Não bộ kỳ diệu: Trường đại học nào cho trẻ? ppt

Não bộ kỳ diệu: Trường đại học nào cho trẻ?
Bố mẹ có nên bắt đầu dạy học cho con ngay khi vẫn còn chưa đi học
không? Bởi vì bộ não của trẻ đang phát triển nên chúng ta không nên
đặt vào đó quá nhiều thông tin mà chúng ta có thể nhồi nhét có phải
không? Sự thật là trẻ học hỏi theo nhiều cách khác nhau, và phần
lớn trong số đó chúng ta vẫn chưa hiểu được đầy đủ. Một số nhà
nghiên cứu cho rằng thậm chí là có hại khi bắt trẻ phải học quá
nhiều, hay phải tiếp thu những khái niệm mà bộ não của trẻ vẫn
chưa đủ chín chắn để giải quyết. Nếu như bộ não vẫn chưa sẵn sàng
học những khái niệm trừu tượng (ví dụ như toán học), thì có thể nó
sẽ chắp vá những khái niệm này lại với nhau để tạo thành lối mòn -
những sự liên kết kém hiệu quả hơn cái mà đáng nhẽ ra sẽ được bộ
não tạo ra và sử dụng sau này - con đường mòn kém hiệu quả này
thường rất khó bị phá vỡ.
Ép con phải học tập trước khi trẻ thực sự sẵn sàng có thể gây ra
những hậu quả tâm lý khó lường. Bộ não của trẻ liên tục đưa ra
những quyết định về chính bản thân mình và những người xung
quanh. Khi trẻ gặp khó khăn trong việc tiếp thu một khái niệm mới, và
bị ép buộc phải học bởi những người yêu thương trẻ - bố mẹ của bé
(dĩ nhiên là với ý tốt), trẻ có thể đưa ra quyết định rằng "Con không
có đủ khả năng", trong khi sự thật chỉ là bộ não của bé chưa sẵn
sàng để tiếp thu những khái niệm đó. Điều đó sẽ gây trở ngại cho trẻ,
và bé có thể cảm thấy hết sức sợ hãi khi phải học khái niệm đó.
Hầu như không có điều gì là tuyệt đối: mỗi bộ não con người đều đặc
biệt và duy nhất; không thể khái quát hoá về điều gì là đúng hay điều
gì là sai rồi áp dụng đối với cá nhân một đứa trẻ. Nhưng một vài học
giả, giống như Jane Healy tin rằng nền văn hoá hiện đại đang phát
triển nhanh của chúng ta (và nhất là một số chương trình giáo dục
trên truyền hình của chúng ta) có lẽ đang ảnh hưởng đến các khả
năng của trẻ em: khả năng chú ý, khả năng lắng nghe, và khả năng
học hỏi ở những cấp độ tiếp sau đó trong cuộc đời. Một vài nhà giáo

dục trẻ em gần đây cho biết trẻ mẫu giáo ngày nay dường như gặp
phải nhiều khó khăn hơn trong việc ngồi học, và chú ý đến những bài
học hay những câu chuyện trên lớp. Cùng lúc đó, rất nhiều trẻ trong
độ tuổi này lại khôn trước tuổi, bởi vì chúng thu được một lượng từ
vựng lớn (và thỉnh thoảng người lớn lại gây xáo trộn) từ ti-vi. Có lẽ,
tất cả việc học đều không tồn tại một khuôn "tốt"; cha mẹ cần phải
quan tâm hơn nữa đến những biểu hiện của con, và đảm bảo chắc
chắn rằng kiến thức và các giá trị cần tiếp thu phải được học cùng
với sự phát triển các từ vựng và các kỹ năng.
Trẻ học hỏi tốt nhất thông qua giao tiếp trong các mối quan hệ, và
điều mà trẻ cần nhất để học trong những năm mẫu giáo thì không có
trong những cuốn tranh bắt mắt, hay trên tivi. Trẻ học hỏi tốt nhất qua
sự nhận biết những liên quan sinh động phối hợp nhiều giác quan:
ngửi, nghe, nhìn, nếm, và chạm. Trẻ cũng cần có cơ hội để kết nối
những điều mình đã biết với những thông tin mới, để xây dựng lên
một thế giới nhận biết của riêng bé. Thật không còn gì thú vị nếu sự
vui chơi đáp ứng được tất cả các yêu cầu của trẻ. Sự vui chơi rất
quan trọng đối với bé trong những năm mẫu giáo. Hãy nhớ rằng, một
đứa trẻ đang vui chơi là đang thực sự làm việc chăm chỉ để phát triển
một bộ não khoẻ mạnh.
Trẻ thực sự cần gì?
Chắc chắn trẻ mẫu giáo là những người nhỏ bé bận rộn, bởi vì chúng
có quá nhiều thứ để học. Như chúng tôi đã đề cập đến, trẻ học tốt
nhất thông qua những tình huống giao tiếp trong các mối quan hệ.
Tất cả sự phát triển của bộ não là tạo ra những kết nối, và bộ não
của trẻ được cấu tạo sẵn để tìm ra các kết nối từ lúc được sinh ra.
Bạn và những người trông trẻ có liên kết thế nào với trẻ - bạn nói
chuyện, chơi với con và nuôi dưỡng con thế nào - thì cho đến lúc
này, nó là nhân tố quan trọng nhất trong sự phát triển của trẻ. (Bạn
sẽ hiểu nhiều hơn về sự phát triển tâm lý của trẻ trong chương 7.).