Luận văn:Phát triển cây cao su ở huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum potx

1

1

Cơng trình đư c hồn thành t i
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG

PHAN ĐÌNH M NH

Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Ninh Th Thu Thu

Ph n bi n 1: PGS.TS. Bùi Quang Bình

PHÁT TRI N CÂY CAO SU
HUY N SA TH Y, T NH KON TUM
Ph n bi n 2: TS. Nguy n Duy Th c

Chuyên ngành: Kinh t phát tri n
Mã s : 60.31.05

Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p
Th c sĩ Kinh t h p t i Đà N ng vào ngày 27 tháng 11 năm 2011

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Có th tìm hi u lu n văn t i :
Đà N ng - Năm 2011

- Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng
- Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng


1

M

2

Đ U

l nhi u h n ch nh t ñ nh làm nh hư ng ñ n vi c phát tri n cây cao
su ti u đi n khơng đ t hi u qu kinh t cao nh t như mong mu n.

1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI

Xu t phát t tình hình th c t đó, tơi quy t đ nh ch n đ tài:
Cây cao su có tên g c là cây Hêvê (Hévéa) m c d c theo sông
Amazone

“Phát tri n cây cao su

Nam M và các vùng k c n. Vào cu i năm 1840, h t

cao su ñư c l y

các nư c Nam Á. Cây cao su ñư c du nh p vào

2. T NG QUAN NGHIÊN C U

lưu v c sơng Amazone đem sang nư c Anh ươm

gi ng r i tr ng

nư c ta năm 1897, tr i qua hơn 100 năm

Vi t Nam cây cao su ñã

tr thành cây cơng nghi p có giá tr kinh t cao, kh năng thích ng

Đ tài ch y u nghiên c u v th c tr ng phát tri n s n xu t cây
cao su trên ñ a bàn huy n Sa Th y, t nh Kon Tum ñ tìm ra các gi i
pháp phát tri n s n xu t c a huy n trong th i gian t i. Đ tài d a trên
cơ s các công trình đã nghiên c u và các bài vi t liên quan:

r ng, tính ch ng ch u v i ñi u ki n b t l i cao và là cây b o v mơi
trư ng nên đư c nhi u nư c có đi u ki n kinh t - xã h i thích h p
quan tâm phát tri n v i quy mơ di n tích l n. S n ph m chính c a

- Phân tích ngành hàng cao su trên ñ a bàn t nh Kon Tum c a
tác gi Nguy n Quang Hoà, lu n văn th c s kinh t nông nghi p,
Đ i h c Nông nghi p I, Hà N i.

cây cao su là m cao su ñư c dùng làm nguyên li u ñ u vào quan
tr ng trong nhi u ngành cơng nghi p, đ c bi t là ngành giao thơng
v n t i. Bên c nh đó, s n ph m ph c a cây cao su như h t cao su

- Tr n An Phong, Tr n Văn Dỗn, Nguy n Văn Chính,
Nguy n Võ Linh (1997), T ng quan phát tri n ngành cao su Vi t

Nam th i kỳ 1996 - 2005, Hà N i.

cho tinh d u quý, g cao su làm nguyên li u gi y, làm hàng m c
ph c v nhu c u tiêu dùng và xu t kh u ..., cây cao su cịn có v trí
quan tr ng trong vi c b o v ñ t và cân b ng sinh thái.

- Báo cáo phân tích tri n v ng ngành cao su t nhiên c a tác
gi

Nguy n Ti n Đ t trên trang web www.smes.vn ñăng ngày

7/4/2011.

Sa Th y là m t huy n biên gi i n m phía Tây c a t nh Kon
Tum có l i th v đi u ki n t nhiên, ñ t ñai màu m , m t nư c ñ

huy n Sa Th y, t nh Kon Tum”.

- Nguy n M nh H i (2005), Báo cáo cao su năm 2005, B
Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, Hà N i.

phát tri n s n xu t nơng nghi p đa d ng và phong phú, có ti m năng

- D án đa d ng hố nơng nghi p, B Nơng nghi p và PTNT

qu đ t to l n cho phép phát tri n m nh cây cao su. Trong nh ng

(2004), Hư ng d n v phát tri n cao su ti u ñi n trong D án ña

năm qua, theo ñ nh hư ng phát tri n kinh t c a t nh, di n tích tr ng

d ng hố nơng nghi p, Hà N i.

cây cao su trên ñ a bàn huy n đã phát tri n nhanh chóng, góp ph n
khơng nh ñ n vi c c i thi n ñ i s ng c a ngư i dân cũng như thay

- T p chí khoa h c Đ i h c Hu s 26A, 2010 v phát tri n cây
cao su

Th a thiên Hu c a tác gi Phùng Th H ng Hà.

ñ i di n m o nơi ñây. Phát tri n cây cao su trên ñ a bàn huy n bư c

3. M C TIÊU NGHIÊN C U

ñ u ñã ñ t ñư c nh ng th ng l i quan tr ng, bên c nh đó v n cịn b c

- H th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n v phát tri n s n xu t cây
cao su.


3

4

6. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI

- Phân tích, đánh giá th c tr ng cũng như k t qu , hi u qu s n
xu t và tiêu th cao su trên ñ a bàn huy n Sa Th y, t nh Kon Tum.

- H th ng hố đư c nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v phát

- Đ xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n s n xu t cao su trên
ñ a bàn huy n Sa Th y trong th i gian t i.

tri n s n xu t cây cao su, các nhân t tác ñ ng ñ n phát tri n s n xu t
cây cao su, kinh nghi m c a m t s ñ a phương v tr ng cây cao su

4. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U

và nh ng bài h c b ích có th rút ra cho huy n Sa Th y.

4.1. Đ i tư ng nghiên c u

- Đánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t cây cao su huy n Sa

Lu n văn ch t p trung nghiên c u nh ng v n ñ kinh t và

Th y trong nh ng năm v a qua, ch ra ñư c nh ng thành qu cũng

qu n lý v s n xu t cao su ti u ñi n c a các h nơng dân trên đ a bàn

như cũng như nh ng m t còn h n ch , y u kém c a huy n trong vi c

huy n Sa Th y.

phát tri n s n xu t cây cao su và các nguyên nhân sâu xa d n đ n tình
hình đó.

4.2. Ph m vi nghiên c u

- Đ ra các quan ñi m, phương hư ng và gi i pháp có cơ s

- V m t không gian: Huy n Sa Th y, T nh Kon Tum.
- Th i gian nghiên c u: Đánh giá th c tr ng phát tri n s n xu t
cây cao su ch y u t p trung vào giai ño n 2000- 2010, ñ nh hư ng
ñ n năm 2015.

cao su

huy n Sa Th y.
7. C U TRÚC C A LU N VĂN

5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

Ngồi ph n m đ u, k t lu n, danh m c các tài li u tham kh o,

- Phương pháp duy v t bi n ch ng ñ xem xét các hi n tư ng
trong m i quan h tác ñ ng qua l i l n nhau.
- Phương pháp phân t th ng kê ñ ñánh giá m c đ

khoa h c và có tính kh thi nh m phát tri n s n xu t b n v ng cây

n i dung c a lu n văn ñư c chia làm ba chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n cây cao su.

nh

hư ng c a các nhân t ñ n k t qu và hi u qu s n xu t, kinh doanh
cây cao su.

- Phương pháp ñi u tra th ng kê nh m thu th p s li u có liên

Chương 2: Th c tr ng phát tri n s n xu t cây cao su trên ñ a
bàn huy n Sa Th y, t nh Kon Tum.
Chương 3: Gi i pháp phát tri n s n xu t cao su

huy n Sa

Th y trong th i gian t i.

quan ñ n ñ tài. S li u th c p ñư c thu th p t chính quy n và các
ban ngành ñ a phương.
- Phương pháp quy ñ i t t c các kho n ñ u tư c a các năm v

CHƯƠNG 1
CƠ S

LÝ LU N V PHÁT TRI N CÂY CAO SU

hi n giá t i th i ñi m hi n t i ñ xem xét năm hồn v n đ u tư c a

1.1. Đ C ĐI M, VAI TRÒ C A CÂY CAO SU TRONG PHÁT

nông h .

TRI N KINH T – XÃ H I
1.1.1. Đ c ñi m c a cây cao su
1.1.1.1. Đ c ñi m sinh h c

5

6

Trong s n xu t ngư i ta tr ng cây cao su v i m t ñ t 400-

th p… Vì th , ngồi vi c t n d ng nh ng di n tích đ t c n c i, quá

571 cây/ ha, chia làm 2 th i kỳ đó là th i kỳ ki n thi t cơ b n thơng

trình tr ng, chăm sóc, khai thác ñ i v i cây cao su là m t quá trình

thư ng là 7 năm và th i kỳ kinh doanh b t ñ u t năm th 8 tr đi.

đem đ n nhi u l i ích cho ngư i dân s ng trong vùng tr ng, đó là

1.1.1.2. Đ c tính c a m cao su

gi i quy t công ăn vi c làm cho ngư i dân t vi c tr ng, chăm sóc,

M cao su là m t ch t l ng ph c h p, có thành ph n và tính

khai thác, ch bi n các s n ph m t cây cao su.

ch t khác bi t nhau tùy theo lo i, có th nói đó là m t tr ng thái nhũ

Vi c phát tri n các nông trư ng cao su, nhà máy ch bi n m

tương (th s a tr ng ñ c) c a các h t t cao su trong mơi trư ng phân

cao su đã thúc đ y vi c hình thành hàng lo t các th tr n, th t (trung

tán l ng mà chúng ta g i là m cao su nư c.

tâm kinh t - xã h i) t i các vùng sâu, vùng xa, vùng đ i núi khó

1.1.2. Vai trị và giá tr kinh t c a cây cao su

khăn qua đó đã góp ph n xố đói, gi m nghèo, đi u hoà dân cư trên

Cây cao su t khi tr thành hàng hố, cơng d ng c a nó ngày

ph m vi c nư c, thúc đ y q trình ñ nh canh ñ nh cư các dân t c ít

càng ñư c m r ng. Hi n nay m cao su tr thành m t trong b n

ngư i, t o cơng ăn vi c làm, nâng cao đ i s ng v t ch t và tinh th n

ngun li u chính c a ngành cơng nghi p th gi i, v i vai trò quan

cho nhân dân ñ a phương.

tr ng hàng ñ u có hơn 50.000 cơng d ng đư c ng d ng vơ cùng
r ng rãi trong cơng nghi p cũng như trong đ i s ng hàng ngày.
Ngồi s n ph m chính là m , ngu n g t vi c ch t b cây cao

Các r ng cây cao su có kh năng ch ng xói mịn b o v đ t,
vi c tr ng cây cao su góp ph n ph xanh ñ t tr ng ñ i núi tr c, t o
cân b ng v m t sinh thái, góp ph n t t trong vi c b o v mơi trư ng

su già c i đ tr ng m i là m t ngu n thu ñáng k , hàng năm các công

t nhiên.

ty ch bi n g cao su thu v hàng trăm t ñ ng, t o vi c làm cho

1.2. N I DUNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ PHÁT TRI N S N

hàng ngàn lao đ ng. Ngồi ra, cây cao su cịn có vai trị b o v mơi

XU T CÂY CAO SU

trư ng, ph xanh ñ t tr ng ñ i núi tr c, ch ng xói mịn, b o v l p

1.2.1. N i dung phát tri n s n xu t cây cao su

ñ t b m t, gi ñ

D a trên cơ s lý lu n v phát tri n kinh t , chúng ta có th

m và c n gió cho vùng sinh thái.

V giá tr thương m i cao su thiên nhiên đóng vai trị h t s c

quan ni m phát tri n cây cao su là s gia tăng v quy mô, s n lư ng

quan tr ng trong các ngành cơng nghi p, đ c bi t là ngành công

và s ti n b v cơ c u cây tr ng, cơ c u ch t lư ng s n ph m và

nghi p săm l p xe. Giá cao su xu t kh u bình qn tăng liên t c đã

hi u qu kinh t - xã h i. Như v y, phát tri n cây cao su bao hàm c

ñem l i nhi u l i ích thi t th c cho đ t nư c tăng kim ng ch xu t

s bi n ñ i v s lư ng và ch t lư ng.

kh u, thu ngo i t .

- S phát tri n v m t lư ng trong s n xu t cao su là vi c làm

1.1.3. Ý nghĩa c a vi c phát tri n s n xu t cây cao su

gia tăng kh i lư ng s n ph m cao su s n xu t, gia tăng t ng giá tr

Cây cao su là m t lồi cây d thích nghi, phát tri n trên nh ng

s n xu t cao su, gia tăng s n hư ng hàng hóa cao su, m r ng th

vùng ñ t khó khăn, nghèo ki t, nh ng vùng r ng t p cho kinh t

trư ng tiêu th ... đi u đó đư c th c hi n thông qua s gia tăng các


7

8

y u t ñ u vào như: gia tăng quy mơ di n tích cây tr ng (thơng qua

+ L i nhu n = Doanh thu - Chi phí

khai hoang, ph c hóa)

+ Giá tr hi n t i c a kho n ñ u tư (PV)
PV= ∑ Ai * (1+ r)-n

- S phát tri n s n xu t cao su v m t ch t là nâng cao hi u
qu c a ho t ñ ng s n xu t cao su và gia tăng s đóng góp s n xu t

Trong đó:

cao su cho kinh t xã h i c a ñ a phương.

Ai: Doanh thu năm th i

1.2.2. Các ch tiêu ñánh giá phát tri n s n xu t cao su
1.2.2.1. Nhóm ch tiêu đánh giá v m t lư ng

r: Lãi su t chi t kh u, ñư c xác ñ nh
b ng lãi su t cho vay c a ngân hàng theo d án là 10,2%/năm.

- S gia tăng v di n tích.

i: Năm th i

- S gia tăng v s n lư ng, s n lư ng cao su hàng hóa.

n: S năm c a chu kỳ s n xu t

- S gia tăng v t ng giá tr s n xu t.
1.2.2.2. Nhóm ch tiêu ph n ánh k t qu và HQKT cây cao

Trong lu n văn này chúng tôi quy ñ i t t c các kho n ñ u tư
c a 11 năm v hi n giá t i th i ñi m năm 2010.
+ T su t sinh l i v n ñ u tư:

su
Trong s n xu t cao su, thư ng s d ng các ch tiêu sau ñ ñánh

Hi n giá thu n (NPV): NPV = PV - TC

giá hi u qu :

Ch s sinh l i (B/C) = thu nh p/chi phí

+ S n lư ng cây cao su.

1.2.2.3. Nhóm ch tiêu ph n ánh đóng góp c a cây cao su

+ Năng su t cây tr ng (năng su t ñ t, năng su t lao ñ ng).

vào phát tri n kinh t -xã h i c a ñ a phương

+ Giá tr s n xu t (GO)/ ñơn v di n tích.

- Góp ph n chuy n d ch cơ c u cây tr ng.

+ Giá tr s n xu t /chi phí trung gian (GO/IC).

- Tăng s lao đ ng có vi c làm.

+ Giá tr gia tăng (VA)/ đơn v di n tích.

- Tăng thu nh p c a ngư i tr ng cao su.

+ Giá tr gia tăng/ chi phí trung gian (IC).

- Gi m t l đói nghèo....

+ T su t l i nhu n/ chi phí.

1.3. NH NG NHÂN T

+ Thu nh p/ ñơn v di n tích (v n).

NH HƯ NG Đ N S N XU T CÂY

CAO SU

Trong đó các ch tiêu đư c tính như sau:

1.3.1. Nhóm y u t v đi u ki n t nhiên

+ T ng Giá tr s n xu t (GO):

Các y u t v ñi u ki n t nhiên bao g m: Đ t ñai; Đ d c; Đ

GO = P x Q

Trong đó: P: giá bán/kg m cao su
Q: s n lư ng m cao su

+ T ng chi phí s n xu t (TC) = IC + KH + Cơng lao đ ng
gia đình

sâu t ng đ t; Khí h u nhi t đ ; Lư ng mưa và đ

m; Gió; Gi chi u

sáng, sương mù; Kh năng ch u h n và y u t Kh năng ch u úng.
1.3.2. Nhóm y u t v ñi u ki n kinh t - xã h i
Y u t v kinh t - xã h i g m: Tăng trư ng kinh t ; Lao ñ ng


9

10

và Cơ s h t ng.

2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T CÂY CAO SU

1.3.3. Các chính sách c a Nhà nư c v phát tri n cây
cao su
Các chính sách c a nhà nư c v phát tri n cây cao su bao
g m: Chính sách v đ t đai; Chính sách v v n; Chính sách v
ch bi n và tiêu th s n ph m cao su.

TRÊN Đ A BÀN HUY N SA TH Y

1.3.4. Y u t th trư ng

2.2.1. Di n tích, s n lư ng, năng su t cao su trên ñ a bàn
huy n Sa Th y
Sau ngày gi i phóng đ t nư c cây cao su ñư c du nh p và
tr ng th nghi m l n ñ u tiên

huy n Sa Th y vào năm 1975 v i

quy mơ và di n tích nh l , phân tán, t l cây s ng ít, năng su t th p.

Giá c ; Nhu c u; S c nh tranh; Đi u ki n s n xu t; Đ t ñai;

Sau nh ng năm 90 khi Nhà nư c có ch trương cho nhân dân
đư c vay v n t chương trình ph xanh nhanh đ t tr ng, ñ i núi tr c

V n và Y u t k thu t.
1.4. KINH NGHI M S N XU T CÂY CAO SU

CÁC Đ A

c a Chương trình 327 đ phát tri n tr ng cao su… khi đó m i b t đ u
có vư n cây cao su nhân dân, v trí cây cao su trên ñ a bàn huy n Sa

PHƯƠNG
m t s ñ a phương

Th y ñã d n ñư c kh ng ñ nh nên ngư i dân m i b t đ u chú tr ng

như: Mơ hình tr ng xen l c v i cao su ti u ñi n

huy n Đ c Cơ t nh

vào vi c tr ng cao su.

Gia Lai; Mơ hình tr ng cây cao su ti u đi n

Qu ng Bình; Kinh

Các mơ hình s n xu t cao su tiêu bi u

nghi m

B ng 2.4: Di n tích cao su c a huy n Sa Th y giai ño n 20012005

các t nh mi n núi phía B c. M t s bài h c kinh nghi m rút

ra.

T ng di n tích

Cao su qu c

Cao su ti u

(ha)

doanh (ha)

ñi n (ha)

2001

2.068

1.533

535

TRÊN Đ A BÀN HUY N SA TH Y, T NH KON TUM

2002

2.860

2.033

827

2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH PHÁT TRI N S N XU T CÂY

2003

3.352

2.333

1.019

2004

3.789

2.557

1.232

2005

4.277

2.785

1.492

Năm
CHƯƠNG 2
TH C TR NG PHÁT TRI N S N XU T CÂY CAO SU

CAO SU

VI T NAM VÀ T NH KON TUM

2.1.1. Tình hình s n xu t và tiêu th cao su

Vi t Nam

2.1.1.1. Tình hình s n xu t cao su

2.1.1.2. Th trư ng tiêu th
2.1.2. Tình hình phát tri n s n xu t cao su t i t nh Kon
Tum

Ngu n: UBND huy n Sa Th y
Nh ng năm sau nh n th c c a ngư i dân v giá tr cây cao su
nên ngày càng đư c chú tr ng hơn. Chính vì v y mà di n tích cây


11

12

cao su trong nh ng năm qua tăng r t nhanh. Theo s li u th ng kê
năm 2002 di n tích cây cao su trên đ a bàn huy n là cây 2.860 ha thì

2.2.2. K t qu và hi u qu s n xu t cao su c a các h
ñi u tra

ñ n năm 2005 là 4.277 ha, trong đó di n tích cao su qu c doanh là

2.2.2.1. Năng l c s n xu t c a các h đi u tra

2.785,5ha (di n tích kinh doanh 60 ha), cao su ti u ñi n là 1.491,5 ha

Chúng tơi đã ti n hành đi u tra 75 h

tích cao su đã đưa vào khai thác trên ñia bàn huy n Sa Th y,

(di n tích kinh doanh 83 ha).

T c đ phát tri n bình qn di n tích cao su trên đ a bàn qua 5
năm t 2001- 2005 kho ng 20%, tăng 2.209 ha, t p trung

các xã:

Mô Rai, Sa Sơn, Sa Nhơn, R i Kơi…
Di n tích cao su c a các nơng trư ng qu c doanh chi m t l
khá cao, chi m 65% di n tích cao su tồn huy n. Di n tích cây cao su
ti u đi n chi m 35%, phân b

gia đình có di n

các xã có ngư i Kinh sinh s ng, ch

t nh Kon Tum.
T ng di n tích tr ng cao su c a các h ñi u tra là 117 ha, kho ng
m t n a các vư n cây ñã bư c vào th i kỳ kinh doanh và ñã cho s n
ph m, ph n cịn l i đang đư c đ u tư chăm sóc và tr ng m i, bình qn
m i h là 1,56 ha.
2.2.2.2. Chi phí s n xu t c a các h ñi u tra

y u là các trang tr i tr ng cây lâu năm, m t s xã có di n tích cao su

* Chi phí đ u tư cho 1ha cao su th i kỳ ki n thi t cơ b n

ti u ñi n l n như: Sa Nhơn 868,5 ha, Sa Sơn 353,5 ha, Ya Ly 103

Theo s li u đi u tra, t ng chi phí c a năm tr ng m i 1ha cao
su tính c cơng lao đ ng gia đình (đào h , tr ng, chăm sóc) là 6.479,4

ha….
Trong giai đo n 2006-2010 m t s h tr nên giàu có nh cao

nghìn đ ng trong đó chi phí phân bón là 1.288,5 nghìn đ ng (chi m

su. Chính vì v y di n tích cao su ti u ñi n trong giai ño n này tăng

19,88%), chi phí gi ng và chi phí nhân cơng cũng chi m t tr ng l n.

lên đáng k v i 5.169 ha năm 2006 tăng lên 14.990 ha vào năm 2010.
* Năng su t các vư n cây:
Năng su t vư n cây cao su kinh doanh c a các lâm trư ng trên
ñ a bàn kho ng 1,2 t n m khô/ha/năm, năng su t vư n cây cao su
nhân dân kho ng 1,5-1,8 t n/ha/năm.

* Chi phí 1 ha cao su th i kỳ kinh doanh
Sau 07 năm đ u tư chăm sóc, đ n năm th 08 các h m i thu
bói v đ u tiên, t ñây vư n cây bư c vào th i kỳ kinh doanh.
T ng chi phí th i kỳ kinh doanh bao g m: chi phí nhân cơng,
chi phí phân bón hóa ch t, chi phí d ng c s n xu t và chi phí tài

* Tình hình tiêu th m :

chính (tr lãi ti n vay). Chi phí bình qn th i kỳ này là 2,8 tri u

Cao su ti u ñi n ch y u bán cho các nhà máy ch bi n tư

ñ ng/ha.

nhân, các tư thương mua s n ph m m ñánh ñông, m t p, ñ chuy n

2.2.2.3. K t qu và hi u qu s n xu t cao su hàng hóa

đi tiêu th

* K t qu s n xu t cao su hàng hóa c a các h đi u tra

các t nh. Các doanh nghi p nhà nư c đóng trên đ a bàn

t nh Kon Tum mua m cao su c a nhân dân ñ ch bi n s lư ng r t
h n ch .

Qua s li u đi u tra thì th y bình qn 1ha cao su vào th i kỳ
kinh doanh có t ng giá tr s n xu t năm th nh t là 24,3 tri u ñ ng;
năm th hai 39,6 tri u ñ ng; năm th ba 56 tri u ñ ng và ñ t 91,8


13

14

tri u ñ ng vào năm th 4, tăng 64% so v i năm th ba. Nguyên nhân

Quy ñ i các kho n ñ u tư (TC), kho n thu (GO) trong quá kh

c a hi n tu ng này là giá cao su m nư c qua các năm ñ u tăng cao,

v giá tr t i cùng m t th i ñi m vào năm th 4 c a th i kỳ kinh

cá bi t có năm đ t m c k l c.

doanh (năm 2010) v i lãi su t chi t kh u (lãi su t cho vay m i h ) là

* Hi u qu s n xu t cao su hàng hóa c a các h ñi u tra

0,85%/tháng hay 10,2%/năm v i th i h n vay là 07 năm (theo ngân

B ng 2.12: K t qu s n xu t cao su hàng hóa c a các h đi u tra

hàng NN&PTNT). V i cách tính như trên thì đ n năm th 9 doanh
thu tích lũy là 30,5 tri u đ ng, trong khi đó tích lũy chi phí là 20,6

N4/N3
Ch tiêu

ĐVT

Năm 1

Năm 2

Năm 3

tri u ñ ng. Như v y, t i th i ñi m này doanh thu ñã bù đ p đư c chi

Năm 4
+/-

%

phí cho c chu kỳ đ u tư, do đó năm th 9 là năm thu h i v n ñ u tư
c a nơng h .

Di n tích BQ h

H /ha

1,56

1,56

1,56

1,56

-

-

Năng su t

T /ha

27

36

40

54

14

35

S n lư ng

T /h

42,12

56,16

62,4

84,24

21,84

35

1.000 ñ/t

900

1.100

1.400

1.700

300

21,4

1.000 ñ/ha

24.300

39.600

56.000

91.800

35.800

64

1.000 ñ/h

37.908

61.776

87.360

143.208

55.848

64

B ng 2.14: Ch tiêu ñánh giá hi u qu tr ng cây cao su
Ch tiêu

Giá m

ĐVT

S lư ng

- Th i kỳ KTCB

Năm

7

- Đ u tư KTCB bq/ha

1.000 đ

19.784,6

- Th i gian hồn v n

Năm

9

1.000 ñ

9.852

- NPV năm th 9

Giá tr SXBQ

Ngu n: S li u đi u tra năm 2010
Bình qn 1ha cao su thu ho ch năm thư nh t ñư c 24,3 tri u
đ ng trong khi đó chi phí trung bình cho 1ha năm c o m th nh t

Ngu n: S li u ñi u tra năm 2010
2.2.3. Đóng góp c a cây cao su vào phát tri n kinh t - xã
h i c a huy n Sa Th y
Góp ph n chuy n d ch cơ c u cây cao su theo hư ng kinh t

3,9 tri u đ ng, trung bình 1 đ ng chi phí b ra t o đư c 6,23 đ ng giá

hàng hố, hình thành các vùng s n xu t t p trung chun mơn hố

tr s n xu t. Như v y, đây là năm hồn v n ho t ñ ng, là năm ñ u

s n xu t cây cao su, chuy n d ch cơ c u cây cao su phù h p v i yêu

tiên c a th i kỳ kinh doanh nên các h b t ñ u m nh d ng ñ u tư v

c u và địi h i c a th trư ng.

phân bón cho cây tr ng đ chu n b cho vi c m mi ng c o.

Vào năm th 2 c a th i kỳ kinh doanh, bình quân 1ha cao su

Hàng năm gi i quy t vi c làm cho hơn 5.000 lao đ ng, góp
ph n nâng cao thu nh p c a ngư i dân. Đ i v i ñ ng bào nghèo vi c

thu ñư c 39,6 tri u ñ ng tăng 63% so v i năm th nh t. Đây là m c

s n xu t cây cao su là cây xố đói gi m nghèo trên ñ a bàn huy n.

tăng kh quan ñúng v i ñ c tính c a cây cao su năm sau cao hơn năm

2.3. CÁC NHÂN T

trư c trong giai ño n ñ u khai thác.

XU T CAO SU C A HUY N SA TH Y

NH HƯ NG Đ N PHÁT TRI N S N


15

16

2.3.1. Đi u ki n t nhiên

chi m 37,4%, Công nghi p xây d ng chi m 32,3%, Thương m i d ch

Sa Th y có t ng di n tích t nhiên là 2.415,35 km2, chi m g n

v chi m 30,3%.

25% so v i t ng di n tích t nhiên c a t nh Kon Tum, tồn huy n có

2.3.2.2. Dân s , lao đ ng, vi c làm

10 xã, 1 th tr n.

Dân s trung bình c a huy n Sa Th y là 41.654 ngư i, chi m
c c Nam t nh Kon

9,62% so v i dân s tồn t nh Kon Tum; trong đó nam 22.315 ngư i

Tum, ñư c thành l p theo quy t ñ nh s 254-CP c a H i ñ ng Chính

chi m 53,6%, n 19.339 ngư i chi m 46,4%, ñ ng bào dân t c thi u

ph ngày 10 tháng 10 năm 1978 trên cơ s tách ra t huy n Đ k Tô.

s chi m trên 56%.

Huy n Sa Th y là huy n mi n núi, n m

Sa Th y có nhi u d án th y ñi n l n n m ven con sơng Sê San như

T l lao đ ng trong đ tu i/ t ng dân s cũng tăng t 48,2%

th y ñi n Sê San III, th y ñi n Ya Ly, th y ñi n Pleikrong ... Đây là

năm 2000 lên 55,3%/năm. Đây là ngu n lao ñ ng d i dào đ m b o

huy n có m t ñ dân s th p nh t Vi t Nam.

cho ngu n lao ñ ng c a huy n. T ng s lao ñ ng ñang làm vi c trong

- Phía B c giáp huy n Ng c H i;
- Phía Đơng B c giáp huy n Đ k Tơ, phía Đơng (t B c xu ng
Nam) l n lư t giáp huy n Đ k Hà và thành ph Kon Tum;
- Phía Nam huy n giáp v i t nh Gia Lai, ranh gi i là thư ng
ngu n sơng Sê San;
- Phía Tây c a huy n Sa Th y là biên gi i Vi t Nam Campuchia.
Trên đ a bàn huy n Sa Th y có qu c l 14C, t nh l 674 và
t nh l 675, t kho ng 60 km cách t nh l 675 là ñ n th tr n Sa Th y.

ngành kinh t tăng ñ u theo hàng năm.
2.3.2.3. Cơ s h t ng
Huy n Sa Th y có qu c l 14C ñi qua v i chi u dài 86 Km,
t nh l 675 qua th tr n Sa Th y dài kho ng 60 Km, t nh l 674 ñi qua
ñ a bàn huy n và m ng lư i huy n l , đư ng liên thơn, liên xã.
Hi n t i tồn huy n có 25 cơng trình thu l i v a, 13 cơng
trình ti u thu nơng và m t s đ p đư c xây d ng r i rác

các xã).

T ng di n tích thi t k là 616 ha ru ng 2 v .
Đã có lư i đi n 22KV đư c l y t tr m Bi n áp 110KV t i

2.3.2. Đi u ki n kinh t - xã h i

Thành ph Kon Tum. H th ng ñi n này ñư c h th 5 tr m bi n áp

2.3.2.1. Tăng trư ng và chuy n d ch cơ c u kinh t

trung gian. Hi n t i Sa Bình; th tr n Ya li, Ya Xiêr đã có ñi n lư i

T c ñ tăng trư ng năm 2010 đ t kho ng 16,67%, trong đó:

qu c gia.

Nơng - lâm - th y s n tăng 30% so v i năm 2009; Cơng nghi p xây

Tồn huy n hi n có 04 ch , ch y u mua bán ph c v tiêu

d ng tăng 20,48%; Thương m i d ch v tăng 0,57%. Thu nh p bình

dùng sinh ho t h ng ngày và hàng nông s n, trong đó có m t s ch

qn đ u ngư i tăng t 7,19 tri u ñ ng năm 2009 lên 7,95 tri u đ ng

có vai trị trung gian thu gom hàng đ đưa ra th trưịng bên ngồi

năm 2010. Trong nh ng năm g n đây có s chuy n d ch cơ c u kinh

như ch Trung tâm huy n, R Kơi, Ya Xi , Sa Bình.

t rõ r t, năm 2010 cơ c u kinh t các ngành Nông - lâm nghi p

V tiêu th s n ph m, ngư i dân ph i t tìm th trư ng ngồi
đ a bàn (bán s n ph m nơng nghi p t i các ch đ u m i

thành ph ).


17

18

2.3.2.4. Văn hóa, giáo d c, y t

m i 5 tri u ha r ng, trong đó cây cao su là m t trong nh ng cây đư c

Tồn huy n có 41 trư ng h c, trong đó 12 trư ng m m non, 15

l a ch n ñ th c hi n d án.

trư ng ti u h c, 12 trư ng trung h c cơ s , 01 trư ng ph thơng dân

2.3.4. Th trư ng đ u vào và ñ u ra cho s n xu t cao su

t c n i trú và 01 trư ng ph thông trung h c. T t c các xã, th tr n

2.3.4.1. Th trư ng các y u t đ u vào

đ u có trư ng m m non, trư ng ti u h c, trư ng trung h c cơ s .

Các y u t ñ u vào như gi ng, v t tư phân bón ... thư ng

Đ i ngũ giáo viên các ngành h c, b c h c không ng ng b

xuyên bi n ñ ng làm chi phí ñ u tư c a nơng h bi n đ ng theo, năm

sung. Đ n nay trên tồn huy n có g n 700 cán b , công ch c, giáo

sau thư ng cao hơn năm trư c. M t khác, khi giá phân bón quá cao

viên, t l ñ t chu n, trên chu n trên 95%.

làm m c ñ ñ u tư cho cây cao su thư ng ít đi s

Cùng v i s phát tri n c a ñ a phương ngành y t c a huy n Sa
Th y cũng t ng bư c c ng c và phát tri n, như: cơ s h t ng ñư c

nh hư ng ñ n tình

hình sinh trư ng, phát tri n cũng như kh năng cho m sau này c a
cây cao su.

nâng c p, trang thi t b thi t y u ñ y ñ , h th ng y t ñư c cũng c

2.3.4.2. Th trư ng tiêu th s n ph m

và phát tri n v i ñ i ngũ y, bác sĩ trên 50 ngư i.

* Kênh tiêu th cao su c a các h nơng dân đi theo ba hư ng

2.3.3. Các chính sách phát tri n cao su ti u ñi n
Trong nh ng năm qua, ñư c s quan tâm c a Đ ng và Nhà
nư c nên các lo i hình s n xu t kinh doanh trong nông nghi p nông
thôn nư c ta nói chung và huy n Sa Th y nói riêng đã có nh ng bư c

chính sau:
+ Hư ng th 1: H tr ng cao su-Thương lái-Xu t kh u
+ Hư ng th 2: H tr ng cao su-Thương lái-Cơ s ch bi nXu t kh u

ti n ñáng k . C th , t nh ng năm ñ u th p niên 90 c a th k XX

+ Hư ng th 3: H tr ng cao su-Cơ s ch bi n- Xu t kh u

ñ n nay nư c ta đã có nh ng ch trương, chính sách v phát tri n cao

2.3.5. Đi u ki n s n xu t c a các nông h

su ti u ñi n như:

Đi u ki n s n xu t bao g m: T ch c s n xu t; Quy mô di n

- Ngày 15/02/1992, Ch t ch h i ñ ng B trư ng ñã ra quy t
ñ nh nêu rõ: “Theo phương hư ng, chi n lư c phát tri n kinh t , xã
h i ñ n năm 2000, các c p ñ ng viên cao ñ s c l c, trí tu , ti n b c

tích đ t; Năng l c v v n; Trình đ chun mơn; M c đ đ u tư thâm
canh; Nhân t lao ñ ng.
2.3.6. Nh ng thu n l i, khó khăn trong phát tri n cây cao

c a m i thành ph n kinh t dư i nhi u hình th c và m c đ khác

su trên ñ a bàn huy n Sa Th y

nhau tham gia d án ñ ph xanh ñ t tr ng ñ i núi tr c, r ng bãi b i

2.3.6.1. Thu n l i

ven bi n và m t nư c”.

- Nơng dân tham gia D án nh n đư c s h tr kh n trương

- Ngày 29/07/1998, Th tư ng Chính ph ra quy t đ nh s 666
TTg v m c tiêu, nhi m v , chính sách và t ch c th c hi n tr ng

tích c c v ch trương và chính sách phát tri n cao su ti u ñi n t c p
t nh, huy n, xã.


19

- Đư c s hư ng d n tr c ti p v k thu t tr ng m i và chăm
sóc thơng qua T Khuy n nơng cao su cùng đ i ngũ Nơng Dân Ch
Ch t đư c ñào t o và cơ c u theo di n tích t i các đ a bàn.
- Th i ti t nh ng năm g n đây khơng có nh ng bi n ñ ng l n,
lư ng mưa c a các tháng trong mùa khô h n, th nh tho ng cũng ñư c
c i thi n.

20

- Ch t lư ng s n ph m là y u t hàng ñ u quy t ñ nh s phát
tri n, m r ng th trư ng tiêu th và nâng cao giá tr .
- Nhà nư c đóng vai trị quan tr ng trong s phát tri n c a
ngành cao su.
3.1.3. Đ nh hư ng và m c tiêu phát tri n cây cao su t i
huy n Sa Th y

2.3.6.2. Khó khăn

3.1.3.1. Đ nh hư ng

- Giá c v t tư, phân bón, cơng lao đ ng trên th trư ng ñ y

- Th c hi n ña d ng hố hình th c đ u tư, đa s h u (k c ñ u

bi n ñ ng và tăng cao.

tư nư c ngoài) nh m khai thác t t hơn l i th ñ t ñai, nâng cao kh

- Các đ nh kỳ chăm sóc trong năm c a cây cao su n m cùng
v i th i v gieo tr ng và thu ho ch c a các cây tr ng nông nghi p

năng c nh tranh s n ph m cao su.
- Đ nh hư ng ñ n năm 2015 là cùng v i vi c m r ng di n tích

khác, do v y căng th ng v lao ñ ng cũng như th i v d n ñ n hi u

cao su, nâng cao năng su t và m r ng thêm m t s nhà máy sơ ch

qu ch t lư ng chăm bón vư n cây chưa đư c cao. Hơn n a trình đ

m cao su đ đáp ng nhu c u ch bi n m trên ñ a bàn t nh.

ti p thu các ng d ng khoa h c k thu t c a ñ i ña s ngư i dân còn

- Th trư ng là y u t r t quan tr ng trong n n s n xu t hàng

hóa. Hình thành kênh tiêu thu h p lý nh m gi m thi u chi phí

h n ch .
- Th i gian g n đây có m t s h , h không vay v n, kh năng
ngu n v n t có c a h ñ u tư cho vư n cây chưa th t s ñ m b o và

marketing, nâng cao thu nh p cho ngư i s n xu t và ngư i tham gia
lưu thơng.
- Chăm sóc và c i t o t t vư n cây ñã tr ng ñ nh m n ñ nh

b n v ng.

s n xu t, nâng cao năng su t, ch t lư ng s n ph m ñáp ng ñư c yêu
CHƯƠNG 3
GI I PHÁP PHÁT TRI N S N XU T CÂY CAO SU
HUY N SA TH Y TRONG TH I GIAN Đ N
3.1. CĂN C

Đ Đ XU T CÁC GI I PHÁP

3.1.1. D báo tình hình s n xu t cao su trong nư c và th

c u ngày càng cao c a ngư i tiêu dùng.
- T n d ng ngu n lao ñ ng dư th a t i ñ a phương vào s n
xu t cao su.
3.1.3.2. M c tiêu phát tri n
- T ng di n tích cao su tồn huy n đ t 15.838 ha vào năm
2011 và ñ t kho ng 25.976 ha vào năm 2015.

gi i

3.1.2. Quan ñi m v phát tri n s n xu t cao su trên ñ a bàn
huy n sa th y
- Coi cây cao su là m t cây tr ng ch l c c a huy n.

- Năng su t m bình quân tăng t 4,9 t /ha năm 2006 lên 10,3
t /ha năm 2010 và ñ t trên 10,76 t /ha vào năm 2015.
- S n lư ng m cao su ñ t 4.096 t n vào năm 2010 và ñ t


21

22

là Chương trình 327 b t đ u t năm 1993 và d án Đa d ng hóa nơng

6.484 t n vào năm 2015.
- Giá tr s n xu t ñ t 80 t ñ ng vào năm 2010 và 120 t ñ ng
vào năm 2015.

v s lư ng l n ch t lư ng.

- Gi i quy t vi c làm cho hơn 3.000 lao ñ ng vào năm 2015.
3.2. M T S

GI I PHÁP CH

Y UĐ

PHÁT TRI N S N

XU T CÂY CAO SU TRÊN Đ A BÀN HUY N SA TH Y

- Do ñi u ki n chăm sóc cũng như nh hư ng c a đ t ñai, th
như ng nơi ñây nên th i kỳ KTCB c a cây cao su kéo dài ñ n 07
năm v i t ng chi phí đ u tư 1ha cho th i kỳ này là 19,8 tri u ñ ng;

Đ phát tri n s n xu t cây cao su ti u ñi n c a huy n Sa Th y
n ñ nh và b n v ng, c n th c hi n t t nh ng gi i pháp ch

th c s

nghi p (2002- 2006) ñã làm cho cây cao su có s phát tri n nhanh c

y u sau đây:

năm hồn v n ho t ñ ng là năm th 8 và v i cách quy ñ i t t c các
kho n ñ u tư c a 11 năm v hi n giá t i th i ñi m năm 2010, v i lãi
su t cho vay theo d án 10,2%/năm thì năm th 9 là năm thu h i v n

- Hoàn thi n quy ho ch di n tích tr ng cao su

ñ u tư.

- Gi i pháp v ñ t ñai

- Cây cao su ñã th c s ñem l i nh ng chuy n bi n sâu s c

- Gi p pháp v lao ñ ng

trong ñ i s ng c a các h nông dân, các h d n tr nên r t yên tâm

- Gi i pháp v v n

và tin tư ng vào hi u qu mà cây cao su mang l i. Thu nh p ch y u

- Gi i pháp v k thu t, công ngh

c a các h gia đình là thu nh p t m cao su. Trư c ñây thu nh p c a

- Gi i pháp v cơ s h t ng

h ch mang tính th i v nhưng bây gi h đã có thu nh p hàng ngày

- Gi i pháp v tiêu th

và n đ nh hơn, bình qn t 300.000- 800.000 đ ng m i ngày.
- Tình hình tiêu th m cao su c a các h nông dân trên ñ a

K T LU N VÀ KI N NGH
Qua q trình th c hi n đ tài “Phát tri n cây cao su

huy n

Sa Th y, t nh Kon Tum” chúng tơi đưa ra m t s k t lu n và ki n
ngh sau:

bàn huy n cũng khá thu n l i ch y u bán cho Thương lái và sau đó
đư c Thương lái ra bán nh p cho công ty cao su và cơ s ch bi n.
- Tuy nhiên, Chính quy n huy n c n chú tr ng vi c nghiên c u

- Sa Th y là m t huy n mi n núi c a t nh Kon Tum, v i ñi u

quy ho ch h p lý và c i thi n cũng như xây d ng h th ng các con

ki n cơ s v t ch t, phương ti n k thu t và kinh t xã h i cịn nhi u

đư ng liên thơn, liên xã, đư ng vào các Lơ Cao su đ phát tri n s n

h n ch . Bên c nh nh ng khó khăn trên, Sa Th y cũng có nhi u l i

xu t Cao su trên ñ a bàn ñư c n ñ nh, b n v ng và mang l i hi u

th v ñi u ki n t nhiên, ñ t ñai, m t nư c ñ phát tri n s n xu t

qu kinh t cao trong nh ng năm ti p theo.

nơng nghi p hàng hóa đa d ng và phong phú.

Qua quá trình th c hi n ñ tài, nh n th y ñư c nh ng t n t i và

- Cây cao su có m t trên vùng ñ t huy n Sa Th y t năm 1975

h n ch trong vi c phát tri n s n xu t cây cao su trên ñ a bàn huy n

ñ n nay ñã hơn 35 năm, tr i qua nhi u giai ño n thăng tr m. Song v i

Sa Th y t nh Kon Tum, đ cây cao su có th phát tri n v ng ch c và

s h tr c a các chương trình Chính ph và đ a phương, kh i ngu n

23

24

- C n duy trì và tăng cư ng cơng tác giám sát ch ñ o c a t

ngày càng mang l i giá tr kinh t cao cho ngư i dân, chúng tơi m nh
d n đ xu t m t s ki n ngh sau:
- T nh c n có quy ho ch chi ti t đ i v i qu ñ t d ki n phát
tri n cao su trong th i gian t i, t o ñi u ki n thu n l i cho các t

công tác cao su và cán b nông dân ch ch t v tình hình chăm sóc
và khai thác m cao su c a ngư i dân đ có các bi n pháp nh c nh
k p th i.
* Đ i v i h tr c ti p tr ng cây cao su

ch c, cá nhân tham gia phát tri n cao su.
- Nhà nư c c n ph i tích c c hồn thi n các chính sách, ch ñ

C n ph i xác ñ nh rõ l i ích lâu dài mang l i t cây cao su.

v ñ u tư phát tri n cây cao su nh m khuy n khích, đ ng viên nhi u

Ph i xác đ nh vai trị làm ch th c s trên di n tích cao su c a mình

thành ph n kinh t tham gia vào vi c phát tri n mơ hình này m t cách

đ

có hi u qu hơn. Vì cây cao su là cây có th i kỳ KTCB khá dài nên

cây.

có th ch đ ng đ u tư, nâng cao năng su t và ch t lư ng vư n

th i gian thu h i v n ch m do v y trong ho t ñ ng vay v n c n có

- Ch p hành t t quy trình k thu t tr ng cây cao su và hư ng

nh ng chính sách phù h p nh m t o ñi u ki n cho ngư i dân có th

d n c a cán b khuy n nơng đ vư n cây phát tri n t t cho năng su t

vay v n m t cách nhanh chóng, thu n ti n và s d ng v n đúng m c

m

đích trong dài h n. Các c p chính quy n t i huy n, xã c n nhanh

ki n th c v canh tác cây cao su, ki n th c v th trư ng, áp d ng các

chóng c p gi y ch ng nh n quy n s d ng ñ t cho các h ñ ngư i

ti n b k thu t ñ ph c v cho ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a

dân có th n tâm trong đ u tư s n xu t.

mình.

* Đ i v i chính quy n huy n Sa Th y
- C n có chính sách tun truy n, v n ñ ng m i ngư i dân
trong vi c phát tri n kinh t h gia đình và kinh t trang tr i trên ñ a

n ñ nh và b n v ng. Tăng cư ng h c h i kinh nghi m, trau d i

- M nh d n vay v n ñ ñ u tư ph c v nhu c u s n xu t, m
r ng quy mô, tuy nhiên ph i s d ng ñ ng v n h p lý, hi u qu và
đúng m c đích.

bàn, đ làm giàu cho b n thân, gia đình và c ng đ ng. Đ ng th i,

- Thư ng xuyên n m b t thông tin v th trư ng, giá c và b o

ph i có nh ng phương hư ng s n xu t phù h p v i ñi u ki n c a ñ a

qu n t t m cao su nh m gi v ng ch t lư ng, t o thương hi u và

phương, th c hi n ña d ng hóa trong s n xu t nơng nghi p g n v i

ñ c trưng m

nơi ñây.

nh ng l i th so sánh mà vùng có đư c. T o ñi u ki n thu n l i cho

- Đ y m nh phát tri n s n xu t hàng hóa, góp ph n th c hi n

các h gia đình trong vi c ti p c n v i các chính sách ưu đãi c a Nhà

t t q trình cơng nghi p hóa, hi n đ i hóa nơng nghi p, nơng thơn.

nư c.

Ln có s giao lưu trao ñ i kinh nghi m s n xu t gi a nh ng ngư i
- Đ m các l p t p hu n k thu t cho ngư i dân c n ñ y

m nh cơng tác khuy n nơng, đào t o các cán b k thu t tr ng, chăm
sóc, khai thác vư n cây cao su theo t ng giai ño n k thu t .

dân tr ng cao su ñ ho t ñ ng s n xu t mang l i hi u qu cao.