Đánh giá hiệu quả dự án đầu tư xây dựng công trình Phong điện 1-Bình Thuận theo Cơ chế phát triển sạch

1. Tên chuyên đề: Đánh giá hiệu quả dự án đầu tư xây dựng công trình Phong điện
1-Bình Thuận theo Cơ chế phát triển sạch
2. Lý do chọn đề tài và sự phù hợp của đề tài với mục tiêu/nội dung đào tạo
chuyên ngành KT & QLMT:
Mục đích của đề tài là nhằm đánh giá cụ thể hiệu quả kinh tế xã hội của một
dự án phong điện kết hợp với Cơ chế phát triển sạch và xem xét khả năng ứng dụng
trên qui mô rộng của các dự án phong điện.
Đề tài phân tích hiệu quả kinh tế xã hội và môi trường của dự án Phong điện
1-Bình Thuận theo Cơ chế phát triển sạch, phù hợp với mục tiêu và nội dung đào tạo
chuyên ngành KT & QLMT.
3. Những hoạt động/ kết quả nghiên cứu sản xuất kinh doanh tại nơi thực tập
có liên quan trực tiếp đến đề tài: Tại Viện Chiến lược phát triển, các đề tài về qui
hoạch phát triển vùng đến năm 2020 được thực hiện, trong đó có nghiên cứu về qui
hoạch phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Bình Thuận.
4. Mục tiêu của chuyên đề :Giới thiệu hiệu quả kinh tế xã hội của năng lượng tái
tạo và cơ chế phát triển sạch thông qua một dự án phong điện theo phương pháp phân
tích chi phí lợi ích.
5. Phạm vi nghiên cứu của chuyên đề:
Phạm vi thời gian: Đề tài đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án dự định thực
hiện trong thời gian từ năm 2007-2033.
Phạm vi không gian: Vị trí dự án tại xã Chí Công và Bình Thạch, huyện Tuy
Phong, tỉnh Bình Thuận
6. Các phương pháp nghiên cứu sẽ sử dụng:
Phương pháp thu thập dữ liệu và xử lý thông tin: Tổng hợp các nguồn thông tin
dữ liệu qua các nguồn khác nhau, phân tích, sử dụng trong đề tài.
Phương pháp phân tích tài chính và phương pháp phân tích chi phí lợi ích: Đánh
giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án.
Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến của thầy hướng dẫn và tư vấn ý kiến
của các thầy cô trong khoa.
7. Các môn học chuyên ngành có liên quan trực tiếp đến chuyên đề:
• Phân tích chi phí –lợi ích

• Kinh tế môi trường
• Quản lý môi trường
• Đánh giá tác động môi trường
• Kinh tế quản lý tài nguyên
8. Nội dung chuyên đề và tiến độ thực hiện
Nội dung công việc Thời gian Sản phẩm
1
2
3
4
5
Thu thập tài liệu/số liệu/điều tra
CHƯƠNG I : CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ
THỰC TIỄN PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ
DỰ ÁN PHONG ĐIỆN 1 - BÌNH
THUẬN
I. Tổng quan về cơ chế phát triển sạch
II. Dự án CDM
III. Đánh giá hiệu quả của dự án CDM
CHƯƠNG II : TỔNG QUAN PHÁT
TRIỂN ĐIỆN LỰC VÀ NĂNG LƯỢNG
GIÓ TẠI VIỆT NAM
I. Tổng quan về phát triển điện lực Việt
Nam
II. Tổng quan về năng lượng gió
CHƯƠNG III : DỰ ÁN ĐẦU TƯ XDCT
PHONG ĐIỆN 1 - BÌNH THUẬN
I. Giới thiệu về huyện Tuy Phong, tỉnh
Bình Thuận
II. Giới thiệu về dự án Phong điện 1- Bình

Thuận
CHƯƠNG IV: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ
DỰ ÁN PHONG ĐIỆN 1 - BÌNH
THUẬN
I. Xác định chi phí và lợi ích dự án nền
II. Xác định chi phí và lợi ích của dự án
Từ 08/03 đến
15/03/2009
Từ 16/03 đến
20/03/2009
Từ 20/03 đến
23/03/2009
Từ 23/03 đến
27/03/2009
Từ 27/03 đến
31/03/2009
Báo cáo Chương I
Báo cáo Chương II
Báo cáo Chương III
Báo cáo Chương IV
6
7
khi bán được CERs
III. Phân tích độ nhạy của dự án CDM
IV. Hiệu quả về môi trường và xã hội
CHƯƠNG V: KIẾN NGHỊ
Chỉnh sửa và hoàn thiện
Từ 01/04 đến
03/04/2009
Từ 05/04 đến

30/04/2009
Báo cáo Chương V
Báo cáo hoàn chỉnh

GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
ADB (Asian Development Bank) : Ngân hàng phát triển châu Á
AWEA (American Wind Energy Association): Hiệp hội năng lượng gió của Mỹ
BCR (Benefit to Cost Ratio): Tỷ suất lợi ích chi phí
BM (Build margin): Biên xây dựng
BO (Build-Operate): Phương thức xây dựng-khai thác
CDM (Clean Development Mechanism): Cơ chế phát triển sạch
CVM (Contingent Valuation Method): Phương pháp đánh giá ngẫu nhiên
CERs (Certified Emissions Reductions): Chứng chí giảm phát thải
CM (Combined margin): Biên kết hợp
CNECB: Ban tư vấn chỉ đạo liên ngành
COP (Conference of Parties): Hội nghị các bên tham gia
DNA (Designated National Authorities): Cơ quan có thẩm quyền quốc gia về CDM
DOE (Designated Operational Entity): Cơ quan tác nghiệp thẩm tra CDM
EB (Executive Board): Ban điều hành CDM của Liên hiệp quốc
EPTC (Electric Power Trading Company): Công ty cổ phần mua bán điện
ET (Emissions Trading): Cơ chế thương mại phát triển
EU ETS (European Union Greenhouse Gas Emission Trading Scheme): Hệ thống
thương mại phát thải châu Âu
FSR (Feasibility study report): Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án
GHGs (Greenhouse Gases): Khí nhà kính
GWEC (Global Wind Energy Council): Tổ chức năng lượng gió toàn cầu
IPP (Independent power plant): Nhà máy điện độc lập
IRR (Internal Rate of Return): Hệ số hoàn vốn nội tại
JI (Joint Implementation): Cơ chế đồng thực hiện
LDCs (Least Developed Countries): Các nước kém phát triển nhất

LoA (Letter of Approval): Thư tán thành
LoE (Letter of Endorsement): Thư phê chuẩn
MONRE (Ministry of Natural Resources and Environment): Bộ Tài nguyên và Môi
trường
NPV (Net Present Value): Giá trị hiện tại ròng
ODA (Oficial Development Assistance): Hỗ trợ phát triển chính thức
OM (Operating margin): Biên vận hành
O&M (Operation & Maintance): Vận hành và bảo dưỡng
PB (Projected Payback): Thời gian hoàn vốn của dự án
PDD (Project Design Document): Văn kiện thiết kế dự án
PIN (Project Idea Note) : Ý tưởng dự án
UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change): Công ước
khung của Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu
VAT (Value Added Tax): Thuế giá trị gia tăng
WB (World Bank): Ngân hàng thế giới
WTA (Willing To Accept): Sẵn lòng chấp nhận
WTP (Willing To Pay): Sẵn lòng chi trả

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Năng lượng là một trong những nhu cầu thiết yếu của con người và là một yếu tố
đầu vào không thể thiếu được của hoạt động kinh tế. Khi mức sống của người dân
càng cao, trình độ sản xuất của nền kinh tế ngày càng hiện đại thì nhu cầu về năng
lượng cũng ngày càng lớn, và việc thỏa mãn nhu cầu này thực sự là một thách thức
đối với hầu hết mọi quốc gia. Việt Nam cũng hiện đang phải đối mặt với thách thức
của an ninh năng lượng khi các nguồn năng lượng hóa thạch ngày càng khan hiếm
trong khi nhu cầu nguồn điện cung ứng cho sản xuất và tiêu dùng luôn ở mức cao.
Điều này dẫn tới tình trạng ngành điện phải cắt điện luân phiên và nhập khẩu điện từ

Trung Quốc trong thời gian gần đây. Nhiệt điện và thủy điện chiếm phần lớn trong
cơ cấu nguồn điện tại Việt Nam nhưng hai nguồn năng lượng này kéo theo nhiều vấn
đề ô nhiễm môi trường (nhiệt điện) và các vấn đề xã hội, di cư, mất đất canh tác
(thủy điện). Do đó, vấn đề đa dạng hóa các nguồn năng lượng nhằm tăng cường sản
lượng điện và giảm thiểu rủi ro là rất cấp bách. Một điều đáng lưu ý là trong hàng
loạt giải pháp phát triển nguồn điện để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế (như nhập
khẩu điện, phát triển thủy điện, hay điện hạt nhân), dường như Việt Nam còn bỏ
quên điện gió, một nguồn điện mà trong mấy năm trở lại đây có tốc độ phát triển cao
nhất trên thị trường điện thế giới, hơn nữa giá thành ngày càng rẻ và rất thân thiện
với môi trường.
Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới, tiềm năng điện gió ở Việt Nam là lớn
nhất Đông Nam Á. Trong đó, một số vùng hải đảo và duyên hải miền Trung có vận
tốc gió lớn và thuận lợi về mặt địa hình để có thể xây dựng các nhà máy phong điện.
Nhiều nhà đầu tư ngần ngại trong việc đầu tư sản xuất điện gió do e ngại tính
chất phức tạp khó khăn về công nghệ, và lợi nhuận thấp hơn so với các lĩnh vực năng
lượng khác. Vì vậy, Cơ chế phát triển sạch là cơ hội tăng sự hấp dẫn về mặt tài chính
cho các dự án phong điện, đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp đầu tư và cho kinh tế,
môi trường, xã hội địa phương và quốc gia.
Nhằm đánh giá cụ thể hiệu quả kinh tế xã hội của một dự án phong điện kết hợp
với Cơ chế phát triển sạch và xem xét khả năng ứng dụng trên qui mô rộng của các
dự án phong điện, tôi đã chọn đề tài: “Đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án
Phong điện 1 – Bình Thuận theo cơ chế phát triển sạch”.
2. Mục đích nghiên cứu
Giới thiệu hiệu quả kinh tế xã hội của năng lượng tái tạo và cơ chế phát triển
sạch thông qua một dự án phong điện theo phương pháp phân tích chi phí lợi ích.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Dự án đầu tư xây dựng công trình Phong điện 1-Bình Thuận tại xã Chí Công và
Bình Thạch, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận.
4. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi thời gian: Đề tài đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án dự định

thực hiện trong thời gian từ năm 2007-2033.
Phạm vi không gian: Vị trí dự án tại xã Chí Công và Bình Thạch, huyện Tuy
Phong, tỉnh Bình Thuận
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập dữ liệu và xử lý thông tin: Tổng hợp các nguồn thông tin
dữ liệu qua các nguồn khác nhau, phân tích, sử dụng trong đề tài.
Phương pháp phân tích tài chính và phương pháp phân tích chi phí lợi ích: Đánh
giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án.
Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến của thầy hướng dẫn và tư vấn ý kiến
của các thầy cô trong khoa.
6. Cấu trúc của đề tài:
Cấu trúc của đề tài gồm 4 phần:
• Chương I: Cơ sở lý thuyết và thực tiễn phân tích hiệu quả kinh tế xã hội của dự
án Phong điện 1-Bình Thuận
• Chương II: Tổng quan phát triển điện lực và năng lượng gió tại Việt Nam
• Chương III: Giới thiệu chung về dự án Phong điện 1-Bình Thuận
• Chương IV: Đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án Phong điện 1-Bình
Thuận
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ
DỰ ÁN PHONG ĐIỆN 1 - BÌNH THUẬN
I. TỔNG QUAN VỀ CƠ CHẾ PHÁT TRIỂN SẠCH (CDM)
1.1 Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu và Nghị định thư
Kyoto
1.1.1 Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC)
UNFCCC là công ước quy định một cơ sở khung tổng quát cho những nỗ lực
quốc tế nhằm ứng phó với những biến đổi khí hậu trên quy mô toàn cầu. Thực chất
đây là một hiệp định được 160 quốc gia ký kết tại hội nghị thượng đỉnh Rio de
Janero (tháng 6/1992) và bắt đầu có hiệu lực vào tháng 3 năm 1994.
 Mục tiêu của Công ước:

Mục tiêu tổng quát của UNFCCC được qui định tại Điều 2 là: “Ổn định nồng độ
khí nhà kính trong khí quyển nhằm ngăn ngừa những can thiệp nguy hiểm gây ra bởi
các hoạt động của con người cho hệ thống khí hậu”.
Mục tiêu cụ thể được đặt ra trong Điều 4.2 (a) và (b) là “các nước công nghiệp
hoá đã được liệt kê trong Phụ lục I của Công ước này sẽ phải có cam kết đặc biệt
nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính quay trở lại bằng mức phát thải năm 1990 và
năm 2000”.
1.1.2 Nghị định thư Kyoto và các cơ chế của Nghị định thư Kyoto
Trong các cuộc đàm phán về UNFCCC, các bên tham gia Công ước này đã nhận
thức được sự cần thiết phải có những cam kết mạnh mẽ hơn và cụ thể hơn của những
nước công nghiệp nhằm giải quyết một cách nghiêm túc hơn nữa về biến đổi khí hậu.
Do đó, Nghị định thư Kyoto đã được thông qua tại khoá họp của Hội nghị các bên
lần thứ 3 (COP3) ở Kyoto, Nhật Bản vào tháng 12 năm 1997, có hiệu lực thi hành
vào ngày 16/02/2005.
Nghị định thư Kyoto ấn định các chỉ tiêu giảm phát thải khí nhà kính với những
ràng buộc pháp lý cho các nước thuộc Phụ lục I. Tổng lượng cắt giảm phát thải theo
cam kết của tất cả các bên thuộc Phụ lục I ít nhất là 5% so với mức phát thải năm
1990 trong thời kỳ đầu tiên của giai đoạn 2008-2012. Đối với từng nước hoặc nhóm
nước, nghĩa vụ giảm phát thải có khác nhau, cụ thể là Liên minh châu Âu giảm 8%;
Mỹ giảm 7% (tuy nhiên Mỹ đã tuyên bố rút khỏi Nghị định thư); Nhật Bản,
Hungary, Canada, Balan giảm 6%; Croatia giảm 5%; Newzealand, Liên bang Nga
không phải giảm. Riêng Nauy, Áo và Ailen được phép tăng phát thải tương ứng là
1%, 8% và 10%. Mặc dù mức giảm đầu tiên này là rất quan trọng nhưng còn thấp so
với yêu cầu ổn định nồng độ GHGs mà Công ước khung đặt ra.
 Các cơ chế của Nghị định thư Kyoto:
Chi phí giảm phát thải GHGs giữa các quốc gia hay khu vực rất khác nhau tuỳ
thuộc vào nhiều yếu tố (tăng hiệu quả sử dụng năng lượng, phát huy tiềm năng về
các nguồn năng lượng có khả năng tái tạo...). Vì thế, Nghị định thư Kyoto đưa ra các
“cơ chế mềm dẻo” nhằm mục đích cho phép các bên có chỉ tiêu giảm phát thải tạo ra
được những cơ hội giảm phát thải GHGs ở nước ngoài rẻ hơn so với ở trong nước.

Cơ chế đồng thực hiện (JI) cho phép các nước thuộc Phụ lục I (nước sở tại) thực
hiện đầu tư các dự án giảm phát thải hoặc thu hồi khí nhà kính từ khí quyển ở các
nước khác cũng thuộc phụ lục I (nước thực hiện) với chi phí thấp hơn so với thực
hiện tai nước sở tại. Đổi lại nước sở tại sẽ nhận được các EURs (các đơn vị giảm
phát thải) có được từ dự án và sử dụng chúng để thực hiện nghĩa vụ giảm phát thải
đã cam kết của mình trong Nghị định thư.
Cơ chế phát triển sạch (CDM) giúp cho các nước không thuộc Phụ lục I có được
sự phát triển bền vững, đồng thời giúp các nước đầu tư thuộc Phụ lục I có được
chứng nhận giảm phát thải GHGs (CERs) tại các nước không thuộc Phụ lục I.
Cơ chế buôn bán quyến phát thải (ET) áp dụng cho các nước thuộc Phụ lục I có
thể trao đổi với nhau quyền phát thải dư thừa của mình thông qua hoạt động thương
mại.
1.2 Vai trò và lợi ích của CDM đối với sự phát triển bền vững
CDM là cơ chế đầu tư phát triển bền vững cho phép các nước công nghiệp hoá
thuộc Phụ lục I thực hiện các dự án giảm phát thải tại các nước đang phát triển và đổi
lại nhận được chứng chỉ CERs, đạt được sự tuân thủ các cam kết của mình về giảm
phát thải định lượng theo Nghị định thư Kyoto, hạn chế sự biến đổi khí hậu trái đất.
Như vậy, thay vì cố gắng thực hiện giảm phát thải ngay tại nước mình bằng các biện
pháp như đầu tư, đổi mới, cải tiến công nghệ… với chi phí tốn kém hơn và hiệu quả
thường không cao; các nước công nghiệp hoá sẽ tiến hành các dự án CDM đầu tư
vào các nước đang phát triển chưa bị ô nhiễm môi trường nặng, trình độ công nghệ
chưa cao để giảm phát thải với hiệu quả cao hơn. Bằng cách này, các dự án CDM
đem lại lợi ích môi trường và kinh tế cho cả hai phía - phía các nước công nghiệp hoá
(các nhà đầu tư dự án CDM) và phía các nước đang phát triển (các nước tiếp nhận dự
án CDM). Về mặt kinh tế, nguồn tài trợ từ các dự án CDM chính là nguồn tài chính
mới và bổ sung giúp các nước đang phát triển đạt được mục tiêu kinh tế - xã hội, môi
trường và phát triển bền vững, phát triển các nguồn lực, cải thiện sử dụng đất, nâng
cao phúc lợi xã hội, xoá đói giảm nghèo, tạo việc làm hay giảm phụ thuộc vào nhập
khẩu nhiên liệu hoá thạch. Các nước công nghiệp hoá tăng thêm cơ hội đầu tư vào
nước chủ nhà. Về môi trường, các nước đang phát triển có cơ hội tiếp nhận các công

nghệ thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng, giảm ô nhiễm không khí và
nước. Ở mức độ toàn cầu, thông qua các dự án giảm phát thải, CDM có thể khuyến
khích đầu tư quốc tế, thúc đẩy cung cấp nguồn lực cần thiết cho tăng trưởng kinh tế
ở nhiều nơi, nhiều khu vực trên thế giới.
1.3 Tình hình thực hiện CDM trên thế giới
Đến tháng 11 năm 2007 đã có 175 nước và đại diện chính phủ các nước tham gia
ký kết (chiếm hơn 61.1% lượng khí thải từ các nước thuộc Phụ lục I).Hệ thống buôn
bán phát thải của cộng đồng châu Âu (EU ETS) cũng ghi nhận giá trị và số lượng các
giao dịch các-bon đã tăng gấp đôi lên mức 50 tỉ USD. Thị trường cácbon toàn cầu đã
tăng từ gấp đôi đến gấp ba ở tất cả các lĩnh vực, trừ các dự án ở những nước đang
phát triển. Xu hướng thị trường này có thể là một bước ngoặt đối với các nước đang
phát triển đang bắt đầu hưởng lợi từ hoạt động tài chính cácbon và đang tiến đến
những nỗ lực giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu bằng các công nghệ năng
lượng sạch tiên tiến. Trong năm 2007, đã có 68 quốc gia đang phát triển tham gia
CDM nhưng cũng phải đối mặt với sự giảm cầu trong năm 2008, khi các nước mua
quyền phát thải nhận ra rằng họ không có đủ thời gian để hoàn thành các cam kết
theo NĐT Kyoto với các dự án mới, và nhu cầu từ các thị trường như Mỹ dự kiến sẽ
chỉ được kích hoạt sau năm 2012. Quá trình thực hiện các dự án CDM cũng bị giảm
sút do sự chậm trễ về thủ tục phê chuẩn CDM.
Theo báo cáo mới đây của Ngân hàng thế giới, thị trường cácbon toàn cầu đã đạt
tới 97 tỉ USD vào năm 2008 cao hơn nhiều so với 64 tỉ USD trong năm 2007 và cao
gấp ba lần so với năm 2006. Tính đến đầu năm 2009, số dự án đăng ký CDM thành
công đã lên tới 1551 dự án và ước tính phát hành hơn 1, 53 tỉ CERs.
Bảng 1.1: Số liệu thống kê các dự án CDM và CERs (tháng 3/2009)
CERs trung
bình hàng năm
Số lượng CERs dự báo đên
năm 2012
>4200 dự án CDM do các
nước đưa ra trong đó:

_ > 2,900,000,000
1551 dự án đã được đăng ký 279,753,244 > 1,530,000,000
47 dự án đang xem xét 9,011,132 > 30,000,000
Nguồn:
Hình 1.1: Sự gia tăng về số lượng dự án CDM đã đăng ký, số dự án theo danh
mục các nước và số lượng CERs tính theo các dự án
Nguồn:
Hiện tại, theo số liệu của UNFCCC tháng 3 năm 2009, ngành năng lượng là lĩnh
vực thu hút nhiều dự án CDM nhất (chiếm 59.43%), tiếp theo là ngành xử lý và tiêu
huỷ chất thải (17.91%) và ngành nông nghiệp (5.25%).
0
39
183
685
1231
114
471
750
1600
4200
100
530
940
1900
2900
0
500
1000
1500
2000

2500
3000
3500
4000
4500
5/2005 12/1/2005 5/1/2006 5/1/2007 11/2008
Số dự án CDM đã đăng ký
Số dự án CDM theo danh mục các nước đưa ra
Số CERs theo dự án CDM trong danh mục (Triệu)
Hình 1.2: Số lượng các dự án đã được đăng ký CDM theo lĩnh vực
(tính đến tháng 3 năm 2009)
Nguồn:
Trong đó, Châu Á Thái Bình Dương hiện đang là khu vực sôi động nhất về các
dự án CDM. Tính đến đầu năm 2009, Ấn Độ là nơi có nhiều dự án CDM nhất, còn
Trung Quốc là quốc gia đứng đầu về nhận được CERs. Các nước Anh, Thuỵ Sĩ và
Nhật là những nước phát triển đầu tư nhiều nhất vào các dự án CDM (Anh: 29.85%;
Thuỵ Sĩ:21.84%; Nhật Bản: 10.56%).
Hình 1.3: Các dự án CDM đã đăng ký theo nước chủ nhà
tính đến tháng 3/2009 (tổng số là 1462 dự án)
2
3
3
19
48
92
102
127
340
1143
0 200 400 600 800 1000 1200 1400

Giao thông
Trồng rừng
Sản xuất kim loại
Khai khoáng
Công nghiệp hoá chất
Công nghiệp chế tạo
Nông nghiệp
Giảm phát thải nhiên liệu
Quản lý chất thải
Công nghiệp năng lượng
Số lượng dự án
27.29%
10.40%
31.26%
18.54%
1.98%
2.87%
7.66%
Trung Quốc
Ấn Độ
Brazil
Mêxicô
Malaysia
Chilê
Các nước khác
Nguồn:
1.4. Việt Nam với CDM
Việt Nam phê chuẩn Công ước khung biến đổi khí hậu (UNFCCC) vào ngày
16/11/1994; đã ký Nghị định thư Kyoto vào ngày 3/12/1998 và phê chuẩn vào ngày
25/9/2002. Được đánh giá là một trong những quốc gia tích cực và tham gia sớm vào

Nghị định thư Kyoto, quan điểm chung của Việt Nam là:
• Việc hạn chế ảnh hưởng của sự nóng lên toàn cầu là công việc chung, nhưng
các nước phát triển phải có trách nhiệm và dẫn đầu.
• Sự cố gắng của cộng đồng quốc tế cần cân đối hơn nữa giữa việc giảm thải
và các biện pháp ứng phó.
1.4.1. Tiềm năng tham gia cơ chế phát triển sạch của Việt Nam
Việt Nam đã xác định các lĩnh vực tiềm năng để xây dựng và thực hiện các dự
án về cơ chế phát triển sạch là nâng cao hiệu quả, bảo tồn và tiết kiệm năng lượng,
chuyển đổi sử dụng nhiên liệu, thu hồi và sử dụng khí mêtan từ bãi rác và từ khai
thác than, ứng dụng năng lượng tái tạo, thu hồi và sử dụng khí đốt đồng hành, trồng
rừng mới và tái trồng rừng, trong đó lĩnh vực năng lượng là có tiềm năng nhất.
Hình 1.4: Lượng phát thải GHGs trong 3 khu vực kinh tế chính tại Việt Nam
Nguồn: Bộ Tài nguyên và Môi trường
Theo Bộ Tài Nguyên và Môi trường (MONRE), tiềm năng giảm GHGs giai
đoạn 2001-2010 của Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, lâm nghiệp
ước khoảng 154,4 triệu tấn CO
2
, và theo cơ chế phát triển sạch của NĐT Kyoto, Việt
105.17
196.98
-32.1
68.29
396.35
43.53
-28.4
-21.7
12.11
57.35
57.2
64.7

112.99
140.67
233.28
432.54
-100
0
100
200
300
400
500
1998
2010
2020
2030
Năm
Triệu tấn C0
2
Năng lượng
Lâm nghiệp
Nông nghiệp
Tổng
Nam có thể thu được khoảng 250 triệu USD từ nguồn giảm khí này thông qua các dự
án CDM.
1.4.2 Những thách thức của Việt Nam tham gia thực hiện các dự án CDM
Một trong những thách thức từ thực tiễn phát triển CDM là các dự án CDM còn
nhiều yếu tố rủi ro như: cháy rừng trong các dự án AR-CDM, sự thiếu hợp tác từ
phía người dân và cơ quan chính quyền, không chặt chẽ trong quản lí thực hiện dự
án, thất thoát nguồn vốn đầu tư. Các ngành nông lâm nghiệp các ngành công nghiệp
của Việt nam thường nhỏ lẻ, phân tán nên nhiều khi không đáp ứng được các tiêu

chuẩn về qui mô đầu tư dự án. Chẳng hạn như, các doanh nghiệp còn thờ ơ với các
dự án CDM khi cho rằng phần lớn doanh nghiệp nước ta là doanh nghiệp vừa và nhỏ,
trong khi đó định mức mà Ban điều hành CDM quốc tế (EB) đưa ra phải giảm 10 tấn
CO
2
/doanh nghiệp/năm là quá cao. Hơn nữa, các quá trình thủ tục để được EB chứng
nhận khối lượng khí thải giảm được đạt yêu cầu quá phức tạp.
Đối với Việt Nam, thị trường mua bán CERs còn mới nên giá thành các CERs
còn khá rẻ và tính rủi ro sẽ rất cao. Trong quá trình mua bán, chuyển giao, giá cả của
CERs được chuyển nhượng rất bấp bênh, thường xuyên thay đổi phụ thuộc vào nhu
cầu của các nước cần chuyển nhượng và cung cầu trên thị trường. Mặt khác, sự phát
triển mạnh của CDM ở các nước châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ sẽ là yếu tố cạnh
tranh với Việt Nam khi tham gia vào thị trường CDM. Bên cạnh đó, CDM sẽ không
có triển vọng nếu giai đoạn sau Nghị định thư Kyoto không được xác định rõ ràng,
tức thời kì "hậu Kyoto" vào năm 2012.
Việt nam chưa chủ động tạo lập được đầy đủ các mối quan hệ quốc tế và sự phối
hợp đồng bộ của các ban ngành trong việc thực hiện các chiến lược phát triển CDM.
Trên thực tế, tại Việt Nam, các tổ chức ở các nước phát triển thông qua các công ty
cung cấp công nghệ tìm đến các nước đang phát triển có tiềm năng giảm phát thải
khí nhà kính để thực hiện dự án CDM. Điều này có nghĩa thị trường buôn bán phát
thải đang ở tình trạng một chiều, người mua chủ động tìm đến những địa chỉ có tiềm
năng cung cấp sản phẩm mà họ cần. Trong thời gian tới, sự phát triển về quy mô và
chất lượng của thị trường sẽ thay đổi, hình thức buôn bán phát thải sẽ cân bằng hơn,
nghĩa là các nhà cung cấp sản phấm sẽ chủ động tìm đến bên cầu.
Hiện nay, thách thức lớn nhất vẫn là kiến thức và thông tin về áp dụng cơ chế
CDM ở Việt Nam còn yếu và thiếu. CDM còn là một khái niệm mới trong lĩnh vực
đầu tư ở Việt Nam, cơ quan quản lí và các nhà chuyên môn còn lúng túng trong việc
ban hành các quyết định, chính sách và thiếu kinh nghiệm trong việc mua bán CERs
và quy trình thực hiện. Tổ chức tư vấn về CDM chưa đáp ứng được yêu cầu đối với
các dự án lớn, có tính đặc thù cao hoặc dự án ở lĩnh vực mới. Một trong những rào

cản lớn nhất khiến nhiều dự án CDM ở Việt Nam không được thẩm định thành công
là thiếu đường cơ sở thống nhất cho lưới điện quốc gia do không có số liệu chính
thức. Các tính toán chủ yếu dựa trên số liệu của Quy hoạch phát triển điện lực quốc
gia chứ không phải là số liệu thực tế. Bởi quy hoạch thường được điều chỉnh cho phù
hợp với xu thế phát triển của điện lực Việt Nam, nên tồn tại nhiều phiên bản khác
nhau, dẫn đến tình trạng mỗi đơn vị phát triển dự án lại có một hệ số phát thải đường
cơ sở riêng. Việc này khiến Cơ quan tác nghiệp thẩm tra (DOEs) lúng túng khi thẩm
định các dự án CDM khác nhau ở Việt Nam vì có nhiều các hệ số phát thải đường cơ
sở khác nhau, mặc dù chúng cùng dựa trên một nguồn số liệu. Hơn nữa, các số liệu
chỉ là trong kế hoạch, không phải là số liệu thực tế của hệ thống điện, rất khó để
DOE chấp nhận đường cơ sở do các đơn vị xây dựng dự án đưa ra.
Ngoài ra, một trong những yếu tố quyết định sự thành công của dự án CDM là
chứng minh tính bổ sung về tài chính, nghĩa là cần biện luận rằng dự án sẽ không khả
thi về mặt tài chính nếu không có thu nhập phụ từ lượng giảm phát thải các bon.
Theo yêu cầu của Ban chỉ đạo cơ chế phát triển sạch (CDM EB), phân tích tài chính
trong báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án (FSR) phải bao gồm cả phần thu nhập
phụ từ doanh thu cácbon. Tuy nhiên, vẫn chưa có một hướng dẫn cụ thể nào liên
quan đến vấn đề này cho những cơ quan lập FSR cũng như các chủ dự án - những
người mong muốn áp dụng CDM cho dự án của mình. Do vậy, chủ dự án và cơ quan
lập FSR thường do dự trong việc có bao gồm thu nhập từ CDM trong tính toán tài
chính của dự án tại FSR. Bên cạnh đó, sự thiếu hụt chuẩn tài chính cụ thể cho các dự
án ở Việt Nam cũng dẫn đến khó khăn trong quá trình cung cấp cho DOEs và CDM
EB các luận điểm thuyết phục và bằng chứng đáng tin cậy liên quan đến tính bổ sung
tài chính của các dự án.
1.4.3 Tình hình phát triển các dự án CDM tại Việt Nam
Đến tháng 3 năm 2003, Chính phủ đã giao cho Bộ Tài nguyên và môi trường
(MONRE) là cơ quan đầu mối tham gia và thực hiện UNFCCC và Nghị định thư
Kyoto, đồng thời là Cơ quan thẩm quyền quốc gia về CDM (DNA) của Việt Nam.
Như vậy, Việt Nam đã đạt được cả 3 điều kiện để tham gia một cách đầy đủ nhất vào
các dự án CDM quốc tế, đó là: Tự nguyện tham gia CDM, Chỉ định cơ quan quốc gia

về CDM và phê chuẩn Nghị định thư Kyoto.
Vào tháng 4 năm 2003, Ban tư vấn chỉ đạo liên ngành về CDM (CNECB) được
thành lập nhằm tư vấn, chỉ đạo cho DNA trong việc quản lý hoạt động và tham gia
đánh giá các dự án CDM tại Việt Nam. Ban này bao gồm 12 đại diện của 9 bộ, ngành
liên quan và Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam. Các dự án CDM thành
công được cấp CERs phải nộp mức phí là 2% tổng vốn đầu tư của dự án cho một quỹ
riêng, gọi là quỹ thích ứng. Quỹ này giúp những nước đang phát triển thích nghi với
những tác động môi trường tiêu cực do biến đổi khí hậu. Việt Nam cũng đã có những
khuyến khích về mặt tài chính cho các dự án CDM thông qua Quyết định số
130/2007/QD-TTg vào ngày 2 tháng 8 năm 2007 qui định hỗ trợ về thuế, sử dụng
đất, trợ giá và các qui định khác.
Các hoạt động dự án CDM ngày càng phát triển mạnh tại Việt Nam khi số lượng
dự án được phê duyệt đã và đang tăng lên một cách đáng kể. Trong khi chỉ có hai
văn kiện thiết kế dự án (PDD) được phê duyệt năm 2004 và hai PDD với 5 ý tưởng
dự án (PIN) được duyệt năm 2005, số thư phê duyệt (LoA) và thư tán thành (LoE)
được cấp trong năm 2006 lần lượt là 5 và 3. Năm 2007, Cơ quan thẩm quyền quốc
gia (DNA) đã cấp tổng cộng 16 LoA và 7 LoE . Kỷ lục là năm 2008, có 19 PDD và 1
PIN được phê duyệt chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm.
Tính đến đầu năm 2009, có 78 dự án chính thức đã nộp lên cơ quan thẩm định
quốc gia Việt Nam về CDM, trong đó có 56 dự án đã nhận được LoA của DNA của
Việt Nam với lượng giảm phát thải là 4.5 triệu tấn CO
2
/năm. Theo UNFCCC, Việt
Nam đã phát hành được 4.486.500 CERs với 4 dự án chính thức được đăng ký quốc
tế thành công (3 dự án CDM thủy điện nhỏ và dự án thu hồi khí mỏ Rạng Đông).
Ngoài ra, Việt Nam hiện có 28 dự án đang thẩm định quốc tế, trong đó có 1 dự án
điện gió tại Bình Thuận, là dự án điện gió theo CDM thứ hai ở Đông Nam Á. Các
bên mua CERs của Việt Nam gồm có các nước Nhật Bản, Đức, Hà Lan, Canada,
Anh, Thụy Điển, Đan Mạch.
Hình 1.5: Các dự án CDM tại Viêt Nam thẩm định quốc tế theo lĩnh vực

(tổng cộng 28 dự án)
Nguồn: Công ty cổ phần tư vấn năng lượng môi trường (VNEEC)
II. DỰ ÁN CDM
2.1 Khái niệm dự án CDM
Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 130/2007/QĐ-TTg ngày
22/08/2007 định nghĩa: Dự án CDM là dự án đầu tư sản xuất theo công nghệ mới,
tiên tiến thân thiện với môi trường, có kết quả giảm phát thải GHGs được Ban chấp
hành quốc tế về CDM chấp thuận đăng ký và cấp chứng chỉ giảm phát thải GHGs.
Hình 1.6: Mô hình dự án CDM đơn phương và song phương
Dự án CDM gồm có mô hình đơn phương và mô hình song phương. Theo mô
hình đơn phương, các quốc gia tự đầu tư vốn và bán CERs thu được từ dự án. Theo
14%
60%
4%
7%
7%
4%
4%
Xử lý rác thải (4)
Thủy điện (17)
Khí sinh học (1)
Tiết kiệm năng lượng (2)
Chôn lấp rác (2)
Điện gió (1)
Trồng rừng (1)
CDM
Các nước không thuộc
Phụ lục I
1
2

3
4
Các nước thuộc
Phụ lục I
Dòng đầu tư
Dòng giấy phép
mô hình song phương, các nước phát triển thuộc Phụ lục I sẽ đầu tư vốn, công nghệ
vào các nước đang phát triển thông qua các dự án thân thiện với môi trường, đổi lại
họ thu được CERs nhằm thực hiện cam kết tuân thủ Nghị định thư Kyoto. Mô hình
dự án CDM đơn phương được đặc trưng bằng nhóm các giao dịch (1;2), còn mô hình
song phương bao gồm các nhóm giao dịch (3;2) và (3;4).
 Những nguyên tắc cơ bản thực hiện dự án CDM
•Tính bổ sung: Dự án phải chứng minh được rằng hoạt động (mà nhờ đó giảm
phát thải GHGs) sẽ không xảy ra nếu không có dự án.
•Tính bền vững: Dự án phải thúc đẩy phát triển bền vững của nước chủ nhà.
Do đó, CDM được Ban chấp hành CDM (EB) giám sát. EB chịu trách nhiệm
thẩm tra xem một đề xuất có phù hợp để trở thành dự án CDM hay không theo các
tiêu chí đánh giá do nước chủ nhà đặt ra.
2.2 Lĩnh vực thực hiện dự án CDM
Lĩnh vực thực hiện dự án CDM là toàn bộ các lĩnh vực kinh tế có mang lại kết quá
giảm phát thải khí nhà kính, gồm có:
• Nâng cao hiệu quả sử dụng, bảo tồn và tiết kiệm năng lượng;
• Khai thác, ứng dựng các nguồn năng lượng tái tạo;
• Chuyển đổi sử dụng nhiên liệu hoá thạch nhằm giảm phát thải khí nhà kính;
• Thu hồi và sử dựng khí đốt đồng hành từ các mỏ khai thác dầu;
• Thu hồi khí mê tan (CH
4
) từ các bãi chôn lấp rác thải, từ các hầm khai thác
than để tiêu huỷ hoặc sử dụng cho phát điện, sinh hoạt;
• Trồng rừng hoặc tái trồng rừng để tăng khả năng hấp thụ, giảm phát thải khí

nhà kính.
• Giám phát thải khí mê tan (CH
4
) từ các hoạt động trồng trọt và chăn nuôi;
• Các lĩnh vực khác mang lại kết quả giảm phát thải khí nhà kính.
2.3 Đường cơ sở
Đường cơ sở là một kịch bản xảy ra khi không có cơ chế CDM. Các mức phát
thải đường cơ sở cần được dùng làm các mức tham chiếu cho phép so sánh được với
các mức phát thải thực tế của dự án và sử dụng để định lượng các mức giảm phát
thải mang tính bổ sung do dự án mang lại.
Khi lựa chọn phương pháp luận đường cơ sở cho một hoạt động dự án, các bên
tham gia dự án sẽ chọn một trong số các cách tiếp cận dưới đây:
• Các mức phát thải thực tế hiện nay và trước đây nếu áp dụng.
• Các mức phát thải của một công nghệ tiêu biểu cho quá trình hành động nặng
về lợi ích kinh tế có lưu ý đến các rào cản đối với đầu tư.
• Các mức phát thải trung bình của các hoạt động dự án tương tự đã thực hiện
trong phạm vi 5 năm trước trong các điều kiện xã hội, kinh tế, môi trường và
công nghệ giống nhau và hiệu quả thực hiện nằm trong nhóm 20% các dự án
hàng đầu.
Hình 1.7: Đường cơ sở của dự án CDM
2.4 Quy trình của dự án CDM
Theo qui định của Nghị định thư Kyoto và thỏa thuận Marrakech, một dự án
CDM sẽ được triển khai gồm 6 bước cơ bản, trong đó 3 bước đầu được tiến hành
trong thời gian chuẩn bị dự án, 3 bước sau trong suốt thời gian thực hiện dự án.
Giảm phát thải = CERs
Các phát thải đường cơ sở
Phát thải của dự án
Bắt đầu
Năm
Hình 1.8: Sơ đồ chu trình dự án CDM

Nguồn: www.ahk.org.br
 Thiết kế và xây dựng dự án:
Bước đầu tiên trong chu trình của dự án CDM nhằm thiết kế và xây dựng dự án
CDM tiềm năng. Dự án phải đảm bảo tính thực tế, tính khả thi, có khả năng đo lường
được và mang tính bổ sung. Tính bổ sung được thể hiện qua việc so sánh mức phát
thải của dự án với trường hợp tham chiếu hợp lý được gọi là đường cơ sở. Kết thúc
giai đoạn này cần có tài liệu ý tưởng dự án (PIN), văn kiện thiết kế dự án (PDD).
Văn kiện thiết kế dự án do các bên tham gia dự án soạn thảo với sự hướng dẫn và
giúp đỡ của một tổ chức tác nghiệp quốc tế (DOE) theo hướng dẫn của Ban điều
hành CDM và trình lên cơ quan có thẩm quyền xem xét và phê duyệt dự án.
 Phê duyệt quốc gia và thẩm định PDD:
Thẩm định dự án là quá trình đánh giá độc lập PDD do các tổ chức tác nghiệp
được chỉ định (DOEs) thực hiện dựa trên các yêu cầu bắt buộc của cơ chế CDM. Các
DOEs có thể là những công ty tư nhân đặc thù như các công ty kế toán và kiểm toán,
DOE & DNA
Các bên tham
gia dự án
DOE
EB
Thiết kế dự án (PIN, PDD)
Phê chuẩn và đăng ký
Giám sát
Thẩm tra và chứng nhận
Ban hành CERs
Phê duyệt
quốc gia
EB
Các bên tham
gia dự án
Thẩm định

PDD
Quy trình dự án
Các bên liên quan
Giai đoạn
chuẩn bị
dự án
Giai đoạn
thực hiện
dự án
công ty tư vấn, công ty luật có khả năng đánh giá dự án một cách độc lập và tin cậy.
Quá trình thẩm định bắt đầu bằng việc các bên dự án lựa chọn và ký kết hợp đồng
với DOE để xem xét PDD dự án cùng với mọi hồ sơ liên quan để khẳng định rằng
PDD thỏa mãn các yêu cầu của EB.
Sau khi hết thời hạn gửi nhận xét (tức 30 ngày sau khi công khai hồ sơ), trên cơ
sở PDD và những nhận xét của các bên liên quan, DOE sẽ xác định xem dự án có thể
được thẩm định hay không. Ở giai đoạn này, DOE sẽ thông báo cho các bên dự án
kết quả thẩm định, còn các bên tham gia dự án phải gửi cho DOE Thư phê chuẩn
(LoA) của cơ quan thẩm quyền quốc gia về CDM (DNA). Sau khi thẩm định dự án,
DOE sẽ trình EB Báo cáo thẩm định với yêu cầu cho đăng ký dự án.
 Phê chuẩn và đăng ký:
Đăng ký là sự công nhận chính thức của EB đối với hoạt động dự án CDM đã
được thẩm định. Đây là điều kiện tiên quyết cho việc kiểm tra, chứng nhận và phát
hành CERs thu được từ hoạt động của dự án.
 Giám sát:
Sau khi đăng ký chính thức, các bên tham gia có trách nhiệm thực hiện giám sát
các mức phát thải GHGs của dự án theo kế hoạch được ghi trong văn kiện PDD. Kế
hoạch giám sát cũng cần để thu thập và lưu trữ mọi dữ liệu có liên quan cho việc
đánh giá hoặc đo đạc phát thải GHGs, và xác định phát thải cơ sở có được từ dự án.
Kế hoạch giám sát phải đề cập vấn đề đảm bảo chất lượng và các thủ tục kiểm tra,
các phương pháp tính toán định kỳ GHGs và trình bày bằng văn bản các bước tiến

hành các tính toán đó.
 Thẩm tra và chứng nhận:
Thẩm tra là quá trình xem xét và xác định do các DOEs tiến hành định kì về việc
giảm phát thải GHGs của dự án tại nguồn nhằm đánh giá kết quả hoạt động của dự
án trong thời gian thẩm tra. Việc thẩm tra chỉ được tiến hành khi các bên tham gia dự
án đệ trình để được thẩm tra và kiểm toán lượng các bon giảm được của dự án.
Chứng nhận là sự đảm bảo bằng văn bản của DOE rằng trong một giai đoạn cụ thể,
hoạt động dự án đã đạt được lượng giảm GHGs như đã được kiểm tra.
Kết thúc quá trình kiểm tra là DOE hoàn thành Báo cáo kiểm tra, trong đó khẳng
định lượng giảm GHGs đạt được. Báo cáo này được chuyển cho các bên dự án, các
bên liên quan và EB đồng thời công bố công khai.
Sau khi kết thúc đợt kiểm tra và dựa trên Báo cáo kiểm tra, DOE sẽ hoàn thành
Báo cáo chứng nhận, trong đó xác nhận rằng trong thời gian cụ thể này, hoạt động dự
án đạt được lượng giảm GHGs như đã được kiểm tra.
 Ban hành CERs:
Sau khi trẩm tra và chứng nhận, Ban điều hành CDM dựa trên báo cáo chứng
nhận của DOEs để đưa ra quyết định cuối cùng. Nếu dự án được chấp nhận thì EB sẽ
chỉ thị cho cơ quan đăng ký ban hành CERs trong vòng 15 ngày kể từ khi dự án được
chứng nhận.
2.5 Các tiêu chuẩn quốc gia để phê duyệt dự án CDM tại Việt Nam
2.5.1. Tiêu chuẩn loại trừ
 Tính bền vững:
• Phải phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững quốc gia
• Phải phù hợp với các mục tiêu chiến lược phát triển ngành và địa phương
 Tính bổ sung
• Có tính bổ sung về tác động môi trường: Kết quả giảm khí nhà kính mà dự
án tạo ra so với không có dự án.
• Tính bổ sung về tài chính: Tài trợ công cho các dự án CDM không làm sai
lệch Quỹ dành cho Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)
 Tính khả thi

• Được Chính phủ ủng hộ.
• Có kết quả thực, đo đếm được và lợi ích lâu dài nhằm giảm nhẹ tác động
của biến đổi khí hậu.