Sử dụng phối hợp 2 hình thức tổ chức dạy học “xêmina” và “dạy học theo nhóm” trong dạy học Công nghệ...

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
TRƯỜNG THPT3 CẨM THUỶ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

SỬ DỤNG PHỐI HỢP 2 HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC
“XÊMINA” VÀ “ DẠY HỌC THEO NHÓM” TRONG DẠY
HỌC CÔNG NGHỆ 10

Người thực hiện
: Bùi Thị Hằng
Chức vụ
: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Cơng nghệ 10.

THANH HỐ NĂM 2018

1
SangKienKinhNghiem.net


MỤC LỤC
Trang
Phần 1: Mở đầu . ……………………………………………………………… 3
1.1.Lý do chọn đề tài……………………………………………………………3
1.2.Mục đích ngiên cứu………………………………………………………….4
1.3. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………… 4
1.4. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………4
Phần 2: Nội dung sáng kiến khinh nghiệm………………………………………5
2.1.Cơ sở lí luận………………………………………………………………….5
a. khái qt về hình thức tổ chức dạy học……………………………………….5

b.Hình thức dạy học theo nhóm…………………………………………………5
c. Hình thức tổ chức dạy học xêmina……………………………………………6
d. Các bước tổ chức thực hiện…………………………………………………...7
2.2.Thực trạng dạy học công nghệ 10 ở trường THPT…………………………..7
2.3. Sử dụng phối hợp 2 hình thức dạy học “xêmina” và “ dạy học theo nhóm
trong bài “ Ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh
vật và môi trường” ………………………………………………………………8
a. Giáo án soạn theo hình thức tổ chức dạy học lớp-bài…………………………8
b. Giáo án soạn theo hình thức tổ chức dạy học xêmina kết hợp với hình thức
dạy học theo nhóm……………………………………………………………..15
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm………………………………………27
3. Kết luận……………………………………………………………………...30
Tài liệu tham khảo……………………………………………………………...31

2
SangKienKinhNghiem.net


1. MỞ ĐẦU:
1.1) Lý do chọn đề tài:
Năm học 2008-2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thay sách giáo khoa
bậc trung học phổ thông đến khối lớp 12 ở tất cả các mơn học. Trong đó, nội dung
chương trình môn công nghệ nông nghiệp được sử dụng đào tạo cho học sinh khối
10, và chương trình của sách giáo khoa được biên soạn với tinh thần đổi mới
phương pháp dạy - học theo hướng tích cực, nhằm phát huy tính chủ động, sáng
tạo của học sinh khi lĩnh hội tri thức.
Mơn cơng nghệ nói chung và cơng nghệ 10 nói riêng là một mơn khoa học
ứng dụng, nghiên cứu việc vận dụng những quy luật tự nhiên và các nguyên lý
khoa học nhằm đáp ứng các nhu cầu vật chất và tinh thần của con người. Nội dung
trong sách giáo khoa (SGK) Công nghệ 10 là những kiến thức cơ bản về nông,

lâm, ngư nghiệp và tạo lập doanh nghiệp. Trong khi đó, trường THPT3 Cẩm Thủy
là một trường ở khu vực miền núi nên học sinh chủ yếu là con của những gia đình
làm nghề sản xuất nơng nghiệp, vì vậy học sinh dễ liên hệ kiến thức bài học với
thực tiễn sản xuất. Do đó nếu người dạy khơng có hình thức tổ chức dạy học phù
hợp theo hướng cho học sinh (HS) tìm tịi khám phá, từ đó tìm ra tri thức và tiếp
nhận tri thức một cách chủ động mà cứ sử dụng các hình thức tổ chức dạy học
truyền thống sẽ gây nhàm chán cho học sinh.
Qua 7 năm liên tục dạy chương trình công nghệ 10 tại trường THPT3 Cẩm
Thuỷ tôi cũng thấy rõ được thực tế đó, và đặc biệt hơn là đối với một mơn đặc thù
như mơn cơng nghệ thì càng phải tìm ra những hình thức tổ chức dạy học mới để
lôi cuốn học sinh và làm cho học sinh u thích mơn học. Vì: Mơn cơng nghệ là
mơn khơng có trong nội dung thi tốt nghiệp cũng như thi đại học, dẫn đến tâm lý
buông lõng ở học sinh khi học môn học này.
Xác định được nhiệm vụ trên, tơi đã tìm hiểu một số hình thức tổ chức dạy
học làm các em hứng thú và yêu thích mơn học hơn. Trong số những hình thức
tơi đã thực hiện, trong đề tài này tơi xin được trình bày việc:
Sử dụng phối hợp 2 hình thức tổ chức dạy học “ xêmina” và “ hình thức
dạy học theo nhóm” trong dạy học công nghệ 10.

3
SangKienKinhNghiem.net


1.2) Mục đích nghiên cứu:
Sử dụng phối hợp 2 hình thức tổ chức dạy học “xêmina” và “ hình thức dạy
học theo nhóm” khi giảng dạy cơng nghệ 10 nhằm:
- Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
- Giúp học sinh liên hệ nội dung học tập với thực tiễn sản xuất tại địa phương.
- Tạo cho học sinh hứng thú học tập. Từ đó, làm cho học sinh khơng cịn suy
nghĩ xem nhẹ việc học những mơn phụ.

1.3) Đối tượng nghiên cứu:
Các hình thức tổ chức dạy học: xêmina và hình thức dạy học theo nhóm.
1.4) Phương pháp nghiên cứu:
a. Nghiên cứu lý thuyết:
- Nghiên cứu tài liệu và các cơng trình nghiên cứu đổi mới PPDH theo hướng
tích cực, chủ động, sáng tạo ( Phần các hình thức tổ chức dạy học) của các tác
giả GS.TSKH.Nguyễn Văn Hộ và PGS.TS.Hà Thị Đức. và một số tài liệu
khác về giáo dục học, nghề bảo vệ thực vật, …
- Nghiên cứu về cấu trúc và nội dung chương trình Cơng nghệ 10 (Phần
Nơng, Lâm, Ngư nghiệp).
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về các phương pháp, biện pháp thiết kế và sử dụng
hình thức tổ chức dạy học Xêmina và hình thức dạy học theo nhóm khi thực
hiện nội dung bài “ Ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến
quần thể sinh vật và môi trường-Công nghệ 10” theo hướng phát huy tính tích
cực học tập của học sinh.
- Gặp gỡ, trao đổi, tiếp thu ý kiến của các đồng nghiệp để tham khảo ý kiến
làm cơ sở cho việc nghiên cứu đề tài.
b. Thực nghiệm sư phạm:
Sử dụng phương pháp đối chứng , phiếu thăm dị.
- Sử dụng 2 hình thức tổ chức dạy học khác nhau áp dụng cho 2 lớp có lực
học đồng đều nhau:
Lớp 1 : Sử dụng phối hợp 2 hình thức tổ chức dạy học “ Xêmina” và “ hình
thức dạy học theo nhóm” .( lớp thực nghiệm).
Lớp 2 : Sử dụng hình thức tổ chức dạy học “ lớp – bài”.( lớp đối chứng)
-Giáo viên nhận xét
-Phát phiếu thăm dò cho lớp 2 để lựa chọn hình thức tổ chức dạy học ưu việt
nhất, gây đựơc hứng thú cho học sinh nhiều nhất.

4
SangKienKinhNghiem.net

* Phạm vi áp dụng : Đề tài này đã áp dụng có hiệu quả cho đối tượng là học
sinh khối 10 tại trường THPT3 Cẩm Thuỷ– Thanh Hoá.
* Giới hạn đề tài: Trong đề tài này tơi chỉ trình bày sự phối hợp 2 hình thức tổ
chức dạy học xêmina và hình thức dạy học theo nhóm ở nội dung bài 19:
“ Ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và mơi
trường”
* Sử lý số liệu:
- Phân tích định tính: phân tích và khái quát những kiến thức của học sinh thơng
qua các bài kiểm tra,qua các kì thi.
- Phân tích định lượng: so sánh bảng điểm giữa 2 lớp thực nghiệm và lớp đối
chứng từ đó rút ra kết luận.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
a. Khái quát về hình thức tổ chức dạy học:
Hình thức tổ chức dạy học là cách tổ chức sắp xếp và tiến hành quá trình dạy
học. Hình thức tổ chức dạy học cịn được coi là cách sắp xếp tổ chức các biện
pháp sư phạm thích hợp, nó thay đổi tùy thuộc:
- Mục đích, nhiệm vụ dạy học,
- Mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh ,
- Quan hệ giữa học sinh với nhau,
- Theo số lượng người học,
- Theo không gian diễn ra quá trình dạy học,
- Theo cơ sở vật chất,
- Thiết bị kĩ thuật phục vụ cho quá trình dạy học.
Trong hình thức tổ chức dạy học, yếu tố tổ chức là cực kì quan trọng, bởi nó
phản ánh trình tự sắp xếp tương hỗ và sự liên hệ qua lại giữa các yếu tố tồn tại
trong một bài học hay q trình dạy học nói chung. Như vậy, trong q trình dạy
học nếu sử dụng hình thức tổ chức dạy học phù hợp thì sẽ tạo được mối liên hệ

chặt chẽ giữa các yếu tố trong quá trình dạy học, giúp nâng cao hiệu quả của
nhiệm vụ dạy học, giúp học sinh có hứng thú hơn trong việc lĩnh hội tri thức.
b. Hình thức dạy học theo nhóm:
Dạy học theo nhóm là hình thức dạy học có sự kết hợp giữa tập thể và cá nhân.
Đặc trưng của dạy học theo nhóm là mỗi lớp phân chia thành các nhóm nhỏ,
tùy theo yêu cầu, nội dung hoch tập, điều kiện, phương tiện và tính chất của vấn
đề học tập mà số lượng thành viên trong nhóm có thể thay đổi.
* Ưu điểm:
- Tạo mơi trường học tập trong đó có sự hợp tác, trao đổi giúp đỡ giữa các thành
viên trong nhóm với nhau.
- Hình thành khơng khí tích cực học tập trong nhóm: Khuyến khích, động viên
các thành viên trong nhóm ln có ý thức sưu tầm tài liệu, tích cực tư duy sáng

5
SangKienKinhNghiem.net


tạo để chuẩn bị phát biểu, tranh luận, bồi dưỡng khả năng trình bày bằng ngơn
ngữ nói.
- Hình thành và phát triển thói quen tự giác, tích cực, độc lập và ý thức trách
nhiệm đối với tập thể.
- Hình thành và phát triển một số kĩ năng: Tự học, tự nghiên cứu, ...
* Hạn chế:
- Nếu tổ chức không tốt:
+) Dễ là mất thời gian mà hiệu quả lại thấp.
+) Dễ tạo nên sự ỉ lại vào bạn bè.
c. Hình thức tổ chức dạy học “ Xêmina”:
Đây là hình thức tổ chức dạy học đòi hỏi học sinh phải chuẩn bị ý kiến về những
vấn đề nhất định có liên quan đến nội dung học tập, để báo cáo rồi thảo luận, tranh
luận trước tập thể.

Hình thức “ Xêmina” thường có phạm vi và mức độ vấn đề nêu ra rộng và sâu,
đồng thời khi tiến hành bắt buộc phải có giáo viên điều khiển.
Thực tế giảng dạy mơn Cơng nghệ 10 ở trường THPT cho thấy phần lớn do các
giáo viên ở các bộ môn khác đảm nhận nên sự “đầu tư” giảng dạy chưa cao. Việc
sử dụng các hình thức tổ chức dạy học truyền thống càng làm cho học sinh có
cách nhìn tiêu cực về mơn học này, và nhiều học sinh ngày càng “ngán” môn
Công nghệ. Để tránh hiện tượng nhàm chán cho học sinh việc mạnh dạn sử dụng
hình thức xêmina vào dạy học Cơng nghệ 10 là rất cần thiết, đặc biệt trong những
năm gần đây với chương trình thay sách, xêmina là hình thức tổ chức dạy học đáp
ứng được mục tiêu lấy học sinh làm chủ trong quá trình dạy học.
* Ưu điểm :
- Kích thích nhu cầu nhận thức, hứng thú tìm tịi, trí thơng minh, sáng tạo của
học sinh.
- Là điều kiện tốt để hình thành ở các em những phẩm chất như: tính kế hoạch,
trung thực, khiêm tốn.
- Lớp học sinh động, người học tiếp thu kiến thức thông qua những hoạt động
tìm hiểu tài liệu, báo cáo, thảo luận, tranh luận.
- Thơng qua hình thức tổ chức này, giáo viên có thể kiểm tra học sinh về nhiều
mặt: Tình độ tiếp thu, mặt mạnh và mặt yếu của học sinh trong sự chuẩn bị.
* Hạn chế :
- Chỉ thực hiện có hiệu quả ở những lớp có tỉ lệ học sinh khá, giỏi nhiều và số
lượng học sinh của lớp học không được quá đông.
Qua những ưu điểm và hạn chế của 2 hình thức trên, tơi đã mạnh dạn sử dụng
kết hợp 2 hình thức tổ chức dạy học này nhằm phát huy những ưu điểm của chúng
trong quá trình dạy học.
d. Các bước tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuẩn bị
+) Về phía giáo viên:
6
SangKienKinhNghiem.net

Công bố cho học sinh biết trước khi thực hiện tiết học khoảng 1 tuần về tên
đề tài xêmina, mục đích u cầu chung, đồng thời chia lớp thành nhóm nhỏ và
giao đề tài cho từng nhóm.
Giới thiệu các tài liệu cần phải đọc, các công việc cụ thể trong q trình chuẩn
bị.
Cơng bố kế hoạch và thời gian tiến hành xêmina.
+) Về phía học sinh:
Trước buổi xêmina, mỗi nhóm học sinh đều phải có bản đề cương phát biểu
ý kiến.
Các nhóm học sinh phải tự xây dựng kế hoạch và phân chia nhiệm vụ cho
từng thành viên về những vấn đề tiêu biểu như: Những công việc cần thực hiện,
những tài liệu cần phải đọc, thời gian hoàn thành....
- Bước 2: Tiến hành xêmina
+) Bắt đầu buổi trao đổi, giáo viên kiểm tra tình hình chuẩn bị của từng nhóm,
sau đó nhắc lại ngắn gọn một số mục đích, yêu cầu của buổi xêmina dưới dạng
nêu vấn đề nhằm tạo tâm thế và định hướng cho học sinh.
+) Công bố tiến hành buổi xêmina, danh sách và thứ tự đại diện học sinh của
các nhóm sẽ lần lượt báo cáo, các nhóm cịn lại đặt câu hỏi cho nhóm bạn để đào
sâu kiến thức.
+) Giáo viên điều khiển về mặt thời gian, hướng nội dung vào trọng tâm cần
thảo luận.
+) Học sinh tham gia trao đổi và tranh luận.
- Bước 3: Tổng kết ý kiến đã phát biểu, định hướng cho những ý kiến chưa
thống nhất.
Giáo viên nêu lên một cách xúc tích và có hệ thống những ý kiến thống nhất
và những ý kiến bất đồng. Tham gia ý kiến về những vấn đề chưa thống nhất và
bổ sung thêm những ý kiến cần thiết.
Đánh giá các báo cáo và những ý kiến phát biểu.

Nhận xét tinh thần, thái độ làm việc chung của tập thể và riêng của các cá
nhân.
Tổng kết và nêu lên một số vấn đề cho học sinh về nhà tiếp tục suy nghĩ.
2.2. Thực trạng dạy học công nghệ 10 ở trường THPT:
Môn cơng nghệ nói chung và cơng nghệ 10 nói riêng là mơn học có nội dung
ln gắn liền với thực tiễn sản xuất, đặc biệt là học sinh trường THPT 3 Cẩm
Thủy đa số là con em của gia đình làm nông nghiệp, nên khi học nội dung công
nghệ 10 học sinh dễ liên hệ với thực tế.
Cùng với thuận lợi đó, mơn cơng nghệ lại là mơn khơng có trong chương trình
thi tốt nghiệp cũng như thi đại học, vì thế học sinh thường có suy nghĩ bng lõng
và xem môn công nghệ là môn phụ. Mặt khác, tại nhiều trường THPT môn công
nghệ 10 vẫn do giáo viên dạy sinh học kiêm nhiệm vì thiếu giáo viên chuyên về
KTNN, dẫn đến việc đầu tư cho môn công nghệ chưa được quan tâm như các mơn
học chính.

7
SangKienKinhNghiem.net


Là giáo viên dạy công nghệ 10 liên tục trong 7 năm tại trường THPT3 Cẩm
Thủy, tôi nhận thấy rõ những thuận lợi cũng như khó khăn khi dạy học mơn cơng
nghệ. Từ thực trạng đó, tơi mạnh dạn “ sử dụng phối hợp 2 hình thức tổ chức dạy
học xêmina và hình thức dạy học theo nhóm trong dạy học mơn cơng nghệ 10” ,
nhằm xóa bỏ sự nhàm chán của học sinh đối với môn công nghệ 10.
2.3. Sử dụng phối hợp 2 hình thức tổ chức dạy học “ Xêmina” và “dạy học
theo nhóm” trong bài 19: “ Ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực
vật đến quần thể sinh vật và môi trường”:
a. Giáo án soạn theo hình thức tổ chức dạy học lớp-bài:
Tiết 21:
ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA THUỐC HÓA HỌC BẢO VỆ THỰC

VẬT N QUN TH SINH VT V MễI TRNG
Ngày soạn: 3/1/2018
Ngy dạy: 10/1/2018
Lớp dạy: lớp đối chứng
I.Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc:
Sau khi học xong bài này, HS cn:
- Nêu được ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ thực vật đến
quần thể sinh vật và môi trường.
- Trỡnh by c nguyờn nhân dẫn đến những ảnh hưởng xấu của
thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và môi
trường.
- Rút ra được các biện pháp hạn chế những ảnh hưởng xấu của
thuốc hóa học bảo vệ thực vật.
2.Kü năng:
a. Kỹ năng nhận thức:
Rốn luyn cỏc k nng: quan sỏt, phõn tớch tng hp,
b. Kỹ năng sống:
- Có ý thức bảo vệ môi trường khi sử dụng thuốc hoá học bảo vệ
thực vật.
II. Phưong pháp và phương tiện dạy- học:
1.Phương pháp dạy - học:
Hỏi - đáp tìm tòi bộ phận
2 Phương tiện dạy học:
Mỏy chiu v các tài liệu liên quan đến nội dung bài học.
III. Hoạt động dạy - học:
1.ổn định lớp học:
Kiễm tra sĩ số lớp häc
2. KiĨm trabµi cị:

8
SangKienKinhNghiem.net


Trình bày ưu và nhược điểm của biện pháp hóa học trong phịng trừ tổng
hợp dịch hại cây trồng?
3.Träng t©m:
- ¶nh h­ëng xÊu cđa thc ho¸ häc b¶o vƯ thùc vật đến quần thể sinh vật
và môi trường.
- Bin phỏp hạn chế những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực
vật đến quần thể sinh vật và môi trng.
4.Bài mới:
Hot ng 1: Tìm hiểu ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ thực vật đến
quần thể sinh vËt và môi trường:
- Mục tiêu : Nêu được ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến
quần thể sinh vật và môi trường.
- Thời gian:25 phút.
- Hỡnh thc tin hnh: h thng cõu hi.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
I. ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ
thực vật đến quần thể sinh vật:
GV: Thuốc hoá học bảo vệ TV
có mặt tích cực. Tuy nhiên việc
sử dụng chúng cũng có những
mặt hạn chế nhất định.
GV: Nói: Thuốc hoá học bảo vệ
thc vt có ảnh hưởng xấu đến
quần thể sinh vật. Em hóy xem
on phim sau và cho biết những

ảnh hưởng xấu của thuốc hóa
học bảo v thc vt n qun th
sinh vt v nguyên nhân cđa c¸c
( Đoạn phim về việc sử dụng thuốc hóa hc
ảnh hưởng xấu trên?
bo v thc vt 5 phỳt)
GV: cho học sinh xem một đoạn
phim về việc sử dụng thuốc hóa
học bảo vệ thực vật.
HS: Quan sát để tiếp nhận thông
tin và trả lời câu hỏi.
HS: Quan sát và trả lời câu hỏi.
GV: Nhận xét câu trả lời của hc
sinh v chiu cỏc hỡnh nh

- Tác động đến mô, tế bào của cây trồng
9

SangKienKinhNghiem.net


gây ra hiệu ứng cháy, táp lá, thân làm ảnh
hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây
dẫn đến giảm năng suất và chất lượng nông
sản.

minh chng cho nhng nh
hng ca thuốc hóa học.

Ruộng lúa bị cháy, táp lá

- Cã t¸c động xấu đến quần thể sinh vt có
ích; làm phá vỡ thế cân bằng đà ổn định
của quần thể sinh vt.
Sinh vt cú ớch
- Làm xuất hiện các quần thể dịch hại
kháng thuốc.
Xut hin dũng sõu bnh khỏng thuc

GV: Ti sao sử dụng thuốc hóa
II. ¶nh h­ëng xÊu cđa thc hoá học bảo
hc bo v thc vt khụng ỳng vệ thực vật đến môi trường:
cỏch li phỏ v th cõn bằng sinh
thái?
HS: Trả lời câu hỏi.

GV: Sử dụng thuốc hóa học bảo
vệ thực vật như thế nào sẽ làm
xuất hiện các quần thể sâu bệnh
kháng thuốc.
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Thuốc hóa học bảo vệ thực
vật ảnh hưởng đến hầu hết các
quần thể sinh vật trên đồng

- Gây ô nhiễm mơi trường đất, nước,
khơng khí và nơng sản.

10
SangKienKinhNghiem.net

ruộng. Vậy, nó có ảnh hưởng
như thế nào đến mơi trường
chúng ta cùng tìm hiểu tiếp.

GV: Em hãy cho biết có mấy
loại mơi trường? hãy kể tên các
loại mơi trường?
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Khi sử dụng thuốc hóa học
bảo vệ thực vật, các loại môi
trường trên chịu ảnh hưởng như
thế nào?
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Chiếu một số hình ảnh về
tác động xấu của thuốc hóa học
đến mơi trường.
HS: quan sát.

Ơ nhiễm mơi trường đất, khơng khí và
nơng sản do sử dụng thuốc hóa học
Mơi trường nước bị ơ nhim do thuc hú
hc
- Một lượng lớn thuốc hoá học được tích
luỹ trong lương thực, thực phẩm, gây tác
động xấu đến sức khoẻ của con người và
nhiều loài vật nuôi.
- Từ trong đất, trong nước, thuốc hoá
học bảo vệ thc vt đi vào cơ thể ng vt
thuỷ sinh, vào nông sản, thực phẩm, cuối

cùng vào cơ thể con người gây ra mét sè
bƯnh hiĨm nghÌo.

Đường truyền thuốc hóa học vào mơi
trường và con người
Trẻ phát triển khơng bình thường do chịu
ảnh hưởng của thuốc hóa học

11
SangKienKinhNghiem.net


GV: Nguyên nhân của việc sử
dụng thuốc hóa học bảo vệ thực
vật dẫn đến ô nhiễm các loại môi
trường?
HS: trả li cõu hi.
GV: Thuốc hoá học có ảnh
hưởng xấu đến qn thĨ sinh vËt

12
SangKienKinhNghiem.net


và môi trường như vậy có nên sử
dụng chúng không? Vì sao?
HS: trả lời câu hỏi.
Hot ng 2: Tìm hiểu biện pháp hạn chế những nh hưởng xấu của thuốc hoá
học bảo vệ thực vật :
- Mc tiờu: Hc sinh rút ra được các biện pháp hạn chế những ảnh hưởng

xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và môi trường.
- Thời gian:10 phút.
- Hỡnh thc tin hnh: h thng cõu hi.
Hoạt động của GV và HS

Nội dung
III. Biện pháp hạn chế những ảnh hưởng
xấu của thuốc hoá học bảo vệ thc vt:

GV:Trong trng hợp phải sử dụng
thuốc hóa học bảo vệ thực vật, theo
cỏc em làm thế nào để hạn chế đến
mức thấp nhất ảnh hưởng xấu của
thuốc bảo vệ thc vt đến qun th
sinh vt v môi trường?
- Chỉ dùng thuốc hoá häc b¶o vƯ khi
HS: Nghiên cứu tài liệu và tr¶ lời.
dịch hại tới ngưỡng gây hại.
- Sử dụng loại thuốc có tính chọn lọc
cao; phân huỷ nhanh trong môi trường.
GV: Thế nào là thuốc có tính chọn
lọc cao?
HS: Trả lời câu hỏi.
GV: Nêu các quy định về an toàn
lao động và vệ sinh mơi trường khi
dùng thuốc hóa học bảo vệ thực
vật?
HS: Trả lời câu hỏi.

- Sư dơng ®óng thc, đúng thời gian,

đúng nồng độ và liều lượng.
Hỡnh nh s dng thuc húa hc ỳng
cỏch
- Trong quá trình bảo quản, sử dụng
thuốc hoá học bảo vệ thc vt cần tuân
thủ quy định về an toàn lao động và vệ
sinh môi tr­êng.

13
SangKienKinhNghiem.net


Những điều nên và khơng nên khi dùng
thuốc hóa học bảo vệ thực vật

Trang bị đồ bảo hộ khi sử dụng thuốc
hóa học bảo vệ thực vật

Thuốc trừ sâu sinh học diệt trừ sâu đục
thân

14
SangKienKinhNghiem.net


GV: Giới thiệu về một số loại
thuốc trừ sâu sinh học để hạn chế
việc sử dụng thuốc hóa học.
HS: Tiếp thu để mở rộng thêm kiến
thức.

IV. Cñng cè:
GV: Khi thấy bố mẹ của em đi phun thuốc trừ sâu cho lúa trong khi lúa vẫn
chưa bị nhiễm bệnh, khi hỏi thì bố mẹ bảo là phun thuốc để phịng bệnh
cho lúa. Trong trường hợp đó, em sẽ làm gì?
HS: Dựa vào kiến thức đã được học để giải quyết vấn .
V. Dặn dò:
Học bài cũ, trả lời các câu hỏi trong SGK.
VI. Rút kinh nghiệm giờ dạy:
Cần có hình thức tổ chức dạy học mới để làm tăng sự chủ động, sáng tạo
của học sinh.
b. Giáo án soạn theo hình thức tổ chức dạy học xêmina kết hợp với hình
thức dạy học theo nhóm:
Tiết 21:
ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA THUỐC HĨA HỌC BẢO VỆ THỰC
VẬT ĐẾN QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MễI TRNG
Ngày soạn: 13/1/2018
Ngy dy: 20/1/2018
Lp dy: Lp thc nghim.
I.Mục tiêu:
1. Kiến thức:
Sau khi học xong bài này, HS cn:
- Nêu được ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ thực vật đến
quần thể sinh vật và môi trường.
- Trình bày được nguyên nhân dẫn đến những ảnh hưởng xấu của
thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và môi
trường.
- Rút ra được các biện pháp hạn chế những ảnh hưởng xấu của
thuốc hóa học bo v thc vt.
2.Kỹ năng:
a. Kỹ năng nhận thức:

15
SangKienKinhNghiem.net


Rèn luyện các kĩ năng: Làm việc nhóm, tự học, thuyt trỡnh, gii
quyt vn ,
b. Kỹ năng sống:
- Có ý thức bảo vệ môi trường sng cng nh bo v cỏc qun th
sinh vt xung quanh.
II. Phưng pháp và phương tiện dạy- học:
1.Phương pháp dạy - học:
- Hi-ỏp tỡm tịi – phát hiện và dạy học hợp tác.
Trong đó, có sử dụng phối hợp 2 hình thức tổ chức dạy học : Xêmina
và hình thức dạy học theo nhóm.
2 Phương tiện dạy - học:
Mỏy chiu, sỏch giỏo khoa v mt s ti liu hc tp khỏc.
III. Hoạt động dạy - học:
1.ổn định lớp học:
Kiễm tra sĩ số lớp học
2. KiĨm tra bµi cị:
Trình bày ưu và nhược điểm của biện pháp hóa học trong phịng trừ
tổng hợp dịch hại cõy trng?
3.Trọng tâm:
- ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật
và môi tr­êng.
- Biện pháp hạn chế những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực
vật đến quần thể sinh vật và môi trường.
A. Hoạt động 1: Khởi động
( Hoạt động khởi động được thực hiện lồng ghép vào phần cuối nội dung bài 17“

phòng trừ tổng hợp dich hại cây trồng”. Vì trong bài 17 có phân tích về ưu
nhược điểm của biện pháp hóa học trong phịng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng.
Nên có thể ghép phần vận dụng, tìm tịi, mở rộng của bài 17 cùng với phần khởi
động của bài 19. Như vậy, phần khởi động sẽ được thực hiện vào cuối tiết học
bài 17).
GV: Yêu cầu học sinh trả lời một số câu hỏi.
- Em hãy lấy ví dụ về một số loại thuốc hóa học được sử dụng trong phịng
trừ sâu bệnh?
- Thực trạng của việc sử dụng thuốc hóa học tại địa phương?
HS: Liên hệ kiến thức vừa tìm hiểu trong bài 17 cùng với kiến thức thực tiễn sản
xuất để trả lời câu hỏi. Và một số học sinh đại diện học sinh trình bày câu trả
lời, thảo luận.
GV: Đánh giá và kết luận.
- Thực trạng: Nông dân sử dụng thuốc hóa học một cách bừa bãi ( về nồng
độ, liều lượng, loại thuốc,...) và khi sử dụng xong thì vứt bao bì khơng đúng
nơi quy định. Từ đó, gây ảnh hưởng xấu đến quần thể sinh vật trên đồng
ruộng và mơi trường.
- Những ảnh hưởng xấu đó chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong nội dung bài 19.
16
SangKienKinhNghiem.net


GV: Chia lớp thành 2 nhóm, với số lượng và chất lượng học sinh được phân
chia đều. Sau đó, cử ra nhóm trưởng cho mỗi nhóm và giao nhiệm vụ cho
từng nhóm.
- Nhóm 1: Làm báo cáo để trình bày ảnh hưởng của thuốc hóa học bảo vệ
thực vật đến quần thể sinh vật theo các tiêu chí:
+ Những ảnh hưởng xấu.
+ Nguyên nhân.
+ Biện pháp để hạn chế những ảnh hưởng xấu.

- Nhóm 2: Làm báo cáo để trình bày ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo
vệ thực vật đến mơi trường theo các tiêu chí:
+ Những ảnh hưởng xấu.
+ Nguyên nhân.
+ Biện pháp để hạn chế những ảnh hưởng xấu đó.
- Đồng thời cả 2 nhóm cùng chuẩn bị câu hỏi dành cho nhóm bạn ( câu hỏi
phải nằm trong giới hạn của nội dung bài học) để thảo luận trong tiết học ở bài
19.
( Sau khi giao nhiệm vụ cho từng nhóm, giáo viên giới thiệu các tài liệu cần
tìm hiểu và cách tìm tài liệu từ các nguồn khác nhau. Đồng thời hướng cho học
sinh cách phân chia nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm để cùng thực hiện
nhiệm vụ.)
B. Hoạt động 2: Hình thnh kin thc mi.
* Tìm hiểu ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh
vËt và môi trường:
- Mục tiêu :
+ Nêu được ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể
sinh vật.
+ Trình bày được nguyên nhân dẫn đến những ảnh hưởng xấu đó.
+ Rút ra những biện pháp hạn chế những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học
bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật.
- Thời gian:15 phút.
- Đặt vấn đề: Giáo viên nhắc lại nhiệm vụ của 2 nhóm và yêu cầu nhóm 1 thực
hiện trc.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
I. ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học
bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vËt:
GV: Gọi đại diện của nhóm 1 lên trình
bày nội dung.( học sinh sử dụng máy

chiếu để trình bày nếu có các hình ảnh
cần thiết)
HS: Nhóm 1 trình bày, nhóm 2 tiếp thu
17
SangKienKinhNghiem.net


các nội dung do nhóm 1 trình bày và
sắp xếp các câu hỏi để thảo luận, tranh
luận.
GV: Theo dõi hoạt động của học sinh
và hướng hoạt động của học sinh vào
trọng tâm của nội dung đang tìm hiểu.

Ảnh
hưởng
- Làm
cháy, táp
lá, thân
làm giảm
năng suất,
chất lượng
của cây
trồng.

Nguyên
nhân
- Dùng
thuốc với
nồng độ,

liều lượng
cao và
dùng liên
tục trong
thời gian
dài.

Biện pháp

- Tác động
xấu đến
quần thể
sinh vật có
ích, phá
vỡ thế cân
bằng sinh
thái.

- Sử dụng
thuốc có
phổ độc
rộng.

- Sử dụng
các loại
thuốc có
tính chọn
lọc cao,
phân hủy
nhanh

trong mơi
trường.

- Làm xuất
hiện các
quần thể
sâu bệnh
kháng
thuốc.

- Sử dụng
liên tục 1
loại thuốc,
hoặc dùng
các loại
thuốc có
tính năng
gần như
nhau.

- Sử dụng
đúng thuốc,
đúng thời
gian.

- Sử dụng
đúng thời
gian, đúng
nồng độ,
đúng liều

lượng.

HS: Sau khi nhóm 1 trình bày xong,
nhóm 2 lần lượt đưa ra các câu hỏi để
đào sâu kiến thức về nội dung vừa

18
SangKienKinhNghiem.net


trình bày. Cùng với đó, các thành viên
nhóm 1 hỗ trợ nhau để giải thích và
bảo vệ những kiến thức nhóm mình đã
trình bày.( Câu hỏi phải nằm trong
phạm vi quy định)
GV: Nếu có những phần học sinh chưa
tìm hiểu kĩ giáo viên có thể đưa thêm
các câu hỏi bổ sung để giúp học sinh
hiểu sau hơn về kiến thức đang tìm
hiểu. Ví dụ như:
+ Thuốc có tính chọn lọc cao là loại
thuốc như thế nào?
+ Thế nào là thuốc có phổ độc rộng?
+ Tại sao khi dùng liên tục 1 loại thuốc
lại làm xuất hiện quần thể sâu bệnh
kháng thuốc?
...............
HS: Trả lời câu hỏi. Nếu học sinh
nhóm 1 khơng có câu trả lời thì có thể
khuyến khích những câu trả lời từ

nhóm 2 bằng hình thức ghi điểm.
GV: Nhận xét và chốt kiến thức phần
I. Đồng thời cho học sinh quan sát một
số hình ảnh về tác động xấu của thuốc
hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể
sinh vật.( nếu học sinh chưa thể hiện
Một số loại thuốc hóa học bảo vệ thực
được các hình ảnh đó)
vật thường dùng
Hiện tượng lạm dụng thuốc hóa học
bảo vệ thực vật
Ruộng lúa bị cháy, táp lá do dùng
thuốc hóa học khơng đúng cách

19
SangKienKinhNghiem.net


Sinh vật có ích
Phát sinh dịng sâu bệnh kháng thuốc

* Tìm hiểu những nh hưởng xấu của thuốc hoá học b¶o vƯ thùc vËt đến mơi
trường:
- Mục tiêu :
+ Nêu được ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến mơi
trường.
+ Trình bày được ngun nhân dẫn đến những ảnh hưởng xấu đó.
+ Rút ra những biện pháp hạn chế những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học
bảo vệ thực vật đến môi trường.
- Thời gian:15 phút.

- Đặt vấn đề: Thuốc hóa học bảo vệ thực vật ảnh hưởng đến tất cả những quần
thể sinh vật trên đồng ruộng, vậy đối với mơi trường nó ảnh hưởng nh th
no? Mi nhúm 2 trỡnh by tip.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
II. ảnh hưởng xấu của thuốc hoá học
bảo vệ thực vật đến mụi trng:
GV: Gi i din của nhóm 2 lên trình
bày nội dung.( học sinh sử dụng máy
chiếu để trình bày nếu có các hình ảnh
cần thiết)
HS: Nhóm 2 trình bày, nhóm 1 tiếp thu
các nội dung do nhóm 2 trình bày và
sắp xếp các câu hỏi để thảo luận, tranh
luận.
GV: Theo dõi hoạt động của học sinh
và hướng hoạt động của học sinh vào
20
SangKienKinhNghiem.net