tài liệu luật lao động

Trong quá trình ho t ng kinh doanh, ngo i vi c thi t l p các quan hạ độ à ệ ế ậ ệ
pháp lu t v i c quan qu n lý Nh n c v v i các doanh nghi p, các tậ ớ ơ ả à ướ à ớ ệ ổ
ch c kinh t khác, doanh nghi p còn có các quan h pháp lu t trong n i bứ ế ệ ệ ậ ộ ộ
doanh nghi p, trong ó có các quan h pháp lu t hình th nh trong quá trìnhệ đ ệ ậ à
doanh nghi p thuê m n, s d ng lao ng. Quan h gi a doanh nghi p v iệ ướ ử ụ độ ệ ữ ệ ớ
ng i lao ng l i t ng i u ch nh c a lu t lao ng, m t b ph n h pườ độ à đố ượ đ ề ỉ ủ ậ độ ộ ộ ậ ợ
th nh c a pháp lu t kinh t v kinh doanh. à ủ ậ ế à
Lu t lao ng n c ta hi n nay ã c pháp i n hoá th nh B lu tậ độ ướ ệ đ đượ đ ể à ộ ậ
lao ng do qu c h i thông qua ng y 23 tháng 06 n m 1994, có hi u l c kđộ ố ộ à ă ệ ự ể
t ng y 1.1.1995, bao g m 17 ch ng, 198 i u lu t. B lu t lao ng cùngừ à ồ ươ đ ề ậ ộ ậ độ
v i các ngh nh quy nh chi ti t thi h nh lu t v m t s v n b n quy ph mớ ị đị đị ế à ậ à ộ ố ă ả ạ
pháp lu t khác ã hình th nh h th ng pháp lu t lao ng.ậ đ à ệ ố ậ độ
H p ng lao ng l s tho thu n gi a gi a ng i lao ng vợ đồ độ à ự ả ậ ữ ữ ườ độ à
ng i s d ng lao ng v vi c l m có tr công, i u ki n lao ng, quy nườ ử ụ độ ề ệ à ả đ ề ệ độ ề
v ngh a v c a m i bên trong quan h lao ng ( i u 26 B lu t lao ng)à ĩ ụ ủ ỗ ệ độ Đ ề ộ ậ độ
Khái ni m trên cho th y h p ng lao ng l s tho thu n , ngh a lệ ấ ợ đồ độ à ự ả ậ ĩ à
s th hi n ý chí t nguy n c a m i bên-ng i lao ng v ng i sự ể ệ ự ệ ủ ỗ ườ độ à ườ ử
d nglao ng. N i dung c a s tho thu n ó l vi c l m, s tr công, i uụ độ ộ ủ ự ả ậ đ à ệ à ự ả đ ề
ki n lao ng v các quy n v ngh a v khác liên quan n ho t ng laoệ độ à ề à ĩ ụ đế ạ độ
ng do hai bên tho thu n. Nh v y, vi c tuy n d ng lao ng v o doanhđộ ả ậ ư ậ ệ ể ụ độ à
nghi p hi n nay không còn th c hi n d i hình th c quy t nh h nh chính,ệ ệ ự ệ ướ ứ ế đị à
không còn vi c tuy n v o biên ch nh trong n n kinh t k ho ch hoá t pệ ể à ế ư ề ế ế ạ ậ
trung m c th c hi n d i hình th c ho t ng tr c ti p gi a ng i laoà đượ ự ệ ướ ứ ạ độ ự ế ữ ườ
ng v ng i s d ng lao ng. H p ng lao ng l hình th c pháp lýđộ à ườ ử ụ độ ợ đồ độ à ứ
phù h p c a vi c tuy n d ng lao ng trong n n kinh t th tr ng theo quanợ ủ ệ ể ụ độ ề ế ị ườ
i m coi s c lao ng l m t lo i h ng hoá nh ng l lo i h ng hoá cđ ể ứ độ à ộ ạ à ư à ạ à đặ
bi t.ệ
1-Quy n v ngh a v c a ng i s d ng lao ngề à ĩ ụ ủ ườ ử ụ độ
1
Ng i s d ng lao ng l t ch c ph i có t cách pháp nhân. i v iườ ử ụ độ à ổ ứ ả ư Đố ớ
nh ng cá nhân ho c t ch c không có t cách pháp nhân thì ph i i uữ ặ ổ ứ ư ả đủ đ ề

ki n thuê m n, s d ng lao ng theo quy nh c a pháp lu t (nh khệ ướ ử ụ độ đị ủ ậ ư ả
n ng tr công lao ng, b o m n i l m vi c an to n, v sinh )…ă ả độ ả đả ơ à ệ à ề
Ng i s d ng lao ng khi ký k t m t h p ng lao ng i v iườ ử ụ độ ế ộ ợ đồ độ đố ớ
ng i lao ng g m có nh ng quy n v ngh a v sau ây:ườ độ ồ ữ ề à ĩ ụ đ
Ngh a v c a ng i s d ng lao ng:ĩ ụ ủ ườ ử ụ độ
Ng i s d ng lao ng ph i th c hi n y nh ng i u ki n c nườ ử ụ độ ả ự ệ đầ đủ ữ đ ề ệ ầ
thi t ã cam k t trong h p ng lao ng ng i lao ng l m vi c tế đ ế ợ đồ độ để ườ độ à ệ đạ
hi u qu . B o m vi c l m cho ng i lao ng theo h p ng ã ký.ệ ả ả đả ệ à ườ độ ợ đồ đ
Thanh toán y , d t i m các ch quy n l i c a ng i laođầ đủ ứ đ ể ế độ ề ợ ủ ườ
ng ã cam k t trong h p ng lao ng nh .độ đ ế ợ đồ độ ư
-Ch ti n l ngế độ ề ươ
-Ch ti n th ng.ế độ ề ưở
-Ph c pụ ấ
-Trang b b o h lao ngị ả ộ độ
-S ng y ngh h ng n m c h ngố à ỉ à ă đượ ưở
-B o hi m xã h iả ể ộ
-Các ch phúc l i xã h i khác v v.ế độ ợ ộ
Quy n h n c a ng i s d ng lao ngề ạ ủ ườ ử ụ độ
Ng i s d ng lao ng có quy n i u chuy n t m th i ng i laoườ ử ụ độ ề đ ề ể ạ ờ ườ
ng, t m ng ng vi c, thay i, t m hoãn, ch m d t h p ng v áp d ngđộ ạ ừ ệ đổ ạ ấ ứ ợ đồ à ụ
các bi n pháp k lu t theo quy nh c a pháp lu t lao ng.ệ ỷ ậ đị ủ ậ độ
Ng i s d ng lao ng v ng i lao ng u có ngh a v th c hi nườ ử ụ độ à ườ độ đề ĩ ụ ự ệ
úng nh ng n i dung ã cam k t trong h p ng lao ng. Trong quá trìnhđ ữ ộ đ ế ợ đồ độ
lao ng ng i s d ng lao ng không c òi h i ng i lao ng l mđộ ườ ử ụ độ đượ đ ỏ ườ độ à
nh ng v c không ghi trong h p ng, không c b t bu c ng i lao ngữ ệ ợ đồ đượ ắ ộ ườ độ
l m vi c trong i u ki n không m b o an to n lao ng v v sinh laoà ệ đ ề ệ đả ả à độ à ệ
ng.độ
2
Trong tr ng h p sáp nh p, phân chia th nh doanh nghi p ho cườ ợ ậ à ệ ặ
chuy n quy n s h u, quy n qu lý v quy n s d ng t i s n c a doanhể ề ở ữ ề ả à ề ử ụ à ả ủ

nghi p thì ng i s d ng lao ng k ti p ph i ti p t c th c hi n h p ngệ ườ ử ụ độ ế ế ả ế ụ ự ệ ợ đồ
lao ng cho n khi hai bên tho thu n s a i, ch m d t h p ng ho cđộ đế ả ậ ử đổ ấ ứ ợ đồ ặ
giao k t h p ng m i.ế ợ đồ ớ
Tr ng h p ng i s d ng lao ng g p các s c t xu t theo quyườ ợ ườ ử ụ độ ặ ự ố độ ấ
nh c a pháp lu t ( i u 71 Nghi nh s 198/CP ng y 31/12/1994 c ađị ủ ậ đ ề đị ố à ủ
Chính ph ), ng i s d ng lao ng có quy n t m th i chuy n ng i laoủ ườ ử ụ độ ề ạ ờ ề ườ
ng l m công vi c khác trái v i ngh l không quá 60 ng y trong 1 n m.độ à ệ ớ ề à à ă
Ng i s d ng lao ng ph i báo cho ng i lao ng bi t tr c ítườ ử ụ độ ả ườ độ ế ướ
nh t 3 ng y v ph i thông báo rõ th i h nấ à à ả ờ ạ
Ph i s p x p công vi c phù h p v i gi i tính v s c kho c a ng iả ắ ế ệ ợ ớ ớ à ứ ẻ ủ ườ
lao ng.độ
Ng i lao ng c tr l ng theo công vi c m i, n u ti n l ng c aườ độ đượ ả ợ ệ ớ ế ề ươ ủ
công vi c m i th p h n l ng c thì gi nguyên m c ti n l ng c trongệ ớ ấ ơ ươ ũ ữ ứ ề ươ ũ
vòng 30 ng y, ti n l ng theo công vi c m i ít nh t ph i b ng 70% ti nà ề ươ ệ ớ ấ ả ằ ề
l ng c nh ng không c th p h n m c l ng t i thi u.ươ ũ ư đượ ấ ơ ứ ươ ố ể
V m c ti n l ng:ề ứ ề ươ
Ng i s d ng lao ng ph i m b o ti n l ng nh sauườ ử ụ độ ả đả ả ề ươ ư
-Ti n l ng ph i c tr tr c ti p, y v t i n i l m vi c.ề ươ ả đượ ả ự ế đầ đủ à ạ ơ à ệ
-Trong tr ng h p ng i s d ng lao ng kháu tr ti n l ng c aườ ợ ườ ử ụ độ ừ ề ươ ủ
ng i lao ng theo quy nh phaps lu t thì ng i lao ng ph i c bi tườ độ đị ậ ườ độ ả đượ ế
rõ các kho n kh u tr , ng i s d ng lao ng ph i th o lu n v i ban ch pả ấ ừ ườ ử ụ độ ả ả ậ ớ ấ
h nh công o n c s , m c kh u tr không quá 30% ti n l ng h ng tháng.à đ à ơ ở ứ ấ ừ ề ươ à
-Ng i s d ng lao ng không c áp d ng vi c x ph t b ng hìnhườ ử ụ độ đượ ụ ệ ử ạ ằ
th c cúp l ng c a ng i lao ng.ứ ươ ủ ườ độ
Ch ti n th ngế độ ề ưở
3
Ng i s d ng lao ng ph i trích t l i nhu n h ng n m th ngườ ử ụ độ ả ừ ợ ậ à ă để ưở
cho cho nh ng ng i lao ng ã l m vi c cho doanh nghi p t m t n m trữ ườ độ đ à ệ ệ ừ ộ ă ở
lên theo quy nh c a Chính ph .đị ủ ủ
3-Tr ng h p ng i s d ng lao ng n ph ng ch m d tườ ợ ườ ử ụ độ đơ ươ ấ ứ

h p ngợ đồ
Ch m d t h p ng lao ng l ch m d t vi c th c hi n các quy nấ ứ ợ đồ độ à ấ ứ ệ ự ệ ề
v ngh a v m các bên ã cam k t trong h p ng v c ng có ngh a là ĩ ụ à đ ế ợ đồ à ũ ĩ à
ch m d t quan h lao ng.ấ ứ ệ độ
H p ng lao ng ch m d t trong tr ng h p sau ây:ợ đồ độ ấ ứ ườ ợ đ
-H t h n h p ngế ạ ợ đồ
- ã ho n th nh công vi c theo h p ngĐ à à ệ ợ đồ
-Hai bên tho thu n ch m d t h p ngả ậ ấ ứ ợ đồ
-Ng i lao ng b k t án tù giam ho c b c m l m công vi c c theoườ độ ị ế ặ ị ấ à ệ ũ
quy t nh c a to án.ế đị ủ à
Ng i lao ch t ho c m t tích theo tuyên b c a to án.ườ ế ặ ấ ố ủ à
Ng i lao ng v ng i s d ng lao ng có quy n n ph ngườ độ à ườ ử ụ độ ề đơ ươ
ch m d t h p ng lao ng trong các tr ng h p do pháp lu t quy nh t iấ ứ ợ đồ độ ườ ợ ậ đị ạ
i u ( i u 37, 38 B lu t lao ng).đ ề Đ ề ộ ậ độ
-Ng i lao ng vi ph m nh ng i u lu t ã ghi trong h p ng.ườ độ ạ ữ đ ề ậ đ ợ đồ
-Ng i lao ng ph m t i v ang b pháp lu t xét x .ườ độ ạ ộ à đ ị ậ ử
-Ng i lao ng b b t giam ho c b c m l m nh ng công vi c c theoườ độ ị ắ ặ ị ấ à ữ ệ ũ
quy t nh c a to án.ế đị ủ à
Trong nh ng tr ng h p sau ây, ng i s d ng lao ng không cữ ườ ợ đ ườ ử ụ độ đượ
n ph ng ch m d t h p ng lao ng:đơ ươ ấ ứ ợ đồ độ
-Ng i lao ng ang ngh v vi c riêng v các tr ng h p ngh khácườ độ đ ỉ ề ệ à ườ ợ ỉ
c ng i s d ng cho phép.đượ ườ ử ụ
-Ng i lao ng ang m au ho c b tai n n lao ng, b nh nghườ độ đ ố đ ặ ị ạ độ ệ ề
nghi p ang i u tr i u d ng tr tr ng h p quy nh t i i m c v i nệ đ đ ề ị đ ề ưỡ ừ ườ ợ đị ạ đ ể à đ ể
d khoán 1 i u 38 B lu t lao ngđ ề ộ ậ độ
4
-Ng i lao ng l n trong tr ng h p k t hôn, ang có thai, ngh thaiườ độ à ữ ườ ợ ế đ ỉ
s n nuôi con d i 12 tháng tu i.ả ướ ổ
Ng i lao ng n ph ng ch m d t h p ng lao ng trái phápườ độ đơ ươ ấ ứ ợ đồ đồ
lu t thì ph i nh n ng i lao ng tr l i l m vi c v ph i ph i b i th ngậ ả ậ ườ độ ở ạ à ệ à ả ả ồ ườ

m t kho n ti n l ng t ng ng v i kho n ti n l ng trong nh ng ng yộ ả ề ươ ươ ứ ớ ả ề ươ ữ à
ng i lao ng không c l m vi c.ườ độ đượ à ệ
Trên ây l m t s nh ng v n chung v quy n v ngh a v c ađ à ộ ố ữ ấ đề ề ề à ĩ ụ ủ
ng i s d ng lao ng c quy nh trong b lu t lao ng ban h nhườ ử ụ độ đượ đị ộ ậ độ à
ng y 01/01/1995, v nh ng tr ng h p m ng i lao ng có quy n nà à ữ ườ ợ à ườ độ ề đơ
ph ng ch m d t h p ng c ng nh nh ng tr ng h p m ng i lao ngươ ấ ứ ợ đồ ũ ư ữ ườ ợ à ườ độ
không c phép n ph ng ch m d t h p ng.đượ đơ ươ ấ ứ ợ đồ
4-Liên h v i tình hình m t doanh nghi pệ ớ ở ộ ệ
Trong b i vi t n y tôi xin a ra hai ví d trong th c ti n m tôi ãà ế à đư ụ ự ễ à đ
g p v vi c ng i s d ng lao ng n ph ng ch m d t h p ng.ặ ề ệ ườ ử ụ độ đơ ươ ấ ứ ợ đồ
Tr ng h p th nh t ng i s d ng lao ng ã n ph ng ch m d t h pườ ợ ứ ấ ườ ử ụ độ đ đơ ươ ấ ứ ợ
ng lao ng theo úng nh ng quy nh c a B lu t lao ng, tr ng h pđồ độ đ ữ đị ủ ộ ậ độ ườ ợ
th hai l ng i s d ng lao ng n ph ng ch m d t h p ng lao ngứ à ườ ử ụ độ đơ ươ ấ ứ ợ đồ độ
không úng quy nh lu t lao ngđ đị ậ độ
Tr ng h p ng i s d ng lao ng có quy n n ph ng ch m d tườ ợ ườ ử ụ độ ề đơ ươ ấ ứ
h p ngợ đồ
-Công ty TNHH Y l m t doanh nghi p c a Nh t b n liên doanh v ià ộ ệ ủ ậ ả ớ
vi t nam. Ch Nguy n Th X l nhân viên c a phòng k toán ã ký m t h pệ ị ễ ị à ủ ế đ ộ ợ
ng lao ng v i công ty v i th i h n l 1 n m (t ng y 1/1/2000 n ng yđồ độ ớ ớ ờ ạ à ă ừ à đế à
31/12/2000).
Ng y 12/6/2000 h t gi l m vi c, sau khi r i v n phòng qua c ng cà ế ờ à ệ ờ ă ổ ơ
quan, ch X b h th ng ki m tra c a c quan phát hi n có mang theo ng iị ị ệ ố ể ủ ơ ệ ườ
m t a m m vi tính, b o v c quan gi a l i v phát hi n bên trong aộ đĩ ề ả ệ ơ ữ ạ à ệ đĩ
m m l h ng thông tin v t i chính c a công ty Y, v m t t n xin vi cề à ữ ề à ủ à ộ ờ đơ ệ
c a chi X g i cho m t công ty khác.ủ ử ộ
5
Ch X ã không th c hi n úng nh ng cam k t ã c ghi trong h pị đ ự ệ đ ữ ế đ đượ ợ
ng, ã vi ph m i u lu t công ty, l bí m t t i chính c a công ty. Nênđồ đ ạ đ ề ậ để ộ ậ à ủ
m c dù còn 6 tháng n a m i h t h n h p ng nh ng công ty Y ã nặ ữ ớ ế ạ ợ đồ ư đ đơ
ph ng ch m d t h p ng v i ch X v bu c ch X ph i thôi vi c t i côngươ ấ ứ ợ đồ ớ ị à ộ ị ả ệ ạ

ty.
Tr ng h p ng i s d ng lao ng n ph ng ch m d t h p ngườ ợ ườ ử ụ độ đơ ươ ấ ứ ợ đồ
không úng v i quy nh c a pháp lu t. đ ớ đị ủ ậ
-Chi K l m k toán cho công ty Z c ng l m tdoanh nghi p liên doanhà ế ũ à ộ ệ
v i Vi t nam. Ng y 1/1/2001 chí ký m t h p ng lao ng v i công ty Zớ ệ à ộ ợ đồ độ ớ
th i h n 1 n m (1/1/2001 n 31/12/2001).ờ ạ ă đế
Tháng 6/2001 Ch K ngh sinh con. Nh ng trong th i gian ch K ngh ,ị ỉ ư ờ ị ỉ đẻ
do v trí c a ch K b tr ng cho nên công ty TNHH Z ã tuy n b sung m tị ủ ị ị ố đ ể ổ ộ
nhân viên khác thay th v trí c a ch K v l m công vi c k toán bán h ngế ị ủ ị à à ệ ế à
m tr c ây ch K v n l m. Khi ch K h t h n ngh v quay tr l i côngà ướ đ ị ẫ à ị ế ạ ỉ đẻ à ở ạ
ty thì ch ã không c b trí m t công vi c n o, vì m i vi c trong phòngị đ đượ ố ộ ệ à ọ ệ
k toán dã c s p x p n tho . Công ty Z l y lý do l do ch K ngh , vế đượ ắ ế ổ ả ấ à ị ỉ đẻ ị
trí k toán bán h ng b khuy t nên công ty ph i tuy n b sung, v i nhi u lýế à ị ế ả ể ổ ớ ề
do quanh co khác m cu i cùng h p ng gi a chi K v công ty Z ph i ch mà ố ợ đồ ữ à ả ấ
d t. Trong tr ng h p n y công ty Z ã l m trái nh ng quy nh m phápứ ườ ợ à đ à ữ đị à
lu t a ra.ậ đư
6