Thực trạng quyền có nhà ở thích đáng ở nước ta hiện nay

* KHOA H p c XA H O I *

THirc TRANG QUYEN CO NHA 6 THICH DANG
dNirdCTAHIENNAY
NGUYEN DINH T U X N "
NGUyiNTHILfi"

i

Tu khic Quyin ea nhi d; thue trgng: gidi phdp

1. Noi h i m q u y i n co n h a d thich d t o g
Rights - ICESCH) duoc coi 14 quy dinh quan
Quyfo c6 nh4 b thich dang duoc thUa
trong v4 t o t a difn nhtft vi quygn niy.
nhSn trong nhilu v4n kien quyfo con
V^ ndi hAm v4 ^ nghia cua quygn c6
ngudi quan trong nhu: C6ng ude Qu& t l
nh4 d thich dang duijc gidi thich cg thi
v l x6a bo moi htoh thUc p h t o bift chung
trong cac Binh lu4n chung B8 4 V4 SS' 7
t?c (1966); C6ng ude v l x6a bo moi hinh
Theo Binh lu&n chung sff 4 (thdng qua t?i
thUc phan biet dffl xit vdi phij nfl (1979);
phien hop tha 6 n i m 1991), thi quyin c6
Cdng u«c v l quyfo tre em (1989); C6ng nh4 b thich dang khang hilu theo nghia
ude vl tinh trang cila ngUcli ti nan (1959); ll?P la quyfo c6 m6t noi tni ngif vdi m?t
Tuyto hi v l quyin p h i t trifo v4 khuyln mai che tren d i u hay nhu mdt chS a
nghi cua ILO v l nh4 b cho ngucli lao ddng Quyfo cfi nh4 b thfch dSng cSn iisgc hiiu
(1966) v4 C6ng ude quSc t l v l bao v$ 14 quyfo duoc song d m^t n d an to4n
quyfo cua lao ddng di cu v4 cac th4nh binh yen v i xUng dang vdi p h i m gia con

vien trong gia dinh ho (1990)... M^c dtf nguoi. Dilu n4y xutft phat bSi hai IJr do:
duoc thiia n h t o trong nhilu v t o kien Thi nhdt, quyin c6 nhtf a thich dtfng c6
quyin con ngudi khac nhau, song quyin c6 quan h? m^t t h i l t vdi cac quyfo con ngudi
nha d thich dtog du?c neu trong Dilu 11, khic v4 vdi nhflng nguySn ttfc ca ban cda
Khoan 1 Cdng ude Qudc t l v l Quyfo Kinh „
•

t l , Xa hdi v4 V t o hda (Intemational

K ^ l ^ ' i ^ i S l ' ^

Covenant on Economic, Social and Cultural

^ . ^ ^ ^ t ^ ^ N ^ S : °"° " ã " * ""^ "ôằ " "

"^'^'^

ô>'-'>-

stunt
WlNUKKHOtHgCXtHPl

| |


THUC TRANG QUYEN CO NHA 6 THICH D A N G . . .
ICESCR, do la nhtfm bao dam "pham gia
von CO cua con ngudi". Thi hai, trong Dilu
11, Khoan 1 ICESCR khdng chi d l cap dfo
nha b ndi chung, ma con- d l cap den nha b

thich dang. Nh4 b thich d t o g dudc giai
thich 14: "ndi b vdi sU bao dam thich dtog
v l tinh rieng tU, khon^ gian, an ninh, toh
stog, thdng thotfag, thoa dang ve cd sS ha
tang cftn ban va thoa dtog v l dia dilm gan
ndi lam vide v4 vdi nhflng cd sd dich vu cd
ban - ttft ca vdi chi phi co the chtfp chto
dUdc"'". M&c du, ctfc khia canh ve kinh te,
xa hdi, van hda, khi hiu, sinh thai va cac
ylii t i k h a c quyet dinh mot phan tinh thfch
dang; song cd mot so'khia canh ctfn phai bao
dam ddi vdi nha b thich dang nhU:
- Su bdo ddm phdp ly. Quyin vdi nha b
c6 t h i dudi nhilu hinh thflc khac nhau
nhu nha thue (cua chii t h i cdng cdng hay
tu nhto), nha thufc sd hflu ctf nhSn, nh4
t»m b trong cac trudng hdp k h i n etfp...
Trong moi hinh thflc, ngucli b dfo cd quyfo
duijc bao dam mft each h^p p h i p b mflc df
nha't dinh vl ndi i vtf tM san d l tranh khdi
bj tryc xutft cudng bflc, de doa hay cic
nguy cd khic.
- Tinh san cd cua cdc dich vu, ca sd vdt
chdt vi hg tdng: Nha b thich dtog cin cd
Bif bao dam CO ban vl an ninh, y t l v i tif n
fch, til dd ngucli i cd t h i tilp c4n mot each
bin vflng vdi cac ngufo lyc tu nhien, vdi
cic dilu kifn v l nudc sjich, chtft dot, thtfp
stog, ve sinh, xil 1^ rac thai, thoit nudc v i
cic djeh vu khic phyc vu cho cufc stfng

con ngucli.
- Tinh cd the chip nhdn dugc vi chi phi:
Nha a du?c coi la thich dtog khi nhflng chi
phi phai tra b mflc hdp Iy ma c i n h t o hay
hf gia (finh chtfp n h t o duoc v4 nhflng chi
tra dd khong anh hudng dfo vifc chi tra cho
Q

NNUUfCmUHpcUHOl

cac nhu ctfu thilt ylu khic ctog nhu anh
hudng dfo cac quyfo con n g u a khac. ^ ^ ^
- Tinh cd thid duac: Nha b t h f c h ^ H
la nha cd the sinh sdng dudc b dd. Ndi mdt
each khac, nha d thich d t o g 14 ndi cd
khong gian va cd the giiip ngudi b tranh
dudc n t o g , ndng, lanh, am thtfp, mUa, gio
va cac y l u td' k h i c cd the anh hudng din
sflc khoe con ngudi.
- Tinh cd thi tUp can dugc: Nhi b thich
d t o g ctfn bao dam cho ngudi b, i^c bift 14
cic nhdm d l bj td'n thudng nhu ngUdi gia,
tre em, ngudi khuylt ttft, ngUdi bj bfnh
hiem nghdo, ngucli s i n g chung vdi HIV,
ngudi ctfn sU h5 trd y t l thudng xuy&n,
nguoi phai sd'ng b cac khu vi^c thudng cd
tham hoa va cac nhdm ctfn dudc Uu tidn
khac cd the s^ dung mdt each t h u t o l"?!- Vi" tri: Nha b thich dang ctfn dudc xay
dung a nhflng noi c h e phdp ngudi b dl
d t o g tilp c t o vdi ndi 14m vifc, cd sb y tl,

n h i tre, trudng hpc v4 cic djeh vu xa hfi
khic. B t o canh dd n h i b c t o g khdng nen
x i y tai cic khu vUc d n h i l m hay khu vUc
nguy hilm de doa sflc khoe con ngudi.
- Tinh thich ddng vi phuang diln vdn
hda: Nh4 b thich d t o g phai tfnh din sU
phii hdp v l ban stfc v t a hda cua ngUdi b,
xtt v l cich thflc xay dUng, vft lifu sil
dyng v4 chinh sich hS tro.
2. V l q u y i n co n h a d t h i c h d a n g b
ViftNam
2.J. Nhiing phuang dien dgt duac
a I Tinh cd thid dugc
Trong n h t o g ntfm gtfn diy, nhd vio
t h i n h tUu p h i t triln kinh t l - xa hfi,
nhflng chinh sich h5 trd v l dtft, n h i b cho
' ' The UNCHS v i Glob.1 Strategy for Shelter t«i nam
2000 dujc thSng qua bSi GeoenU A«embly trong
Quytt ilinh 43/181 vio nam 1998.


NGUYJN DINH T U A N , NGUYEN THT 1,P.
ngudi d t o v4 chinh sach nha a xa hfi ma
vtfn d l nh4 a cua nudc ta da cd n h t o g thay
dli (Kng k l . Ty le s l h o gia dinh khdng co
nha a trong giai doan 1999-2009 da giam 2
hd/10.000 ho. Nfo nhu nam 1999 cfl
10.000 ho gia iflnh thi CO 6,7 ho khdng cd
n h i a, thi d i n n i m 2009 gitfm xufog con
4,7 hf. Ndng thdn 14 v t o g cd xu hudng

giam nhanh hdn so vdi t h t o h thj. d ndng
thdn giam 2,4 hd/10.000 ho, tit 6,1 hf
» l & g 3.7 hf; th4nh thi gitfm 1,8 hd/l'o.OOO
hd, tfl 8,7 hd xutfng 6,9 ho.

Nam Bd c t o g c6 xn h u t o g giim nhung
clitoi hdn (1,9% v i 0,5%)». Ritog chi c6
Bac Trung Bf v i Duyen hai mifo Trung 14
cd xu hudng t t o g (tfl 5,9% len 8,0%). Sd dl,
CO su gia t t o g nay la do tinh dfc thil cila
v t o g Bic Trung Bo v i Duyen htfi miln
Tnmg. 0 v t o g niy, cd nhilu hd gia dinh
l i m n g h i danh b i t t r t o sdng nen gia (flnh
ho sinh s & g tren cic con thuyin (xdm v?n
chii). Do dd, nhilu ho gia dinh da khdng
CO nha b.

Bfo canh sd'hf gia dinh cd n h i d ttog,
Cdn so sanh giQa cac v t o g trong giai
Chtft lUdng nh4 b c t o g ngay mft t i t hon.
doan 1999-2009 cho thtfy, dfog bing sdng
Chtft luong nha b duoc the hifn b lotii nha,
Cflu Long, T i y Nguyfn, ding btfng sdng
difn tich sfl dung v4 n i m xay dung. TntdiJ
L Hing 14 n h t o g ndi cd xu hudng gitfm
hit, loai hinh nha a duoc xay dtog k i t e c l
r nhanh Otfn luqit 14 6,4%; 2,9% v i 2,8%).
ttog, nha a b t o M t o cd', nha tam va n h i
Trung du v i miln nfli phia Bic v i Ddng
khic giam xufog.

H i n h 1. Ty If h o gia d i n h co n h i
a c h i a t h e o loai n h i n a m 2002-2010

^'ffi
• NhJ kiSn cd
Nhi bin kien cd

^ . . T f o g c . c X h d n g k d ( 2 . 1 ) ^ ^ . ^ ^ . „ , . ^ , _ ^ ^ ^ ^ ^ ^

?2002
i - 5Ifn - 49,2%
? -n i m- 2010
- (ttog
- . -32,„,„,
nam
Ding nghia vdi nd l i su gitfm di c i a stf hf
gia (flnh stfng trong n h t o g ngdi n h i b b i n
kien CO, n h i tam v i n h i k h i c (nhi b t o

. Z g l ^ r H t o t S ' l l f h t
gia dtoh c t o g t t o g len.

S<>«l«
WrtNLWKHMHVCXlHOl

Q


THUC TRANG QUYEN CO NHA 6 THICH D A N G . . .
B a n g 1. So h o CO n h a d c h i a t h e o d i f n t i c k siJf d u n g n a m 1999-2009

Difn t i c h (m*)
Dudi 16
Tfl 15-24
Tfl 25-36
Tfl 37-48
Tfl 49-59
Tfl 60 tra len
Tong

Toan
quoc
2,2
10,2
25,7
24,6
13,1
24,2
100,0

N a m 1999
Thanh
thi
3,8
., 12,3
. 22,6
18,3
10,9
32,2
100,0

Nong
thon
1,8
9,4
26,9
27,0
14,0
21,2
100,0

Toan
quoc
1,9
5,2
11,6
14,8
12,1
54,3
100,0

Ntoi2009
Thanh
thi
3,0
6,3
9,6
11,3
9,0
60,9
100,0

N6ng
thon
1,4
4,7
12,6
16,4
13,6
51,4
100,0

Ngudn: Ban CM dao t i n g dilu tra d t o sd' v i n h i b Trung Udng (2010), Tdng diiu tra
ddn sdvd nhd d Viit Nam 2009: Cdc kit qud chu yiii", Nxb. Thd'ng kf, Ha Nfi, tr. 125.
Trong 10 nam (til 1999-2009), stf ho gia ndng thdn sd'ng trong nhflng ngdi n h i cd
dinh song trong n h t o g ngdi nha cd difn difn tfch trfn 60m' tSng hdn 2,4 Itfn, gia
tfch trdn 60m' t t o g gtfp hdn 2,2 iSn (ttt dinh a dd thi tSng gan 1,9 lin).
32,2% n i m 1999 lto 54,3% n i m 2009). So
Ily If cac ho gia ^ n h song trong nhflng
sinh gifla t h i n h thj v i ndng thdn cho ngdi n h i cd difn tfch tren 60m' ttog, da giflp
thtfy, mfc du stf hd gia (flnh d nong thdn cho difn binh quto dtfu ngfldi cung cd . sdng trong n h t o g ngdi nhtf ctf difn tfch hudng ttog. Ching han, n i m 2004 didn tich
trf n 60m' thtfp hfln b th4nh thj n h t o g ku tfnh binh quto dtfu ngudi d nudc ta 14 13,5m';
cd toe df ttog nhanh hdn trong 10 n i m tfl d & n i m 2010 t t o g len th4nh 17,9m' (trong
1999-2009 (trong 10 n i m s l ho gia dinh b dd, do thj 14 20,7m', ndng thdn 1416,7m')<».
H i n h 2. So h f gia d i n h c6 n h i d t h e o n a m d u a v4o s i d u n g

Chung
Thinh t h |
• Tni*cl975

1975-198S

N6ng thfln
•TIrZOOO
mtUB

Ngudn: T i t o toto cua t i c gia dua trfn s l Ufu
~rdng dilu tra ddn sdvd nhd d Vilt Nam 2009: Cdc kit qud chi yiu'.
Hinh t r t o cho thtfy, trong khoang 10
mdi dU(3c dua vio efl dung. Ntog t h t o 14
n i m trd lai diy, s i h f gia dtoh cd n h i mdi
v t o g cd ^ If cao hdn so vdi th4nh thj
dua v4o sfl dung chilm ty If k h i cao. Tfl
ntfm 2000 dtfn nay, trong t i n g stf gia dmh "
cd n h i a, c6 49,3% s l hd gia dinh cd n h i Zr'^^i "^ ' " * ^ ••* <^''"''' "6 qui khaa sdi mie
• ^

Q

MUMiWnuiitcidHOi

™ " ^

'^'V din eu ndm 2010, tiid,. ThSng a.

t,.m.


NGUYEN D O m TUAN, NGUYfiN THI Lfi
(61,6% so vdi 44,4%). K i t qua n i y dat
dupc khdng t h i phu n h t o n h t o g chinh

sach p h i t trien n h i d cua Nha nudc trong
giai doan vfta qua; die bift 14 chinh sach
ho trfl nguoi nghdo v l nh4 3. Theo k i t qua
ting k i t chinh sach h i trfl ngudi ngheo tai
khu VUc ndng thdn cd kho k h i n v l nha b
tinh din t h t o g 6 n i m 2012, sau 3 n i m
trifo khai c h i S , sich cac ; ; ^IITTh i trfl nh4
n h i a cho ^07.
43 thd ngheo,
' 1 " ^ ^dat
!
ho
507.143
94,0% so vdi stf ho thuc t l , trong dd hd trd
dUflc cho 224.000 ho l i ding bio d t o tdc
thilu sl. VI chfft luflng nh4 d, h i u h i t cac
c t o n h i dfo cd difn tich tfl 28-32m' vdi
vft Ufu xiy d t o g b i n g khung be tdn^ cSt
thdp hofc bing gd, tudng xay gach, mai
idp ngdi, fibro xi m i n g hoic tdn, n i n l i t
gach hoic Itog xi ming...

bao tfnh p h i p ly v l n h i d 14 mft trong
n h t o g tieu chi dudc d l c i p din. 'Tito chi
n i y n h i m dam bao mot each hssp p h i p b
mflc do nhtft djnh v l n d b de t r i n h khoi bi
teuc xufft cudng bflc va cac nguy cfl khac'
O nudc ta, bao dam tinh phap IJ v l - n h i b
cho ngudi d t o dUdc thuc h i t o k h i tot.
Tinh d i n n i m 2009, trong t i n g s l hd gia

j ^ ^
"*ã? ^^- ' ô ' ^ " ^ =«' >>? P »
"^^^
° ^ * ^' f * » ^ ^ ' ^ * u d c quyfo
h t o rieng cua hd gia (Bnh, 6,4% n h i
thufc thud/muon, chi cd 0.2% chua c6
quyin sd h t o v i 0,1% khdng xac dinh<».
So sanh gifla ndng thdn v i th4nh thj
cho thtfy, ndng thdn 14 v t o g cd s l nh4
thufc sa h t o rifng cua hd cao hfln a t h i n h
thj (95,94 so vdi 85,38). 5 thanh thj, s i h d
gia dinh p h i thud hay mU^ln nh4 cao hfln
gtfp 4,1 Itfn so vdi s l gia (flnh b ndng thdn
Ngoii ra, ChUdng trinh x i y d t o g cum
(13,64% so vdi 3,31%). Vifc b dd thi v i n
tuyen dan cu, n h i b v t o g n g i p la ciing
cdn 13,64% sd'hf gia dtoh p h i i b nhtf'thuf
duqic quan t i m . Chuong trtoh n i y tai ding
hofc mU(?n cho thtfy cic dd thj d nudc ta
btog sdng Cflu Long giai doan 2 dfo
hifn nay vSn dang chiu n h t o g ap luc v l
t h i n g 8/2011 da h o t o t h i n h cdng t i c tdn
dap tog nhu ctfu n h i b cho ngucli din.' Bto
nto, d i p bd cao cila 105/178 du to, h o t o
canh dd, n h t o g hd gia dtoh n i y ctog dang
t h i n h xiy dung 1.770 c t o n h i , bo tri cho
chju n h t o g g t o h n t o g chi tidu do p h i i
hfln 8.350 hf dan vio b trong cum tuyln«.
thud nha v4 14m anh hudng din vifc chi
b/ Ddm bdo tinh phap ly

tifu cho n h t o g nhu ciu thilt ylu khic
Trong quyin cd nh4 b thich dtog, dam trong (mfc sing.
B i n g 2. S o ' h f gia d i n h n i n g t h f n v a t h i n h t h i c6 n h i d
t h e o quydn sd h S u n a m 2009 (ty If %)'
Q u y e n sA hfl'u
N h i rieng cua hf
N h i thue/mUdn
N h i t i p thiftflii thufc ouvfo sd hft,, l,i„;„
Chua ro quyfo sd hflu
Khdng xic dmh

Ndng thdn
96,94
3,31
0,59
0,11
0,06
,
•
1
\J,\ltl
-Ti. A-A , ' ^ ^ " • ' ^ * ° * ° ™ « « c gii dua trfn slUfu
^"^^f^'""''^'''^^''-nhddViitNam2009:Cdckitqudchuyiu"
Ngoii hai Bif khac bift chu ylu a trfn v l
^ — -

(piyln sa h t o n h i gifla ndng t h t o v i t h i n h
m. ( ^ quyfo sa hflu khic khdng cd sfl
khic bift Vi cung chl chilm mft ty If nhd.

Thanh thj
86,38
13,64
0,67
0,09
'

n ' I ' " t J " h i f f ^ ° C t ""^^ t " ^^ ' ^ *
- ^ ^ ^ W - ' ^ ^ S U ^ ^ t '
'^^
d S j ^ l v t ^ t S ^ ^ ^ ^ J ^ ^ .
-

idS-IIH
MIlllLtRKHOIIHVCXlHOl

Q


THirC TRANG QUYEN C 6 NHA 6 THICH D A N G . . .
cl Tinh sdn co cua casd ha tdng va khd
ndng tiep can dich vu xd hoi
Quyen c6 nhk b thfch dang Wiot^ chi ddn
thuan la viec dam bao tinh phap ly va co mot
ndi 6, mfl con phai dam bao cd s3 ha t i n g va
kha nSng ti^p can cac dich vu xa hfii. Cac cd
sd ha tang phuc vu cho sinh hoat bang ngfly
cua cac hfi ^ iSnh nhu!: nUdc, £en, nhfl ve
sinh vfl xuf ly rac thai., trong nbt?ng nam
qua da tuCt^ budc dUdc cai thifin.

Vi nguon mtdc dn, tt( nflm 2002 d^n
2010, ty Ie ho gia Bang ^.Tyl^ho
Nguon nfldc

midc &n chmh ttr ngu6n nudc may da t&ng
2,1 I ^ . Sfi' ngiidi dan dudc sit dung na6c
hdp ve smh 3 th6nh thi va nfing thfin cung
co chil^u hUdng tflng. Tinh d^n n&m 2010,
t^ng s6' ngUdi dan song 5 nong thon dU0c
s i dung nUdc hdp v$ sinh Ifl 80,0%. Trong
do, Dfing Nam Bfi Ifl v u i ^ co ty 1$ dfin so'
nfing thfin stt dung nudc sinh hoat hdp vfi
sinh cao nhSt (90,0%), thfl'p nhfl't Ifl viing
Tay Nguyfin va Bic Trung Bo (72,0% vfl
73,0%). Cfin S khu vUc dfi thi, 62,0% dan
sd^dUdc s\i dung nUdc sach.

svi dung ngu6n nUdc dn chinh tii

2002-2010

2002

2004

2008

2008

2010

Nudc may rifng

12,7

15,3

20,6

23,3

26,7

Nudc may cdng cfng

3,9

3,8

2,9

2,8

1.4

Nudc mua

1,0

0,5

0,5

0,7

1,2

Gilng khoan

21,5

23,0

23,6

23,4

26,0

Gilng khdi, gilng xiy

29,4

22,8

23,4

21,4

18,8

Nudc suffl c6 lpc

0,8

0,6

3,0

3,7

3,6

Gilng dtft

8,6

8,6

3,7

2,8

3,3
12,8

Nudc mua

8,7

14,8

16,2

16,8

Khac

13,3

10,8

7,2

6,2

6,2

Tong

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

Ngudn: Ting cue Thing kd (2011), Kit qua khdo sdt mic sd'ng ddn cU ndm 2010,
Nxb. Thd'ng kf, tr.396.
VI ^ „

thdp sdng chinh. tinh dfo

kinh t l , dfog b i n g sfng H i n g cd ty If hf

f L'ol ! ! • " * / ' * " * ' " '"* ' " ^
gia v i cd 97,2% s l hf gia dinh sfl dung
difn ludi d l t h i p stog. Trong cac vtog

"^ " ^ ^^ "V-^ <ôôã> ' " ô t h i p sang cao
nhtft (99,8%), Ttfy Bic 14 v t o g ed t^ If
thffp nhfft (83,8%).

B i n g 4. T^ If h o sit d y n g n g u I n thtfp s a n g c h i n h n a m 2002-2010
Nguon t h i p s i n g

2002

2004

2006

2008

2010

Difn ludi

86,5

96,0

97,6

97,2

Difn ic quy, miy n l

1,7

0,8

0,4

1,2

D

MitiiwnwtiitcUHOi

s<9-ai«


NGUYfoj DINH TUXN, NGUYEN THI ht.

''^'':-^°-^->0ThSngU(20n),mquakhaosdtm,icsdiigddncunam2010

Nxb. Thong ke, tr.401.
^OoiSn'Ltt^^X°2^ii°'^

'^.

^ ^ ™ ^' >>' ^« ^

toe

ngudi thu

dfothugomrlc'chaS^tS^^^tdX SVH'"-"" 'T ^ ' ' ''''"'
''
ISn (tfl 19,4% nim 2002 ldn 39 2»/ „
f
''
" " * "^ ** ^* ''^ P ^ • ' ' ^
.2010). SIhd gia dtoh xfl ll rac tki^b"
T ° ^ ^ " ' ' ' *™ '*= * ° '^^ <^ ' " ' p
Cich vflt x u o ^ g t t h r s d n g t a
tov
r ^7 ^*^ " ' • " ' ' ' ^* " ^ ^ "^"^
khu Vflc gtfn nha da giTm xudL 7
I ' ?
" ^ " ^ ^'^•'"'°)- ^ '^ l-' 8^^ •»"•'
gifla cac vftng k ^ tTch„ ^htfv ^ ^ T ^ * ^ " ^ * " " ' "«"*' *"" «<"" ' - '^^
b^ng Sdng H 4 v ^ D d ^ N U t . 4 t a !

f d i Z 4 t ^° " ' ' ° " ^ ' " ^ ^^'^'^ ^

Bing 5. Cach xif ly rac cua cto ho gia dinh nam 2002-2010 (%)
Ctoh xet ly
2002
2006
2010
Cd ngudi dfo Itfy di
19,4

Vflt xuIng ao, hi, sdng. suli
Vflt a khu vyc gin nha
Khic

29,0

46,5

39,2

34,4

27,8

[rSng

100,0
,

•

'

I

100,0

32,7

39,2

4,8

4,1

20,2

13,3

42,3

43,5

100,0
I ^^^1" [ 100,0
xou,u

''^-'^°-^-*^'niSngU(20n),KetqudkhaosdtmUcsdngddncUndm2010
Nxb. Thdng ke,tr.431
d l n ' ' m o ' ' 7 h f " : : a 1 , r t d to^d ' Z ' " ' ' r ^
^ '' -"'^ ^ - ^ ^ - >* h^'
ting tfl 82,6% ldn 93,4^. T ^ 2 ^ ^ S t ' ' ' • " ? " ^ ^ <'''=" ^* «^'^'^'2010, ding bing sdng Hing v4 Ddng Nam toT ve ° 1 , T " " ' °*"' '* '^ ^ ^ * • * =<*

Bf 14 hai vtog cd s l hd gia dtoh r ^ h ? v
f V*
"^^ ^ ' " ' ^ '"^ '"'*'' l-^ ' "
sinh caonhtft (99.2% r 9 t ? % r ? u y t o fttog2',^.). " ^ ^ ' " '^•^''° '^" =^'<"'

-?!^i!:!^it^ifi^^i:if^|^chia^^ 1'ai ^4 , , 3i^ ,(, ,^,.^„j^

>is4n«
WUllUR KHOA HQC XA Hdi Q


THVC TRANG QUY^N C 6 NHA 6 THICH DANG..
30,1
17,4
100,0

Khic
Khdng cd
Tong

26,4
13,8
100,0

30,1
10,5
100,0

16,9
9,5

100,0

14,1
6,6
100,0

Ngudn: Ting cue Thdng ke (2011), Kit qud khdo sdt mic sdng ddn cU ndm 2010,
Nxb. Thing ke,tr.415.
Ve khd ndng tiip can mdt so dich vu
xd hgi. N h t o g chinh sich p h i t trifo
kinh te - xa hdi cua Dang v4 Nh4 nUdc

trong nhflng n i m qua da gdp p h i n p h i t
t r i l n nhanh hf thd'ng cfl sd ha ttfng b cac
dia phUdng.

H i n h 3. Ty If cac x a co cac dich vu x a h f i n a m 2010
Tniong THCS
Tnjaiigheuhoc
Tr,un y le
Cho
Traill tni>'en than],
Nlui villi hoa
BiniAeii\"H

Ngudn: Ting cue Thong ke (2011), Kit qua khdo sdt mic sdng ddn cU ndm 2010,
Nxb. Thd'ng kd.
Tinh din n i m 2010, p h i n lto cic xa
diu cd trudng hgc (tilu hoc, THCS), tr^im
y tl, b t o difn, tram truyin thato... Dilu

n4y da giup cho cic hf gia dtoh, dfc bift
l i nhtog hf gia dtoh sd'ng b v t o g ndng
thdn, vitog xtfu, v t o g xa... cd cd hfi d l tilp
cfn cic djeh vy xa hfi niy. Mot so dja
phudng khdng cd cic dich vu xa hfi n4y
thi khoang cich tfl ndi b din cac dia dilm
dd gin nhtft ctog khdng q u i xa. Ching
h»n, khoing cich trung htoh tfl x i khdng
cd CO sd y t l din tram y t l g i n nhfft 14
2,7km; tfl thdn ffp khdng cd trudng tilu
hoc din noi cd truing tilu hoc gtfn nhfft 14
2,6km; tfl xa khdng cd truing THCS dfo
ndi cd trUdng THCS 14 2,8km.
2S. Mdt so vdn de ddt ra
Bdn c ^ totog_ th4nh tflu dat du,?c
nhu da p h t o hch d tren, vifc dim bio
quyfo c6 nha d thich dfog a nudcta, ctog
con mft stf vto d l dft ra.

1 0 MdiiUfCiaiiuHgcxAHti

Thii nhdt, trong quyin cd n h i b thich
ding cd d l cfp din vi tri - ndi xiy dtog
cua ngdi n h i . Theo dd, n h i b ctfn phii
dfldc xay d t o g b n h t o g noi an toin, khdng
d nhiem v i khdng i n h hudng d i n sflc khoe
con ngudi. Tuy nhito, b nudc ta hifn nay,
tji nhilu dia phuong, mft s l hf dfn vin
dang sing trong n h t o g ngdi nh4 khdng an
toto nhu: cd nguy co sat Id, ngip lut vio

mfla mfla bao... Die bidt 14 nhflng dia
phudng b miln nui v i Ding bing sdng
C t o Long (BSCL). D i n nay, dil chua cd s l
hfu thing kd d i y d i v l s l hf gia dtoh bj
a?t Id hay sing b ndi cd nguy cd sat Id,
totog trong nhflng n i m g i n diy, chtog
ta da chflng kifo khdng it nhflng vu sat lb
d„ thidn tai c t o g nhfl con ngudi giy ra
d i n dfo n h t o g thift hai lto v l con ngudi
c t o g nhu n h i c6a. Eidng trong n i m 2012,
da xay ra n h t o g v , sat Id gay ra anh
hudng Ifo dfo tinh mang v i nh4 ciJa nhU:

^^211*


NGUYfiN DINH THAN, N G U Y J N THI Lf!
vu s?t la a mo than P h t o Ml, Thai
Nguyen vui l i p 12 c t o nha va 5 ngudi
thift mang; vu s^it la b xa D i k Buc So,
huyfn Tuy Dflc, D i k Ndng vui 16 ho dan;'
hay vu sat Id khu vuc ven sdng H i u , thufc
t h i n h pho Long Xuyen, tinh An Giang
khien 6 c t o n h i hi roi xuong sdng...
Ben canh nguy cd sat Id, ngfp lut,
nhilu hf d t o hifn nay v i n dang song b
n h t o g ndi bi a nhilm, anh hudng d i n sflc
khoe con ngudi. Theo so hfu k h i o sit, mflc
sdng d t o M n i m 2010 cho thtfy, s i x a d
vtfn d l n l i com v l mdi trudng chilm ty If

khtf cao (62,7%). Trong dd, 26,8% sd'xa bi
I nhilm nguon nudc, 8,1% s l xa bi 6
nhilm khdng khi, 13,9% so xa bi d nhilm
• ca nguIn nudc v i khdng khi; v i 3,9% so xa
J e d vffh d l khac v l mdi trudng. Dilu d t o g
ndi a diy 14 t} If n4y dang cd xu hudng gia
t i n g (nim 2008 ty If xa cd vtfn d l n l i com
vl mdi trudng 14 41,5% dfo n i m 201014
62,7%)». VI nguydn n h i n giy d nhilm
mil trudng, 19,8% s l xa bi d nhilm do

chfft thai cdng nghifp, 6,3% s l x i do chfft
t h i i I t o g nghi, 39,3% so x i do rac t h i i v i
khac l i 16,8%™.
Giai quyet Tihu n h i d' c h u f f a cic dd thi
nudc ta hif n nay c t o g 14 vtfii d l cfo quan
tam trong dam bao quyfo cd nh4 b thich
dang ndi chung v4 trong chifo lUdc phat
trien nha a cua nudc ta ndi rieng. Tsii cac
dd thi l t o tou H4 Ndi, T h a t o p h i H I Cto'
Mmh. H i i Phdng... ctfc "khu totf I chuft"
vSn dang t i n tai k h i nhilu v i ngudi d t o b
totog khu nay dang sdVig trong (toh trang
aiilu thoii Cd sd ha ttfng v i cic nguy co bfft
dn khic. Vi viy, d l dam bio quyin cd n h i d
thich dtog, trong toflng n i m tdi vin d l
n i y cfo phai duoc quan t i m giai quylt.

Thi hai, cd su chdto Ifch ding k l gifla
nhdm giiu v4 nhdm nghdo v l tinh s i n cd

cua Cd sd h£i tfog v i k h i n t o g tidp c t o
dich vu xa hdi. Ngudi nghdo thudng sdng b
n h t o g ndi c l co sb ha tfog v4 k h i n t o g
tilp c t o dich vu x i hfi kdm hdn so vdi
nhdm k h i gia v4 giiu.
H i n h 4. So s i n h gifl'a n h t o i g i i u nha't v i n h o m nghdo nhtft v l t,^ If h f gia d i n h
s u d u n g n u t o m i y , xit Iy r i c va s i d u n g n h i vf s i n h n L
mo
• Nhdm nghfo nhit

Sijrdyngnirdfc
mfiy

• Nhdm giau nhat

Cfi ngueri d i n Ily
"^c

,,

NhaVSnr
ho9t,bfin^ho9i

Ngudn: Ting c^c ThSng ke ( 2 0 1 ^ Kit qud khdo sdt mie sdng ddn cundm 2010
Nxb. Thing kd.
Xem xdt ty If hf d t o dudc t i l p cfn cac
nhfft cd su chdnh Ifch k h i cao (tilp c i n
Cd ad vft chfft td't phuc vu cho cufc song
nhu nguIn nudc may, toi vd sinh tu
ho»i hay xfl 1^ r i c thai (cd ngudi d i n Iffy) " T & I „ c m & g k6 (2011), m ,.,d khao M mUe

rfw .a™ » ^ aiiO, Nri,. Th&e k8, lr.70O.
gifla tolm nghdo tofft v i nhdm g i i u

sfs-n«

TSng CSC Th&g k6 (2011), m qui **&> nl miij.
««W
MUNmCIIHMKfCXAHtl

Q|


THVC TRANG QUVf N C6 N H A 6 THICH SANG...
nudc may chinh Ifich 7 , 1 1 ^ ; nhfl vfi sinh

vdi cac qudc gia t r i n t h e gidi tM Viit

tu hoai, ban tu hoai chenh lech 4,6 Ifkn; xii

Nam cd mite rStt cao. 6 Vlit Nam, chi

ly rac thai - cfi i ^ d i den l^y chenh 3,9

nfly tit 24,5 den 26,6, trong k h i dd d khu

H

1^). Ngofli ra, gifla nhom giau nh^t vfl

vuc Nam A la 6,25; Ddng A Ifl 4.14; Chfiu

nhdm i ^ t o nh£t con co sU ch§nh lech v^

Phi Ifl 2,21; Chfiu Au, Trung Ddng vfl Bflc

dien tich d binh quan dSu i^udi va

MS Ifl 6,25; My La tinh vfl Caribi Ifl 2,38.

khoang each tCf nhfl d^n cflc cd sd dich vy

T r i n thyc t^, theo tinh toan cua Lien h i i p

xa hoi.

qudc (LHQ) thi chi so' gifl nhfl/thu nhflp

7%^ ba, chinh sach phat t h e n nhfl 6 xa cua ngUdi dan d khoang tit 3 den 4 Ifl h ^
hoi, nhfl A cho cdng nhan cua D a i ^ va Nhfl ly. Nhu vfly, nhin tit gdc d ? quyin cd nhfl
nUdc Ifl mdt chu trUOng dung d i n . D6 la

d thich dang, dieu nfly cd anh hudng

mdt trong nhitng chinh sach nhflm dam

khdng nhd di'n tinh cd the chfl'p nhfln

bao quy^n cd nhfl d thich dang cho ngUcfi

dUdc v l chi phi.

dfln. Tuy nhiin, vi$c triln khai vfl thUc

Thit ndm, trong mdt so' du an c i n di ddi

hi§n chinh sach nfly hi^n nay vfln con

chd d eua dfin cU d l phyc vu cho myc dich

nhilu b£ft c&p & ca khia c^mh chinh sach, phat trien kinh t i ' - xfl hdi khi xfiy dUng
quy dtft, ngudn vtfn vfl qua trinh triln cfic khu d mdi eho ngUdi dfln, phUdng di$n
khai. Do A6, cho difn nay, ch&ih sflch nfly

vfln hda v i n ehUa d u ^ tinh de'n m^t cflch

vin chUa mang 1 ^ hi^u qua. NgUcli lao

thfl'u dflo. PhUdng diin v&n hda d dfly

d^ng cd thu nh$p thfl'p vfl cdng nhan chua

chinh Ifl viic phai xem x6t v l vi t r i xfiy

ti^p c$n duoc nhfl d xa hdi.

dung, each thiJc xfiy dung, v^it U$u s i

Thit tu, gia thflnh nhfl d cao, anh

dung... nhfl d sao cho phU h^p vdi phong

hudng d^n kha nflng chi t r a cua ngudi

tyc, tflp qufin, thdi quen sinh ho^t cua

dfln, anh hudng d i n dam bao quyen cd

ngudi dfin sd'ng trong cdng d i n g dd.

nhfl d thich dflng. M$c d i , Nhfl nudc da

P h i n ldn cflc di^ a n di ddi dan d nUdc ta

thyc hi^n nhilu chinh sach d l tfing

hiin nay mdi ehi tinh d i n cflc yi'u td" v l cd

ngufin cung ve nhfl d cho thi trudng, gdp

sd hs. t i n g nhU: diin, dudng, trudng,

ph&n Iflm giam gifl nhfl d; qua dd t^o dilu

tram... nhfing ed sd nfly Ifl c i n thilt,

ki$n cho ngudi dfln chUa cd nhfl d cd t h i

nhitog xit ta gdc dd quyin cd nhfl d thich

tilp c ^ d u ^ . NhUng t r i n thuc te, cac
chinh sflch du^c ban hflnh chUa du manh
di dilu t i l t dM(fc vi§c nfly, gifl nhfl d vfln d
mfie cao vfl v\schinh cua nhQng ngudi dfin cd mute thu
nh§p trung binh. N i u so sanh chi B6 gia
nhfl/thu nh|ip cua ngudi dfln cua nude ta

dfing dilu nfly chUa du mfl con phai quan
tfim ea d i n phUdng di$n vfln hda. PhUdng
diin nfly c i n dflc biet quan tfim nhfi't Ifl
ddi vdi cflc dy fin di ddi dan cu vOng cflc
dfin tdc thilu stf.
Bin canh dd, khi di ddi dfin dtfn dja
dilm mdi cung c i n phai tinh dtfn ytfu ttf

Q

NHANmC KHOA Mfc XA 1101

s6s-2ti«


NGUYEN DINH TUAN. NGUYEN THI LE
smh k l . Ndi d mdi c i n phai dam bao vifc
lim, difn tich dfft canh tic... d l ngudi d t o
CO vifc l i m phil hop vdi dilu kifn sing b
ndicu.

ddi hoi c h t o g ta c i n p h i i nS luc hdn

trong q u i trinh trien khai cac c h i t o sach
v l toa 3 toim d i m bao cho ngudi d t o c l
mot ndi b t i t h t o .

3. T h a y loii k e t
Cd cho d thich hdp v i an t o t o 14 mot
quyin cd b i n cua con ngudi va la

tou

ciu c h i t o d t o g cua moi ho gia d i t o .
Cdng toin, bio vf v i d i m bao thuc thi
quyin cd toi d thich d t o g l i mdt trong
n h t o g nhifm vu cd b i n cua mli qulc gia
trong vifc b i o d i m quyen con ngudi. 6
nudc ta, dam b i o quyin co toa b thich
d i n g cho ngudi dan ludn duoc x i c d i t o
|_14 mft trong toflng muc tidu quan trong
h i n g d i u . N h t o g k i t q u i dat duoc trong
linh VUc toi d giai doan vUa qua b nudc
ta da minh c h t o g cho thffy dilu niy. So
hf gia d i t o cd n h i b v4 duoc b trong
n h t o g ngdi to4 kidn cl, an to4n ng4y
c4ng t i n g . Di liln vdi nd l i k h i n i n g
tilp cin vdi cic dich vu xa hdi n g i y mot

TAI L I E U THAM KHAO
1. Ban Chi dao tong dilu tra d t o s i v i
toi d TW (2010), "Tdng diiu tra ddn sdvd
nhd d Viet Nam 2009: Cdc kit qud chu

yiu", Nxb. Thoig kd. H i Ndi.
2. Nguyin Ngoc Son (2012), Chinh sach
giam nghdo b nudc ta hifn nay: Thuc
trang v4 d i t o hudng ho4n thifn. Tgp chi
Kinh ti vdphdt triin, s l 7/2012.
3. The UNCHS v4 Global Strategy for
Shelter tdi n i m 2000 dUdc thdng qua bdi
General

Assembly

trong

Quylt

dito

43/181 v4o n i m 1998.
4. Tong cue Thd'ng ke (2011), Kit qud
khao sdt mic song ddn cU ndm 2010, Nxb.
Thing ke.

thufn l(ji v i t i t hdn. Tuy nhien, bdn

5. Khoa L u i t - Dai hpc QuSc gia Ha

canh totog t h i t o tuu dd v i n con mft s l

Nfi, Trung t i m nghidn cflu quyin con

vi'n d l c i n ducjc quan t i m hdn nfla trong

ngudi, quyin cdng dan - CRIGHTS (2011),

vi'n d l n h i d. Dd l i vifc v i n con
hf gia d i t o p h i i sfng trong cic ngii

totog

Gidi thieu cdc vdn kiln quSc ti vi quyin

toi

con ngim., Nxb. Lao ddng - Xa hfi. H i NSi.

t?m, b n h t o g ndi cd nguy cd sat Id, n g i p

6. Khoa Luft - D^u hoc Qud'c gia H i

lgt, d toilm mdi truong. V i trong tuong

Nfi, Trung tam nghien c t o quyin con

lai, l i mft qud'c gia chiu sij anh hudng

ngudi, quyen cong d t o - CRIGHTS (2011),

m a t o me cua biln dli khi h i u , vffn d l

tiuyin kinh ti, xa hgi, vdn hda trong phdp

n h i b tai totog v t o g chiu sU t i c dfng

lugt vd thuc tiin d Viit Nam, Nxb. Lao

c t o g c i n phai tinh tdi. Hay v i n con su

ddng - Xa hoi. H i Nfi.

khac bift giiia cic vtog, cac todm mflc

7. Vo K h i t o V i t o - Chu bifn (2011),

sing trong vifc t i l p cfn vdi cic dich vu

Nhing

xa hfi t?i noi d... Nhflng vffn d l n i y dang

nhom quyin kinh ti, vdn hda vd xa hgi,

vdn di ly lugn vd thuc tiin cua

Nxb. Khoa hoc xa hfi. H i NSi.
WMNlVCKHMHPCIdHOl

Q