SKKN mầm non giải A cấp huyện: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ 5 6 tuổi ở Trường Mầm non Nga Trung”

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC CHO TRẺ 5-6 TUỔI
Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA TRUNG

Người thực hiện: Dương Thị Hương
Chức vụ:
Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Nga Trung
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn


THANH HÓA NĂM 2015
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật khơng thể thiếu được trong đời sống tinh
thần của mỗi con người. Có thể nói, âm nhạc đến với cuộc sống con người từ rất
sớm; Đối với mỗi con người Việt Nam, từ khi còn nằm trong nôi đã được làm
quen với âm nhạc qua lời ru của bà, của mẹ; và tiếp đó là các giai đoạn tiếp của
cuộc đời mỗi con người chúng ta đều có âm nhạc gắn liền; từ những bài đồng
dao, những trò chơi của con trẻ, những điệu hò, điệu lý, những làn điệu dân ca
quen thuộc luôn gắn liền trong quá trình học tập và lao động của con người...
Đối với lứa tuổi Mầm Non, âm nhạc cũng có một vai trị cực kỳ quan trọng,
có tác dụng góp phần tích cực vào q trình phát triển tồn diện cho trẻ. Âm
nhạc góp phần giáo dục tư tưởng tình cảm, đạo đức thói quen hành vi văn minh
cho trẻ. Thông qua việc trẻ cảm thụ nội dung ca từ cũng như giai điệu của các
tác phẩm âm nhạc, mở rộng nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh, từ đó giáo
dục trẻ biết yêu quê hương, đất nước, yêu mọi vật xung quanh, biết kính trọng lễ

phép với người trên, nhường nhịn bạn bè và em nhỏ, biết đoàn kết giúp đỡ mọi
người; biết yêu quý người lao động và tơn trọng sản phẩm lao động... Từ đó phát
triển ở trẻ những cảm xúc thẩm mỹ. Trẻ biết yêu quý cái đẹp, có ước muốn vươn
tới cái đẹp. Cho trẻ làm quen với tác phẩm âm nhạc là cánh cửa mở cho trẻ
những bước đi chập chững đầu tiên vào thế giới nghệ thuật.
Vì vậy, giáo dục âm nhạc là mơn học quan trọng trong chương trình giáo dục
Mầm Non. Việc dẫn dắt trẻ vào thế giới âm nhạc, khai thác tối đa giá trị giáo dục
của âm nhạc đối với trẻ, là nhiệm vụ của người giáo viên Mầm Non. Cho trẻ làm
quen với tác phẩm âm nhạc được thực hiện bằng nhiều hình thức như dạy hát,
nghe nhạc, nghe hát, xem băng hình…Thơng qua các hình thức tổ chức hoạt
động âm nhạc phong phú đa dạng, giáo viên giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc,
biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát,
vận động, nghe hát, múa trẻ chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với trẻ 5-6 tuổi, giáo dục
âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình
thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước
khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu
diễn ở mức độ đơn giản.
Từ nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục âm nhạc cho trẻ
ở trường Mầm Non đối với sự phát triển tồn diện cũng như hình thành và phát
triển nhân cách cho trẻ; trong thưc hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ, tơi ln
quan tâm đến việc tìm tịi cách làm mới để giáo dục âm nhạc cho trẻ đạt hiệu
quả. Chính vì vậy tơi đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp
nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ 5 - 6 tuổi ở Trường Mầm
non Nga Trung” để nghiên cứu và áp dụng thực tế công tác trong năm học 2014
- 2015.

2


B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Từ vai trò ý nghĩa thực tế của hoạt động giáo dục âm nhạc đối với sự phát
triển toàn diện của trẻ mầm non. Giáo dục âm nhạc có vị trí quan trọng trong
chương trình giáo dục mầm non, cùng với hoạt động tạo hình, hoạt động âm
nhạc đóng vai trị chủ đạo trong phát triển lĩnh vực thẩm mỹ cho trẻ. Vì vậy việc
giáo viên tổ chức sáng tạo hoạt động âm nhạc trong trường mầm non sẽ quyết
định hiệu quả tác động của hoạt động âm nhạc đối với giáo dục trẻ.
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo nói chung, âm nhạc vốn rất
gần gũi với trẻ. Nhưng ở những năm đầu tuổi mẫu giáo, những phản ứng vui vẻ
của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn cịn mơ hồ, thậm chí nhiều khi cịn lẫn lộn giữa âm
nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh. Khi trẻ bước vào bài hát và
những điệu nhạc. Tuy nhiên lịng u thích âm nhạc của các cháu lại ở nhiều
mức độ khác nhau. Đối với trẻ 5 tuổi , đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi
này sự ghi nhớ của trẻ đã tốt hơn, trẻ tự tin hơn, vì vậy khả năng cảm thụ âm
nhạc và khám phá âm nhạc cũng cao hơn so với các độ tuổi trước. Đối với trẻ
mẫu giáo 5 tuổi giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc giáo viên dạy trẻ
hát múa đơn giản thuộc bài hát là được mà đòi hỏi giáo viên phải biết tổ chức
hoạt động âm nhạc cho trẻ dưới nhiều hình thức khác nhau để giúp trẻ cảm nhận
được hết cái hay, cái đẹp trong từng tác phẩm âm nhạc. Đó là sự vui tươi trong
sáng, tình cảm u thương, tha thiết ngọt ngào, sự ngộ nghĩnh đáng yêu khi trẻ
hát thuộc, biết kết hợp với các loại nhạc cụ theo đúng nhịp, phách, tiết tấu chậm,
nhanh, phối hợp…Trẻ còn biết vận động minh họa theo nội dung bài hát, biết
phân biệt âm sắc của một số nhạc cụ quen thuộc như trống, lắc, xắc xô, đàn…;
biết phân biệt được cao độ, trường độ của bài hát như độ cao thấp, to, nhỏ, hùng
hồn…
Giáo dục âm nhạc là một trong những hoạt động chính và giữ một vai trị rất
quan trọng trong tất cả mọi chương trình giáo dục từ trước tới nay; đồng thời có
vai trị quan trọng với tất cả các độ tuổi mầm non.
Chương trình đổi mới giáo dục mầm non hiện nay, giáo dục âm nhạc cho trẻ
được quan tâm đổi mới đặc biệt đến hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc cho

trẻ. Hình thức đổi mới được thực hiện linh hoạt, nhằm khai thác tối đa hiệu quả
khả năng cảm thụ âm nhạc ở tất cả các độ tuổi mầm non. Vì vậy việc tư duy
sáng tạo để có được hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ đạt hiệu quả là
yêu cầu cần thiết mà mỗi giáo viên mầm non phải thực hiện.
Một cơ sở khoa học thiết thực để giáo viên mầm non cần phải quan tâm đến
việc tìm tịi sáng tạo các giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục âm nhạc cho trẻ
mầm non, đó là những yêu cầu mà chuyên đề hè năm 2012, ngành giáo dục đã
quan tâm đặc biệt đến tổ chức chuyên đề giáo dục âm nhạc cho trẻ, dành cho cán
bộ và giáo viên mầm non.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
1. Thực trạng chung
3


1.1.Thực trạng về cơ sở vật chất
Trường Mầm Non xã Nga Trung là trường đạt chuẩn Quốc Gia mức độ I và
đang phấn đấu để đạt chuẩn Quốc Gia mức độ II. Vì vậy cơ sở vật chất, mơi
trường hoạt động tương đối đầy đủ. Nhà trường luôn được sự quan tâm của
Phịng Giáo Dục, Các cấp ủy Đảng chính quyền trong xã về cơ sở vật chất, trang
thiết bị cho hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ trong nhà trường nói chung, trong
đó có hoạt động âm nhạc nói riêng như: Loa đài, đàn ocgan, đầu đĩa, ti vi…
Tuy vậy, để đáp ứng yêu cầu về trang thiết bị để thực hiện đạt hiệu quả tốt cho
tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ trong nhà trường thì trường vẫn cịn những hạn
chế đáng kể. Như trường chưa có máy chiếu, đồ dùng phục vụ cho hoạt động giáo
dục trẻ đang cịn thiếu như papol, máy vi tính cho mỗi lớp hoạt động.
1.2. Thực trạng về đội ngũ giáo viên
Nhà trường có tổng số 18 giáo viên. Đội ngũ giáo viên đều đạt chuẩn và trên
chuẩn, được đào tạo bài bản, đa phần các giáo viên đều nắm tốt phương pháp, có
khả năng âm nhạc và giọng hát tốt. Đây là điều kiện thuận lợi đề chất lượng giáo
dục âm nhạc chung cho trẻ trong trường được nâng lên.

Bên cạnh những thuận lợi, đội ngũ giáo viên trong trường có một số giáo
viên có tuổi đời cao. Vì vậy có những mặt hạn chế nhất định về tiếp cận phương
pháp giáo dục đổi mới; hạn chế về khả năng, kiến thức âm nhạc.
1.3. Thực trạng chung về trẻ và phụ huynh
Đa số các cháu ngoan, có kỹ năng sống cơ bản theo yêu cầu độ tuổi, tự tin
trong các hoạt động. Số đơng các cháu có khả năng cảm nhận âm nhạc.
Các bậc phụ huynh luôn quan tâm tới việc giáo dục của con em mình, tạo
điều kiện tốt cho công tác phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình.
2. Thực trạng về lớp
Nhiều năm liên tục tơi được Ban Giám Hiệu nhà trường phân công phụ trách
lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Vì vậy bản thân cũng có chun tâm nghiên cứu sâu về
chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi; có vốn kinh nghiệm nhất định.
Các cháu trong lớp đa phần là ngoan, cùng độ tuổi. Học sinh trong lớp đa phần
các cháu có khả năng về cảm thụ âm nhạc, thích được nghe hát, thích được hoạt
động âm nhạc.
Tuy vây mặt hạn chế đó là vẫn cịn một số trẻ chưa tích cực trong hoạt động
âm nhạc, có cháu chưa hát đúng giai điệu. Khi hát trẻ chưa hòa quyện giọng hát
cùng tập thể. Trẻ vận động theo nhạc chưa thật sự mạnh dạn tự tin để thể hiện
các động tác chuẩn và thể hiện hài hòa các cử chỉ điệu bộ sáng tạo.
Tóm lại, trẻ chưa thể hiện được tối đa các yêu cầu của độ tuổi 5 - 6 tuổi về cảm
nhận âm nhạc.
Từ thực trạng trên, với mong muốn nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc
cho trẻ trong nhóm lớp; tơi đã tiến hành khảo sát về chất lượng giáo dục âm
nhạc cho trẻ, để có cơ sở lựa chọn các giải pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho

4


trẻ đạt hiệu quả như mong đợi.
3. Kết quả của thực trạng

Tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ với các tiêu chí theo kết quả mong đợi về
hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 - 6 tuổi trong chương trình giáo dục mầm
non. kết quả khảo sát ban đầu đạt được như sau:
Đạt

Chưa đạt

Tốt
Số
S
trẻ
T Nội
sát
Cảmdung khảo
1.1.Tán
thưởng tự khả
T nhận và khám phá , bắt chước
o sát
thể hiện âm thanh, dáng điệu và
cảm xúc sử dụng các từ gợi cảm
35
trước vẻ nói lên cảm xúc của
đẹp của mình khi nghe các âm
thiên
thanh gợi cảm của các
nhiên
sự vật hiện tượng
1 cuộc sống
và các tác 1.2.Chăm chú lắng
nghe và hưởng ứng

phẩm
cảm xúc (hát, nhún
nghệ
nhảy,lắc lư, thể hiện 35
thuật
cảm xúc minh họa phù
hợp) theo bài hát, bản
nhạc.
2

3

Một số kỹ
năng
trong
hoạt động
âm nhạc
(hát, vận

Thể hiện
sự sáng
tạo
khi
tham gia
các hoạt
động

2.1.Hát đúng giai điệu,
lời ca,hát diễn cảm phù
hợp với sắc thái của bài

hát qua giọng hát, nét
mặt, cử chỉ, điệu bộ…
2.2.Vận động nhịp
nhàng phù hợp với sắc
thái, nhịp điệu bài hát,
bản nhạc với các hình
thức (vỗ tay theo tiết
tấu, múa).
3.1.Tự nghĩ ra các hình
thức để tạo ra âm
thanh, vận động, hát
theo các bản nhạc, bài
hát yêu thích.
3.2.Gõ đệm bằng dụng
cụ theo tiết tấu tự chọn

Khá

SL

%

SL

3

8,6

6

4

11,4

7

35

5

14, 2

35

3

35
35

%

Trung
bình
SL %

SL

%

40

12

34,3

15

43

9

25,6

8

22,9 14

40

8

22,9

8,6

6

17, 1 14

40

12

34,3

4

11,4

7

20

15

43

9

25,6

4

11,4

7

20

15

43

9

25,6

17,1 14

20

Qua thực tế kết quả bước đầu khảo sát cho thấy, kết quả đạt yêu cầu về kết
quả mong đợi trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ là còn thấp. Tỉ lệ trẻ
chưa đạt yêu cầu các tiêu chí chiếm từ 22 - 34%. Đây là một thực trạng mà giáo
viên cần phải có các giải pháp để giải quyết để đạt yêu cầu kết quả như mong
5


đợi 100% trẻ đạt yêu cầu; đồng thời bồi dưỡng năng khiếu vượt trội đối với các
cháu có khả năng. Từ thực trạng và những yêu cầu mong đợi, tôi đã mạnh dạn
lựa chọn một số giải pháp có cách làm mới để nâng cao chất lượng giáo dục âm
nhạc cho trẻ trong lớp như sau:
III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Giải pháp tự học, tự bồi dưỡng để nắm vững kiến thức, năng lực tổ chức
hoạt động giáo dục âm hnạc cho trẻ đạt hiệu quả
Việc tự học, tự bồi dưỡng là một yêu cầu cần thiết và thường xuyên đối với
mỗi giáo viên. Đối với giáo viên mầm non, việc tự học tập bồi dưỡng để nắm
vững kiến thức về chuyên môn, bồi dưỡng về năng lực sư phạm để đáp ứng
yêu cầu đổi mới chăm sóc giáo dục trẻ; đồng thời cập nhật những phương
pháp mới thường xuyên trong chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả.

Để việc tự học đòi hỏi người giáo viên phải có ý thức tự giác và tích cực
trong học tập. Tơi đã ln tích cực và tự học tập bồi dưỡng chun mơn
nghiệp vụ nói chung và học tập để nắm vững các yêu cầu về kiến thức kỹ
năng, phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ trong mỗi độ
tuổi mầm non đạt hiệu quả nói riêng. Tơi ln đăt ra cho mình u cầu học
tập bằng nhiều hình thức như: Tự học thơng qua việc nghiên cứu chương trình
giáo dục mầm non; qua các tài liệu liên quan đến hướng dẫn tổ chức hoạt
động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non; chuyên đề về giáo dục âm nhạc...
Tìm hiểu các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc sáng tạo thông
qua các kênh truyền hình về chương trình tổ chức hoạt động âm nhạc cho
thiếu nhi...
Tôi nhận thức, muốn dạy tốt hoạt động âm nhạc cho trẻ giáo viên cần học
tập để nắm vững yêu cầu, nội dung, phương pháp, sáng tạo trong hình thức tổ
chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ ở từng độ tuổi. Đặc biệt là đạt được
kết quả mong đợi đối với trẻ 5-6 tuổi. Ngồi ra tơi đã học hỏi qua đồng
nghiệp về các hình thức, kỹ năng tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ. Đặc biệt
là tôi quan tâm học tập qua lớp tập huấn về chương trình giáo dục Mầm non
mới lĩnh vực phát triển thẩm mỹ (giáo dục âm nhạc). Nghiên cứu qua tài liệu
BDTX, tài liệu chuyên đề, tuyển tập trị chơi câu đố trong và ngồi chương
trình phù hợp với độ tuổi…
Tôi xác định cần học tập nắm vững được kiến thức cơ bản về hoạt động giáo
dục âm nhạc cho trẻ trong mỗi độ tuổi, với các yêu cầu cụ thể như:
- Biết thiết kế hoạt động môn âm nhạc phù hợp với từng chủ đề giáo dục.
- Luôn tự học tập luyện kỹ năng âm nhạc cho bản thân để khả năng dạy trẻ
đạt hiệu quả; quan tâm bồi dưỡng cho mình về kiến thức, kỹ năng âm nhạc như:
+ Tập đọc nhạc để có thể hát đúng nhạc. Tập luyện các kỹ năng vận động
theo nhạc như:Sưu tầm, biên đạo và múa các bài hát trong và ngồi chương trình
có nội dung phù hợp giáo dục trẻ mầm non; Tập nhảy vũ điệu các thể loại nhạc
cơ bản để dạy trẻ;
+ Sưu tầm và tập sử dụng các đạo cụ âm nhạc thông dụng, các nhạc cụ dân

tộc để sử dụng giới thiệu cho trẻ biết, dạy trẻ. Như: Học đàn ooc gan. Ghi ta; gõ
6


trống theo các giai điệu cơ bản; Tìm hiểu về các loại nhạc cụ dân tộc: Đàn tì bà,
đàn tranh, đàn bầu, trống cơm…
+ Học tập các phương pháp giáo dục âm nhạc cho trẻ, khả năng vận dụng
sáng tạo các phương pháp đề giáo dục âm nhạc cho trẻ đạt hiệu quả;
+ Học tập tư duy các hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ.
Từ đó bản thân đã rút được kinh nghiệm và vận dụng một cách phù hợp và
sáng tạo ở lứa tuổi mình đang phụ trách. Khi tổ chức hoạt động âm nhạc cho
trẻ tơi thường đưa ra các hình thức làm phong phú cách thể hiện nội dung bài
dạy để thu hút trẻ tham gia hoạt một cách tích cực hơn. Qua đó giúp trẻ phát
huy được tính tích cực của cá nhân, tự tin, độc lập, hình thành ở trẻ khả năng
tư duy - ghi nhớ có chủ định những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng
hoạt động nghệ thuật sáng tạo. Bản thân thường xuyên nghiên cứu kỹ bài
soạn, soạn bài trước khi dạy.
Ví dụ: Trước khi hướng dẫn trẻ hoạt động âm nhạc tôi phải nghiên cứu kỹ về
nội dung hoạt động, đối tượng trẻ có khả năng như thế nào từ đó đưa ra hình
thức tổ chức sao cho phù hợp và có thể thu hút cao nhất sự tập trung chú ý của
trẻ tham gia hoạt động. Ngồi ra tơi phải xác định được mục đích của hoạt động
về: Kiến thức, kỹ năng, thái độ phù hợp đề tài và đối tượng trẻ lớp mình. Đồng
thời chuẩn bị đầy đủ về đồ dùng, đồ chơi phong phú, hấp dẫn với trẻ và đảm bảo
tính khoa học, phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi, địa điểm, không gian phù hợp
cho trẻ hoạt động âm nhạc đạt hiệu quả tốt nhất.
* Kết quả: Qua việc tích cực học tập bồi dưỡng, tôi đã năm vũng được
phương pháp giáo dục âm nhạc; nắm vững yêu cầu, kết quả mong đợi về giáo
dục âm nhạc cho trẻ mỗi độ tuổi, để từ đó vận dụng và có tác động giáo dục phù
hợp, nhằm đạt được hiệu quả giáo dục âm nhạc tốt nhất.
2. Xây dựng môi trường hoạt động âm nhạc trong và ngồi lớp

2. 1. Xây dựng mơi trường hoạt động âm nhạc trong lớp
Lớp học là nơi diễn ra các hoạt động giáo dục. Môi trường giáo dục trong
lớp học được xem là tốt, đó là mơi trường có tác động bổ trợ tích cực đến các
hoạt động vui chơi học tập của trẻ. Môi trường đựơc xây dựng ở các góc riêng
và được phản ánh theo chủ đề. Ở mỗi chủ đề đều được phản ánh trên tất cả các
góc một cách sáng tạo. Mơi trường âm nhạc trong lớp học được xây dựng trọng
tâm tại góc âm nhạc; đồng thời trong mỗi góc đều phản ánh được nội dung của
hoạt động giáo dục âm nhạc một cách phù hợp và sáng tạo.
Trong lớp tôi luôn xây dựng cho trẻ một môi trường về hoạt động âm nhạc.
Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc, trẻ có thể làm
quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kĩ năng âm nhạc qua các
trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tại
đây trẻ tự hát, tự vận động theo nhạc, biểu diễn một mình hay một nhóm trẻ một
cách thích thú và sáng tạo. Và cũng chính nơi đây sẽ góp phần vào việc phát
triển các kĩ năng như: Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng thể hiện cảm xúc, kĩ năng thẩm
mĩ.
7


Tơi xây dựng góc âm nhạc ở tại một góc trong lớp. Vị trí góc được bố trí gần
góc cửa ra vào của lớp, có khơng gian rộng thống và cạnh mảng chủ đề chính
để thuận lợi cho hoạt động biểu diễn của trẻ khi trẻ chơi tại góc âm nhạc.
Tại góc âm nhạc tơi ln chuẩn bị các đạo cụ, dụng cụ âm nhạc như: Trống
cơm, quần áo, xắc xô, mũ múa, phách tre, trống lắc… Trang phục và đạo cụ
đóng vai trị rất quan trọng, nó khơi nguồn cảm hứng cho trẻ. Việc sắp xếp các
đồ dùng, dụng cụ âm nhạc cần phải đẹp mắt, khoa học và tiện sử dụng cho trẻ.
Đồ dùng âm nhạc trong lớp phải được chuẩn bị phong phú, đa dạng, theo chủ
đề. Sắp xếp đồ dùng dụng cụ phải thuận tiện cho việc lấy đồ dùng để sử dụng
hoặc cất đồ dùng sử dụng xong.
Ví dụ: Khi trẻ học âm nhạc, hoạt động vận động theo nhạc; các dụng cụ âm

nhạc được sắp xếp tại góc âm nhạc, trẻ tự lấy dụng cụ để biểu diễn; hay trong
giờ hoạt động góc trẻ tập làm ca sỹ, trẻ có thể chọn trang phục, dụng cụ âm nhạc
để biểu diễn tại góc âm nhạc theo ý thích.

Hình ảnh 1: góc âm nhạc của lớp
Hay ở các góc hoạt động khác trong lớp cũng vậy, được lồng ghép xây dựng
khéo léo các nội dung để khơi gợi cho trẻ cảm hứng thể hiện kỹ năng âm nhạc,
nhưng vẫn phù hợp với hoạt động đặc trưng của góc.
Ví dụ: Ở chủ đề “Trường Mầm Non” tơi cho trẻ chơi xây dựng “Trường
Mầm Non của bé”. Khi xây dựng “Góc xây dựng” thì tơi sẽ gắn hình ảnh bài hát
có liên quan đến cơng trình của trẻ xây dựng. Khi khánh thành cơng trình trẻ sẽ
hát bài hát có liên quan tới chủ đề mình đang chơi. Như ở chủ đề “Trường Mầm
non” - Gắn hình ảnh và hát bài “Trường chúng cháu là trường mầm non”
Bên cạnh đó tơi xây dựng góc mở để trẻ tự tìm tịi, khám phá, kích thích
tính sáng tạo, khả năng chủ động tham gia vào các hoạt động của trẻ. Trẻ được
khám phá, trải nghiệm và say sưa với những điều mới lạ kích thích từ mơi
trường mở cho trẻ hoạt động. Trẻ có thể chọn các hình ảnh có trong bài hát hoặc
các dụng cụ âm nhạc, trang phục biểu diễn gắn lên bảng găm tương ứng, trẻ
được thoải mái tham gia vào hoạt động âm nhạc khơng gị ép như: Hát, vận
động theo nhạc, múa theo ý thích. Từ đó để hiệu quả giáo dục âm nhạc được
nâng lên.

8


Như vậy, việc xây dựng môi trường giáo dục âm nhạc cho trẻ trong lớp đã
mang lại hiệu quả cao trong các giờ hoạt động âm nhạc; tạo điều kiện cho trẻ
được ôn luyện và khắc sâu hơn những kiến thức kỹ năng âm nhạc mà giáo viên
cần cung cấp đến trẻ; điều đó đã có tác động tích cực đến nâng cao chất lượng
giáo dục âm nhạc cho trẻ.

2. 2. Xây dựng mơi trường âm nhạc ngồi lớp học
Mơi trường âm nhạc ngoài lớp học cũng là những điều kiện để góp phần tác
động tốt đến giáo dục âm nhạc cho trẻ. Mơi trường âm nhạc ngồi lớp học đó là:
Phịng hoạt động âm nhạc, các khơng gian, cảnh vật mơi trường ngồi lớp có
mầu sắc, hình ảnh khơi gợi các hoạt động âm nhạc cho trẻ.
Để xây dưng mơi trường âm nhạc ngồi lớp học đạt hiệu quả, ngay từ đầu
năm học tôi đã tham mưu đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường xây dựng môi
trường hoạt động âm nhạc cho trẻ. Từ đầu năm học, thông qua các hội nghị nhà
trường, tôi đã tham mưu đề xuất ban lãnh đạo nhà trường trang bị hệ thống loa
đài, máy tính, tăng âm, băng đĩa, các nhạc cụ, đồ dùng âm nhạc… trong phòng
âm nhạc. Các trang thiết bị phòng âm nhạc phục vụ cho các hoạt động ngày hội
ngày lễ, cho trẻ có đủ các điều kiện biểu diễn nghệ thuật; Đồng thời để phục vụ
mở băng đĩa cho các cháu nghe vào giờ đón và trả trẻ, giờ tập thể dục sáng.
Bằng cách làm này mỗi ngày trẻ đều được nghe nhạc, nghe hát, điều đó đã góp
phần đáng kể vào việc ơn luyện kiến thức âm nhạc cho trẻ.
Để kích thích trẻ tham gia hoạt động văn nghệ, các hoạt động ngày hội ngày lễ
tại phịng âm nhạc một cách tích cực và có hiệu quả. Phòng âm nhạc cần được
chuẩn bị đầy đủ nhạc cụ, đồ dùng âm nhạc để trẻ tham gia vào các hoạt động với
các hình thức phong phú, đa dạng. Đồng thời việc trang trí khơng gian phịng
nhạc cũng cần được quan tâm trang trí đa dạng phong phú các hình ảnh hoạt
động âm nhạc có tính nghệ thuật cao.
Bên cạnh xây dựng mơi trường âm nhạc trong phịng nhạc, thì việc xây dựng
mơi trường âm nhạc ngồi lớp học được tận dụng các không gian mảng tường
trống phù hợp để vẽ các hình ảnh có mầu sắc nghệ thuật âm nhạc để khơi gợi
cảm hứng âm nhạc cho trẻ.
* Kết quả: Xây dựng môi trường giáo dục âm nhạc đã giúp trẻ được hoạt động
âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi. Tất cả các trẻ đều tự tin thể hiện khả năng ca hát,
khả năng biểu diễn của mình. Đồng thời thông qua sự tác động của môi trường
âm nhạc sẽ giúp trẻ có cảm hứng với hoạt động âm nhạc. Từ đó giúp trẻ thể hiện
hết khả năng sáng tạo về nghệ thuật thông qua các hoạt động với mơi trường âm

nhạc. Cũng từ đó mà trẻ mới thực sự cảm nhận sâu hơn về giai điệu, ca từ và các
vận động nghệ thuật của tác phẩm âm nhạc.
3. Làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo phục vụ hoạt động âm nhạc
Giáo dục âm nhạc ở trường Mầm Non là một hoạt động mang tính nghệ
thuật; Mà đối với trẻ mầm non trẻ nhận thức thế giới khách quan chủ yếu bằng
tư duy hình tượng. Vì vậy để giúp trẻ cảm nhận nghệ thuật hiệu quả thì việc
chuẩn bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động này là hết sức cần thiết. Đồ
dùng đồ chơi chính là nguồn kích thích trẻ tham gia tích cực vào hoạt động. Đồ
9


dùng đồ chơi âm nhạc cần phải phong phú và đa dạng. Do đó ngay từ đầu năm
học tơi đã sưu tầm và làm đồ dùng ,đồ chơi phục vụ cho hoạt động âm nhạc. Để
làm được các đồ dùng phục vụ có hiệu quả cho hoạt động âm nhạc, đầu năm học
tơi đã lên cho mình kế hoạch về làm đồ dùng đồ chơi nói chung cũng như đồ
dùng đồ chơi cho hoạt động âm nhạc nói riêng. Tơi đã hệ thống tồn bộ nội
dung chương trình giáo dục âm nhạc trong chương trình giáo dục mầm non cho
trẻ 5 - 6 tuổi. Từ việc hệ thống chương trình gồm những bài hát nào cần dạy trẻ
hát, những bài hát bản nhạc nào cần cho trẻ nghe hát nghe nhạc. Căn cứ vào nội
dung các tác phẩm âm nhạc, tơi đã tư duy về các hình thức tổ chức dạy hát cho
trẻ, các hình thức cho trẻ nghe hát và vận động theo nhạc; đồng thời tư duy ra
các loại đồ dùng đồ chơi, các trang phục biểu diễn phù hợp với từng tác phẩm
âm nhạc, để có kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi cho phù hợp. Làm đồ dùng đồ
chơi cho hoạt động âm nhạc, tơi có kế hoạch để làm ra những loại đồ dùng đồ
chơi có thể phục vụ được cho nhiều tác phẩm âm nhạc nhưng vẫn đảm bảo phù
hợp với mỗi tác phẩm cụ thể. Như: Làm mũ múa, làm mũ chóp kín từ bìa cứng;
hoặc tận dụng những ngun liệu sẵn có ở địa phương để làm dụng cụ âm nhạc
như làm phách tre, đàn ghuita…Bên cạnh đó làm các nhạc cụ đặc trưng của các
dân tộc như: đàn T. rưng từ ống trúc, vỏ hộp chai rượu để làm trống cơm…
Các loại đồ dùng âm nhạc tôi thường làm theo từng chủ đề, theo nội dung

bài dạy. Đồ dùng đảm bảo đẹp, đủ về số lượng cho mỗi trẻ đồng thời đảm bảo
hiệu quả sử dụng như: Vừa tầm với trẻ, trẻ dễ thực hiện.
Thông qua việc làm đồ dùng đồ cho hoạt động âm nhạc, đã đảm bảo số
lượng đồ dùng cho trẻ trong lớp trong các giờ hoạt động âm nhạc, cũng như có
phong phú đồ dùng âm nhạc cho trẻ hoạt động nghệ thuật theo ý thích ở mọi lúc
ngồi giờ học. Trong lớp có đồ dùng âm nhạc phong phú đã tạo cho trẻ cảm
hứng thích được ca hát, vận động theo nhạc nhiều hơn trong các giờ chơi.

Hình ảnh 2: Đồ dùng âm nhạc tự làm
4. Giải pháp giáo viên nắm vững và sử dụng linh hoạt phương pháp dạy trẻ
các kỹ năng âm nhạc
Đề cung cấp cho trẻ được những kiến thức, kỹ năng âm nhạc chuẩn, thì việc
10


giáo viên nắm vững về phương pháp dạy trẻ từng loại kỹ năng, đồng thời vận
dụng linh hoạt các phương pháp dạy trẻ là hết sức cần thiết.
4.1. Nắm vững phương pháp dạy hát
Dạy trẻ hát là yêu cầu quan trọng trong giáo dục âm nhạc cho trẻ. Dạy trẻ hát
là hình thành ở trẻ những kĩ năng ca hát. Qua hoạt động này trẻ biết hát đúng
giai điệu, lời ca, hát rõ lời và thể hiện sắc thái, tình cảm của bài hát.
Để đạt được hiệu quả dạy kỹ năng hát cho trẻ, đòi hỏi giáo viên nắm vững
phương pháp dạy kỹ năng ca hát cho trẻ ở mỗi độ tuổi. Căn cứ vào khả năng
nhận thức của trẻ trong mỗi độ tuổi khác nhau , căn cứ vào bài hát dài hay ngắn
để có phương pháp dạy trẻ phù hợp.
* Với bài hát ngắn, dễ hát: Tôi hát to, chậm, rõ lời bài hát, sau đó bắt giọng cho
cả lớp hát theo cô từ đầu đến cuối bài hát. Trong q trình trẻ hát theo cơ, câu
nào trẻ hát chưa đúng, cô hát mẫu lại và bắt gọng cho trẻ hát câu hát đó. Khi trẻ
đã biết hát, dưới các hình thức tổ, nhóm, cơ động viên trẻ hát lại cùng cơ. Các tổ
khác cịn lại sẽ vỗ tạy hoặc nhún nhảy cho cơ và bạn hát.

Ví dụ: Dạy hát bài: “Cháu yêu bà” là bài hát ngắn:
+ Cơ hát cho trẻ nghe bài; sau đó dạy trẻ hát theo cô cả bài hát.
* Với bài hát dài, khó hát: Tơi chia từng câu hoặc từng đoạn ngắn. Tôi hát to,
chậm, rõ lời bắt giọng cho trẻ hát nối tiếp theo cô từng câu hoặc từng đoạn một
từ đầu đến hết bài hát. Nếu câu hát nào trẻ hát chưa đúng, cô hát mẫu lại và bắt
giọng cho trẻ hát lại cùng cơ.
Ví dụ: Dạy hát bài: “Con chim vành khuyên”; Tôi chia bài ra thành ba đoạn
ngắn:
- Đoạn 1: Gồm hai câu đầu.
- Đoạn 2: Gồm bốn câu tiếp theo.
- Đoạn 3: Gồm 2 câu cuối.
Sau đó tôi hát chậm, rõ lời nối tiếp theo từng câu, từng đoạn từ đầu cho đến
cuối bài hát.
* Cách thực hiện dạy hát:
Tôi tiến hành theo phương pháp dạy hát như sau:
- Cô hát mẫu, thể hiện nét mặt, cử chỉ, điệu bộ minh họa bài hát để gây hứng
thú cho trẻ.
- Cô giới thiệu tên bài hát, tên tác giả.
- Cô giới thiệu nội dung bài hát bằng cách tóm tắt ngắn gọn nội dung nói lên
điều gì, sắc thái, tình cảm bài hát.
- Tùy theo mức độ khó, dễ của bài hát để chọn cách dạy sao cho phù hợp với
trẻ của lớp mình.
- Dạy trẻ hát theo các hình thức: Cả lớp. theo tổ, theo nhóm, cá nhân.
Qua cách làm này tôi thấy trẻ nhanh thuộc lời bài hát và hát rất chính xác
phần lời và phần giai điệu bài hát.
4.2. Phương pháp dạy trẻ vận động theo nhạc
Dạy trẻ vận động theo nhạc là dạy trẻ vận động theo nhịp, theo phách của
bài hát bản nhạc, được thể hiện bằng các hình thức: Vỗ tay, gõ đệm bằng dụng
11

cụ âm nhạc; vận động minh họa, múa theo bài hát. Dạy trẻ vận động theo nhạc
được thưc hiện theo phương pháp sau:
* Dạy trẻ vỗ tay, gõ đệm bằng các dụng cụ (Phách tre, gáo dừa, trống lắc…)
theo nhịp bài hát:
Cô vỗ tay to, chậm, rõ ràng, bắt giọng cho trẻ hát và vỗ tay cùng với cô từ
đầu đến hết bài hát. Sau đó luân phiên giữa các tổ, nhóm, cơ động viên tổ hát, tổ
vỗ tay đệm theo bạn hát. Khi vỗ tay theo nhịp thành thạo, cô cho trẻ sử dụng
dụng cụ gõ đệm theo bài hát.
* Dạy trẻ vận động, minh họa múa:
Tùy vào các động tác vận động, cô cho trẻ đứng lên theo đội hình phù hợp
để đảm bảo trẻ nhìn thấy được cơ làm mẫu cũng như cơ có thể bao qt được
trẻ.
Cô bắt nhịp cho trẻ cùng hát kết hợp với động tác vận động, cho trẻ tập cùng
cô từ đâù đến hết bài. Trong quá trình tập, động tác nào trẻ chưa tập được, cô
làm mẫu lại và cho trẻ tập động tác đó. Có thể dùng lời để hướng dẫn trẻ tập
như: Động tác này giống ai? Giống con gì?...để trẻ bắt chước.
* Cách tiến hành:
Thực hiện dạy trẻ vận động và minh họa múa cần tiến hành thực hiện theo
các bước sau:
- Cô làm mẫu, cô bắt giọng cho trẻ hát, cô kết hợp vỗ tay hoặc vận động
minh họa theo bài hát.
- Cơ giới thiệu hình thức vận động như: Cô vỗ tạy theo nhịp đệm cho bài
hát hoặc cô múa theo bài hát.
- Cô dạy theo cả lớp, theo tổ, cơ động viên tổ cịn lại hát cho bạn và cơ
vận động.
Trị chơi âm nhạc là một hình thức cho trẻ được ơn lyện về kỹ năng hát và
các kỹ năng vận động theo nhạc.
Dạy vận động theo nhạc nhằm phát triển ở trẻ cảm giác nhịp điệu từ đó trẻ tự
vận động bằng chính bản thân trẻ bởi mỗi bài hát đều có một nhịp điệu riêng, một

phong cách thể hiện riêng, một sắc thái riêng. Có thể dạy trẻ múa, đệm theo phách,
đệm theo nhịp, dậm chân, nhún kí, lắc lư theo tiết tấu. Vì vậy khi dạy trẻ vân động
theo nhạc thì tơi phải nghiên cứu kĩ từng bài hát, hiểu nội dung, tính chất của bài hát
để dạy trẻ vận động đúng với yêu cầu của từng bài.
Ví dụ: Đối với những bài hát nhịp vừa, vui vẻ thì có thể dạy trẻ vận động bằng
cách vỗ tay theo phách hay tiết tấu phối hợp. Như bài: “Thằn lằn con” – vỗ tạy
theo phách; Bài hát “Cháu xem cày máy”- Vỗ tay theo tiết tấu chậm;
Với bài hát có nhịp điệu nhẹ nhàng, êm ái có thể dạy trẻ vận động múa, Như
bài “Hoa trường em” tơi có thể dạy trẻ hát kết hợp vận động múa.
Theo đổi mới hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ thì mỗi bài hát có
thể dạy cho trẻ nhiều hình thức vận động ngồi những hình thức u cầu trong
mỗi bài dạy, để phát huy sự sáng tạo của trẻ.
4.3. Phương pháp nghe nhạc - Nghe hát
Trước hết để giúp cho trẻ hứng thú với bài hát, bản nhạc mà trẻ chuẩn bị
12


được nghe, tôi sử dụng các thủ thuật để giới thiệu về nội dung, giai điệu và tác
giả của bài hát. Sau đó tơi sử dụng các phương pháp như:
- Nghe trực tiếp: Tôi hát thể hiện nét mặt, cử chỉ, điệu bộ minh họa; sử dụng
các nhạc cụ dân tộc, trang phục dân tộc… Các bài hát cho trẻ nghe thường là các
làn điệu dân ca, các bài hát thiếu niên, nhi đồng.
- Nghe hát nghe nhạc thông qua các phương tiện nghệ thuật: Qua đài, băng
đĩa, máy tính.
Tuỳ vào nội dung và sắc thái của từng bài hát để có thể tổ chức cho trẻ
chăm chú ngồi nghe hoặc cùng trẻ làm động tác minh hoạ theo nhịp điệu hoặc
cử chỉ minh họa theo nội dung của lời ca.
4.4. Phương pháp tổ chức trò chơi âm nhạc
Đối với giáo dục âm nhạc các trị chơi âm nhạc có vai trò quan trọng trong
việc phát triển khả năng tai nghe, trẻ có khả năng phân biệt âm thanh âm nhạc.

Về phương pháp tổ chức trò chơi cho trẻ thường được thực hiện như sau:
- Giới thệu tên trò chơi.
- Giớ thiệu cách chơi.
- Hướng dẫn trẻ chơi.
Các trò chơi âm nhạc ở trường mầm non rất đa dạng và phong phú, mỗi một
chủ đề hay một nội dung bài dạy cơ lựa chọn, biên soạn một trị chơi âm nhạc
phù hợp; chủ yếu được biên soạn theo các trò chơi tiêu biểu sau đây:
- Dạng trò chơi minh họa theo nội dung bà hát: Đây là dạng trò chơi đóng
vai theo nội dung và cấu trúc âm nhạc, những bài hát có từ hai đến ba nhân vật
thì có thể cho trẻ đóng vai.
Ví dụ: Trong bài hát “Con chim vành khun” tơi cho trẻ đóng vai phụ hoạ
các nhân vật có trong bài hát.
- Dạng trị chơi theo các thuộc tính âm nhạc: Ơn luyện cao độ, trường độ,
tiết tấu…
Ví dụ: Chủ đề gia đình tơi cho trẻ chơi trò chơi “Tai ai tinh” để phát triển
tai nghe cho trẻ: nghe âm thanh, tiết tấu đoán tên đồ dùng gia đình.
- Dạng trị chơi rèn luyện trí nhớ âm nhạc: Tôi tổ chức cho trẻ nghe một nét
giai điệu bài hát và yêu cầu trẻ hãy bắt chước giống cơ, cơ xướng âm la cho trẻ
bắt chước, trị chơi “mi-sol-la”.
Trò chơi âm nhạc là cơ hội để trẻ được thể hiện sự sáng tạo vì vậy khi trẻ đã
biết nội dung trị chơi rồi tơi để trẻ nói cách chơi - cơ nói luật chơi; cơ nói luật
chơi - trẻ nói đặt tên cho trị chơi.
Mỗi trị chơi đều có một ý nghĩa cho trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những
phản xạ nhanh nhạy có tác dụng củng cố và tiếp thu nội dung giáo dục. Đặc biệt trò
chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ kỹ năng thông qua tai nghe âm nhạc.
Trong quá trình giảng dạy tơi đã sử dụng một số trị chơi có tác dụng giúp trẻ
tích cực tham gia vào hoạt động âm nhạc.
* Giới thiệu một số trò chơi âm nhạc
- Trị chơi “ơ cửa bí mật”
Ví dụ: Chủ đề: Nghề nghiệp - Đề tài: Hát “Bác đưa thư vui tính”.

13


+ Cách chơi: chia trẻ làm 4 tổ, 4 tổ trưởng lần lượt lên chọn ô cửa rồi về tổ mình
suy nghĩ một phút, hết một phút cả tổ thực hiện bài hát như nội dung ô cửa vừa
mở ra.
1

2

3

- Trị chơi “hát theo hình ảnh”
Giáo viên có thể đưa ra 1/2 hay 2/3 hình ảnh của ơ cửa sau đó trẻ đốn xem
đó là hình ảnh gì, cùng bàn bạc suy nghĩ và hát bài hát có nội dung về hình ảnh
đó. Hát xong cơ cho trẻ xem tồn bộ hình ảnh của ơ cửa nếu trẻ hát đúng nội
dung đốn đúng hình ảnh thì sẽ được phát q.

Hình ảnh 3: Trẻ chơi trò chơi âm nhạc
5. Giải pháp gây hứng thú thu hút trẻ tham gia vào hoạt động âm nhạc
Gây hứng thú để vào bài cũng hết sức quan trọng. Giáo viên tạo sự bất ngờ,
mới lạ bao giờ cũng là một phép màu lôi cuốn trẻ. Tùy vào từng đề tài để tư duy
ra cách giới thiệu vào bài hấp dẫn thu hút sự chú ý của trẻ.
Các hình thức lên lớp cũng phải đa dạng, phong phú có thể là tổ chức một
cuộc thi, có thể là một buổi biểu diễn văn nghệ… làm sao để tiết dạy logic từ
đầu tới cuối khiến trẻ luôn có cảm giác chơi mà học, học mà chơi.
14


Khi lựa chọn trò chơi cũng vậy, thay các trò chơi cũ trẻ chơi nhiều sẽ nhàm

chán nên cải biên sáng tạo ra các trò chơi mới hấp dẫn và mới lạ hơn.
Để gây được hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động âm nhạc thì việc giáo viên
sử dụng nhạc cụ, học cụ mới lạ, sáng tạo cũng là một cách để thu hút trẻ. Các
nguyên vật liệu có thể là: muỗng, gỗ, thanh tre, ly nhựa, gáo dừa, chai lọ, lon
bia… để làm dụng cụ gõ đệm. Cần phải cho trẻ phân biệt các âm thanh khác
nhau của từng dụng cụ. Chú ý cách trang trí màu sắc hoa văn lên dụng cụ quanh
hộp gắn hình ngộ nghĩnh.
Điệu múa hay hình thức vận động cũng cần phải ln ln đổi mới, động tác
thể hiện tính chất ngộ nghĩnh để tạo sự hứng thú cho trẻ vì mỗi một bài hát
mang một sắc thái tình cảm, một nội dung riêng.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào việc tổ các hoạt động giáo dục trẻ cũng là
mơt hình thức sáng tạo, gây được sự thích thú cho trẻ tham gia vào hoạt đông.
Thông qua viêc ứg dung côg nghê thông tin, giáo viên có thể khai thác thiết kế
lên những bài giảng điện tử, các hình ảnh sinh động hấp dẫn..., góp phần tao nên
sự đa dạng phong phú hình thức tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ.
Đối với hoạt động giáo dục âm nhạc thì việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin
cho trẻ có cái nhìn trực quan sinh động hơn về bài học; đa dạng các hình thức
cho trẻ nghe nhạc, nghe hát, vận động theo nhạc từ đó gây hứng thú cho trẻ đồng
thời khắc sâu hơn kiến thức kỹ năng về một hoạt động âm nhạc cụ thể.
Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động âm nhạc: Dạy hát: Nhà của tơi
Nghe hát: Cho con
Trị chơi: Vịng quay kì diệu
Để giới thiệu bài hát: “Nhà của tơi” tơi cho trẻ xem hình ảnh “ngơi nhà” qua
máy chiếu và hỏi trẻ: + Con vừa được xem hình ảnh gì?
+ Hình ảnh gợi cho con nhớ đến bài hát gì?
Sau đó tơi giới thiệu tên bài hát, tên tác giả; trẻ nghe hát qua phần mềm máy tính
và cho trẻ hát theo.
Hay việc ứng dụng trò chơi “vòng quay kì diệu” tơi sử dụng cơng nghệ để cho
trẻ chọn các ơ số, trong mỗi ơ số có chứa hình ảnh và trẻ phải hát được các bài
hát liên quan đến hình ảnh đó.

* Kết quả: Qua việc gây thú cho trẻ bằng nhiều hình thức, tơi nhận thấy trẻ
hăng say tham gia vào hoạt động. Từ việc hăng say hoạt động mà trẻ tiếp thu
những kiến thức, kỹ năng trong bài dạy tốt hơn. Như việc trẻ nhanh thuộc bài
hát, vận động âm nhạc đúng hơn đẹp hơn.
6. Tích hợp giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi
Theo phương pháp dạy học mới, tích hợp là phương pháp được xem là phù
hợp và đạt hiệu quả giáo dục cao. Hoạt động âm nhạc có thể tích hợp vào tất cả
các hoạt động trong ngày của trẻ.
6.1. Tích hợp trong hoạt động đón trả trẻ
Thời điểm đón trẻ là lúc cần tạo khơng khí vui vẻ. Vì vậy ở thời điểm này tôi
thường cho trẻ nghe những ca khúc có liên quan đến hoạt động vui khi trẻ đến
trường ; các ca khúc có nội dung giáo dục trẻ về lễ giáo về tâm lý khi trẻ chuẩn
15


bị về nhà với gia đình sau một ngày học tập vui chơi ở trường.
Ví dụ: Ca khúc “Cháu đi mẫu giáo’’ của Phạm Minh Tuấn, “Cô và mẹ’’ của
Phạm Tun...
Để tạo nề nếp thói quen cho các cháu tơi cho trẻ nghe ca khúc “Khám tay’’
của Đào Việt Hưng để nhắc nhở trẻ phải sạch sẽ trước khi đến lớp.
6.2.Tích hợp thơng qua hoạt động thể dục
Đó là những bản nhạc, bài hát hành khúc có giai điệu vui tươi, khỏe khoắn.
Âm nhạc trong giờ thể dục tạo không khí sơi nổi, phấn chấn giúp trẻ vận động
nhịp nhàng theo nhịp điệu bài hát.
Ví dụ: Chủ đề ‘‘Gia đình’’
Khi tổ chức cho trẻ tập thể dục buổi sáng tôi cho trẻ tập các động tác tay,
chân, bụng , bật kết hợp với lời bài hát ‘‘Cả nhà thương nhau’’.

Hình ảnh 4 : Trẻ hoạt động thể dục sáng theo nhạc
Khi cho trẻ vận động ở hoạt động thể dục vận động tôi cho trẻ tập bài tập

phát triển chung kết hợp với lời bài hát “Cháu yêu bà’’
6.3. Tích hợp giáo dục âm nhạc thơng qua hoạt động ngồi trời
Khi dạo chơi ngồi trời cơ có thể cho trẻ hát hoặc cơ hát cho trẻ nghe những
bài hát có giai điệu vui tươi, trong sáng, nội dung gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với
phong cảnh thiên nhiên, sự vật hay hiện tượng trẻ đang tiếp xúc nhằm gây ấn
tượng và làm giàu xúc cảm cho trẻ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, góp phần giáo
dục trẻ thơng qua nội dung của lời hát; Đồng thời thông qua hoat động kết hợp
trẻ hát và nghe hát giúp trẻ củng cố về kỹ năng âm nhạc.
Ví dụ : Chủ đề “Thế giới thực vật’’, trước khi cho trẻ quan sát cây cau tôi
cho trẻ hát bài hát “Em yêu cây xanh’’
6.4. Tích hợp giáo dục âm nhạc thơng qua hoạt động góc
Trong hoạt động góc ln có góc âm nhạc trẻ có thể thể hiện những ý tưởng
sáng tạo của mình thông qua các hoạt động phản ánh vai chơi. Như ở đây có thể

16


là ôn lại bài hát, bài múa cũ hoặc làm quen với bài hát, động tác múa mới. Bên
cạnh đó dụng cụ âm nhạc trẻ làm ca sĩ, làm nhạc sỹ, diễn viên múa... Hay qua
việc trẻ chơi ở các góc khác cũng có thể lồng ghép hoạt động âm nhạc một cách
linh hoạt.
Ví dụ: Trẻ chơi ở góc phân vai là cô giáo: Dạy các học sinh hát múa; Ở góc
xây dựng, sau khi khánh thành cơng trình trẻ hát mừng cơng trình
Việc tích hợp cho trẻ vận động theo nhạc ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ
củng cố kiến thức kỹ năng âm nhạc đã học trong chủ đề; đồng thời tạo cơ hội
cho trẻ sáng tạo âm nhạc.
6.5. Tích hợp trong giờ tổ chức cho trẻ ăn
Âm nhạc như một hiệu lệnh, trẻ chỉ cần nghe hát bài hát có nội dung là trẻ
biết đã đến giờ ăn và trẻ cùng cô giáo xếp bàn ăn, đi rửa tay, chuẩn bị khăn lau
tay và ngồi vào bàn ăn.

Ví dụ: Chuẩn bị đến giờ ăn cơ mở bài hát “Giờ ăn đến rồi” (sưu tầm trên
mạng), bài hát “Mời bạn ăn” (nhạc và lời Trần Ngọc). Trẻ sẽ tự động kê bàn ngế
cùng cô, đi rửa tay... mà không cần cô phải nhắc nhở. Khi trẻ ổn định vào bàn ăn
một lúc cô mới tắt nhạc để trẻ tập trung ăn.
6.6. Tích hợp trong giờ tổ chức cho trẻ ngủ trưa
Khi trẻ bắt đầu vào giờ ngủ trưa tôi cho trẻ nghe nhẹ nhàng những bài hát ru để
trẻ được hịa mình vào bầu khơng khí êm dịu để trẻ dễ dàng đi vào giấc ngủ.
Để tích hợp giáo dục âm nhạc trong giời ngủ trưa đạt hiệu quả, tơi tích cực sưu
tầm các bài hát ru cổ, các bài hát ru lời mới để hát ru cho trẻ ngủ.
6.7. Tích hợp trong giờ tổ chức cho trẻ hoạt động chiều
Thời gian buổi chiều tôi thường tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý
muốn, trẻ hát múa, chơi trị chơi âm nhạc, cơ động viên, khuyến khích trẻ cùng
tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác
biểu diễn.
* Kết quả: Tích hợp giáo dục âm nhạc trong hoạt động mọi lúc mọi nơi,
ngoài việc tạo hứng thú cho trẻ tham gia các hoạt động ; đồng thời tạo điều kiện
cho trẻ được ôn luyện thường xuyên các kiến thức , kỹ năng âm nhạc đã học. Từ
đó chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ được nâng lên.
7. Tích hợp giáo dục âm nhạc trong các hoạt động học.
Âm nhạc là hoạt động thường được giáo viên lựa chọn làm nội dung tích
hợp trong các hoạt động học. Thông qua các hoạt động học, tơi tích hợp giáo
dục âm nhạc cho trẻ trong các hình thức giới thiệu bài dạy, hình thức thay đổi
trạng thái cho trẻ trong hoạt động học; hình thức kết thúc giờ học...Qua đó hình
thức gây hứng thú cho trẻ trong các hoạt động học, đồng thời để củng cố kiến
thức kỹ năng âm nhạc đã học cho trẻ.
Chẳng hạn, trong giờ làm quen với văn học, dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện ; tơi
lựa chọn những bài hát có nội dung cùng với bài thơ câu chuyên để làm nội
dung tích hợp, cho trẻ hát rồi giới thiệu bài thơ câu chuyện sẽ học. Hay trong
giữa giờ học để thay đổi trạng thái cho trẻ, tôi cho trẻ hát và vận động một bài
hát về một nhân vật nào đó trong câu chuyện, bài thơ...

17


Ví dụ: Dạy bài thơ “Em yêu nhà em”; trước khi vào bài, tôi cho trẻ hát bài
hát “Nhà của tôi”. Từ nội dung của bài hát tôi dẫn dắt để giới thiệu bài thơ sẽ
dạy trẻ.
Hay trong hoạt động tạo hình, ngồi việc tích hợp âm nhạc trong hình thức
giới thiệu bài, thay đổi trạng thái cho trẻ, giáo viên cịn có thể tích hợp âm nhạc
lúc trẻ thể hiện tài năng, hay trong phần gây hứng thú, đàm thoại chuyển tiếp…
tất cả đều bổ trợ có hiệu quả cho tiết tạo hình thành cơng, đồng thời củng cố âm
nhạc cho trẻ.
Ví dụ: Chủ đề : “Thế giới thực vật”.
Đề tài “Vẽ vườn cây ăn quả”, Khi trưng bầy và giới thiệu sản phẩm, tôi cho trẻ
hát “Em yêu cây xanh”.
Và tương tự trong các hoạt động học khác, tơi vận dụng tích hợp âm nhạc
một cách phù hợp với nội dung từng hoạt động, để đem lại hiệu quả cho hoạt
động học chính đồng thời để củng cố kiến thức kỹ năng âm nhạc cho trẻ. Tất cả
các hoạt động học trong chương trình giáo dục mầm non đểu có thể tích hợp
được giáo dục âm nhạc.
* Kết quả: Lồng ghép giáo dục âm nhạc cho trẻ thông qua hoạt động học có chủ
định là hình thức tích hợp hiệu quả. Qua các hoạt động học trẻ được thể hiện khả
năng âm nhạc, được rèn lyện kiến thức kỹ năng âm nhạc. Đồng thời tạo cho trẻ
sự hứng thú tham gia vào hoạt động học hiệu quả hơn.
8.Giáo dục âm nhạc thông qua ngày lễ ngày hội
Trong những ngày lễ ngày hội như: Khai giảng năm học mới, Tết trung thu,
Ngày 20/11… là điều kiện có thể giáo dục cho trẻ thể hiện cảm xúc âm nhạc tốt
nhất. Thông qua các ngày hội, ngày lễ tạo cho trẻ tâm lý hào hứng để thể hiện
hết khả năng âm nhạc của mình. Thơng qua ngày hội , ngày lễ giúp trẻ mạnh
dạn, tự tin hơn trong khi tham gia hoạt động biểu diễn. Vì tâm lý trẻ thích được
biểu diễn, từ đó giúp trẻ say mê với âm nhạc.

18


Hình ảnh 5: Trẻ biểu diễn văn nghệ nhân ngày khai trường
Những ngày lễ đó tơi ln dành nhiều thời gian tập luyện cho các cháu các
tiết mục văn nghệ đặc sắc để trẻ được biểu diễn trên sân khấu. Ngày lễ, ngày hội
là cơ hội cho trẻ trong toàn trường giao lưu. Qua đó tạo cho trẻ nâng cao các kỹ
năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày
hội, ngày lễ, đồng thời củng cố những điều trẻ đã lĩnh hội được. Để giúp trẻ tự
tin thể hiện hết mình về khả năng âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ tôi luôn chú ý
thường xuyên rèn những kỹ năng âm nhạc cho trẻ. Có kế hoạch lựa chọn những
nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị trang phục đẹp, phù hợp với nội dung
biểu diễn của trẻ để giúp trẻ hào hứng biểu diễn, đồng thời cũng giáo dục trẻ
hiểu thêm về nghệ thuật âm nhạc, về trang phục, về kỹ thuật thể hiện.
* Kết quả: Thơng qua tích hợp âm nhạc vào hoạt động ngày hội, ngày lễ là hình
thức rèn lyện nâng cao kỹ năng âm nhạc ; tạo cho trẻ cơ hội để thể hiện sự sáng
tạo nghệ thuật. Đây là một trong những yêu cầu về kết quả mong đợi của hoạt
động âm nhạc cần đạt tới.
IV. KIỂM NGHIỆM
Sau một năm áp dụng những biện pháp đã tổ chức thực hiện trong sáng kiến.
Tôi nhân thấy chất lượng giáo dục âm nhạc của trẻ trong lớp được nâng lên rõ
rệt. Thể hiện ở các biểu hiện của trẻ về cảm xúc âm nhạc, thể hiện các kỹ năng
âm nhạc và sự sáng tạo nghệ thuật. Trẻ bộc lộ thường xuyên bằng các động tác
vận động theo các âm thanh âm nhạc; Như biểu hiện sự thích thú với bài hát,
bản nhạc và thể hiện động tác vận động theo. Hay thể hiện bằng lời nói nói lên
cảm nhận về các tác phẩm âm nhạc ; Thể hiện sự tự tin vận động âm nhạc bằng
các động tác sáng tạo trẻ tự nghĩ ra để thể hiện.
Để đánh giá mức độ hiệu quả của các giải pháp lựa chọn và thực hiện ; tôi đã
tiến hành đánh giá khảo sát lại kết quả theo các tiêu chí đánh giá khảo sát ban

đầu để có cơ sở so sánh. Kết quả khảo sát sau nghiên cứu cho thấy như sau :
S
T
T

1

Nội dung khảo sát

Cảm
nhận và
thể hiện
cảm xúc
trước vẻ
đẹp của
thiên
nhiên
cuộc sống

Số
trẻ
khả
o sát

Đạt
Tốt
SL

Khá
%

SL

1.1.Tán thưởng tự
khám phá , bắt chước
âm thanh, dáng điệu
và sử dụng các từ gợi
cảm nói lên cảm xúc
của mình khi nghe
các âm thanh gợi cảm
của các sự vật hiện
tượng.

35

12 34, 2 14

* Kết quả so với khảo
sát ban đầu.

35

3

8,6

6

%

Trung
bình
SL %

Chưa
đạt
SL

%

40

8

22, 8

1

2, 9

17,1

14

40

12

34,
3

19


và các tác
phẩm
nghệ
thuật

2

3

1.2.Chăm chú lắng
nghe và hưởng ứng
cảm xúc (hát, nhún
nhảy,lắc lư, thể hiện
cảm xúc minh họa
phù hợp) theo bài hát,
bản nhạc.

35

11 31,4 13

37,1

9

25,7

2

5,7

* Kết quả so với khảo
sát ban đầu.

35

4

20

15

43

9

25,
6

35

12 34,2 14

40

8

22,8

1

2,9

35

5

22, 9 14

40

8

22,
9

35

12 34,3 15

42,8

7

20

1

2,9

3

17, 1 14

40

12

34,
3

11 31,4 13

37,1

9

25,7

2

5,7

35

4

20

15

43

9

25,
6

35

11 31,4 13

37,1

9

25,7

2

5,7

35

4

20

15

43

9

25,
6

2.1.Hát đúng giai
điệu, lời ca,hát diễn
Một số kỹ cảm phù hợp với sắc
thái của bài hát qua
năng
giọng hát, nét mặt, cử
trong
hoạt động chỉ, điệu bộ…
âm nhạc * Kết quả so với khảo
(hát, vận sát ban đầu.
động theo
2.2.Vận động nhịp
nhạc)
nhàng phù hợp với
sắc thái, nhịp điệu bài
hát, bản nhạc với các
hình thức (vỗ tay theo
tiết tấu, múa).

* Kết quả so với khảo
35
sát ban đầu
3.1.Tự nghĩ ra các
hình thức để tạo ra
âm thanh, vận động, 35
hát theo các bản nhạc,
abì hát yêu thích.

Thể hiện
sự sáng
tạo
khi
tham gia
các hoạt
động
* Kết quả so với khảo
nghệ
sát ban đầu.
thuật

3.2.Gõ đệm bằng
dụng cụ theo tiết tấu
tự chọn.
* Kết quả so với khảo
sát ban đầu.

11,4

14, 2

8,6

11,4

11,4

7

8

6

7

7

20


Qua kết quả khảo sát cho thấy : Tỉ lệ phần trăm trẻ chưa đạt yêu cầu so với
đầu năm giảm đi rõ rệt; Kết quả các cháu đạt yêu cầu ở mức khá, giỏi tăng lên
đáng kể. Như vậy thể hiện hiệu quả của các giải pháp tôi đã lựa chọn và tổ chức
thực hiện là khá tốt. Đây là các giải pháp có thể áp dụng phù hợp với điều kiện
thực tế của trường Mầm non Nga Trung.
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
I. KẾT LUẬN
Trong chương trình giáo dục mầm non hoạt động âm nhạc là một hoạt động
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích. Hoạt động
âm nhạc được xem là hình thức chính để giáo dục thẩm mỹ cho trẻ. Đồng thời

âm nhạc cũng là phương tiện để giáo dục tồn diện cho trẻ đạt hiệu quả. Vì vậy,
giáo viên cần phải quan tâm đến việc tìm các giải pháp, cách làm sáng tạo để
nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ; từ đó góp phần giáo dục tồn
diện cho trẻ. Có thể có nhiều cách làm, nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng
giáo dục âm nhạc cho trẻ. Nhưng điều trước tiên mà giáo viên phải nắm vững để
làm cơ sở lựa chọn các giải pháp thực hiện hiệu quả đó là: Giáo viên phải hiểu
biết và nắm vững được cơ sở lý luận về giáo dục âm nhạc tác động đến sự phát
triển của trẻ. Tiếp đó, là giáo viên phải đánh giá đúng được tình hình thực trạng
về điều kiện nhà trường, điều kiện lớp học có tác động về cả mặt tích cực cũng
như hạn chế đến hoạt động giáo dục âm nhạc. Từ đó lựa chọn các giải pháp thực
hiện phù hợp với điều kiện thực trạng.
Từ những kết quả qua nghiên cứu đề tài sáng kiến, tơi có thể rút ra kết luận,
là bài học kinh nghiệm trong thực hiện các giải pháp của đề tài nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ như sau:
Để giáo dục âm nhạc cho trẻ đạt hiệu quả tốt, người giáo viên cần phải
không ngừng học tập nâng cao năng lực chun mơn, nghiệp vụ; nắm được tâm
sinh lí lứa tuổi, khả năng vốn có của trẻ; nắm vững các yêu cầu về nội dung, kết
quả mong đợi của hoạt động giáo dục âm nhạc của mỗi độ tuổi mầm non. Để từ
đó có biện pháp tác động phù hợp, đạt hiệu quả.
Giáo viên ln tạo khơng khí tươi vui, thoải mái, tạo mọi điều kiện có thể cho
trẻ tham gia vào hoạt động nghệ thuật.
Giáo viên phải dành thời gian và sáng tạo làm nhiều đồ dùng, đồ chơi tự tạo
đẹp, đảm bảo an tồn và có hiệu quả hỗ trợ cho trẻ hoạt động âm nhạc đạt chất
lượng.
Vận dụng linh hoạt và sáng tạo các phương pháp tích hợp giáo dục âm nhạc
vào các hoạt động của trẻ một các phù hợp, để tận dụng mọi cơ hội giáo dục âm
nhạc cho trẻ.
Tất cả những yếu tố trên đã tạo nên sức mạnh tổng hợp để góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ.
II. ĐỀ XUẤT

21


Đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường làm công tác tham mưu với các cấp,
làm công tác xã hội hóa giáo dục để trang bị thêm và làm phong phú về các
dụng cụ âm nhạc cho phòng âm nhạc.
Trên đây là một số các giải pháp lựa chon để thực hiện nâng cao chất lượng
hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Nga Trung. Tơi
rất mong được sự góp ý chân thành của hội đồng khoa học nghành.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nguyễn Thị Hoài

Nga Sơn, ngày 10 tháng 4 năm 2015
CAM KẾT KHÔNG COPY
Tác giả
Dương Thị Hương

22