UNESCO EIPICT Module 1. Bài 4 1
Giới thiệu về công nghệ
thông tin và truyền thông
Bài 4. Máy tính có những phần mềm
nào?
UNESCO EIPICT Module 1. Bài 4 2
Đặt vấn đề
Một hệ thống máy tính thường bao
gồm phần cứng và phần mềm
Phần cứng là các thành phần vật lý.
Phần mềm là các tập lệnh cho máy
tính thực hiện. Không có phần mềm,
máy tính sẽ không thể thực hiện
được các nhiệm vụ của mình.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
3
Phạm vi
Phần mềm là gì?
Có hai loại phần mềm nào?
Thế nào là lập trình?
Virus là gì và bạn cần đối phó với nó
thế nào?
Máy tính làm việc thế nào với các bộ
ký tự khác nhau?
Những khuynh hướng chung về phát
triển phần mềm?
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
4
Mục tiêu
Kết thúc bài học, học viên sẽ có khả năng:
Xác định các chức năng của phần mềm
trong một máy tính
Phân biệt hệ điều hành với chương trình
ứng dụng
Liệt kê các loại hệ điều hành và phần mềm
ứng dụng
Xác định các ngôn ngữ lập trình
Nhận biết và tránh virus máy tính
So sánh các bộ ký tự khác nhau
Có nhận thức về các khuynh hướng chung
về phát triển phần mềm
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
5
Có các loại phần mềm
nào?
Có hai tập hợp lệnh mà một máy tính
cần tuân theo:
Các lệnh chung: Phần mềm hệ thống
và hệ điều hành như DOS, Windows,
Unix, và Mac OS
Các lệnh đặc trưng: Phần mềm ứng
dụng như dùng trong xử lý văn bản,
bảng tính hay quản trị thư viện
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
6
Hệ điều hành
Một tập hợp có tổ chức các chương trình
hệ thống dùng như một giao diện giữa
người dùng hay ứng dụng với máy tính
Nó quản ký các tài nguyên phần cứng:
Quản lý CPU để chia sẻ thời gian thực
hiện các quá trình
Quản lý bộ nhớ để cung cấp tài nguyên
bộ nhớ một cách linh động
Quản lý vào/ra để điều khiển các thiết bị
đọc/ghi
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
7
Hệ điều hành đĩa (DOS)
Hệ điều hành (HĐH) đĩa là một từ
chung chỉ bất kỳ HĐH nào được nạp
từ đĩa khi máy tính khởi động hay
khởi động lại
Đó không là HĐH thân thiện người
dùng vì người dùng phải nhớ các lệnh
và ra lệnh bằng cách gõ từng dòng,
gọi là giao diện dòng lệnh. Ngày nay
rất ít người sử dụng DOS.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
8
Microsoft Windows
Một giao diện đồ họa (GUI) ban đầu
chạy dưới DOS (Windows 3.x) cho
phép đa nhiệm hay khả năng chạy
đồng thời nhiều chương trình.
Các phiên bản hiện nay là Windows
98, Windows Me and Windows 2000.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
9
Các hệ điều hành khác
IBM OS/2
Macintosh OS
UNIX và các phiên bản - SCO Unix
Linux và các phiên bản ( HĐH nguồn
mở)
Các HĐH có bản quyền khác
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
10
Các tiện ích
Loại phần mềm hệ thống thứ 2 là các
chương trình tiện ích. Các tiện ích được
sử dụng để hỗ trợ các phần mềm khác
như HĐH và các ứng dụng. Sau đây là
tổng quan các loại tiện ích
Phần mềm nén dữ liệu
Công cụ quản lý đĩa
Phần mềm chống virus
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
11
Các phần mềm ứng dụng
Một tập hợp các lệnh được thiết kế
để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể.
Các loại phần mềm phụ thuộc vào
ứng dụng của chúng:
Phần mềm văn phòng thông
thường
Phần mềm quản trị kinh doanh
Phần mềm chuyên dụng
Các phần mềm khác
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
12
Phần mềm văn phòng thông
thường
Xử lý văn bản MS Word, Open Office
Bảng tính Excel
Các hệ quản trị cơ sở dữ liệu - MS Access,
Oracle
Trình bày - Power Point
Xuất bản - Adobe PageMaker
Đồ họa/ hình ảnh - Corel Draw, Adobe
Photoshop
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
13
Phần mềm chuyên dụng
Phần mềm dùng cho các ứng dụng đặc
biệt gọi là phần mềm chuyên dụng. Thí
dụ:
Quản trị thư viện - Athena, Library
Solutions, Millenium
Phần mềm kế toán
Ứng dụng kỹ thuật
Ứng dụng kiến trúc
Phần mềm thống kê
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
14
Phần mềm quản trị thư
viện
Một chức năng: Chỉ thực hiện một
chức năng trong thư viện như biên
mục hay OPAC
Tích hợp: Có thể thực hiện tất cả hay
nhiều chức năng, sử dụng dữ liệu từ
một cơ sở dữ liệu duy nhất
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
15
Phần mềm nguồn mở
Phần mềm nguồn mở có rất nhiều
trên Internet. Có thể tải chúng về và
dùng miễn phí tùy theo điều kiện do
người phát triển đặt ra.Thí dụ
LINUX
Open Office
phpMylibrary
Greenstone
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
16
Virus máy tính là gì?
Nói chung virus máy tính được định nghĩa
là một chương trình hay một mã truy cập
mà người dùng không biết, hoặc một hoạt
động mà người dùng không dự kiến,
thường là làm hỏng dữ liệu hay đôi khi
làm hỏng cả hệ thống đang hoạt động
Một số chuyên gia an ninh xác định virus
khác với sâu và Trojan.
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
17
Bạn bảo vệ máy tính và dữ
liệu của bạn thế nào?
Khỏi virus, sâu, và Trojan
Khỏi các nguyên nhân khác
Sao lưu dữ liệu
Sử dụng tường lửa
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
18
Các chương trình được
viết như thế nào?
Các ngôn ngữ lập trình được dùng để
viết các chương trình. Nhưng trước
khi các chương trình được viết cần
tiến hành phân tích hệ thống một
cách toàn diện
UNESCO EIPICT Modu
le 1. Bài 4
19
Một số khuynh hướng và
vấn đề trong phát triển phần
mềm
Ngôn ngữ
Các máy tính dùng bộ ký tự ở dạng mã nhị phân.
Các chữ viết khác nhau dùng các bộ ký tự khác
nhau
Thân thiện người dùng hơn
Kích thước lớn hơn do tinh vi hơn
Tùy biến cao hơn
Có khả năng trên Web cao hơn
Mở hơn