Tầm quan trọng của kế toán quản trị trong doanh nghiệp

$ kẽtữAh-kiémtoAn

TẦM QUAN TRỌNG CỦA KẾTOÁN QUẢN TRỊ
TRONG DOANH NGHIỆP
CHU THÚY ANH

Kế tốn quản trị đá và đang đóng vai trị quan trọng trong hoạt động kình doanh của doanh nghiệp. Các
nhà qn lý dựa vào thơng tin kếtốn quản trị đểhoạch định và kiểm soát hoạt động của tổ chức. Tất cà
các thông tin mà họ cung cấp sẽ là yếu tố then chốt giúp nhà quản lý hoạch định công việc giám sát và điều
hành doanh nghiệp một cách hiệu quả nhất. Bài viết phán tích vai trị của kếtoán quàn trị trong quản lý
điều hành doanh nghiệp và đưa ra một số vấn để cho thấy tầm quan trọng của kếtốn quản trị.
Từ khóa: Kế tốn quản trị, kế toán, nhà quản trị, doanh nghiệp

IMPORTANCE OF MANAGEMENT ACCOUNTING
IN ENTERPRISES
ChuThuy Anh
Management accounting has been playing an
important role in business activities of enterprises.
Managers

rely

on

management

accounting

information to plan and control an organization's

activities. All the information they provide will

be a key factor to help managers plan the work
of monitoring and operating the business in the

most effective way. The article analyzes the role of
management accounting in business management

and presents issues related to the importance of
management accounting.

Keywords: Management accounting, accounting, managers,
businesses

mới mẻ. Hiện nay, các doanh nghiệp hầu như chỉ chú
trọng đến hệ thống kế tốn tài chính và hệ thống kế
tốn thuế mà chưa thực sự quan tâm đêh vai trò của
hệ thống kế toán quản trị. Điêu này đã ảnh hưởng
lớn đến hiệu quả của kế toán quản trị cũng như hạn
chế khả năng của các doanh nghiệp trên thị trường
Việt Nam và thị trường quốc tế.
Bài viết phân tích và làm rõ khái niệm về kế tốn
quản trị, giúp bạn đọc có những kiến thức cần thiết
trước khi tìm hiểu sâu hom về nghề kế tốn. Thơng
qua kế tốn quản trị, các doanh nghiệp có biện pháp
sử dụng hiệu quả hon các nguồn lực, đem lại giá trị
gia tăng cho khách hàng và lợi nhuận cho doanh
nghiệp. Để quản trị hiệu quả, các doanh nghiệp cần
xây dựng, hồn thiện hệ thống thơng tin hỗ trợ quản
trị nói chung và thơng tin kế tốn quản trị nói riêng
để cung cấp thơng tin kịp thời phục vụ cho công tác

quàn trị và ra quyết định.
Tẩm quan trọng của kê' toán quản trị
trong doanh nghiệp

Ngày nhận bài: 8/6/2022
Ngày hoàn thiện biên tập: 28/6/2022
Ngày duyệt đăng: 8/7/2022

Đặt vấn đề

Thuật ngữ kế toán quản trị, kế toán tài chính hay
kế tốn đã quen thuộc. Tuy nhiên, ngoại trừ những
người làm trong ngành kế tốn có thể phân biệt các
khái niệm này một cách rõ ràng thì những người
trong lĩnh vực khác rất khó phân biệt. Trong các
doanh nghiệp Việt Nam, kế tốn quản trị vẫn cịn

154

Hiện tại, có rất nhiều cơ quan, tổ chức, doanh
nghiệp hoạt động trong ngành kinh tế. Các tổ chức
này có thê’ khác nhau về mục tiêu, vai trị, sứ mệnh,
song, tơ’ chức nào cũng có các đặc điểm sau:
Thứ nhất, mọi tơ’ chức đều đưa ra mục tiêu hoạt
động và chiến lược hoạt động cụ thể. Chẳng hạn
như, mục tiêu của doanh nghiệp là tối đa doanh thu,
giảm tối thiểu chi phí và tăng tối đa lợi nhuận.
Thứ hai, mục tiêu quản trị, mọi nhà quản lý đều
cần thông tin đê’ điều hành, kiểm sốt hoạt động của
tổ chức. Tơ’ chức với quy mơ càng lớn thì nhu cầu

thơng tin cho quản lý đó càng nhiều.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào nhà quản trị doanh


TÀI CHÍNH - Tháng 7/2022

nghiệp nắm bắt thơng tin quản trị và đưa ra các
quyết định tài chính tối ưu nhất? Các nhà quản trị
khi đó sẽ xây dựng cho mình hệ thống thơng tin kế
tốn để phục vụ cho việc kiểm soát hoạt động ra
quyết định quản trị doanh nghiệp. Khi đó, họ cần
đến kế tốn quản trị.
Khái niệm kế toán quản trị

Kế toán quản trị là vấn đề mới trong ngành Kế
toán và đang là khuynh hướng mới trong tương lai
mà doanh nghiệp hướng tới.
Theo tài liệu lưu hành nội bộ Kế tốn quản trị
Trường Đại học Cơng nghiệp thực phẩm TP. Hồ Chí
Minh, việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp
thơng tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị
và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn
vị được gọi là kế toán quản trị. Kế toán quản trị là
bộ phận trong hệ thống thông tin của một tổ chức.
Các nhà quản lý dựa vào thơng tin kế tốn quản trị
để hoạch định và kiểm sốt hoạt động của tơ chức.

khâu trong quá trình quản lý một tổ chức, từ khâu
lập kế hoạch, tổ chức thực hiện cho đến kiểm tra
đánh giá. Chức năng ra quyết định được vận dụng

liên tục trong suốt quá trình hoạt động của doanh
nghiệp.
Từ việc lập kế hoạch, tổ chức cơng tác điều hành
đến kiểm sốt, ra quyết định đều dựa trên thơng tin.
Chính vì vậy, vấn đề đặt ra cho cơng tác kế tốn,
đặc biệt là kế tốn quản trị là phải đáp ứng nhu cầu
thơng tin nhanh, chính xác cho nhà quản trị doanh
nghiệp nhằm hồn thành tốt việc ra quyết định.
Vai trị của người làm kế tốn qn trị trong doanh nghiệp

Vai trị của người làm kế toán quan trị là thu thập
và cung cấp thơng tin thích hợp và nhanh chóng
cho các nhà quản lý để họ thực hiện viêc điều hành,
kiểm soát hoạt động của tổ chức và ra quyết định.
Giai đoạn đầu của kế tốn quản trị, cơng việc của
người làm cơng tác kế tốn quản trị đơn giản chi là thu
thập thơng tin chi phí thực tế phát sinh. Sau đó tổng
họp và xác định các chi phí liên quan đến sản phẩm
Vai trị của kếtốn quản trị đối với nhà qn trị doanh nghiệp
để tính tốn giá thành sản phẩm. Các kết quả tính tốn
Mục tiêu chung của các nhà quản trị là mong được sử dụng nhằm mục đích xác định lãi lỗ và cung
cấp cho kế tốn tài chính để lập báo cáo tài chính. Các
muốn quản trị hiệu quả hoạt động kinh doanh.
Công việc hàng ngày của các nhà quản trị luôn là thông tin về chi phí chưa phục vụ nhà quản trị trong
việc ra quyết định. Công việc của họ không liên quan
vấn đề xử lý thông tin và ra quyết định hiệu quả.
nhiều đến các bộ phận khác trong doanh nghiệp mà
Quá trình ra quyết định gồm:
chỉ đơn giản như nhân viên kế tốn.
- Lập kếhoạch: Các nhà quản trị ln có kế hoạch

Khi kế toán quản trị phát triển hơn, người làm kế
kinh doanh rõ ràng vào đầu các năm tài chính và
mục tiêu của họ là đưa cơng ty cán đích doanh thu. tốn quản trị khơng chỉ là nhân viên kế tốn chi phí
Kế hoạch này sẽ gắn liền với mục tiêu ngắn hạn, nữa mà có thể được coi là một chuyên gia tài chính
trung hạn hoặc dài hạn. Khi lên kế hoạch, nhà quản của doanh nghiệp. Công việc cũng không chỉ giới hạn
trị cần liên kết tất cả các lực lượng của các bộ phận trong phòng kế tốn mà có thể liên quan đến nhiều
bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp. Người làm
trong công ty để hướng tới mục tiêu đã xác định.
kế toán quản trị không những trang bị nhiều kiến
- Tổ chức công tác điêu hành: Trong việc tổ chức,
nhà quản lý sẽ quyết định cách liên kết tốt nhất giữa thức mà còn phải hiểu biết rõ ràng hơn về toàn bộ
tổ chức, con người vói các nguồn lưc lại với nhau quy trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Cơng việc của kế toán quàn trị là xây dựng định mức
sao cho kế hoạch được thực hiện có hiệu quả nhất.
chi phí cho doanh nghiệp, xây dựng kế hoạch, phương
- Kiểm soát: Sau khi đã lập kế hoạch và tổ chức
thực hiện, các nhà quản trị là người phải kiểm tra và án kinh doanh; cũng có thể là chuyên viên phân tích,
đánh giá việc thực hiện kế hoạch. Đê thực hiện chức đánh giá hiệu quả tài chính hoặc là những chuyên gia
năng kiểm tra, họ sử dụng các bước công việc cần dự báo, phân tích thị trường. Mục tiêu cuối cùng là
thiết để đảm bảo cho từng bộ phận và cả tô chức đi cung cấp đầy đủ thông tín cho nhà quản trị đưa ra được
theo đúng kế hoạch đã vạch ra. Trong quá trình kiêm quyết định điều hành. Đây là bước chuyên quan trọng
soát, họ sẽ so sánh hoạt động thực tiễn với kế hoạch của kế tốn quản trị so vói thịi kỳ đầu.
Người làm kế tốn quản trị ngồi việc nắm rõ
đã thiết lập. So sánh này sẽ chỉ ra ở khâu nào công
việc thực hiện chưa đạt yêu cầu và cần sự hiệu chinh hoạt động sản xuất kinh doanh, đối thủ cạnh tranh
và khách hàng của tổ chức thì phải am hiểu các
để hoàn thành nhiệm vụ, mục tiêu đã thiết lập.
quy định về bảo vệ mơi trường, các chính sách
- Ra quyết định: Ra quyết định là việc thực hiện
những lựa chọn hợp lý trong số các phương án khác phát triển kinh tế-xã hội của địa phương và các

nhau. Đây không phải là một chức năng riêng biệt, trách nhiệm phải đóng góp của doanh nghiệp đối
nó là một chức năng quan trọng, xuyên suốt các vói cộng đồng. Người làm kế toán quản trị lúc này
55


$ KÈ TỐN KIỂMTỐN

đóng vai trị như một nhà quản trị cấp cao, có thể
tham gia đóng góp ý kiến trực tiếp cho các chủ sở
hữu doanh nghiệp.
Người làm kế toán quản trị trước đây chỉ là nhân
viên kế toán chi phí làm việc trong bộ phận kế tốn
của doanh nghiệp, thì ngày nay người làm kế tốn
quản trị có thê’ tham gia công tác ở các bộ phận khác
trong doanh nghiệp ngồi bộ phận kế tốn. Các nhà
quản trị thường vạch kế hoạch và ra quyết định
về các phương án và lịch trình sản xuất, các giám
đốc marketing thì ra các quyết định về quảng cáo,
khuyến mãi và định giá sản phẩm. Các giám đốc tài
chính thường ra các quyết định về huy động vốn và
đầu tư. Tựu chung lại, ling với mỗi mục tiêu, nhà
quản lý đều cần thơng tin cho các quyết định. Người
làm kế tốn quản trị sẽ cung cấp các thơng tin hữu
ích cho các nhà quản lý các cấp trong tổ chức. Vì
vậy, một yêu cầu đặt ra cho các nhân viên kế toán
quản trị là phải am hiểu các tình huống ra quyết
định của các nhà quản lý.
Các báo cáo kế toán quản trị hiện nay không chi
do một bộ phận duy nhất lập ra mà có thể do nhiều
bộ phận ở nhiều cấp độ khác nhau lập, các báo cáo

này kết hợp vói nhau tạo thành một hệ thống thơng
tin kế tốn quản trị cung cấp cho nhà quản trị ở các
cấp động trong doanh nghiệp có thể sử dụng để đưa
ra quyết định phù hợp.
Người làm kế tốn quản trị khơng cịn giới hạn
phạm vi ở trong bộ phận kế tốn mà có thể ở các bộ
phận khác trong doanh nghiệp. Người làm kế tốn
quản trị cũng có nhiều cấp độ khác nhau tương ứng
với các hình thức kế tốn quản trị tồn tại trong doanh
nghiệp. Các báo cáo kế toán quản trị do người làm
kế toán quản trị lập là một hệ thống thông tin cung
cấp cho nhà quản trị ở các cấp trong doanh nghiệp.
Xu hướng của kế toán quản trị hiện đại trong doanh nghiệp

thế dần kế toán tài chính trước đây. Vai trị của kế tốn
tài chính sẽ thu nhỏ lại, các người chủ doanh nghiệp
sẽ cần những người làm kế tốn có thể tham mưu cho
ban lãnh đạo đê quản trị doanh nghiệp tốt nhất.
Kết luận

Trong mơi trường hịa nhập với thế giới, cùng
với sự phát triển vượt bậc của khoa học kỹ thuật và
sự phát triển nhanh chóng cùa cơng nghệ thơng tin
có ảnh hường rất lớn đến sự thành công của doanh
nghiệp. Người làm kế toán quản trị phải thường
xuyên cập nhật các kiến thức mới, vận dụng để thiết
kế, xây dựng và thực hiện hệ thống kế tốn chi phí
phù hợp nhằm hỗ trợ cho các nhà quản trị trong
việc ra quyết định. Trong mơi trường cạnh tranh, kế
tốn quản trị ngày càng thê’ hiện vai trò quan trọng

trong việc hỗ trợ các nhà quản trị ra các quyết định
hiệu quả.
Tăng cường hệ thống kế toán quản trị trong các
doanh nghiệp nhằm hỗ trợ cung cấp thông tin cho
các nhà quản trị ra các quyết định là điều kiện cần
thiết đê’ sử dụng hiệu quả các nguồn lực, từ đó nâng
cao vị thế cạnh tranh của các doanh nghiệp. Kế toán
quản trị đã và đang đóng vai trị quan trọng trong
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tất cả các
thông tin mà họ cung cấp sẽ là yếu tố then chốt giúp
nhà quản lý hoạch định công việc giám sát và điều
hành doanh nghiệp một cách hiệu quả nhất. Xu thế
mới đã hình thành và sự thay đổi là cần thiết đã đặt
ra những cơ hội và thách thức to lớn cho người làm
nghề kế tốn - tài chính.
£

Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Tài chính (2006), Thơng tư số 53/2006/TT-BTC ngày 12/6/2022 vé
hướng dãn kế toán quán trị trong các doanh nghiệp;
2. Tập thê túc già Khoa KẾ toún - TỜI chính - Trường Đại học Cơng nghiệp thực

phẩm TP. Hỗ Chí Minh, Kế tốn qn trị, NXB Kinh tế TP. Hó Chí Minh, 2020;

Trước sự thay đổi và phát triển như vũ bảo của
khoa học cơng nghệ, kế tốn quản trị cũng có nhiều
điểm đổi mới để thích ứng với sự thay đổi và phát
triển đó. Ngày nay, vói sự ra đời của các phần mềm
kế tốn, các ứng dụng tài chính... đã giúp tiết kiệm
rất nhiều thời gian cho người làm kế tốn - tài chính.

Một xu thế mới đang dần hình thành khi nghề kế
tốn trở thành một nghề thiên nhiều đến quản trị
thơng tin tài chính. Các kế tốn viên sẽ dành nhiều
thời gian cho việc phân tích, lập kế hoạch, dự toán,
dự báo, lập ngân sách hoặc đưa ra các thông tin hỗ
trợ, tham mưu cho ban lãnh đạo doanh nghiệp về
lĩnh vực chuyên môn của họ.
Xu hướng này làm cho vai trị của kế tốn quản trị
ngày càng tăng dần lên trong các doanh nghiệp, thay
56

3. Lê Anh Tuấn và Nguyễn Lê Nhân (2016), Kễ tốn mơi trường và sựphát triền

bén vững của doanh nghiệp, Tạp chí Tài chính kỳ II tháng 9/2016;
4. Thái Anh Tuấn - Trường Đại học Sưphạm Kỹ thuật Vinh, Một sỗ nhân tố ánh

hưởng đến áp dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp, Tạp chí Tài
chính kỳ II tháng 9/2018;
5. Kế tốn qn trị là gì, có vai trị thế nào trong doanh nghiệp?, https://

smarttrain.edu.vn/ke-toan-quan-tri-la-gi-va-vai-tro-cua-ke-toan-quantri-trong-doanh-nghiep-hien-dai/;
6. Bàn vé vai trò nhiệm vụ của người làm kế tốn gn trị, https://www.

hoiketoanhcm.org.vn/vn/trao-doi/ban-ve-vai-tro-nhiem-vu-cua-nguoi-

lam-ke-toan-quan-tri/.

Thơng tin tác giả:
Chu Thúy Anh, Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP. Hỗ Chí Minh
Email: