộ của trẻ. Thơng qua
các trị chơi này trẻ học được cách phối hợp cùng nhau khi tham gia hoạt động,
biết chia sẻ, nhường nhịn, không xổ đẩy, chen lấn… Kỹ năng tự điều chỉnh cảm
xúc khi mình khơng được tham gia… Ngồi ra trị chơi cịn là một phương tiện
giúp trẻ bộc lộ, thể hiện tâm trạng, cảm xúc thật sự của mình. Nhìn trẻ chơi người
lớn có thể cảm nhận được suy nghĩ bên trong hoặc phát hiện được những đặc điểm
riêng của trẻ. Và điều quan trọng là thơng qua trị chơi đứa trẻ tự rèn luyện những
đức tính và kỹ năng sống một cách tự nhiên và đầy hứng thú. Nhờ vậy hiệu quả
giáo dục sẽ cao hơn so với những phương thức giáo dục khác.
* Thông qua các hoạt động khác trong ngày.
Sinh hoạt hàng ngày của trẻ đa phần là những hoạt động lặp đi lặp lại vì vậy
trẻ được rèn luyện nhiều và thực hiện các cơng việc đó một cách dễ dàng vì đã
thành nếp sinh hoạt. Ngồi ra, trong sinh hoạt trẻ cũng gặp phải những vấn đề mới
nảy sinh - đó chính là cơ hội q để hình thành những kĩ năng sống mới.
+ Trong giờ đón, trả trẻ: Trẻ được rèn luyện hàng các kỹ năng tự phục vụ như:
Lấy, cất giầy dép, ba lô đúng nơi quy định. Kỹ năng giao tiếp: Biết chào hỏi, biết
nói lời xin lỗi, cảm ơn, khơng nói leo khi người khác nói, khơng tự tiện lấy đồ và
sử dụng đồ của người khác… Trong thời gian đón và trả trẻ cơ có thể trị chuyện
với trẻ về những kỹ năng bảo vệ bản thân trước những tình huống nguy hiểm:
Người lạ cho quà, bị lạc, gặp tình huống cháy, nổ, tránh xa những vật dụng gây
nguy hiểm: Phích điện, bàn là…
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
+ Trong giờ thể dục sáng: Rèn cho trẻ các kỹ năng biết chờ đến lượt khi tham
gia hoạt động: lấy dụng cụ, đi theo hàng, không chen lấn, xô đẩy; Kỹ năng biết bảo
vệ bản thân: không chạy nhảy, đi đến những nơi nguy hiểm: chỗ trơn trượt, …
+ Trong giờ vệ sinh: Trẻ được thực hành các kỹ năng tự phục vụ như: Rửa
mặt, rửa tay bằng xà phịng, cách chải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi
quy định… Biết chờ đến lượt khi tham gia hoạt động, không chạy nhảy, nô đùa
trong nền nhà trơn trượt,…
Các bé rửa tay trước khi ăn.
Giờ vệ sinh của các bé lớp 5 tuổi.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
+ Trong giờ ăn: Trẻ học được những nghi thức văn hóa trong ăn uống: Mời
chào trước khi ăn, khơng nói chuyện, cười đùa trong khi ăn, biết che miệng khi ho
hoặc hắt hơi, biết nhặt cơm rơi vào đĩa, biết nói lời cảm ơn khi cơ giáo đưa cơm,
biết cách sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, biết
ăn hết xuất, không làm rơi vãi khi ăn, khi ăn nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn,
ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết tự dọn, cất bát thìa đúng nơi quy định,… qua đó
trẻ cũng có những kỹ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như biết tự đi lấy
bát thìa theo số lượng của tổ mình và biết được lần lượt ngày trực nhật của mình
theo tổ, biết giúp người lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến
người khác…..Ngồi ra thơng qua các món ăn đa dạng và giàu dinh dưỡng ở
trường mầm non cũng giúp trẻ được làm quen với nhiều loại thức ăn khác nhau,
các cách chế biến khác nhau, từ đó giúp trẻ dễ dàng thích nghi với những loại thức
ăn mới.
Giờ ăn của các bé.
+ Trong giờ chơi ngoài trời: Một trong những kỹ năng đầu tiên mà giáo viên
cần chú tâm là phát triển sự tự tin, lòng tự trọng của trẻ, nghĩa là giúp trẻ cảm nhận
được mình là ai, cả về cá nhân cũng như trong mối quan hệ với những người khác.
Kỹ năng sống này giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi.
Ngồi ra trẻ cũng học được các kỹ năng: bảo vệ bản thân trước những tình huống
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
nguy hiểm: khơng chơi nơi có nước trơn trượt, khơng đuổi nhau những chỗ có
nhiều gờ, cạnh, khơng leo treo lên cây, cột cao…; Kỹ năng thích nghi với những
hoạt động mới, mơi trường mới…
Các bé tham gia chơi ngồi trời.
Khi thông qua các hoạt động trong ngày để giáo dục trẻ giáo viên cần tạo điều
kiện cho trẻ được trải nghiệm tìm tịi, khám phá thế giới xung quanh dưới nhiều
hình thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu hứng thú của trẻ theo phương châm “chơi mà
học, học bằng chơi”. Chú trọng đổi mới môi trường giáo dục nhằm kích thích tạo
cơ hội cho trẻ khám phá, thử nghiệm và sáng tạo một cách tích cực.
d. Biện pháp 4: Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động thăm quan,
dã ngoại.
Một trong những phương tiện có thể góp phần hình thành các kỹ năng cho trẻ
đó là hoạt động thăm quan dã ngoại. Cùng với hoạt động ngoại khóa, thăm quan dã
ngoại là cơ hội vàng để rèn luyện kỹ năng xã hội, qua đó trẻ phát triển khả năng
sáng tạo, sự nhanh nhạy khéo léo, giúp trẻ sống hịa đồng, gắn bó, đồng thời phát
triển tư duy và các kỹ năng sống tốt. Thăm quan dã ngoại theo quan niệm đổi mới
phương pháp dạy học là một hình thức tự học, tích cực, bổ ích và có hiệu quả, nối
liền với đời sống thực tiễn, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của trẻ. Tham
quan dã ngoại vì thế vừa là hoạt động giáo dục, vùa là hoạt động thẩm mỹ, góp
phần tạo ra lối sơng văn hóa và khả năng hưởng thụ, cảm nhận văn hóa nghệ thuật
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
cho trẻ. Qua hoạt động dã ngoại trẻ học được cách thực hiện nhiệm vụ theo
nhóm, theo đội, học cách phục tùng các yêu cầu của người điều khiển, điều chỉnh
hành vi của mình theo mục tiêu chung, diễn đạt ý tưởng của mình nhằm phát huy
tính tích cực của trẻ, và quan trọng hơn đó là trẻ được trải nghiệm, khám phá mơi
trường xung quanh để hình thành kỹ năng sống cho bản thân. Khi được tham gia
vào các hoạt động thực tế này, trẻ được trải nghiệm thực tế, từ đó tạo vốn sống,
nền tảng cho sự phát triển nhân cách của trẻ mầm non.
Một số kỹ năng sống cần thiết đươc rèn luyện khi cho trẻ tham gia hoạt động
tham quan, dã ngoại đó là:
+ Kỹ năng thích nghi với môi trường: Khi tham gia các hoạt động tham quan,
dã ngoại trẻ thường xuyên phải thay đổi địa điểm, mơi trường sống khác, thức ăn
khác… vì thế trẻ quen dần với những sự thay đổi từ đó thích ứng nhanh với mơi
trường mới, tích cực khám phá mà khơng bị bỡ ngỡ, rụt rè, sợ sệt.
+ Kỹ năng hợp tác: Với hoạt động này trẻ thường xuyên được tham gia theo
nhóm, tập thể, vì thế thơng qua hoạt động trẻ biết quan tâm đến nhau, phối hợp
cùng nhau để thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu.
+ Kỹ năng giao tiếp: Đặc thù của hoạt động tham quan, dã ngoại là trẻ được
gặp gỡ, giao tiếp với những người xa lạ, từ đó dần hình thành các kỹ năng giao tiếp
cho trẻ khi gặp người lạ, người lớn tuổi: Biết chào hỏi lễ phép, thưa gửi, cảm ơn,
xin lỗi…
+ Kỹ năng xử lý tình huống: Khi tham gia các hoạt động ngoại khố, việc xảy
ra các tình huống ngồi dự định là điều tất yếu, qua đó trẻ học được cách bình tĩnh,
tự tin giải quyết tình huống.
+ Kỹ năng tự phục vụ: Trẻ biết tự phục vụ bản thân khi tham gia các hoạt
động ngoại khoá: tự chuẩn bị quần áo, mũ, giầy dép, tự xách ba lô của mình…
+ Kỹ năng giữ an tồn cá nhân: Trẻ biết kêu cứu khi gặp nguy hiểm, biết đề
nghị sự giúp đỡ của người khác khi cần thiết, nhận biết và không tự ý sử dụng
những đồ vật gây nguy hiểm, không đi theo và nhận quà của người lạ khi chưa
LUAN VAN CHAT LUONG download : add