sự cần thiết khách quan phát triển kinh tế thị trường

L i m uờ ởđầ
N n kinh t th tr ng có nh h ng l n n s t n t i v phát tri n c aề ế ị ườ ả ưở ớ đế ự ố ạ à ể ủ
t ng qu c gia t ng dân t c. V n nh n c v th tr ng l m i quan tâmừ ố ừ ộ ấ đề à ướ à ị ườ à ố
h ng u c a nhi u nh nghiên c u kinh t trong nhi u th p k qua, do óà đầ ủ ề à ứ ế ề ậ ỉ đ
vi c tìm tòi mô hình qu n lý kinh t thích h p v có hi u qu h n l v n ệ ả ế ợ à ệ ả ơ à ấ đề
m nh n c ta v nhi u n c trên th gi i quan tâm.à à ướ à ề ướ ế ớ
Xây d ng n n kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a l m tự ề ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ à ộ
y u t t t y u c b n c a quá trình i m i qu n lý kinh t n c ta. Trongế ố ấ ế ơ ả ủ đổ ớ ả ế ở ướ
nh ng n m qua, nh có ng l i i m i úng n c a ng v nh n c,ữ ă ờ đườ ố đổ ớ đ đắ ủ Đả à à ướ
n c ta ã thoát kh i nh ng kh ng ho ng, t c t c t ng tr ng nhanh,ướ đ ỏ ữ ủ ả đạ đượ ố độ ă ưở
i s ng nhân dân c c i thi n áng k , chính tr xã h i n nh, an ninhđờ ố đượ ả ệ đ ể ị ộ ổ đị
qu c phòng c gi v ng, t m t n n kinh t quan liêu bao c p ã t ng b cố đượ ữ ữ ừ ộ ề ế ấ đ ừ ướ
chuy n sang n n kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a d a trên quyể ề ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ ự
lu t giá tr v tín hi u cung c u c a th tr ng.ậ ị à ệ ầ ủ ị ườ
Nh v y, vi c quan tâm n xây d ng n n kinh t th tr ng d nh h ngư ậ ệ đễ ự ề ế ị ườ ị ướ
xã h i ch ngh a l m t i u s c c n thi t. Em mu n s d ng nh ng ki n th cộ ủ ĩ à ộ đ ề ứ ầ ế ố ử ụ ữ ế ứ
ã h c l m b i ti u lu n n y phân tích v n ã nêu trên. Em r t mongđ ọ à à ể ậ à để ấ đề đ ấ
th y xem xét, ch b o em có nh ng nh n th c rõ r ng h n, úng n h n,ầ ỉ ả để ữ ậ ứ à ơ đ đắ ơ
mai sau khi ra tr ng em có th góp m t ph n nh cho công cu c xây d ngườ ể ộ ầ ỏ ộ ự
n n kinh t n c ta. ề ế ứơ
1
N i dungộ
I. C s lý lu n:ơ ở ậ
1. S c n thi t khách quan phát tri n kinh t th tr ng:ự ầ ế ể ế ị ườ
a. S c n thi t khách quan:ự ầ ế
B c v o th i kì quá , n n kinh t do ch xã h i c l i cóướ à ờ độ ề ế ế độ ộ ũ để ạ
nhi u th nh ph n kinh t xã h i c m quá trình c i ta l i kéo d i trong su tề à ầ ế ộ ũ à ả ọ ạ à ố
th i kì quá m trong quá trình xây d ng phát tri n xã h i m i xu t hi nờ độ à ự ể ộ ớ ấ ệ
nhi u th nh ph n kinh t c a xã h i m i. B c v o th i kì quá i m xu tề à ầ ế ủ ộ ớ ướ à ờ độ để ấ
phát v l c l ng s n xu t, v n ng su t lao ng l th p v không u nhauề ự ượ ả ấ ề ă ấ độ à ấ à đề
vì v y ph i có nhi u hình th c c a quan h s n xu t cho phù h p v i tínhậ ả ề ứ ủ ệ ả ấ ợ ớ

ch t v trình khác nhau c a l c l ng s n xu t.ấ à độ ủ ự ượ ả ấ
Kinh t h ng hoá l m t ki u t ch c kinh t xã h i m trong ó s nế à à ộ ể ổ ứ ế ộ à đ ả
ph m s n xu t ra trao i, bán trên th tr ng. Do ó kinh t h ng hoáẩ ả ấ để đổ để ị ườ đ ế à
phát tri n n trình cao ó l kinh t th tr ng. Trong kinh t th tr ngể đế độ đ à ế ị ườ ế ị ườ
to n b y u t u v o, u ra u thông qua th tr ng vì v y gi a h ng hoáà ộ ế ốđầ à đầ đề ị ườ ậ ữ à
v kinh t không ng nh t, chúng khác nhau v trình phát tri n v c b nà ế đồ ấ ề độ ể à ơ ả
có cùng ngu n g c, b n ch t. C s khách quan ó l :ồ ố ả ấ ơ ở đ à
- Do phân công lao ng xã h i : phân công lao ng xã h i l c sđộ ộ độ ộ à ơ ở
chung c a s n xu t h ng hoá v nó không m t i m ng y c ng phátủ ả ấ à à ấ đ à à à
tri n c v chi u r ng l n chi u sâu. S chuyên môn hoá v h p tácể ả ề ề ộ ẫ ề ự à ợ
hoá ng y c ng phát tri n gi a các ng nh, các vùng, các th nh ph nà à ể ữ à à ầ
kinh t v i nhau. Nhi u ng nh ngh ra i v phát tri n, nh ng ng nhế ớ ề à ề đờ à ể ữ à
ngh c truy n c khôi ph c v ng y c ng phát tri n. Phân công laoề ổ ề đượ ụ à à à ể
ng ng y c ng c th hi n s phát tri n tính phong phú, a d ngđộ à à đượ ể ệ ự ể ở đ ạ
v ch t l ng ng y c ng cao c a s n ph m h ng hoá a ra trao ià ấ ượ à à ủ ả ẩ à đư đổ
trên th tr ng.ị ườ
- N n kinh t n c ta t n t i nhi u hình th c s h u v t li u s n xu tề ế ướ ồ ạ ề ứ ở ữ ề ư ệ ả ấ
nh : s h u to n dân, s h u t p th , s h u t nhân, s h u h n h p,ư ở ữ à ở ữ ậ ể ở ữ ư ở ữ ỗ ợ
s t n t i ó l do t n t i nhi u ch th kinh t c l p m ch th kinhự ồ ạ đ à ồ ạ ề ủ ể ếđộ ậ à ủ ể
t c l p có l i ích kinh t riêng v t ó h có th th c hi n cế độ ậ ợ ế à ừ đ ọ ể ự ệ đượ
quan h kinh t gi a h b ng quan h h ng hoá ti n t .ệ ế ữ ọ ằ ệ à ề ệ
2
- Th nh ph n kinh t nh n c v kinh t t p th tuy cùng d a trên chà ầ ế à ướ à ế ậ ể ự ế
công h u nh ng gi a chúng có s khác bi t, có quy n t ch trongđộ ữ ư ữ ự ệ ề ự ủ
s n xu t kinh doanh, có l i ích riêng, có s khác bi t v trình kả ấ ợ ự ệ ề độ ĩ
thu t công ngh , trình t ch c qu n lý nên chi phí s n xu t v hi uậ ệ độ ổ ứ ả ả ấ à ệ
qu kinh t c ng khác nhau.ả ế ũ
- Quan h h ng hoá ti n t còn c n thi t trong quan h kinh t i ngo iệ à ề ệ ầ ế ệ ếđố ạ
v c bi t trong phân công lao ng qu c t ang phát tri n. M i m tàđặ ệ độ ố ếđ ể ỗ ộ
n c l m t qu c gia riêng bi t , l ch s h u i v i h ng hoá a raướ à ộ ố ệ à ủ ở ữ đố ớ à đư

trao i trên th tr ng th gi i. Trao i theo nguyên t c ngang giá.đổ ị ườ ế ớ đổ ắ
Quan h kinh t hi n nay trên th gi i l quan h th tr ng do v yệ ế ệ ế ớ à ệ ị ườ ậ
mu n h i nh p v o n n kinh t th gi i c ng ph i phát tri n theo môố ộ ậ à ề ế ế ớ ũ ả ể
hình kinh t th tr ng.ế ị ườ
Kinh t th tr ng l s phát tri n k ti p v bi n i v ch t so v i n nế ị ườ à ự ể ế ế à ế đổ ề ấ ớ ề
kinh t t nhên trên c s phân công lao ng xã h i ã phát tri n. Kinh tế ự ơ ở độ ộ đ ể ế
h ng hoá l n n kinh t ho t n theo quy lu t s n xu t v trao i h ng hoá,à à ề ế ạ độ ậ ả ấ à đổ à
s n xuâtsanr ph m cho ng i khác tiêu dùng thông qua trao i mua bán, traoả ẩ ườ đổ
i h ng ti n. N u s n xu t t tiêu dùng thì không ph i l n n kinh t thđổ à ề ế ả ấ để ự ả à ề ế ị
tr ng, m l n n kinh t t nhiên t c p t túc. Ngay c khi s n xu t choườ à à ề ế ự ự ấ ự ả ả ấ
ng i khác tiêu dùng nh phân ph i s n ph m d i d ng hi n v t (h ng iườ ư ố ả ẩ ướ ạ ệ ậ à đổ
h ng) c ng không g i l kinh t th tr ng.à ũ ọ à ế ị ườ
V y, kinh t th tr ng hình th nh d a trên s phát tri n c a phân côngậ ế ị ườ à ự ự ể ủ
lao ng xã h i, c a trao i gi a nh ng ng i s n xu t v i nhau. ó l ki uđộ ộ ủ đổ ữ ữ ườ ả ấ ớ Đ à ể
t ch c kinh t xã h i, trong ó quan h trao i gi a nh ng ng i v i ng iổ ứ ế ộ đ ệ đổ ữ ữ ườ ớ ườ
c th c hi n thông qua quan h trao i h ng hoá giá tr .đượ ự ệ ệ đổ à ị
Kinh t th tr ng l n n kinh t v n ng theo nh ng quy lu t giá trế ị ườ à ề ế ậ độ ữ ậ ị
gi vai trò chi ph i v c bi u hi n b ng quan h cung c p trên th tr ng.ữ ố à đượ ể ệ ằ ệ ấ ị ườ
Các v n t ch c s n xu t h ng hoá c gi i quy t b ng quan h cungấ đề ổ ứ ả ấ à đượ ả ế ằ ệ
ng h ng hoá, d ch v v nhu c u tiêu dùng trên th tr ng. Các quan h h ngứ à ị ụ à ầ ị ườ ệ à
hoá phát tri n m r ng, bao quát trên nhi u l nh v c, có ý ngh a ph bi n iể ở ộ ề ĩ ự ĩ ổ ế đố
v i ng i s n xu t v tiêu dùng. Các ho t ng s n xu t, d ch v cớ ườ ả ấ à ạ độ ả ấ ị ụ … đượ
quy t nh t th tr ng v giá, s n l ng, ch t l ng vì ng c l i nhu nế đị ừ ị ườ ề ả ượ ấ ượ độ ơ ợ ậ
hóa t i a.ố đ
b. Tác d ng c a s phát tri n kinh t th tr ng Vi t Namụ ủ ự ể ế ị ườ ở ệ
3
• Vi t Nam phát tri n theo kinh t th tr ng xã h i ch ngh a l t t y u.ệ ể ế ị ườ ộ ủ ĩ à ấ ế
Trong th i kì qua t ch ngh a t b n lên ch ngh a x h i, kinh tờ độ ừ ủ ĩ ư ả ủ ĩ ẫ ộ ế
h ng hoá, kinh t th tr ng còn t n t i l t t y u. V m t kinh t co th coià ế ị ườ ồ ạ à ấ ế ề ặ ế ể
ây l th i kì c a nenè kinh t th tr ng theo nh h ng xã h i ch ngh a.đ à ờ ủ ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ

C ch th tr ng theo nh h ng xã h i ch ngh a l c ch th tr ng cònơ ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ à ơ ế ị ườ
nhi u xu h ng t phát nh ng có s i u ti t c a nh n c do ng c ng s nề ướ ự ư ựđ ề ế ủ à ướ Đả ộ ả
lãnh o theo h ng c ng c v phát tri n ch công h u xã h i ch ngh a,đạ ướ ủ ố à ể ếđộ ữ ộ ủ ĩ
k t h p úng n gi a k ho ch v th tr ng, k t h p k ho ch phát tri n kinhế ợ đ đắ ữ ế ạ à ị ườ ế ợ ế ạ ể
t v i k ho ch xã h i theo nh h n xã h i ch ngh a, gi m h n ph n kế ớ ế ạ ộ đị ưỡ ộ ủ ĩ ả ẳ ầ ế
ho ch pháp l nh v k ho ch tr c ti p thay b ng k ho ch nh h ng, trongạ ệ à ế ạ ự ế ằ ế ạ đị ướ
ó không ch chú ý n nh ng cân i t ng h p m còn c cân i giá tr ,đ ỉ đế ữ đố ổ ợ à ả đố ị
nh m gi v ng cân i t ng th , t o môi tr ng thu n l i cho ho t ng c aằ ữ ữ đố ổ ể ạ ườ ậ ợ ạ độ ủ
t t c các th nh ph n kinh t v kinh t nh n c gi vai trò ch oấ ả à ầ ế à ế à ướ ữ ủđạ
Kinh t th tr ng theo nh h ng xã h i ch ngh a có nh ng y u tế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ ữ ế ố
khách quan yêu c u v ba m cho s th nh công c a nó. ó l khu v c kinhầ à ỏđả ự à ủ Đ à ự
t xã h i ch ngh a l m n n t ng ã hình th nh. Nh n c n m gi nh ngế ộ ủ ĩ à ề ả đ à à ướ ắ ữ ữ
ng nh, nh ng l nh v c ch ch t c a n n kinh t , chính quy n l c a dân doà ữ ĩ ự ủ ố ủ ề ế ề à ủ
dân v vì dân, d i s lãnh o c a ng c ng s n.à ướ ự đạ ủ Đả ộ ả
Kinh t th tr ng theo nh h ng xã h i ch ngh a ã có ti n l l ch sế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ đ ề ệ ị ử
ch không ph i l “ho n to n m i” hay “ ch a h có” nh m t s tác gi ãứ ả à à à ớ ư ề ư ộ ố ả đ
quan ni m. Ti n l ó chính l chính sách kinh t m i(NEP) do Lênin ệ ề ệ đ à ế ớ đề
x ng ã c v n d ng v o th c ti n Liên Xô trong nh ng n m hai m i.ướ đ đượ ậ ụ à ự ễ ở ữ ă ươ
N i dung c b n c a chính sách ó l chuy n t n n kinh t m nh l nh, chộ ơ ả ủ đ à ể ừ ề ế ệ ệ ỉ
huy sang n n kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a, bi n pháp chề ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ ệ ủ
y u m b o th ng l i c a nh h ng xã h i ch ngh a v ng n ch n nhế đểđả ả ắ ợ ủ đị ướ ộ ủ ĩ à ă ặ đị
h ng t b n ch ngh a l s d ng úng n ch ngh a nh n c d i n nướ ư ả ủ ĩ à ử ụ đ đắ ủ ĩ à ướ ướ ề
chuyên chính vô s n.ả
Qua nh ng n m th c hi n i m i, v n d ng sáng t o t t ng c aữ ă ự ệ đổ ớ ậ ụ ạ ư ưở ủ
Lênin v o c i m v i u ki n th c ti n c a Vi t Nam, D ng ta ã raà đặ để à đề ệ ự ễ ủ ệ ả đ đề
ng l i cách m ng úng n, a t n c i lên ch nghiã xã h i. Tuyđườ ố ạ đ đắ đư đấ ướ đ ủ ộ
trong quá trình th c hi n chúng ta ã không tránh kh i m t s khuy t i m,ự ệ đ ỏ ộ ố ế để
l ch l c, song v c b n chúng ta ã v t qua m t giai o n th thách gay goệ ạ ề ơ ả đ ượ ộ đ ạ ử
v không nh ng ã ng v ng m cón v n lên, t nh ng th nh t u to l nà ữ đ đứ ữ à ươ đạ ữ à ự ớ
trên nhi u m t.ề ặ

4
V i nh ng i u trình b y trên chúng ta co th kh ng nh r ng,ớ ữ đề à ở ể ẳ đị ằ
chuy n sang c ch th tr ng có s qu n lý c a nh n c theo nh h ng xãể ơ ế ị ườ ự ả ủ à ướ đị ướ
h i ch ngh a l s chuy n i h p quy lu t. Không th coi ó l s “t b líộ ủ ĩ à ự ể đổ ợ ậ ể đ à ự ừ ỏ
t ng” v “ng sang ch ngh a t b n”ưở à ả ủ ĩ ư ả
• Tác d ng c a phát tri n kinh t th tr ng n c ta:ụ ủ ể ế ị ườ ở ướ
Kinh t th tr ng ph n ánh trình v n minh c a xã h i v l th nhế ị ườ ả độ ă ủ ộ à à à
t u c a s phát tri n l c l o ng s n xu t v quan h s n xu t trình cao. ự ủ ự ể ự ư ự ả ấ à ệ ả ấ ở độ
Phát tri n s n xu t h ng hoá kinh t th tr ng l m phá v d n kinh tể ả ấ à ế ị ườ à ỡ ầ ế
t nhiên v chuy n th nh kinh t h ng hoá v thúc y d t o th nh xã h iự à ể à ế à à đẩ ự ạ à ộ
hoá kinh t s n xu t. ế ả ấ
Kinh t h ng hoá t o ra ng l c thúc y l c l ng s n xu t phátế à ạ độ ự đẩ ự ượ ả ấ
tri n, nâng cao n ng su t lao ng xã h i vì kinh t th tr ng có ng l cể ă ấ độ ộ ế ị ườ độ ự
c a s phát tri n ó l l i ích v c nh tranh.ủ ự ể đ à ợ à ạ
Kinh t th tr ng có tính n ng ng cao vì th kinh t h ng hoá kíchế ị ườ ă độ ế ế à
thích tính n ng ng sáng t o c a các ch th kinh t , kích thích nâng caoă độ ạ ủ ủ ể ế
ch t l ng c i ti n m u mã, t ng kh i l ng h ng hoá v d ch v do ó thúcấ ượ ả ế ẫ ă ố ượ à à ị ụ đ
y kinh t th tr ng phát tri n.đẩ ế ị ườ ể
Thúc y phân công lao ng xã h i v chuyên môn hoá s n xu t vìđẩ độ ộ à ả ấ
th m phát huy c ti m n ng l i th c a t ng vùng có tác d ng m r ngế à đượ ề ă ợ ế ủ ừ ụ ở ộ
quan h kinh t v i n c ngo i.ệ ế ớ ướ à
Phát tri n kinh t th tr ng thúc y quá trình tích t t p trung s nể ế ị ườ đẩ ụ ậ ả
xu t do ó t o i u ki n ra i c a s n xu t l n xã h i hoá cao ng th iấ đ ạ đề ệ đờ ủ ả ấ ớ ộ đồ ờ
ch n l c c nh ng ng i s n xu t kinh doanh gi i hình th nh i ng cánọ ọ đượ ữ ườ ả ấ ỏ à độ ũ
b h nh ngh áp ng c nhu c u phát tri n c a t n c.ộ à ềđ ứ đượ ầ ể ủ đấ ướ
Kinh t th tr ng s n xu t ra m t kh i l ng h ng hoá ng y c ngế ị ườ ả ấ ộ ố ượ à à à
nhi u ph c v xã h iề để ụ ụ ộ
Cho phép khai thác t i a các ngu n t i nguyên.ố đ ồ à
Th hi n tinh th n dân ch trong kinh t , m b o cho m i ng i cể ệ ầ ủ ế đả ả ọ ườ đượ
t do l m n trong khuôn kh pháp lu t.ự à ă ổ ậ

2. c i m kinh t h ng hoá trong th i kì quá n c ta:Đặ để ế à ờ độở ướ
N n kinh t n c ta l n n kinh t h ng hoá k m phát tri n, ch a cóề ế ở ướ à ề ế à ế ể ư
n n kinh t phát tri n, ang trong qua trình xây d ng n n kinh t th tr ngề ế ể đ ự ề ế ị ườ
chuy n bi n t n n kinh t h ng hoá kém phát tri n mang n ng tính t cungể ế ừ ề ế à ể ặ ự
5
t c p sang n n kinh t h ng hoá phát tri n t th p n cao : c s v t ch t kự ấ ề ế à ể ừ ấ đế ơ ở ậ ấ ĩ
thu t th p, ch t l ng c c u ch ng la i còn m c th p v l c h u do óậ ấ ấ ượ ơ ấ ủ ọ ở ứ độ ấ à ạ ậ đ
kh n ng c nh tranh kém. Chúng ta ch a có các nh soanh nghi p có t m c ,ả ă ạ ư à ệ ầ ỡ
th tr ng t i chính ch a phát tri n, thu nh p c a ng i l m công n l ng vị ườ à ư ể ậ ủ ườ à ă ươ à
c a nhân dân th p cho nên d n n c u th p do ó s n xu t không phát tri n.ủ ấ ẫ đế ầ ấ đ ả ấ ể
N n kinh t n c ta l n n kinh t h ng hoá nhi u th nh ph n(có 6ề ế ở ướ à ề ế à ề à ầ
th nh ph n), nhi u hình th c s h u, nhi u lo i hình t ch c kinh t do ó cóà ầ ề ứ ở ữ ề ạ ổ ứ ế đ
nhi u quy lu t kinh t tác ng v nhi u lo i hình s n xu t h ng hoá. N nề ậ ế độ à ề ạ ả ấ à ề
kinh t trong th i kì quá v n l n n kinh t th ng nh t. ế ờ độ ẫ à ề ế ố ấ
N n kinh t h ng hoá n c ta phát tri n theo nh h ng xã h i chề ế à ở ướ ể đị ướ ộ ủ
ngh a. Phát tri n kinh t h ng hoá nhi u th nh ph n theo c ch th tr ng cóĩ ể ế à ề à ầ ơ ế ị ườ
s qu n lí v mô v a nh n c theo nh h ng xã h i ch ngh a. Mô hìnhự ả ĩ ủ à ướ đị ướ ộ ủ ĩ
kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a l m t ki u t ch c kinh t v aế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ à ộ ể ổ ứ ế ừ
d a v o các quy lu t c a th tr ng, v a d a trên nh ngx nguyên t c v b nự à ậ ủ ị ườ ừ ự ư ắ à ả
ch t c a ch ngh a xã h i, các y u t th tr ng v ch ngh a xã h i an xenấ ủ ủ ĩ ộ ế ố ị ườ à ủ ĩ ộ đ
tác ng l n nhau.độ ẫ
• i u ki n phát tri n kinh t th tr ng n c ta:Đề ệ ể ế ị ườ ở ướ
- Th c hi n nh t quán c s kinh t nhi u th nh ph n: c s kinh t choự ệ ấ ơ ở ế ề à ầ ơ ở ế
s phát tri n kinh t h ng hoá.ự ể ế à
- Th c hi n nh t quán công nghi p hoá- hi n i hoá: c s v t ch t choự ệ ấ ệ ệ đạ ơ ở ậ ấ
n n kinh t th tr ng hi n i.ề ế ị ườ ệ đạ
- H th ng pháp lu tệ ố ậ
- Nh n c ph i có ti m l c kinh t i u ti t v mô n n kinh t .à ướ ả ề ự ếđểđ ề ế ĩ ề ế
Do ó vi c xây d ng kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a lđ ệ ự ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ à
r t c n thi t trong giai o n hi n nay.ấ ầ ế đ ạ ệ

3. c tr ng b n ch t c a kinh t th tr ng theo nh h ng xã h i chĐặ ư ả ấ ủ ế ị ườ đị ướ ộ ủ
ngh a Vi t Nam.ĩ ệ
Kinh t th tr ng g m có : ế ị ườ ồ
- Kinh t th tr ng ho n h o ( ch u tác d ng theo quy lu t chung) ế ị ườ à ả ị ụ ậ
- Kinh t th tr ng không ho n h o (h n h p)ế ị ườ à ả ỗ ợ
Trên th c t không có n n kinh t th tr ng ho n h oự ế ề ế ị ườ à ả
6
N n kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a Vi t Nam m t m tề ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ ệ ộ ặ
nó v a có tính ch t chung c a n n kinh t th tr ng ó l các ch th kinh từ ấ ủ ề ế ị ườ đ à ủ ể ế
có tính c l p, có quy n t ch s n xu t kinh doanh.độ ậ ề ự ủ ả ấ
- Giá c do th tr ng quy t nhả ị ườ ế đị
- N n kinh t v n ng theo quy lu t v n có c a kinh t th tr ng.ề ế ậ độ ậ ố ủ ế ị ườ
- N u l n n kinh t th tr ng hi n i có s i u ti t v mô c a nhế à ề ế ị ườ ệ đạ ự đề ế ĩ ủ à
n c.ướ
Còn kinh t th tr ng theo nh h ng xã h i ch ngh a có c tr ng sau:ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ đặ ư
- V m c tiêu phát tri n kinh t th tr ng: l s gi i phóng s c s n xu t,ề ụ ể ế ị ườ à ự ả ứ ả ấ
l ng viên m i ngu n l c trong v ngo i n c th c hi n ch ngh aàđộ ọ ồ ự à à ướ để ự ệ ủ ĩ
xã h i b ng con ng công nghi p hoá- hi n i hoá xây d ng c sộ ằ đườ ệ ệ đạ ự ơ ở
v t ch t k thu t, nâng cao hi u qu kinh t xã h i, c i thi n i s ngậ ấ ĩ ậ ệ ả ế ộ ả ệ đờ ố
v t ch t c a nhân dân.ậ ấ ủ
- N n kinh t th tr ng g m nhi u th nh ph n kinh t , trong ó kinh tề ế ị ườ ồ ề à ầ ế đ ế
nh n c gi vai trò ch o. i u n y c th hi n:à ướ ữ ủđạ Đề à đượ ể ệ
+ N n kinh t n c ta t n t i ba lo i hình s h u : s h u to n dân, s h uề ế ướ ồ ạ ạ ở ữ ở ữ à ở ữ
t p th , s h u t nhân do ó v n còn t n t i nhi u th nh ph n kinh t .ậ ể ở ữ ư đ ẫ ồ ạ ề à ầ ế
+ Các th nh ph n kinh t t n t i m t cách khách quan v s t n t i óà ầ ế ồ ạ ộ à ự ồ ạ đ
nh m khai thác m i ngu n l c kinh t , nâng cao hi u qu , phát huy ti mằ ọ ồ ự ế ệ ả ề
n ng các th nh ph n kinh t xây d ng ch ngh a xã h i.ă à ầ ếđể ự ủ ĩ ộ
+ N n kinh t nhi u th nh ph n n c ta kinh t nh n c gi vai trò chề ế ề à ầ ở ướ ế à ướ ữ ủ
o ó l v n có tinhd nguyên t c cho s nh h ng v c ng lá s khácđạ đ à ấ đề ắ ựđị ướ à ũ ự
bi t gi a kinh t th tr ng xã h i ch ngh a v í kinh t th tr ng t b nệ ữ ế ị ườ ộ ủ ĩ ơ ế ị ườ ư ả

ch ngh a.ủ ĩ
- Trong n n kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a th c hi nề ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ ự ệ
nhi u hình th c phân ph i thu nh p, trong ó phân ph i theo thu nh pề ứ ố ậ đ ố ậ
l ch y u.à ủ ế
- C ch v n h nh n n kinh t l kinh t th tr ng có s qu n lý c a nhơ ế ậ à ề ế à ế ị ườ ự ả ủ à
n c. ướ
Trong th i i ng y nay, h u h t t t c các n n kinh t th tr ng uờ đạ à ầ ế ấ ả ề ế ị ườ đề
có vai trò qu n lý c a nh n c s a ch a nh ng th t b i c a th tr ng.ả ủ à ướ để ử ữ ữ ấ ạ ủ ị ườ
Trong n n kinh t n c ta nh n c xã h i ch ngh a l c a dân do dân v vìề ế ướ à ướ ộ ủ ĩ à ủ à
dân do ó khác v i b n ch t c a nh n c t b n do ó qu n lý c a nh n cđ ớ ả ấ ủ à ướ ư ả đ ả ủ à ướ
7
l nh m s a ch a nh ng th t b i c a th tr ng th c hi n các m c tiêu xãà ằ ử ữ ữ ấ ạ ủ ị ườ để ự ệ ụ
h i, v n nhân o m kinh t th tr ng không l m c, m b o cho n nộ ấ đề đạ à ế ị ườ à đượ đả ả ề
kinh t phát tri n theo nh h ng xã h i ch ngh a. Công tác qu n lý c a nhế ể đị ướ ộ ủ ĩ ả ủ à
n c theo nguyên t c l k t h p k ho ch v i th tr ng trong c ch v n h nhướ ắ à ế ợ ế ạ ớ ị ườ ơ ế ậ à
n n kinh t th tr ng v s k t h p ó c th c hi n có hai t ng l v mô về ế ị ườ à ự ế ợ đ đượ ự ệ ầ à ĩ à
vi mô.
- N n kinh t th tr ng xã h i ch ngh a l n n kinh t m h i nh pề ế ị ườ ộ ủ ĩ à ề ế ở ộ ậ
qu c t .ố ế
II. Th c tr ng kinh t th tr ng nh h ng xã h i ch ngh a n c taự ạ ế ị ườ đị ướ ộ ủ ĩ ở ướ
hiên nay.
1. Giai o n tr c 1986.đ ạ ướ
T 1975 t n c Vi t Nam ho n to n c l p v th ng nhât. cáchừ đấ ướ ệ à à độ ậ à ố
m ng Vi t Nam ho n to n chuy n sang giai o n m i, c n c xây d ng chạ ệ à à ể đ ạ ớ ả ướ ự ủ
ngh a xã h i. t n c ta i lên ch ngh a xã h i t i m xu t phát r t th p l iĩ ộ Đấ ướ đ ủ ĩ ộ ừđể ấ ấ ấ ạ
ch u nh h ng n ng n do chén tranh lâu d i. Trong 15 n m nhân dân ta ãị ả ưở ặ ề à ă đ
không ng ng ph n u v t qua bao khó kh n th thach th ng nh t. Chúng taừ ấ đấ ượ ă ử ố ấ
ã có nhi u c g ng trong vi c h n g n v t th ng chi n tranh khôi ph c n nđ ề ố ắ ệ à ắ ế ươ ế ụ ề
kinh t b t n phá n ng n t ng b c xác l p quan h s n xu t m i, b c uế ị à ặ ề ừ ướ ậ ệ ả ấ ớ ươ đà
xây d ng c s v t ch t c a ch ngh a xã h i, phát tri n s nghi p van hoá,ự ơ ở ậ ấ ủ ủ ĩ ộ ể ự ệ

giáo gi c, y t , thi t l p c ng c chính quy n nhân dân trong c n c. Tuyụ ế ế ậ ủ ố ề ả ướ
nhiên, n n kinh t v n ang trong tình tr ng k m phát tri n, s n xu t nh lề ế ẫ đ ở ạ ế ể ả ấ ỏ à
ph bi n v n ng n tính t túc v t c p. Trình trang thi t b k thu tổ ế à ặ ề ự à ự ấ độ ế ị ĩ ậ
trong s n xu t c ng nh k t c u h t ng kinh t v n hoá xã h i l c h u, m tả ấ ũ ư ế ấ ạ ầ ế ă ộ ạ ậ ấ
cân i, ch a t o c tích l y trong n c v l thu c nhi u v o bên ngo i.đố ư ạ đượ ũ ướ à ệ ộ ề à à
C ch qu n lý t p trung quan liêu bao c p l i nhi u h u qu tiêu c c.ơ ế ả ậ ấ để ạ ề ậ ả ự
N n kinh t ho t ng v i hi u qu th p.ề ế ạ độ ớ ệ ả ấ
Kh ng ho ng kinh t xã h i di n ra nhi u n m v i c tr ng s n xu tủ ả ế ộ ễ ề ă ớ đặ ư ả ấ
ch m v không n nh, l m phát lên n 74% n m 1986. T i nguyên thi t bậ à ổ đị ạ đế ă à ế ị
lao ng v t i n ng m i c s d ng th p. i s ng nhân dân thi u th n,độ à à ă ớ đượ ử ụ ấ Đờ ố ế ố
n p s ng v n hoá tinh th n v o c kém l nh m nh, tr t t an to n xã h iế ố ă ầ àđạ đứ à ạ ậ ự à ộ
không c m b o, tham nh ng nhi u, t n n xã h i phát tri n.đượ đả ả ũ ề ệ ạ ộ ể
Trên th c t , n n kinh t n c ta t ngh quy t h i ngh l n th 6 banự ế ề ế ướ ừ ị ế ộ ị ầ ứ
ch p h nh trung ng khoá IV (n m 1979) các quan h h ng hoá ti n t ãấ à ươ ă ệ à ề ệ đ
8
c ch p nh n nh ng m i ch m c th y u. ó l do quá nhi u th p k ,đượ ấ ậ ư ớ ỉ ở ứ độ ứ ế Đ à ề ậ ỷ
qua t t ng kinh t xã h i ch ngh a mang n ng th nh ki n, quan h h ngư ưở ế ộ ủ ĩ ặ à ế ệ à
hoá v c ch th tr ng b coi l bi u hi n thu c tính c a ch t h u v tà ơ ế ị ườ ị à ể ệ ộ ủ ếđộ ư ữ à ư
b n. M t khác l do chúng ta xây d ng ch ngh a xã h i theo mô hình d pả ặ à ự ủ ĩ ộ ậ
khuôn giáo i u ch quan duy ý chí. Các m t b trí c c u kinh t thi u vđề ủ ặ ố ơ ấ ế ế ề
phát tri n công nghi p n ng, quy mô l n, cùng v i vi c xoá b các hình th cể ệ ặ ớ ớ ệ ỏ ứ
kinh t d a trên ch t h u v t li u s n xu t, phát tri n kinh t qu cế ự ế độ ư ữ ề ư ệ ả ấ ể ế ố
doanh v kinh t t p th , n ng v hình th c, ph nh n n n kinh t h ng hóaà ế ậ ể ặ ề ứ ủ ậ ề ế à
theo c ch th tr ng, b máy quan liêu c ng k nh kém hi u qu . Nh ng saiơ ế ị ườ ộ ồ ề ệ ả ữ
l m ó ã kìm hãm l c l ng s n xu t v nhi u ng l c phát tri n khác.ầ đ đ ự ượ ả ấ à ề độ ự ể
Cu c c i cách kinh t b y lùi. T t ng Lê nin trong chính sách kinh tộ ả ế ị đẩ ư ưở ế
Mác b xem nh b c lùi t m th i b t c d .ị ư ướ ạ ờ ấ đắ ĩ
2. Giai o n n m 1986-1990đ ạ ă
Tr c tình hình ó, i h i VI ã có t t ng i m i nh ng ch a iướ đ Đạ ộ đ ư ưở đổ ớ ư ư đ
ngay v o cu c s ng, còn có l c c n, n n kinh t còn ti p t c g p khó kh nà ộ ố ự ả ề ế ế ụ ặ ă

trong nh ng n m u nh ng t n m 1989 các bi n pháp i m i nh áp d ngữ ă đầ ư ử ă ệ đổ ớ ư ụ
chính sách lãi su t d ng, xoá b ch tem phi u, lo i b m t s kho n chiấ ươ ỏ ếđộ ế ạ ỏ ộ ố ả
ngân sách bao c p, m r ng quan h th tr ng ã th c s i v o cu c s ngấ ở ộ ệ ị ườ …đ ự ựđ à ộ ố
v t o chuy n bi n rõ r t l m cho n n kinh t có nhi u kh i s c. Ví d nhà ạ ể ế ệ à ề ế ề ở ắ ụ ư
trong giai o n 1986-1990 u t to n xã h i t b n l 12,5%GDP, t ngđ ạ đầ ư à ộ ư ả à ă
tr ng kinh t trung bình l 3,9%, kim ng ch xu t kh u t 23 t USD/n m.ưở ế à ạ ấ ẩ đạ ỉ ă
V m t l m phát thì n m 11986 l 74,7% n n m 1990 gi m xu ng cònề ặ ạ ă à đế ă ả ố
67,1%.
3. Giai o n t 1991-2000đ ạ ừ
Do m i có m t s bi n pháp c áp d ng v o cu i k k ho ch 1989-ớ ộ ố ệ đượ ụ à ố ỳ ế ạ
1990 nên k t qu c a th i k n y còn h n ch . Song cái c c a th i k n yế ả ủ ờ ỳ à ạ ế đượ ủ ờ ỳ à
l chúng ta ã th c hi n chuy n i c ch m nh m . n giai o n 1991-à đ ự ệ ể đổ ơ ế ạ ẽ Đế đ ạ
1995 s chuy n i ó ã phát huy tác d ng v t o nên th i k phát tri n c aự ể đổ đ đ ụ à ạ ờ ỳ ể ủ
n n kinh t Vi t Nam.ề ế ệ
i h i ng VII (6-1991) v i nh ng quy t sách quan tr ng nh phátĐạ ộ Đả ớ ữ ế ọ ư
tri n n n kinh t h ng hoá nhi u th nh ph n v n h nh theo c ch th tr ngể ề ế à ề à ầ ậ à ơ ế ị ườ
có s qu n lý c a Nh n c theo nh h ng xã h i ch ngh a. Ti p t c iự ả ủ à ướ đị ướ ộ ủ ĩ ế ụ đổ
m i c v b r ng v chi u sâu, ki m ch y lùi l m phát, gi v ng v phátớ ả ề ề ộ à ề ề ếđẩ ạ ữ ữ à
9
tri n s n xu t, b t u có tích lu t n i b n n kinh t . Nh ng quy t sách yể ả ấ ắ đầ ỹ ừ ộ ộ ề ế ữ ế ấ
c a ra trong th i i m “ng n cân treo s i tóc” trong b i c nh qu c tđượ đư ờ để à ợ ố ả ố ế
không thu n l i, ngu n l c phát tri n b thi u h t d ng nh ã ti p thêmậ ợ ồ ự ể ị ế ụ… ườ ư đ ế
s c m nh cho quá trình chuy n i kinh t góp ph n a t n c ra kh iứ ạ ể đổ ếđể ầ đư đấ ướ ỏ
kh ng ho ng.ủ ả
T c t ng tr ng GDP h ng n m t 2,8% (m c tiêu l 5-6,5%),ố độ ă ưở à ă đạ ụ à
trong ó nông nghi p t ng 4,5%, công nghi p v xây d ng c b n t ng 13,6%đ ệ ă ệ à ự ơ ả ă
v d ch v t ng 8,8%. L m phát h n ch n nh m c th p (bình quânà ị ụ ă ạ ạ ế ổ đị ở ứ ấ
23,4%/n m).ă
III. Gi i phápả
1. i m i t duy lý lu n trong s nghi p i m i Vi t Nam.Đổ ớ ư ậ ự ệ đổ ớ ở ệ

i h i ng c ng s n Vi t Nam ã ra ng l i i m i to n di nĐạ ộ Đả ộ ả ệ đ đề đườ ố đổ ớ à ệ
t i m i kinh t l tr ng tâm n i m i chính tr , v n hoá xã h i, t iừđổ ớ ế à ọ đế đổ ớ ị ă ộ ừ đổ
m i t duy nh n th c t t ng n ho t ng th c ti n c a ng, Nh n c vớ ư ậ ứ ư ưở đế ạ độ ự ễ ủ Đả à ướ à
nhân dân. V n có ý ngh a quy t nh trong s nghi p i m i l ng ph iấ đề ĩ ế đị ự ệ đổ ớ àĐả ả
i m i trên c ba l nh v c: i m i t duy l i m i ph ng pháp t duy,đổ ớ ả ĩ ự đổ ớ ư à đổ ớ ươ ư
kh c ph c l i t duy kinh nghi m, giáo i u, ch quan siêu hình. Ph i ti nắ ụ ố ư ệ đề ủ ả ế
h nh lo i b nh ng quan i m sai trái, kh c ph c nh ng quan i m l c h u và ạ ỏ ữ để ắ ụ ữ để ạ ậ ề
ch ngh a xã h i, v công nghi p hoá i m i t duy nh m quán tri tủ ĩ ộ ề ệ … Đổ ớ ư ằ ệ
ph ng pháp t duy bi n ch ng duy v t, hình th nh nh ng quan i m m i vươ ư ệ ứ ậ à ữ để ớ ề
xã h i v con ng i lên xã h i ch ngh a Vi t Nam trên n n t ng lý lu nộ à đườ đ ộ ủ ĩ ở ệ ề ả ậ
Mác – Lê nin v t t ng H Chí Minh.à ư ưở ồ
T i h i VI n nay ã g n 15 n m, ã qua các k i h i VII, VIIIừĐạ ộ đế đ ầ ă đ ỳ đạ ộ
ng l i i m i ã c c th hoá v phát tri n, em l i nh ng th nh t uđườ ố đổ ớ đ đượ ụ ể à ể đ ạ ữ à ự
to l n v r t quan tr ng trong s nghi p i m i Vi t Nam.ớ à ấ ọ ự ệ đổ ớ ở ệ
ng ta tr c sau nh m t v n kh ng nh m c tiêu xây d ng ch ngh aĐả ướ ư ộ ẫ ẳ đị ụ ự ủ ĩ
xã h i c a cách m ng Vi t Nam. Nh ng trong quá trình xây d ng ch ngh aộ ủ ạ ệ ư ự ủ ĩ
xã h i n c ta ã xu t hi n b nh ch quan duy ý chí. i h i VII ngộ ở ướ đ ấ ệ ệ ủ Đạ ộ Đả
C ng s n Vi t Nam ã kh ng nh “trong cách m ng xã h i ch ngh a, ngộ ả ệ đ ẳ đị ạ ộ ủ ĩ Đả
ta ã có nhi u c g ng nghiên c u, tìm tòi xây d ng ng l i, m c tiêu vđ ề ố ắ ứ ự đườ ố ụ à
ph ng h ng xã h i ch ngh a. Nh ng ng ã ph m sai l m ch quan duyươ ướ ộ ủ ĩ ư Đả đ ạ ầ ủ
ý chí vi ph m quy lu t khách quan nóng v i trong c i t o xã h i ch ngh a,ạ ậ ộ ả ạ ộ ủ ĩ
xoá b ngay n n kinh t nhi u th nh ph n, có lúc thúc y m vi c xây d ngỏ ề ế ề à ầ đẩ ở ệ ự
10
công nghi p n ng, duy trì quá lâu c ch qu n lý kinh t t p trung quan liêuệ ặ ơ ế ả ế ậ
bao c p, có nhi u ch tr ng sai trong vi c c i cách giá c , ti n t , ti n l ng,ấ ề ủ ươ ệ ả ả ề ệ ề ươ
công tác t t ng v t ch c cán b ph m nhi u khuy t i m nghiêm tr ng,ư ưở à ổ ứ ộ ạ ề ế để ọ
quán tri t nguyên t c khách quan kh c ph c b nh ch quan duy ý chí lệ ắ ắ ụ ệ ủ à
nhi m v c a to n ng, to n dân.ệ ụ ủ à Đả à
2. Th c hi n t t vai trò, ch c n ng qu n lý Nh n c v kinh tự ệ ố ứ ă ả à ướ ề ế
Nh n c có ch c n ng c b n l t ch c v xây d ng kinh t vì v y cóà ướ ứ ă ơ ả à ổ ứ à ự ế ậ

ch c n ng qu n lý. Trong n n kinh t th tr ng, vai trò c a Nh n c c ngứ ă ả ề ế ị ườ ủ à ướ à
c bi t quan tr ng. M t n n kinh t th tr ng m không có s can thi p c ađặ ệ ọ ộ ề ế ị ườ à ự ệ ủ
Nh n c thì khác n o v tay b ng m t b n tay.à ướ à ỗ ằ ộ à
n c ta, ch c n ng qu n lý Nh n c v kinh t c n t p trung v oở ướ ứ ă ả à ướ ề ế ầ ậ à
nh ng n i dung sau ây:ữ ộ đ
+ T o i u ki n, môi tr ng cho các quy lu t kinh t ho t ng nhạ đ ề ệ ườ ậ ế ạ độ ư
quy lu t giá tr , quy lu t cung c u, quy lu t c nh tranh. ng th i phát tri nậ ị ậ ầ ậ ạ Đồ ờ ể
th tr ng ng b nh th tr ng t li u s n xu t, t li u tiêu dùng, th tr ngị ườ đồ ộ ư ị ườ ư ệ ả ấ ư ệ ị ườ
b t ng s n, th tr ng t i chính, ti n t , th tr ng lao ng, th tr ng d chấ độ ả ị ườ à ề ệ ị ườ độ ị ườ ị
v , th tr ng ch ng khoán. Trên c s ó, th tr ng m i có th tham giaụ ị ườ ứ ơ ở đ ị ườ ớ ể
phân b ngu n l c v khai thác t i nguyên có hi u qu .ố ồ ự à à ệ ả
+ T p trung v o xây d ng, ho n thi n h th ng pháp lu t, chính sáchậ à ự à ệ ệ ố ậ
t o môi tr ng bình ng cho s ho t ng c a các th nh ph n kinh t .ạ ườ đẳ ự ạ độ ủ à ầ ế
Nh ng n m g n ây Nh n c ta có b sung, s a i v ho n thi n hữ ă ầ đ à ướ ổ ử đổ à à ệ ệ
th ng pháp lu t, chính sách t ng i phù h p v i i u ki n trong n c vố ậ ươ đổ ợ ớ đề ệ ướ à
thông l qu c t nh m ho n thi n c ch th tr ng. Tuy nhiên, v n còn cóệ ố ế ằ à ệ ơ ế ị ườ ẫ
nhi u k h , thi u ng b , ho c sai l ch l m cho các ho t ng kinh t bề ẽ ở ế đồ ộ ặ ệ à ạ độ ế ị
méo mó, các th nh ph n kinh t g p khó kh n nh chính sách thu , chínhà ầ ế ặ ă ư ế
sách c nh tranh, c ch c quy n m t s ng nh, l nh v c. Có m t s chínhạ ơ ếđộ ề ở ộ ố à ĩ ự ộ ố
sách l m thi t h i cho i t ng n y nh ng l i t o k h cho i t ng khácà ệ ạ đố ượ à ư ạ ạ ẽ ở đố ượ
lu n lách, thoát kh i s ki m soát c a Nh n c.ồ ỏ ự ể ủ à ướ
Vì v y s a i ho n thi n h n n a h th ng lu t pháp chính sách, t oậ ử đổ à ệ ơ ữ ệ ố ậ ạ
ra khung pháp lý rõ r ng, n nh l m sân ch i cho m i ho t ng s n xu tà ổ đị à ơ ọ ạ độ ả ấ
kinh doanh u th c hi n m c tiêu l i nhu n, v n ít thu h i nhanh. Các l nhđề ự ệ ụ ợ ậ ố ồ ĩ
v c giáo d c o to , khoa h c công ngh , k t c u h t ng u t l n, lâu d i,ự ụ đà ạ ọ ệ ế ấ ạ ầ đầ ư ớ à
thu h i ch m nên không h p d n các nh u t . Vì v y, nh n c ph i th cồ ậ ấ ẫ à đầ ư ậ à ứơ ả ự
hi n ch c n ng n y. ng th i trên c s ó nh n c n m m t b ph n ngu nệ ứ ă à Đồ ờ ơ ởđ à ướ ắ ộ ộ ậ ồ
11
l c, nh ng l nh v c then ch t chi ph i, i u ti t các ho t ng kinh t , xãự ữ ĩ ự ố để ố đề ế ạ độ ế
h i, b o m cho s t ng tr ng v phát tri n kinh t .ộ ả đả ự ă ưở à ể ế

+ Th c hi n có hi u qu các chính sách xã h i, b o v môi tr ng.ự ệ ệ ả ộ ả ệ ườ
Kinh t th tr ng có xu h ng phân hoá giai c p, chênh l ch v thuế ị ườ ướ ấ ệ ề
nh p, i s ng gi a các t ng l p dân c , gi a th nh th v nông thôn. T ngậ đờ ố ữ ầ ớ ư ữ à ị à ă
tr ng kinh t không g n li n v i ti n b v công b ng xã h i, l m c n ki tưở ế ắ ề ớ ế ộ à ằ ộ à ạ ệ
t i nguyên, t n phá môi tr ng.à à ườ
n c ta ti p t c th c hi n các chính sách xoá ói gi m nghèo, chínhở ướ ế ụ ự ệ đ ả
sách o t o ngh , h tr tìm ki m vi c l m, chính sách u t v n, cácđà ạ ề ỗ ợ ế ệ à đầ ư ố
ch ng trình 327, 135, ch ng trình phát tri n nông nghi p nông thôn,ươ ươ ể ệ
chính sách tr c p gia ình có công v i n c, ng i gi neo n.ợ ấ đ ớ ướ ườ à đơ
Trong n n kinh t th tr ng, qu n lý nh n c v kinh t không ph iề ế ị ườ ả à ướ ề ế ả
b ng s can thi p tr c ti p v o s n xu t kinh doanh c a các n v doanhằ ự ệ ự ế à ả ấ ủ đơ ị
nghi p m ch th c hi n ch c n ng nh h ng, t o môi tr ng, thông qua hệ à ỉ ự ệ ứ ă đị ướ ạ ườ ệ
th ng lu t pháp, chính sách t o d ng nh ng i u ki n v t ch t, k thu t choố ậ ạ ự ữ đề ệ ậ ấ ĩ ậ
vi c phân b l c l ng s n xu t v khai thác t i nguyên có hi u qu .ệ ố ự ượ ả ấ à à ệ ả
3. Phát tri n th tr ng trong n c, nhât l th tr ng khu v c nôngể ị ườ ướ à ị ườ ở ự
nghi p nông thôn.ệ
Nông thôn n c ta r ng l n, khu v c nông nghi p nông thôn n nay cóướ ộ ớ ự ệ đế
g n 60 tri u ng i sinh s ng nh ng nhi u vùng còn trong tình tr ng l c h u,ầ ệ ườ ố ư ề ạ ạ ậ
s n xu t t cung t c p, th tr ng nh h p, b chia c t, s c mua th p.ả ấ ự ự ấ ị ườ ỏ ẹ ị ắ ứ ấ
i u tra s b cho th y hi n t i nhu c u khu v c n y khá cao, c tĐề ơ ộ ấ ệ ạ ầ ở ự à ả ư
li u s n xu t v t li u tiêu dùng.ệ ả ấ à ư ệ
ó l thi t b máy móc, v t t s n xu t nông nghi p, x ng d u, s tĐ à ế ị ậ ư ả ấ ệ ă ầ ă
thép, v t li u xây d ng, i n v n. Các lo i h ng tiêu dùng nh xe máy, ậ ệ ự đệ ố ạ à ư đồ
i n, trang trí n i th t có nhu c u cao nh ng s c mua th p, kh n ng thanhđ ệ ộ ấ… ầ ư ứ ấ ả ă
toán có h n.ạ
M t khác, th tr ng trong n c h n h p th hi n ch h ng nông s nặ ị ườ ướ ạ ẹ ể ệ ở ỗ à ả
b ách t c, khó tiêu th , giá c không n nh, nh h ng b t l i cho s n xu tị ắ ụ ả ổ đị ả ưở ấ ợ ả ấ
nông nghi p, nh t l kinh t h , kinh t trang tr i.ệ ấ à ế ộ ế ạ
phát tri n th tr ng trong n c, bi n pháp c b n v lâu d i l xemĐể ể ị ườ ướ ệ ơ ả à à à
xét, i u ch nh các ch ng trình phát tri n kinh t , i u ch nh c c u u tđề ỉ ươ ể ế đề ỉ ơ ấ đầ ư

cho phù h p v i th tr ng trên c s khai thác l i th so sánh. S n xu t ph iợ ớ ị ườ ơ ở ợ ế ả ấ ả
12
tính n th tr ng tiêu th , s n xu t cái gì, s n xu t cho ai? V n l s nđế ị ườ ụ ả ấ ả ấ ấ đề à ả
xu t cái gì ta có.ấ
u t cho khu v c nông nghi p, nông thôn, phát tri n s n xu t h ngĐầ ư ự ệ ể ả ấ à
hoá l m t ng thu nh p t ng s c mua. Ch ng n o khu v c nông nghi pà ă ậ để ă ứ ừ à ự ệ
nông thôn còn nghèo n n l c h u thì v n ch a có th tr ng ho n thi n.à ạ ậ ẫ ư ị ườ à ệ
Phát tri n k t c u h t ng nông nghi p nông thôn nh t l h th ng giaoể ế ấ ạ ầ ệ ấ à ệ ố
thông v n t i, thông tin liên l c, ch , c a h ng, i lí, d ch v mua bán óậ ả ạ ợ ủ à đạ ị ụ …đ
l nh ng i u ki n v t ch t quan tr ng kích thích s n xu t v l u thông h ngà ữ đ ề ệ ậ ấ ọ ả ấ à ư à
hoá phát tri n.ể
Các ng nh công nghi p, d ch v g n li n v i khu v c nông nghi p nôngà ệ ị ụ ắ ề ớ ự ệ
thôn l y ó l i t ng ph c v , ph i t t o ra th tr ng trong n c, coi nôngấ đ àđố ượ ụ ụ ả ự ạ ị ườ ướ
nghi p nông thôn l nhân t , i u ki n cho s t n t i va phát tri n c a mình.ệ à ố đề ệ ự ồ ạ ể ủ
4. Phát tri n ho n thi n h th ng t i chính, tiêu dùng, ngân h ng, t oể à ệ ệ ố à à ạ
i u ki n cho s n xu t h ng hoá, kinh t th tr ng phát tri n.đề ệ ả ấ à ế ị ườ ể
H th ng v chính sách t i chính n c ta ph i t o i u ki n huy ngệ ố à à ướ ả ạ đề ệ độ
các ngu n l c trong xã h i u t phát tri n l m t ng tích lu c khu v cồ ự ộ để đầ ư ể à ă ỹ ả ự
nh n c v khu v c dân c .à ướ à ự ư
Chính sách t i chính ph i m ra các lu ng hút v n, i u ho v n, uà ả ở ồ ố đ ề à ố đầ
t phù h p trong t ng th i kì. Chính sách t i chính tích c c ph i có tác d ngư ợ ừ ờ à ự ả ụ
h ng d n s n xu t v tiêu dùng, i u ti t s n xu t i u ki n, i u tiêt vướ ẫ ả ấ à đề ế ả ấ đề ệ đề à
phân ph i thu nh p góp ph n th c hi n công b ng xã h i, ng th i kíchố ậ ầ ự ệ ằ ộ đồ ờ
thích s n xu t v l u thông h ng hoá phát tri n, nuôi d ng ngu n thu hútả ấ à ư à ể ưỡ ồ
lâu d i.à
M t khác c n có quan i m thu- chi úng n, qu n lí chi ngân sách,ặ ầ để đ đắ ả
ti t ki m chi, nh t l chi th ng xuyên, s a i chính sách qu n lí v n,ế ệ ấ à ườ ử đổ ả ố
chính sách t i chính doanh nghi p, t o i u ki n cho các doanh nghi p nângà ệ ạ đề ệ ệ
cao n ng l c c nh tranh.ă ự ạ
Ho n ch nh h th ng tiêu dùng, ngân h ng, gi m các th t c, th là ỉ ệ ố à ả ủ ụ ể ệ

phi n h gây khó kh n cho s n xu t kinh doanh. Xoá b c ch bao c p, cề à ă ả ấ ỏ ơ ế ấ ơ
ch “xin cho” t o i u ki n cho quy lu t cung c u ho t ng d n n hìnhế ạ đề ệ ậ ầ ạ độ ẫ đế
th nh th tr ng v n, th tr ng ch ng khoán.à ị ườ ố ị ườ ứ
13
K t lu nế ậ
Quan i m to n di n v i vi c xây d ng n n kinh t th tr ng nhđể à ệ ớ ệ ự ề ế ị ườ đị
h ng xã h i ch ngh a l m t v n h t s c c n thi t i v i t n c ta.ướ ộ ủ ĩ à ộ ấ đề ế ứ ầ ế đố ớ đấ ướ
Chúng ta ã nh n th c c r ng nh ng th nh t u m chúng ta t c quađ ậ ứ đượ ằ ữ à ự à đạ đượ
vi c th c hi n chi n l c kinh t xã h i l s n l c v t b c c a to n ng,ệ ự ệ ế ượ ế ộ à ự ỗ ự ượ ậ ủ à Đả
to n dân ta. ng th i nh ng khó kh n thách th c m chúng ta s g p ph ià đồ ờ ữ ă ứ à ẽ ặ ả
c ng h t s c to l n òi h i chúng ta ph i ti p t c c g ng h n n a, n l cũ ế ứ ớ đ ỏ ả ế ụ ố ắ ơ ữ ỗ ự
nhi u h n n a v t qua. V i th c ti n i m i, tr c h t l i m i t duyề ơ ữ để ượ ớ ự ễ đổ ớ ướ ế àđổ ớ ư
nh n th c v ch ngh a xã h i v con ng i lên ch ngh a xã h i Vi tậ ứ ề ủ ĩ ộ à đườ đ ủ ĩ ộ ở ệ
Nam ng y m t rõ r ng v y h n. i u n y trên th c t ã tr th nh m tà ộ à à đầ đủ ơ Đề à ự ếđ ở à ộ
ngu n l c c bi t có ý ngh a b o m cho m i ho t ng kinh t , v n hoá, xãồ ự đặ ệ ĩ ả đả ỗ ạ độ ế ă
h i c th trong s nghi p xây d ng va phát tri n t n c.ộ ụ ể ự ệ ự ể đấ ướ
Nh n th c bao gi c ng l m t quá trình i t n gi n n ph c t p,ậ ứ ờ ũ à ộ đ ừ đơ ả đế ứ ạ
t ch a ho n thi n n ho n thi n. H n th n a ch ngh a xã h i l i l m từ ư à ệ đế à ệ ơ ế ữ ủ ĩ ộ ạ à ộ
hi n t ng m i m , ang v n ng hình th nh trong l ch s lo i ng i. B iệ ượ ớ ẻ đ ậ độ à ị ử à ườ ở
v y, bám sát th c ti n nghiên c u v t ng k t th c ti n phát tri n lý lu n -ậ ự ễ ứ à ổ ế ự ễ để ể ậ
ó l yêu c u to l n m th c ti n t ra cho ho t ng lý lu n c a ng hômđ à ầ ớ à ự ễ đặ ạ độ ậ ủ Đả
nay.
Th c t cho th y r ng nh v n d ng quan i m to n di n trong vi cự ế ấ ằ ờ ậ ụ để à ệ ệ
hình th nh ng b y u t th tr ng, hình th nh các công c qu n lý kinh t ,à đồ ộ ế ố ị ườ à ụ ả ế
nh t l các công c v pháp lu t, công c k ho c ã thu c m t s th nhấ à ụ ề ậ ụ ế ạ …Đ đượ ộ ố à
công nh t nh. Tuy nhiên, hi n nay v n còn các y u t th tr ng ch a ngấ đị ệ ẫ ế ố ị ườ ư đồ
b , còn ph c t p. i u ó òi h i ph i ho n thi n h n các công c qu n lý xãộ ứ ạ Đề đ đ ỏ ả à ệ ơ ụ ả
h i, công c pháp lu t, công c t i chínhộ ụ ậ ụ à …
14