Trách nhiệm xã hội về môi trường của ngành thủy sản hội nhập quốc tế

r

Tap chi Khoa hoc - Cone nelie Thuy j
VAN

£ € TRAO DOI

TRACH NHIE.M X.A HOI \ t MOI TRL OXG CL 4 \GA.NH
THIA' S.AN HOI NRAP Q l 6 c TE

'^ '^R-\4nO.\.U
Nga> Qhln ba,, ZiO[ 2016.

l\rEGRATIO.\
To Thi Hiin I inh'

\gav phan bien ,b

?2016. Na:

TOM T.\T

l'^'":'-'"-''fcaadaanhnghiip,amdivan,,Jd,,ocdecdpUia,ihie
d,^. Tn, hien. nhan Ihac vi vdn de nay caa cdc doanh ngh.ip nil chung, I a nuac ta trong ih&i gian g
van con kha hnn rhi ^^ ,1A ...A,, .i.... , . . . .
* ^ "n-nungc
'iganh
thuy san noi
van con tha han che. dodd, viic ,hire Inen n-deh nhiem va lidi id.An j ' "
• rieng
" ' ' hien

"""'
,veu can dich Ihac can nd cung cdn rd, nhidu /, •',
A T
""" """^ "'<" ™ * ''^' "'•' •'•"> * " ?

*...r(h..,r„,*i,,*.„,,,,,i.:;:'

™^°'3_^*';^^

ddagihiit,hire, quan .dm han dl ,hi_,e hiz"!::!^:::::2z

rr':

va nang cao chd, lirong sdn pham. Die bid, ,rong hdi nhdp qi.de li c u : Z 7 2
7
' ' """ '""^"^
ir, xual khdu cao cua Uil Nam,
'
' ""''" """ ""<"'? "«""*
S"*
Tu khoa, trdch nh,em xd hoc mdi irnOng, l,di nhdp
IBS! RACT

'-.^^::::2:v::r::::r ""':-'•'•'—'•" -™
Iherefore, ihejhl, inipiem^m.Z^Z,:^:!:
has siili many shoriconim,, i, LertrnZ

Z7""'
"" 'f"
""'

,,'""'"'"'"^^^^^^

~

" "'" ""ã" ""'""'

--'-'^.os,,io.iinbo,L:::\i:int:^^^^^^^^^^^^^

"ãô'cnsabom,,,e,nip,emen,ai,onolsocialresosihiiio.n
mpvemeni Especially , ,fc ,„„ „ , .fZeT

" ' ' ' " ' ' ' ' " ' " ' ' " ' ' • ' '
I '"""'""""•••'••""'"""""I
P'oduu qi.aiii,

'•Wustneseoniribnlmgloexpon:IZne::T

' " " " " " ° " "" '""""

""""'"

" » ' " • "' " "

Keywords socialresponsihiiir,, evnanmem iniergraie
I MOBAU
Thuc hien Irach nhiem xa hoi cua
doanh nghiep Viel Nam la yeu du 111 yeu
lnhien, m j c dd da dugc d l cap nhllu nhung
day van la van d l con kha nia, mi, a l l voi cac

doanh nghiep nude ta noi chung va nganh thiiy
san npi rieng. Tren Ihuc t l nhieu khi v i n a l

• Khoa Khoa hoc c ih (n - To/ong Oa.

nay duoc nhan thuc do la trach nhiem xa h6(
VOI Ihl truong; nguo, tieu diing; trach nhiem
ve bao ve moi tn/ong. irach nhiem vdi nguoi
lao aong, trach nhiem chung vdi cong aing
va van dung cung rat khac nhau. Bai viel nay
chi ae cap aen trdch nhiem xa hoi cua nganh
thuy san aoi vdi v i n ae bao ve moi Irudng
3
trong hot nhap quoc te

hoc Nha Trang

IRUai-iG OAI HOC NHA TBANG .

i


Tgp chi Khoa i^-Cong

nghSVi^sitn

Hi$n nay v i n de 6 nhiSm mOi tru-drng, k h ^
ttiSc nguon loi qud mi>G, an toSn th^re p h ^ . . .
da va dang anh hu-dng }^u d ^ hlnh Snh v i uy
tin cua diat lifong thOy sSn Vi§t Nam tr§n thi

tHf^rng qu6c t^. C a c v ^ de tr§n dg v S ^ n g ^ t
ra yfiu d u cSn Biiic day t r a * nhilm c ^ i ^ t r t r i
d i n va c ^ doanh n g h i ^ trong Idiai thac, tint
W^n s& dyng vd bao v§ thiJy hSi sSn. nh& \d
truwc nguang cira h ^ nhgp qu6c ^ .
II. NOI DUNG
1. Cdc quan n i f m wd \oi jch cQa v i f c thy>c
thi trach n h i f m x i h9i cua doanh n g h i f p
C6 nhilu cdtA\ djnh nghfa Itfiac nhau vk
trich nhiSm xa hOi cOa doanh nghiep. Theo HOi
d6ng Thuang mgi th^ gioi, "Ti^ch nhi$m xa h^i
cOa doanh nghi$p la sy cam k i t trong vi#c ling
xt> hp'p dgo ly vd dong gdp v i o s v phit trien
kinh t4. d6ng th&i c i i ftign dtxk luvng cu0c
s6ng cua lyc lugrng lao dOng v i gia dinh hg,
d3ng nhi/ cOa cOng d6ng ^ a phuong v i cQa
toin xa h^i n6i chung"; hay theo nhdm Phit
triln kinh t l tu nhin cua Ngin hing The gidi
(WB), trich nhi|m x i hOi cua doanh nghi$p l i
"sy cam k i t cOa doanh nghiep ddng gdp cho
vi$c phit triln kinh t l ben vijng, thong qua
nhOng vi0c Iim ning cao chit lu^ng d6i sing
cQa ngudi lao dOng v i cac thinh vi6n trong gia
dinh he?; die c^ng d6ng v i t o i n xa h^i. theo
cich cd l^i cho c i doanh nghi$p cung nhu
phdt triln Chung cCia xa hdi" [1].
M i c dCi cich dien giai cd t h i khic nhau,
nhung cd t h i hilu trdch nhiim xa hOi ciJa
doanh nghi#p mdt cich d^y dO bao g6m: (ii)
trich nh!$m vdi ttij ttudng v i ngudi t i i u dCing;

(ii) trich nhi^m v l b i o v$ mdi t r u i n g ; (ill) trich
nhi§m vdi ngudi lao ddng v i (iv) trSch nhi$m
Chung vdi cdng ding [3].
Thi,rc hi#n trdch nhi$m xa hdi cd t h i mang
lgi cho doanh nghi§p nhilu Ig-i ich. VI viy,
m6i doanh nghidp tv quyit i^nh mdt cich t y
nguy§n v l thyc hi$n trich nhi§m xS hdi cfla
minh v i cd nh&ng \ty\ ich trong kinh doanh
&idng qua c i c hogt ddng, dd l i :

154 ã TRUiiNG OAI HQC NHA TIJANS

sS2/20i6
- t)6i vâi bSn mua; ^ o v$ ^\iang N$u
khdrig bJ.xS t # ^ Wch; li&ig cao uy tin cfla
s i n phim mdt cich b i n vQng: md rdng thi
tnj-dhsi V i i n i tt^ vft g i i c i ; duvc tham gia c i c
chiKyrf « n h ^ i to V i l r i c h nhi#m x i hdi^ ©61' vdi bfin b i n : Duy tri hogc ki? t h i m
hpp dong; Sng ning sulit v i c h i t lt«mg s i n
phim; giim s6 cdng n h i n bd vi$c: ©nauyiifri
x i h d i d l d§ d i n g hogt d^ng han.
- Cai thidn^ c i c tieu chuin lao ddng, c^ t h i
i i tang c t ^ hfgrr^ cudc s i n g v i c i i thi^n §0"e
khde t ^ o n ^ f d i japtddng v i gia dinh hp; ho t ^ .
d l thyc hiin t i t han lugt p h i p lao ddng; taqg
k h i ning cgnh tranh qu6c gia
Nhu Viy, ndi h i m cfla trdch nhidm x i h$i
ciia doanh nghiip bao gom nhieu khia cgnh
liin quan d i n t>ng xi> cfla doanh nghiep d i l
vdi c i c chfl t h i v i d l i tupng cd Irin quan trong

q u i trinh hogt ddng cfla doanh nghi$p, tO
ngydi t i i u ttiy d i n c i c n h i ojng c i p nguyin
iiiu, v i t li$u tgi chS, tfl- nhin vi&i cho d i n c i c
CO ddng cfla doanh nghiip.
wi
2. Thipc tr^ng v l t h M « hr#n t i i c h n h i f m x i
h$i v l mdi t i v d v i g cQa n g i n h thOy s i n
N i n g cao trich nhi^m x i hOi trong p h i t
triln thfly s i n hudng d i n myc t i i u ning oao
s y hilu biet cfla c i c doanh nghidp thfly san v i
ngu-di d i n , v l thyc hinh trach nhiim xa hdi
trong vide p h i t t n i n thfly s i n . d i n g thdi chia
s i nhO-ng Wnh nghidm thyc h i n h t i t tfl* c^c
doanh nghidp d l tgo ddng fyc hu^ng d i n tiiyc
hi#n trdch nhiim x i hdi trong t o i n ngirih ttifly
sdn Viit Nam.
Thfly s i n l i mdt trong 5 nginh hirtg cd
gid tri kim nggch x u i t khiu Idn n h i t cOa h v ^
ta hiin nay. Trong nhi>ng n i m g i n d i y s i n
lupng cfla nginh d i cd nh£>ng budc p h i t tttln
nhanh chdng. c i trong khai thdc v i nudi trlno
thfly ^ n .
^
Trong giai dogn 1985 - 2008, s i n k«?nd
nginh thfly s i n d i t i n g g i n 4 l l n tCr 1 i 6 M S u
t i n l i n 4,6 trtiu t i n . Trong dd. khai i h i c h i i
s i n t i n g 2.4 S n . t i c dd t i n g tnrdng binh q u i n
dgt 3,8%/nim; nudi trdng thfly s i n t i n g " i "

So 2/2016
, „ r „ 8,8 I h , i f e i # I I K ^ i « ( i a n g Binh quSn
,J * f » 1 B « * i a « « 4 * « # n » « p \ A Phat t r i i i
^ • ' I ^ M g ( i M T s a ^ M m h a i n nam 2014 tong
'• ^
l » w l 0 « ^ ^ « ( l K h : 6,3 tneu t i n , gia h]
XBft Miiu M Bllfe kf l(ic 7,92 t? USD. San
^

. l i l A > l M ) r s J n h i ^ o 6 n i a t t a i 164 quocgia

I
I

^
* ' * * " ^^''^'
^'""^ P l M t t n l n kinh te
« j r s i n da Ihu hiit lao aang tJr khoSng 800
BSMll ngtron nam 1991 tang i&i 3.4tn§u ngu&i
l * B 2000 vi dat 4,7 tneu ngufti nSm 2014
PW(AFIS,2014)
1^ M n canh nhOng thanh q u i dat auqrc
nsanh thOy san Vi$t Nam aa va aang phii asi
i l * v * i n h * u v i n a l , t r o n g a 6 m S i truftng iu6n
ttthfch thCrc Iftn nh^t flat ra Irong ohu8i cung
'4*l'thay sSn Vi$t Nam D i l u n4y c6 the i n h
*»»>» n l u a i n uy tin V* chit iuwng thuy san
W6tNam m llin ra th| tnj
•rmaiaretic thiy sin

~ ) f t o 5 n g 10 n§m nay, hoat aSng khai thac
» « s i n as. nSy sinh nhllu b i t c j p vi duvc
« l # 4 B thilu b i n vDng. SSn tuvng khai
* * : as 1 1 ^ oSn gifti han cho ph6p (2,2 tri$u
a«nam). nhllu „g^
^ ^ j , ^.^^ ^^ ^
^
*
t i n thuraig: cS n i l n h i as khai thac vuvt
tHjm
han 25 - 30%; hSi sSn ting aSy hi
WatthSc vifol qua gifti han 30 - 35%, trong 86
iJHu gllng loSi oft vftng dfti dSi (cS mi3, cS sO,
mg...}, d i n d i n nguy co hjy^t chijng; Ci n i l
^ mfti khai thio 21 - 22% khS nSng cho ph6p
»»khai IhSc nhilu hSi sSn chua tnpftng thSnh
^ siflr glim ngudn iyi d as i n h hmSng trvc
. -IKp a i n hllu qua aanh bit. T J I $ CS tap trong
e f c m l lufti ngay cSng cao, chilm 40 - 80%
* H u 9 n g aanh b i t tu> theo tOng loai nghi
mim
tSu iu«i kao chilm a i n 60 - 80%- aay
, a r»«Sm nghi aang augc quic t l quan ngai
. i o M t Nhllu hogt dOng khai thSc thilu b i n
'Wing, g i y t i n hai m i l traftng vSn t i n tai va

*«haaquaniya(f(7c.
luil tring thuy sin
^« -nDng ffilu ki$n san Irpgng Kr aanh b i t
* n » chfrng lai va oft huftng giim thi hoat

, «9na nuiii tning thiy s i n (NTTS) chinh la
Weoln cung cho tuong lai. NTTS n l u dl

aOng huftng, co t h i lam giam ap luc d l i vfti
thiiysantunhienvaaftnggftpvaosifphat triln
kinh te xa hpi tai cac cOng a i n g aja phmrng,
nhung cung c6 t h i tsio ra nhu'ng t i c dpng BSu
cue den m i i tnfftng.
Viet Nam da IS mpt trong nhu'ng quoc gia
san xuat thOy san Iftn nhat the gifti. LTnh vuc
nay cung d l lai hS luy khong nho v l moi tnpftng.
Qua trinh chuyen dich tft tring Ida sang NTTS
dang diln ra quy mft Iftn ft Wing ven biln, lam
tSng xam nhap man ft vUng ven biln va npi
ding. Mpc chuyin d l i hang loat rtrng ngap
man ven biin sang nuoi tom ft nhieu nuftc
trong dft c6 Mat Nam, iam giam dang k l d l che
p h i rtrng ngap man ven blln, anh huftng a i n
chftc nang hp sinh thai rtrng ngap man. Chit
thai trong NTTS, chij y l u v j l chit huu co (thftc
an thfta thii nj'a, phan thuy san null, bOn d i t t o
nao vat ao nuoi...) va cac v j l chit v l ca (thulc,
hfta chit, khoang chit...) s l lupng iftn t) 1$
thujn vfti san lupng thiiy san null. Hoat ding
nufti oa biln va null ca ao, ling bft sft dgng
thftc an tv nhian phat tnin cOng g i y nhilu i n h
huftng a i n m i l tnpftng.. H i u h i t vCIng null
khing CO h» thing xi ly nuftc thai [4]. Viae
quan if ailu h i t m i l tnpftng nuftc trang qua
tnnh null khing kip thfti. Trang thfti gian null

chinh vg, thfti tilt k h i han, a | m j n tang lan
theo dft cac y l u t l m i l truftng cOng c6 su biln
d l i tuong ftng so iam tftm sic, bi n g | dflc vfti
moi tnpftng. DJc bi|t, do chay theo Ipi nhuSn
nen ngufti dan tha iian tuc, khing oft thfti' gian
ngat vu, khang sCr dgng diing chit xft if, oai tao
ao dam aam bao ky thuSt, banh tilm I n vl t h i
CO diiu kipn biing phat. Khi tom null b| bf nh
khing bao cho co quan quan If thii y thOy s i n
th«m chi cftn xa nuftc ao bi nhilm binh ra m i l
Inpftng xung quanh khu vuc nuoi. Day cung IS
nhung nguyin nhSn chinh khiin cho dich b|nh
lan rOng nhanh chftng trong vilng nuoi tftm
Ben canh dft, ha thing thiiy ipi viing nu3l
tom khang dam bao, thiiu nuftc sach cSc hfl
Bn dgng h i t a l t a l iam ao ngn khftng eft ao
lang xu If nuftc ma bftm Inrc tilp nuftc b i n tft
muftng da mang theo d i t phu sa va vl sinh vat

m

TRUONG DAI HOC NHA TRANG . I 5 5 i


sijmii

Tgp chi Khoa hgc - Cone neH Thiy sin
gay hai vao ao tam. Cing tac glSm s i t , phat
hipn banh. phftng tri banh con chim, chipa sat
sao, x u if cac ao/dim bj bpnh chua quyit IHt,

nhip cupc ciJa mat so ca quan quan If, ng^ign
diu trong xac djnh nguyin nhan va tim giSj
phap khac phgc cdn cham.
Cic nginh nghi d/cA vg phgc irjr nuof
fr^ngi tfiiiy sin, gom ha thing cac aai If kinh
doanh thftc an, hoa chat, men vi sinh, c h i
pham sinh hpc, chit xir If cai tao m i i bipftng.
Tren thj truftng co hun 8.000 ioai san phim
aang luu hanh vfti nguon g l c r i t aa dang, nhu
hang npi, hang nhap, hang nhap r l i pha tr^n...
Tinh hlnh do gay b l i roi cho ngufti null khi
chpn san phim d l su dgng. dong thfti gay k h i
khan trang d n g tac quan ly cia co quan chftc
nang. K i t qua kiim tra Irong 9 thang d i u nam
2015 cua thanh tra chuyin nganh da phat hijn
79/165 tnpftng hpp vi pham, chilm 47%. Do
la cac san phim h i t han sft dgng, nhan mac
khang diing qui ajnh, hang kem chat lupng,
khang ro nguin g l c xult xft... Hi|n tupng s u
dyng thulc b i o ve thuc vSt d l c i i tao ao dang
diin ra ft nhllu npi do ngufti null chay theo Ipi
Ich kinh t l tnpftc m i t (Bft Nong nghiap va Phat
triln nlng than, 2012).
Thulc diat tap eft thanh phln nlng dupe
la Cypennethrine, Dipterex hay thulc bao vp
thuc vat (nhu Padan, Dexit, Visher) la nhung
san phim dupe xac dinh da gay thiat hai cho
h i null. Khi kiim tra nguin nuftc va dIt ao
null oft t i m bj banh d i u nhilm ham lupng
Cypennethrine kha cao. Chit Cypennethrine

la chit rit die, chi d n ft nlng dft 0,05 ppm
CQng ao d l t i m chit 50%. Trong khi dft, ndng
dan nuai t i m sft dgng nlng d | gIp 40 l i n .
Nguy hilm hpn la khi sft dgng ohit nay lau
ngSy. chUng se tich luy nlng d | cao do bj gift
chat bfti nhftng hat keo sat Irong ait, nuftc va
chi bj phan h l y dufti anh sang va c6 dft pH
tu 7-9. Cht rieng ioai di|t giap xac aS eft tfti
hang ngan loai. khiin ngufti null khang biit
cai nao la hllu qua - chit lupng. Trong khi quy
ma diln tich. mat d | tha null nam sau d i u cao
hon nam tnpftc, nhung thijy ipi cho viing nufli

etttialing tuongftngnin nlng dan ding thulc
bSo v l t h v c v « v l rtliln. Oo H, vin di Hi" >*
hfta chit d n phS duvc thit chSt hon ( B l Nflng
n g h i ^ v l Phat b i i n n l i ^ than. 2012).

ChiUtnUrliysin
M6i nam. o h I b i l n thiiy s i n sft dgng
khoang 4 trilu t i n nguyin lilu. hang ohgc
trilu m3 nufto vS kWh diln; hing nghln ^ n
hfta chit t i y nia, khft tning, m i l c h i t lanh...
vfti khli ilppng ohit t h i i r i t Iftn, n h i t i i nuftc
thai hi>u CO. Tuy nhiin, v i n d i q u i n If vS f
thftc chip h i n h quy d|nh p h i p iuSt c i a d o
doanh nghiip v i n chua thuc tot. V i n c6h
nhilu doanh nghiip chua thuc hian b i o d o
aanh gia tap a i n g m i l tnpftng hoac cam k ^
b i o va mai buftng (chilm khoang 4.33%SiilSn

2012). Nhiiu doanh nghiip, co sft vln^cbua c6
ha thing xft If nuftc t h i i ; k h l o s i t n«ro 2012
oOa Bp NN&PTNT cho t h i y o6n 15,92% doanh
nghiip chua oft h | thong xft If nuftc thai; 29%
chua i p quy trinh c i n g n g h i x u If nuftc thgl
kiiu k i t hpp (Co hpc + Hfta If + Sinh hpo)i
Ngcai ra, ha thing xft If nuftc t h i i cftn han
o h I (khft van hinh, thfti gian xft If dai,..), cOng
nghi xCr If nuftc thai phftc tap, Chua duiift
nghien cftu rilng p h i hpp tftng loai hlnh c h i
biin th(iy s i n . Chit t h i i nguy hai tin-dpng
ngiy cang nhllu trong oo sft c h i b i l n t h i i y
s i n , vlpc sir dgng c h i t tay npa khft tning Irong
o h I biln t h i y s i n ngay cang t i n g . LupngjOhil
thai nguy hai khoang 500 tIn/nam; nhung htin
nay c i c co sft dang t i n dpng s l lupng ngiy
cang iftn hon (hang nghln t i n ) chua dupe b i o
quan, x u If; vl nhilu dia phuong chua eft co
quan thu gom va xft If chit t h i i nguy hai. G i i m
sat, thanh tra 402 co sft, B | NN8,PTNT (gial
doan 2008-2011) Phit hian 211 l l n vi pham
v l m i l truftng. nhilu nhit IS vi pham v l nufto
ha. (6,6%); s l l i n vi ph,m n i m sau nhilu hon
nam tnpftc (iCAHS, 2015) [2].
Theo H i Phuong (2015) vfti mat lo,t cac
su vg •nlng- v i cac co sft gay a nhiSm ^ A I
eg I h l , n rang n h i t T , l mat s i Bnh eft nganh

156. reuijNG OAI HOC NHA IRANG

piMIHoalac-CSisn^Tkuysan
So 2/2016
J "Shift) n O y s a n phat Silo, Ihl ngipfti dan
, ^ Phil sing Chung vfti Bnh bang a nWfai
,'tee aai Tai Ba Ria - VQI« TIU. do « y la cai
^ »>u mua tflm ca d a nhllu thh, s o che
m b A i phgc vg x u i t khiu va t l i u thg n l i
« 8 B i n dia phipong hlln CO 244 CO sft boat
* B l i t e <»ian liiih vipc gra cflng, s o c h i , c h i
Mto hSIsin, nhung nhllu c o s o r i t lac h j u
x l nuiSic thai tnpc h i p nuoc chua qua xft'If
ra m a tnpftng Irong thfti g a n dai, khiin ngufti
mvi t f la d n u n bl ohit CO khi

i
I
*
>:

- Ttol.B,cUlu6thangdlunam2015,ao3n
f i w m t " kiim tra tai 8800 sft sin xuit, kinh
^i'*"?''°«3cosothumua,sochlvi
" W n * c h i biin thOy sin), thiy con 9 CO s o
^ l * ' P M p luat v l b i o V I m i l truftng, is
, ^ * i n h chinh ting s l tiin 1,1 t f ding
J W l An Giang uftc tinh 70% lupng r i c va

'^ 2 ™ » « W khu vuc s i n xuit o h i biin thiy
ã ' ô W g c a i thing xuing kinh rach chly v i o
^ T i i n va sing Hiu. K i t qua quan trie cua
• ? ! T 4 i ^ u y l n v a M i l tnpftng An Giang Cho
f. ^
h i u h i t nguin nuftc aupc kiim tra a i u oft
< « luvng x l u . COng thim chit thii thuftng
«lS«n«r hing nghln ba, ao h i m null thiy s i n
v i * i t t h i i chua dupe xft if h i t d a 14 nha
m M m „ thfty e l n aang lanh, nganh mai
•nftng An Giang r i t quan ngai v i n a l a nhilm
/ _ B l n canh cac doanh nghiip hoat aftng
2 ^ 1 * 1 COng nghiap t j p trang thi r i t nhilu
«> sft c h i biin n h i i l nSm l l n trong khu aan
W va viing s i n xult cung gftp phin v i o nan
I nhilm ISI.
_ a s * l l i nhQ„g VI dg trong hing nghln
"Who n i n hinh nhu t h i . Oiiu nay d i n a i n
ftih t w g cao sang Iftn, ao h i , muong mang
W« nhilm ngay d n g tang. Nguftldan k l u cftu
hhrng ching m i y al doai hoai. cac doanh
W H P thiy d n CQng khing chju trich nhiam
^
Phgc h i u qua d a minh gay ra. Hoac co
mans khi eac co quan chftc nang vao culc thi
Mng ling lao I i m cho qua chuyan
^ N g d i ra, m i l quan h0 Ipi ,ch va su Mn k i t
l « a . o « c tac nhan trong Ghuli gia tij t^iy san

eon long leo va thiiu h i | u q u i , t i c d|ng oau

eve den chit lupng san phim, d n g t i c Injy
xuat nguon gio, i i m glim k h i nang canh tranh
aia s ^ phim thuy san Wat Nam. Tinh tft nSm
2014 d i n nay da d g i n 32.000 t i n hing thiy
san bl t r i ve. Rieng 9 thang d i u nam nay. V i a
Nam da d 181 la hang bi t r i v i do thiy s i n
l« oanh bao nhiim khang sinh vupt mftc cho
phap, chfta mim binh va bulo tra v l nuftc tai
hau h i t thj tniong. Tft nhung nguyan nhan dft
ma cac nuftc mua hang da d j t hon vfti' mat
hang W y san Vipt Nam va d c doanh nghiip
Ihuy san cung dl vao diau aftng hon [4J
Nhung thilt nghr a i , cOng la mat phin
hau qua do cao doanh nghipp thuy san chua
lam tat trich nhipm xa h|i d a doanh nghiip
mlnh/niuc te Iran cho thiy t i m quan trang v l
Mnh d p thiit d a d n g tac tuyln tniyin, p h i
blln v i TNXH bfti t i t d nhftng hanh vi d a
eon ngufti d i u do f thftc c i a hp diiu khiin.

VIn Si aatrai i phai iam thi nao al viae thuc
hUn TNXH cfla aoanh nghiip t n i thinh a i n g
CO ben trang d a m i l doanh nghiap.
3. M«t s l giai p h i p n h i m U n g c u « n g ( r i c h
n h l f m xa h«i d a ngSnh thiiy s i n trong hai
nhlpquocti
D l tang cuftng trich nhiam x i h|i oiia d c
cioanh nghiap n i l ohung, nginh Ihly n i l rfang
ma tnpftc h i t la tang cuftng trich nhilm d a
nginh thiy s i n v i v i n d l b i o va m i l tnpftng

trong h l i nhlp quic t l theo tai d n thuc hiln
cac bian phap sau:
V I phia d c CO quan quan If Nha nuftc- Tang cuftng tuyan trayin d l i vfti cftng
dong doanh nghiep nfti ohung, doanh nghiap
kinh doanh thiy s i n noi rilng v i Ipi fch d a
vile Ihuc hian trach nhiam xa h|i ciJa doanh
nghilp. Viae tuyan trayin d t h i dupe thuc
hipn thang qua nhiiu hlnh thftc, nhu qua d c
phuong tian thong tin aai ching, d c dpt t i p
huln bat buac oho lanh dao d c doanh nghiap
d e h l i nghj, h|i thio khoa hpc... Thim chi
vilo hjyin iniyin nay d n dupe mft rang d i n
ca cac CO quan quan If n h i nuftc d nan quan

TRUONG OAI HOC NHA TRANG . 157 '


Tgp chi Khoa hoc - Cdng nghj TMy sdn
c i c n h i quin \^. cdc n h i hogc^ d|nh chfnh
sach vT md... D i n g thdi, n ^ dung cfla vi$c tfiy«
hign trich nhi&n xd h ^ cflath&ig tin cgp nhit v l c i c tid quy t i c i ^ xd.
c i c tiiu ( ^ u l n trich nhiim x i hdi l i ^ quan
phii dugc pho t)iln day dfl v i ro ^ n g d ^
cdng ding doanh nghiip taing nhip ngudi d i n .
- Phin djnh rd rdng trdch nhilm cfla c i c
ca quan quin 1]^ n h i nudn v i c i c chfl ttil liin
quan trong vi§c hogch djnh chfnh sdrfi, th&ig
tin tuyin fruyen, kiim ba, x * {j sal phgm trong
khai thic, nudi b i n g va c h i biln thfly s i n thu^

phim... d l i vd^ c i c v i n de liin quan d i n trdch
nhiim xa hdi taja doanh nghiip ndi chung.
trdch nhiim d l i vdi viic b i o v i mdi tnjdng
ndi rifing. Sy phoi hgp giija c i c CCT quan quin
I]? n h i nude vdi c i c chfl ftl khdc cd liin quan
cung ddng vai fro h i t sde quan fr^ng vi trdch
nhiim xa hdi cfla doanh nghiip chf duvc nhin
mgnh v i trd- n i n cap thilt khi cd ca c h i giim
sdt ding bd. cd s y k i t hgp giu-a chinh quyin
v i c i c lyc lu^ng d i n s y frong xd hdi, d i e biit
l i cdc hiip hdi, t l chCrc phi chinh phfl v i c i c
phuvng tiin tmyln thdng frong dinh bat. cOng
nhu nudi tring c h i biln thfly s i n .
- Ban hdnh c i c chfnh sich khuyin khich.
ho tn? cdc doanh nghiip thyc hiin trdch nhiim
xd hdi. D i e biit, quan t i m ho trg c i c doanh
nghiap c h i biln thuy s i n trong vf#c thyc hiin
c i c tiiu t ^ u l n v l b i o v i mdi fru-dng. s i n xult
theo cdng nghi sgc^. TTiyc hiin nghiim nggt
h$ thing xfl- ly nude thdi.
V l phia c i c doanh nghiip c h i biln hdng
ttifly sdn:
+ Thay d l i nhin thdc v l trdch nhiim xa hdi
cfla doanh nghiip. dgc biit d l i vdi ddi ngO c i c
nhd quin frj d p cao trong doanh nghiip. Viic
thyc hiin bich nhi§m x i hdi khdng tSiT dan
gidn Id v i n d l dgo ddc kinh doanh hay c i c hogt
ddng ty thiin theo cdch hilu mang tinh tmyln
thing; khdng phii Id c i c hogt ddng ddi hdi
doanh nghiip phii bd chi phi m i Midng dem Igi

Igi ich kinh t l , ngugc lgi, thyc hiin trdch nhiim
x i hdi sd giiSp c i c doanh nghiip cd du^c
nhilu Igi t h i trong cgnh tranh frin ih\ frirdTig

158 • TRUdNG DAI HQC NHA TIWNG

sumA
qu6e t l . D 6 ( vdif^ginh thfly s i n v i n d l n i y
migadf
t ^ T a SS h^i to l*n. Doanh nghiip
thSy ^ n mysc h i i n t r i d i nhiim x i hdi Wiing
Phil vi nh&ng r i n g buOc cfla p h i p luit. m i
theo tlhh t h i n l y g i i c vi ch(nh )gi fch cfla
doanh nghiip v i c i c d l i tuvng cd l i i n quan,
cung nhu- cdng d i n g x i hd*- B i n g thdi dem Igi
Igi thii cgnh tranh thrlfudng trong n u ^ c^fig
nhu- x u l t W^u sang d c ttii tniw-ng q u i c t l .
+ Tim hilu v i thyc h i i n quy frinh s i n x u l t
thfly sdn thyc p h i m "sgch" (an toin) theo dflng
•^ nghTa l i an t o i n d l i vdi c i ngifdi s i n xult,
ngudi s ^ dgng V i m i l tru'dng. Ngu^i t i i u dflng
s§n s i n g tra mdt g i i cao hon cho nhO'ng ndng
sdn thyc p f ^ m d u v c s i n x u l t theo quy trTnh
sgch "tfl" d i n g rughg ffin b i n an°. C i c nglfth
thfly s i n x i y dyng duvc thu-ang hiiu mgnh,
cung fl>ng cdc s i n p h i m cd c h i t luvng cap,
bao d i m vg sinh an t o i n thyc p h i m , sfl- dyr^
cdng nghi s i n xuat v i c h i b i l n tiiin thiin
vdi mdi tru'dng. chic ehin s i nhgn duve s y
tin nhiim cfla ttij tru'dng \ ^ ngu'di t i i u dflng

khdng nh&ng d ttj t a r i n g trong nude m i d c i
thi tnidng nu^S-c ngoii. V i , d i l u dd b i p d i m
cho doanh nghiip cd sine cgnh tranh cao d thi
trud'ng npi d|a v i d i e biit l i b l i c i n h h$I n h i p
ngiy cing nghiim nggt
+ Kiin tri x i y dyng v i tham gia v i o c h u l i
cung &ng thfly s i n vdi tu'^ c i c h l i '6h\Ji t i u "
frong chuoi cung fl-ng. Muln viy, ede ddinh
nghiip c i n chfl ddng d i t h i n g vdi cdc ea^s^
nghiin efl'u d l ed t h i cung d p cho c i q h^
ndng d i n , c i c hgp tdc x i nh&ng gilng, logi
thulc b i o v i thyc v i t an t o i n vd nam trong
danh myc dipgc p h i p sfl' dyng b i o d i m chit
lugng. Tham gia v i o chuli cung Cpng thQy s i h
an t o i n phii bao g I m t i t d c i c chfl t h i cd
llin quan d i n q u i frtnh sdn xult, e h i biln b i o
iiin k i t n i y bao g I m c i lidn k i t gi&a ede khiu
s i n x u l t - c h i biln - tiiu thy. gjQ-a cdc "nhi"N h i n ^ c n h i ld,oa hpc, nhd doanh nghiip v i
ngu d i n . ^ i c cdng d i n g cd trdch nhiim
L
s l rui ro vd, ngud^ d i n cflng id mdt v i n d l m i
d c doanh nghiip c h i biln d n quan ^ ^ h a n


? chi Klioa hoc - Cong nghe Thu}- son
de bao dam tinh bin vftng ciia d c miilien kit,
nang cao trach nhiem xa hpi ciia doanh nghiep
doi vol cpng dong. tnpftc hit la d l i vfti ngu dan
von la bo phan di hi Ion Ihuong nhil truftc
nhftng blln dong kho luftng CLra Ihi truftng va

cac yeu to thai till, khi hau trong danh bit va
null Ihuy san
Thuc aiy thuc hinh Trach nhiam xa
hoi (CSR) trong chuoi cung ftng thiiy san
trong chuSi cung ftng khai thac th(jy san ft Viel
Nam, vol su hS trp tft OXFAM Viet Nam, vol
cac muc lieu chinh: danh gia hien Irang thuc
hanh Irach nhiem xa hoi trong chuSi cung ung
khai Ihac thdy san lai Viel Nam, riS soiSt ciSc
chipong trinh, chung nhan (Jang iSp dung tai
Viet Nam; 1ft nhung nghien apu do, xay dung
B6 nguyen tic thuc hanh phu hop dilu kien,
dac thii cua nganh thiiy san Viet Nam, thuc day
cac lac nhan Irong chuli cung ftng khai Ihac
Ihily san Ihipc hanh, ap dung, van dong d l ctj
quan quan ly nha nuijc xay dung, ban hanh
cac van ban phap ly huftng d i n thuc hanh [7J
_ Nuoi Irong Ihuy san Irong v i n de bao ve
moi Iruftng:
+ CiSc CO quan chuc nang Nha nuftc cung
nhu Gic chinh quyin dia phuong qui hoach
quan ly, ohi dao huftng dan ngufti dan nuoi
Irong thuy siSn dUng ky Ihual vii dijm bao
moi truiyng,
+ Khdng su dung thulc diet tao, oc, rong,
ca tap bang nhung h(ia chSl cci nguon goc
thulc Iru sau, Khong xa nuOc thai, bun ling ra
moi truong khi chua duoc xu ly, Khong nuoi
Iha con giong khi chua duoc kiim nghiem chit
lupng; Phai ciS ao ling Irong nuoi tom tham

canh va khu vuc ao Hng xu ly ngudn nuftc
cap; Co qui chuan thuc hanh nuoi thUy san tot
Nguiji nuoi 16m CO tham gia viSo cac cau lac
bp, hop lac xa, to sian xuil va khong lam an
neng le
+ De han chS (Jpc t l , kim loai nang l l n
luu Irong d i l do qua Irinh su dung thulc, hoa
chat Irong nhftng vu truoc, »iec phoi nen d i l
sau cay xoi nen day ao roi bon v6i, cip/lhao
nipoc nhieu lan nham hoat hoa nen diSy la r i l

S,i2 :ill6
can Ihilt Khong nen lay nuftc true tilp vao
ao nuoi de xu ly Chi nen I i y vao ao lang xft ly
xong mfti d p qua ao null de tranh llnh Irang
kim loai nang, hoa chit doc hai tich tu duoi
day ao nuoi.
III. KET LUAN VA KIEN NGHI
1. Kit luan
Nhu vay viec tnen khai trach nhiem xa hoi
doanh nghiep thuy san mot each nghiem tuc,
tu giac khdng chi mang lai loi ich kinh te cho
nganh thuy Sisn ma con vl muc lieu Iftn hon
la phat tnen b i n vung va hieu rong ra la giai
quyet mil quan he gifta tang truftng kinh l l va
bao ve moi truftng, nang cao vi I h l canh Iranh
Irong hoi nhap quoc te Do do nganh thiiy san
luon nang cao chat lucrng san pham dac biet
nuoi trong thuy san luyel d l i khong su dung
cac hoa chiSI co nguin giSc tu thudc trir sau,

khong xiS nude thai khi chua xu ly, khdng tha
con gidng khi chua duoc kiem nghiem c h i l
luong Cac doanh nghiep che bien c4n quan
tam hon de bao dam linh b i n vtrng cua ciSc
mdi lien kit, nang cao trach nhiem xa hdi cua
doanh nghiep ddi vdi cdng dong, cung ftng cac
Sijn pham cd chil luong cao, bao dam ve sinh
an loan Ihu-c phim, su dung cong nghe san
xual viS che biSn than thien vdi mdi trucjng,
chac chin se nhan duoc su tin nhidm cua
Ihl trudng Via ngufti lieu dung khdng nhung
d thi tru'dng trong nunuoc ngoai Vii, dieu do bao dam cho doanh
nghiep co sue canh tranh cao d Ihi truong ndi
dia va dac biel la bdi canh hdi nhap ngay cang
nghiem ngai hien nay
2. Kiln nghj
- Cac CO quan quan ly nha nuiic va ciSc
chu t h i lien quan can phai hoach dinh chinh
sach, Ihong tin luyen Iruyen, kidm Ira, xU ly sai
pham irong khai thac, nudi Irdng va che bien
thuy san Ihuc phim ddi vdi cac vdn dd lien
quan den trach nhiem xa hdi cua doanh nghiep
noi Chung, trach nhidm ddi vdi viec bao ve mdi
truong ndi neng.

TRLIONG OAI HOC NHA TRANG . 1 5 9


Tgp chi Khoa hgc-Cine neheThiv sin

- Can Hive hi#n Tiich nhi#m xa h $
(CSR) trong chiiil cung dng Hitqr s i n HSng
chua cung ftng khai Ihic thiy sin ftVlat Nam,
Vfti su ha Irgr tft OXFAM Vm Nam. vSi cSonwa
uau chinh: aanh gia hian tnang thirc hanhtrii*

,

,,

_ .

.J.,, s i 2/2016

nWamixa h|l*DBg d n * cung Ong khai thic,
ntlSi trtng l^aylsil,4^ Vi#Nam.
-efcl phii n » ^ nghiSn d o vl ph?m lian
quan ain ma traftng <«te Mat <*o loai thu6c
khing id lupng

TAI L I S U THAM KHAO

3.
4.

Ngiiyja Thi Hi»ng Alii, BSig-niily ãBane (i,gằô (Ijch) (2im7), Bjo (Me U B I diiiiiih, c i m nang (jn^
i * i ? P kinh doaiili c6 trfch Dhijn temg 04; ^ j i ^ ,4 4 j , „ , ( ^ , ^ ^ i _ jjXB M .
B«N»'«i«l'iepviPliaildiia6iigth6ll(2012),QiA,IJ',tophimx41*,(:at^in8ilni*lgliotliny sin, miy (% HI llt*://(ôra.iiiard.gov.viiô>iiges/iiews_dotaa.iq>x?NTOsM=26339
ôB5lIgr>OMih(20l3),Mô(;Svi,(ai,fehriii|mxthei(idoaiiliii^epVietNmj,T((p(iUTrifth!re(ig2:50,e

BoBsl(2014)Niiig(aoti&hi4iemj.IlieitniiiephSttti&TUyằto,IJlXH

''

^'^^"'''***'*'^'^'*'''8Mlh4y!,intraighôinh8p,Phil,,gTl,,,(,ngm^,iC6ằ6,igIilJp,^5?t

.;.

.x)m.v,iAhucKi.y.tb(,c-lia,J,-IM*.,iiem-x,-hoi-trcmg-ngôJ,-thuy-,m-Bticle-1415I.BvB

160 ã IPttONG OAI HQC NHATRANG